-
81 se astringo
to commit oneself to. -
82 Achivi
Ăchīvus, a, um ( gen. plur. Achivom, Verg. A. 11, 266), adj. [fr. Achaeus, with the Digamma, Achaefos, Achifus, Achivus], Achaean, Grecian (v. Achaia):tellus,
Ov. Pont. 1, 4, 33:castra,
id. H. 1, 21.—Hence, Ăchīvi, the Greeks, Cic. Div. 1, 14: quidquid delirant reges plectuntur Achivi, whatever wrongs the (Grecian) kings are guilty of (before Troy) their subjects must suffer for; but it soon became a general proverb: whatever errors the great commit, the people must atone for, Hor. Ep. 1, 2, 14. -
83 Achivus
Ăchīvus, a, um ( gen. plur. Achivom, Verg. A. 11, 266), adj. [fr. Achaeus, with the Digamma, Achaefos, Achifus, Achivus], Achaean, Grecian (v. Achaia):tellus,
Ov. Pont. 1, 4, 33:castra,
id. H. 1, 21.—Hence, Ăchīvi, the Greeks, Cic. Div. 1, 14: quidquid delirant reges plectuntur Achivi, whatever wrongs the (Grecian) kings are guilty of (before Troy) their subjects must suffer for; but it soon became a general proverb: whatever errors the great commit, the people must atone for, Hor. Ep. 1, 2, 14. -
84 adfero
af-fĕro (better adf-), attŭli (adt-, better att-), allātum (adl-), afferre (adf-), v. a.; constr. aliquid ad aliquem or alicui.I.In gen., to bring, take, carry or convey a thing to a place (of portable things, while adducere denotes the leading or conducting of men, animals, etc.), lit. and trop.A.Lit.:B.lumen,
Enn. Ann. 1, 40:viginti minas,
Plaut. As. 1, 3, 78; 1, 3, 87 al.:adtuli hunc.—Quid, adtulisti?—Adduxi volui dicere,
id. Ps. 2, 4, 21:tandem bruma nives adfert,
Lucr. 5, 746: adlatus est acipenser, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:adfer huc scyphos,
Hor. Epod. 9, 33:nuces,
Juv. 5, 144:cibum pede ad rostrum veluti manu,
Plin. 10, 46, 63, § 129:pauxillum aquae,
Vulg. Gen. 18, 4:caput ejus,
ib. Marc. 6, 28.—With de in part. sense:adferte nobis de fructibus terrae,
Vulg. Num. 13, 21; ib. Joan. 21, 10 (as lit. rendering of the Greek).—So of letters:adferre litteras, ad aliquem or alicui,
Cic. Att. 8, 6; id. Imp. Pomp. 2; Liv. 22, 11 al.: adferre se ad aliquem locum, to betake one's self to a place, to go or come to (opp. auferre se ab aliquo, to withdraw from, to leave, only poet.):huc me adfero,
Plaut. Am. 3, 4, 6; Ter. And. 4, 5, 12 Bentl.:Fatis huc te poscentibus adfers,
Verg. A. 8, 477:sese a moenibus,
id. ib. 3, 345.—So pass. adferri:urbem adferimur,
are driven, come, Verg. A. 7, 217;and adferre pedem: abite illuc, unde malum pedem adtulistis,
id. Cat. 14, 21.— To bring near, extend, = porrigo (eccl. Lat.):adfer manum tuam,
reach hither, Vulg. Joan. 20, 27.—Trop., to bring to, upon, in a good or bad sense.(α).In bon. part.:(β).pacem ad vos adfero,
Plaut. Am. prol. 32:hic Stoicus genus sermonum adfert non liquidum,
i.e. makes use of, Cic. de Or. 2, 38, 159:nihil ostentationis aut imitationis adferre,
id. ib. 3, 12, 45:non minus adferret ad dicendum auctoritatis quam facultatis,
id. Mur. 2, 4:consulatum in familiam,
id. Phil. 9, 2:animum vacuum ad scribendas res difficiles,
id. Att. 12, 38:tibi benedictionem,
Vulg. Gen. 33, 11:Domino gloriam,
ib. 1 Par. 16, 28; ib. Apoc. 21, 26: ignominiam, ib. Osee, 4, 18.—In mal. part.:II.bellum in patriam,
Ov. M. 12, 5:nisi etiam illuc pervenerint (canes), ut in dominum adferant dentes,
to use their teeth against their master, Varr. R. R. 2, 9, 9:adferam super eos mala,
Vulg. Jer. 23, 12:Quam accusationem adfertis adversus hominem hunc?
id. Joan. 18, 29: quod gustatum adfert mortem, ib. Job, 6, 6: vim adferre alicui for inferre, to use force against or offer violence to one, Cic. Phil. 2, 7; id. Verr. 2, 1, 26; Liv. 9, 16; 42, 29 Drak.; Ov. H. 17, 21 Heins.; id. A. A. 1, 679; Suet. Oth. 12 al.: manus adferre alicui, in a bad sense, to lay hands on, attack, assail (opp.:manus abstinere ab aliquo): pro re quisque manus adfert (sc. ad pugnam),
Cic. Verr. 2, 1, 26:domino a familiā suā manus adlatas esse,
id. Quint. 27:intellegimus eum detrudi, cui manus adferuntur,
id. Caecin. 17:qui sit improbissimus, manus ei adferantur, effodiantur oculi,
id. Rep. 3, 17 Creuz. al.: sibi manus, to lay hands on one's self, to commit suicide: Qui quidem manus, quas justius in Lepidi perniciem animāsset, sibi adferre conatus est, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23.—Also of things: manus templo, to rob or plunder, Cic. Verr. 2, 1, 18:bonis alienis,
id. Off. 2, 15:manus suis vulneribus,
to tear open, id. Att. 3, 15 (a little before:ne rescindam ipse dolorem meum): manus beneficio suo,
to nullify, render worthless, Sen. Ben. 2, 5 ext. —Esp.A.To bring, bear, or carry a thing, as news, to report, announce, inform, publish; constr. alicui or ad aliquem aliquid, or acc. with inf. (class.;B.in the histt., esp. in Livy, very freq.): ea adferam eaque ut nuntiem, etc.,
Plaut. Am. prol. 9:istud quod adfers, aures exspectant meae,
id. As. 2, 2, 65; Ter. Phorm. prol. 22:calamitas tanta fuit, ut eam non ex proelio nuntius, sed ex sermone rumor adferret,
Cic. Imp. Pomp. 9, 25:si ei subito sit adlatum periculum patriae,
id. Off. 1, 43, 154:nihil novi ad nos adferebatur,
id. Fam. 2, 14; id. Att. 6, 8: rumores, qui de me adferuntur, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21:Caelium ad illam adtulisse, se aurum quaerere,
id. Cael. 24; so id. Fam. 5, 2 al.:magnum enim, quod adferebant, videbatur,
Caes. B. C. 3, 15 Dint.:cum crebri adferrent nuntii, male rem gerere Darium,
Nep. 3, 3:haud vana adtulere,
Liv. 4, 37; 6, 31:exploratores missi adtulerunt quieta omnia apud Gallos esse,
id. 8, 17 Drak.:per idem tempus rebellāsse Etruscos adlatum est,
word was brought, id. 10, 45 al.:idem ex Hispaniā adlatum,
Tac. H. 1, 76:esse, qui magnum nescio quid adferret,
Suet. Dom. 16; Luc. 1, 475:scelus adtulit umbris,
Val. Fl. 3, 172 al. —So of instruction: doctrinam, Vulg. prol. Eccli.; ib. 2 Joan. 10.—To bring a thing on one, i.e. to cause, occasion, effect, give, impart; esp. of states of mind:C.aegritudinem alicui,
Ter. Heaut. 4, 3, 2:alicui molestiam,
id. Hec. 3, 2, 9:populo Romano pacem, tranquillitatem, otium, concordiam,
Cic. Mur. 1:alicui multas lacrimas, magnam cladem,
id. N. D. 2, 3, 7:ipsa detractio molestiae consecutionem adfert voluptatis,
id. Fin. 1, 11, 37; so,adferre auctoritatem et fidem orationi,
id. Phil. 12, 7:metum,
id. Verr. 2, 5, 25:dolorem,
id. Sull. 1:luctum et egestatem,
id. Rosc. Am. 5:consolationem,
id. Att. 10, 4:delectationem,
id. Fam. 7, 1 al.:detrimentum,
Caes. B. C. 2, 82:taedium,
Plin. 15, 2, 3, § 7:dolorem capitis,
id. 23, 1, 18:gaudium,
Plin. Ep. 10, 2, 1 al. —To bring forwards, allege, assert, adduce, as an excuse, reason, etc.:D.quam causam adferam?
Ter. Heaut. 4, 3, 23:justas causas adfers,
Cic. Att. 11, 15;also without causa: rationes quoque, cur hoc ita sit, adferendas puto,
id. Fin. 5, 10, 27; cf. id. Fam. 4, 13:idque me non ad meam defensionem adtulisse,
id. Caecin. 29, 85:ad ea, quae dixi, adfer, si quid habes,
id. Att. 7: nihil igitur adferunt, qui in re gerendā versari senectutem negant, they bring forwards nothing to the purpose, who, etc., id. Sen. 6; id. de Or. 2, 53, 215:quid enim poterit dicere?... an aetatem adferet?
i. e. as an excuse, id. ib. 2, 89, 364.—Also absol.:Quid sit enim corpus sentire, quis adferet umquam...?
will bring forwards an explanation, Lucr. 3, 354 (cf. reddo absol. in same sense, id. 1, 566):et, cur credam, adferre possum,
Cic. Tusc. 1, 29, 70; 3, 23, 55.—Adferre aliquid = conducere, conferre aliquid, to contribute any thing to a definite object, to be useful in any thing, to help, assist; constr. with ad, with dat., or absol.:E.quam ad rem magnum adtulimus adjumentum hominibus nostris,
Cic. Off. 1, 1:negat Epicurus diuturnitatem temporis ad beate vivendum aliquid adferre,
id. Fin. 2, 27, 87:quidquid ad rem publicam adtulimus, si modo aliquid adtulimus,
id. Off. 1, 44, 155:illa praesidia non adferunt oratori aliquid, ne, etc.,
id. Mil. 1: aliquid adtulimus etiam nos, id. Planc. 10, 24:quid enim oves aliud adferunt, nisi, etc.,
id. N. D. 2, 63.—Very rare in class. period, to bring forth as a product, to yield, bear, produce, = fero:agri fertiles, qui multo plus adferunt, quam acceperunt,
Cic. Off. 1, 15:herbam adferentem semen,
Vulg. Gen. 1, 29:arva non adferent cibum,
ib. Hab. 3, 17: lignum adtulit fructum, ib. Joel, 2, 22; ib. Apoc. 22, 2:ager fructum,
ib. Luc. 12, 16 al. -
85 admitto
ad-mitto, mīsi, missum, 3, v. a. (admĭsse sync. for admisisse, Plaut. Mil. 4, 7, 4: admittier arch. for admitti, as Verg. A. 9, 231), orig. to send to; hence with the access. idea of leave, permission (cf.: aditus, accessus), to suffer to come or go to a place, to admit. —Constr. with in and acc. ( in and abl. is rare and doubtful), ad, or dat. (class.).I.Lit.A.In gen.:B.ad eam non admissa sum,
Ter. Hec. 2, 1, 41;so Eun. 2, 2, 50: quam multis custodibus opus erit, si te semel ad meas capsas admisero,
Cic. Div. in Caecil. 16:in cubiculum,
id. Phil. 8, 10:lucem in thalamos,
Ov. A. A. 3, 807:domum ad se filium,
Nep. Tim. 1:plebem ad campestres exercitationes,
Suet. Ner. 10:aliquem per fenestram,
Petr. Sat. 79; cf. Ov. A. A. 3, 605:admissis intra moenia hostibus,
Flor. 1, 1.—Esp.1.Of those who admitted one on account of some business; and under the emperors, for the purpose of salutation, to allow one admittance or access, to grant an audience (the t. t. for this; v. admissio, admissionalis;2.opp. excludere,
Cic. Cat. 1, 4, 10; Plin. Pan. 48; cf.Schwarz ad h. 1. 47, 3): nec quemquam admisit,
admitted no one to his presence, Cic. Att. 13, 52:domus clari hominis, in quam admittenda hominum cujusque modi multitudo,
id. Off. 1, 39: Casino salutatum veniebant;admissus est nemo,
id. Phil. 2, 41, 105; Nep. Con. 3; id. Dat. 3; Suet. Aug. 79:spectatum admissi,
Hor. A. P. 5:admittier orant,
Verg. A. 9, 231:turpius eicitur quam non admittitur hospes,
Ov. Tr. 5, 6, 13:vetuit ad eum quemquam admitti,
Nep. Eum. 12; Curt. 4, 1, 25:promiscuis salutationibus admittebat et plebem,
Suet. Aug. 52.—Metaph.:ante fores stantem dubitas admittere Famam,
Mart. 1, 25.—Of a harlot:3.ne quemquam interea alium admittat prorsus quam me ad se virum,
Plaut. As. 1, 3, 83; Prop. 3, 20, 7.—Also of the breeding of animals, to put the male to the female (cf.:admissarius, admissura, admissus),
Varr. R. R. 3, 9, 22; 3, 10, 3; Plin. 8, 43, 68 al.; cf. id. 10, 63, 83; Just. 1, 10; Col. 6, 37; 7, 2.—Also used of the female of animals, Varr. R. R. 2, 7, and Non. 69, 85.—Admittere aliquem ad consilium, to admit one to counsel or consultation:4.nec ad consilium casus admittitur,
Cic. Marc. 2, 7:horum in numerum nemo admittebatur nisi qui, etc.,
Nep. Lys. 1 Halm.—Hence:admittere aliquem ad honores, ad officium,
to admit him to, to confer on, Nep. Eum. 1; Suet. Caes. 41; Prop. 2, 34, 16; Sen. Herc. Oet. 335.—Of a horse, to let go or run, to give loose reins to (cf.: remittere, immittere, less emphatic than concitare; usu. in the part. perf.):II.admisso equo in mediam aciem irruere,
Cic. Fin. 2, 19, 61:equites admissis equis ad suos refugerunt,
Caes. B. C. 2, 34:Considius equo admisso ad eum accurrit,
came at full speed, id. B. G. 1, 22:in Postumium equum infestus admisit,
Liv. 2, 19; so Ov. H. 1, 36; id. M. 6, 237.—Hence of the hair, to let it flow loosely:admissae jubae,
Ov. Am. 2, 16, 50 al. [p. 41]Fig.A.Of words, entreaties, etc., to permit a thing to come, to give access or grant admittance, to receive:B.pacis mentionem admittere auribus,
Liv. 34, 49;so 30, 3: nihil quod salutare esset, ad aurĭs admittebant,
id. 25, 21:quo facilius aures judicum, quae post dicturi erimus, admittant,
Quint. 4, 3, 10.—Hence also absol.:admittere precationem,
to hear, to grant, Liv. 31, 5 Gron.; Sil. 4, 698: tunc admitte jocos, give admittance to jesting, i. e. allow it, Mart. 4, 8.—So also:aliquid ad animum,
Liv. 7, 9:cogitationem,
Lact. 6, 13, 8.—Of an act, event, etc., to let it be done, to allow, permit (“fieri pati,” Don. ad Ter. Eun. 4, 6, 23).—With acc. of thing:C.sed tu quod cavere possis stultum admittere est, Ter. l. c.: quod semel admissum coërceri non potest,
Cic. Fin. 1, 1, 4:non admittere litem,
id. Clu. 116:aspicere ecquid jam mare admitteret,
Plin. Ep. 6, 16, 17:non admittere illicita,
Vulg. 2 Macc. 6, 20.—With subj. clause:hosti non admissuro, quo minus aggrederetur,
Tac. H. 2, 40.—With acc. and inf.:non admisit quemquam se sequi,
Vulg. Marc. 5, 37; so acc. of person alone:non admisit eum,
ib. 5, 19.—Hence, in the language of soothsayers, t. t. of birds which give a favorable omen, = addīco, to be propitious, to favor:inpetritum, inauguratum'st, quovis admittunt aves,
Plaut. As. 2, 1, 11:ubi aves non admisissent,
Liv. 1, 36, 6; id. 4, 18 al. (hence: ADMISSIVAE: aves, in Paul. ex Fest. p. 21. Müll.).—Of an unlawful act, design, etc., to grant admittance to one's self; hence, become guiliy of, to perpetrate, to commit (it thus expresses rather the moral liability incurred freely; while committere designates the overt act, punishable by civil law, Herz. ad Caes. B. G. 3, 9; freq. and class.), often with a reflexive pron., in me, etc. (acc.):me hoc delictum admisisse in me, vehementer dolet,
Ter. Ad. 4, 5, 48:ea in te admisisti quae, etc.,
Cic. Phil. 2, 19, 47:tu nihil admittes in te formidine poenae,
Hor. Ep. 1, 16, 53:admittere in se culpam,
Plaut. Trin. 1, 2, 61; Ter. Phorm. 2, 1, 40:scelera, quae in se admiserit,
Lucil. 27, 5 Müll.:quid umquam Habitus in se admisit, ut, etc.,
Cic. Clu. 60, 167:quantum in se facinus,
Caes. B. G. 3, 9.—And without such reflexive pron.:cum multos multa admĭsse acceperim,
Plaut. Mil. 4, 7, 4:quid ego tantum sceleris admisi miser?
Ter. Heaut. 5, 2, 83; so,si Milo admisisset aliquid, quod, etc.,
Cic. Mil. 23 fin.:dedecus,
id. Verr. 1, 17:commissum facinus et admissum dedecus confitebor,
id. Fam. 3, 10, 7:tantum dedecus,
Caes. B. G. 4, 25:si quod facinus,
id. ib. 6, 12:flagitium,
Cic. Clu. 128:fraudem,
id. Rab. 126:maleficium,
id. Sext. Rosc. 62:scelus,
Nep. Ep. 6:facinus miserabile,
Sall. J. 53, 7:pessimum facinus pejore exemplo,
Liv. 3, 72, 2:tantum dedccoris,
id. 4, 2; so 2, 37; 3, 59 al. -
86 adsigno
I.In gen.A.Lit., to mark out or appoint to one, to assign; hence also, to distribute, allot, give by assigning, as t. t. of the division of public lands to the colonists (cf. assignatio;B.syn.: ascribo, attribuo): uti agrum eis militibus, legioni Martiae et legioni quartae ita darent, adsignarent, ut quibus militibus amplissime dati, adsignati essent,
Cic. Phil. 5, 19 fin.; so id. ib. 2, 17, 43; id. Agr. 3, 3, 12:qui (triumviri) ad agrum venerant adsignandum,
Liv. 21, 25; 26, 21; Sic. Fl. p. 18 Goes.—Transf., to assign something to some one, to confer upon:C.mihi ex agro tuo tantum adsignes, quantum corpore meo occupari potest,
Cic. Att. 3, 19, 3: munus humanum adsignatum a deo, id. Rep. 6, 15 fin.:apparitores a praetore adsignati,
id. Verr. 2, 3, 25:ordines,
id. Pis. 36, 88:quem cuique ordinem adsignari e re publicā esset, eum adsignare,
Liv. 42, 33:equum publicum,
id. 39, 19; so id. 5, 7:equiti certus numerus aeris est adsignatus,
id. ib.: aspera bella componunt, agros adsignant, oppida condunt, to assign dwellingplaces to those roaming about (with ref. to I. A.), * Hor. Ep. 2, 1, 8:natura avibus caelum adsignavit,
appointed, allotted, Plin. 10, 50, 72, § 141:de adsignandis libertis,
Dig. 38, 4. 1 sq.: adsignavit eam vivam, parestêsen, he presented her, Vulg. Act. 9, 41 al.—Trop., to ascribe, attribute, impute to one as a crime, or to reckon as a service (in the last sense not before the Aug. period; in Cic. only in the first signification).a.In mal. part.:b.nec vero id homini tum quisquam, sed tempori adsignandum putavit,
Cic. Rab. Post. 10, 27:haec si minus apta videntur huic sermoni, Attico adsigna, qui etc.,
id. Brut. 19, 74:ne hoc improbitati et sceleri meo potius quam imprudentiae miseriaeque adsignes,
id. ad Q. Fr. 1, 4; so id. Fam. 6, 7, 3; id. Att. 6, 1, 11; 10, 4, 6; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2:petit, ne unius amentiam civitati adsignarent,
Liv. 35, 31 ' permixtum vehiculis agmen ac pleraque fortuita fraudi suae adsignantes, Tac. H. 2, 60; Nigid. ap. Gell. 4, 9, 2; and without dat.: me culpam fortunae adsignare, calamitatem crimini dare;me amissionem classis obicere, etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 50 Zumpt.—In bon. part.: nos omnia, quae prospera tibi evenere, tuo consilio adsignare;II.adversa casibus incertis belli et fortunae delegare,
Liv. 28, 42, 7:Cypri devictae nulli adsignanda gloria est,
Vell. 2, 38:sua fortia facta gloriae principis,
Tac. G. 14:hoc sibi gloriae,
Gell. 9, 9 fin.:si haec infinitas naturae omnium artifici possit adsignari,
Plin. 2, 1, 1, § 3:inventionem ejus (molyos) Mercurio adsignat,
id. 25, 4, 8, § 26 al. —Esp.A.With the access. idea of object, design, to commit, consign, give over a thing to one to keep or take care of (rare, mostly post - Aug.):B.quibus deportanda Romam Regina Juno adsignata erat,
Liv. 5, 22 ' Eumenem adsignari custodibus praecepit, Just. 14, 4 fin.; Dig. 18, 1, 62; 4, 9, 1.— Trop.:bonos juvenes adsignare famae,
Plin. Ep. 6, 23, 2; so Sen. Ep. 110.—To make a mark upon something, to seal it (post-Aug.):adsigna, Marce, tabellas,
Pers. 5, 81:subscribente et adsignante domino,
Dig. 45, 1, 126; 26, 8, 20: cum adsignavero iis fructum hunc, shall have sealed and sent, Vulg. Rom. 15, 28.— Trop.:verbum in clausulā positum adsignatur auditori et infigitur,
is impressed upon, Quint. 9, 4, 29. -
87 adultero
I.Lit., absol. or with acc.:II.latrocinari, fraudare, adulterare,
Cic. Off. 1, 35:jus esset latrocinari: jus adulterare: jus testamenta falsa supponere,
id. de Leg. 16, 43:qui dimissam duxerit, adulterat,
Vulg. Matt. 5, 32:matronas,
Suet. Aug. 67; cf. id. Caes. 6.—Also of brutes:adulteretur et columba milvio,
Hor. Epod. 16, 32.—As verb. neutr. of a woman:cum Graeco adulescente,
Just. 43, 4.—Freq.,Fig., to falsify, adulterate, or give a foreign nature to a thing, to counterfeit:laser adulteratum cummi aut sacopenio aut fabā fractā,
Plin. 19, 3, 15, § 40:jus civile pecuniā,
Cic. Caecin. 26:simulatio tollit judicium veri idque adulterat,
id. Lael. 25, 92; id. Part. 25, 90:adulterantes verbum,
Vulg. 2 Cor. 2, 17.— Poet. of Proteus:faciem,
changes his form, Ov. F. 1, 373. -
88 affero
af-fĕro (better adf-), attŭli (adt-, better att-), allātum (adl-), afferre (adf-), v. a.; constr. aliquid ad aliquem or alicui.I.In gen., to bring, take, carry or convey a thing to a place (of portable things, while adducere denotes the leading or conducting of men, animals, etc.), lit. and trop.A.Lit.:B.lumen,
Enn. Ann. 1, 40:viginti minas,
Plaut. As. 1, 3, 78; 1, 3, 87 al.:adtuli hunc.—Quid, adtulisti?—Adduxi volui dicere,
id. Ps. 2, 4, 21:tandem bruma nives adfert,
Lucr. 5, 746: adlatus est acipenser, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:adfer huc scyphos,
Hor. Epod. 9, 33:nuces,
Juv. 5, 144:cibum pede ad rostrum veluti manu,
Plin. 10, 46, 63, § 129:pauxillum aquae,
Vulg. Gen. 18, 4:caput ejus,
ib. Marc. 6, 28.—With de in part. sense:adferte nobis de fructibus terrae,
Vulg. Num. 13, 21; ib. Joan. 21, 10 (as lit. rendering of the Greek).—So of letters:adferre litteras, ad aliquem or alicui,
Cic. Att. 8, 6; id. Imp. Pomp. 2; Liv. 22, 11 al.: adferre se ad aliquem locum, to betake one's self to a place, to go or come to (opp. auferre se ab aliquo, to withdraw from, to leave, only poet.):huc me adfero,
Plaut. Am. 3, 4, 6; Ter. And. 4, 5, 12 Bentl.:Fatis huc te poscentibus adfers,
Verg. A. 8, 477:sese a moenibus,
id. ib. 3, 345.—So pass. adferri:urbem adferimur,
are driven, come, Verg. A. 7, 217;and adferre pedem: abite illuc, unde malum pedem adtulistis,
id. Cat. 14, 21.— To bring near, extend, = porrigo (eccl. Lat.):adfer manum tuam,
reach hither, Vulg. Joan. 20, 27.—Trop., to bring to, upon, in a good or bad sense.(α).In bon. part.:(β).pacem ad vos adfero,
Plaut. Am. prol. 32:hic Stoicus genus sermonum adfert non liquidum,
i.e. makes use of, Cic. de Or. 2, 38, 159:nihil ostentationis aut imitationis adferre,
id. ib. 3, 12, 45:non minus adferret ad dicendum auctoritatis quam facultatis,
id. Mur. 2, 4:consulatum in familiam,
id. Phil. 9, 2:animum vacuum ad scribendas res difficiles,
id. Att. 12, 38:tibi benedictionem,
Vulg. Gen. 33, 11:Domino gloriam,
ib. 1 Par. 16, 28; ib. Apoc. 21, 26: ignominiam, ib. Osee, 4, 18.—In mal. part.:II.bellum in patriam,
Ov. M. 12, 5:nisi etiam illuc pervenerint (canes), ut in dominum adferant dentes,
to use their teeth against their master, Varr. R. R. 2, 9, 9:adferam super eos mala,
Vulg. Jer. 23, 12:Quam accusationem adfertis adversus hominem hunc?
id. Joan. 18, 29: quod gustatum adfert mortem, ib. Job, 6, 6: vim adferre alicui for inferre, to use force against or offer violence to one, Cic. Phil. 2, 7; id. Verr. 2, 1, 26; Liv. 9, 16; 42, 29 Drak.; Ov. H. 17, 21 Heins.; id. A. A. 1, 679; Suet. Oth. 12 al.: manus adferre alicui, in a bad sense, to lay hands on, attack, assail (opp.:manus abstinere ab aliquo): pro re quisque manus adfert (sc. ad pugnam),
Cic. Verr. 2, 1, 26:domino a familiā suā manus adlatas esse,
id. Quint. 27:intellegimus eum detrudi, cui manus adferuntur,
id. Caecin. 17:qui sit improbissimus, manus ei adferantur, effodiantur oculi,
id. Rep. 3, 17 Creuz. al.: sibi manus, to lay hands on one's self, to commit suicide: Qui quidem manus, quas justius in Lepidi perniciem animāsset, sibi adferre conatus est, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23.—Also of things: manus templo, to rob or plunder, Cic. Verr. 2, 1, 18:bonis alienis,
id. Off. 2, 15:manus suis vulneribus,
to tear open, id. Att. 3, 15 (a little before:ne rescindam ipse dolorem meum): manus beneficio suo,
to nullify, render worthless, Sen. Ben. 2, 5 ext. —Esp.A.To bring, bear, or carry a thing, as news, to report, announce, inform, publish; constr. alicui or ad aliquem aliquid, or acc. with inf. (class.;B.in the histt., esp. in Livy, very freq.): ea adferam eaque ut nuntiem, etc.,
Plaut. Am. prol. 9:istud quod adfers, aures exspectant meae,
id. As. 2, 2, 65; Ter. Phorm. prol. 22:calamitas tanta fuit, ut eam non ex proelio nuntius, sed ex sermone rumor adferret,
Cic. Imp. Pomp. 9, 25:si ei subito sit adlatum periculum patriae,
id. Off. 1, 43, 154:nihil novi ad nos adferebatur,
id. Fam. 2, 14; id. Att. 6, 8: rumores, qui de me adferuntur, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21:Caelium ad illam adtulisse, se aurum quaerere,
id. Cael. 24; so id. Fam. 5, 2 al.:magnum enim, quod adferebant, videbatur,
Caes. B. C. 3, 15 Dint.:cum crebri adferrent nuntii, male rem gerere Darium,
Nep. 3, 3:haud vana adtulere,
Liv. 4, 37; 6, 31:exploratores missi adtulerunt quieta omnia apud Gallos esse,
id. 8, 17 Drak.:per idem tempus rebellāsse Etruscos adlatum est,
word was brought, id. 10, 45 al.:idem ex Hispaniā adlatum,
Tac. H. 1, 76:esse, qui magnum nescio quid adferret,
Suet. Dom. 16; Luc. 1, 475:scelus adtulit umbris,
Val. Fl. 3, 172 al. —So of instruction: doctrinam, Vulg. prol. Eccli.; ib. 2 Joan. 10.—To bring a thing on one, i.e. to cause, occasion, effect, give, impart; esp. of states of mind:C.aegritudinem alicui,
Ter. Heaut. 4, 3, 2:alicui molestiam,
id. Hec. 3, 2, 9:populo Romano pacem, tranquillitatem, otium, concordiam,
Cic. Mur. 1:alicui multas lacrimas, magnam cladem,
id. N. D. 2, 3, 7:ipsa detractio molestiae consecutionem adfert voluptatis,
id. Fin. 1, 11, 37; so,adferre auctoritatem et fidem orationi,
id. Phil. 12, 7:metum,
id. Verr. 2, 5, 25:dolorem,
id. Sull. 1:luctum et egestatem,
id. Rosc. Am. 5:consolationem,
id. Att. 10, 4:delectationem,
id. Fam. 7, 1 al.:detrimentum,
Caes. B. C. 2, 82:taedium,
Plin. 15, 2, 3, § 7:dolorem capitis,
id. 23, 1, 18:gaudium,
Plin. Ep. 10, 2, 1 al. —To bring forwards, allege, assert, adduce, as an excuse, reason, etc.:D.quam causam adferam?
Ter. Heaut. 4, 3, 23:justas causas adfers,
Cic. Att. 11, 15;also without causa: rationes quoque, cur hoc ita sit, adferendas puto,
id. Fin. 5, 10, 27; cf. id. Fam. 4, 13:idque me non ad meam defensionem adtulisse,
id. Caecin. 29, 85:ad ea, quae dixi, adfer, si quid habes,
id. Att. 7: nihil igitur adferunt, qui in re gerendā versari senectutem negant, they bring forwards nothing to the purpose, who, etc., id. Sen. 6; id. de Or. 2, 53, 215:quid enim poterit dicere?... an aetatem adferet?
i. e. as an excuse, id. ib. 2, 89, 364.—Also absol.:Quid sit enim corpus sentire, quis adferet umquam...?
will bring forwards an explanation, Lucr. 3, 354 (cf. reddo absol. in same sense, id. 1, 566):et, cur credam, adferre possum,
Cic. Tusc. 1, 29, 70; 3, 23, 55.—Adferre aliquid = conducere, conferre aliquid, to contribute any thing to a definite object, to be useful in any thing, to help, assist; constr. with ad, with dat., or absol.:E.quam ad rem magnum adtulimus adjumentum hominibus nostris,
Cic. Off. 1, 1:negat Epicurus diuturnitatem temporis ad beate vivendum aliquid adferre,
id. Fin. 2, 27, 87:quidquid ad rem publicam adtulimus, si modo aliquid adtulimus,
id. Off. 1, 44, 155:illa praesidia non adferunt oratori aliquid, ne, etc.,
id. Mil. 1: aliquid adtulimus etiam nos, id. Planc. 10, 24:quid enim oves aliud adferunt, nisi, etc.,
id. N. D. 2, 63.—Very rare in class. period, to bring forth as a product, to yield, bear, produce, = fero:agri fertiles, qui multo plus adferunt, quam acceperunt,
Cic. Off. 1, 15:herbam adferentem semen,
Vulg. Gen. 1, 29:arva non adferent cibum,
ib. Hab. 3, 17: lignum adtulit fructum, ib. Joel, 2, 22; ib. Apoc. 22, 2:ager fructum,
ib. Luc. 12, 16 al. -
89 assigno
I.In gen.A.Lit., to mark out or appoint to one, to assign; hence also, to distribute, allot, give by assigning, as t. t. of the division of public lands to the colonists (cf. assignatio;B.syn.: ascribo, attribuo): uti agrum eis militibus, legioni Martiae et legioni quartae ita darent, adsignarent, ut quibus militibus amplissime dati, adsignati essent,
Cic. Phil. 5, 19 fin.; so id. ib. 2, 17, 43; id. Agr. 3, 3, 12:qui (triumviri) ad agrum venerant adsignandum,
Liv. 21, 25; 26, 21; Sic. Fl. p. 18 Goes.—Transf., to assign something to some one, to confer upon:C.mihi ex agro tuo tantum adsignes, quantum corpore meo occupari potest,
Cic. Att. 3, 19, 3: munus humanum adsignatum a deo, id. Rep. 6, 15 fin.:apparitores a praetore adsignati,
id. Verr. 2, 3, 25:ordines,
id. Pis. 36, 88:quem cuique ordinem adsignari e re publicā esset, eum adsignare,
Liv. 42, 33:equum publicum,
id. 39, 19; so id. 5, 7:equiti certus numerus aeris est adsignatus,
id. ib.: aspera bella componunt, agros adsignant, oppida condunt, to assign dwellingplaces to those roaming about (with ref. to I. A.), * Hor. Ep. 2, 1, 8:natura avibus caelum adsignavit,
appointed, allotted, Plin. 10, 50, 72, § 141:de adsignandis libertis,
Dig. 38, 4. 1 sq.: adsignavit eam vivam, parestêsen, he presented her, Vulg. Act. 9, 41 al.—Trop., to ascribe, attribute, impute to one as a crime, or to reckon as a service (in the last sense not before the Aug. period; in Cic. only in the first signification).a.In mal. part.:b.nec vero id homini tum quisquam, sed tempori adsignandum putavit,
Cic. Rab. Post. 10, 27:haec si minus apta videntur huic sermoni, Attico adsigna, qui etc.,
id. Brut. 19, 74:ne hoc improbitati et sceleri meo potius quam imprudentiae miseriaeque adsignes,
id. ad Q. Fr. 1, 4; so id. Fam. 6, 7, 3; id. Att. 6, 1, 11; 10, 4, 6; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2:petit, ne unius amentiam civitati adsignarent,
Liv. 35, 31 ' permixtum vehiculis agmen ac pleraque fortuita fraudi suae adsignantes, Tac. H. 2, 60; Nigid. ap. Gell. 4, 9, 2; and without dat.: me culpam fortunae adsignare, calamitatem crimini dare;me amissionem classis obicere, etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 50 Zumpt.—In bon. part.: nos omnia, quae prospera tibi evenere, tuo consilio adsignare;II.adversa casibus incertis belli et fortunae delegare,
Liv. 28, 42, 7:Cypri devictae nulli adsignanda gloria est,
Vell. 2, 38:sua fortia facta gloriae principis,
Tac. G. 14:hoc sibi gloriae,
Gell. 9, 9 fin.:si haec infinitas naturae omnium artifici possit adsignari,
Plin. 2, 1, 1, § 3:inventionem ejus (molyos) Mercurio adsignat,
id. 25, 4, 8, § 26 al. —Esp.A.With the access. idea of object, design, to commit, consign, give over a thing to one to keep or take care of (rare, mostly post - Aug.):B.quibus deportanda Romam Regina Juno adsignata erat,
Liv. 5, 22 ' Eumenem adsignari custodibus praecepit, Just. 14, 4 fin.; Dig. 18, 1, 62; 4, 9, 1.— Trop.:bonos juvenes adsignare famae,
Plin. Ep. 6, 23, 2; so Sen. Ep. 110.—To make a mark upon something, to seal it (post-Aug.):adsigna, Marce, tabellas,
Pers. 5, 81:subscribente et adsignante domino,
Dig. 45, 1, 126; 26, 8, 20: cum adsignavero iis fructum hunc, shall have sealed and sent, Vulg. Rom. 15, 28.— Trop.:verbum in clausulā positum adsignatur auditori et infigitur,
is impressed upon, Quint. 9, 4, 29. -
90 bis
bis, adv. num. [for duis, from duo; like bellum from duellum, Paul. ex Fest. p. 66 Müll.; cf. Cic. Or. 45, 153, and the letter B], twice, at two times, on two occasions, in two ways, = dis (very freq. in prose and poetry).I.In gen.:2.inde ad nos elisa bis advolat (imago),
Lucr. 4, 315; Cic. Q. Fr. 3, 8, 6; Hor. Epod. 5, 33; id. A. P. 358; 440; Verg. A. 6, 32; Ov. M. 4, 517 al.:non semel sed bis,
Cic. Verr. 2, 3, 77, § 179:semel aut bis,
Quint. 11, 2, 34:bis ac saepius,
id. 10, 5, 7; Nep. Thras. 2, 5:bis mori,
Hor. C. 3, 9, 15: bis consul, who has been twice consul in all (diff. from iterum consul, who is a second time consul), Cic. Ac. 2, 5, 13; id. Lael. 11, 39; id. Verr. 2, 5, 23, § 59; Liv. 23, 30, 15; 23, 31, 6; 23, 34, 15; 25, 5, 3; cf. Val. Max. 4, 1, 3; Suet. Ner. 35.—Sometimes (among later writers) for iterum, now a second time:bis consul,
Mart. 10, 48, 20; Prid. Kal. Febr.; Coll. Leg. Mos. et Rom. 1, § 11.—Bis is followed by,(α).Semel... iterum, Cic. Dom. 52, 134:(β).bis dimicavit: semel ad Dyrrhachium, iterum in Hispaniā,
Suet. Caes. 36; so id. Aug. 25; id. Tib. 6; 72; id. Claud. 6; cf. Wolf, ejusd. id. Tib. 6.—Primo... rursus, Suet. Aug. 17; 28.—(γ).Et rursus, without a preceding primo, Suet. Aug. 22; id. Tib. 48.—B.Transf., doubly, twofold, in two ways, in a twofold manner:II.bis periit amator, ab re atque animo simul,
Plaut. Truc. 1, 1, 26: nam qui amat cui odio ipsus est, bis facere stulte duco;laborem inanem ipsus capit, et illi molestiam adfert,
Ter. Hec. 3, 2, 8 sq.:in unā civitate bis improbus fuisti, cum et remisisti quod non oportebat, et accepisti quod non licebat,
Cic. Verr. 2, 5, 23, § 59:in quo bis laberis, primum, quod... deinde, quod, etc.,
id. Phil. 8, 4, 13:inopi beneficium bis dat qui dat celeriter, Publ. Syr. v. 235 Rib.: bis gratum est,
id. v. 44 ib.:bis est mori alterius arbitrio mori,
id. v. 50 ib.—Particular connections.A.Bis in die, mense, anno, etc., or bis die, mense, anno, etc., twice a day, month, year, etc.; cf. Suet. Aug. 31 Oud.; id. Galb. 4; id. Vit. Ter. 2:B.bis in die,
Cic. Tusc. 5, 35, 100; Cato, R. R. 26; 87:bis die,
Tib. 1, 3, 31; Verg. E. 3, 34; Hor. C. 4, 1, 25; Cels. 1, 1; 1, 8; 3, 27, n. 2; Plin. 10, 53, 74, § 146; cf.cotidie,
Liv. 44, 16, 5:in mense,
Plin. 11, 18, 19, § 59; Suet. Aug. 35:in anno,
Varr. R. R. 2, 11, 7:anno,
Plin. 2, 73, 75, § 184.—With other numerals, and particularly with distributives (class. in prose and poetry):2.bis binos,
Lucr. 5, 1299; Cic. N. D. 2, 18, 49:bis quinos dies,
Verg. A. 2, 126; Mart. 10, 75, 3; Ov. F. 3, 124:bis senos dies,
Verg. E. 1, 44:bis septeni,
Plin. 8, 36, 54, § 127:bis octoni,
Ov. M. 5, 50:bis deni,
Verg. A. 1, 381; Prop. 2 (3), 9, 3; Mart. 9. 78:bis quinquageni,
id. 12, 67: bis milies, Liv. 38, 55, 12; Auct. B. Afr. 90; Val. Max. 3, 7, 1.—Esp., with cardinal numbers to express twice a given number (in the poets very freq., but not in prose):C.bis mille sagittae,
Lucr. 4, 408; so Hor. Epod. 9, 17: bis sex, Varr. ap. Prob. Verg. E. 6, 31, p. 354 Lion.; Verg. A. 11, 9:bis quinque viri,
Hor. Ep. 2, 1, 24; Ov. M. 8, 500; 8, 579; 11, 96:bis trium ulnarum toga,
Hor. Epod. 4, 8:duo,
Ov. M. 13, 642:centum,
id. ib. 5, 208 and 209;12, 188: quattuor,
id. ib. 12, 15:sex,
id. ib. 6, 72; 6, 571; 4, 220; 12, 553; 12, 554;15, 39: septem,
id. ib. 11, 302:novem,
id. ib. 14, 253 al.—Bis terve, two or three times, very rarely:D.a te bis terve summum et eas perbrevis (litteras) accepi,
Cic. Fam. 2, 1, 1:quem bis terve bonum cum risu miror,
Hor. A. P. 358.—Bis terque, several times, repeatedly, Mart. 4, 82, 3; cf.:E.stulte bis terque,
utterly, Cic. Q. Fr. 3, 8, 6. —Bis tanto or tantum, twice as great, twice as much:F.bis tanto amici sunt inter se quam prius,
Plaut. Am. 3, 2, 62; id. Men. 4, 3, 6; id. Merc. 2, 2, 26:bis tantum quam tuus fundus reddit,
Varr. R. R. 3, 2, 15:Tartarus ipse Bis patet in praeceps tantum, quantus, etc.,
Verg. A. 6, 578.—Bis ad eundem (sc.: lapidem offendi, as in Aus. Ep. 11 med.);G.prov.,
to commit the same error twice, Cic. Fam. 10, 20, 2.—Bis minus, in an old enigma in Gell. 12, 6, 2, whose solution is Terminus (ter-minus): semel minusne an bis minus, non sat scio: at utrumque eorum, ut quondam audivi dicier, Jovi ipsi regi noluit concedere.► In composition, bis, like the Gr.dis, loses the s: biceps, bidens, bifer, bigener, bijugus, bilix, etc.;hence bissenus,
Sen. Agam. 812; id. Herc. Fur. 1282; Stat. Th. 3, 574;and bisseni,
id. ib. 12, 811; Aus. Monos. Idyll. 12, and Prud. Cath. 12, 192, are better written as two words: bis senus (seni); so either bisextus, or as two words, bis sextus (Stat. S. 4, 1, 9); v. bisextus. -
91 circumscribo
circum-scrībo, psi, ptum, 3, v. a.I.Prop., to draw a line around, to circumscribe, enclose in a circle (in good prose;II.very freq. in Cic.): orbem,
Cic. Fin. 5, 8, 23:lineas extremas umbrae,
Quint. 10, 2, 7:virgulā stantem,
Cic. Phil. 8, 8, 23:virgā regem,
Liv. 45, 12, 5:aeneā fibulā pars auriculae latissima circumscribitur,
Col. 6, 5, 4:terram surculo heliotropii,
Plin. 22, 21, 29, § 60.—Trop.A.To draw a line as the circumference of a thing (cf. Quint. 12, 10, 5), i. e. to define, encompass, enclose, lim it, bound, circumscribe (syn.: definio, describo, termino):B.nullis ut terminis (orator) circumscribat aut definiat jus suum,
Cic. de Or. 1, 16, 70; cf.:genus universum brevi circumscribi et definiri potest,
id. Sest. 45, 97:exiguum nobis vitae curriculum natura circumscripsit, immensum gloriae,
id. Rab. Perd. 10, 30:quibus regionibus vitae spatium circumscriptum est,
id. Arch. 11, 29:ante enim circumscribitur mente sententia confestimque verba concurrunt,
id. Or. 59, 200:locum habitandi alicui,
id. Par. 2, 18:Oceanus undique circumscribit omnes terras et ambit,
Gell. 12, 13, 20:uti mihi dicas et quasi circumscribas verbis, quid homo sit,
id. 4, 1, 12.—To bring within narrow bounds, i. e. to contract, hem in, circumscribe, to hinder free action, to restrain, confine, limit, etc. (syn.: claudo, includo, coërceo).(α).Esp., of the restrictions or hinderances imposed by one magistracy or authority upon another:(β).Senatus credo praetorem eum circumscripsisset,
Cic. Mil. 33, 88 (cf. just before:an consules in praetore coërcendo fortes fuissent),
id. Att. 7, 9, 2; id. Phil. 13, 9, 19; Caes. B. C. 1, 32; Auct. ap. Quint. 9, 3, 72:ille se fluvio Rubicone et CC. milibus circumscriptum esse patiatur?
Cic. Phil. 6, 3, 5:gulam et ventrem,
Sen. Ep. 108, 14:circumscribere corpus et animo locum laxare,
id. ib. 15, 2:laudes,
id. Cons. ad Helv. 19, 7.—In gen.:2.uno genere genus hoc aratorum,
to comprehend in one class, Cic. Verr. 2, 2, 61, § 149 Zumpt:totum Dionysium sex epitomis circumscripsit,
abridged, Col. 1, 1, 10:ut luxuriam vilitate circumscribamus,
Plin. 22, 2, 3, § 4.—In later medic. lang. circumscribi = minui, to abate, subside:C.gravedo circumscribitur,
Cael. Aur. Tard. 5, 10; so id. Acut. 2, 10 fin. —To encircle or go around by writing = scribendo circumdare, i. e. to deceive, cheat, circumvent, entrap, insnare (syn.:2.circumvenio, decipio): fallacibus et captiosis interrogationibus circumscripti atque decepti,
Cic. Ac. 2, 15, 46; Plin. 7, 40, 41, § 131; 33, 3, 14, § 48: non circumscribetur, qui ita se gesserit, ut dicat, etc., will not be deceived, i. e. will commit no error, Sen. Q. N. 5, 1, 3; id. Ep. 82, 19.—In mercantile lang., to deprive of money, to overreach, defraud:3.adulescentulos,
Cic. Phil. 14, 3, 7; Juv. 10, 222; 14, 237:ab Roscio HS. I[C ][C ]. circumscriptus,
Cic. Rosc. Com. 8, 24:vectigalia,
to embezzle, Quint. Decl. 340.—In law, to defeat the purpose of a law, a will, etc., by a forced or too literal interpretation:4.legem,
Dig. 4, 3, 18 fin.:ita circumscripto testamento,
Plin. Ep. 8, 18, 4; Front. Aquaed. 112: constitutiones, Lact. de Ira Dei, 8.—Of circumlocution, to involve in language:D.oratio rem simplicem circumscribens elocutione,
Auct. Her. 4, 32, 43; cf.:facetis jocis sacrilegium circumscribens,
covering, Just. 39, 2, 5.—To cancel; to declare invalid, to annul, invalidate, void, set aside (cf. circumduco, II. D.):1.hoc omni tempore Sullano ex accusatione circumscripto,
Cic. Verr. 2, 1, 16, § 43 (sublato, circumducto, praetermisso, Ascon.):circumscriptis igitur iis seutentiis, quas posui, etc.,
id. Fin. 3, 9, 31.—Hence, circumscriptus, a, um, P. a.(Acc. to II. A.) In rhet., rounded into periods, periodic:2.circumscripti verborum ambitus,
Cic. Or. 12, 38; cf. Auct. Her. 4, 32, 43; Quint. 12, 10, 5, and v. circumscriptio.— Adv.: circum-scriptē, in periods:circumscripte numeroseque dicere,
Cic. Or. 66, 221: circumscripte complecti singulas res. id. N. D. 2, 59, 147.—(Acc. to II. B.) Restricted, limited:brevis et circumscripta quaedam explicatio,
Cic. de Or. 1, 42, 189:(vis orationis) pressior et circumscriptior et adductior,
Plin. Ep. 1, 16, 4.— Adv.: circum-scriptē, summarily:circumscripte et breviter ostendere,
Lact. 5, 14, 8; 5, 9, 20. — Sup. of the adj., and comp. and sup. of the adv. not in use. -
92 coicio
cōnĭcĭo (also conjĭcio and cōicio; cf. Munro ad Lucr. 2, 1061; Laber. ap. Gell. 16, 7, 5), jēci, jectum, 3, v. a. (arch. temp. perf. conjexi, Plaut. Trin. 3, 2, 99) [jacio].I.To throw or bring together, to unite, = cogo, colligo.A.Lit. (very rare):B.cum semina rerum coaluerint quae, conjecta repente, etc.,
Lucr. 2, 1061; cf. id. 2, 1073 sq.:palliolum in collum,
Plaut. Ep. 2, 2, 10; id. Capt. 4, 1, 12 (cf. id. ib. 4, 2, 9:collecto pallio): sarcinas in medium,
Liv. 10, 36, 1 Weissenb. (MSS. in medio); ib. § 13; 31, 27, 7: tecta, quae conjectis celeriter stramentis erant inaedificata, Auct. B. G. 8, 5. —Trop.1.To throw together in speaking, to dispute, contend, discuss, manage judicially (ante-class.): verba inter sese, to bandy words, Afran. ap. Non. p. 267, 28;2.so without verba: noli, mea mater, me praesente cum patre, conicere,
id. ib. p. 267, 30;p. 268, 3: causam conicere hodie ad te volo (conicere, agere, Non.),
id. ib. p. 267, 32; cf. the law formula: ante meridiem causam coiciunto, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20; and Gell. 17, 2, 10.—Like the Gr. sumballein (v. Lidd. and Scott in h. v. III. 2.), to put together logically, connect, unite; hence (causa pro effectu), to draw a conclusion from collected particulars, to conclude, infer, conjecture (not in Quint., who very freq. employed the synon. colligo):b.aliquid ex aliquā re,
Lucr. 1, 751; 2, 121; Nep. Eum. 2, 2; id. Timoth. 4, 2:annos sexaginta natus es aut plus, ut conicio,
Ter. Heaut. 1, 1, 11:quid illud mali est? nequeo satis mirari, neque conicere,
id. Eun. 3, 4, 9:cito conjeci, Lanuvii te fuisse,
Cic. Att. 14, 21, 1:de futuris,
Nep. Them. 1, 4:quam multos esse oporteret, ex ipso navigio,
Cic. Verr. 2, 5, 28, § 71:conicito, possisne necne, etc.,
Plaut. Cas. 1, 1, 6:tu conicito cetera, Quid ego ex hac inopiā capiam,
Ter. Phorm. 1, 3, 15.—In partic., t. t. of the lang. of augury, to prophesy, foretell, divine from omens, signs ( a dream, oracle, etc.); to interpret an omen, a dream, an oracle, etc.:II.somnium huic,
Plaut. Curc. 2, 2, 3:qui de matre suaviandā ex oraculo Apollinis tam acute arguteque conjecerit,
Cic. Brut. 14, 53:male conjecta maleque interpretata falsa sunt, etc.,
id. Div. 1, 52, 119; cf. id. ib. 2, 31, 66:num igitur quae tempestas impendeat vatis melius coniciet quam gubernator? etc.,
id. ib. 2, 5, 12:bene qui coniciet, vatem hunc perhibebo optumum (transl. of a Greek verse),
id. ib. 2, 5, 12; cf. conjectura, II., conjector, and conjectrix.—To throw, cast, urge, drive, hurl, put, place, etc., a person or thing with force, quickly, etc., to or towards; and conicere se, to betake, cast, or throw one's self hastily or in flight somewhere (very freq. and class. in prose and poetry).A.Lit.(α).With in:(β).tela in nostros,
Caes. B. G. 1, 26; 1, 46; Nep. Dat. 9, 5:pila in hostes,
Caes. B. G. 1, 52: aliquem in carcerem, Cic. Verr. 2, 5, 7, § 17; id. Tusc. 1, 40, 96; Suet. Caes. 17:in vincula,
Caes. B. G. 4, 27; Sall. C. 42, 3; Nep. Milt. 7 fin.; id. Paus. 3, 5; id. Pelop. 5, 1; Liv. 29, 9, 8, and id. 19, 2, 4 et saep.:in catenas,
Caes. B. G. 1, 47 fin.; Liv. 29, 21, 2:in compedes,
Suet. Vit. 12:in custodiam,
Nep. Phoc. 3, 4; Gai Inst. 1, 13; Suet. Aug. 27 al.: incolas vivos constrictosque in flammam, Auct. B. Afr. 87; cf.:te in ignem,
Plaut. Rud. 3, 4, 64:in eculeum,
Cic. Tusc. 5, 5, 13:hostem in fugam,
Caes. B. G. 4, 12:exercitum in angustias,
Curt. 5, 3, 21:navem in portum (vis tempestatis),
Cic. Inv. 2, 32, 98:serpentes vivas in vasa fictilia,
Nep. Hann. 10, 4:cultros in guttura velleris atri,
to thrust into, Ov. M. 7, 245; cf.:ferrum in guttura,
id. ib. 3, 90:se in signa manipulosque,
Caes. B. G. 6, 40:se in paludem,
Liv. 1, 12, 10:se in sacrarium,
Nep. Them. 8, 4:se in ultimam provinciam Tarsum usque,
Cic. Att. 5, 16, 4:se in fugam,
id. Cael. 26, 63; so,se in pedes,
to take to one's heels, Ter. Phorm. 1, 4, 13 (cf.: se conferre in pedes, Enn. ap. Non. p. 518, 20, and Plaut. Bacch. 3, 1, 7; and:quin, pedes, vos in curriculum conicitis?
id. Merc. 5, 2, 91):se intro,
Lucil. 28, 47; Ter. Heaut. 2, 3, 36.—With dat. (rare):(γ).alii spolia... Coniciunt igni,
Verg. A. 11, 194:huic dea unum anguem Conicit,
id. ib. 7, 347:facem juveni conjecit,
id. ib. 7, 456:conjectaque vincula collo accipit,
thrown about the neck, Ov. Tr. 4, 1, 83.—With ad:(δ).animus domicilia mutet ad alias animalium formas conjectus,
removed, transposed, Sen. Ep. 88, 29.—With acc. alone (mostly poet.):(ε).magnus decursus aquaï Fragmina coniciens silvarum arbustaque tota,
bearing down, prostrating, Lucr. 1, 284:jaculum,
Verg. A. 9, 698:tela,
Ov. M. 5, 42:cultros,
id. ib. 15, 735:thyrsos,
id. ib. 11, 28:venabula manibus,
id. ib. 12, 454:domus inflammata conjectis ignibus,
Cic. Att. 4, 3, 2:telum inbelle sine ictu,
Verg. A. 2, 544.—With inter:B.jaculum inter ilia,
Ov. M. 8, 412.—Trop., to bring, direct, turn, throw, urge, drive, force something eagerly, quickly to or towards, etc.(α).With in:(β).aliquem in morbum ex aegritudine,
Plaut. Poen. prol. 69:aliquem in laetitiam,
Ter. Heaut. 2, 3, 51:(hostes) in terrorem ac tumultum,
Liv. 34, 28, 3:in metum,
id. 39, 25, 11:in periculum,
Suet. Oth. 10:rem publicam in perturbationes,
Cic. Fam. 12, 1, 1:aliquem in nuptias,
Ter. And. 3, 4, 23; cf. id. ib. 3, 5, 14;4, 1, 43: (Catilinam) ex occultis insidiis in apertum latrocinium,
Cic. Cat. 2, 1, 1:aliquem in tricas,
Plaut. Pers. 5, 2, 18; Liv. 36, 12, 4:se in saginam ad regem aliquem,
Plaut. Trin. 3, 2, 99: se mirificam in latebram, to fly to (in disputing), Cic. Div. 2, 20, 46:se in noctem,
to commit one's self to the night, travel by night, id. Mil. 19, 49: se mente ac voluntate in versum, to devote or apply one's self with zeal to the art of poetry, id. de Or. 3, 50, 194:oculos in aliquem,
id. Clu. 19, 54; id. Lael. 2, 9; Tac. H. 1, 17:orationem tam improbe in clarissimos viros,
Cic. Sest. 18, 40:tantam pecuniam in propylaea,
to throw away, squander, id. Off. 2, 17, 60; cf.:cum sestertium milies in culinam conjecisset (Apicius),
Sen. Cons. Helv. 10, 9:culpam in unum vigilem,
Liv. 5, 47, 10:crimina in tuam nimiam diligentiam,
Cic. Mur. 35, 73:maledicta in ejus vitam,
id. Planc. 12, 31: causas tenues simultatum in gregem locupletium, i. e. to cause, occasion, Auct. B. Alex. 49:crimen in quae tempora,
Liv. 3, 24, 5:omen in illam provinciam,
Cic. Verr. 2, 2, 6, § 18.—Absol.:* (γ).oculos,
Cic. de Or. 2, 55, 225:petitiones ita conjectae (the fig. taken from aiming at a thing with weapons),
id. Cat. 1, 6, 15: in disputando conjecit illam vocem Cn. Pompeius, omnes oportere senatui dicto audientes esse, threw out or let fall, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—With sub:2.id vos sub legis superbissimae vincula conicitis,
Liv. 4, 4, 10.—Of a verbal bringing forward, etc., to urge, press, treat, adduce: rem ubi paciscuntur, in comitio aut in foro causam coiciunto, XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20: causam coicere ad te volo, Afran. ap. Non. p. 267, 32 (Com. Rel. v. 216 Rib.):3.verba inter se acrius,
id. ib. p. 267, 27 (Com. Rel. v. 309 ib.): is cum filio Cojecerat nescio quid de ratiunculā, id. ap. Suet. Vit. Ner. 11 (Com. Rel. v. 191 ib.).—To throw, place, put into, include in, etc.: eum fasciculum, quo illam (epistulam) conjeceram, Cic. Att. 2, 13, 1:ex illo libello, qui in epistulam conjectus est,
id. ib. 9, 13, 7:conjeci id (prooemium) in eum librum, quem tibi misi,
id. ib. 16, 6, 4:pluraque praeterea in eandem epistulam conjeci,
id. ib. 7, 16, 1; cf.:quod multos dies epistulam in manibus habui... ideo multa conjecta sunt aliud alio tempore,
id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 23:legem in decimam tabulam,
id. Leg. 2, 25, 64; id. Caecin. 22, 63. -
93 commereo
I.Prop.:II.interrogabatur reus, quam quasi aestimationem commeruisse se maxime confiteretur,
Cic. de Or. 1, 54, 232:poenam,
Ov. Tr. 2, 4:numquam sciens commerui merito ut caperet odium illam mei,
Ter. Hec. 4, 2, 4.—Meton. (with culpam, etc.; antecedens pro consequenti; prop. to earn, acquire, bring to or upon one's self), to err in something, to commit an offence or crime, be guilty of, perpetrate (mostly ante-class.):noxiam,
Plaut. Most. 5, 2, 56:aliquem Castigare pro conmeritā noxiā,
id. Trin. 1, 1, 4:culpam in se,
id. Merc. 4, 6, 10:quid ego de te conmerui mali?
id. Aul. 4, 10, 5:neque te conmeruisse culpam,
id. Capt. 2, 3, 43; so,culpam,
Ter. Phorm. 1, 4, 29:commerere in se aliquid mali,
Plaut. Ep. 1, 1, 59; cf.:quid commerui aut peccavi?
Ter. And. 1, 1, 112; cf.:quid placidae commeruistis oves?
Ov. F. 1, 362. -
94 commereor
I.To commit, be guilty of:II.me culpam conmeritum scio,
Plaut. Aul. 4, 10, 8:quae numquam quicquam erga me conmerita'st,
Ter. Hec. 3, 5, 36.— -
95 compecco
com-pecco, āre, v. n., to err or commit a fault together (late Lat.), Cael. Aur. Acut. 2, 12; id. Tard. 3, 1 fin. -
96 concepta
con-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], to take or lay hold of, to take to one's self, to take in, take, receive, etc. (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.nuces si fregeris, vix sesquimodio concipere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:truleum latius, quo concipiat aquam,
id. L. L. 5, § 118 Müll.; cf. Lucr. 6, 503; and:concipit Iris aquas,
draws up, Ov. M. 1, 271:madefacta terra caducas Concepit lacrimas, id. ib 6, 397: imbres limumque,
Col. Arb. 10, 3.—Of water, to take up, draw off, in a pipe, etc.:Alsietinam aquam,
Front. Aquaed. 11; 5 sqq.— Pass., to be collected or held, to gather:pars (animae) concipitur cordis parte quādam,
Cic. N. D. 2, 55, 138:ut quisque (umor) ibi conceptus fuerit, quam celerrime dilabatur,
Col. 1, 6, 5.—Hence, con-cepta, ōrum, n. subst., measures of fluids, capacity of a reservoir, etc.:amplius quam in conceptis commentariorum,
i. e. the measures described in the registers, Front. Aquaed. 67; 73.—Of the approach of death:cum jam praecordiis conceptam mortem contineret,
Cic. Tusc. 1, 40, 96:ventum veste,
Quint. 11, 3, 119; cf.:plurimum ventorum,
Plin. 16, 31, 57, § 131; and:magnam vim venti,
Curt. 4, 3, 2:auram,
id. 4, 3, 16; cf. Ov. M. 12, 569:aëra,
id. ib. 1, 337:ignem,
Lucr. 6, 308; so Cic. de Or. 2, 45, 190; Liv. 21, 8, 12; 37, 11, 13; Ov. M. 15, 348.—Of lime slaked:ubi terrenā silices fornace soluti concipiunt ignem liquidarum aspergine aquarum,
Ov. M. 7, 108 al.; cf.:lapidibus igne concepto,
struck, Vulg. 2 Macc. 10, 3:flammam,
Caes. B. C. 2, 14:flammas,
Ov. M. 1, 255; cf.of the flame of love: flammam pectore,
Cat. 64, 92:ignem,
Ov. M. 9, 520; 10, 582:validos ignes,
id. ib. 7, 9:medicamentum venis,
Curt. 3, 6, 11:noxium virus,
Plin. 21, 13, 44, § 74:morbum,
Col. 7, 5, 14:in eā parte nivem concipi,
is formed, Sen. Q. N. 4, 2, 1. —Of disease:is morbus aestate plerumque concipitur,
Col. 7, 5, 14:si ex calore et aestu concepta pestis invasit,
id. 7, 5, 2.—In partic.1. (α).Absol.:(β).more ferarum putantur Concipere uxores,
Lucr. 4, 1266; Varr. R. R. 2, 1, 17:cum concepit mula,
Cic. Div. 2, 22, 50:ex illo concipit ales,
Ov. M. 10, 328 et saep.:(arbores) concipiunt variis diebus et pro suā quaeque naturā,
Plin. 16, 25, 39, § 94.—With acc.:* b.ut id, quod conceperat, servaret,
Cic. Clu. 12, 33:Persea, quem pluvio Danaë conceperat auro,
Ov. M. 4, 611:aliquem ex aliquo,
Cic. Clu. 11, 31; Suet. Aug. 17; id. Claud. 27:ex adulterio,
id. Tib. 62:de aliquo,
Ov. M. 3, 214:alicujus semine,
id. ib. 10, 328:ova (pisces),
Plin. 9, 51, 75, § 165.— Poet.:concepta crimina portat, i. e. fetum per crimen conceptum,
Ov. M. 10, 470 (cf. id. ib. 3, 268):omnia, quae terra concipiat semina,
Cic. N. D. 2, 10, 26:frumenta quaedam in tertio genu spicam incipiunt concipere,
Plin. 18, 7, 10, § 56.— Subst.: conceptum, i, n., the fetus:ne praegnanti medicamentum, quo conceptum excutitur, detur,
Scrib. Ep. ad Callist. p. 3:coacta conceptum a se abigere,
Suet. Dom. 22.—In Ovid, meton., of a woman, to unite herself in marriage, to marry, wed:2.Dea undae, Concipe. Mater eris juvenis, etc.,
Ov. M. 11, 222.—Concipere furtum, in jurid. Lat., to find out or discover stolen property, Just. Inst. 4, 1, § 4; cf.: penes quem res concepta et inventa [p. 401] est, Paul. Sent. 2, 31, 5; Gell. 11, 18, 9 sq.; Gai Inst. 3, 186.—II.Trop.A.To take or seize something by the sense of sight, to see, perceive (cf. comprehendo, II. A.):B. 1.haec tanta oculis bona concipio,
Plaut. Poen. 1, 2, 65.—Far more freq.,In gen., to comprehend intellectually, to take in, imagine, conceive, think:2.agedum, inaugura fierine possit, quod nunc ego mente concipio,
Liv. 1, 36, 3; so,aliquid animo,
id. 9, 18, 8; cf.:imaginem quandam concipere animo perfecti oratoris,
Quint. 1, 10, 4; cf. id. 2, 20, 4; 9, 1, 19 al.:quid mirum si in auspiciis imbecilli animi superstitiosa ista concipiant?
Cic. Div. 2, 39, 81:quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo,
Liv. 9, 18, 8 Drak. ad loc.:de aliquo summa concipere,
Quint. 6, prooem. §2: onus operis opinione prima concipere,
id. 12, prooem. § 1: protinus concepit Italiam et arma virumque, conceived the plan of the Æneid, Mart. 8, 56, 19.—In partic., to understand, comprehend, perceive:C.quoniam principia rerum omnium animo ac mente conceperit,
Cic. Leg. 1, 22, 59:quae neque concipi animo nisi ab iis qui videre, neque, etc.,
Plin. 36, 15, 24, § 124:fragor, qui concipi humanā mente non potest,
id. 33, 4, 21, § 73:concipere animo potes, quam simus fatigati,
Plin. Ep. 3, 9, 24.—With acc. and inf.:quod ita juratum est, ut mens conciperet fleri oportere, id servandum est,
Cic. Off. 3, 29, 107:forsitan et lucos illic concipias animo esse,
Ov. M. 2, 77:concepit, eos homines posse jure mulceri,
Vell. 2, 117, 3; Cels. 7 praef. fin. —To receive in one's self, adopt, harbor any disposition of mind, emotion, passion, evil design, etc., to give place to, foster, to take in, receive; to commit (the figure derived from the absorbing of liquids;D.hence): quod non solum vitia concipiunt ipsi, sed ea infundunt in civitatem,
Cic. Leg. 3, 14, 32:inimicitiae et aedilitate et praeturā conceptae,
Caes. B. C. 3, 16; so,mente vaticinos furores,
Ov. M. 2, 640:animo ingentes iras,
id. ib. 1, 166:spem,
id. ib. 6, 554; cf.:spemque metumque,
id. F. 1, 485:aliquid spe,
Liv. 33, 33, 8:amorem,
Ov. M. 10, 249:pectore tantum robur,
Verg. A. 11, 368:auribus tantam cupiditatem,
Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101 al.:re publicā violandā fraudis inexpiabiles concipere,
id. Tusc. 1, 30, 72:malum aut scelus,
id. Cat. 2, 4, 7:scelus in sese,
id. Verr. 2, 1, 4, § 9:flagitium cum aliquo,
id. Sull. 5, 16.—To draw up, comprise, express something in words, to compose (cf. comprehendo, II. C.):quod ex animi tui sententiā juraris, sicut verbis concipiatur more nostro,
Cic. Off. 3, 29, 108:vadimonium,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 3:jusjurandum,
Liv. 1, 32, 8; Tac. H. 4, 41; cf.:jurisjurandi verba,
id. ib. 4, 31;and verba,
Liv. 7, 5, 5:edictum,
Dig. 13, 6, 1:libellos,
ib. 48, 19, 9:stipulationem,
ib. 41, 1, 38:obligationem in futurum,
ib. 5, 1, 35:actionem in bonum et aequum,
ib. 4, 5, 8:foedus,
Verg. A. 12, 13 (id est conceptis verbis:concepta autem verba dicuntur jurandi formula, quam nobis transgredi non licet, Serv.): audet tamen Antias Valerius concipere summas (of the slain, etc.),
to report definitely, Liv. 3, 5, 12.—T. t., of the lang. of religion, to make something (as a festival, auspices, war, etc.) known, to promulgate, declare in a set form of words, to designate formally:ubi viae competunt tum in competis sacrificatur: quotannis is dies (sc. Compitalia) concipitur,
Varr. L. L. 6, § 25 Müll.:dum vota sacerdos Concipit,
Ov. M. 7, 594:sic verba concipito,
repeat the following prayer, Cato, R. R. 139, 1; 141, 4:Latinas sacrumque in Albano monte non rite concepisse (magistratus),
Liv. 5, 17, 2 (cf. conceptivus):auspicia,
id. 22, 1, 7:locus quibusdam conceptis verbis finitus, etc.,
Varr. L. L. 7, § 8 Müll.:ut justum conciperetur bellum,
id. ib. 5, §86 ib.—So of a formal repetition of set words after another person: senatus incohantibus primoribus jus jurandum concepit,
Tac. H. 4, 41:vetus miles dixit sacramentum... et cum cetera juris jurandi verba conciperent, etc.,
id. ib. 4, 31: verba jurationis concipit, with acc. and inf., he takes the oath, that, etc., Macr. S. 1, 6, 30.—Hence, conceptus, a, um, P. a., formal, in set form:verbis conceptissimis jurare,
Petr. 113, 13.—Hence, absol.: mente concepta, things apprehended by the mind, perceptions: consuetudo jam tenuit, ut mente concepta sensus vocaremus, Quint. 8, 5, 2; cf. id. 5, 10, 4. -
97 concipio
con-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], to take or lay hold of, to take to one's self, to take in, take, receive, etc. (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.nuces si fregeris, vix sesquimodio concipere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:truleum latius, quo concipiat aquam,
id. L. L. 5, § 118 Müll.; cf. Lucr. 6, 503; and:concipit Iris aquas,
draws up, Ov. M. 1, 271:madefacta terra caducas Concepit lacrimas, id. ib 6, 397: imbres limumque,
Col. Arb. 10, 3.—Of water, to take up, draw off, in a pipe, etc.:Alsietinam aquam,
Front. Aquaed. 11; 5 sqq.— Pass., to be collected or held, to gather:pars (animae) concipitur cordis parte quādam,
Cic. N. D. 2, 55, 138:ut quisque (umor) ibi conceptus fuerit, quam celerrime dilabatur,
Col. 1, 6, 5.—Hence, con-cepta, ōrum, n. subst., measures of fluids, capacity of a reservoir, etc.:amplius quam in conceptis commentariorum,
i. e. the measures described in the registers, Front. Aquaed. 67; 73.—Of the approach of death:cum jam praecordiis conceptam mortem contineret,
Cic. Tusc. 1, 40, 96:ventum veste,
Quint. 11, 3, 119; cf.:plurimum ventorum,
Plin. 16, 31, 57, § 131; and:magnam vim venti,
Curt. 4, 3, 2:auram,
id. 4, 3, 16; cf. Ov. M. 12, 569:aëra,
id. ib. 1, 337:ignem,
Lucr. 6, 308; so Cic. de Or. 2, 45, 190; Liv. 21, 8, 12; 37, 11, 13; Ov. M. 15, 348.—Of lime slaked:ubi terrenā silices fornace soluti concipiunt ignem liquidarum aspergine aquarum,
Ov. M. 7, 108 al.; cf.:lapidibus igne concepto,
struck, Vulg. 2 Macc. 10, 3:flammam,
Caes. B. C. 2, 14:flammas,
Ov. M. 1, 255; cf.of the flame of love: flammam pectore,
Cat. 64, 92:ignem,
Ov. M. 9, 520; 10, 582:validos ignes,
id. ib. 7, 9:medicamentum venis,
Curt. 3, 6, 11:noxium virus,
Plin. 21, 13, 44, § 74:morbum,
Col. 7, 5, 14:in eā parte nivem concipi,
is formed, Sen. Q. N. 4, 2, 1. —Of disease:is morbus aestate plerumque concipitur,
Col. 7, 5, 14:si ex calore et aestu concepta pestis invasit,
id. 7, 5, 2.—In partic.1. (α).Absol.:(β).more ferarum putantur Concipere uxores,
Lucr. 4, 1266; Varr. R. R. 2, 1, 17:cum concepit mula,
Cic. Div. 2, 22, 50:ex illo concipit ales,
Ov. M. 10, 328 et saep.:(arbores) concipiunt variis diebus et pro suā quaeque naturā,
Plin. 16, 25, 39, § 94.—With acc.:* b.ut id, quod conceperat, servaret,
Cic. Clu. 12, 33:Persea, quem pluvio Danaë conceperat auro,
Ov. M. 4, 611:aliquem ex aliquo,
Cic. Clu. 11, 31; Suet. Aug. 17; id. Claud. 27:ex adulterio,
id. Tib. 62:de aliquo,
Ov. M. 3, 214:alicujus semine,
id. ib. 10, 328:ova (pisces),
Plin. 9, 51, 75, § 165.— Poet.:concepta crimina portat, i. e. fetum per crimen conceptum,
Ov. M. 10, 470 (cf. id. ib. 3, 268):omnia, quae terra concipiat semina,
Cic. N. D. 2, 10, 26:frumenta quaedam in tertio genu spicam incipiunt concipere,
Plin. 18, 7, 10, § 56.— Subst.: conceptum, i, n., the fetus:ne praegnanti medicamentum, quo conceptum excutitur, detur,
Scrib. Ep. ad Callist. p. 3:coacta conceptum a se abigere,
Suet. Dom. 22.—In Ovid, meton., of a woman, to unite herself in marriage, to marry, wed:2.Dea undae, Concipe. Mater eris juvenis, etc.,
Ov. M. 11, 222.—Concipere furtum, in jurid. Lat., to find out or discover stolen property, Just. Inst. 4, 1, § 4; cf.: penes quem res concepta et inventa [p. 401] est, Paul. Sent. 2, 31, 5; Gell. 11, 18, 9 sq.; Gai Inst. 3, 186.—II.Trop.A.To take or seize something by the sense of sight, to see, perceive (cf. comprehendo, II. A.):B. 1.haec tanta oculis bona concipio,
Plaut. Poen. 1, 2, 65.—Far more freq.,In gen., to comprehend intellectually, to take in, imagine, conceive, think:2.agedum, inaugura fierine possit, quod nunc ego mente concipio,
Liv. 1, 36, 3; so,aliquid animo,
id. 9, 18, 8; cf.:imaginem quandam concipere animo perfecti oratoris,
Quint. 1, 10, 4; cf. id. 2, 20, 4; 9, 1, 19 al.:quid mirum si in auspiciis imbecilli animi superstitiosa ista concipiant?
Cic. Div. 2, 39, 81:quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo,
Liv. 9, 18, 8 Drak. ad loc.:de aliquo summa concipere,
Quint. 6, prooem. §2: onus operis opinione prima concipere,
id. 12, prooem. § 1: protinus concepit Italiam et arma virumque, conceived the plan of the Æneid, Mart. 8, 56, 19.—In partic., to understand, comprehend, perceive:C.quoniam principia rerum omnium animo ac mente conceperit,
Cic. Leg. 1, 22, 59:quae neque concipi animo nisi ab iis qui videre, neque, etc.,
Plin. 36, 15, 24, § 124:fragor, qui concipi humanā mente non potest,
id. 33, 4, 21, § 73:concipere animo potes, quam simus fatigati,
Plin. Ep. 3, 9, 24.—With acc. and inf.:quod ita juratum est, ut mens conciperet fleri oportere, id servandum est,
Cic. Off. 3, 29, 107:forsitan et lucos illic concipias animo esse,
Ov. M. 2, 77:concepit, eos homines posse jure mulceri,
Vell. 2, 117, 3; Cels. 7 praef. fin. —To receive in one's self, adopt, harbor any disposition of mind, emotion, passion, evil design, etc., to give place to, foster, to take in, receive; to commit (the figure derived from the absorbing of liquids;D.hence): quod non solum vitia concipiunt ipsi, sed ea infundunt in civitatem,
Cic. Leg. 3, 14, 32:inimicitiae et aedilitate et praeturā conceptae,
Caes. B. C. 3, 16; so,mente vaticinos furores,
Ov. M. 2, 640:animo ingentes iras,
id. ib. 1, 166:spem,
id. ib. 6, 554; cf.:spemque metumque,
id. F. 1, 485:aliquid spe,
Liv. 33, 33, 8:amorem,
Ov. M. 10, 249:pectore tantum robur,
Verg. A. 11, 368:auribus tantam cupiditatem,
Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101 al.:re publicā violandā fraudis inexpiabiles concipere,
id. Tusc. 1, 30, 72:malum aut scelus,
id. Cat. 2, 4, 7:scelus in sese,
id. Verr. 2, 1, 4, § 9:flagitium cum aliquo,
id. Sull. 5, 16.—To draw up, comprise, express something in words, to compose (cf. comprehendo, II. C.):quod ex animi tui sententiā juraris, sicut verbis concipiatur more nostro,
Cic. Off. 3, 29, 108:vadimonium,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 3:jusjurandum,
Liv. 1, 32, 8; Tac. H. 4, 41; cf.:jurisjurandi verba,
id. ib. 4, 31;and verba,
Liv. 7, 5, 5:edictum,
Dig. 13, 6, 1:libellos,
ib. 48, 19, 9:stipulationem,
ib. 41, 1, 38:obligationem in futurum,
ib. 5, 1, 35:actionem in bonum et aequum,
ib. 4, 5, 8:foedus,
Verg. A. 12, 13 (id est conceptis verbis:concepta autem verba dicuntur jurandi formula, quam nobis transgredi non licet, Serv.): audet tamen Antias Valerius concipere summas (of the slain, etc.),
to report definitely, Liv. 3, 5, 12.—T. t., of the lang. of religion, to make something (as a festival, auspices, war, etc.) known, to promulgate, declare in a set form of words, to designate formally:ubi viae competunt tum in competis sacrificatur: quotannis is dies (sc. Compitalia) concipitur,
Varr. L. L. 6, § 25 Müll.:dum vota sacerdos Concipit,
Ov. M. 7, 594:sic verba concipito,
repeat the following prayer, Cato, R. R. 139, 1; 141, 4:Latinas sacrumque in Albano monte non rite concepisse (magistratus),
Liv. 5, 17, 2 (cf. conceptivus):auspicia,
id. 22, 1, 7:locus quibusdam conceptis verbis finitus, etc.,
Varr. L. L. 7, § 8 Müll.:ut justum conciperetur bellum,
id. ib. 5, §86 ib.—So of a formal repetition of set words after another person: senatus incohantibus primoribus jus jurandum concepit,
Tac. H. 4, 41:vetus miles dixit sacramentum... et cum cetera juris jurandi verba conciperent, etc.,
id. ib. 4, 31: verba jurationis concipit, with acc. and inf., he takes the oath, that, etc., Macr. S. 1, 6, 30.—Hence, conceptus, a, um, P. a., formal, in set form:verbis conceptissimis jurare,
Petr. 113, 13.—Hence, absol.: mente concepta, things apprehended by the mind, perceptions: consuetudo jam tenuit, ut mente concepta sensus vocaremus, Quint. 8, 5, 2; cf. id. 5, 10, 4. -
98 concredo
con-crēdo, dĭdi, dĭtum, 3, v. a. (anteclass. form, pres. concrēdŭo, Plaut. Aul. 3, 6, 49; hence perf. concredui, id. Cas. 2, 8, 43; cf. credo), to intrust, consign, commit to, = commendo (class.; very freq. in Plaut.; in Cic. perh. only twice; never in Quint.).(α).With acc. and dat.:(β).mihi avus hujus concredidit Thesaurum auri,
Plaut. Aul. prol. 6; cf.:aurum tuae fidei,
id. ib. 4, 2, 8:aurum alicui,
id. ib. 3, 6, 45; id. Bacch. 4, 9, 141; id. Men. 5, 1, 2:rem et famam suam alicui commendare et concredere,
Cic. Quint. 20, 62:famam mortui, fortunas vivi alicui commendare atque concredere,
id. Rosc. Am. 39, 113: gnatum ventis, * Cat. 64, 213:vites teneriores calido caelo,
Col. 3, 1, 7:aliquid meae taciturnitati,
Plaut. Trin. 1, 2, 105: nugas alicui, * Hor. S. 2, 6, 43.—With in and acc.:(γ).capram in custodelam simiae,
Plaut. Merc. 2, 1, 9; cf. the foll.—Without dat.:(δ).hoc, quod modo concreditumst,
Plaut. Poen. 4, 2, 104.—Without acc.:concredam tibi,
Plaut. Rud. 4, 4, 83:in manum concredere,
id. Pers. 3, 3, 36:alicui (sc.: munera laetitiae),
Prop. 1, 10, 11. -
99 conicio
cōnĭcĭo (also conjĭcio and cōicio; cf. Munro ad Lucr. 2, 1061; Laber. ap. Gell. 16, 7, 5), jēci, jectum, 3, v. a. (arch. temp. perf. conjexi, Plaut. Trin. 3, 2, 99) [jacio].I.To throw or bring together, to unite, = cogo, colligo.A.Lit. (very rare):B.cum semina rerum coaluerint quae, conjecta repente, etc.,
Lucr. 2, 1061; cf. id. 2, 1073 sq.:palliolum in collum,
Plaut. Ep. 2, 2, 10; id. Capt. 4, 1, 12 (cf. id. ib. 4, 2, 9:collecto pallio): sarcinas in medium,
Liv. 10, 36, 1 Weissenb. (MSS. in medio); ib. § 13; 31, 27, 7: tecta, quae conjectis celeriter stramentis erant inaedificata, Auct. B. G. 8, 5. —Trop.1.To throw together in speaking, to dispute, contend, discuss, manage judicially (ante-class.): verba inter sese, to bandy words, Afran. ap. Non. p. 267, 28;2.so without verba: noli, mea mater, me praesente cum patre, conicere,
id. ib. p. 267, 30;p. 268, 3: causam conicere hodie ad te volo (conicere, agere, Non.),
id. ib. p. 267, 32; cf. the law formula: ante meridiem causam coiciunto, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20; and Gell. 17, 2, 10.—Like the Gr. sumballein (v. Lidd. and Scott in h. v. III. 2.), to put together logically, connect, unite; hence (causa pro effectu), to draw a conclusion from collected particulars, to conclude, infer, conjecture (not in Quint., who very freq. employed the synon. colligo):b.aliquid ex aliquā re,
Lucr. 1, 751; 2, 121; Nep. Eum. 2, 2; id. Timoth. 4, 2:annos sexaginta natus es aut plus, ut conicio,
Ter. Heaut. 1, 1, 11:quid illud mali est? nequeo satis mirari, neque conicere,
id. Eun. 3, 4, 9:cito conjeci, Lanuvii te fuisse,
Cic. Att. 14, 21, 1:de futuris,
Nep. Them. 1, 4:quam multos esse oporteret, ex ipso navigio,
Cic. Verr. 2, 5, 28, § 71:conicito, possisne necne, etc.,
Plaut. Cas. 1, 1, 6:tu conicito cetera, Quid ego ex hac inopiā capiam,
Ter. Phorm. 1, 3, 15.—In partic., t. t. of the lang. of augury, to prophesy, foretell, divine from omens, signs ( a dream, oracle, etc.); to interpret an omen, a dream, an oracle, etc.:II.somnium huic,
Plaut. Curc. 2, 2, 3:qui de matre suaviandā ex oraculo Apollinis tam acute arguteque conjecerit,
Cic. Brut. 14, 53:male conjecta maleque interpretata falsa sunt, etc.,
id. Div. 1, 52, 119; cf. id. ib. 2, 31, 66:num igitur quae tempestas impendeat vatis melius coniciet quam gubernator? etc.,
id. ib. 2, 5, 12:bene qui coniciet, vatem hunc perhibebo optumum (transl. of a Greek verse),
id. ib. 2, 5, 12; cf. conjectura, II., conjector, and conjectrix.—To throw, cast, urge, drive, hurl, put, place, etc., a person or thing with force, quickly, etc., to or towards; and conicere se, to betake, cast, or throw one's self hastily or in flight somewhere (very freq. and class. in prose and poetry).A.Lit.(α).With in:(β).tela in nostros,
Caes. B. G. 1, 26; 1, 46; Nep. Dat. 9, 5:pila in hostes,
Caes. B. G. 1, 52: aliquem in carcerem, Cic. Verr. 2, 5, 7, § 17; id. Tusc. 1, 40, 96; Suet. Caes. 17:in vincula,
Caes. B. G. 4, 27; Sall. C. 42, 3; Nep. Milt. 7 fin.; id. Paus. 3, 5; id. Pelop. 5, 1; Liv. 29, 9, 8, and id. 19, 2, 4 et saep.:in catenas,
Caes. B. G. 1, 47 fin.; Liv. 29, 21, 2:in compedes,
Suet. Vit. 12:in custodiam,
Nep. Phoc. 3, 4; Gai Inst. 1, 13; Suet. Aug. 27 al.: incolas vivos constrictosque in flammam, Auct. B. Afr. 87; cf.:te in ignem,
Plaut. Rud. 3, 4, 64:in eculeum,
Cic. Tusc. 5, 5, 13:hostem in fugam,
Caes. B. G. 4, 12:exercitum in angustias,
Curt. 5, 3, 21:navem in portum (vis tempestatis),
Cic. Inv. 2, 32, 98:serpentes vivas in vasa fictilia,
Nep. Hann. 10, 4:cultros in guttura velleris atri,
to thrust into, Ov. M. 7, 245; cf.:ferrum in guttura,
id. ib. 3, 90:se in signa manipulosque,
Caes. B. G. 6, 40:se in paludem,
Liv. 1, 12, 10:se in sacrarium,
Nep. Them. 8, 4:se in ultimam provinciam Tarsum usque,
Cic. Att. 5, 16, 4:se in fugam,
id. Cael. 26, 63; so,se in pedes,
to take to one's heels, Ter. Phorm. 1, 4, 13 (cf.: se conferre in pedes, Enn. ap. Non. p. 518, 20, and Plaut. Bacch. 3, 1, 7; and:quin, pedes, vos in curriculum conicitis?
id. Merc. 5, 2, 91):se intro,
Lucil. 28, 47; Ter. Heaut. 2, 3, 36.—With dat. (rare):(γ).alii spolia... Coniciunt igni,
Verg. A. 11, 194:huic dea unum anguem Conicit,
id. ib. 7, 347:facem juveni conjecit,
id. ib. 7, 456:conjectaque vincula collo accipit,
thrown about the neck, Ov. Tr. 4, 1, 83.—With ad:(δ).animus domicilia mutet ad alias animalium formas conjectus,
removed, transposed, Sen. Ep. 88, 29.—With acc. alone (mostly poet.):(ε).magnus decursus aquaï Fragmina coniciens silvarum arbustaque tota,
bearing down, prostrating, Lucr. 1, 284:jaculum,
Verg. A. 9, 698:tela,
Ov. M. 5, 42:cultros,
id. ib. 15, 735:thyrsos,
id. ib. 11, 28:venabula manibus,
id. ib. 12, 454:domus inflammata conjectis ignibus,
Cic. Att. 4, 3, 2:telum inbelle sine ictu,
Verg. A. 2, 544.—With inter:B.jaculum inter ilia,
Ov. M. 8, 412.—Trop., to bring, direct, turn, throw, urge, drive, force something eagerly, quickly to or towards, etc.(α).With in:(β).aliquem in morbum ex aegritudine,
Plaut. Poen. prol. 69:aliquem in laetitiam,
Ter. Heaut. 2, 3, 51:(hostes) in terrorem ac tumultum,
Liv. 34, 28, 3:in metum,
id. 39, 25, 11:in periculum,
Suet. Oth. 10:rem publicam in perturbationes,
Cic. Fam. 12, 1, 1:aliquem in nuptias,
Ter. And. 3, 4, 23; cf. id. ib. 3, 5, 14;4, 1, 43: (Catilinam) ex occultis insidiis in apertum latrocinium,
Cic. Cat. 2, 1, 1:aliquem in tricas,
Plaut. Pers. 5, 2, 18; Liv. 36, 12, 4:se in saginam ad regem aliquem,
Plaut. Trin. 3, 2, 99: se mirificam in latebram, to fly to (in disputing), Cic. Div. 2, 20, 46:se in noctem,
to commit one's self to the night, travel by night, id. Mil. 19, 49: se mente ac voluntate in versum, to devote or apply one's self with zeal to the art of poetry, id. de Or. 3, 50, 194:oculos in aliquem,
id. Clu. 19, 54; id. Lael. 2, 9; Tac. H. 1, 17:orationem tam improbe in clarissimos viros,
Cic. Sest. 18, 40:tantam pecuniam in propylaea,
to throw away, squander, id. Off. 2, 17, 60; cf.:cum sestertium milies in culinam conjecisset (Apicius),
Sen. Cons. Helv. 10, 9:culpam in unum vigilem,
Liv. 5, 47, 10:crimina in tuam nimiam diligentiam,
Cic. Mur. 35, 73:maledicta in ejus vitam,
id. Planc. 12, 31: causas tenues simultatum in gregem locupletium, i. e. to cause, occasion, Auct. B. Alex. 49:crimen in quae tempora,
Liv. 3, 24, 5:omen in illam provinciam,
Cic. Verr. 2, 2, 6, § 18.—Absol.:* (γ).oculos,
Cic. de Or. 2, 55, 225:petitiones ita conjectae (the fig. taken from aiming at a thing with weapons),
id. Cat. 1, 6, 15: in disputando conjecit illam vocem Cn. Pompeius, omnes oportere senatui dicto audientes esse, threw out or let fall, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—With sub:2.id vos sub legis superbissimae vincula conicitis,
Liv. 4, 4, 10.—Of a verbal bringing forward, etc., to urge, press, treat, adduce: rem ubi paciscuntur, in comitio aut in foro causam coiciunto, XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20: causam coicere ad te volo, Afran. ap. Non. p. 267, 32 (Com. Rel. v. 216 Rib.):3.verba inter se acrius,
id. ib. p. 267, 27 (Com. Rel. v. 309 ib.): is cum filio Cojecerat nescio quid de ratiunculā, id. ap. Suet. Vit. Ner. 11 (Com. Rel. v. 191 ib.).—To throw, place, put into, include in, etc.: eum fasciculum, quo illam (epistulam) conjeceram, Cic. Att. 2, 13, 1:ex illo libello, qui in epistulam conjectus est,
id. ib. 9, 13, 7:conjeci id (prooemium) in eum librum, quem tibi misi,
id. ib. 16, 6, 4:pluraque praeterea in eandem epistulam conjeci,
id. ib. 7, 16, 1; cf.:quod multos dies epistulam in manibus habui... ideo multa conjecta sunt aliud alio tempore,
id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 23:legem in decimam tabulam,
id. Leg. 2, 25, 64; id. Caecin. 22, 63. -
100 conmereor
I.To commit, be guilty of:II.me culpam conmeritum scio,
Plaut. Aul. 4, 10, 8:quae numquam quicquam erga me conmerita'st,
Ter. Hec. 3, 5, 36.—
См. также в других словарях:
commit — com‧mit [kəˈmɪt] verb committed PTandPP committing PRESPART 1. [intransitive, transitive] to say that someone will definitely do something or must do something: commit somebody to do something • He committed his government to support Thailand s… … Financial and business terms
commit — vb 1 Commit, entrust, confide, consign, relegate are comparable when they mean to assign to a person or place for some definite end or purpose (as custody or safekeeping). Commit is the widest term; it may express merely the general idea of… … New Dictionary of Synonyms
Commit — Com*mit , v. t. [imp. & p. p. {Committed}; p. pr. & vb. n. {Committing}.] [L. committere, commissum, to connect, commit; com + mittere to send. See {Mission}.] 1. To give in trust; to put into charge or keeping; to intrust; to consign; used with… … The Collaborative International Dictionary of English
commit — com·mit vb com·mit·ted, com·mit·ting vt 1 a: to put into another s charge or trust: entrust consign committed her children to her sister s care b: to place in a prison or mental hospital esp. by judicial order was found to be gravely … Law dictionary
commit — [kə mit′] vt. committed, committing [ME committen < L committere, to bring together, commit < com , together + mittere, to send: see MISSION] 1. to give in charge or trust; deliver for safekeeping; entrust; consign [we commit his fame to… … English World dictionary
Commit — ist ein Ausdruck aus der Softwaretechnik, welcher die Idee beschreibt, aktuelle Änderungen permanent zu machen. Er wird sowohl im Zusammenhang mit der Persistierung von Daten in einer Datenbank, als auch beim Einchecken von Sourcecode in… … Deutsch Wikipedia
COMMIT — Оператор COMMIT применяется для того, чтобы: сделать «постоянными» все изменения, сделанные в текущей транзакции (реально данные могут быть изменены несколько позже) очистить все точки сохранения данной транзакции завершить транзакцию освободить… … Википедия
Commit — Com mit, v. i. To sin; esp., to be incontinent. [Obs.] [1913 Webster] Commit not with man s sworn spouse. Shak. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Commit — as a noun can refer to: A set of permanent changes in a database or software repository. A parliamentary motion Nicotine, by the trade name Commit See also Commitment (disambiguation) This disambiguation page lists articles ass … Wikipedia
commit — late 14c., to give in charge, entrust, from L. committere to unite, connect, combine; to bring together, from com together (see COM (Cf. com )) + mittere to put, send (see MISSION (Cf. mission)). Evolution into modern range of meanings is not… … Etymology dictionary
commit — [v1] perform an action accomplish, achieve, act, carry out, complete, contravene, do, effectuate, enact, execute, go for broke*, go in for*, go out for*, offend, perpetrate, pull, pull off*, scandalize, sin, transgress, trespass, violate, wreak;… … New thesaurus