-
61 elucus
ēlūcus (hēlūcus), ī, m., das übernächtige-, schläfrige (träumerische) Wesen, Gell. 4, 19, 1; 16, 12, 3: cerebrum ab eluco defensare (v. Efeu), Tert. de cor. mil. 7 (wo Oehler heluco). Vgl. Paul. ex Fest. 75, 17 (wo elucus) u. 100, 8 (wo helucus). -
62 excerebro
ex-cerebro, ātus, āre (ex u. cerebrum), des Gehirns berauben = das Gehirn einschlagen, canem, Vulg. Isai. 66, 3. – übtr. = sinnlos machen, betäuben, excerebratus es novo vino, Tert. adv. Marc. 4, 11.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > excerebro
-
63 findo
findo, fidī, fissum, ere ( altindisch bhindánt- = findens), spalten = nach seinem natürlichen Gefüge in zwei Teile trennen (während scindere = gewaltsam zerteilen), I) im allg.: a) tr.: lignum, Verg.: corticem, Ov.: infantes statuas, bersten machen, Hor.: navis saepe fissa, das leck gewordene, Plaut.: equus ungulis fissis, Suet.: costas, Varro fr.: f. agros sarculo, Hor.: terras vomere, durchfurchen, Ov.: aëra, fliegend die Luft durchschneiden, Ov.: fretum, aequor, segelnd das Meer durchfurchen, Ov. u. Prop.: übtr., dies mensem findit, spaltet = teilt (in zwei gleiche Teile), Hor.: et mihi dividuo findetur munere quadra, mir wird abgeschnitten von usw. = mir fällt zu, Hor. – b) refl. u. medial: α) = sich spalten = sich teilen, via se findit in partes ambas, Verg.: hāc insulā quasi rostro finditur Fibrenus (fluvius), Cic.: Faleriis caelum findi velut magno hiatu visum, Liv. – β) findi = zerplatzen, bersten, Marsis finduntur cantibus angues, Ov.: dah. findor, ich möchte (vor Ärger) bersten, Plaut.: cor meum et cerebrum finditur, mein Herz u. Hirn möchte mir zerspringen, Plaut. – II) prägn. = spalten machen, alte finditur in solidum cuneis via, mit Keilen wird tief ein Weg in die Härte gebahnt, Verg.: vulnus, eine klaffende W. beibringen, Val. Flacc.————Ritze, ani fissa, Cels. 5, 20, 5; 7, 30 in. – bes. f. iecoris, als t. t. der Haruspizin, ein Spalt, Einschnitt der Eingeweide (wahrsch. zwischen den verschiedenen Lappen der Leber) des Opfertieres, Cic. de nat. deor. 3, 14. Cic. de div. 2, 28: iecorum fissa, Cic. de div. 1, 118: quid fissum in extis, quid fibra valeat, ibid. 1, 16: f. familiare, s. familiaris a. E. -
64 iecur
iecur, Genet. iecoris u. iecinoris, n. u. iocur, iocineris, n. (altind. yákrt, griech. ἦπαρ), die Leber, iecur anserinum od. anseris (als Leckerbissen), Mart., Plin. u.a.: iecur bubulum, Cels.: iecur columbae, Cels.: iecur hircinum, Cels.: iecur porcinum od. suis feminae (als Leckerbissen), Apic. u. Plin.: caput iocineris, Liv.: cerebrum, cor, pulmones, iecur; haec enim sunt domicilia vitae, Cic. – nach dem Glauben der Alten Sitz der Affekte, bes. der sinnl. Liebe u. des Zorns, non ancilla tuum iecur ulceret ulla puerve, Hor.: fervens difficili bile tumet iecur, Hor.: quantā siccum iecur ardeat irā, Iuven.: rabie iecur incendente feruntur, Iuven. – u. Sitz des Verstandes, en cor Zenodoti, en iecur Cratetis! Bibac. poët. bei Suet. gr. 11 extr. – ⇒ In bezug auf die Kasusformen ist zu bemerken, daß Varro u. Cicero iecoris, Livius iocineris (s. Alschefski u. Weißenb. Liv. 8, 9, 1), Celsus iecinoris (dah. auch 5, 18. no. 5 iecinori zu schreiben ist), Plinius bald iecoris, bald iocineris, Valerius Maximus iocineris gebraucht (vgl. Charis. 30, 15). Der Genet. iocinoris wird v. Charis. 48, 20 ohne Beleg angeführt u. ist nur zuw. in den Schriftstellern Variante von iocineris (wie zB. Cels. 5, 18, 5, wo noch Daremberg iocinoris hat). Genet. Plur. iocinorum steht Paul. ex Fest. 90, 4. – Nom. iocur öfter bei Plin. nat. hist. (s. Sillig zu 28, 88) u. bei Apic., zB. 2, 40 ed. Schuch.————Vgl. übh. Neue-Wagener Formenl.3 1, 837 f. u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 332. – Nom. iecor, Diom. 422, 16. -
65 infumatus
īnfūmātus, a, um (in u. fumus), eingeräuchert, cerebrum, Plin.: haec... per dies viginti infumata, Plin.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > infumatus
-
66 laudo
laudo, āvī, ātum, āre (laus), loben, lobend anerkennen, lobend gutheißen, preisen (Ggstz. castigare, vituperare, reprehendere, culpare, accusare), Passiv laudari, gelobt-, anerkannt werden, Anerkennung finden, I) eig.: A) im allg.: eorum consilium, Nep.: approbata laudataque Cottae sententia, Cic. – laudare alqm, Cic.: (alqm) ob ea ob quae gratias agerem, Plin. ep.: alqm alci, einen gegen jmd., Ter.: laudari alci, von jmd., Cic.: laudare laudibus, Cic.: laudare coram in os (griech. κατὰ στόμα επαινειν), ins Gesicht loben, Ter. adelph. 269: so auch laudare in faciem, Lact. 3, 14, 7. – m. in u. Abl. der Pers. (an jmd.), id maxime in Agrippina laudare, quod (daß sie) Germanici nepotem secum traheret, dignum prorsus imperatoriā fortunā, Tac. ann. 12, 2. – m. in u. Abl. der Sache (bei, wegen), in quo tuum consilium nemo potest non maxime (höchlich) laudare, Cic. ep. 4, 7, 2: ut ad peiora iuvenes laude ducuntur, ita laudari in bonis malent, Quint. 5, 12, 22: vgl. Krüger Quint. 10, 1, 9. Keil de emend. Plin. epp. 2. p. 15. – im Passiv m. Dat. pers. (= von jmd.), Lucifer laudatur Veneri, Sil. 7, 640. – Passiv laudor m. Infin., exstinxisse nefas laudabor, Verg. Aen. 2, 585 sq.: doctas posuisse figuras laudatur, Pers. 1, 86 sq. – absol., abi, laudo u. bl. laudo, du hast deine Sache gut gemacht! recht so! schön! Plaut. asin. 704; Curc. 670; trin.————830. Ter. adelph. 564. – Plur. Partiz. Präs. subst., prava laudantium sermo, Lobhudelei, Sen. ep. 123, 9. – B) insbes.: 1) alqm = a) einem Angeklagten ein günstiges Zeugnis geben, jmdm. eine Schutzrede halten, Cic. ep. 1, 9, 19. Ascon. in Cic. Scaur. 46. p. 24, 24 K. – b) einem Toten eine Leichenrede halten, alqm, Cic. Muren. 76. Plin. ep. 2, 1, 6: corpus in foro positum, Aur. Vict. de vir. ill. 10, 7: alqm e more pro rostris, Suet. Caes. 6, 1: alqm pro contione, Suet. Cal. 15, 1: alqm scripto meo (nach meinem Konzept), Cic. ad Q. fr. 3, 8, 5. – c) glücklich preisen, beneidenswert finden, beneiden, agricolam laudat iuris peritus, Hor.: mit obj. Genet., alqm leti (wegen usw.), Sil. 4, 259. – 2) alqd, ein Arzneimittel lobend gutheißen, anpreisen, apri cerebrum contra serpentes, Plin.: alqd ad etc., Plin. – II) übtr., jmd. anführen, nennen, erwähnen, zitieren, auctores, Cic.: alqm testem, Plaut.: alqm auctorem, Cic. – ⇒ Parag. Infin. Pass. laudarier, Enn. ann. 560. Ter. adelph. 535 zw. Hor. sat. 1, 2, 35. – PAdi. laudandus s. bes. -
67 porcinus
porcīnus, a, um (porcus, s. Prisc. 2, 59), von Schweinen, Schweine-, I) eig.: offa, Plaut.: vox, Sen.: caro, Lampr. u. Cael. Aur.: iecur, Apic.: crura, Schweinsknöchelchen (als Speise), Cael. Aur.: cerebrum, Cael. Aur.: spatula, Apic.: cauda, Fulg.: porcinum nurnen adorare, das Schwein als Gottheit, Petron. fr. 37, 1 B. – subst., porcīna, ae, f. (sc. caro), Schweinefleisch, Plaut. aul. 375; capt. 849. Valerian. imp. bei Vopisc. Aurel. 9, 6 u. Prob. 4, 6. Cael. Aur. de morb. acut. 1, 11, 95. Augustin. c. Faust. 16, 30 extr.: subst. porcīnum, ī, n. (sc. os), der Schweinsknochen, quemadmodum illi Cyclops pollicem porcino extorsit, mit einem Sch. verrenkte, Petron. 48, 7. – II) übtr., porc. caput, der Schweinskopf, eine keilförmige Schlachtordnung (cuneus), Veget. mil. 3, 19.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > porcinus
-
68 putidus
pūtidus, a, um (puteo), faul, morsch, modrig, ranzig, nach Fäulnis od. Moder riechend, A) eig.: paries, Afran. fr.: navis, Caecil. com. fr.: vulnera, brandige, Cato: caro, Cic.: aper, Mart.: fungus, Plaut.: uva, Varro fr.: odor, Varro LL. – B) übtr.: 1) im allg.: cerebrum putidius, etwas anbrüchiges, verbranntes, Hor. sat. 2, 3, 75. – v. alten Pers., homo, Plaut.: longo putida saeculo, Hor. – 2) insbes., widrig, widerwärtig, kleinlich, pedantisch, homo, Petron.: putidissimi servi, Petron.: putidissima iactatio, Petron.: lingua putidissima, Hieron.: haec satis spero vobis molesta et putida videri, Cic.: putidum est (es erscheint pedantisch, sieht nach Übertreibung aus) m. Infin., vereor ne putidum sit scribere ad te, quam sim occupatus, Cic. ad Att. 1, 14, 1. – v. Redner u. dessen Ausdruck, gesucht, geziert, überladen, Demosthenes, Cic.: ne obscurum esset aut putidum, Cic. -
69 spongia
spongeola, ae, f., s. spongiola.\spongeōsus, a, um, s. spongiosus.\spongeus, a, um, s. spongius.\spongia (spongea), ae, f. (σπογγιά), der Schwamm, I) eig.: a) übh.: raritas quaedam et assimilis spongiis mollitudo, Cic.: spongiae maiores et minores, Colum.: spongiam aceto imbuere, Colum.: spongeā frigidā cerebrum umefacere Plin.: spongiam exprimere, Cels.: detergere spongiā sudorem in facie, Cels.: detergere spongiā labra (bovis), Colum.: corpus (alcis) spongeā pertergere, Val. Max.: e foro spongiis effingere sanguinem, Cic. – zum Abwischen des Afters an einem Holze befestigt u. an Aborten aufgehängt, Sen. contr. 7. praef. § 3. Sen. ep. 70, 20. Mart. 12, 48, 7. – zum Ersticken (als Todesstrafe) in den Mund gestopft, Sen. de ira 3, 19, 4. – b) der Rosenschwamm, Schlafapfel, Schlafkunz, Plin. 29, 94. – II) übtr.: 1) ein schwammförmiger, weicher Panzer, Liv. 9, 40, 3. Tert. de spect. 25. – im Doppelsinn mit no. I: Aiacem suum in spongiam incubuisse, sein Ajar (seine Tragödie Ajar) habe sich in den Schwamm (wie der eig. Ajar in das Schwert) gestürzt, sei dem Schwamme verfallen, Aug. b. Suet.————Aug. 85, 2 u.b. Macr. sat. 2, 4, 2. – 2) spongiae, die verflochtenen Wurzeln des Spargels, Colum. u. Plin. – 3) eine Art poröser Steine, der Schwammstein, Bimsstein. Vitr. u. Pallad.; vgl. Isid. orig. 19, 10, 11. – 4) spongiae, die aus dem Schmelzofen kommenden porösen u. brüchigen Eisenstückchen, Plin. 34, 146. – 5) ein Moos (conferva), das auf den Wiesen wächst, Plin. 19, 63. – 6) schwammiges Brot, Isid. orig. 20, 2, 16. – ⇒ Vulg. Rbf. sfungia, Isid. orig. 12, 6, 60 codd. optt. -
70 uro
ūro, ūssī, ūstum, ere ( statt *euso, vgl. altind. уšati, brennt, ušţa-ḥ, gebrannt = lat. ustus, griech. ε ω, ich senge, Aor. εύσαι), brennen, verbrennen, I) eig. u. übtr.: A) eig.: 1) im allg.: calidum hoc est: etsi procul est urit male, Plaut.: uri calore, Cic.: uri se patiuntur Indi, lassen sich von der Sonnenhitze brennen, Cic.: (sacer ignis) urit, corpore serpens, quamcumque arripuit partem, Lucr.: calx urit, hitzt (als Arznei genommen), Plin. – zona usta, die heiße Zone, Macr. – Partic. subst., a) ūsta, ae, f., der gebrannte Ocker, Vitr. 7, 11, 2. – b) ūstī, ōrum, m., Gebrannte, Verbrannte, durch Feuer usw. Verwundete, Plin.: a sole usti, Plin. – 2) insbes.: a) als mediz. t.t., brennen = mit Feuer behandeln, nos et urimur et secamur, Salv.: in corpore si quid eiusmodi est, quod reliquo corpori noceat, id uri secarique patimur, Cic.: si uri non potest vulnus, Cels.: quotios quid ustum est, Cels. – b) als t.t. der Malerei, α) enkaustisch malen, tabulam coloribus, Ov. fast. 3, 831. – β) enkaustisch auftragen, einbrennen, picta coloribus ustis puppis, Ov. fast. 4, 275. – c) verbrennen, brennend verzehren, verheeren, α) übh.: hominem mortuum, Cic.: agros, Liv.: urbes hostium, Tac.: naves, Hor.: terram urere, vicos exscindere, Curt.: ignis urit domos, Hor.: arbos uritur, Ov.: ut summum periculum esset, ne Appio suae aedes urerentur (in Brand geraten möchten),————Cic.: sexus infirmus uri se perpetitur, Lact. (vgl. Bünem. Lact. 5, 13, 14): absol., urendo populandoque gesserunt beela, durch Sengen u. Brennen, Liv. 7, 22, 4. – β) als Feuerungs- od. Leuchtmaterial brennen, verbrennen, picem et ceras et cetera alimenta flammae, Ov.: odoratam nocturna in lumina cedrum, Verg.: in usum nocturni luminis uri (von den Christen), Tac.B) übtr.: 1) austrocknen, ausdörren, versengen, brennen, brennend schmerzen, (cicer) urit solum, Plin.: urit lini seges campum, Verg.: fimum suillum urit vineas, Plin.: terras, solum, Ov.: sitis urit herbas, Ov.: sitis guttur od. fauces urit, Ov.: nec febribus uror anhelis, Ov.: dysenteria si urit, Plin. – 2) durch allzustarke Reibung brennen, reiben, abreiben, wund machen, ea (terebra) excavat, non urit, Colum.: calceus... si minor, uret, Hor.: si te forte meae gravis uret sarcina chartae, Hor.: lorica urit lacertos, Prop.: cum aculeus sagittae aut glandis abditae introrsus tenui vulnere in speciem urit, Liv. – 3) v. Kälte, Frost usw., versengen, verletzen, iis, quae frigus usserit, remedio sunt, Frostschäden, Plin.: ustus ab assiduo frigore Pontus, Ov.: nec nova per g lidas herba sit usta nives, Ov.: Scythae continuis frigoribus uruntur, haben zu leiden vom usw., Iustin.II) bildl.: A) entzünden, entflammen, a) im üblen Sinne, v. einer Leidenschaft oder einer die Leiden-————schaft erregenden Person oder Sache, entflammen, martern, verzehren, Paffiv uri = entbrannt sein, brennen, glühen, verzehrt werden, amor urit me, Verg.: Daphnis me malus urit, Verg.: uritur infelix Dido, Verg.: quid in hospite ureris? bist du entbrannt für den G., Ov.: urit me Glycerae nitor, urit prava protervitas, Hor.: uror, seu tibi etc., Hor.: omnia haec mala, quibus uror torreor vexor, Arnob.: meum iecur urere bilis, Hor.: urit enim fulgore suo, erfüllt mit Neid, Hor.: quod urit invidiam, den Neid zur Marter macht, Liv. – uro hominem, ich ärgere ihn, Ter.; vgl. id nunc his cerebrum uritur, me esse etc., das ärgert sie, daß ich usw., Plaut. – b) im guten Sinne, zur Nachahmung entflammen, alqm avorum laudibus, Val. Flacc. 1, 446.B) beunruhigen, drücken, beschweren, belästigen, belästigend heimsuchen, eos bellum Romanum urebat, Liv.: quo (bello) Italia urebatur, Liv.: Aetolos dies noctesque assiduo labore urente, Liv.: populum gravis urebat infesto mari annona, Vell.: pestilentia urens simul urbem atque agrs, Liv.: quidam in quaslibet aures quidquid illos urit (was sie drückt) exonerant, Sen. -
71 vinum
vīnum, ī, n. (οινος aus οινος, dah. in der Vulgärspr. auch vīnus, ī, m., Petron. 41, 12; vgl. Schol. Bern. Verg. georg. 2, 98), I) eig. u. meton.: 1) eig.: vinum album, Plaut. u. Varro fr.: vinum alienigena (Ggstz. vinum patriae), SC. vet.: asperum, Ter.: atrum, Plaut.: russum, Vopisc.: austerum, Colum.: bonum, Varro u. Gell.: Chium, Scrib. Larg.: cibarium, ordinärer, Varro fr.: doliare, Faßwein = junger, noch nicht abgezogener Wein, ICt.: dulce, Hor.: Falernum, Cic.: firmum, Gell.: fugiens, in Gärung übergehender, Cic.: indigena, Plin.: iucundum, Gell.: lene, Ter.: leve, Cic.: mensale, gewöhnlicher Tischwein, Vopisc.: mutatum, umgeschlagener, Hor.: nigrum, Varro fr.: novum, Varro fr. u. Cic.: odoratum, Plin. u. Lact.: semen vino proximum gustu, von weinartigem Geschmack, Plin.: vinum tenue, Ov.: vetus, Varro fr., Cic. u. Lact. – vini, somni, stupri plenus, Cic.: vino vel infusus (begossen) vel aspersus (angegossen) = betrunken od. angetrunken, Macr. – vini minister, Mundschenk, Sen. ep. 47, 5 (7): a vinis, Aufseher der Weinvorräte, Corp. inscr. Lat. 6, 8527: u. so adiutor a vinis, Gehilfe des Aufsehers über die Weinvorräte, Vizeaufseher, Corp. inscr. Lat. 6, 5062 u. 9091. – vinus (s. oben) mihi in cerebrum abiit, Petron.: bibere vinum, Sen.: defaecare vinum, Colum. u. Plin.: non omne vinum vetustate coacescit, Cic.:————suave vinum de duro fieri, Pallad.: defundere (abgießen, abziehen) mutatum vinum, Hor.: defundere vinum e pleno (vom vollen Fasse), Lucil. fr.: degustare vinum, Cato u. ICt.: diffundere vinum de doliis, de seriis, auf mehrere Gefäße abziehen, umfüllen, Colum.: u. so vinum in amphoras, in cados, ICt.: edormire nocturnum omne vinum, Gell.: evanescit vinum vetustate, Cic.: exhalare vinum, Cic.: exhausisse tantum vini in Hippiae nuptiis, ut etc., Cic.: male ferre (schlecht vertragen) vinum, Cic.: incalescere vino, Liv.: vino madere, Plaut. u. Sen.: obruere se vino, sich im W. überladen, Cic.: u. so vino epulisque obrui (v. einem Knaben), Nep.: in convivio procedere in multum vini, im Weine ziemlich viel tun, Liv.: redolere vinum (v. Speisebrocken), Cic.: servare vinum in vetustatem, bis er alt wird, Cato: sumere (zu sich nehmen) vinum, vinum meracius, Cic. – Plur. vina, teils = Weinsorten, zB. Cato r.r. 147 u. 148, 2. Cic. Tusc. 5, 13. Plin. 13, 27. Hor. sat. 2, 8, 38: vina tot consulum regionumque, Sen. ep. 114, 26; teils übh. Wein, zB. Sen. nat. qu. 4, 13, 3. Plin. 14, 35. Fronto de fer. Als. 3. p. 224, 19 N. Lucr. 2, 391. Verg. ecl. 5, 71. Hor. carm. 1, 11, 6. Ov. met. 8, 274. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 600. Fritzsche Hor. sat. 2, 8, 15. – 2) meton.: a) der Wein = die Weintrauben, vinum pendens, Cato r.r. 147 (148): vinum priusquam coctum est pendet putidum, Plaut.————trin. 526: vinum legere (lesen), Varro LL. 5, 94 u. 6, 16. – b) der Wein = die Weinstöcke, locus vino optimus, Cato r.r. 6, 4: vinum conserere, serere, Cato r.r. 6, 4 (u. daraus Varro r.r. 1, 25. Plin. 14, 46). – c) der Wein = das Weintrinken, intemperantia vini, Liv.: vino lustrisque confectus, Cic.: in vino immodestus, Ter.: vini parcus, Suet. u. (Ggstz. ad cibum promptus) Treb. Poll.: vini parcissimus, Suet.: in vinum pronior, Liv.: vino ultra modum deditum esse, Sen.: ad vinum diserti, Cic.: in vino ridere, Cic.: ex vino vacillare, Cic. fr.: in popinis, alea, vino tempus aetatis omne consumpsisse, Cic.: festo die invitatio benigna et hilaritas iuvenalis utrosque in vinum traxit, machte, daß beide Gesellschaften wacker tranken, Liv.: oft per vinum, infolge des Weintrinkens, in der Trunkenheit, zB. neque per vinum umquam ex me exoritur discidium in convivio, Plaut.: quae fieri solere concedimus sive in quiete sive per vinum sive per insaniam, Cic.: Demetrius per vinum, quod excluderetur, paulisper vociferatus in convivium redit, Liv.: per vinum lapsus est, Sen. – II) übtr., aus Früchten usw. gemachter Wein, Fruchtwein, Obstwein, vinum palmeum, Plin.: vinum ex fico, Plin.: ex malis, Pallad.: de malis granatis, Pallad.: de piris, Pallad.: vinum palmis exprimere, Plin. -
72 cerebrōsus
cerebrōsus adj. [cerebrum], hot-headed, passionate, hasty: unus, H.* * *cerebrosa, cerebrosum ADJliable to be affected with passion; enraged/hot-headed/passionate; hare-brained -
73 dimminuō
dimminuō —, —, ere [dis- + minuo], to break to pieces, shatter, break: tibi caput, T.: Dimminuetur tibi cerebrum, T.* * *dimminuere, -, - V TRANS -
74 dīspergō or dīspargō
dīspergō or dīspargō sī, sus, ere [dis- + spargo], to scatter, spread abroad, disperse: tibi cerebrum, T.: per agros passim corpus: membrorum collectio dispersa: dispersa inmittit silvis incendia, V.: quae (duo milia evocatorum) totā acie, Cs.: in omnīs partīs dispersa multitudo, Cs. —Esp., P. perf., scattered, straggling: ut homines dispersi vagarentur: dispersos (milites) subito adortus, Cs.: dispersi a suis pars cedere, etc., S.— To besprinkle, bespatter: cerebro viam, T.—Fig., to scatter, conduct without order, disperse: partīs argumentandi confuse: bellum tam longe lateque dispersum: plebis vis dispersa in multitudine, without organization, S.: vitam in auras, V.— To spread abroad: falsos rumores, Ta. -
75 effringō
effringō frēgī, frāctus, ere [ex + frango], to break off, break open: forīs: valvas: (ianuā) effractā: clausa, S.: cerebrum, V.* * *effringere, effregi, effractus Vbreak open; smash; break in -
76 pūtidus
pūtidus adj. with comp. [2 PV-], rotten, decaying, stinking, fetid: caro.—Of persons, rotten, withered: longo saeculo, H.: Putidius cerebrum, more addled, H.—Of style, affected, disgusting.* * *putida, putidum ADJrotten, stinking, unpleasant; offensive; tiresomely affected; pedantic -
77 testa
testa ae, f [TERS-], a piece of burned clay, brick, tile: testae tectorum meorum.— A piece of baked earthen-ware, earthen vessel, pot, pitcher, jug, urn: testā ardente, a lamp, V.: (vinum) testā Conditum levi, H.: mihi fundat avitum Condita testa merum, O.— A broken piece of earthen-ware, brick, sherd, potsherd: Testa parem fecit, O.: unde cerebrum testa ferit, Iu.—Among the Greeks, a sherd used in voting, potsherd as a ballot: testarum suffragiis, quod illi o)strakismo/n vocant, N.— Plur, castanets, bits of bone struck together by dancers: Testarum crepitūs cum verbis, Iu.— A shell, hard covering: nativae: lubrica, i. e. a covering of ice, O.— A shell-fish: non omne mare est generosae fertile testae, H.* * *object made from burnt clay; earthenware jar; fragment of earthenware, shard -
78 ad portionem
portĭo, ōnis ( abl. sing. portioni, Inscr. Lat. 206, 38), f. [kindr. with pars and porô, to share, impart], a share, part, portion (post-Aug., except in the phrase pro portione; v. in foll. II.).I.Lit.:II.Luna aequā portione divisa,
Plin. 2, 9, 6, § 42: ex his portio in Italiā consedit, portio in Illyricos sinus penetravit, Just. 24, 4, 2:hereditatis,
id. 36, 2, 5; cf. id. 21, 1, 2:quamvis quota portio faecis Achaei,
Juv. 3, 61:mox in proflatum additur tertia portio aeris collectanei,
Plin. 34, 9, 20, § 97:pari portione inter se mixta pix, cera, alumen, etc.,
Cels. 4, 24; cf.:glandis cortex et nitrum paribus portionibus,
id. 5, 18, 4:nil natura portionibus parit,
by parts, piecemeal, Plin. 17, 22, 35, § 177:portio brevissima vitae,
Juv. 9, 127:pars A carnaniae, quam in portionem belli acceperat,
as his share for his services in the war, Just. 28, 1, 1:vocare aliquem in portionem muneris,
id. 5, 2, 9:magna mortalium portio,
Plin. 8, 28, 42, § 102.—Transf., a relation to any thing, proportion, i. q. proportio.—A.In gen., adverb.1.prō portiōne (class.; not in Cæs.), in proportion, proportionally, relatively:2.pro portione ea omnia facito,
Cato, R. R. 106 fin.:pro portione ad majorem fundum vel minorem addere,
Varr. R. R. 1, 18, 3:Mamertinis pro portione imperaretur,
Cic. Verr. 2, 5, 21, § 55; id. Fl. 14, 32; Liv. 34, 50:oportet ut aedibus ac templis vestibula et aditus, sic causis principia pro portione rerum praeponere,
in relation, in proportion, Cic. de Or. 2, 79, 320; so,pro ratā portione,
Plin. 11, 15, 15, § 40:pro suā scilicet portione,
Quint. 10, 7, 28; Censor. de Die Nat. 3.—portĭōne (post-Aug.):3.cerebrum omnia habent animalia, quae sanguinem: sed homo portione maximum,
proportionally, Plin. 11, 37, 49, § 133; so id. 11, 37, 70, § 183; 11, 2, 1, § 2; cf.:hac portione mediocribus agris semina praebenda,
Col. 2, 9, 1:quādam portione,
Quint. 6, 1, 26:eādem portione,
id. 11, 3, 139.—ad portiō-nem (rare and only post Aug.), Plin. 14, 21, 27, § 133; 24, 8, 30, § 46:B.ad suam quisque portionem,
id. 36, 16, 25, § 9:supra portionem,
Col. 7, 1, 2.—Subst.:eadem ad decem homines servabitur portio,
the same proportion, Curt. 7, 11, 12:portionem servare,
Col. 11, 2, 87; cf.:proportione servatā,
id. 8, 11, 6. -
79 Celsus
1.celsus, a, um, adj. [P. a., of obsolete 2. cello, found in antecello, excello, etc., to rise high, tower; root kar-, in karê, karênon, korus; cerebrum, crista, pro-ceres; calamus, culmus, columna, etc.], raised high, extending upward, high, lofty (syn.: altus, erectus, sublimis, elatus, procerus).I.Physically:II.(deus homines) humo excitatos, celsos et erectos constituit,
Cic. N. D. 2, 56, 140:celsissimo Germano procerior (Judaeus),
Col. 3, 8, 2:status (oratoris) et erectus et celsus,
Cic. Or. 18, 59; cf. Liv. 30, 32, 11;and celsior ingressus,
Plin. 11, 16, 16, § 51:in cornua cervus,
Ov. M. 10, 538 (cf.:surgens in cornua cervus,
Verg. A. 10, 725):capitolia,
Verg. A. 8, 653:turres,
Hor. C. 2, 10, 10; Ov. M. 3, 61:Acherontia,
Hor. C. 3, 4, 14:Apenninus,
id. Epod. 16, 29; cf.:vertex montis, Cic. poët. Div. 1, 7, 13: celsa Paphus atque Cythera,
lofty, Verg. A. 10, 51:ne, si celsior (ibis), ignis adurat (opp. demissior),
Ov. M. 8, 205.—Morally.A.In a good sense.1.High, lofty, elevated above that which is common, great (syn.:2.erectus, eminens, excellens, altus): celsus et erectus et ea, quae homini accidere possunt, omnia parva ducens,
Cic. Tusc. 5, 14, 42:generosior celsiorque,
Quint. 1, 3, 30:mente,
Sil. 16, 188.—Elevated in rank or station, noble, eminent:B.celsissima sedes dignitatis atque honoris,
Cic. Sull. 2, 5:eques,
Stat. S. 1, 4, 42; cf. under adv. and Celeres.—In a bad sense, haughty, proud, high-spirited:I.haec jura suae civitatis ignorantem, erectum et celsum, etc.,
Cic. de Or. 1, 40, 184:celsi et spe haud dubia feroces,
Liv. 7, 16, 5:celsi Ramnes,
Hor. A. P. 342; Sil. 16, 187.—Hence, adv.: celsē.(Acc. to I.) High; comp., Col. 4, 19, 2; Claud. ap. Eutr. 1, 387; Amm. 25, 4.—II.(Acc. to II.) Nobly:2.nati,
Stat. S. 3, 3, 145 (others read: celso natorum honore).Celsus, i, m., a Roman cognomen; esp.,I.A. Cornelius Celsus, the greatest of the Roman writers on medicine. —II.C. Albinovanus, a friend of Horace, Hor. Ep. 1, 3, 15; 1, 8, 1. -
80 celsus
1.celsus, a, um, adj. [P. a., of obsolete 2. cello, found in antecello, excello, etc., to rise high, tower; root kar-, in karê, karênon, korus; cerebrum, crista, pro-ceres; calamus, culmus, columna, etc.], raised high, extending upward, high, lofty (syn.: altus, erectus, sublimis, elatus, procerus).I.Physically:II.(deus homines) humo excitatos, celsos et erectos constituit,
Cic. N. D. 2, 56, 140:celsissimo Germano procerior (Judaeus),
Col. 3, 8, 2:status (oratoris) et erectus et celsus,
Cic. Or. 18, 59; cf. Liv. 30, 32, 11;and celsior ingressus,
Plin. 11, 16, 16, § 51:in cornua cervus,
Ov. M. 10, 538 (cf.:surgens in cornua cervus,
Verg. A. 10, 725):capitolia,
Verg. A. 8, 653:turres,
Hor. C. 2, 10, 10; Ov. M. 3, 61:Acherontia,
Hor. C. 3, 4, 14:Apenninus,
id. Epod. 16, 29; cf.:vertex montis, Cic. poët. Div. 1, 7, 13: celsa Paphus atque Cythera,
lofty, Verg. A. 10, 51:ne, si celsior (ibis), ignis adurat (opp. demissior),
Ov. M. 8, 205.—Morally.A.In a good sense.1.High, lofty, elevated above that which is common, great (syn.:2.erectus, eminens, excellens, altus): celsus et erectus et ea, quae homini accidere possunt, omnia parva ducens,
Cic. Tusc. 5, 14, 42:generosior celsiorque,
Quint. 1, 3, 30:mente,
Sil. 16, 188.—Elevated in rank or station, noble, eminent:B.celsissima sedes dignitatis atque honoris,
Cic. Sull. 2, 5:eques,
Stat. S. 1, 4, 42; cf. under adv. and Celeres.—In a bad sense, haughty, proud, high-spirited:I.haec jura suae civitatis ignorantem, erectum et celsum, etc.,
Cic. de Or. 1, 40, 184:celsi et spe haud dubia feroces,
Liv. 7, 16, 5:celsi Ramnes,
Hor. A. P. 342; Sil. 16, 187.—Hence, adv.: celsē.(Acc. to I.) High; comp., Col. 4, 19, 2; Claud. ap. Eutr. 1, 387; Amm. 25, 4.—II.(Acc. to II.) Nobly:2.nati,
Stat. S. 3, 3, 145 (others read: celso natorum honore).Celsus, i, m., a Roman cognomen; esp.,I.A. Cornelius Celsus, the greatest of the Roman writers on medicine. —II.C. Albinovanus, a friend of Horace, Hor. Ep. 1, 3, 15; 1, 8, 1.
См. также в других словарях:
Cerebrum — steht für: Telencephalon Cerebrum (Foraminiferen), eine Gattung der Foraminiferen (lat.) Gehirn Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit demselben Wort bezeichneter Begriffe … Deutsch Wikipedia
cerebrum — 1610s, from L. cerebrum brain (see CEREBRAL (Cf. cerebral)) … Etymology dictionary
Cerebrum — Cer e*brum, n.; pl. E. {Cerebrums}, L. {Cerebra}. [L., the brain.] (Anat.) The anterior, and in man the larger, division of the brain; the seat of the reasoning faculties and the will. See {Brain}. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Cerĕbrum — (lat.), das Gehirn (s.d.) … Meyers Großes Konversations-Lexikon
cerebrum — ► NOUN (pl. cerebra) Anatomy ▪ the principal part of the brain, located in the front area of the skull. ORIGIN Latin, brain … English terms dictionary
cerebrum — [ser′ə brəm, sə rē′brəm] n. pl. cerebrums or cerebra [ser′əbrə] [L: see CEREBELLUM] the upper, main part of the brain of vertebrate animals, consisting of left and right hemispheres: in humans it is the largest part of the brain and is believed… … English World dictionary
Cerebrum — Brain: Cerebrum Diagram depicting the main subdivisions of the embryonic vertebrate brain. Artery anterior cerebral, middle cerebral, poster … Wikipedia
Cerebrum — The largest part of the brain. It is divided into two hemispheres, or halves. The word cerebrum is the Latin word for brain. The Romans used the same word to refer to the skull (which houses the brain) and the head (which houses the skull). And… … Medical dictionary
cerebrum — /seuh ree breuhm, ser euh /, n., pl. cerebrums, cerebra / breuh/. Anat., Zool. 1. the anterior and largest part of the brain, consisting of two halves or hemispheres and serving to control voluntary movements and coordinate mental actions. 2. the … Universalium
Cerebrum — Ce|re|brum auch: Ce|reb|rum 〈n.; s, re|bra〉 = Zerebrum * * * Ce|re|b|rum: ↑ Zerebrum. * * * I Cerebrum, Gehirn. II C … Universal-Lexikon
cerebrum — UK [səˈriːbrəm] / US [səˈrɪbrəm] noun [countable] Word forms cerebrum : singular cerebrum plural cerebrums medical the front part of your brain that controls thinking, learning, and feeling. It is divided into two halves called cerebral… … English dictionary