Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

cūstōs

  • 41 formosus

    formōsus (FORMONSVS, Inscr. Grut. 669, 10; comp.:

    FORMONSIOR,

    Inscr. Fabr. p. 374, no. 169:

    formonsam,

    Verg. E. 1, 5 Rib.), a, um, adj. [forma, I. B. 1.], finely formed, beautiful, handsome (freq. and class; syn.: pulcher, speciosus, venustus, bellus).
    A.
    Of visible subjects:

    deum rotundum esse volunt, quod ea forma ullam negat esse pulchriorem Plato: at mihi vel cylindri vel quadrati vel coni vel pyramidis videtur esse formosior,

    Cic. N. D. 1, 10, 24:

    consideratur in homine, formosus an deformis,

    id. Inv. 1, 24, 35:

    virgines formosissimae,

    id. ib. 2, 1, 2:

    mulier,

    Hor. A. P. 4:

    vis formosa videri,

    id. C. 4, 13, 3:

    formosum pastor Corydon ardebat Alexin,

    Verg. E. 2, 1; cf.:

    formosi pecoris custos, formosior ipse,

    id. ib. 5, 44:

    Galatea hedera formosior alba,

    id. ib. 7, 38:

    boves,

    Ov. A. A. 1, 296:

    mater haedorum duorum,

    id. F. 5, 117:

    arma Sabina,

    Prop. 4 (5), 4, 32; so,

    formosius telum jaculabile,

    Ov. M. 7, 679:

    arbutus,

    Prop. 1, 2, 11 (dub.;

    Müll. felicius): Alcibiades, omnium aetatis suae multo formosissimus,

    Nep. Alcib. 1, 2:

    nunc frondent sylvae, nunc formosissimus annus,

    Verg. E. 3, 57:

    tempus (i. e. ver),

    Ov. F. 4, 129:

    aestas messibus,

    id. R. Am. 187:

    lux formosior omnibus Calendis,

    Mart. 10, 24, 2:

    habitus formosior,

    Quint. 9, 4, 8.—Prov.:

    Formonsa facies muta commendatio est,

    Pub. Syr. 169 (Rib.).—
    B.
    Rarely of abstr. subjects:

    nihil est virtute formosius, nihil pulchrius,

    Cic. Fam. 9, 14, 4.— Adv.: formōse, beautifully (very rare):

    Cupidinem formosum deum formose cubantem,

    App. M. 5, p. 168:

    saltare,

    id. ib. 6, p. 183:

    formosius,

    Quint. 8, 3, 10:

    formosissime,

    Aug. Conf. 1, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > formosus

  • 42 harundo

    hărundo (better than ărundo, Bramb. s. v.; Wagn. Orthog. Verg. p. 441; Rib. Prol. Verg. p. 422, though the latter is freq. in MSS. and edd.; v. infra), ĭnis, f. [etym. dub.; perh. from root ar-, to set in motion; Sanscr. aras, swift; aranjas, a wood, as that which grows; cf.: ulmus, ulva, alnus, Corss. Ausspr. 1, 530 sq.].
    I.
    Prop., the reed, cane (taller than canna; cf.

    also: culmus, calamus, stipula),

    Cato, R. R. 6, 3; Plin. 16, 36, 64, § 156 sqq.:

    intus medullam sabuci (habent)... inanitatem harundines,

    id. 13, 22, 42, § 122:

    longa parvae sub arundine cannae,

    Ov. M. 8, 337:

    fluvialis,

    Verg. G. 2, 414;

    used for covering or thatching huts and houses,

    Plin. 16, 36, 64, § 156; Vitr. 2, 1, 3;

    esp. in encampments: casae ex harundinibus textae,

    Liv. 35, 27, 3 Weissenb.:

    teneris harundinum radicibus contusis equos alere,

    Caes. B. C. 3, 58, 3.—Prov.:

    arundo vento agitata,

    Vulg. Matt. 11, 7; Luc. 7, 24:

    arundinem quassatam non confringet,

    ib. Matt. 12, 20. —
    II.
    Meton. of any thing made of reed or cane.
    A.
    A fishing-rod:

    hisce hami atque haec harundines sunt nobis quaestu,

    Plaut. Rud. 2, 1, 5:

    haec laqueo volucres, hacc captat arundine pisces,

    Tib. 2, 6, 23 Müll.:

    hos aliquis tremula, dum captat arundine pisces, vidit,

    Ov. M. 8, 217 Merk.; 13, 293; 14, 651.—
    B.
    Limed twigs for catching birds:

    parati aucupes cum harundinibus fuerunt,

    Petr. 40, 6:

    volucres, quas textis harundinibus peritus artifex tetigit,

    id. 109, 7:

    cantu fallitur ales, callida dum tacita crescit harundo manu,

    Mart. 14, 218, 2 Schneidewin:

    aut (si) crescente levis traheretur arundine praeda,

    id. 9, 54, 3 id.:

    ut qui viscatos populatur arundine lucos,

    Sil. 7, 674:

    harundine sumptā Faunus plumoso sum deus aucupio,

    Prop. 4 (5), 2, 33.—
    C.
    A wreath or crown made of reeds;

    as the head of Priapus: ast inportunas volucres in vertice harundo terret fixa,

    Hor. S. 1, 8, 6 B. and K.;

    v. Orell. ad loc.—Esp. worn by river deities: (Tiberini) crines umbrosa tegebat harundo,

    Verg. A. 8, 34 Rib.;

    of the river Calydonius: inornatos redimitus arundine crines,

    Ov. M. 9, 3:

    subita cur pulcher arundine crines velat Hylas,

    Val. Fl. 1, 218:

    (Glaucus) caputque redimitus arundine,

    Vell. Pat. 2, 83;

    and of the Tiber: et arundinis altae concolor in viridi fluitabat silva capillo,

    Sid. Paneg. Anthem. 333:

    velatus harundine glauca Mincius,

    Verg. A. 10, 205 Rib.—
    D.
    The shaft of an arrow:

    quod fugat obtusum est, et habet sub arundine plumbum,

    Ov. M. 1, 471:

    pennaque citatior ibat quae redit in pugnas fugientis arundine Parthi,

    Sil. 10, 12; Cels. 7, 5, 2.—Hence (pars pro toto), an arrow:

    inque cor hamata percussit arundine Ditem,

    Ov. M. 5, 384; 8, 382; 10, 526;

    11, 325: haeret lateri letalis harundo,

    Verg. A. 4, 73 Rib. (Forbig. and Conington, arundo); id. ib. 7, 499.—
    E.
    A pen:

    neve notet lusus tristis harundo tuos,

    Mart. 1, 3, 10:

    inque manus chartae, nodosaque venit harundo,

    Pers. 3, 11. The best came from Cnidus:

    Cnidia,

    Aus. Ep. 7, 49; and:

    Acidalia,

    Mart. 9, 14, 3.—
    F.
    A reed pipe, shepherd's pipe, Pan-pipes, = surinx (an instrument made of several reeds, fastened together with wax, each successive reed somewhat shorter than the preceding):

    junctisque canendo vincere arundinibus servantia lumina temptat,

    Ov. M. 1, 684; cf. id. ib. 1, 707 sq.;

    11, 154: agrestem tenui meditabor harundine Musam,

    Verg. E. 6, 8; cf.:

    compacta solitum modulatur harundine carmen,

    id. Cul. 100:

    nec crepuit fissa me propter harundine custos,

    Prop. 4 (5), 7, 25.—
    G.
    A flute (made of the kalamos aulêtikos, Theophr. 4, 12):

    Satyri reminiscitur alter, quem Tritoniaca Latoüs arundine victum affecit poena,

    Ov. M. 6, 384.—
    H. K.
    A reed for brushing down cobwebs:

    ecferte huc scopas semulque harundinem,

    Plaut. Stich. 2, 2, 23.—
    L.
    A kind of transverse bar along which vines were trained:

    jugorum genera fere quatuor,... harundo, ut in Arpino,

    Varr. R. R. 1, 8, 2.—
    M.
    A rod (for beating, punishing):

    ac me iterum in cellam perduxit, et harundinem ab ostio rapuit iterumque mulcavit,

    Petr. 134.—
    N.
    Splints for holding together injured parts of the body, Suet. Aug. 80.—
    O.
    A measuring-rod, Prud. Psych. 826.—
    P.
    A hobbyhorse, cane-horse, as a child's plaything:

    equitare in harundine longa,

    Hor. S. 2, 3, 248; cf.:

    non erubuit (Socrates) cum, interposita arundine cruribus suis, cum parvulis filiolis ludens, ab Alcibiade risus est,

    Val. Max. 8, 8 ext. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > harundo

  • 43 ibidem

    ĭbīdem (always ĭbĭdem in Plaut.; v. infra; so Juvenc. 3, 80; Paul. Nol. Carm. 19, 48), adv. [ibi, with demonstr. suff. dem, as in idem, tandem, tantundem, etc.], in the same place, in that very place, just there.
    I.
    Lit., in space:

    sarmenta concidito minute et ibidem inarato,

    Cato, R. R. 37, 3:

    cenati discubuerunt ibidem,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    ille, cujus merces erant, in gladium ibidem incumberet,

    id. ib. 2, 51, 154:

    quod ibidem recte custodire poterunt, id ibidem custodiant,

    id. Quint. 27, 84:

    ne hīc ibidem ante oculos vestros trucidetur,

    id. Rosc. Am. 5, 13: ego ibidem has inter cenam exaravi, i. e. on the spot, immediately, id. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 58:

    cum ibidem invenire fingimus,

    Quint. 9, 2, 60 Spald. N. cr.; cf. ibi, I.:

    pede terram Crebra ferit: demissae aures, incertus ibidem Sudor, i. e. circa aures,

    Verg. G. 3, 500.—With a corresp. ubi:

    ubi amici, ibidem opes,

    Plaut. Truc. 4, 4, 31:

    ibidem divitiarum cupido est, ubi et usus,

    Just. 2, 2.—With gen.:

    si redierit Illa ad hunc, ibidem loci res erit,

    Plaut. Cist. 2, 1, 53.—With a verb of motion (for eodem):

    egomet me cum illis una ibidem traho,

    I reckon myself among them, on the same plane with them, Plaut. Trin. 1, 2, 166: St. Quid, quod dedisti scortis? Le. Ibidem una traho, to that very account, id. ib. 2, 4, 10.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of time, in that very moment (= paene eodem temporis momento):

    Deinde ibidem homo acutus, cum illud occurreret,

    Cic. Fin. 1, 6, 19 Madv.; so,

    deinde ibidem,

    id. Ac. 2, 14, 44; cf.:

    ibidem ilico puer abs te cum epistulis,

    id. Att. 2, 12, 2.—
    B.
    Of other relations, in the same matter:

    tibi ibidem das. ubi tu tuom amicum adjuvas,

    Plaut. Pers. 4, 4, 62:

    laesit in eo Caecinam, sublevavit ibidem, i. e. in eo ipso,

    Cic. Caecin. 9, 23:

    tibi non committitur aurum, vel si quando datur, custos affixus ibidem,

    Juv. 5, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > ibidem

  • 44 inconruptus

    in-corruptus ( inconrupt-), a, um, adj., unspoiled, uninjured, uncorrupted (class.).
    I.
    Lit.:

    sucus et sanguis,

    Cic. Brut. 9, 36:

    incorruptum a fraude advehentium frumentum,

    Sen. Brev. Vit. 19, 1:

    aquae,

    Plin. 2, 103, 106, § 230:

    templa,

    undestroyed, Liv. 32, 33, 5:

    lignum,

    Plin. 16, 5, 8, § 22:

    materia,

    id. 13, 16, 30, § 101.—
    II. A.
    Of persons:

    atque integri testes,

    Cic. Fin. 1, 21:

    judex,

    Gell. 14, 4:

    custos incorruptissimus,

    Hor. S. 1, 6, 81:

    adversus blandientes,

    that would not be seduced by flatterers, Tac. H. 1, 35 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    sensus (with integri),

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    animus,

    id. Tusc. 1, 19:

    fides,

    Tac. A. 12, 41:

    integritas Latini sermonis,

    Cic. Brut. 35, 132:

    aquilarum genus... incorruptae originis,

    genuine, Plin. 10, 3, 3, § 8:

    judicium,

    true, upright, Liv. 4, 6:

    genus disciplinae,

    id. 1, 18:

    mens,

    App. Dogm. Plat. 2, p. 19 fin.:

    praeda,

    undiminished, Tac. A. 1, 68:

    quonam id modo incorruptum foret,

    could be done most surely, id. 2, 12.—Hence, adv.: incorruptē, uncorruptly, justly (class.):

    atque integre judicare,

    Cic. Fin. 1, 9, 30:

    scite atque incorrupte loqui,

    Gell. 13, 21, 4.— Comp.:

    judicare,

    Cic. Marc. 9, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > inconruptus

  • 45 incorruptus

    in-corruptus ( inconrupt-), a, um, adj., unspoiled, uninjured, uncorrupted (class.).
    I.
    Lit.:

    sucus et sanguis,

    Cic. Brut. 9, 36:

    incorruptum a fraude advehentium frumentum,

    Sen. Brev. Vit. 19, 1:

    aquae,

    Plin. 2, 103, 106, § 230:

    templa,

    undestroyed, Liv. 32, 33, 5:

    lignum,

    Plin. 16, 5, 8, § 22:

    materia,

    id. 13, 16, 30, § 101.—
    II. A.
    Of persons:

    atque integri testes,

    Cic. Fin. 1, 21:

    judex,

    Gell. 14, 4:

    custos incorruptissimus,

    Hor. S. 1, 6, 81:

    adversus blandientes,

    that would not be seduced by flatterers, Tac. H. 1, 35 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    sensus (with integri),

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    animus,

    id. Tusc. 1, 19:

    fides,

    Tac. A. 12, 41:

    integritas Latini sermonis,

    Cic. Brut. 35, 132:

    aquilarum genus... incorruptae originis,

    genuine, Plin. 10, 3, 3, § 8:

    judicium,

    true, upright, Liv. 4, 6:

    genus disciplinae,

    id. 1, 18:

    mens,

    App. Dogm. Plat. 2, p. 19 fin.:

    praeda,

    undiminished, Tac. A. 1, 68:

    quonam id modo incorruptum foret,

    could be done most surely, id. 2, 12.—Hence, adv.: incorruptē, uncorruptly, justly (class.):

    atque integre judicare,

    Cic. Fin. 1, 9, 30:

    scite atque incorrupte loqui,

    Gell. 13, 21, 4.— Comp.:

    judicare,

    Cic. Marc. 9, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > incorruptus

  • 46 janitrix

    jānĭtrix, īcis, f. [janitor], a female door-keeper, a portress.
    I.
    Lit.:

    anus hic solet cubitare custos, janitrix,

    Plaut. Curc. 1, 1, 76.—
    II.
    Transf.:

    laurus janitrix Caesarum,

    i. e. planted in front of the house, Plin. 15, 30, 39, § 127.

    Lewis & Short latin dictionary > janitrix

  • 47 Juno

    Jūno, ōnis, f., the goddess Juno, daughter of Saturn, sister and wife of Jupiter, and the guardian deity of women; as the foundress of marriage, she is also called pronuba Juno; and as the protecting goddess of lying-in women, Juno Lucina, Plaut. Aul. 4, 7, 11; Cic. N. D. 2, 27, 68: prima et Tellus et pronuba Juno dant signum, Verg. [p. 1018] A. 4, 166.—
    B.
    Juno inferna or infera, i. e. Proserpine, Verg. A. 6, 138; Stat. S. 2, 1, 147;

    or, Averna,

    Ov. M. 14, 114;

    or, profunda,

    Claud. Proserp. 1, 2;

    or, Stygia,

    Stat. Th. 4, 526.—
    II.
    Esp. in phrases;

    stella Junonis,

    the planet Venus, Plin. 2, 8, 6, § 37:

    urbs Junonis,

    i. e. Argos, Ov. H. 14, 28:

    per Junonem matrem familias jurare,

    Plaut. Am. 2, 2, 201.—Prov.:

    Junonis sacra ferre,

    i. e. to walk at a slow and measured pace, Hor. S. 1, 3, 11.—
    B.
    Comically transf.:

    mea Juno, non decet esse te tam tristem tuo Jovi,

    i. e. my wife, Plaut. Cas. 2, 3, 14; cf.:

    ni nanctus Venerem essem, hanc Junonem ducerem,

    id. Bacch. 2, 2, 39: ejuno as interj. like ecastor, acc. to Charis. p. 183 P.—Hence,
    1.
    Jūnōnālis, e, adj., of or belonging to Juno:

    tempus,

    i. e. the month of June, Ov. F. 6, 63.—
    2.
    Jūnōnĭcŏla, ae, com. [Junocolo], a worshipper of Juno ( poet.):

    Adde Junonicolas Faliscos,

    Ov. F. 6, 49.—
    3.
    Jūnōnĭgĕna, ae, m. [Juno-gigno], Junoborn, i. e. Vulcan, Ov. M. 4, 173.—
    4.
    Jū-nōnĭus, a, um, adj., of or belonging to Juno, Junonian ( poet.):

    hospitia,

    i. e. Carthage, where Juno was worshipped, Verg. A. 1,671; so,

    Samos,

    Ov. M. 8, 220:

    ales,

    i. e. the peacock, id. Am. 2, 6, 55:

    custos,

    i. e. Argus, id. M. 1, 678:

    mensis,

    i. e. June, sacred to Juno, id. F. 6, 61:

    Hebe,

    i. e. the daughter of Juno, id. M. 9, 400; Val. Fl. 8, 231:

    stella,

    the planet Venus, App. de Mund. p. 58, 12:

    insula,

    one of the Fortunate Isles, Plin. 6, 32, 37, § 202.

    Lewis & Short latin dictionary > Juno

  • 48 Junonalis

    Jūno, ōnis, f., the goddess Juno, daughter of Saturn, sister and wife of Jupiter, and the guardian deity of women; as the foundress of marriage, she is also called pronuba Juno; and as the protecting goddess of lying-in women, Juno Lucina, Plaut. Aul. 4, 7, 11; Cic. N. D. 2, 27, 68: prima et Tellus et pronuba Juno dant signum, Verg. [p. 1018] A. 4, 166.—
    B.
    Juno inferna or infera, i. e. Proserpine, Verg. A. 6, 138; Stat. S. 2, 1, 147;

    or, Averna,

    Ov. M. 14, 114;

    or, profunda,

    Claud. Proserp. 1, 2;

    or, Stygia,

    Stat. Th. 4, 526.—
    II.
    Esp. in phrases;

    stella Junonis,

    the planet Venus, Plin. 2, 8, 6, § 37:

    urbs Junonis,

    i. e. Argos, Ov. H. 14, 28:

    per Junonem matrem familias jurare,

    Plaut. Am. 2, 2, 201.—Prov.:

    Junonis sacra ferre,

    i. e. to walk at a slow and measured pace, Hor. S. 1, 3, 11.—
    B.
    Comically transf.:

    mea Juno, non decet esse te tam tristem tuo Jovi,

    i. e. my wife, Plaut. Cas. 2, 3, 14; cf.:

    ni nanctus Venerem essem, hanc Junonem ducerem,

    id. Bacch. 2, 2, 39: ejuno as interj. like ecastor, acc. to Charis. p. 183 P.—Hence,
    1.
    Jūnōnālis, e, adj., of or belonging to Juno:

    tempus,

    i. e. the month of June, Ov. F. 6, 63.—
    2.
    Jūnōnĭcŏla, ae, com. [Junocolo], a worshipper of Juno ( poet.):

    Adde Junonicolas Faliscos,

    Ov. F. 6, 49.—
    3.
    Jūnōnĭgĕna, ae, m. [Juno-gigno], Junoborn, i. e. Vulcan, Ov. M. 4, 173.—
    4.
    Jū-nōnĭus, a, um, adj., of or belonging to Juno, Junonian ( poet.):

    hospitia,

    i. e. Carthage, where Juno was worshipped, Verg. A. 1,671; so,

    Samos,

    Ov. M. 8, 220:

    ales,

    i. e. the peacock, id. Am. 2, 6, 55:

    custos,

    i. e. Argus, id. M. 1, 678:

    mensis,

    i. e. June, sacred to Juno, id. F. 6, 61:

    Hebe,

    i. e. the daughter of Juno, id. M. 9, 400; Val. Fl. 8, 231:

    stella,

    the planet Venus, App. de Mund. p. 58, 12:

    insula,

    one of the Fortunate Isles, Plin. 6, 32, 37, § 202.

    Lewis & Short latin dictionary > Junonalis

  • 49 Junonicola

    Jūno, ōnis, f., the goddess Juno, daughter of Saturn, sister and wife of Jupiter, and the guardian deity of women; as the foundress of marriage, she is also called pronuba Juno; and as the protecting goddess of lying-in women, Juno Lucina, Plaut. Aul. 4, 7, 11; Cic. N. D. 2, 27, 68: prima et Tellus et pronuba Juno dant signum, Verg. [p. 1018] A. 4, 166.—
    B.
    Juno inferna or infera, i. e. Proserpine, Verg. A. 6, 138; Stat. S. 2, 1, 147;

    or, Averna,

    Ov. M. 14, 114;

    or, profunda,

    Claud. Proserp. 1, 2;

    or, Stygia,

    Stat. Th. 4, 526.—
    II.
    Esp. in phrases;

    stella Junonis,

    the planet Venus, Plin. 2, 8, 6, § 37:

    urbs Junonis,

    i. e. Argos, Ov. H. 14, 28:

    per Junonem matrem familias jurare,

    Plaut. Am. 2, 2, 201.—Prov.:

    Junonis sacra ferre,

    i. e. to walk at a slow and measured pace, Hor. S. 1, 3, 11.—
    B.
    Comically transf.:

    mea Juno, non decet esse te tam tristem tuo Jovi,

    i. e. my wife, Plaut. Cas. 2, 3, 14; cf.:

    ni nanctus Venerem essem, hanc Junonem ducerem,

    id. Bacch. 2, 2, 39: ejuno as interj. like ecastor, acc. to Charis. p. 183 P.—Hence,
    1.
    Jūnōnālis, e, adj., of or belonging to Juno:

    tempus,

    i. e. the month of June, Ov. F. 6, 63.—
    2.
    Jūnōnĭcŏla, ae, com. [Junocolo], a worshipper of Juno ( poet.):

    Adde Junonicolas Faliscos,

    Ov. F. 6, 49.—
    3.
    Jūnōnĭgĕna, ae, m. [Juno-gigno], Junoborn, i. e. Vulcan, Ov. M. 4, 173.—
    4.
    Jū-nōnĭus, a, um, adj., of or belonging to Juno, Junonian ( poet.):

    hospitia,

    i. e. Carthage, where Juno was worshipped, Verg. A. 1,671; so,

    Samos,

    Ov. M. 8, 220:

    ales,

    i. e. the peacock, id. Am. 2, 6, 55:

    custos,

    i. e. Argus, id. M. 1, 678:

    mensis,

    i. e. June, sacred to Juno, id. F. 6, 61:

    Hebe,

    i. e. the daughter of Juno, id. M. 9, 400; Val. Fl. 8, 231:

    stella,

    the planet Venus, App. de Mund. p. 58, 12:

    insula,

    one of the Fortunate Isles, Plin. 6, 32, 37, § 202.

    Lewis & Short latin dictionary > Junonicola

  • 50 Junonigena

    Jūno, ōnis, f., the goddess Juno, daughter of Saturn, sister and wife of Jupiter, and the guardian deity of women; as the foundress of marriage, she is also called pronuba Juno; and as the protecting goddess of lying-in women, Juno Lucina, Plaut. Aul. 4, 7, 11; Cic. N. D. 2, 27, 68: prima et Tellus et pronuba Juno dant signum, Verg. [p. 1018] A. 4, 166.—
    B.
    Juno inferna or infera, i. e. Proserpine, Verg. A. 6, 138; Stat. S. 2, 1, 147;

    or, Averna,

    Ov. M. 14, 114;

    or, profunda,

    Claud. Proserp. 1, 2;

    or, Stygia,

    Stat. Th. 4, 526.—
    II.
    Esp. in phrases;

    stella Junonis,

    the planet Venus, Plin. 2, 8, 6, § 37:

    urbs Junonis,

    i. e. Argos, Ov. H. 14, 28:

    per Junonem matrem familias jurare,

    Plaut. Am. 2, 2, 201.—Prov.:

    Junonis sacra ferre,

    i. e. to walk at a slow and measured pace, Hor. S. 1, 3, 11.—
    B.
    Comically transf.:

    mea Juno, non decet esse te tam tristem tuo Jovi,

    i. e. my wife, Plaut. Cas. 2, 3, 14; cf.:

    ni nanctus Venerem essem, hanc Junonem ducerem,

    id. Bacch. 2, 2, 39: ejuno as interj. like ecastor, acc. to Charis. p. 183 P.—Hence,
    1.
    Jūnōnālis, e, adj., of or belonging to Juno:

    tempus,

    i. e. the month of June, Ov. F. 6, 63.—
    2.
    Jūnōnĭcŏla, ae, com. [Junocolo], a worshipper of Juno ( poet.):

    Adde Junonicolas Faliscos,

    Ov. F. 6, 49.—
    3.
    Jūnōnĭgĕna, ae, m. [Juno-gigno], Junoborn, i. e. Vulcan, Ov. M. 4, 173.—
    4.
    Jū-nōnĭus, a, um, adj., of or belonging to Juno, Junonian ( poet.):

    hospitia,

    i. e. Carthage, where Juno was worshipped, Verg. A. 1,671; so,

    Samos,

    Ov. M. 8, 220:

    ales,

    i. e. the peacock, id. Am. 2, 6, 55:

    custos,

    i. e. Argus, id. M. 1, 678:

    mensis,

    i. e. June, sacred to Juno, id. F. 6, 61:

    Hebe,

    i. e. the daughter of Juno, id. M. 9, 400; Val. Fl. 8, 231:

    stella,

    the planet Venus, App. de Mund. p. 58, 12:

    insula,

    one of the Fortunate Isles, Plin. 6, 32, 37, § 202.

    Lewis & Short latin dictionary > Junonigena

  • 51 Junonius

    Jūno, ōnis, f., the goddess Juno, daughter of Saturn, sister and wife of Jupiter, and the guardian deity of women; as the foundress of marriage, she is also called pronuba Juno; and as the protecting goddess of lying-in women, Juno Lucina, Plaut. Aul. 4, 7, 11; Cic. N. D. 2, 27, 68: prima et Tellus et pronuba Juno dant signum, Verg. [p. 1018] A. 4, 166.—
    B.
    Juno inferna or infera, i. e. Proserpine, Verg. A. 6, 138; Stat. S. 2, 1, 147;

    or, Averna,

    Ov. M. 14, 114;

    or, profunda,

    Claud. Proserp. 1, 2;

    or, Stygia,

    Stat. Th. 4, 526.—
    II.
    Esp. in phrases;

    stella Junonis,

    the planet Venus, Plin. 2, 8, 6, § 37:

    urbs Junonis,

    i. e. Argos, Ov. H. 14, 28:

    per Junonem matrem familias jurare,

    Plaut. Am. 2, 2, 201.—Prov.:

    Junonis sacra ferre,

    i. e. to walk at a slow and measured pace, Hor. S. 1, 3, 11.—
    B.
    Comically transf.:

    mea Juno, non decet esse te tam tristem tuo Jovi,

    i. e. my wife, Plaut. Cas. 2, 3, 14; cf.:

    ni nanctus Venerem essem, hanc Junonem ducerem,

    id. Bacch. 2, 2, 39: ejuno as interj. like ecastor, acc. to Charis. p. 183 P.—Hence,
    1.
    Jūnōnālis, e, adj., of or belonging to Juno:

    tempus,

    i. e. the month of June, Ov. F. 6, 63.—
    2.
    Jūnōnĭcŏla, ae, com. [Junocolo], a worshipper of Juno ( poet.):

    Adde Junonicolas Faliscos,

    Ov. F. 6, 49.—
    3.
    Jūnōnĭgĕna, ae, m. [Juno-gigno], Junoborn, i. e. Vulcan, Ov. M. 4, 173.—
    4.
    Jū-nōnĭus, a, um, adj., of or belonging to Juno, Junonian ( poet.):

    hospitia,

    i. e. Carthage, where Juno was worshipped, Verg. A. 1,671; so,

    Samos,

    Ov. M. 8, 220:

    ales,

    i. e. the peacock, id. Am. 2, 6, 55:

    custos,

    i. e. Argus, id. M. 1, 678:

    mensis,

    i. e. June, sacred to Juno, id. F. 6, 61:

    Hebe,

    i. e. the daughter of Juno, id. M. 9, 400; Val. Fl. 8, 231:

    stella,

    the planet Venus, App. de Mund. p. 58, 12:

    insula,

    one of the Fortunate Isles, Plin. 6, 32, 37, § 202.

    Lewis & Short latin dictionary > Junonius

  • 52 legens

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > legens

  • 53 lego

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > lego

  • 54 membrosus

    membrōsus, a, um, adj. [id.], large membered: hortorum custos membrosior aequo, i. e. majori mentula praeditus, Auct. Priap. prooem.

    Lewis & Short latin dictionary > membrosus

  • 55 Mercuriales

    Mercŭrĭālis, e, adj. [Mercurius], of or belonging to the god Mercury:

    caduceum,

    App. M. 11, p. 262: unde frequentia Mercuriale Imposuere mihi cognomen compita, called me Mercury (as being a skilful man of business), Hor. S. 2, 3, 25.— Subst.: Mercŭrĭāles, ium, m., the name of a corporation of traders:

    Mercuriales M. Furium Flaccum de collegio ejecerunt,

    Cic. Q. Fr. 2, 5, 2.—With reference to Mercury as the god of scholars:

    Faunus, Mercurialium Custos virorum,

    Hor. C. 2, 17, 28.—
    B.
    Of or belonging to the planet Mercury:

    cursus,

    Macr. Somn. Scip. 2, 4.—
    II.
    Transf.
    A.
    Herba mercurialis, a plant, dog's-mercury, Cato, R. R. 158; Plin. 25, 5, 18, § 38.—
    B.
    Pagus Mercurialis, a town of Africa propria, in Zeugitana, Inscr. Spon. Miscell. Erud. Antiq. p. 191.

    Lewis & Short latin dictionary > Mercuriales

  • 56 Mercurialis

    Mercŭrĭālis, e, adj. [Mercurius], of or belonging to the god Mercury:

    caduceum,

    App. M. 11, p. 262: unde frequentia Mercuriale Imposuere mihi cognomen compita, called me Mercury (as being a skilful man of business), Hor. S. 2, 3, 25.— Subst.: Mercŭrĭāles, ium, m., the name of a corporation of traders:

    Mercuriales M. Furium Flaccum de collegio ejecerunt,

    Cic. Q. Fr. 2, 5, 2.—With reference to Mercury as the god of scholars:

    Faunus, Mercurialium Custos virorum,

    Hor. C. 2, 17, 28.—
    B.
    Of or belonging to the planet Mercury:

    cursus,

    Macr. Somn. Scip. 2, 4.—
    II.
    Transf.
    A.
    Herba mercurialis, a plant, dog's-mercury, Cato, R. R. 158; Plin. 25, 5, 18, § 38.—
    B.
    Pagus Mercurialis, a town of Africa propria, in Zeugitana, Inscr. Spon. Miscell. Erud. Antiq. p. 191.

    Lewis & Short latin dictionary > Mercurialis

  • 57 Minerva

    Mĭnerva (old orthogr. Menerva, like magester, leber, etc., acc. to Quint. 1, 4, 17), ae, f. [from the root men, whence mens, memini, moneo, etc.; v. infra], a Roman goddess, identified with the Grecian Pallas Athene, the daughter of Zeus, and the goddess of wisdom, of sense and reflection, of the arts and sciences, of poetry, and of spinning and weaving: Minerva dicta, quod bene moneat. Hanc enim pagani pro sapientiā ponebant; Cornificius vero, quod fingatur pingaturque minitans armis, eandem dictam putat, Paul. ex Fest. p. 123 Müll.; cf. Cic. N. D. 1, 30, 180; 3, 23, 59; Varr. L. L. 5, § 74 Müll.:

    daedala, Enn. ap. Paul. ex Fest. s. v. daedalam, p. 68: Minerva nostra, custos urbis,

    Cic. Fam. 12, 25, 1:

    Minerva Iliensis,

    Ulp. Fragm. 22, 6:

    Aristoteles... Minervam esse Lunam probabilibus argumentis demonstrat,

    Arn. 3, 31.—Prov.: pingui or crassā Minervā aliquid facere, without art, skill, or learning, plainly, rudely, Col. 1 praef. § 33; Cic. Lael 5, 19:

    rusticus crassā Minervā,

    Hor. S. 2, 2, 3:

    invitā Minervā,

    contrary to the bent of one's genius or natural abilities, against the grain, Hor. A. P. 385: quia nihil [p. 1146] decet invitā, ut aiunt, Minervā, id est adversante et repugnante naturā, Cic. Off. 1, 31, 301:

    sus Minervam (docet),

    a stupid man will instruct a wise one, Cic. Ac. 1, 5, 18:

    omnis Minervae homo,

    jack - of - alltrades, Petr. 43, 8: MINERVA MEDICA, i. e. medicina, the goddess of health, Inscr Rein. 11, 81:

    fecit ex ebore aeque Minervam,

    a statue of Minerva, Plin. 34, 8, 19, § 54. — Transf.
    A.
    A working in wool, spinning and weaving:

    tolerare colo vitam tenuique Minervā ( = telā, lanificio),

    Verg. A. 8, 409; Ov. M. 4, 33; Prop. 2, 9, 5.—
    B.
    To form the name of a place.
    1.
    Minervae Arx, v. Minervius, II. B.—
    2.
    Minervae Promontorium, a promontory in Campania, to the south-east of Surrentum, the abode of the Sirens, now Punta della Capanella, Liv. 40, 18, 8; Ov. M. 15, 709.

    Lewis & Short latin dictionary > Minerva

  • 58 Nemus

    nĕmus, ŏris, n. [root nem-, distribute; Gr. nemô, nomos; cf. nemos, pasturage, and Lat. Numa, numerus], = nemos, a wood with open glades and meadows for cattle, a wood with much pasture-land, a grove; poet., a wood in gen. (cf.: saltus, silva, lucus).
    I.
    Lit.:

    cras foliis nemus Multis tempestas Sternet,

    Hor. C. 3, 17, 9:

    multos nemora silvaeque commovent,

    Cic. Div. 1, 50, 114: in nemore Pelio, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22, 34 (Trag. v. 280 Vahl.):

    montium custos nemorumque (Diana),

    Hor. C. 3, 22, 1:

    gelidum,

    id. ib. 1, 1, 30:

    nemorum saltus,

    Verg. E. 6, 56:

    nemus arboribus densum,

    Ov. F. 6, 9:

    nemorum avia,

    id. M. 1, 479:

    nemora in domibus sacros imitantia lucos,

    Tib. 3, 3, 15:

    sacri fontis nemus,

    Juv. 3, 17.—
    B.
    In partic., a heath or grove consecrated to a divinity:

    Angitiae nemus,

    Verg. A. 7, 759.—Also alone: Nĕmus, the sacred grove of Diana at Aricia, where Cæsar had a villa, Cic. Att. 15, 4, 5; cf.:

    tabulam pictam in nemore Dianae posuit,

    Plin. 35, 7, 33, § 52; v. nemorensis, II. B.—
    II.
    Poet. transf., a tree:

    nemora alta,

    Luc. 1, 453; Mart. 9, 62, 9; cf. Verg. G. 2, 401.—Also, wood:

    strictum acervans nemore congesto aggerem,

    Sen. Herc. Fur. 1216.

    Lewis & Short latin dictionary > Nemus

  • 59 nemus

    nĕmus, ŏris, n. [root nem-, distribute; Gr. nemô, nomos; cf. nemos, pasturage, and Lat. Numa, numerus], = nemos, a wood with open glades and meadows for cattle, a wood with much pasture-land, a grove; poet., a wood in gen. (cf.: saltus, silva, lucus).
    I.
    Lit.:

    cras foliis nemus Multis tempestas Sternet,

    Hor. C. 3, 17, 9:

    multos nemora silvaeque commovent,

    Cic. Div. 1, 50, 114: in nemore Pelio, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22, 34 (Trag. v. 280 Vahl.):

    montium custos nemorumque (Diana),

    Hor. C. 3, 22, 1:

    gelidum,

    id. ib. 1, 1, 30:

    nemorum saltus,

    Verg. E. 6, 56:

    nemus arboribus densum,

    Ov. F. 6, 9:

    nemorum avia,

    id. M. 1, 479:

    nemora in domibus sacros imitantia lucos,

    Tib. 3, 3, 15:

    sacri fontis nemus,

    Juv. 3, 17.—
    B.
    In partic., a heath or grove consecrated to a divinity:

    Angitiae nemus,

    Verg. A. 7, 759.—Also alone: Nĕmus, the sacred grove of Diana at Aricia, where Cæsar had a villa, Cic. Att. 15, 4, 5; cf.:

    tabulam pictam in nemore Dianae posuit,

    Plin. 35, 7, 33, § 52; v. nemorensis, II. B.—
    II.
    Poet. transf., a tree:

    nemora alta,

    Luc. 1, 453; Mart. 9, 62, 9; cf. Verg. G. 2, 401.—Also, wood:

    strictum acervans nemore congesto aggerem,

    Sen. Herc. Fur. 1216.

    Lewis & Short latin dictionary > nemus

  • 60 nobilis

    nōbĭlis, e (old collat. form gnōbĭlis: nobilem antiqui pro noto ponebant, et quidem per g litteram, ut Plautus in Pseudolo: peregrina facies videtur hominis atque ignobilis, et: oculis meis obviam ignobilis obicitur. Attius in Diomede: ergo me Argos referam, nam hic sum gnobilis. Livius in Virgo: ornamento incedunt gnobili ignobiles, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.), adj. [for gnobilis, from gnosco; Gr. gignôskô; v. nosco], that can be known or is known, knowable, known.
    I.
    In gen. (very rare):

    neque his umquam nobilis fui,

    Plaut. Ps. 4, 7, 9:

    addidit facinori fidem nobili gaudio,

    Tac. H. 3, 39.—
    II.
    In partic.
    A.
    Wellknown, famous, noted, celebrated, renowned (freq. and class.; cf.:

    clarus, insignis, inclutus, illustris): die festo celebri nobilique, Aphrodisiis,

    Plaut. Poen. 3, 5, 13:

    magnus et nobilis rhetor Isocrates,

    Cic. Inv. 2, 2, 7:

    illustre et nobile municipium,

    id. Verr. 2, 5, 16, § 40:

    oppidum clarum et nobile,

    id. ib. 2, 1, 24, §

    63: ex doctrinā nobilis et clarus,

    id. Rab. Post. 9, 23:

    gladiatorum par nobilissimum,

    id. Opt. Gen. 6, 17:

    multi in philosophiā praeclari et nobiles,

    id. de Or. 1, 11, 46:

    ut arcendis sceleribus exemplum nobile esset,

    Liv. 2, 5:

    Corinthus aere,

    Ov. M. 6, 416:

    puerosque Ledae, Hunc equis, illum superare pugnis Nobilem,

    Hor. C. 1, 12, 25:

    palma nobilis,

    id. ib. 1, 1, 5:

    nobilis e tectis fundere gaesa rotis,

    Prop. 4 (5), 10, 42:

    tamquam Feceris ipse aliquid propter quod nobilis esses,

    Juv. 8, 41: aquae salubritate et medendis corporibus nobiles. Vell. 2, 25, 4:

    vitulis marinis ad multa nobile fel,

    Plin. 11, 37, 75, § 195:

    emplastra nobilia ad extrahendum fel,

    Cels. 5, 19:

    Cicero vir nobilissimae novitatis,

    Vell. 2, 34, 3.—In a bad sense, notorious:

    innocentes qui se scelere fieri nolunt nobiles,

    Plaut. Rud. 3, 2, 5:

    mea (amica) est potens, procax, magnifica, sumtuosa, nobilis,

    Ter. Heaut. 2, 1, 15:

    ille nobilis taurus, quem Phalaris habuisse dicitur,

    Cic. Verr. 2, 4, 33, § 73; Liv. 39, 9, 5.—
    B.
    High-born, of noble birth, noble, i. e. sprung from a family (either patrician or plebeian) many members of which had filled curule offices, and consequently possessing the jus imaginum (opp. homo novus or ignobilis; cf.:

    generosus, amplus): non facit nobilem atrium plenum fumosis imaginibus,

    Sen. Ep. 44, 5:

    quanta sit in invidiā apud quosdam nobilis homines novorum hominum virtus et industria,

    Cic. Verr. 2, 5, 71, § 181:

    Clodia mulier non solum nobilis sed etiam nota,

    id. Cael. 13, 31:

    nobili genere nati,

    id. Verr. 2, 5, 70, § 180:

    homines apud nos noti, inter suos nobiles,

    id. Fl. 22, 52; Liv. 22, 58.—Hence, subst.: nōbĭlis, is, m., a nobleman:

    nobiles nostri,

    Plin. Ep. 5, 17, 5; Vulg. Isa. 5, 13; id. Psa. 149, 8: Nobilissimus, most noble, under the later emperors, a title of the Cæsars and of the members of the imperial family, Cod. Th. 10, 25, 1; Dig. 40, 11, 3.—
    C.
    Of a noble kind, noble, excellent, superior:

    tres nobilissimi fundi,

    Cic. Rosc. Am. 35, 99:

    nobiliumque greges custos servabat equarum,

    Ov. M. 2, 690:

    nobilis hic (equus), quocumque venit de gramine,

    Juv. 8, 60.—Hence, adv.: nōbĭlĭter, famously, excellently, splendidly, nobly (mostly post-Aug.;

    not in Cic. or Cæs.),

    Vitr. 7 praef.:

    nobiliter caelare argentum,

    Plin. 34, 8, 19, § 91.— Comp.:

    nobilius philosophari,

    Sid. Ep. 9, 9.— Sup.:

    ab exercitu nobilissime tumulatus,

    Liv. Epit. 54.

    Lewis & Short latin dictionary > nobilis

См. также в других словарях:

  • Custos — • 1) An under sacristan (2) A superior or an official in the Franciscan order Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Custos     Custos     † …   Catholic encyclopedia

  • CUSTOS — frequens apud Romanos nomen, denotabat Viros sapientes, qui pueritiae regendae erant praefecti. Virg. l. 5. Aen. v. 546. Custodem ad sese comitemque impubis Iuli Aepytidem vocat. Horatius, l. 1. Serm. Sat. 4. v. 118. Dum Custodis eges. Et in Arte …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Custos — ist der Familienname folgender Personen: Bruno Custos (* 1977), französischer Fußballspieler Dominicus Custos (1550/1560–1612), Kupferstecher in Antwerpen und Augsburg Custos bezeichnet: ein Hilfszeichen in der Quadratnotation, siehe Custos… …   Deutsch Wikipedia

  • Custos — is the Latin word for guard. It occurs in titles such as Custos rotulorum, keeper of the rolls Custos (Franciscans) Custos (Under sacristan) The nominative and accusative plural form custodes is well known from the proverbial phrase Quis… …   Wikipedia

  • Custos — (lat.), 1) Wächter, Hüter, Aufseher; 2) (röm. Ant.), der die Aufsicht über das Stimmenabgeben bei den Comitien hatte, s. Comitia centuriata; in der Kaiserzeit: C. latĕris sacri, so v.w. Praefectus praetorio; 3) in der alten Kirche: C. altaris, C …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Custos — Cus tos (k[u^]s t[o^]s), n.; pl. {Custodes} (k[u^]s*t[=o] d[=e]z). [L.] A keeper; a custodian; a superintendent. [Obs.] [1913 Webster] {Custos rotulorum} (r[o^]t [ u]*l[=o] r[u^]m) [LL., keeper of the rolls] (Eng. Law), the principal justice of… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Custos — (lat.), Hüter, s. Kustos …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Custos — Custos, lat., Wächter, Bewahrer, Aufseher, z.B. von Bibliotheken, Kunst u. Naturalienschätzen; custodes der Comitien des alten Rom überwachten das Herausziehen der Täfelchen aus den Urnen, bemerkten die gezählten Stimmen mit Punkten auf ihrer… …   Herders Conversations-Lexikon

  • custos — index guardian, trustee, warden Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Custos rotulorum — (plural: custodes rotulorum; Latin for keeper of the rolls ) is the keeper of an English county s records and, by virtue of that office, the highest civil officer in the county. The position is now largely ceremonial. The appointment until 1545… …   Wikipedia

  • Custos (Franciscans) — Custos means a superior or an official in the Franciscan Order. The precise meaning has differed over time, and between the Friars Minor, Conventuals, and Capuchins. Francis of Assisi sometimes applied the word to any superior in the order… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»