-
1 bullio
bullire, bullivi, bullitus V INTRANSbubble, boil; make bubbles; boil (with indignation) -
2 bullio
bullio, īvī u. iī, ītum, īre (bulla), Blasen werfen, aufwallen, sprudeln, I) eig.: cocta donec bullire desierit, Cels.: cum bene bullierit, Apic.: alto demersus summa rursus non bullit in unda, wird nicht wieder auf der Oberfläche des Wassers erscheinen, Pers. – als v. tr. bullita, durchwallt, halbgekocht, Veget. mul. 2, 17, 5. – II) übtr., aufbrausen, indignatione, Apul. met. 10, 24. – u. tr. = aufbrausen lassen, libidinum incendia bulliebant, Hier. ep. 22, 7.
-
3 aufwerfen
aufwerfen, I) in die Höhe werfen: A) eig.: 1) im allg.: Blasen au., bullire od. bullare (vom kochenden Wasser). – 2) insbes.: a) in die Höhe werfend häufen: Erde au., terram adaggerare (v. Pers.); terram excitare (Erde aufwühlen, v. Maulwurf). – b) durch Aufwerfung etwas machen: facere (machen). – ducere (ziehen). – ein aufgeworfener Hügel, tumu lus: eine aufgeworfene Nase, nares resīmae: aufgeworfene Lippen, labra resīma: mit aufgeworfenen Lippen, labrosus. – B) uneig.: 1) vorlegen, vorbringen, s. Frage. – 2) sich zu etw. au., d. i. eigenmächtig dazu erklären, s. Beschützer, Herrscher, König. – II) auf etwas werfen: superinicere alci rei. – III) durch Werfen öffnen: *(saxis) effringere, z. B. eine Tür. fores. – Aufwerfen, das, von Blasen, bullītus (vom kochenden Wasser).
-
4 Blase
Blase, I) aus einem Häutchen bestehende im tierischen Körper: a) übh.: membrāna. – b) Harnblase: vesīca. – II) eine kleine Erhöhung, a) der Luft, auf dem Wasser etc.: bulla; bullula. – B. werfen, bullare od. bullire. – b) auf der Haut: pusula. – papula (von der Hitze). – voller Blasen, pusulosus. – c) im Brote, in Steinen u. im Metall: pusula.
-
5 perlen
perlen, bullire; bullare.
-
6 sprudeln
sprudeln, bullire (Blasen werfen, heftig aufwallen, vom Wasser). – scaturire (heftig hervorquellen, vom Wasser). – oris umore proximos spargere (mit dem Munde bespritzen, von Menschen). – von Witz sp., festivis argutiis scatere.
-
7 bullio
-
8 bullio
bullio, īvī u. iī, ītum, īre (bulla), Blasen werfen, aufwallen, sprudeln, I) eig.: cocta donec bullire desierit, Cels.: cum bene bullierit, Apic.: alto demersus summa rursus non bullit in unda, wird nicht wieder auf der Oberfläche des Wassers erscheinen, Pers. – als v. tr. bullita, durchwallt, halbgekocht, Veget. mul. 2, 17, 5. – II) übtr., aufbrausen, indignatione, Apul. met. 10, 24. – u. tr. = aufbrausen lassen, libidinum incendia bulliebant, Hier. ep. 22, 7. -
9 bouillir
vi. beudre (Albanais.001c, Annecy.003), bweûdre (Chambéry.025), bowdre (Thônes.004), boidre (001b), bawdre (001a) || bol(y)i (Arvillard.228c, Albertville.021b, Villards-Thônes | 004, 228b), beuli (021a,228a), boul(y)i (Saxel.002, Cordon.083b | 83a), bwoli (St-Jean-Arvey), C.1, R.2 l. bullire => Boule, D. Bouger, Bouillant, Bouilli, Bouilloire, Bouillon, Bouillotte ; kwaire (003,004), kure (002), R. Cuire. - E.: Eau, Mouvement, Suer.A1) commencer à bouillir bouillir // crépiter, frémir, entrer en ébullition, être agité d'un léger mouvement, produire des bulles d'air, (ep. d'un liquide): FRÈZNÂ vi. (001,003,004), frezenâ (002), fèrznâ (Entremont) ; émodâ vi. (002), kminfî à beudre (001) ; botnâ, C. é botone < ça frémit> (001,002,004), brotnâ (004), R. Bouton ; frèmlyî (001) ; brin-nâ (001,003,004, Genève). - E.: Crisser.A2) faire bouillir (de la viande, des châtaignes, des pommes de terre...): rekure < recuire> vt. (002), fére beudre (001), fére / mtâ bouillir kwayre (003,004).A3) bouillir // bouillonner bouillir (avec bruit), bouillir // cuire bouillir fort // à gros bouillons: barbotâ vi. (001,003,004, Genève), C. é barbôte < ça bout très fort> (001), R. Bourbier (borba), D. => Bavarder, Bouilli (barbo), Bouillon, Bouillonnement ; beudre bouillir foo // à grou bolyon (001) ; bordan-nâ (Morzine) ; gargotâ (002). - E.: Bavarder, Fermenter.A4) faire // laisser bouillir bouillir 2 à 3 minutes: fére beudre on tò < faire bouillir un tour> (001).B1) fig., bouillonner, frémir, (d'impatience): fremelyé vi. (025), C. fremèlye < (il) bouillonne> (025).B2) bouillir (ep. des mains ou des pieds qui ont très chaud, après avoir eu très froid): boli, beuli vi. (021), beudre (001), R.2 ; kwayre (001).Fra. J'ai les mains bouillantes: d'é lé man k'mè kwézon (001).--C.1-------------------------------------------------------------------------------------------------- Ind. prés.: (je) bolso (001) ; (tu, il) beu, bo (001), bole, beule (021), boulê (083) ; (vous) bolsî (001) ; (ils) bolson (001), bolon, beulon (021), boulêchan (083). - Ind. imp.: (je) bolsivou (001) ; (tu) bolsivâ ; (il) bolsive (001), bolive (021a,228), beulive (021b) ; bolivon, beulivon (021). - Ind. fut.: (je) beudray (001). - Cond. prés.: (je) beudri (001). - Subj. prés.: (que je) bolsèzo (001). - Subj. imp.: (que je) bolsissou (001). - Ppr.: bolsêê (001). - Pp. boli (001) / bouli (002), -yà, -yè (001) / -yeu (002) || boul(y)eû m. (083).------------------------------------------------------------------------------------------------------- -
10 bouger
v. (lat. pop. °bullicare, "bouillonner", de bullire) I. v.intr. 1. мърдам, шавам, движа се; que personne ne bouge! никой да не мърда! 2. премествам се; 3. разг. променям се, развалям се; les prix ne bougent pas цените не се променят; 4. вдигам се на протест; 5. преминавам към действие; II. v.tr. разг. помествам, отмествам, размествам; bouger les meubles размествам мебелите; se bouger мърдам се, помествам се. Ќ Ant. s'arrêter, rester, stagner. -
11 bouillir
v. (lat. bullire "former des bulles") I. v.intr. 1. вря, възвирам, завирам; 2. прен. кипвам, кипя; je bous de colère кипя от гняв, яд; 3. стерилизирам чрез изваряване; faire bouillir une seringue изварявам спринцовка; faire bouillir du linge изварявам бельо; 4. нетърпелив съм, ядосвам се; II. v.tr. варя, сварявам; bouillir le lait сварявам мляко. Ќ faire bouillir la marmite разг., прен. осигурявам прехраната на семейството. Ќ Ant. geler. -
12 Кипеть
- undare (ahena flammis undantia); fervere; effervescere; aestuare; bullire; ebullire;• кровь кипит у него в жилах - sanguis ipsi in venis ebullit;
• кипеть гневом - ira flagrare / ardere / aestuare / fervere / incendi / accendi / agitari;
-
13 ferveo
fervĕo, bŭi, 2, or fervo, vi, 3 (the latter form ante-and post-class., Plaut. Pseud. 3, 2, 51; Lucr. 2, 41 al.; poet. in class. per., e.g. Verg. G. 1, 456; id. A. 8, 677; Prop. 2, 8, 32;I.not in Hor.: si quis antiquos secutus fervĕre brevi media syllaba dicat, deprehendatur vitiose loqui, etc.,
Quint. 1, 6, 7), v. n. [root phru-, to wave, flicker; Sanscr. bhur-, be restless; cf. phrear, Germ. Brunnen, Lat. fretum; v. Fick, Vergl. Wört. p. 140; Curt. Gr. Etym. p. 304], to be boiling hot, to boil, ferment, glow (class.; most freq. in poets.; syn.: calere, aestuare, ebullire, ardescere, ignescere; ardere, flagrare, tepere).Lit.(α).Form ferveo:(β).cum aliqua jam parte mustum excoctum in se fervebit,
Col. 12, 19, 5:quaecumque immundis fervent allata popinis,
steam, smoke, Hor. S. 2, 4, 62:bacas bullire facies: et ubi diu ferbuerint,
Pall. Jan. 19:exemptusque testa, Qua modo ferbuerat Lyaeus,
Stat. S. 4, 5, 16:stomachus domini fervet vino,
Juv. 5, 49.—Form fervo: fervit aqua et fervet: fervit nunc, fervet ad annum, Lucil. ap. Quint. 1, 6, 8: quando (ahenum) fervit, Titin. ap. Non. 503, 5: facite ut ignis fervat, Pomp. ap. Non. 504, 27:(γ).postea ferve bene facito (brassicam): ubi ferverit, in catinum indito,
Cato, R. R. 157, 9:sol fervit,
is hot, Gell. 2, 29, 10.—In an uncertain form;II.ferventem,
Plin. 32, 5, 18, § 51:fervere,
id. 14, 9, 11, § 83.—Poet. transf.1.To boil up, foam, rage:2.omne Excitat (turbo) ingenti sonitu mare, fervĕre cogens,
Lucr. 6, 442:omnia tunc pariter vento nimbisque videbis Ferĕre,
Verg. G. 1, 456.—To be in a ferment, to swarm with numbers; to come forth in great numbers, to swarm forth: fervĕre piratis vastarique omnia circum, Varr. ap. Non. 503, 22:III. (α).Marte Fervĕre Leucaten,
Verg. A. 8, 677; cf.:opere omnis semita fervet... Quosque dabas gemitus, cum litora fervĕre late Prospiceres,
id. ib. 4, 407 sq.:fora litibus omnia fervent,
Mart. 2, 64, 7:forte tuas legiones per loca campi fervere cum videas,
Lucr. 2, 41:fervere classem,
id. 2, 47; Att. ap. Paul. ex Fest. p. 78 Müll. (Trag. v. 483 Rib.):fervent examina putri De bove,
Ov. F. 1, 379; Val. Fl. 6, 588; Sil. 6, 317; 9, 243 al.—Form ferveo:(β).usque eo fervet efferturque avaritia, ut, etc.,
Cic. Quint. 11, 38; cf.:fervet avaritiā miseroque cupidine pectus,
Hor. Ep. 1, 1, 33:et fervent multo linguaque corque mero,
Ov. F. 2, 732:animus tumida fervebat ab ira,
id. M. 2, 602:fervet immensusque ruit profundo Pindarus ore,
rages, Hor. C. 4, 2, 7: fervet opus redolentque thymo fragrantia mella, glows, i. e. is carried on briskly, Verg. G. 4, 169; Lucil. Aetna, 167:inter vos libertorumque cohortem Pugna fervet,
Juv. 5, 29:equus cui plurima palma fervet,
shines, id. 8, 59.— Poet., with inf.: sceptrumque capessere fervet, burns, i. e. eagerly desires, Claud. ap. Ruf. 2, 295:stagna secare,
id. B. Gild. 350.—Form fervo: heu cor irā fervit caecum, amentiā rapior ferorque, Att. ap. Non. 503, 7; cf.:A.cum fervit maxime,
Ter. Ad. 4, 1, 18 (Prisc. p. 866 P.): hoc nunc fervit animus, hoc volo, Afran. ap. Non. 503, 9:domus haec fervit flagiti,
Pomp. ib. 8:se fervere caede Lacaenae,
Val. Fl. 7, 150; cf.:hostem fervere caede novā,
Verg. A. 9, 693.— Pass. impers.: quanta vociferatione fervitur! Afran. ap. Non. 505, 25.— Hence, fervens, entis, P. a., boiling hot, glowing, burning.Lit.:2.foculi,
Plaut. Capt. 4, 2, 67:aqua,
Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67; cf.:ferventissima aqua,
Col. 12, 50, 21: ferventes fusili ex argilla glandes, * Caes. B. G. 5, 43, 1:rotae,
swift, Sil. 2, 199; cf. Ov. P. 1, 8, 68:aurum,
shining, Mart. 10, 74, 6:in cinere ferventi leniter decoquere,
Plin. 25, 8, 50, § 90:saxa vapore,
Lucr. 1, 491:cera,
Plin. 11, 37, 45, § 127:dictamnum fervens et acre gustu,
id. 25, 8, 53, § 92:horae diei,
id. 17, 22, 35, § 189:vulnus,
smoking, warm, Ov. M. 4, 120:ferventia caedibus arva,
Sil. 9, 483:(fluvius) Spumeus et fervens,
raging, Ov. M. 3, 571:vultus modesto sanguine,
glowing, blushing, Juv. 10, 300.— Subst.:si ferventia os intus exusserint,
Plin. 30, 4, 9, § 27.—Transf., of sound, hissing:B.(sono) resultante in duris, fervente in umidis,
Plin. 2, 80, 82, § 193.—Trop., hot, heated, inflamed, impetuous:fortis animus et magnus in homine non perfecto nec sapiente ferventior plerumque est,
too ardent and impetuous, Cic. Off. 1, 15, 46: ferventes latrones, violent, furious, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 3:quale fuit Cassi rapido ferventius amni Ingenium,
impetuous, Hor. S. 1, 10, 62:meum Fervens difficili bile tumet jecur,
id. C. 1, 13, 4:fervens ira oculis,
sparkling, Ov. M. 8, 466:mero fervens,
drunken, Juv. 3, 283.— Sup.:in re ferventissima friges,
Auct. Her. 4, 15, 21.— Hence, adv.: ferventer, hotly, warmly: ferventer loqui, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2; cf.:ferventissime concerpi,
id. ib. 8, 6, 5:ferventius,
Aug. de Genes. ad Lit. 2, 5.
См. также в других словарях:
bouger — [ buʒe ] v. <conjug. : 3> • bougier « se remuer » v. 1150; lat. pop. °bullicare « bouillonner », de bullire I ♦ V. intr. 1 ♦ Faire un mouvement. ⇒ remuer. Le blessé ne bouge plus. Haut les mains, que personne ne bouge ! Devant lui, personne … Encyclopédie Universelle
bouillir — [ bujir ] v. intr. <conjug. : 15> • bolir 1080; lat. bullire « former des bulles » 1 ♦ Être en ébullition, s agiter en formant des bulles sous l action de la chaleur. L eau bout à 100 degrés. Faire bouillir du lait. L eau commence à… … Encyclopédie Universelle
bouillir — (bou llir, ll mouillées, et non bou yir), je bous, tu bous, il bout, nous bouillons, vous bouillez, ils bouillent ; je bouillais ; je bouillis ; je bouillirai ; je bouillirais ; bous, bouillons, bouillez ; que je bouille, que nous bouillions ;… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
bullir — (Del lat. bullire < bulla, burbuja.) ► verbo intransitivo 1 Producir un líquido burbujas al ser calentado hasta la temperatura necesaria. SE CONJUGA COMO mullir SINÓNIMO burbujear [hevir] 2 Moverse una cosa o persona agitadamente: ■ los… … Enciclopedia Universal
Bouillon — Bouil|lon [bʊl jõ:], die; , s: (durch Auskochen von Fleisch, Knochen, Suppengemüse gewonnene) Brühe: eine Tasse Bouillon; Bouillon mit Ei. Syn.: ↑ Suppe. Zus.: Hühnerbouillon, Kalbsbouillon, Rindsbouillon. * * * Bouil|lon 〈[ buljɔ̃:] österr.: [… … Universal-Lexikon
bollir — (del lat. «bullīre»; ant.) intr. Bullir. * * * bollir. (Del lat. bullīre, bullir). intr. desus. bullir … Enciclopedia Universal
Boiler — Boi|ler [ bɔy̮lɐ], der; s, : Gerät zur [Bereitung und] Speicherung von heißem Wasser: den Boiler anspringen lassen. * * * Boi|ler 〈m. 3〉 = Warmwasserspeicher [engl., „Kessel“; zu boil „kochen“ (Wasser)] * * * Boi|ler , der; s, [engl. boiler, zu:… … Universal-Lexikon
бульон — впервые бульен, при Петре I; см. Смирнов 68. Заимств. из франц. bouillon бульон , от лат. bullīre кипеть . О тонких ногах в шутку говорят бульонные ножки (Ленинград) … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
Boil — (boil), v. i. [imp. & p. p. {Boiled} (boild); p. pr. & vb. n. {Boiling}.] [OE. boilen, OF. boilir, builir, F. bouillir, fr. L. bullire to be in a bubbling motion, from bulla bubble; akin to Gr. ?, Lith. bumbuls. Cf. {Bull} an edict, {Budge}, v.,… … The Collaborative International Dictionary of English
Boiled — Boil Boil (boil), v. i. [imp. & p. p. {Boiled} (boild); p. pr. & vb. n. {Boiling}.] [OE. boilen, OF. boilir, builir, F. bouillir, fr. L. bullire to be in a bubbling motion, from bulla bubble; akin to Gr. ?, Lith. bumbuls. Cf. {Bull} an edict,… … The Collaborative International Dictionary of English
Boiling — Boil Boil (boil), v. i. [imp. & p. p. {Boiled} (boild); p. pr. & vb. n. {Boiling}.] [OE. boilen, OF. boilir, builir, F. bouillir, fr. L. bullire to be in a bubbling motion, from bulla bubble; akin to Gr. ?, Lith. bumbuls. Cf. {Bull} an edict,… … The Collaborative International Dictionary of English