-
81 ἐπ-αγρυπνέω
ἐπ-αγρυπνέω, auf, über Etwas wachen, Plut. Brut. 37 u. a. Sp.; ταῖς μεγίσταις πράξεσιν Onosand. 1, 3; auf Etwas lauern, D. Sic. 14, 68.
-
82 ἐπ-αίτιος
ἐπ-αίτιος, schuldig, Schuld woran seiend; οὔτι μοι ὔμμες ἐπαίτιοι, nicht ihr seid mir schuldig, nicht euch trifft der Vorwurf, Il. 1, 335; τινός, Aesch. Eum. 443; κακῶν Eur. Hipp. 1383; dem Tadel unterworfen, ἐπαιτιώτατος κίνδυνος Lys. 7, 39; vgl. Thuc. 5, 65 u. Sp.; ἐπαίτιόν τινα πρὸς τοὺς πολίτας ποιεῖν Plut. Comp. Dion. et Brut. 2. – Τὰ ἐπαίτια sind bei Dem. 24, 105 im Gesetz die von Gerichtswegen festgesetzten Strafen; vgl. Poll. 8, 22.
-
83 ἐπ-έχω
ἐπ-έχω (s. ἔχω), 1) daraufhalten, -legen; ϑρῆνυν, τῷ κεν ἐπισχοίης πόδας Il. 14, 241; Od. 17, 410; – hinhalten, darreichen, κοτύλην τις τυτϑὸν ἐπέσχεν Il. 22, 494; οἶνον Od. 16, 444; μαζὸν παιδί Il. 22, 83, wie μαστὸν νόϑοισι σοῖς ἐπέσχον Eur. Andr. 225; im med., ἐπὶ χείλεσι πρώτη μαστὸν ἐπισχομένη Euphor. Stob. fl. 78, 5; ähnlich γάλακτι δ' οὐκ ἐπέσχον οὐδὲ μαστῷ τροφεῖα ματρὸς οὐδὲ λουτρὰ χειροῖν Ion 1492; vgl. ποτῷ κρωσσόν Theocr. 13, 46; πιεῖν ἐπέσχον Ar. Nubb. 1364; absol., Pax 1133 ἐσϑίω κἀπέχω, was der Schol. »in den Mund stecken« erkl., s. auch unten med. – 2) auf Etwas loshalten, darauf hinrichten, σκοπῷ τόξον Pind. Ol. 2, 98; ἄλλῳ δ' ἐπεῖχε τόξα Eur. Herc. fur. 984, s. auch med. unten; ὀφϑαλμόν τινι, sein Auge auf Einen richten, Luc. D. Mar. 1, 2; τὴν διάνοιαν ἐπὶ μείζοσι γάμοις, animum advertere, Plat. Legg. XI, 926 b; τὴν γνώμην τῷ πολέμῳ Plut. Aemil. 8; a. Sp. – Daher mit Auslassung des Objects intrans., τί μοι ὧδ' ἐπέχεις; was gehst du so auf mich los? Od. 19, 71; vgl. ἐπὶ δ' αὐτῷ πάντες ἔχωμεν 22, 73, u. unter ἔχω. Her. ἐπεῖχε ἐπὶ Λακεδαιμονίους, er richtete sich gegen die Lacedämonier, griff sie an, 9, 59; κατά τινα, 9, 31; τὰς ἐπὶ σφίσι ναῦς ἐπεχο ύσας Thuc. 8, 105, die auf sie losfuhren; eindringen, ὄχλος τε πᾶς ἐπεῖχε Βακχῶν Eur. Bacch. 1131; ὁ δ' ἤδη τὴν ϑύραν ἐπεῖ χε κρούων Ar. Eccl. 317; Sp., ἄνδρα ἐπέχοντα Πύῤῥῳ Plut. Pyrrh. 16; πρός τι, Ant. 66; ταῖς ἀρχαῖς, den Aemtern nachjagen, Ar. Lys. 490. – Mit ausgelassenem νοῠν, Her. ἐπὶ Νάξον ἐπεῖχον στρατεύεσϑαι οἱ Πέρσαι, 6, 96, sie dachten daran, nahmen sich vor, vgl. 1, 80. 153. – 3) anhalten, zurückhalten, hemmen; ῥέεϑρα Il. 21, 144; ἐπισχὼν χρυσόνωτον ἡνίαν Soph. Ai. 834; πῶς ἐπέσχε χεῖρα μαιμῶσαν φόνου 50; μηδ' ἐπίσχωμεν τὸ πλεῖν Phil. 869; ἐπίσχες ὀργάς Eur. Hel. 1642; οὐκ ἐφέξετε στόμα; Hec. 1283; κλῄσας στόμα χρησμοὺς ἐπέσχον Phoen. 866, hielt sie zurück, verschwieg sie; καί τε καὶ αὐτοὺς ὁ στρατὸς ἐπέσχε Thuc. 4, 5; τὴν ζημίαν, aufgeben, 5, 63; Plat. verbindet ἐπέχων καὶ οὐκ ἀνιείς, Theaet. 165 d. – Τινά τινος, Einen wovon abhalten, woran hindern, ὧν ἐπισχήσω σ' ἐγώ Eur. Andr. 160; εἰ οἴεσϑε ἐπισχήσειν τοῦ ὀνειδίζειν τινὰ ὑμῖν Plat. Apol. 39 d; αὐτοὺς τῆς διώξεως Xen. Hell. 6, 5, 14; pass., τὴν φωνὴν ἐπέσχητο, sie konnte nicht reden, Plut. Brut. 15; – mit dem int. u. μή, ὅς σ' ἐπεῖχ' ἀεὶ μή τοι ϑυραίαν γ' οὖσαν αἰσχύνειν φίλους Soph. El. 507, hinderte dich, die Freunde zu beschimpfen; vgl. Phil. 342; ähnlich Thuc. σὲ μήτε νὺξ μήϑ' ἡμέρα ἐπισχέτω ὥστε ἀνεῖναι 1, 129; Xen. συμβουλεύειν ἐπισχήσομεν, wir werden es verschieben oder damit zögern, Mem. 3, 7, 10, geht ins Intraus. über. – Mit Auslassung des Objects, ἑαυτόν u. ä., intrans., an sich halten, zaudern, inne halten, verweilen, warten; Ἀντίνοος δ' ἔτ' ἐπεῖχε Od. 21, 186; ἐπίσχες, halt an, Aesch. Ch. 883 Prom. 699; ἐπίσχετον μάϑωμεν Soph. Phil. 535; ἀλλ' ἐπίσχες ἕως ἂν σκέψωμαι Plat. Charm. 165 c; μῶν ἐπισχεῖν σοι δοκῶ Ar. Pax 1042; πρὶν ἂν τελευτήσῃ ἐπισχέειν μηδὲ καλεῖν κω ὄλβιον, d. i. seine Meinung zurückhalten, Her. 1, 32; ἐπισχὼν ὀλίγον χρόνον 1, 132; Thuc. u. Folgde. Bei Antiph. 5, 73 steht es dem τὸ παράχρημα entgegen, wie Isocr. 4, 175 στρατιὰν ἐπισχεῖν dem ἐπειχϑῆναι. – So mit dem genit., ἐπίσχες τοῠ δρόμου Ar. Av. 1200; τῆς πορείας Xen. Cyr. 4, 2, 12; ἐπέσχον τοῠ λόγου Plat. Lys. 210 e; τοῠ γράφειν Phaedr. 257, sich des Schreibens enthalten, davon abstehen, wenn man nämlich schon angefangen hat; vgl. Parmen. 152 d; so ἐπισχὼν ὧν ὥρμ ηκε Dem. 14, 5 u. A. Auch περί τινος, wo etwa διαλέγεσϑαι, πράττειν u. ä. zu ergänzen, Thuc. 5, 32. 8, 5; Plut. – Eur. Phoen. 449 verbindet es mit dem partic., τάσσων ἐπ έσχον, wie Ar. Equ. 915 εἰς ἣν ἀναλῶν οὐκ ἐφέξεις. – Nach der aus Her. 1, 32 angeführten Stelle wird es bes. bei den Skeptikern der Kunstausdruck: seinen Beifall über Etwas zurückhalten, sich nicht für Etwas entscheiden, Sext. Emp., vgl. ἐφεκτικός. – 4) innehalten, bes. einen Raum, sich darüber hinerstrecken, χῶρον ἅπαντα, ὅσσον ἐπέσχε νέκυς Il. 23, 190, wie ὁπόσσον ἐπέσχε πυρὸς μένος, soweit das Feuer reichte, 238; ἑπ'ὰ δ' ἐπέσχε πέλεϑρα 21, 407; πρὸ τῆς ἐλαίης τοὺς κλάδους γῆν πᾶσαν ἐπισχεῖν Her. 7, 19; vgl. 8, 32 u. bes. 9, 31 ἐπέσχον Κορινϑίους, standen ihnen in der Schlachtordnung gegenüber. Inne haben, in seiner Gewalt haben, Thuc. 2, 101 u. öfter; δαίμονος πάντα ἐπέχοντος Xen. Conv. 8, 1; εὐχαὶ καὶ ϑυσίαι ἐπεῖχον τὴν πόλιν Pol. 3, 112, 8; κραυγὴ ἐπέχει τὴν ἐκκλησίαν D. S. 13, 87. – Ohne Casus, obwalten, die Oberhand haben, übh. statthaben; τύχην, ἣ νῠν ἐπέ χει Dem. 18, 253; ἢν μὴ λαμπρὸς ἄνεμος ἐπέχῃ Her. 2, 96 wie τῶν ἐτησίων ἐπεχόντων Pol. 5, 5, 6; vgl. Plat. Sert. 17, ἐπεὶ σκότος ἐπέσχεν Mar. 20. Vgl. noch σεισμοὶ ἐπὶ πλεῖστον μέρος γῆς καὶ ἰσχυρότατοι ἐπέσχον Thuc. 1, 23, wie D. Cass. 68, 25 ἐπ ὶ πλείο υς ἡμέρας ὁ σεισμὸς ἐπεῖχεν. Aber Her. 4, 199 ist ἐπ' ὀκτὼ μῆνας Κυρηναίο υς ἐπέχει zugleich »er beschäftigt sie«. – Bei Hes. Th. 177 steht das med. in der Bdtg »sich hinerstrecken«; – ἐπισχόμενος βάλεν ἰῷ, sich danach hinrichtend, d. i. darauf zielend, Od. 22, 15; φάσγανα, sein Schwert auf Jem. richten, Ap. Rh. 2, 274; χειρὸς ἐπ ισχόμενος, sich an der Hand haltend, 4, 751, vgl. 1609; ἐπισχόμενος δέπας ἀμφοτέρῃσι πῖνε 1, 472, an senen Mund halten, wie Plat. Phaed. 117 c; aber Conv. 216 a ἐπισχόμενος τὰ ὦτα = sich die Ohren zuhalten; vgl. Plut. Pomp. 55. – Bei Thu. 7, 33 ist ἐπέσχοντο v. l. für ἐπέσχον τό; an sich halten, zögern, ἐπείχετο κατὰ τοὺς Ἀϑηναίο υς Pol. 30, 17 E.
-
84 ἐπί-προσθεν
ἐπί-προσθεν, auch ἐπίπροσϑε, Eur. Suppl. 514 Antiph. Stob. fl. 16, 4, vor; – a) vom Orte, ἐπίπροσϑεν ὀφϑαλμῶν ἔχειν, vor den Augen haben, Plat. Conv. 213 a; ἐπίπροσϑεν ποιεῖσϑαί τινα, Einen vorschieben, um sich dahinter zu verstecken, Xen. Cyr. 1, 4, 24; κώμας καὶ γεωλόφους, d. i. sich dahinter begeben u. verstecken, 3, 2, 28; ποῖον ἐπίπροσϑεν νέφος ϑῶμαι Eur. Or. 468; τὸ τῆς αἰ σχύνης ἐπίπροσϑεν ποιούμενος, sich die Schande hinstellend, sie vor Augen habend, Plat. Legg. I, 648 d. – b) vom Range, τὰ μακρὰ τῶν σμικρῶν λόγων ἐπίπρ. ἐστι καὶ σαφῆ μᾶλλον κλύειν Eur. Or. 640; μὴ 'πίπροσϑε τῶν ἐμῶν τοὺς σοὺς λόγους ϑῇς, vorziehen, Suppl. 514; Sp., wie Pol. κέρδη ἄδικα ἐπ. ἢ πιστὸς εἶναι ποιούμενος 4, 4, 6; τί τινος, Plut. Brut. 4; ἄγειν τινά τινος, Hel. 1, 25. – c) vor Einem im Wege, hinderlich, Plat. Parm. 137 e; ταῦτα αὐτοῖς πάντα ἐπ. γίγνεται Gorg. 523 d; Sp., wie Plut. consol. Apoll. p. 368, ταῦτα δὴ αὐτοῖς πάντα ἐπ. γίγνεται, wo früher ἐπιπρόσϑεσις stand.
-
85 ἐπί-γονος
ἐπί-γονος, dazu, danach geboren, gew. als subst. der später, aus der zweiten Ehe geborene, wie Plat. Legg. V, 740 c erkl. wird εἰ δὲ καὶ ἐκ διαφόρων μητέρων εἶεν, ἐπίγονος ἂν ὁ δεύτερος τῷ προτέρῳ ὀνομάζοιτο. Uebh. οἱ ἐπίγονοι, die Nachkommen, bes., wie Aesch. Spt. 885 Pind. P. 8, 44, die Söhne der im ersten thebanischen Kriege vor Theben gefallenen Helden; vgl. Her. 4, 32. Auch die Söhne und Nachkommen der Diadochen Alexanders des Großen, D. Sic. 1, 3 u. A. – Von Thieren, die Brut der Bienen, Xen. Oec. 7, 34. – Das neutr. hat Hippocr., der Nachwuchs.
-
86 ἐρείπω
ἐρείπω, fut. ἐρείψω, aor. ἤρειψα (κατερήριπε), perf. pass. ἐρήριμμαι, ep. ἐρέριπτο, u. einfach ἤρειπτο, Plut. Brut. 42, aor. pass. ἐρείφϑην, – 11 Transit. umstürzen, niederwerfen, einreißen, zerstören, ὄχϑας, ἐπάλξεις, Il. 12, 258. 15, 356; pass., τεῖχος ἐρέριπτο, die Mauer war niedergerissen, 14, 15; übertr Soph. ἐρείπει ϑεῶν τις γένος, Ant. 592; προμαχεῶνα ἐρεῖψαι Her. 1, 164; ὡς ἐρείψων τὰ τείχη Xen. Cyr. 7, 4, 1; Sp., τὰς πλείστας τῶν οἰκιῶν ὁ σεισμὸς ἤρειψε Plut. Cim. 16. – 2) im pass. mit aor. II. act. ἤριπον intr., niederstürzen, hinstürzen, einfallen, ἤριπε δ' ὡς ὅτε τις δρῦς ἤριπεν Il. 13, 389; so öfter von fallenden Kriegern, von fallenden Bäumen, 21, 243; γνὺξ δ' ἔριπ' οἰμώξας, in die Kniee sinken, 5, 68; Od. öfter; βοῦς ἤριπε καὶ ἔϑανε Hes. Th. 858; ἐρεί. πεται μέγας κτύπος Διόβολος, der Donner rollt nieder, Soph. O. C. 1462; ἐν ἐρειπίοις νεκρῶν ἐρειφϑείς, niedergestürzt unter die todten Thiere, Ai. 302; in späterer Prosa wieder häufiger, τῶν πύργων ἐρειπομένων Pol. 1, 42, 10; ἐρηριμμένου τείχους Arr. An. 1, 21, 6; D. Cass. 68, 24; übertr., τῶν προτεταγμένων δυνάμεων ἐρειπομένων εἰς αὐτόν, da die Truppen sich auf ihn warfen, Plut. Alex. 33. – Bei Pind. Ol. 2, 47 ist ἐριπέντι Πολυνείκει, statt ἐριπόντι, die richtige Lesart nach Böckh.
-
87 ἐράω
ἐράω, praes. u. impf. = ἔραμαι, wo der aor. u. das fut. angegeben sind, lieben, liebhaben, begehren, meist von leidenschaftlicher, sinnlicher Geschlechtsliebe, ἄνδρες ἐρῶντες Pind. Ol. 1, 80, der sonst, wie Hom., nur ἔραμαι hat, was zu vgl.; τῶν δὲ καλῶν οὔτι σὺ μοῠνος ἐρᾷς Theogn. 696; ἔρα τῆς γυναικός Her. 9, 108; ἐάν τίς του τύχῃ ἐρῶν ἢ ἄῤῥενος ἢ ϑηλείας Plat. Rep. V, 468 c; καὶ ἐπιϑυμεῖν Conv. 200 a; ὁ ἐρώμενος, der Geliebte, Phaedr. 239 a u. öfter, Xen. u. Folgde, wie ἡ ἐρωμένη, die Geliebte. – Es ist stärker als φιλέω, wie Xen. sagt ὥςτε οὐ μόνον φιλοῖο ἂν, ἀλλὰ καὶ ἐρῷο ὑπ' ἀνϑρώπων, Hier. 11, 11; vgl. Plut. Brut. 29 Βροῠτον δι' ἀρετὴν φιλεῖσϑαι μὲν ὑπὸ τῶν πολλῶν, ἐρᾶσϑαι δὲ ὑπὸ τῶν φίλων; Apollon. de constr. p. 292, 1 sagt συνετοῦ μέν ἐστι καὶ ἀγαϑοῦ τὸ φιλεῖν, καϑάπερ καὶ πατέρες παῖδας φιλοῦσιν, οὐ μὴν συνετοῦ τὸ ἐρᾶν (vgl. amare), vgl. Xen. Cyr. 5, 1, 10; – Plat. vrbdí οὐδὲ ἤρα οὐδὲ ἐφίλει Lys. 222 a; ἐρᾶν ἔρωτα Eur. Hipp. 31, vgl. 337; οὗτός ἐστιν ὁ Ἄρως, ὃν οἱ φαῠλοι τῶν ἀνϑρώπων ἐρῶσιν Plat. Conv. 181 b; Luc. Scyth. u. a. Sp.; τοσοῠτον ἔρωτα ἐρῶσιν ὠχροῠ καὶ βαρέος κτήματος Luc. Char. 11; – lieben in weiterer Bedeutung, Luft u. Gefallen an Etwas haben, begehren, ϑάνατος οὐ δώρων ἐρᾷ Aesch. frg. 147; μάχης Spt. 374; ἀμηχάνων, nach Unmöglichem trachtest du, Soph. Ant. 90; c. int., ὅς ϑανεῖν ἐρᾷ 220; τῆς σῆς οὐκ ἐρῶ τιμῆς τυχεῖν El. 356; ταλαιπώρων πραγμάτων Ar. Av. 135; κενούμενος ἐρᾷ πληροῠσϑαι Plat. Phil. 34 a; μαϑήματος Rep. VI, 485 b; φρονήσεως Phaed. 68 a; ἐρῶντες ἀνασώσασϑαι τὴν πατρῴαν δόξαν Xen. Hell. 7, 5, 16. – Das med. ἐράομαι, = ἔραμαι, findet sich Sapph. frg. 59; ἐρᾶται Theocr. 2, 149; so auch ἐράασϑε für ἐρᾶσϑε Il. 16, 208 zu erkl.
-
88 ἐφ-ίδρωσις
ἐφ-ίδρωσις, ἡ, Schweiß am Oberleibe, od. leichter, dünner Schweiß, Medic. Bei Plut. Brut. 25 will man ἀφίδρωσις vorziehen.
-
89 ἐν-υπνιάζω
ἐν-υπνιάζω, träumen, Arist. H. A. 4, 10; – häufiger im med., Hippocr., Plut. Brut. 24; Dep. pass., LXX.
-
90 ἐκ-παθής
ἐκ-παθής, ές, 1) außer sich vor Leidenschaft, sehr leidenschaftlich, ὑπὸ ἡδονῆς, vor Freude außer sich, Alciphr. 2, 4; κατὰ τὴν εὔνοιαν Pol. 16, 23, 5; πρός τι, 1, 1, 6. 4, 58, 6, begierig nach Etwas; aber ἐκπαϑὴς πρὸς τὸν κίνδυνον, πρὸς τὸ μέλλον, sehr bekümmert um, Plut. Pyrrh. 34 Brut. 15. – 2) leidlos, unverletzt, Suid. – Adv. ἐκπαϑῶς, unmäßig, Ath. X, 443 d u. a. Sp.
-
91 ἐκ-παίω
ἐκ-παίω (s. παίω), herausschlagen, -werfen, übtr., δόξης μ' ἐξέπαισαν ἐλπίδες, sie haben mich aus meiner Erwartung herausgestürzt, getäuscht, Eur. Herc. Fur. 460. – Med., sich heraus-, sich durchschlagen, διὰ τῶν πολεμίων Plut. Brut. 51; – intrans., herauskommen, entrinnen (em. für ἐξέπεσε), Anaxil. bei Ath. XIII, 558 c; Polyaen. 5, 11.
-
92 ἐκ-τήκω
ἐκ-τήκω (vgl. τήκω), 1) herausschmelzen; τὰ γράμματα τῆς ἐμῆς δίκης, durch ein Brennglas, Ar. Nubb. 772; ὄμματα πυρί Eur. Cycl. 459; τὶ τῷ σώματι, herausschwitzen lassen, Plut. Lyc. 5. – Pass., herausschwitzen, herausbringen; αἱμα Hippocr.; μήποτ' ἐκτακείη, möge es nie entschwinden, Aesch. Prom. 533; λῆστις ἐκτήκει μνημοσύνην πραπίδων Criti. Ath. X, 432 (V. 12). – 2) zerschmelzen, erweichen; Theophr.; übertr., δακρύοις ὀφϑαλμόν, ὄμμα, χρόα, abquälen, erschöpfen, Eur. Or. 134. 529 Hel. 1419; ϑυμόν Plat. Rep. III, 411 b; λιμῷ καὶ λύπῃ ἑαυτόν Ael. H. A. 10, 41; τινὰ εἰς δάκρυα, bis zu Thränen erweichen, Plut. Brut. 23; das perf. in pass. od. intr. Bdtg, ἐκτέτηκα καρδίαν ϑρήνοισι μητρός Eur. Hec. 433; τὰς ὁράσεις ἐκτετηκυῖα ὑπὸ τῶν δακρύων, die sich die Augen ausgeweint, D. Hal. 8, 45; a. Sp.; – ἐκτακείς, abgehärmt, Luc.
-
93 ἐγ-καθ-οράω
ἐγ-καθ-οράω (s. ὁράω), darin erblicken; τῷ σχήματι δεομένου σπουδὴν ἐγκατιδεῖν Plut. Brut. 16; ἐπιβουλήν Sol. 29. – Uebh. = sein Auge auf Etwas heften, betrachten, καὶ διανοεῖσϑαι Plat. Epin. 990 e; Sp., wie Anacr. 65, 6; τινί, Plut. Demetr. 38.
-
94 ἐμ-βρῑθής
ἐμ-βρῑθής, ές, schwer, gewichtig; καὶ βαρύ Plat. Phaed. 81 c; Sp., z. B. καὶ ὁμιχλώδης ἀναϑυμίασις Plut. Rom. 27; dah. fest, kompact, λίνεα ἐμβριϑέστερα Her. 7, 36; auch φϑέγμα, Poll. 4, 85. Uebertr., beschwerlich, lästig; κακόν Aesch. Pers. 679; τῆς ἀνάγκης οὐδὲν ἐμβριϑέστερον Soph. bei Ath. I, 33 c; dah. schwierig, ὄνομα Plat. Crat. 407 a; schwerfällig, οἱ ἐμβριϑέστεροι νωϑροί πως ἀπαντῶσι πρὸς τὰς μαϑήσεις Theaet. 144 b. – Ernst, gesetzt, Plat. Epist. VII, 328 b; φρόνημα Plut. Pericl. 4; φύσις ἐμβριϑὴς καὶ πραεῖα Brut. 1. Aber auch zornig, heftig, Hdn. 3, 11, 1. – Adv. ἐμβριϑῶς, standhaft, Plat. Phaedr. 252 c; ernsthaft, D. Cass. 69, 6; heftig, Hdn. 4, 3, 7.
-
95 ἐνιαχοῦ
ἐνιαχοῦ, an einigen Orten, Plut. Brut. 2; τῶν λόγων Cic. 24; – von der Zeit, bisweilen, Plat. Phaed. 71 d; Arist. H. A. 4, 14.
-
96 ἐξ-άγω
ἐξ-άγω (s. ἄγω), 1) herausführen; Hom. immer von lebenden Wesen; κούρην, aus dem Zelte, Il. 1, 337; μάχης δ' ἐξήγαγε ϑοῦρον Ἄρηα 5, 35; Ἄργεος ἐξαγαγόντες 13, 379; τὸν Εἰλείϑυια ἐξάγαγε πρὸ φόωςδε 16, 188, sie brachte ihn ans Tageslicht heraus; ἔκ τινος, Od. 8, 106. So Folgde, Soph. O. C. 830; Ar. Ran. 352 u. in Prosa; ἐπὶ ϑήραν, auf die Jagd ausführen, Xen. Cyr. 1, 4, 14; τήνδε τὴν ὁδὸν ἐξήγαγέ με Soph. O. C. 98. Bes. das Heer, Soldaten aus dem Lager herausführen, ausrücken lassen, Xen. Cyr. 1, 3, 30 An. 1, 5, 17 u. oft; auch mit ausgelassenem acc., scheinbar intrans., ausrücken, wie Il. 7, 336 τύμβον χεύομεν ἐξαγαγόντες von Eust. erkl. wird, nachdem wir aus dem Lager ausgerückt sind; vgl. Xen. An. 6, 4, 36 Hell. 6, 5, 18; – Einen herausführen, um ihn zu tödten, Her. 6, 91; Xen. An. 1, 6, 10 Hell. 6, 4, 37; ἑαυτὸν τοῠ βίου, sich aus dem Leben herausführen, sich das Leben nehmen, Plut. X oratt. Isocr. p. 239; ἐκ τοῦ ζῆν Pol. 40, 3, 5 u. a. Sp.; ohne diesen Zusatz, Plut. Dem. et Ant. 6; νόσος αὐτοὺς ἐξήγαγεν, ließ sie sterben, Brut. 47. – Von leblosen Dingen, τὴν ὁδὸν στενωτέραν ποιήσας ἐξαγαγὼν ἔξω τὴν αἱμασιάν, indem er die Hecken hinausrückte, Dem. 35, 22; vgl. Thuc. 1, 43 μείζων γὰρ ὁ περίβολος πανταχῆ ἐξήχϑη τῆς πόλεως. Vom Wasser, ableiten, Xen. Oec. 20, 12 Dem. 55, 18. Bei den Aerzten = vertreiben, z. B. ἕλ μινϑας, Diosc.; abführen, purgiren, Plut. san. tu. p. 401. – 21 außer Landes führen, zum Verkauf; εἰς Κόρινϑον ἐντευϑενὶ ἀνδράποδον ἐξήγαγεν, ἐκεῖϑενδὲ παιδίσκην ἀστῆς ἐξαγαγὼν ἁλίσκεται Lys. 13, 67; so auch von leblosen Dingen, σῖτον παρά τινος Dem. Lpt. 32; πολλὰ τάλαντα ἐκ τῆς πόλεως Thuc. 6, 31; Ar. Equ. 278. 282; μήτε ἐξαγομένων χρημάτων, μήτε εἰςαγομένων Plat. Legg. VIII, 847 b; auch A., bes. von Handelsgegenständen. – 3) hervorbringen, veranlassen; οὐκ ἐξάγουσι καρπὸν οἱ ψευδεῖς λόγοι Soph. frg. 207; δάκρυ τινί, Einem Thränen entlocken, Eur. Suppl. 793; auch im med., μικρὰ ἆϑλα πολλοὺς πόνους ἐξάγεται, kleine Belohnungen regen zu großen Anstrengungen an, Xen. Hier. 9, 11; γέλωτα ἐξάγεσϑαι ἔκ τινος, Einen zum Lachen bringen, Cyr. 2, 2, 15. – Oft übertragen, bes. im pass., sich verleiten lassen, gew. mit tadelndem Nebenbegriff, über die Gränzen hinaus, fortreißen, οὐδέ με οἶνος ἐξάγει ὥστ' εἰπεῖν δεινὸν ἔπος περὶ σοῠ Theogn. 414; ἔρως τίς μ' ἐξάγει Eur. Alc. 1080; ἐπ' οἶκτον Ion 361; ἐπὶ τὰ πονηρότερα ἐξῆγον τὸν ὄχλον Thuc. 6, 89; ἐς κινδύνους 3, 45; ταῠτα ἐπὶ πλέον ἐξήχϑημεν εἰπεῖν Plat. Rep. VII, 572 b; ἐὰν ἐξαχϑῶ τι λέγειν Aesch. 1, 37; ταῠτα μὲν ἐξήχϑην ὀλοφύρασϑαι Lys. 2, 61; ἐξάγομαι γάρ, parenthetisch, Din. 1, 15, ich werde heftig, gerathe in Leidenschaft; auch Sp., τὰ ἀναλώματα ἐπὶ πλεῖστον ἐξηγμένα, gesteigert, D. C. 43, 25.
-
97 ἐξ-έδρα
ἐξ-έδρα, ἡ, ein Sitz draußen, bes. ein bedeckter Gang vor dem Hause, mit Sitzen versehen; Eur. Or. 1449 u. Sp., wie D. L. 3, 19; vgl. Poll. 1, 79; späterer Ausdruck für παστάς, 7, 122; Harpocr. v. λέσχη. Bei den Römern ist exedra bes. ein Gesellschastszimmer, Cic. Or. 3, 5 de N. D. 1, 6 vgl. Vitruv. 5, 11. 7, 9; Gemach übh., Varr. R. R. 3, 5; Plut. Brut. 14. 17 nennt so die Halle am Theater des Pompejus, wo sich oft der Senat versammelte.
-
98 ἐξ-αΐσσω
ἐξ-αΐσσω, att. - ᾴττω, heraus-, hervoreilen, -stürzen; Hom. in tmesi, ἐκ δέ μοι ἔγχος ἠΐχϑη Il. 3, 368; ἐξῃξάτην οὖν δύο δράκοντ' ἐκ τοῠ νεώ Ar. Plut. 733, vgl. Ran. 567; Plut. Brut. 15 u. sonst einzeln bei Sp.; τὸ ἐξᾷττον, das Auffahrende, die Heftigkeit, Plut. prof. virt. sent. p. 263.
-
99 ἐν-ήρης
-
100 ὑπερ-κεράω
ὑπερ-κεράω, überflügeln, mit den Flügeln des Heeres die des feindlichen umgehen und einschließen; Pol. 11, 23, 5; Plut. Brut. 23.
См. также в других словарях:
brut — brut … Dictionnaire des rimes
brut — brut, brute [ bryt ] adj. • XIIIe; lat. brutus 1 ♦ Vx Qui représente un état primitif, peu évolué ou inorganique. ⇒ grossier, rudimentaire. « C est ainsi que devaient naître ces âmes vivantes d une vie brute et bestiale » (Bossuet). 2 ♦ Mod. Qui… … Encyclopédie Universelle
brut — BRUT, Ă, bruţi, te, adj. 1. Care se găseşte în stare naturală, încă neprelucrat; care nu a fost încă transformat în produs finit. 2. (Despre greutatea mărfurilor) Care este socotit împreună cu ambalajul, vasul etc. în care se află, din care nu s… … Dicționar Român
brut — brut, brute (brut , bru t ; le t se prononce au masculin, même devant un mot commençant par une consonne ; il se prononce aussi au pluriel : des esprits brut ) adj. 1° Qui n a rien que de grossier et d informe, en parlant des animaux. • De… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
Brut — can refer to:* Brutus of Troy, also known as Brut, a legendary British character * Roman de Brut , a verse chronicle in Anglo Norman by Wace * Brut (Layamon), an English chronicle by Layamon based on Wace * The Brut Chronicle , a chronicle… … Wikipedia
brut — BRUT, UTE. adject. Qui n est pas poli, qui est âpre et raboteux. (Le T se prononce au masculin.) Du sucre brut, du cachou brut, qui n est pas raffiné. Il se dit ordinairement Des diamans et des pierres dures. Un diamant brut. Des diamans bruts.… … Dictionnaire de l'Académie Française 1798
brut — brut·ing; brut·ish; brut·ish·ly; brut·ish·ness; brut·ter; brut; … English syllables
brut — BRUT, [br]ute. adj. Qui n est pas poly, & qui est aspre & raboteux. Il ne se dit au propre que des pierres. Un diamant brut. une pierre brute. du marbre brut. Il se dit figur. des ouvrages d esprit qui ne sont qu esbauchez, & qu on n a pas encore … Dictionnaire de l'Académie française
Brut [3] — Brut (franz., spr. brüt; engl., spr. brūt) nennen sich die alten Chroniken, die, meist in französischer Sprache, die älteste sagenhafte Geschichte Englands im Anschluß an die »Historia regum Britanniae« des Gaufrid von Monmouth erzählen. Am… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Brut — Brut, v. i. [F. brouter, OF. brouster. See {Browse}, n.] To browse. [Obs.] Evelyn. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Brut — Brut, n. (Zo[ o]l.) See {Birt}. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English