-
1 moveo
mōvī, mōtum, ēre1) двигать, приводить в движение, шевелить ( maria flatu Sen); потрясать (terram, sidĕra O); уносить ( fluctibus moveri O)m. aliquid loco C etc. — сдвинуть что-л. с местаm. или se m. (реже pass. moveri) — приходить в движение, двигаться, трогаться, шевелиться, сотрясаться (terra movet L; gravitate et pondĕre moveri C) или шататься ( dentes moventur CC)res moventes или mobiles, тж. moventia, ium L, Dig и res, quae moveri possunt Nep — движимое имущество, пожитки, но тж. Dig, CJ = animaliam. arma V, L — браться за оружиеneutra arma m. O — оставаться нейтральным2)а) встряхивать, качать (caput O или vultum Pt; urnam V)omne movet urna nomen погов. H — в (мировой) урне встряхиваются все имена, т. е. решаются все судьбыб) распускать ( crinem per aĕra O)3) играть, бряцать (m. cithăram и nervos O); бить, ударять (tympăna m. O)4) рыть, взрыхлять, вспахивать (agros V; humum PJ); ворошить ( aliquid spathā Scr) или взбалтывать ( liquorem Scr); вздымать ( fluctus V)5) проплывать ( mare O)6) колебать ( fidem alicujus O)m. hostes in fugam L — обратить неприятеля в бегствоsigna m. L — устремиться в бойm. castra Cs, QC — снять лагерь (выступить, отправиться в поход)7) (тж. animo m. V) обдумывать, затевать, готовить ( funera Dardanae genti H)m. eadem Sl — лелеять те же замыслы8) представлять, разыгрыватьcantūs m. V — запетьm. corpus ad numeros Sen или membra ad certos modos Tib, тж. se m. и pass. moveri C, H — плясать, танцевать9) выражать, объявлять ( dii numen movent L)10)а) изгонять, вытеснять (aliquem de или ex aliquā re C, O etc.; aliquem possessionibus C)motus loco O — изгнанникб) удалять, исключать (aliquem de senatu C и senatu Sl, T; tribu aliquem C); вычёркивать ( verba loco H); выгонять ( armenta stabulis V); отводить, отвращать ( oculos ab aliquā re Q)move a te moram Pl — не медли11) разубеждать, отклонять (aliquem de sententiā L, a vero Sl)12) заканчивать ( bellum V — ср. 17.)mensam m. QC — кончать трапезу (вставать из-за стола)13) возбуждать (suspicionem C; litem J; jucundiores affectūs Ap); порождать ( discordias L); внушать ( misericordiam C)14)а) причинять ( dolorem Cato); вызывать (nocturnos manes V; sudorem CC)б) исторгать15) доставать, добывать ( vina O); взыскивать ( pecuniam ab aliquo C)16) раскрывать ( fatorum arcana V)17) возбуждать, начинать (по)вести (consultationem, actionem L; saeva bella O — ср. 12.)m. mentionem rei alicujus L — упомянуть о чём-л.18)а) производить впечатление, волновать, действовать (на кого-л.)lacrimis aliquem m. O — растрогать кого-л. слезамиб) поражать, потрясать (pulchritudo movet oculos C; moverat plebem oratio L; m. animos judicum Q; moveri morte alicujus C)в) пугать, устрашать ( aliquem metu poenae C)quis enim est tam excors, quem ista moveant? C — кто же настолько безрассуден, чтобы бояться этого?19)а) побуждать, подстрекать, толкать (aliquem ad bellum L; illae causae me movent C; moveri aliquā re C); руководить, направлять (quem ratio, non ira movet Cld)nec tua te moveant, sed publica vota Cld — пусть движут тобой не твои (личные) интересы, а общественныеб) возмущать, восстанавливать (aliquem C; Hispaniam adversus Romanos L)20) задевать, осквернять (triste bidental H); оскорблять, раздражатьbilem (stomăchum C) m. alicui Pl, H — раздражать кого-л.m. numĭna Dianae H — оскорблять божественность Лианы21) менять, изменять (vultum V; fatum O; sententiam C)forma mota O — изменение, превращение22)se m. или pass. moveri — уходить, удаляться, отправляться, выступать в поход (se m. ex urbe Nep)23)se m. или pass. moveri — смещаться, (о костях) (тж. moveri loco или sedibus suis CC) быть вывихнутым CC24) pass. биться, пульсировать ( venae moventur O) -
2 бесить
stomachum, bilem alicujus movere [-eo, movi, motum]; in rabiem agere [ago [e]gi, actum], ad insaniam redigere [-o, redegi, redactum]; efferare [1]; perturbare [1]; conturbare [1] -
3 Galle
Galle, fel (die Galle, sofern sie sich in der Gallenblase befindet, oder die Gallenblase mit der Galle; dah. bildl. für Bitterkeit, Gehässigkeit). – bilis (die G., sofern sie sich außerhalb der Blase in Därmen u. im Magen befindet und, im Übermaß vorhanden, Krankheit erzeugt; dah. bildl. für »Zorn«). – stomachus (der Magen als Sitz der Empfindlichkeit und des Zorns, dah. bildl. für diese Affekte). – voller G., biliosus (eig.); stomachosus. stomachi plenus (bildl., z.B. epistula): jmdm. die G. reizen, alci bilem od. stomachum commovere: die G. läuft jmdm. über, alci bilis od. stomachus commovetur: exardescit alqs iracundiā ac stomacho: die G. gegen jmd. auslassen, virus acerbitatis apud alqm evomere; bilem effundere od. stomachum erumpere in alqm.
-
4 Unwille
Unwille, indignatio. indignitas (der Unmut, auch über etw., alcis rei). – stomachus (Empfindlichkeit, Ärger, innerer Unwille). – ira (Ingrimm, Zorn). – ein kleiner U., indignatinucula: U. des Volks (über einen Staatsmann), invidia populi: voller U., indignabundus (von Pers.); stomachi plenus (von Lebl., z.B. epistula): halb im U., subiratus: im U., animo [2446] iniquo od. irato; indignabundus: aus U. über etc., indignans alqd; stomachatus alqā re: U. erregen, indignationem movere: jmds. U. erregen, alci stomachum facere; alci stomachum od. bilem movere: jmds. U. sich zuziehen, alcis indignationem in se convertere: seinen U. gegen jmd. auslassen, indignationem od. indignatiunculam apud alqm effundere; stomachum in alqm erumpere: seinen U. äußern, fremere.
-
5 erzürnen
erzürnen, jmd., irritare alqm (aufbringen). – alqm iratum reddere. iram alcis concire (erzürnt-, zornig machen). – bilem od. stomachum alci movere, commovere (jmds. Galle reizen). – sich erzürnen, irasci; iratum esse coepisse; irā incendi: sich über jmd. e., alci irasci: sich über etwas e., iracunde ferre alqd od. mit folg. Akk. u. Infin.: erzürnt sein, iratum esse (auch auf jmd., alci): erzürnt, iratus; irā accensus od. incensus: über etw. erzürnt, iratus ob od. propter alqd u. de alqa re.
-
6 ärgern
ärgern, jmd., stomachum alci facere od. movere. indignationem alci movere (unwillig-, ärgerlich machen). – bilem alci movere oder commovere. irritare alqm oder alcis iram (jmd. in gereizte Stimmung versetzen). – offendere alqm (jmdm. anstößig sein, mißfallen, v. Pers. u. Dingen). – es ärgert mich etwas, alqd mihi stomacho est: alqd aegre fero; alqd mihi molestum est; alqd male me habet; alqd dolet (z. B. an dolent ioci?): nichts ärgert mich mehr, als daß etc., nihil aegrius factum est, quam ut etc.: das hat mich noch mehr geärgertals den Quintus selbst, haec mihi maiori stomacho quam ipsi Quinto fuerunt. – sich ärgern, indignari; stomachari; commoveri dolore; irasci. – sich sehr ä., dolore od. irā exardescere; dolore od. irā incensum esse: sich über etwas ä., indignari oder stomachari alqd; irasci propteralqd: moleste, aegre, indigne oder inique ferre alqd (od. mit folg. Akk. u. Infin. od. mit folg. quod): sehr, iniquissime ferre alqd; dirumpi alqā re (platzen mögen vor Ärger über etc.): sich über jmd. ä., cum alqo stomachari; alci irasci.
См. также в других словарях:
courroucer — Courroucer, acut. Ores est neutre, comme, Il se courrouce, Excandescit ira. Et ores actif, comme en Nicole Gilles, en la vie du Roy Louys III. Hue le Grand jura qu il courrouceroit le Roy, c est à dire, l en feroit marry et desplaisant. L Italien … Thresor de la langue françoyse
inciter — aucun à faire quelque chose, Accendere, Commouere, Incitare, Proritare, Extimulare, Hortari, Inuitare, Allectare, Ardorem iniicere, Acuere, Igniculos iacere, Aliquem ad aliquid faciendum agere, Instigare. Inciter et induire, Mouere animum.… … Thresor de la langue françoyse