Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

balineae

  • 1 balineae

    bălĭnĕae = balneae, v. balneum, I. B.

    Lewis & Short latin dictionary > balineae

  • 2 balineae

    ārum f. Pl и balineum, ī n. C = balneae, balneum

    Латинско-русский словарь > balineae

  • 3 balneae

    (balineae), ārum f.
    1) бани, купальни, тж. ванны Pl, Ter etc.

    Латинско-русский словарь > balneae

  • 4 balinea

    baths (pl.)

    Latin-English dictionary > balinea

  • 5 balnea

    balnĕum, i. n. (in plur. usu. heterocl. balnĕae, ārum. f.; cf. Varr. L. L. 8, § 48 Müll.; since the Aug. per. sometimes bal-nĕa, ōrum, n.; cf. Dör. ad Plin. Ep. 2, 8, 2) [contr. from bălĭnĕum, also in use, and in Plaut. and post-Aug. prose predominant, = balaneion; plur. bălĭnĕae; the Lat. bal-neum stands for bad-neum, kindr. with Sanscr. root bād, lavare, se lavare; Germ. Bad; Engl. bath].
    I.
    A bath, a place for bathing (the public bath, as consisting of several apartments, only in plur., Varr. L. L. 9, § 68 Müll.; cf. aedes and aqua. Varro 1. 1. seems to assert that only the sing. was used for private baths, but this was not without exception, at least in a subsequent age; cf. Lorenz ad Plaut. Most. 3, 2, 69; Plin. 13, 3, 4, § 22; 33, 12, 54, § 153; Mart. 12, 15, 2 al.).
    A.
    Balneum, plur. balneae, Plaut. Trin. 2, 4, 5; id. Pers. 1, 3, 10; Ter. Phorm. 2, 2, 25:

    balneae Seniae,

    Cic. Cael. 25, 62:

    balneae Palatinae,

    id. Rosc. Am. 7, 18; id. Clu. 51, 141; id. de Or. 2, 55, 223; Caecil. ap. Non. p. 196, 12; Vitr. 6, 8; Plin. 13, 3, 4, § 22; Tac. H. 3, 11; id. A. 15, 52:

    (Caesar) ambulavit in litore: post horam octavam in balneum,

    Cic. Att. 13, 52. 1:

    de structurā balnei cogitare,

    Pall. 1, 40, 1.—
    B.
    Balineum, plur. balineae:

    balineum calfieri jubebo,

    Cic. Att. 2, 3 fin.; 15, 13, 5 (with the var. lect. balneo):

    in balineas ire,

    Plaut. As. 2, 2, 90; id. Rud. 2, 3, 52; id. Most. 3, 2, 69; id. Merc. 1, 2, 17:

    pensiles balineae,

    Plin. 9, 54, 79, § 168; 22, 22, 43, § 87; 32, 10, 38, § 115; 33, 12, 54, § 153; Plin. Ep. 2, 17, 11; 3, 14, 8; 8, 8, 6; 10, 75, 1; Suet. Aug. 76 Oud.; 85; 94; id. Ner. 20; 31; 35; id. Vesp. 21; id. Calig. 37; id. Galb. 10; Tac. H. 2, 16; 3, 32 al.—
    C.
    Plur. balnea, ōrum, n., Hor. Ep. 1, 1, 92; 1, 11, 13; 1, 14, [p. 221] 15; id. A. P. 298; Ov. A. A. 3, 640; Liv. 23, 18, 12; Val. Max. 9, 1, 1; Sen. Ep. 86, 6; 90, 25; Cels. 1, 6; Plin. 28, 19, 77, § 248; 36, 15, 24, § 121; Juv. 1, 143; 6, 375; 6, 419; 7, 131; 7, 178; 7, 233 al.; Mart. 9, 19, 1; 10, 70, 13; 12, 50, 2; Inscr. Orell. 3324; 4816; Plin. Ep. 2, 8, 2; 7, 26, 2.—
    II.
    In Pliny, a bath (in abstracto);

    esp. in the connec. a balineis,

    after the bath, after bathing, Plin. 28, 19 77, § 248; 13, 15, 30, § 99; 20, 14, 57, § 160; 24, 19, 118, § 181.

    Lewis & Short latin dictionary > balnea

  • 6 balneum

    balnĕum, i. n. (in plur. usu. heterocl. balnĕae, ārum. f.; cf. Varr. L. L. 8, § 48 Müll.; since the Aug. per. sometimes bal-nĕa, ōrum, n.; cf. Dör. ad Plin. Ep. 2, 8, 2) [contr. from bălĭnĕum, also in use, and in Plaut. and post-Aug. prose predominant, = balaneion; plur. bălĭnĕae; the Lat. bal-neum stands for bad-neum, kindr. with Sanscr. root bād, lavare, se lavare; Germ. Bad; Engl. bath].
    I.
    A bath, a place for bathing (the public bath, as consisting of several apartments, only in plur., Varr. L. L. 9, § 68 Müll.; cf. aedes and aqua. Varro 1. 1. seems to assert that only the sing. was used for private baths, but this was not without exception, at least in a subsequent age; cf. Lorenz ad Plaut. Most. 3, 2, 69; Plin. 13, 3, 4, § 22; 33, 12, 54, § 153; Mart. 12, 15, 2 al.).
    A.
    Balneum, plur. balneae, Plaut. Trin. 2, 4, 5; id. Pers. 1, 3, 10; Ter. Phorm. 2, 2, 25:

    balneae Seniae,

    Cic. Cael. 25, 62:

    balneae Palatinae,

    id. Rosc. Am. 7, 18; id. Clu. 51, 141; id. de Or. 2, 55, 223; Caecil. ap. Non. p. 196, 12; Vitr. 6, 8; Plin. 13, 3, 4, § 22; Tac. H. 3, 11; id. A. 15, 52:

    (Caesar) ambulavit in litore: post horam octavam in balneum,

    Cic. Att. 13, 52. 1:

    de structurā balnei cogitare,

    Pall. 1, 40, 1.—
    B.
    Balineum, plur. balineae:

    balineum calfieri jubebo,

    Cic. Att. 2, 3 fin.; 15, 13, 5 (with the var. lect. balneo):

    in balineas ire,

    Plaut. As. 2, 2, 90; id. Rud. 2, 3, 52; id. Most. 3, 2, 69; id. Merc. 1, 2, 17:

    pensiles balineae,

    Plin. 9, 54, 79, § 168; 22, 22, 43, § 87; 32, 10, 38, § 115; 33, 12, 54, § 153; Plin. Ep. 2, 17, 11; 3, 14, 8; 8, 8, 6; 10, 75, 1; Suet. Aug. 76 Oud.; 85; 94; id. Ner. 20; 31; 35; id. Vesp. 21; id. Calig. 37; id. Galb. 10; Tac. H. 2, 16; 3, 32 al.—
    C.
    Plur. balnea, ōrum, n., Hor. Ep. 1, 1, 92; 1, 11, 13; 1, 14, [p. 221] 15; id. A. P. 298; Ov. A. A. 3, 640; Liv. 23, 18, 12; Val. Max. 9, 1, 1; Sen. Ep. 86, 6; 90, 25; Cels. 1, 6; Plin. 28, 19, 77, § 248; 36, 15, 24, § 121; Juv. 1, 143; 6, 375; 6, 419; 7, 131; 7, 178; 7, 233 al.; Mart. 9, 19, 1; 10, 70, 13; 12, 50, 2; Inscr. Orell. 3324; 4816; Plin. Ep. 2, 8, 2; 7, 26, 2.—
    II.
    In Pliny, a bath (in abstracto);

    esp. in the connec. a balineis,

    after the bath, after bathing, Plin. 28, 19 77, § 248; 13, 15, 30, § 99; 20, 14, 57, § 160; 24, 19, 118, § 181.

    Lewis & Short latin dictionary > balneum

  • 7 balineum

    balineum, zsgz. balneum, ī, n., balinea od. balnea, ōrum, n., gew. aber heteroklit. balineae, zsgz. balneae, ārum, f. (βαλανειον), das Bad, der Badeort (von öffentlichen Bädern, die aus mehreren Zimmern bestehen, nur der Plur., ebenso auch von größeren Privatbädern), I) eig.: balinea pensilia, Val. Max., balineae pensiles, Plin., balneae pensiles, Macr.: vacantes (leer stehende, unbenutzte) balnearum fornaces, Tac.: labella e balineis, Afran. fr.: aedificare balineas, Plaut.: mihi non sunt balneae, Caecil. com. fr.: balineum calefieri iubebo, Cic.: cum e balneo exissem, accepi litteras tuas, Cic.: pauper mutat cenacula, lectos, balnea, Hor.: constitui locum iussit balneas Senias:... Cur enim balneas publicas potissimum constituerat? Cic.: in balneas venire, Cornif. rhet.: in balneis fuisse cum filio, Cic.: in balneas ardentes conici, Aur. Vict. epit. – II) meton.: A) das Bad = die Badewanne mit dem Badewasser, praefervidi balnei vapore enecatur, durch ein sehr heißes Dampfbad, Tac.: balneo inferri et vapore eius exstingui, Tac. – B) das Bad = das Baden, balneum prodest, Cels.: balneo raro utendum, Cels.: caventur pridiana balinea, Plin.: bes. a balineo od. a balineis, nach dem Bade, Plin.: post balneum, Cels. – / Aus der Vulgärspr. Form balneus = balneum, Petr. 41, 11 u. balnia = balnea, Corp. inscr. Lat. 14, 914. – Überhaupt über die verschiedenen Formen s. Georges, Lexik. d. lat. Wortf. S. 88 u. 89.

    lateinisch-deutsches > balineum

  • 8 balineum

    balineum, zsgz. balneum, ī, n., balinea od. balnea, ōrum, n., gew. aber heteroklit. balineae, zsgz. balneae, ārum, f. (βαλανειον), das Bad, der Badeort (von öffentlichen Bädern, die aus mehreren Zimmern bestehen, nur der Plur., ebenso auch von größeren Privatbädern), I) eig.: balinea pensilia, Val. Max., balineae pensiles, Plin., balneae pensiles, Macr.: vacantes (leer stehende, unbenutzte) balnearum fornaces, Tac.: labella e balineis, Afran. fr.: aedificare balineas, Plaut.: mihi non sunt balneae, Caecil. com. fr.: balineum calefieri iubebo, Cic.: cum e balneo exissem, accepi litteras tuas, Cic.: pauper mutat cenacula, lectos, balnea, Hor.: constitui locum iussit balneas Senias:... Cur enim balneas publicas potissimum constituerat? Cic.: in balneas venire, Cornif. rhet.: in balneis fuisse cum filio, Cic.: in balneas ardentes conici, Aur. Vict. epit. – II) meton.: A) das Bad = die Badewanne mit dem Badewasser, praefervidi balnei vapore enecatur, durch ein sehr heißes Dampfbad, Tac.: balneo inferri et vapore eius exstingui, Tac. – B) das Bad = das Baden, balneum prodest, Cels.: balneo raro utendum, Cels.: caventur pridiana balinea, Plin.: bes. a balineo od. a balineis, nach dem Bade, Plin.: post balneum, Cels. – Aus der Vulgärspr. Form balneus = balneum, Petr. 41, 11 u. balnia = balnea, Corp. inscr. Lat. 14, 914. – Über-
    ————
    haupt über die verschiedenen Formen s. Georges, Lexik. d. lat. Wortf. S. 88 u. 89.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > balineum

  • 9 mammatus

    mammātus, a, um [ mamma ]
    трубчатый, желобчатый (tegulae Vr; balineae PM)

    Латинско-русский словарь > mammatus

  • 10 coquo

    coquo, coxī, coctum, ere (aus *quequo, altind. pácati, kocht, bäckt, brät; vgl. griech. πέσσω, koche, verdaue; πέπων reif, πόπανον, Gebäck), kochen = durch Feuer zubereiten, unser kochen, sieden, backen, brennen, dörren, schmelzen, zeitigen, reifen, I) eig.: A) tr.: 1) kochen, sieden, backen, is, quiilla coxerat, Cic.: c. cibaria (Brot), Liv. (so auch cibaria cocta, cibaria in quinque dies cocta, quindecirm dierum cibaria cocta, Liv.; vgl. Drak. Liv. 44, 32, 11): cibum, Varro (so auch cibus coctus, Sall.): vasa coquendis cibis utilia, Plin.: cochleam od. cochleas, Cels. u. Varro: cenam, Komik.: alci cenam, Plaut. u. Nep. (vgl. die quinti in Capitolio tibi cena cocta erit, Cato fr.): humana exta. Hor.: medicamenta, Liv.: alcis obsonia, gar kochen (scherzh. = faul machen, vom heißen Schirokko), Hor.: ova columbina, Cels.: panem, Varro fr. u. Plin.: pavonem, Hor.: venena, Liv.: caro cocta (Ggstz. caro salsa), Apic. 1. § 8 u. 10: lupinus coctus (Ggstz. crudus), Edict. Diocl. – c. alqd bene, leniter, leviter, modice, recte, Cels.: alqd sic, ut etc., Cels.: simul coquuntur mel, galbanum, resina etc., Cels.: alqd eodem modo, Cels.: alqd pluribus modis, Plin.: alqd ad carbones leniter paululum, Veget. mul.: alqd clementer, Ser. Samm.: alqd lente, Plin.: alqd igni leni od. lento, Cato u. Plin.: alqd lentis vaporibus, Hier.: c. alqd bis, Cels.: denuo, Cato: de integro, Col.: c. cibos turis ligno, Plin. – c. alqd in tecto, sub dio, Cato: c. liba in subito foco, Ov.: alqd carbonibus, Plin.: alqd in olla od. in aeneo vase, Plin. u. Cels.: multifariam in patellis cepe, Varro fr.: vitulus aëno coctus, Petron. – m. Angabe womit? (= mit welchem Stoffe zusammen?) durch cum u. Abl., od. m. Ang. worin? (= in welchem Stoffe?) durch in od. ex u. Abl., alqd cum aqua, in od. ex aqua, Cels.: alqd ex oleo, ex lacte, Cels.: gemmam in lacte, Plin.: alqd cum vino, in od. ex vino, Cels. – m. Angabe woraus? durch ex u. Abl. od. durch bl. Abl., picem liquidam e taeda, Plin.: alqd tostā polentā, Ov. – m. Ang. bis zu welchem Grade? alqd usque ad mellis crassitudinem, Plin.: tres heminas ad unam, Cels.: c. alqd usque eo, donec etc., Cels.: c. alqd, donec etc., Cels. – absol., ire coctum, Plaut.: coquendo sit faxo, Ter.: difficilis in coquendo cyma, Plin.: vas ad coquendum, ICt. – Partic. Perf. subst., a) coctum, ī, n. u. Plur. cocta ōrum, n., Gekochtes, = gekochte Speisen (Ggstz. crudum, cruda), quid tu, malum, curas utrum crudumque an coctum edim, Plaut. aul. 430: ne quid in popinis cocti praeter legumina aut olera veniret, Suet. Ner. 16, 2: cocta vendere, Suet. Claud. 38, 2. – b) cocta, ae, f., α) ein abgekochter Trank, ein Kräutertrank, Mart. 2, 85, 1. – β) gekochtes Fleisch, Apic. 1, 9. – 2) kochen = kochend machen, zum höchsten Hitzegrad bringen, v. der Sonne, iam non solum calet unda, sed coquitur, Sidon. ep. 2, 2, 1. – 3) auf dem Rost braten, rösten, als Marter, Lact. de mort. pers. 13, 3; vgl. (zur Sache) 21. § 7 u. 8. – 4) brennen, dörren, schmelzen, calcem, Cato u. Vitr.: carbones, Cato: laterculos, Cato: coctus later, gebrannter Ziegelstein, Backstein (Ggstz. crudus later), Vitr. u. Iustin.; vgl. agger coctus, aus ausgebrannten Ziegelsteinen, Prop. – c. robur, durch Feuer härten, Verg.: ligna cocta (= coctilia u. acapna, w. vgl.), ausgetrocknetes Holz, das keinen Rauch gibt, ICt.: coctus pulvis, Puzzolanerde, Stat. – c. aurum cum plumbo, schmelzen, Plin.: so aera fornacibus, Lucan.: rastra et sarcula, schmieden, Iuven. – u. v. Ausdörren, Austrocknen der Sonne u. des Windes, locus is melior, quem non coquit sol, Varro: coquit glebas aestas matutinis solibus, Verg.: rosaria cocta matutino noto, Prop. – 5) (wie πεπαίνω) zur Reife bringen, reifen, zeitigen, von der Sonne usw., eas (arbores) aequabiliter ex omnibus partibus sol ac luna coquunt; quo fit, ut uvae et oleae plures nascantur et ut celerius coquantur, Varro: cum frumentum aestas et debita maturitas coxit, Sen.: fructus (fici) solibus coctus, Plin.: et alte mitis in apricis coquitur vindemia saxis, Verg.: poma matura et cocta, Cic. – 6) in Gährung bringen, zersetzen, v. äußerer Wärme, balineae ardentes, quibus persuasere in corporibus cibos coqui, Plin. 29, 26. – von der organischen Wärme des Körpers, calore et spiritu omnia cocta et confecta, Cic. de nat. deor. 2, 136; vgl. 2, 137. Lact. de opif. dei 14, 5. – B) intr. kochen = gekocht werden, aqua, ubi radix eius coxerit, Dynamid. 1, 21; u. so ibid. 1, 49; 2, 90 u. 106. – II) übtr.: 1) gleichsam etw. brauen, etw., ersinnen, über etw. brüten, auf etw. sinnen, consilia secreto ab aliis, Liv.: bellum, Liv. – 2) jmd. (jmds. Herz, Busen) schmerzlich ängstigen, abhärmen, quae (cura) nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ann. 336: femineae ardentem curaeque iraeque coquebant, Verg. Aen. 7, 345: nec (sollicitudo) oratorem macerat et coquit, Quint. 12, 10, 77. – egomet me coquo (mache mir den Kopf warm) et macero et defetigo, Plaut. trin. 225. – 3) Partiz. Perf. im Kompar. m. Genet., hodie iuris coctiores (im R. geriebener) non sunt, quam qui lites creant, Plaut. Poen. 586 sq. – / in guten Handschriften auch quoquo, zB. quoquat, Hor. de art. poët. 186 K. u. M. – coco, wov. cocuntur, Suet. Aug. 87, 1.

    lateinisch-deutsches > coquo

  • 11 pensilis

    pēnsilis, e (pendeo), I) hangend, herabhangend, lychnuchi, Plin.: uva, zur Aufbewahrung aufgehängte, getrocknete, Hor.: reste se facere pensilem, sich aufhängen, Plaut.: u. so mit Anspielung auf das Aufhängen, pro uva passa pensilis, Plaut.: libertas pens., die Freiheit, sich aufzuhängen, Plin. – subst., pēnsilia, ium, n., α) (sc. poma) = Obst, das man zur Winterzeit aufhängt, um es zu erhalten, Varro r. r. 1, 59, 3. – β) (sc. horologia) viatoria, transportable Reiseuhren, Vitr. 9, 8, 1. – γ) (sc. membra) = penis, Priap. 52, 7. – II) insbes., als t. t. der Baukunst, schwebend = auf Schwibbögen ruhend, horreum, Colum.: fabrica, Colum.: urbs, Plin.: horti, Curt. u. Lact.: agros et maria et urbes et montes pensiles facere, auf Schwibbögen anlegen, Lact. – plumis pensilibus, auf elastischen Polstern, Iuven. 1, 159. – bes. balineae (balneae, balinea), nach Sprengel (Gesch. der Medizin, T. 2. S. 23) = »Tropfbäder«, nach anderen = »Badezimmer mit einem von unten erwärmten hohen Fußboden«, Val. Max. 9, 1, 1. Plin. 9, 168. Macr. sat. 3, 15, 3. – übtr., schwebend, tribus, auf beweglichen Sitzen (im Theater), Plin. 36, 119. – / Abl. Sing. pensile, Ven. Fort. vit. S. Mart. 4, 79.

    lateinisch-deutsches > pensilis

  • 12 porticus

    porticus, ūs, f. (porta), der Säulengang, die Säulenhalle, die Galerie, die Halle, griech. στοά, I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh.: et balineae et ambulacrum et porticus, Cic.: viae latae, porticus, templa, Cic.: paululum inambulavisse in porticu, Cic.: illos porticibus rex accipiebat in amplis, Verg.: aestivas praestabit porticus umbras, Mart. – im oberen Stockwerk, utrisque (aedibus) porticum superposuisse, ICt. – b) = βασιλική, die Gerichtshalle, in der sich das Tribunal des Prätors befand, Cic. Verr. 4, 86. – 2) meton., die nach der Halle (στοά) benannte stoische Philosophie, stoische Sekte, Chrysippus, qui fulcire putatur porticum Stoicorum, Cic.: insanum Chrysippi porticus et grex autumat, Hor.: clamat Zeno et tota illa porticus tumultuatur, Cic. fr.: ex eadem porticu prudentiores homines, Gell.: porticus Atticae, Tert. de testim. anim. 1. – II) übtr.: A) die Halle = der Vorplatz eines Zeltes, saucii opplent porticus, Enn. fr. scen. 165. – B) Plur. porticus, Galerien, Laufgänge, durch Zusammenstellen einer Anzahl von vineae gebildet, unter deren Schutz die Dammarbeiter das Material zum Damm herbeischaffen, Caes. b. c. 2, 2, 3. – C) das Wetterdach, Colum. 9, 7, 4 u. 14, 14. – D) die oberste Reihe Sitze im Amphitheater, die bedeckt und für die ärmeren Bürger bestimmt war, Calp. 7, 47. – / porticus masc., Petron. 77; nach der 2. Deklin. als masc., Corp. inscr. Lat. 10, 333 (wo porticus, qui est etc.): dah. Akk. Plur. porticos, Corp. inscr. Lat. 10, 5348: binos porticos, Corp. inscr. Lat. 2, 3420. – Genet. Plur. synk. porticum, Vitr. 5, 1, 6 codd.

    lateinisch-deutsches > porticus

  • 13 Bad

    Bad, l) Ort zum Baden: a) Badezimmer, -haus: balineum od. balneum, Plur. gew. heteroklit. balneae od. balineae (ein Badeort, eine Badeanstalt übh., der Plur., wenn sie aus mehreren Zimmern besteht, dah. dieser immer von öffentlichen Bädern). – thermae (von den Kaisern erbaute öffentliche Prachtgebäude, in denen die balneae sich befanden, zugleich mit Fechtplätzen, Spaziergängen etc. versehen) – lavatio (Ort zum Baden, Badezimmer übh.). – ins B. gehen, lavatum ire in balneas; in balneum ire, ambulare. – b) Badeort, Ort mit Heilbädern: aquae. – Baiae (das bekannte Seebad an der Küste Kampaniens, vergleichungsweise auch von jedem Badeort). – ein warmes B., aquae calidae: ein kaltes B., aquae frigidae: ein stark besuchtes B., locus salubrium aquarum usu frequens: ein berühmtes B., aquae salubritate in medendisque corporibus nobiles: ins B. gehen, reisen, ad aquas proficisci: ins B. kommen, ad aquas venire: hierher ins B. kommen, valetudinis causā in haec loca venire: im B. sein, ad aquas esse: das B. gebrauchen, aquis uti. – II) das Wasser zum Baden: frigida (kaltes), tepida (lauwarmes), calida (ganz warmes), alle verst. aqua. – ein kaltes Bad nehmen, frigidā lavari: kalte, warme Bäder (in einem Badeorte) nehmen, aquis frigidis, calidis uti: ein B. nehmen können, idoneum factum esse balneo (v. einem Kranken). – III) das Baden: lavatio. lotio. lotus. – usus aquarum (als Heilmittel). – B. mit kaltem, warmem Wasser, lavatio frigida, calida; lavatio frigidae, calidae aquae: sich zum B. fertig machen, balineo praeparari.

    deutsch-lateinisches > Bad

  • 14 balineum

    c. balneum. --- Cic. Att. 2, 3 ; 15, 3, 5 ; Fam. 14, 20.
    * * *
    c. balneum. --- Cic. Att. 2, 3 ; 15, 3, 5 ; Fam. 14, 20.
    * * *
        Balineum, pen. corr. et Balineae, balinearum, a veteribus dicebantur, quas nunc Balneas dicimus. Plaut. Bains, ou Estuves.

    Dictionarium latinogallicum > balineum

  • 15 coquo

    coquo, coxī, coctum, ere (aus *quequo, altind. pácati, kocht, bäckt, brät; vgl. griech. πέσσω, koche, verdaue; πέπων reif, πόπανον, Gebäck), kochen = durch Feuer zubereiten, unser kochen, sieden, backen, brennen, dörren, schmelzen, zeitigen, reifen, I) eig.: A) tr.: 1) kochen, sieden, backen, is, quiilla coxerat, Cic.: c. cibaria (Brot), Liv. (so auch cibaria cocta, cibaria in quinque dies cocta, quindecirm dierum cibaria cocta, Liv.; vgl. Drak. Liv. 44, 32, 11): cibum, Varro (so auch cibus coctus, Sall.): vasa coquendis cibis utilia, Plin.: cochleam od. cochleas, Cels. u. Varro: cenam, Komik.: alci cenam, Plaut. u. Nep. (vgl. die quinti in Capitolio tibi cena cocta erit, Cato fr.): humana exta. Hor.: medicamenta, Liv.: alcis obsonia, gar kochen (scherzh. = faul machen, vom heißen Schirokko), Hor.: ova columbina, Cels.: panem, Varro fr. u. Plin.: pavonem, Hor.: venena, Liv.: caro cocta (Ggstz. caro salsa), Apic. 1. § 8 u. 10: lupinus coctus (Ggstz. crudus), Edict. Diocl. – c. alqd bene, leniter, leviter, modice, recte, Cels.: alqd sic, ut etc., Cels.: simul coquuntur mel, galbanum, resina etc., Cels.: alqd eodem modo, Cels.: alqd pluribus modis, Plin.: alqd ad carbones leniter paululum, Veget. mul.: alqd clementer, Ser. Samm.: alqd lente, Plin.: alqd igni leni od. lento, Cato u. Plin.: alqd lentis vaporibus, Hier.: c. alqd bis, Cels.: denuo, Cato:
    ————
    de integro, Col.: c. cibos turis ligno, Plin. – c. alqd in tecto, sub dio, Cato: c. liba in subito foco, Ov.: alqd carbonibus, Plin.: alqd in olla od. in aeneo vase, Plin. u. Cels.: multifariam in patellis cepe, Varro fr.: vitulus aëno coctus, Petron. – m. Angabe womit? (= mit welchem Stoffe zusammen?) durch cum u. Abl., od. m. Ang. worin? (= in welchem Stoffe?) durch in od. ex u. Abl., alqd cum aqua, in od. ex aqua, Cels.: alqd ex oleo, ex lacte, Cels.: gemmam in lacte, Plin.: alqd cum vino, in od. ex vino, Cels. – m. Angabe woraus? durch ex u. Abl. od. durch bl. Abl., picem liquidam e taeda, Plin.: alqd tostā polentā, Ov. – m. Ang. bis zu welchem Grade? alqd usque ad mellis crassitudinem, Plin.: tres heminas ad unam, Cels.: c. alqd usque eo, donec etc., Cels.: c. alqd, donec etc., Cels. – absol., ire coctum, Plaut.: coquendo sit faxo, Ter.: difficilis in coquendo cyma, Plin.: vas ad coquendum, ICt. – Partic. Perf. subst., a) coctum, ī, n. u. Plur. cocta ōrum, n., Gekochtes, = gekochte Speisen (Ggstz. crudum, cruda), quid tu, malum, curas utrum crudumque an coctum edim, Plaut. aul. 430: ne quid in popinis cocti praeter legumina aut olera veniret, Suet. Ner. 16, 2: cocta vendere, Suet. Claud. 38, 2. – b) cocta, ae, f., α) ein abgekochter Trank, ein Kräutertrank, Mart. 2, 85, 1. – β) gekochtes Fleisch, Apic. 1, 9. – 2) kochen = kochend machen, zum höchsten Hitzegrad bringen, v. der Sonne, iam non solum calet unda, sed
    ————
    coquitur, Sidon. ep. 2, 2, 1. – 3) auf dem Rost braten, rösten, als Marter, Lact. de mort. pers. 13, 3; vgl. (zur Sache) 21. § 7 u. 8. – 4) brennen, dörren, schmelzen, calcem, Cato u. Vitr.: carbones, Cato: laterculos, Cato: coctus later, gebrannter Ziegelstein, Backstein (Ggstz. crudus later), Vitr. u. Iustin.; vgl. agger coctus, aus ausgebrannten Ziegelsteinen, Prop. – c. robur, durch Feuer härten, Verg.: ligna cocta (= coctilia u. acapna, w. vgl.), ausgetrocknetes Holz, das keinen Rauch gibt, ICt.: coctus pulvis, Puzzolanerde, Stat. – c. aurum cum plumbo, schmelzen, Plin.: so aera fornacibus, Lucan.: rastra et sarcula, schmieden, Iuven. – u. v. Ausdörren, Austrocknen der Sonne u. des Windes, locus is melior, quem non coquit sol, Varro: coquit glebas aestas matutinis solibus, Verg.: rosaria cocta matutino noto, Prop. – 5) (wie πεπαίνω) zur Reife bringen, reifen, zeitigen, von der Sonne usw., eas (arbores) aequabiliter ex omnibus partibus sol ac luna coquunt; quo fit, ut uvae et oleae plures nascantur et ut celerius coquantur, Varro: cum frumentum aestas et debita maturitas coxit, Sen.: fructus (fici) solibus coctus, Plin.: et alte mitis in apricis coquitur vindemia saxis, Verg.: poma matura et cocta, Cic. – 6) in Gährung bringen, zersetzen, v. äußerer Wärme, balineae ardentes, quibus persuasere in corporibus cibos coqui, Plin. 29, 26. – von der organischen Wärme des Körpers, calore et spiritu
    ————
    omnia cocta et confecta, Cic. de nat. deor. 2, 136; vgl. 2, 137. Lact. de opif. dei 14, 5. – B) intr. kochen = gekocht werden, aqua, ubi radix eius coxerit, Dynamid. 1, 21; u. so ibid. 1, 49; 2, 90 u. 106. – II) übtr.: 1) gleichsam etw. brauen, etw., ersinnen, über etw. brüten, auf etw. sinnen, consilia secreto ab aliis, Liv.: bellum, Liv. – 2) jmd. (jmds. Herz, Busen) schmerzlich ängstigen, abhärmen, quae (cura) nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ann. 336: femineae ardentem curaeque iraeque coquebant, Verg. Aen. 7, 345: nec (sollicitudo) oratorem macerat et coquit, Quint. 12, 10, 77. – egomet me coquo (mache mir den Kopf warm) et macero et defetigo, Plaut. trin. 225. – 3) Partiz. Perf. im Kompar. m. Genet., hodie iuris coctiores (im R. geriebener) non sunt, quam qui lites creant, Plaut. Poen. 586 sq. – in guten Handschriften auch quoquo, zB. quoquat, Hor. de art. poët. 186 K. u. M. – coco, wov. cocuntur, Suet. Aug. 87, 1.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > coquo

  • 16 pensilis

    pēnsilis, e (pendeo), I) hangend, herabhangend, lychnuchi, Plin.: uva, zur Aufbewahrung aufgehängte, getrocknete, Hor.: reste se facere pensilem, sich aufhängen, Plaut.: u. so mit Anspielung auf das Aufhängen, pro uva passa pensilis, Plaut.: libertas pens., die Freiheit, sich aufzuhängen, Plin. – subst., pēnsilia, ium, n., α) (sc. poma) = Obst, das man zur Winterzeit aufhängt, um es zu erhalten, Varro r. r. 1, 59, 3. – β) (sc. horologia) viatoria, transportable Reiseuhren, Vitr. 9, 8, 1. – γ) (sc. membra) = penis, Priap. 52, 7. – II) insbes., als t. t. der Baukunst, schwebend = auf Schwibbögen ruhend, horreum, Colum.: fabrica, Colum.: urbs, Plin.: horti, Curt. u. Lact.: agros et maria et urbes et montes pensiles facere, auf Schwibbögen anlegen, Lact. – plumis pensilibus, auf elastischen Polstern, Iuven. 1, 159. – bes. balineae (balneae, balinea), nach Sprengel (Gesch. der Medizin, T. 2. S. 23) = »Tropfbäder«, nach anderen = »Badezimmer mit einem von unten erwärmten hohen Fußboden«, Val. Max. 9, 1, 1. Plin. 9, 168. Macr. sat. 3, 15, 3. – übtr., schwebend, tribus, auf beweglichen Sitzen (im Theater), Plin. 36, 119. – Abl. Sing. pensile, Ven. Fort. vit. S. Mart. 4, 79.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > pensilis

  • 17 porticus

    porticus, ūs, f. (porta), der Säulengang, die Säulenhalle, die Galerie, die Halle, griech. στοά, I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh.: et balineae et ambulacrum et porticus, Cic.: viae latae, porticus, templa, Cic.: paululum inambulavisse in porticu, Cic.: illos porticibus rex accipiebat in amplis, Verg.: aestivas praestabit porticus umbras, Mart. – im oberen Stockwerk, utrisque (aedibus) porticum superposuisse, ICt. – b) = βασιλική, die Gerichtshalle, in der sich das Tribunal des Prätors befand, Cic. Verr. 4, 86. – 2) meton., die nach der Halle (στοά) benannte stoische Philosophie, stoische Sekte, Chrysippus, qui fulcire putatur porticum Stoicorum, Cic.: insanum Chrysippi porticus et grex autumat, Hor.: clamat Zeno et tota illa porticus tumultuatur, Cic. fr.: ex eadem porticu prudentiores homines, Gell.: porticus Atticae, Tert. de testim. anim. 1. – II) übtr.: A) die Halle = der Vorplatz eines Zeltes, saucii opplent porticus, Enn. fr. scen. 165. – B) Plur. porticus, Galerien, Laufgänge, durch Zusammenstellen einer Anzahl von vineae gebildet, unter deren Schutz die Dammarbeiter das Material zum Damm herbeischaffen, Caes. b. c. 2, 2, 3. – C) das Wetterdach, Colum. 9, 7, 4 u. 14, 14. – D) die oberste Reihe Sitze im Amphitheater, die bedeckt und für die ärmeren Bürger bestimmt war, Calp. 7, 47. – porticus masc., Petron. 77; nach
    ————
    der 2. Deklin. als masc., Corp. inscr. Lat. 10, 333 (wo porticus, qui est etc.): dah. Akk. Plur. porticos, Corp. inscr. Lat. 10, 5348: binos porticos, Corp. inscr. Lat. 2, 3420. – Genet. Plur. synk. porticum, Vitr. 5, 1, 6 codd.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > porticus

  • 18 coctum

    cŏquo, xi, ctum, 3, v. a. [kindr. with Sanscr. pak; Gr. pep in peptô or pessô; Germ. backen; Engl. bake], to cook, to prepare by cooking, to bake, boil, roast, parch, steep, melt, heat (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    cenam,

    Plaut. Aul. 3, 2, 17; id. Ps. 3, 2, 7:

    cottidie sic cena ei coquebatur, ut, etc.,

    Nep. Cim. 4, 3:

    cibum,

    Lucr. 5, 1102; cf.

    cibaria,

    Liv. 3, 27, 3; 29, 25, 6; 44, 32, 11;

    44, 35, 13 al.: qui illa coxerat,

    Cic. Tusc. 5, 34, 98:

    quae coxerat aere cavo,

    Ov. M. 4, 505:

    dulce dedit, tostā quod coxerat ante polentā,

    cooked from parched malt, id. ib. 5, 450:

    humana exta,

    Hor. A. P. 186:

    (pavonem),

    id. S. 2, 2, 28:

    aliquid ex oleo,

    in oil, Cels. 5, 177; so,

    aliquid ex aceto,

    Scrib. Comp. 252. — Absol.:

    si nusquam coctum is, quidnam cenat Juppiter?

    Plaut. Ps. 3, 2, 56:

    in nonum diem solet ire coctum,

    id. Aul. 2, 4, 46; 3, 2, 15:

    coquendo sit faxo et molendo,

    Ter. Ad. 5, 3, 61.—
    B.
    Subst.
    1.
    coctum, i, n., cooked food:

    quid tu, malum, curas, utrum crudum an coctum edim?

    Plaut. Aul. 3, 2, 16 Ussing:

    ne quid in popinas cocti praeter legumina aut olera veniret,

    Suet. Ner. 16.— Plur.:

    cocta vendere,

    Suet. Claud. 38.—
    2.
    cocta, ae, f., water boiled, and cooled by ice; a decoction, Mart. 2, 85, 1; cf. Plin. 19, 4, 19, § 55; Suet. Ner. 48.—
    II.
    Transf.
    A.
    To prepare by fire, to burn, parch, etc.:

    laterculos,

    Cato, R. R. 39, 2:

    calcem,

    id. ib. 38, 1 sq.:

    carbonem,

    id. ib. fin.:

    locum sol,

    Varr. R. R. 3, 14, 2; cf.:

    glaebas maturis solibus aestas,

    Verg. G. 1, 66:

    cocta ligna,

    dried, hardened by drying, Dig. 32, 1, 55, § 7:

    coctus agger,

    i. e. built of bricks, Prop. 3 (4), 11, 22:

    rosaria cocta matutino Noto,

    dried up, parched, id. 4 (5), 5, 62; cf.:

    at vos, praesentes Austri, coquite horum obsonia,

    Hor. S. 2, 2, 41:

    aurum cum plumbo,

    Plin. 33, 3, 19, § 60:

    aera fornacibus,

    Luc. 6, 405.—
    B.
    To ripen, make mature:

    arbores sol ac luna,

    Varr. R. R. 1, 7, 4:

    uvas,

    id. ib. 1, 54, 1; cf.

    vinum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 125; and:

    mitis vindemia,

    Verg. G. 2, 522:

    poma (with matura),

    Cic. Sen. 19, 71:

    fructus solibus,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    messem,

    Mart. 10, 62 al. —
    C.
    = concoquo, to digest:

    cibus confectus jam coctusque,

    Cic. N. D. 2, 55, 137; 2, 54, 136 (but in these passages Madv. ad Cic. Fin. 2, 20, 64, would read concoquo, denying that coquo ever means to digest; cf. Spald. ad Quint. 8, 4, 16); Lact. Opif. Dei, 14, 5; cf.:

    balineae ardentes, quibus persuasere in corporibus cibos coqui,

    Plin. 29, 1, 8, § 26:

    plerique... bubulum coquunt,

    Cels. 4, 5, § 27; 4, 18, § 4.—
    III.
    Trop. (in the poets and prose writers after the Aug. per.).
    A.
    To elaborate something in mind, to consider, to think, meditate upon, contrive, plan: quicquid est, incoctum non expromet;

    bene coctum dabit,

    Plaut. Mil. 2, 2, 55: bene cocto, condito, sermone bono, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1; cf. Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    consilia secreto,

    Liv. 2, 36, 2:

    bellum,

    id. 8, 3, 2:

    trucem invidiam,

    Stat. Th. 2, 300:

    iras cum fraude,

    Sil. 7, 403:

    Latio extrema coepta,

    id. 10, 431.—
    B.
    To vex, harass, torment, disturb the mind:

    egomet me coquo et macero et defetigo,

    Plaut. Trin. 2, 1, 3: si quid ego adjuero curamve levasso, quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1; cf.:

    si sollicitudo oratorem macerat et coquit,

    Quint. 12, 10, 77:

    quos ira metusque coquebat,

    Sil. 14, 103:

    quam... Femineae ardentem curaeque iraeque coquebant,

    Verg. A. 7, 345.—Hence, Ital. cuocere; Fr. cuire. —Hence, coctus, a, um, P. a. (acc. to III. A. supra), well considered, well digested: bene coctus sermo, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf., of persons: hodie juris coctiores non sunt, qui lites creant. Quam, etc. (alluding to the double meaning of jus), better skilled in, etc., Plaut. Poen. 3, 2, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > coctum

  • 19 coquo

    cŏquo, xi, ctum, 3, v. a. [kindr. with Sanscr. pak; Gr. pep in peptô or pessô; Germ. backen; Engl. bake], to cook, to prepare by cooking, to bake, boil, roast, parch, steep, melt, heat (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    cenam,

    Plaut. Aul. 3, 2, 17; id. Ps. 3, 2, 7:

    cottidie sic cena ei coquebatur, ut, etc.,

    Nep. Cim. 4, 3:

    cibum,

    Lucr. 5, 1102; cf.

    cibaria,

    Liv. 3, 27, 3; 29, 25, 6; 44, 32, 11;

    44, 35, 13 al.: qui illa coxerat,

    Cic. Tusc. 5, 34, 98:

    quae coxerat aere cavo,

    Ov. M. 4, 505:

    dulce dedit, tostā quod coxerat ante polentā,

    cooked from parched malt, id. ib. 5, 450:

    humana exta,

    Hor. A. P. 186:

    (pavonem),

    id. S. 2, 2, 28:

    aliquid ex oleo,

    in oil, Cels. 5, 177; so,

    aliquid ex aceto,

    Scrib. Comp. 252. — Absol.:

    si nusquam coctum is, quidnam cenat Juppiter?

    Plaut. Ps. 3, 2, 56:

    in nonum diem solet ire coctum,

    id. Aul. 2, 4, 46; 3, 2, 15:

    coquendo sit faxo et molendo,

    Ter. Ad. 5, 3, 61.—
    B.
    Subst.
    1.
    coctum, i, n., cooked food:

    quid tu, malum, curas, utrum crudum an coctum edim?

    Plaut. Aul. 3, 2, 16 Ussing:

    ne quid in popinas cocti praeter legumina aut olera veniret,

    Suet. Ner. 16.— Plur.:

    cocta vendere,

    Suet. Claud. 38.—
    2.
    cocta, ae, f., water boiled, and cooled by ice; a decoction, Mart. 2, 85, 1; cf. Plin. 19, 4, 19, § 55; Suet. Ner. 48.—
    II.
    Transf.
    A.
    To prepare by fire, to burn, parch, etc.:

    laterculos,

    Cato, R. R. 39, 2:

    calcem,

    id. ib. 38, 1 sq.:

    carbonem,

    id. ib. fin.:

    locum sol,

    Varr. R. R. 3, 14, 2; cf.:

    glaebas maturis solibus aestas,

    Verg. G. 1, 66:

    cocta ligna,

    dried, hardened by drying, Dig. 32, 1, 55, § 7:

    coctus agger,

    i. e. built of bricks, Prop. 3 (4), 11, 22:

    rosaria cocta matutino Noto,

    dried up, parched, id. 4 (5), 5, 62; cf.:

    at vos, praesentes Austri, coquite horum obsonia,

    Hor. S. 2, 2, 41:

    aurum cum plumbo,

    Plin. 33, 3, 19, § 60:

    aera fornacibus,

    Luc. 6, 405.—
    B.
    To ripen, make mature:

    arbores sol ac luna,

    Varr. R. R. 1, 7, 4:

    uvas,

    id. ib. 1, 54, 1; cf.

    vinum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 125; and:

    mitis vindemia,

    Verg. G. 2, 522:

    poma (with matura),

    Cic. Sen. 19, 71:

    fructus solibus,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    messem,

    Mart. 10, 62 al. —
    C.
    = concoquo, to digest:

    cibus confectus jam coctusque,

    Cic. N. D. 2, 55, 137; 2, 54, 136 (but in these passages Madv. ad Cic. Fin. 2, 20, 64, would read concoquo, denying that coquo ever means to digest; cf. Spald. ad Quint. 8, 4, 16); Lact. Opif. Dei, 14, 5; cf.:

    balineae ardentes, quibus persuasere in corporibus cibos coqui,

    Plin. 29, 1, 8, § 26:

    plerique... bubulum coquunt,

    Cels. 4, 5, § 27; 4, 18, § 4.—
    III.
    Trop. (in the poets and prose writers after the Aug. per.).
    A.
    To elaborate something in mind, to consider, to think, meditate upon, contrive, plan: quicquid est, incoctum non expromet;

    bene coctum dabit,

    Plaut. Mil. 2, 2, 55: bene cocto, condito, sermone bono, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1; cf. Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    consilia secreto,

    Liv. 2, 36, 2:

    bellum,

    id. 8, 3, 2:

    trucem invidiam,

    Stat. Th. 2, 300:

    iras cum fraude,

    Sil. 7, 403:

    Latio extrema coepta,

    id. 10, 431.—
    B.
    To vex, harass, torment, disturb the mind:

    egomet me coquo et macero et defetigo,

    Plaut. Trin. 2, 1, 3: si quid ego adjuero curamve levasso, quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1; cf.:

    si sollicitudo oratorem macerat et coquit,

    Quint. 12, 10, 77:

    quos ira metusque coquebat,

    Sil. 14, 103:

    quam... Femineae ardentem curaeque iraeque coquebant,

    Verg. A. 7, 345.—Hence, Ital. cuocere; Fr. cuire. —Hence, coctus, a, um, P. a. (acc. to III. A. supra), well considered, well digested: bene coctus sermo, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 52, 1.— Transf., of persons: hodie juris coctiores non sunt, qui lites creant. Quam, etc. (alluding to the double meaning of jus), better skilled in, etc., Plaut. Poen. 3, 2, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > coquo

  • 20 BALNEUM

    [N]
    BALNEUM (-I) (N)
    LAVATRINA (-AE) (F)
    BALINEUM (-I) (N)
    LAVABRUM (-I) (N)
    LAVACRUM (-I) (N)
    BALNEAE (-ARUM) (PL)
    LAVATIO (-ONIS) (F)
    BALNEA (-ORUM) (PL)
    BALINEAE (-ARUM) (PL)
    LATRINA (-AE) (F)
    BALINEA (-ORUM) (PL)
    LATRINUM (-I) (N)

    English-Latin dictionary > BALNEUM

См. также в других словарях:

  • BALIN — Balineae, balinei …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • BALNEAE — Romae plurimae fuerunt, cum privatae, in locis diversis, tum publicae in singulis regionidus, haeque vel aestivales, vel hiemales: Sidonius Apoll. Carm. 22. v. 179. Porticus ad gelidos patet hinc aestiva triones, Hinc calor innocuus thermis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Thermae — This page is on buildings used for Roman bathing. For the activity in general, see Ancient Roman bathing. The terms balnea or thermae were the words the ancient Romans used for the buildings housing their public baths.Most Roman cities had at… …   Wikipedia

  • Термы — (thermae, θέρμαι) у древних римлян первоначально естественные источники теплой и горячей воды, а также простые холодные и теплые бани (balineae, balneae), содержавшиеся, по видимому, частными лицами, впоследствии же, в эпоху императоров, обширные …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Balneario — von Guitiriz, Galicien Ein Balneario [balneˈaɾio] (span. „Kurbad“, von lat. balneae arum, „Bäder“, oder balineae arum, „Badeeinrichtung“) ist ein spanisches Heilbad. Balnearios dienen gesundheitlichen Wasseranwendungen wie etwa Thermal und… …   Deutsch Wikipedia

  • Balneario — Saltar a navegación, búsqueda Balneario de Mondariz (Galicia) Un balneario (del latín balneae arum baños o balineae arum establecimiento de baños ) es un lugar para baños públicos, ya sea de piscina, río o mar. El término también puede hacer… …   Wikipedia Español

  • БАНИ —    • Balneum, balineum,          βαλανει̃ον, называлось простое приспособление для купанья, a balineae или balneae баня, купальня в собственном смысле.     I. Купальни у греков не в такой степени, как у римлян, были предметом роскоши и… …   Реальный словарь классических древностей

  • Термы — (thermae, Jermai) у древних римлян первоначально естественныеисточники теплой и горячей воды, а также простые холодные и теплые бани(balineae, balneae), содержавшиеся, по видимому, частными лицами,впоследствии же, в эпоху императоров, обширные… …   Энциклопедия Брокгауза и Ефрона

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»