-
21 impudēns (in-p-)
impudēns (in-p-) entis, adj. with comp. and sup, without shame, shameless, impudent: pudens impudentem (fraudat): quis impudentior?: Impudens liqui patrios Penates, H.: audacia, T.: largitio, S.: furtum: impudentissimae litterae. -
22 in-crēscō
in-crēscō ēvī, —, ere, to grow upon: cuti squamas increscere, O.: saxum increscere ligno, grow over (i. e. encroach upon), O.—To grow, swell, be swollen: lacrimis quoque flumina dicunt Increvisse suis, O.—To grow into: seges iaculis increvit acutis, V.—Fig., to increase, grow, be augmented: audacia, L.: animis discordibus irae, V. -
23 (īn-stinguō)
(īn-stinguō) —, stinctus, ere, to instigate, incite, impel (only P. pass.): furore et audaciā, impelled: vocibus, animated, L.: furiis, inspired, L. -
24 in-tolerandus
in-tolerandus adj., insupportable, intolerable: audacia, S.: exemplum: licentia rerum: hiemps, L. -
25 ioculāris
-
26 istinc
istinc adv. [iste], from there, thence, from where you are: istinc excludere, T.: qui istinc veniunt: Fare age iam istinc, i. e. without moving, V.: si istinc fraus et audacia est, hinc pudor, on the other side... on this: fortassis et istinc Largiter abstulerit aetas (i. e. de his vitiis), H.* * *from (over) there, thence; from where you are; on the other side; from here -
27 malum
malum ī, n [1 malus], an evil, mischief, misfortune, calamity: nescis quantis in malis vorser, T.: in tanta mala praecipitatus, S.: subitum, Cs.: dolor est malum: aurum, Summi materies mali, H.: ignari ante malorum, misfortune past, V.: quod nescire malum est, H.: nihil mali accidisse Scipioni puto: externum, i. e. bellum, N. — Punishment, hurt, harm, severity, injury: malo domandam tribuniciam potestatem, L.: malo exercitum coërcere, S.: Sine malo fateri, T.: vi, malo, plagis adductus est ut, etc., ill-usage: clementiam illi malo fuisse, unfortunate.—Wrong-doing: fama veterum malorum, V.—As a term of abuse, plague, mischief, torment: qui, malum, alii? T.: quae, malum, est ista tanta audacia?* * *Iapple; fruit; lemon; quinceIIevil, mischief; disaster, misfortune, calamity, plague; punishment; harm/hurt -
28 praeruptus
praeruptus adj. [P. of praerumpo], broken off, steep, abrupt, rugged: saxa: iugum, Cs.: nemus, H.: mons, V.—Fig., hasty, rash, precipitate: audacia: iuvenis animo, Ta.* * *praerupta, praeruptum ADJ -
29 prōiectus
prōiectus adj. [P. of proicio], stretched out, extended, jutting out, projecting: urbs in altum: saxa, V.— Prostrate, outstretched: ego in antro, V. —Fig., prominent, conspicuous: audacia: cupiditas.— Inclined, addicted, prone: homo ad audendum.— Abject, mean, base, contemptible: consulare imperium, L.: proiectā vilior algā, V.— Downcast: voltus, Ta.—As subst m.: Vix duo proiecto tulistis opem, to the castaway, O. -
30 prōmptus
prōmptus adj. with comp. and sup. [P. of promo], set forth, brought forward, disclosed, exposed, manifest: aliud clausum in pectore, aliud promptum in linguā habere, S.: prompta et aperta: nihil quod non istius cupiditati promptissimum esset.— At hand, prepared, ready, quick, prompt, inclined, disposed: homo: audacia, S.: sagittae, O.: promptissimus quisque interciderunt, ablest, Ta.: ad bella suscipienda animus, Cs.: ad usum forensem promptior esse: ad lacessendum certamen, L.: promptior in spem, Ta.: celeritas in agendo: in rebus gerendis, N.: utemini nobis etiam promptioribus pro patriā, L.: manu promptior, L.: promptior linguā quam manu, S.: nullam gentem promptiorem veniae dandae fuisse, L.— Bold, enterprising: promptissimus quisque, Ta.: post eventum, Ta.— Easy, practicable: defensio: aditus, Ta.: moenia haudquaquam prompta oppugnanti, L.: sed nec mihi dicere promptum, Nec facere est isti, O.: an promptum effectu aut certe non arduum sit, Ta.* * *prompta -um, promptior -or -us, promptissimus -a -um ADJset forth, brought forward, manifest, disclosed; willing, ready, eager, quick -
31 ratiō
ratiō ōnis, f [RA-], a reckoning, numbering, casting up, account, calculation, computation: ut par sit ratio acceptorum et datorum: quibus in tabulis ratio confecta erat, qui numerus domo exisset, etc., Cs.: auri ratio constat, the account tallies: rationem argenti ducere, reckoning: pecuniae habere rationem, to take an account: ratione initā, on casting up the account, Cs.: mihimet ineunda ratio est: (pecuniam) in rationem inducere, bring into their accounts: aeraria, the rate of exchange (the value of money of one standard in that of another): rationes ad aerarium continuo detuli, rendered accounts: rationes cum publicanis putare: rationes a colono accepit: longis rationibus assem in partīs diducere, calculations, H.— A list, manifest, protocol, report, statement: cedo rationem carceris, quae diligentissime conficitur.— A transaction, business, matter, affair, concern, circumstance: re ac ratione cum aliquo coniunctus: in publicis privatisque rationibus, Cs.: nummaria: popularis: comitiorum: ad omnem rationem humanitatis: meam.—Plur., with pron poss., account, interest, advantage: alquis in meis rationibus tibi adiungendus: alienum suis rationibus existimans, etc., inconsistent with his interests, S.—Fig., a reckoning, account, settlement, computation, explanation: rationem reddere earum rerum: secum has rationes putare, T.: initā subductāque ratione scelera meditantes, i. e. after full deliberation: quod posteaquam iste cognovit, hanc rationem habere coepit, reflection: totius rei consilium his rationibus explicabat, ut si, etc., upon the following calculation, Cs.: ut habere rationem possis, quo loco me convenias, etc., i. e. means of determining: semper ita vivamus, ut rationem reddendam nobis arbitremur, must account to ourselves: si gravius quid acciderit, abs te rationem reposcent, will hold you responsible, Cs.— Relation, reference, respect, connection, community: (agricolae) habent rationem cum terrā, quae, etc., have to do: cum omnibus Musis rationem habere: omnes, quibuscum ratio huic est.— A respect, regard, concern, consideration, care: utriusque (sc. naturae et fortunae) omnino habenda ratio est in deligendo genere vitae: (deos) piorum et impiorum habere rationem: sauciorum et aegrorum habitā ratione, Cs.: propter rationem brevitatis, out of regard for: habeo rationem, quid a populo R. acceperim, consider: neque illud rationis habuisti, provinciam ad summam stultitiam venisse? did you not consider?—Course, conduct, procedure, mode, manner, method, fashion, plan, principle: tua ratio est, ut... mea, ut, etc.: defensionis ratio viaque: itaque in praesentiā Pompei sequendi rationem omittit, Cs.: in philosophiā disserendi: ut, quo primum curreretur, vix ratio iniri possit, Cs.: hoc aditu laudis vitae meae rationes prohibuerunt, plan of life.—Arrangement, relation, condition, kind, fashion, way, manner, style: ratio atque usus belli, the art and practice of war, Cs.: novae bellandi rationes, Cs.: quorum operum haec erat ratio, etc., Cs.: rationem pontis hanc instituit; tigna bina, etc., Cs.: iuris: haec eadem ratio est in summā totius Galliae, Cs.: eādem ratione, quā pridie, ab nostris resistitur, Cs: quid refert, quā me ratione cogatis?: nullā ratione, Cs.: tota ratio talium largitionum genere vitiosa est, principle.—The faculty of computing, judgment, understanding, reason, reasoning, reflection: Ita fit, ut ratio praesit, appetitus obtemperet: homo, quod rationis est particeps, causas rerum videt: lex est ratio summa: ut, quos ratio non posset, eos ad officium religio duceret: si ratio et prudentia curas aufert, H.: mulier abundat audaciā, consilio et ratione deficitur: Arma amens capio, nec sat rationis in armis, V.: ratione fecisti, sensibly.—Ground, motive, reason: quid tandem habuit argumenti aut rationis res, quam ob rem, etc.: nostra confirmare argumentis ac rationibus: noverit orator argumentorum et rationum locos: ad eam sententiam haec ratio eos deduxit, quod, etc., Cs.: rationibus conquisitis de voluptate disputandum putant: Num parva causa aut prava ratiost? reason, excuse, T.— Reasonableness, reason, propriety, law, rule, order: omnia, quae ratione docentur et viā, reasonably and regularly: ut ratione et viā procedat oratio: quae res ratione modoque Tractari non volt, H.: intervallis pro ratā parte ratione distinctis, divided proportionally by rule: vincit ipsa rerum p. natura saepe rationem, system.—A theory, doctrine, system, science: haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere: Epicuri, doctrine: Stoicorum: ratio vivendi... ratio civilis, the art of living... statesmanship.—Knowledge, science. si qua (est in me) huiusce rei ratio aliqua.— A view, opinion, conviction: Mea sic est ratio, T.: cum in eam rationem pro suo quisque sensu loqueretur: cuius ratio etsi non valuit, N.* * *I IIaccount, reckoning; plan; prudence; method; reasoning; rule; regard -
32 sapientia
sapientia ae, f [sapiens], good taste, good sense, discernment, discretion, prudence, intelligence, forethought: sedulo Moneo, quae possum, pro meā sapientiā, T.: re enim iniquum est, sed tuā sapientiā fit aequissimum: maiorum: sapientia prima (est), Stultitiā caruisse, H.: Insaniens, H.: virtutes ebullire et sapientias, maxims of wisdom. —Wisdom, philosophy, perfection of intellect and character: sapientia est rerum divinarum et humanarum scientia: sapientia, quae ars vivendi putanda est: pro vestrā sapientiā: ceterarum rerum tua, in other things.—A science: ista Scaevolarum, i. e. the science of jurisprudence: audaciā pro sapientiā uti: constituendae civitatis, i. e. statesmanship.* * *wisdom (goal of philosopher, Stoic virtue); judgement/understanding; reason; prudence, discretion, discernment (L+S); good sense; good taste; intelligence -
33 tantus
tantus adj. [1 TA-].—Followed by a clause of comparison, of such size, of such a measure, so great, such: nullam (contionem) umquam vidi tantam, quanta nunc vestrum est: quanta cuiusque animo audacia naturā inest, tanta in bello patere solet, S.: tantā modestiā dicto audiens fuit, ut si privatus esset, N.: maria aspera iuro, Non ullum pro me tantum cepisse timorem, Quam, etc., V.—With ellips. of comparative clause, so great, so very great, so important: neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus studiis: ne tantae nationes coniungantur, Cs.: quae faceres in hominem tantum et talem.—Followed by a clause of result, so great, such: tanta erat operis firmitudo, ut, etc., Cs.: non fuit tantus homo Sex. Roscius in civitate, ut, etc.: nulla est tanta vis, quae non ferro frangi possit.—As subst n., so much, so many: habere tantum molestiae quantum gloriae: tantum complectitur, quod satis sit modicae palestrae: tantum hostium intra muros est, L.— Colloq.: tantum est, that is all, nothing more: Tantumne est? Ba. tantum, T.—In genit. of price, of such value, worth so much: frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit: Ubi me dixero dare tanti, T.: tanti eius apud se gratiam esse ostendit, uti, etc., was of such weight, Cs.—In abl. of difference, by so much, so much the: quanto erat in dies gravior oppugnatio, tanto crebriores litterae ad Caesarem mittebantur, Cs.: reperietis quinquiens tanto amplius istum quam quantum, etc.: si Cleomenes non tanto ante fugisset: post tanto, V.: tanto praestitit ceteros imperatores, quanto populus R. antecedit fortitudine cunctas nationes, N. — Colloq.: tanto melior! so much the better! well done! good! excellent! bravo! Ph.: tanto nequior! so much the worse! T.—Praegn., of such a quantity, such, so small, so slight, so trivial: ceterarum provinciarum vectigalia tanta sunt, ut iis vix contenti esse possimus.—As subst n., so little, so small a number: praesidi tantum est, ut ne murus quidem cingi possit, Cs.—In genit. of price, of little account, not so important: est mihi tanti, Quirites, huius invidiae tempestatem subire, i. e. it is a trifle to me: sunt o sunt iurgia tanti, i. e. are not too much to undergo, O.* * *tanta, tantum ADJof such size; so great, so muchtantus... quantus -- as much... as
-
34 urbānus
urbānus adj. with comp. and sup. [urbs], of the city, of the town, in the city, in Rome: vitam urbanam atque otium Secutus sum, T.: tribus: praetor, Cs.: exercitus, L.: administratio rei p.— As subst n., an inhabitant of a city, city man, citizen, resident in Rome: omnes urbani, rustici: otiosi, L.— In city fashion, in city style, citizenlike, polished, refined, cultivated, courteous, elegant, nice: hominem ut nunc loquimur urbanum: resonare urbanius: sic utroque distinctior et urbanior Cicero, Ta.— Witty, humorous, facetious, jocose, clever: in isto genere urbanissimus: sales: urbanus coepit haberi, H.— Bold, forward, impudent: frons, H.: audacia.* * *Iurbana, urbanum ADJof the city; courteous; witty, urbaneIIcity wit, urbane man -
35 vigeō
vigeō uī, —, ēre [VEG-], to be lively, be vigorous, thrive, flourish, bloom, be strong: quae a terrā stirpibus continentur, arte naturae vivunt et vigent: vegetum ingenium in vivido pectore vigebat, L.: vestrae tum arae, vestrae religiones viguerunt: viget aetas, animus valet, S.: Fama Mobilitate viget, V.: Alpes vix integris vobis ac vigentibus transitae, i. e. when your vigor was unimpaired, L.: audacia, largitio, avaritia vigebant, S.: Persarum vigui rege beatior, H.—Fig., to be of repute, be esteemed, be honored: in Academiā: Dum (pater) regum vigebat Conciliis, V.* * *vigere, -, - Vbe strong or vigorous; thrive, flourish, be active, be effective -
36 abhorreo
I.Lit. (syn. aversor; rare but class.); constr. with ab or absol., sometimes with the acc. (not so in Cicero; cf.II.Haase ad Reisig Vorles. p. 696): retro volgus abhorret ab hac,
shrinks back from, Lucr. 1, 945; 4, 20:omnes aspernabantur, omnes abhorrebant, etc.,
Cic. Clu. 14, 41:quid tam abhorret hilaritudo?
Plaut. Cist. 1, 1, 56:pumilos atque distortos,
Suet. Aug. 83; so id. Galb. 4; Vit. 10.Transf., in gen.A.To be averse or disinclined to a thing, not to wish it, usu. with ab:B.a nuptiis,
Ter. Hec. 4, 4, 92:ab re uxoriā,
id. And. 5, 1, 10;and so often in Cic.: Caesaris a causā,
Cic. Sest. 33:a caede,
id. ib. 63:ab horum turpitudine, audaciā, sordibus,
id. ib. 52, 112:a scribendo abhorret animus,
id. Att. 2, 6:animo abhorruisse ab optimo statu civitatis,
id. Phil. 7, 2:a ceterorum consilio,
Nep. Milt. 3, 5 al.In a yet more general sense, to be remote from an object, i. e. to vary or differ from, to be inconsistent or not to agree with (freq. and class.):2.temeritas tanta, ut non procul abhorreat ab insaniā,
Cic. Rosc. Am. 24, 68:a vulgari genere orationis atque a consuetudine communis sensus,
id. de Or. 1, 3, 12:oratio abhorrens a personā hominis gravissimi,
id. Rep. 1, 15:ab opinione tuā,
id. Verr. 2, 3, 20: Punicum abhorrens os ab Latinorum nominum prolatione, Liv. 22, 13; so id. 29, 6; 30, 44:a fide,
to be incredible, id. 9, 36:a tuo scelere,
is not connected with, Cic. Cat. 1, 7 al. —Hence, like dispar, with dat.:tam pacatae profectioni abhorrens mos,
not accordant with, Liv. 2, 14.—To be free from:3.Caelius longe ab istā suspicione abhorrere debet,
Cic. Cael. 4.—Absol.(α). (β).To be unfit:sin plane abhorrebit et erit absurdus,
Cic. de Or. 2, 20, 85; cf.:absurdae atque abhorrentes lacrimae,
Liv. 30, 44, 6; and:carmen abhorrens et inconditum,
id. 27, 37, 13. -
37 abundo
ăb-undo, āvi, ātum, 1, v. n.I.Lit., of a wave, to flow over and down, to overflow (while redundo signifies to flow over a thing with great abundance of water, to inundate): apud abundantem antiquam amnem, Att. ap. Non. 192, 4 (Trag. Rel. p. 175 Rib.):II.flumina abundare ut facerent,
Lucr. 6, 267; cf. id. 1, 282; Verg. G. 3, 484; and in the beautiful figure in Plaut.: ripis superat mi atque abundat pectus laetitiā, for joy, my heart swells above its banks and overflows, Stich. 2, 1, 6:ita abundavit Tiberis, ut, etc.,
Liv. 30, 38, 10; cf.:quando aqua Albana abundāsset,
id. 5, 15, 11: so,fons in omnem partem,
Plin. 18, 22, 51, § 188.Transf.A.Poet., of plants, to shoot up with great luxuriance:B.de terris abundant herbarum genera ac fruges,
Lucr. 5, 920 (in Enn. ap. Macr. 6, 3, the better read. is obundantes, Enn. p. 65 Vahl.).In gen., to abound, to be redundant:C.sive deest naturae quippiam, sive abundat atque affluit,
Cic. Div. 1, 29, 61:abundabant et praemia et operae vitae,
Plin. H. N. 14, prooem. § 4.—Once with dat.:tenuioribus magis sanguis, plenioribus magis caro abundat,
Cels. 2, 10.To overflow with any thing, to have an abundance or superabundance of, to abound in (the most usual signif.); constr. with abl., and once poet. with gen. (cf. Rudd. II. p. 189 n.).(α).With abl.:(β).divitiis,
Ter. Heaut. 3, 2, 17:villa abundat porco, haedo, agno, etc.,
Cic. Sen. 16, 56:praeceptis philosophiae,
id. Off. 1, 1:ingenio, otio,
id. de Or. 1, 6, 22:mulier abundat audaciā,
id. Clu. 84: cujus oratio omnibus [p. 14] ornamentis abundavit, id. Balb. 7:equitatu,
Caes. B. G. 7, 14:magna copiā frumenti,
id. ib. 8, 40:aquā, Auct. B. Alex. 1: et aequalium familiaritatibus et consuetudine propinquorum,
Cic. Tusc. 5, 20, 58:clientibus,
Quint. 5, 10, 26.— Poet.: amore abundas, you are too fortunate in love (successu prospero affluis, Don.), Ter. Phorm. 1, 3, 11; cf. Lucil.: ille abundans cum septem incolumis pinnis redit, ap. Don. Ter. l. c.—With gen.: quarum et abundemus rerum et quarum indigeamus, Lucil. ap. Non. p. 498, 7.—Esp., to abound in wealth, to be rich (cf. abundantia, II.):A.et absentes adsunt et egentes abundant,
Cic. Lael. 7, 23:Caietam, si quando abundare coepero, ornabo,
id. Att. 1, 4, 3.—Hence, ăbun-dans, antis, P. a., overflowing.Lit., of rivers, fluids, etc.:B.fluvius abundantior aestate,
i. e. fuller, Plin. 2, 103, 106, § 227:abundantissimus amnis,
Cic. Rep. 2, 19:menses (mulierum),
Plin. 22, 25, 71, § 147. —Transf.1.Existing in abundance, copious, abundant:2. (α).non adesā jam, sed abundanti etiam pecuniā sic dissolutus,
Cic. Quint. 12, 40.—With abl.:(β).vir abundans bellicis laudibus, Cn. Pompeius,
Cic. Off. 1, 22, 78:abundantior consilio, ingenio, sapientiā,
id. Pis. 26, 62:rerum copiā et sententiarum varietate abundantissimus,
id. de Or. 2, 14, 58.—With gen.:(γ).(via) copiosa omniumque rerum abundans,
Nep. Eum. 8, 5:lactis,
Verg. E. 2, 20:corporis, Claud. ap. Eutrop. 2, 380: pietatis,
id. IV. Cons. Hon. 113.—Absol.:b.non erat abundans, non inops tamen oratio,
Cic. Brut. 67, 238:abundantior atque ultra quam oportet fusa materia,
Quint. 2, 4, 7:abundantissima cena,
Suet. Ner. 42; cf. id. Calig. 17.—Also in a bad sense, of discourse, pleonastic, superabundant, Quint. 12, 10, 18; 8, 3, 56.— Hence, adv.:ex abundanti,
superabundantly, Quint. 4, 5, 15; 5, 6, 2; Dig. 33, 7, 12, § 46 al.—Esp., abounding in wealth, rich (syn. dives, opp. egens):(supellex) non illa quidem luxuriosi hominis, sed tamen abundantis,
Cic. Phil. 2, 27, 66:haec utrum abundantis an egentis signa sunt?
id. Par. 6, 1, § 43.—Hence, adv.: ăbundanter, abundantly, copiously:loqui,
Cic. de Or. 2, 35:ferre fructum,
Plin. 24, 9, 42.— Comp., Cic. Trop. 10.— Sup., Suet. Aug. 74. -
38 accusator
accūsātor, ōris, m. [id.], orig. one who calls another to account; hence, transferred to public life, an accuser, a plaintiff, esp. in a state-offence (while petitor signifies a plaintiff in private causes; yet accusator is often used for every kind of accuser, and then includes the petitor, v. accuso no. II. A.).I.In gen. (very freq.):II.accusatorem pro omni actore et petitore appello,
Cic. Part. Or. 32, 110:possumus petitoris personam capere, accusatoris deponere?
id. Quint. 13 fin.; cf. Quint. 6, 1, 36:accusatores multos esse in civitate utile est, ut metu contineatur audacia,
Cic. Rosc. Am. 20:acres atque acerbi,
id. Brut. 36:vehemens et molestus,
id. ib. 34 fin.:graves, voluntarii,
id. Leg. 3, 20, 47:firmus verusque,
id. Div. in Caecil. 9, 29 al.:eundem accusatorem capitis sui ac judicem esse,
Liv. 8, 32, 9:ita ille imprudens ipse suus fuit accusator,
Nep. Lys. 4, 3:graviter eos accusat quod, etc.,
Caes. B. G. 1, 16, 5:accusatores tui,
Vulg. Act. 23, 35; 25, 18 al.—Esp., in silv. age, an informer, a denouncer (= delator):accusatorum denuntiationes,
Suet. Aug. 66; so Juv. 1, 161. -
39 adficio
af-fĭcĭo (better adf-), affēci (adf-), affectum (adf-), 3, v. a. [facio], to do something to one, i. e. to exert an influence on body or mind, so that it is brought into such or such a state (used by the poets rarely, by Hor. never).1.Aliquem.A.Of the body rarely, and then commonly in a bad sense:B.ut aestus, labor, fames, sitisque corpora adficerent,
Liv. 28, 15:contumeliis adficere corpora sua,
Vulg. Rom. 1, 24:non simplex Damasichthona vulnus Adficit,
Ov. M. 6, 255:aconitum cor adficit,
Scrib. Comp. 188:corpus adficere M. Antonii,
Cic. Phil. 3:pulmo totus adficitur,
Cels. 4, 7; with abl. of spec.:stomacho et vesicā adfici,
Scrib. Comp. 186. —In bon. part.:corpus ita adficiendum est, ut oboedire rationi possit,
Cic. Off. 1, 23.—More freq. of the mind:2.litterae tuae sic me adfecerunt, ut, etc.,
Cic. Att. 14, 3, 2:is terror milites hostesque in diversum adfecit,
Tac. A. 11, 19:varie sum adfectus tuis litteris,
Cic. Fam. 16, 2:consules oportere sic adfici, ut, etc.,
Plin. Pan. 90:adfici a Gratiā aut a Voluptate,
Cic. Fam. 5, 12; id. Mil. 29, 79:sollicitudo de te duplex nos adficit,
id. Brut. 92, 332:uti ei qui audirent, sic adficerentur animis, ut eos adfici vellet orator,
id. de Or. 1, 19, 87 B. and K.:adfici animos in diversum habitum,
Quint. 1, 10, 25.—With acc. and abl., to affect a person or (rarely) thing with something; in a good sense, to bestow upon, grace with; in a bad sense, to visit with, inflict upon; or the ablative and verb may be rendered by the verb corresponding to the ablative, and if an adjective accompany the ablative, this adjective becomes an adverb.—Of inanimate things (rare): luce locum adficiens, lighting up the place, Varr. ap. Non. p. 250, 2:3.adficere medicamine vultum,
Ov. Med. Fac. 67:factum non eo nomine adficiendum,
designated, Cic. Top. 24, 94:res honore adficere,
to honor, id. N. D. 1, 15, 38:non postulo, ut dolorem eisdem verbis adficias, quibus Epicurus, etc.,
id. Tusc. 2, 7, 18.—Very freq. of persons.(α).In a good sense:(β).Qui praedā atque agro adoreāque adfecit populares suos,
Plaut. Am. 1, 1, 38:quem sepulturā adficit,
buries, Cic. Div. 1, 27, 56:patres adfecerat gloriā,
id. Tusc. 1, 15, 34:admiratione,
id. Off. 2, 10, 37:voluptate,
id. Fin. 3, 11, 37:beneficio,
id. Agr. 1, 4, 13:honore,
id. Rosc. Am. 50, 147:laude,
id. Off. 2, 13, 47:nomine regis,
to style, id. Deiot. 5, 14:bonis nuntiis,
Plaut. Am. prol. 8:muneribus,
Cic. Fam. 2, 3; Nep. Ages. 3, 3:praemio,
Cic. Mil. 30, 82:pretio,
Verg. A. 12, 352:stipendio,
Cic. Balb. 27, 61.—In a bad sense: injuriā abs te adficior indignā, pater, am wronged unjustly, Enn. ap. Auct. ad Heren. 2, 24, 38; so Ter. Phorm. 5, 1, 3:I.Quantā me curā et sollicitudine adficit Gnatus,
id. ib. 2, 4, 1; so Cic. Att. 1, 18:desiderio,
id. Fam. 2, 12:timore,
to terrify, id. Quint. 2, 6:difficultate,
to embarrass, Caes. B. G. 7, 6:molestiā,
to trouble, Cic. Att. 15, 1:tantis malis,
Vulg. Num. 11, 15:maculā,
Cic. Rosc. Am. 39, 113:ignominiā,
id. ib. 39, 123:contumeliis,
Vulg. Ezech. 22, 7; ib. Luc. 20, 11:rerum et verborum acerbitatibus,
Suet. Calig. 2:verberibus,
Just. 1, 5:supplicio,
Cic. Brut. 1, 16; so Caes. B. G. 1, 27:poenā,
Nep. Hann. 8, 2:exsilio,
to banish, id. Thras. 3:morte, cruciatu, cruce,
Cic. Verr. 3, 4, 9:morte,
Vulg. Matt. 10, 21:cruce,
Suet. Galb. 9:ultimis cruciatibus,
Liv. 21, 44:leto,
Nep. Regg. 3, 2.—And often in pass.:sollicitudine et inopiā consilii,
Cic. Att. 3, 6:adfici aegritudine,
id. Tusc. 3, 7, 15:doloribus pedum,
id. Fam. 6, 19:morbo oculorum,
Nep. Hann. 4, 3:inopiā rei frumentariae,
Caes. B. G. 7, 17:calamitate et injuriā,
Cic. Att. 11, 2:magnā poenā, Auct. B. G. 8, 39: vulneribus,
Col. R. R. 4, 11:torminibus et inflationibus,
Plin. 29, 5, 33, § 103:servitute,
Cic. Rep. 1, 44.—Hence, affectus ( adf-), a, um, P. a.In a peculiar sense, that on which we have bestowed labor, that which we are now doing, so that it is nearly at an end; cf.: Adfecta, sicut M. Cicero et [p. 67] veterum elegantissime locuti sunt, ea proprie dicebantur, quae non ad finem ipsum, sed proxime finem progressa deductave erant, Gell. 3, 16:II.bellum adfectum videmus et paene confectum,
Cic. Prov. Cons. 8, 19:in provinciā (Caesar) commoratur, ut ea. quae per eum adfecta sunt, perfecta rei publicae tradat,
id. ib. 12, 29: cum adfectā prope aestate uvas a sole mitescere tempus, etc., near the end of summer, id. ap. Gell. l. c.:Jamque hieme adfectā mitescere coeperat annus,
Sil. 15, 502:in Q. Mucii infirmissimā valetudine adfectāque jam aetate,
Cic. de Or. 1,45,200; id. Verr. 2,4,43, § 95.—In nearly the same sense as the verb, absol. and with abl.A.Absol.(α).Of persons laboring under disease, or not yet quite recovered:(β).Qui cum ita adfectus esset, ut sibi ipse diffideret,
was in such a state, Cic. Phil. 9, 1, 2:Caesarem Neapoli adfectum graviter videam,
very ill, id. Att. 14, 17; so Sen. Ep. 101:quem adfectum visuros crediderant,
ill, Liv. 28, 26:corpus adfectum,
id. 9, 3:adfectae vires corporis,
reduced strength, weakness, id. 5, 18:puella,
Prop. 3, 24, 1:aegra et adfecta mancipia,
Suet. Claud. 25:jam quidem adfectum, sed tamen spirantem,
id. Tib. 21.—Of things, weakened, sick, broken, reduced:(γ).partem istam rei publicae male adfectam tueri,
Cic. Fam. 13, 68:adfecta res publica,
Liv. 5, 57:Quid est enim non ita adfectum, ut non deletum exstinctumque esse fateare?
Cic. Fam. 5, 13, 3:sic mihi (Sicilia) adfecta visa est, ut hae terrae solent, in quibus bellum versatum est,
id. Verr. 5, 18, 47:adfecta res familiaris,
Liv. 5, 10:opem rebus adfectis orare,
id. 6, 3; so Tac. H. 2, 69:fides,
id. ib. 3, 65:spes,
Val. Fl. 4, 60.—Of persons, in gen. sense, disposed, affected, moved, touched:(δ).Quonam modo, Philumena mea, nunc te offendam adfectam?
Ter. Hec. 3, 1, 45:quomodo sim adfectus, e Leptā poteris cognoscere,
Cic. Fam. 14, 17:ut eodem modo erga amicum adfecti simus, quo erga nosmetipsos,
id. Lael. 16, 56; id. Fin. 1, 20, 68:cum ita simus adfecti, ut non possimus plane simul vivere,
id. Att. 13, 23; id. Fin. 5, 9, 24:oculus conturbatus non est probe adfectus ad suum munus fungendum,
in proper state, id. Tusc. 3, 7, 15:oculi nimis arguti, quem ad modum animo adfecti simus, loquuntur,
id. Leg. 1, 9, 27; id. Off. 3, 5, 21; id. Att. 12, 41, 2.—As rhet. t. t.: affectus ad, related to, resembling:B.Tum ex eis rebus, quae quodam modo affectae sunt ad id, de quo quaeritur,
Cic. Top. 2, 8 Forcellini.—With abl. chiefly of persons, in indifferent sense, in good or bad sense (cf.:(α).Animi quem ad modum adfecti sint, virtutibus, vitiis, artibus, inertiis, aut quem ad modum commoti, cupiditate, metu, voluptate, molestiā,
Cic. Part. Or. 10, 35).In indifferent sense, furnished with, having:(β).validos lictores ulmeis affectos lentis virgis,
Plaut. As. 3, 2, 29:pari filo similique (corpora) adfecta figurā,
Lucr. 2, 341:Tantāne adfectum quemquam esse hominem audaciā!
Ter. Phorm. 5, 7, 84:omnibus virtutibus,
Cic. Planc. 33, 80.—In bad sense:(γ).aegritudine, morbo adfectus,
Col. R. R. 7, 5, 20:aerumnis omnibus,
Lucr. 3, 50:sollicitudine,
Caes. B. G. 7, 40:difficultatibus,
Cic. Fam. 7, 13:fatigatione,
Curt. 7, 11:frigore et penuriā,
id. 7, 3:adfecta sterilitate terra, Col. R. R. praef. 1, 2: vitiis,
Cic. Mur. 6, 13:ignominiā,
id. Att. 7, 3:supplicio,
Tac. A. 15, 54:verberibus,
Curt. 7, 11:vulnere corpus adfectum,
Liv. 1, 25:morbo,
Ter. Hec. 3, 3, 6:dolore,
Cic. de Or. 2, 49, 201:febre,
Suet. Vit. 14:pestilentiā,
Liv. 41, 5:desperatione,
Cic. Att. 14, 22:clade,
Curt. 10, 6:senectute,
Cic. de Or. 3, 18, 68:aetate,
id. Cat. 2, 20; id. Sen. 14, 47:morte,
Serv. ad Cic. Fam. 4, 12.— Sup.:remiges inopiā adfectissimi,
Vell. 2, 84.—In good sense:beneficio adfectus,
Cic. Fam. 14, 4:aliquo honore aut imperio,
id. Off. 1, 41, 149:valetudine optimā,
id. Tusc. 4, 37, 81:laetitiā,
id. Mur. 2, 4, and ad Brut. 1, 4:munere deorum,
id. N. D. 3, 26, 67:praemiis,
id. Pis. 37, 90.— Adv.: affectē ( adf-), with (a strong) affection, deeply:oblectamur et contristamur et conterremur in somniis quam adfecte et anxie et passibiliter,
Tert. Anim. 45. -
40 adpono
ap-pōno ( adp-, Ritschl, Fleck., Lachm., Baiter, Halm; app-, Merk., Kayser, K. and H., Weissenb.), pōsŭi, pŏsĭtum, 3, v. a. ( perf. apposivi, Plaut. Mil. 3, 3, 31; App. ap. Prisc. p. 898 P.; cf. pono), to place, put, or lay at, near or by the side of a thing; to apply to, add, unite, etc. (class. in prose and poetry; syn.: addo, adicio, adjungo).I.Lit.A.In gen.:B.adpone hic mensulam,
Plaut. Most. 1, 3, 150:appositas instruxere epulis mensas,
Ov. M. 8, 570; so id. ib. 8, 831:sitellam,
Plaut. Cas. 2, 6, 11: Sy. Onus urget. Mi. At tu adpone, put it down then, id. Poen. 4, 2, 35:illam alteram apud me, quod bonist, adponito,
id. Trin. 4, 3, 60:munera eorum illis apponentur,
Vulg. Bar 6, 26:At istos rastros interea tamen adpone,
Ter. Heaut. 1, 1, 37; so id. And. 4, 3, 10 al.:aër Omnibus est rebus circumdatus adpositusque,
Lucr. 6, 1036; 3, 373:omnes columnae machinā appositā dejectae,
Cic. Verr. 2, 1, 55, § 144:notam ad malum versum,
id. Pis. 30; so id. Fam. 13, 6; cf. Suet. Claud. 16: manus ad os (eorum more, qui secreto aliquid narrant, Manut.), Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1:scalis appositis urbem defenderunt,
Liv. 37, 5:adpositā aure ad glaciem,
Plin. 8, 28, 42, § 103: adpositum in mensā lumen, Tac. A. 2, 31:paenulam ad vulnus,
Suet. Ner. 49 et saep.:dominum Adpositum flavis in Simoenta vadis,
Prop. 2, 9, 12.—So freq. of the putting on of garments, crowns, etc.:cur tamen appositā velatur janua lauro,
Ov. Tr. 3, 1, 39:gemmas toris,
id. H. 9, 60 Loers; cf.the same,
id. ib. 7, 100:meretrix Appositā populum submovet ante serā,
id. Am. 3, 14, 10 (cf.:ponere seram,
Juv. 6, 347):candelam valvis,
i. e. to set fire to, Juv. 9, 98 al. —Esp.1.Freq. as t. t. of food, dishes, to serve up, set before one (cf. Gr. paratithêmi;2.the simple verb pono is often so used, q. v.): adposita sit cena,
Plaut. Trin. 2, 4, 69:apposuit eis mensam,
Vulg. Act. 16, 34:adpositum est ampliter,
Plaut. Mil. 3, 1, 160:apposuit patellam,
Cic. Verr. 2, 4, 22:Cenabat apud eum: argentum ille ceterum purum apposuerat, etc.,
id. ib. 4, 22, 49; id. Tusc. 5, 32, 91; id. Att. 6, 1; 14, 21; Liv. 1, 7; Plin. 8, 51, 78, § 210:convivis panem et obsonia apponere,
Suet. Calig. 37; id. Caes. 43; id. Tib. 34; id. Galb. 12; Vitr. 13:Appositaque est eis ciborum magna praeparatio,
Vulg. 4 Reg. 6, 23 al.;Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17; 2, 8, 69 al.—Aliquem alicui or alicui rei, to appoint or designate one to any service or duty, to place in any station, to join to as an aid:3.custodem Tullio me apponite,
Cic. Div. in Caecil. 16, 51; so Tac. A. 4, 60; cf.: adpositus custodiae (dat.), id. ib. 1, 6;2, 68: accusator apponitur civis Romanus,
Cic. Verr. 2, 1, 29, § 74; so id. ib. 2, 1, 5, § 41 fin.:calumniatores,
id. ib. 2, 2, 10:praevaricatorem,
id. Phil. 2, 11:non illicitatorem venditor adponet,
id. Off. 3, 15, 61; cf. id. Verr. 2, 1, 54:custodes,
Nep. Dion, 4, 5:moderator et magister consulibus appositus,
Liv. 2, 18, 6; so,rectorem,
Suet. Aug. 48:scrutatores,
id. Claud. 35 al. —To put to something by way of increase, to add to, superadd (rare; cf.II.addo, adicio): nihil his novum adposivi,
Plaut. Mil. 3, 3, 31; id. Trin. 4, 3, 18:aetas illi, quos tibi dempserit, adponet annos,
Hor. C. 2, 5, 15:exemplum,
Gell. 1, 13, 9:si quis apposuerit ad haec, apponet Deus super illum etc.,
Vulg. Apoc. 22, 18; ib. Gen. 49, 32.—Trop.A.Of the mind, to apply (eccl. Lat.):B.appone cor ad doctrinam,
Vulg. Prov. 22, 17:apposui cor meum, ut etc.,
ib. Eccl. 8, 16.—In eccl. Lat., after the Hebrew, of an act, to do further, also to do something:C.non apponet, ut complacitior sit adhuc?
Vulg. Psa. 76, 8; so ib. Act. 12, 3:apposuerunt adhuc peccare,
ib. Psa. 77, 17; 88, 23.—With a dat. of end, to set down for something, count, reckon, or consider as, to hold as (very rare):A.cum is nil promereat, postulare id gratiae adponi sibi,
Ter. And. 2, 1, 32 (addi in gratiam suam, Don.):aliquid lucro,
Hor. C. 1, 9, 15.—Hence, appŏsĭ-tus ( adp-), a, um, P. a., put or applied to, etc.Of relations of space, placed or situated at or near to, contiguous to, bordering upon; constr. with dat.:B.regio mari adposita,
Plin. 3, 18, 22, § 126:platanus itineri,
id. 12, 1, 5, § 9:castellum Lupiae flumini adpositum,
Tac. A. 2, 7.— Trop.:audacia fidentiae non contrarium, sed appositum ac propinquum,
Cic. Inv. 2, 54, 165.—Metaph.1.Fit, proper, suitable, appropriate, apposite, etc. (like aptus, q. v.; hence in MSS. freq. interchanged with it; cf. Spald. ad Quint. 3, 11, 9); constr. with ad (in this signif. very freq. in Varr. and Cic.;* 2.elsewhere very rare, perh. not found except in Quint. and Gell.): ager ad vitem adpositus,
Varr. R. R. 1, 7, 5:loca adposita ad faenum, ad vinum, ad oleum,
id. ib. 1, 23, 1:equus ad medendum adpositus,
id. ib. 2, 7, 5:(gallinae) adpositissimae ad partum,
id. ib. 3, 9, 9;2, 10, 4: menses ad agendum maxime appositi,
Cic. Verr. 2, 1, 11; 2, 5, 41 fin.; id. Att. 3, 14:multo appositior ad deferenda,
id. Verr. 2, 4, 57:argumentatio appositissima ad judicationem,
id. Inv. 1, 14. —Inclined to; constr. with dat.:3.judex juri magis an aequo sit adpositus,
Quint. 4, 3, 11 (cf.:adclinis falsis animus,
Hor. S. 2, 2, 6).—Subst.: appŏsĭtum, i, n., in rhet. and gram., an epithet, adjective:adposita, quae epitheta dicuntur, ut dulce mustum,
Quint. 8, 2, 10; 2, 14, 3; 9, 4, 24.—Hence, appŏsĭtē, adv., suitably, fitly, etc.:ad persuasionem,
Cic. Inv. 1, 5; cf. Spald ad Quint. 2, 15, 3 praeclare et apposite et facete scribere, Gell. 2, 23, 11 ( comp. and sup not used).
См. также в других словарях:
audacia — sustantivo femenino 1. (no contable) Atrevimiento o decisión para hacer cosas peligrosas o difíciles: Tiene mucha audacia al emprender esa investigación. Su audacia lo ha llevado por todas las selvas del planeta … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
audacia — /au datʃa/ s.f. [dal lat. audacia ] (pl. cie ). 1. [qualità di chi ha coraggio] ▶◀ (lett.) animosità, ardimento, arditezza, baldanza, coraggio, (non com.) intrepidezza, valore. ◀▶ codardia, paura, (non com.) pavidità, pusillanimità, timore,… … Enciclopedia Italiana
audacia — (Del lat. audacĭa). f. Osadía, atrevimiento … Diccionario de la lengua española
audacia — index audacity Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
AUDACIA — pro Numine. Vide infra Dii … Hofmann J. Lexicon universale
audacia — audàcia (s.f.) Eccessiva ricerca di originalità cercata dall oratore rispetto all ambiente e al genere del discorso. Essa corrisponde all audacior ornatus. L oratore se ne può scusare con la correctio, praecedens correctio, superioris rei… … Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani
audácia — s. f. 1. Impulso que leva a realizar atos difíceis ou perigosos. 2. Insolência, ousadia, atrevimento … Dicionário da Língua Portuguesa
audacia — ► sustantivo femenino Actitud osada o atrevida: ■ tiene audacia suficiente para saltar la valla; la audacia de sus ingenios. SINÓNIMO osadía * * * audacia (del lat. «audacĭa») 1 f. Cualidad de audaz. ≃ Atrevimiento, osadía, *valentía. 2… … Enciclopedia Universal
audacia — au·dà·cia s.f. CO 1a. carattere, indole di chi è audace: mi piace la sua audacia Sinonimi: ardimento, 2ardire, baldanza, coraggio, fegato, intraprendenza, valore. Contrari: codardia, paura, pusillanimità, timore, vigliaccheria. 1b. azione,… … Dizionario italiano
audacia — s f 1 Decisión y firmeza con que alguien enfrenta situaciones riesgosas, inseguras o peligrosas, sin considerar el daño que puede recibir por ello: Se espera mayor audacia de los inversionistas mexicanos , Tuvo la audacia de lanzarse a una guerra … Español en México
audacia — {{#}}{{LM A04003}}{{〓}} {{SynA04095}} {{[}}audacia{{]}} ‹au·da·cia› {{《}}▍ s.f.{{》}} Atrevimiento o valor para hacer o decir algo nuevo, arriesgado o peligroso: • Todo el mundo alabó la audacia del intrépido escalador.{{○}} {{#}}{{LM… … Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos