-
101 ῥέζω
ῥέζω, fut. ῥέξω, aor. ἔρεξα u. ἔῤῥεξα, aor. pass. ῥεχϑῆναι (mit ἔρδω, ΕΡΓ zusammenhangend und durch Buchstabenumstellung daraus gebildet, s. Buttm. Lexil. II p. 265), thun, wirken, handeln; gew. mit einem acc., machen, vollbringen; im Ggstz von εἰπεῖν, Od. 4, 205. 22, 314, τάδε, 22, 158; αἴσυλα, Il. 21, 214 Od. 2, 232; μέρμερα, Il. 21, 217; μέγα ἔργον, Od. 23, 458; ὅςτις τοιαῠτά γε ῥέζοι, Il. 23, 494 Od. 1, 47; καλά, Pind. P. 9, 96; κάλλιστα, Ol. 9, 94; ῥέζοντά τι καὶ παϑεῖν ἔοικε, N. 4, 32; τί ῥέξεις, Aesch. Spt. 100; τί ῥέξω; Eum. 784, ὡς τίνα δὲ ῥέξῃς παλάμαν; Soph. Phil. 1191, u. öfter, u. mit größerm Nachdruck, ῥέζειν τι, Etwas ausrichten, vermögen, Il. 14, 62; ποσσίν, Od. 8, 148; ῥεχϑέν, das Gethane, Geschehene, Il. 9, 250. 17, 32. Auch τινά τι, Einem Etwas anthun, z. B. τινὰ κακόν, Il. 3, 354 Od. 2, 72. 18, 15; ἀγαϑά τινα, 22, 209; τίς σε τοιάδ' ἔρεξε, Il. 5, 373; ὥς μ' ἀσύφηλον ἐν Ἀργείοισιν ἔρεξεν, 9, 647; auch κακῶς ῥέζειν τινά, Einen mißhandeln, Od. 23, 56 (wie Plat. Legg. I, 642 c, sonst ist das Wort nur poet.); u. c. dat., τινὶ ῥέζειν κακά, 20, 314, wie Eur. ὅσα δὴ βροτοῖς ἔρεξας ἤδη κακά, Med. 1292. – Bes. ἱερά, ἑκατόμβας ῥέζειν ϑεῷ, einem Gotte ein Opfer, Hekatomben vollbringen, opfern, sacra facere, Il. 23, 206 Od. 5, 102, wie Pind. P. 10, 34; oft auch βοῠν ῥέζειν ϑεῷ, Il. 10, 292. 294 Od. 3, 382, auch absolut, ῥέζειν ϑεῷ, Il. 2, 400. 9, 536 Od. 9, 553. 14, 251; εὖτ' ἂν ἁγνὰ ϑύματα ῥέξῃ πατρῴῳ Ζηνὶ τῆς ἁλώσεως, Soph. Tr. 287. – Nach den Gramm. brauchten Dorier, wie Epicharm., ῥέζειν u. ῥήζειν auch für βάπτω, dah. ῥέγμα u. ῥῆγος.
-
102 πραγματεύομαι
πραγματεύομαι, ion. πρηγματεύομαι, depon. med., doch findet sich auch der aor. pass. πρηγματευϑῆναι in derselben actioen Bdtg, Her. 2, 87, wie Strab. 12, 3, 11; – eine Sache, ein Geschäft treiben, beschäftigt sein, sich womit abgeben, Etwas treiben; πάντα ταῠτα, Plat. Prot. 361 d; περί τι, Theaet. 187 a; περὶ σωφροσύνης, Rep. IV, 430 d, u. öfter; das pers. auch in passiver Bdtg, Parm. 129 e; ἃ ποιήματά μοι ἐδόκει μάλιστα πεπραγματεῠσϑαι αὐτοῖς, Apol. 22 b; πραγματεύεσϑαι τὴν νύκτα, die Nacht durch arbeiten, Xen. Cyr. 2, 4, 26; Dem. u. Folgde; συντάξεις πραγματεύεσϑαι, Geschichte schreiben, Pol. 12, 27, 7. τοὺς πολέμους καὶ τὰς πράξεις, 4, 4, 3; auch absolut in dieser Bdtg, 1, 4, 3; später bes. Geld- u. Handelsgeschäfte machen, Plut. Sull. 17; πρ. ἀπὸ ἐμπορίας καὶ δανεισμῶν, Cat. min. 59.
-
103 προς-π-ιέω
προς-π-ιέω, hinzumachen, -fügen, für Einen erwerben, dazu gewinnen, ὅπως αὐτοῖς τὴν Κέρκυραν προςποιήσειαν, Thuc. 1, 55, vgl. 3, 70. 4, 47; ὡς φίλην προςποιήσαντες Δέσβον τῇ πόλει, Xen. Hell. 4, 8, 28; δόξαν ἤνεγκε καὶ χάριν προςποιεῖ, Dem. 60, 14; einzeln dei Sp. – Gew. als dep. med., sich noch dazu verschaffen, für sich gewinnen, σὲ προςποιούμεϑα εὔνουν, Eur. Hel. 1403; τὸν δῆμον, Ar. Equ. 215; auch τῶν χρημάτων, Eccl. 871; ξύλινον πόδα, sich dazu machen lassen, Her. 9, 37; auch φίλους, für sich gewinnen, sich geneigt machen, 1, 6, u. ohne diesen Zusatz, 6, 66; Thuc. 1, 137. 2, 30 u. öfter; bes. auch fremdes Eigenthum sich anmaßen, μηδὲν ἔτι προςποιεῖσϑαι τὴν Ἀμφίπολιν, D. Sic. 16, 4; Ansprüche auf Etwas machen, = ἀντιποιεῖσϑαι, Harpocr. aus Isaeus. – Daher sich stellen, als ob man Etwas sei oder besitze, sich den Anschein wovon geben, sich anmaßen Etwas zu sein, von sich vorgeben oder behaupten, daß man Etwas sei, ὅσοι πολιτικοὶ προςποιοῠνται εἶναι, Plat. Gorg. 519 c; ὅσοι προςπ οιοῠνται ἔμπειροι εἶναι, Theaet. 179 e; Phaedr. 273 a u. öfter; προςποιεῖται τὰ βέλτιστα σιτία τῷ σώματι εἰδέναι, Gorg. 464 d; und mit dem Zusatz προςποιούμενοι μὲν εἰδέναι, εἰδότες δ' οὐδέν, Apol. 23 d; Xen. ὁ δὲ νικῶν τῷ δικαίῳ προςεποιεῖτο νικᾶν, wer den Proceß gewann, behauptete, ihn durch seine gerechte Sache gewonnen zu haben, Cyr. 8, 2, 27; μὴ τούτων μὲν ἐχϑ ρὸς ᾖς, ἐμὸς δ' εἶναι προςποιῇ, Dem. 18, 125; Folgde; προςποιεῖται πάντα εἰδέναι, Luc. D. D. 16, 1; Sp. brauchen so auch den aor. pass., προςποιηϑεὶς οὐκ εἰδέναι, Pol. 5, 25, 7. 31, 22. – Dagegen ist μὴ προςποιεῖσϑαι, thun, als ob Etwas nicht der Fall wäre, ἔδει δὲ καὶ εἰ ἠδίκησαν μὴ πρ., Thuc. 3, 47.
-
104 προς-σκώπτω
προς-σκώπτω, noch dazu spotten, verspotten, im aor. pass., D. L. 2, 120.
-
105 προς-αυλίζομαι
προς-αυλίζομαι, mit dem aor. pass. u. med., sich dabei aufhalten od. lagern (?).
-
106 προς-δια-νοέομαι
προς-δια-νοέομαι, dep. mit aor. pass., noch dazu bedenken, überlegen, Plat. Legg. IX, 857 e u. Sp., wie Plut.
-
107 προς-αμιλλάομαι
προς-αμιλλάομαι, mit dem aor. pass. u. med., dazu, dabei wetteifern, sich um die Wette beeifern, Poll.
-
108 προ-χειρο-τονέω
προ-χειρο-τονέω, vorher wählen, aor. pass.; Plat. Legg. VI, 765 b; vom Volke, dem προβούλευμα des Senats entsprechend, Dem. 24, 11.
-
109 προ-αυλίζομαι
προ-αυλίζομαι, mit dem aor. pass. u. med., sich wo vorlagern, App. Hisp. 25. – Vgl. auch προαυλέω.
-
110 προ-βεβαιόω
προ-βεβαιόω, vorher bestätigen, S. Emp. adv. log. 2, 181, im aor. pass.
-
111 προ-αιδέομαι
προ-αιδέομαι, depon. mit dem aor. pass. u. med. (s. αἰδέομαι), Einem Ehrerbietung, Dank für Etwas schuldig sein; καὶ τίς ἐστιν Ἑλλήνων εὐεργέτης, ᾡ ἐγὼ προαιδεῠμαι, Her. 3, 140, vgl. 1, 61, ἐνϑαῠτα ἤγειρον δωτίνας ἐκ τῶν πολίων, αἵτινές σφι προῃδέατό ( plusqpf.) κού τι; – sich schämen, τινός, vor Einem.
-
112 προ-νοέω
προ-νοέω (s. νοέω), vorher bemerken, gewahr werden, δόλον, Il. 18, 526; – vorher denken, erdenken, Od. 5, 364; τὰ εἰς ἐνιαυτὸν προνοῆσαι, Pind. P. 10, 63; Thuc. προνοῆσαι βραδεῖς, 3, 38; Eur. auch im med., οὐ σῆς προὐνοησάμην φρενός, Hipp. 685, vgl. 399; u. so gew. in Prosa mit aor. pass. in derselben Bdtg, προνοηϑῆναι, dem προϊδεῖν entsprechend, Plat. Crat. 395 c; τινός, Xen. Cyr. 8, 1, 1, für Einen Sorge tragen; auch τὸ παραγγελλόμενον, sorgen, daß der Befehl ausgeführt wird, 4, 1, 6; u. im med., τινός, An. 7, 7, 33; ὑπὲρ ὧν προνοούμεϑα, Dem. 14, 4; öfter det Sp.
-
113 προ-θερμαίνω
προ-θερμαίνω, vorher wärmen, Plut. Symp. 6, 4, 1 im aor. pass.
-
114 παρ-επι-πλέκω
παρ-επι-πλέκω, dabei einflechten, aor. pass. παρεπεπλάκην, Galen.
-
115 περι-κόπτω
περι-κόπτω, ringsum behauen, verschneiden, verstümmeln; τὰ ἀναϑήματα, Andoc. 1, 34, wie Ἑρμᾶς, Lys. 14, 42; τὰ ἀκρωτήρια, Dem. 24, 121; aor. pass. περιεκόπην, Plat. Rep. VII, 519 a; auch vom Verwüsten des feindlichen Landes, dem Umhauen der Bäume, Dem. 8, 9; καὶ λῃστεύειν, D. Sic. 4, 19; περικοπτόμενος τὴν ἀγοράν, dem der Proviant abgeschnitten, Plut. Luc. 2; auch περικεκομμένος χρημάτων, entblößt von, Ant. 68; Folgde, auch ubertr., verkleinern, schmälern.
-
116 περι-οικο-δομέω
περι-οικο-δομέω, ringsherum bauen; αἱμασιάν, Dem. 55, 11; umbauen, einschließen, τὸ χωρίον, 55, 3; τὸ περιοικοδομημένον, Her. 7, 60; im aor. pass., Thuc. 3, 81; Xen. Cyr. 1, 4, 11; Plut. u. a. Sp.
-
117 πλύνω
πλύνω, perf. πέπλυκα, πέπλυμαι, πεπλύσϑαι, Theocr. 1, 150; aor. pass. ἐπλύϑην, poet. auch ἐπλύνϑην, vgl. Lob. Phryn. 37; πλυνϑήσομαι führt Hesych. an; – waschen, ab-, ausspülen, bes. Wäsche u. Kleider; ὅϑι εἵματα πλύνεσκον, Il. 22, 155; αὐτὰρ ἐπεὶ πλῦνάν τε κάϑηράν τε ῥύπα πάντα, Od. 6, 93; πλυνέουσα, fut., ib. 59; κώδια, Ar. Plut. 166, vgl. 514; ὃς πλυνεῖ σκεύη, Antiphan. bei Ath. IV, 170; τὸ ἑαυταῦ ἱμάτιον ἕκαστον πλύνειν, Plat. Charm. 161 c; Pol. τὸ τῶν ἱερῶν ἔδαφος ταῖς κόμαις, 9, 6, 3; τὸ πρᾶγμα πέπλυται, die Sache ist abgewaschen, d. i. abgenutzt, gemein geworden, Sosipat. com. bei Ath. IX, 377 e. – In der Sprache des gemeinen Lebens πλύνειν τινά, Einen ausschelten, wie wir etwa sagen »Einem den Kopf waschen«, Ar. Ach. 359; vgl. Mein. Men. 221; VLL. erkl. ἐλέγχειν; vgl. Dem. 58, 40, λοιδορουμένους καὶ πλύνοντας ἑαυτοὺς τὰ ἀπόῤῥητα, u. 39, 11. – Das Wort hat mit πλέω dieselbe Wurzel ΠΛΥ gemein und hängt mit pluo, fluo zusammen, so daß der Begriff des Benetzens, Befeuchtens zu Grunde liegt.
-
118 στρατεύω
στρατεύω, im Kriege dienen, Kriegsdienste thun, zu Felde ziehen; Eur. Herc. F. 825 Rhes. 471; oft Her., ἐνένωτο στρατεύειν ἐπὶ τοὺς Πέρσας 1, 77, ἐπὶ Μίλητον 6, 7; Thuc. τὸν ἱερὸν πόλεμον, 1, 112; Folgde; ποίῳ δικαίῳ χρώμενος Ξέρξης ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα ἐστράτευσεν, Plat. Gorg. 483 d; Sp., στρατεύειν πανδημεί, Pol. 2, 2, 7. – Häufig als depon. med., u. bei Pind. P. 1, 51 auch im aor. pass. als depon., ἐστρατεύϑη, er zog zu Felde; εἰ μὴ στρατεύοισϑ' ἐς τὸν Ἑλλήνων τόπον, Aesch. Pers. 776; οὐ τῆς σῆς οὕνεκ' ἐστρατεύσατο γυναικός, Soph. Ai. 1090; ἐπὶ τὴν ἐμὴν στρατεύομαι πόλιν, Eur. Phoen. 435; Ar. Nubb. 682; ἐστρατευμένος, Ran. 1111; ἐστράτευμαι τὰς στρατείας, Is. 2, 42; ἐστρατεύοντο ἐπὶ τοὺς Πλα-ταιέας, Her. 6, 108; ἐπὶ Αἴγυπτον, 3, 139; öfter auch absolut, 4, 28. 8, 43; ἔοικεν ἐκ νέου στρατεύεσϑαι διὰ βίου, Plat. Legg. III, 694 c, u. öfter, u. Folgde überall. – Bei Hdn. 2, 14, 6 steht das act. für »anwerben«, in das Heer aufnehmen. Vgl. App. B. C. 2, 141. –
-
119 συρω
συρω, 1) ziehen, schleppen, schleifen, gewaltsam fortziehen, fortschleppen, σύρεται Ἕκτωρ, Alph. 5 (IX, 97); vgl. Plut. C. Graech. 3; πλοῦτον μετὰ σαυτοῦ, Pallad. 10 (X, 60); übh. gewaltthätig behandeln, mißhandeln. – 2) von Flüssen, mit sich führen, spülen, dah. auch waschen und schlämmen, σύρεται ὁ χρυσός, Strab. 3, 2, 8, im Ggstz von μεταλλεύεται, u. oft; vgl. Plut. Mar. 23; χειμάῤῥῳ συρομένη, Bian. 4 (IX, 278); ναῦς κύμασι σύρεται, Antiphan. 6 (IX, 84); κύματα καὶ κλύδων δελφῖνα ἔσυρεν ἐπὶ χέρσον, Ant. Th. 50 (VII, 216), u. öfter in der Anth., wie auch bei Luc. u. Plut., die aor. pass. ἐσύρϑην u. ἐσύρην haben.
-
120 συν-αιχ μαλωτίζω
συν-αιχ μαλωτίζω mit gefangen nehmen, Sp.; aor. pass. S.Emp. adv. gramm. 295.
См. также в других словарях:
der-, heavy basis derǝ-, drē- — der , heavy basis derǝ , drē English meaning: to cut, split, skin (*the tree) Deutsche Übersetzung: ‘schinden, die Haut abziehen, abspalten, spalten” Note: Root der , heavy basis derǝ , drē : “to cut, split, skin (*the tree)”… … Proto-Indo-European etymological dictionary
dens-1 — dens 1 English meaning: talent, force of mind; to learn Deutsche Übersetzung: “hohe Geisteskraft, weiser Ratschluß”; verbal: “lehren, lernen” Material: densos n.: O.Ind. dáṁsas n. “powerful wonder, wise feat” = Av. daŋhah “… … Proto-Indo-European etymological dictionary
pleu- — pleu English meaning: to run, flow; to swim Deutsche Übersetzung: “rinnen (and rennen), fließen; schwimmen, schwemmen, gießen; fliegen, flattern” Note: probably extension from pel “flow, swim”, and originally ds. as pel(eu)… … Proto-Indo-European etymological dictionary
u̯el-3 — u̯el 3 English meaning: to press, push Deutsche Übersetzung: “drängen, pressen, zusammendrängen, einschließen” Material: Hom. εἴλω (*Fέλ νω); Inf. Aor. ἔλσαι and with suggestion ἐέλσαι, Aor. pass. ἐάλην, ἀλήμεναι, ep. Ion. εἰλέω… … Proto-Indo-European etymological dictionary
u̯el-7, u̯elǝ-, u̯lē- — u̯el 7, u̯elǝ , u̯lē English meaning: to turn, wind; round, etc.. Deutsche Übersetzung: “drehen, winden, wälzen” Note: extended u̯el(e)u , u̯l̥ ne u , u̯(e)lei (diese also “umwinden, einwickeln = einhũllen”) Material: A.… … Proto-Indo-European etymological dictionary
u̯rēĝ-, u̯rōĝ-, u̯rǝĝ- (*su̯rēĝ-) — u̯rēĝ , u̯rōĝ , u̯rǝĝ (*su̯rēĝ ) English meaning: to break Deutsche Übersetzung: “brechen” Material: Arm. ergic uc̣anem (*u̯rēĝ ) “ῥήγνυμι”; Gk. ῥήγνῡμι (and ῥήσσω) “break” (Aor. pass. ἐρράγην, perf. ἔρρωγα, herakl.… … Proto-Indo-European etymological dictionary
(dhembh-), dhm̥bh- — (dhembh ), dhm̥bh English meaning: to dig Deutsche Übersetzung: “graben” Note: only Gk. and armen. Material: Arm. damban “grave, Gruft; Grabmal”, dambaran ds.; Gk. θάπτω (*dhm̥bh i̯ō), Aor. pass. ἐτάφην “bury, entomb”, ἄθαπτος … Proto-Indo-European etymological dictionary
meigh-, also meik- — meigh , also meik English meaning: to glimmer, twinkle; mist Deutsche Übersetzung: “flimmern, blinzeln; dunkel (vor den Augen flimmernd)” Material: 1. meigh : A. with the meaning “flicker, blink, micüre”. M.N.Ger. micken “observe … Proto-Indo-European etymological dictionary
men(ǝ)k- — men(ǝ)k English meaning: to knead Deutsche Übersetzung: “kneten (quetschen, zermalmen)” Material: O.Ind. mácatē, mañcatē “zermalmt, betrũgt, is minxish, wanton (?)” (Dhütup.; with probably apposition also from:) O.Ind. maṅku… … Proto-Indo-European etymological dictionary
tem-1, tend- — tem 1, tend English meaning: to cut Deutsche Übersetzung: ‘schneiden” Material: Gk. τέμνω, Hom. Ion. Dor. τάμνω (Hom. τέμει) “cut, bite” (ἔταμον and ἔτεμον, τεμῶ, τέτμηκα, τμητός); τομός “incisive”, τόμoς “break, section, part;… … Proto-Indo-European etymological dictionary
aortic arch — aor′tic arch′ n. one member of a series of paired curved blood vessels that arise in the embryo from the ventral aorta, pass around the pharynx through the branchial arches, and join with the dorsal aorta to form the great vessels of the head and … From formal English to slang