aim+at

ŏdōror, ātus, 1, v. dep. [id.], to smell at, examine by smelling (cf. olfacio).

Lit.:

pallam,

Plaut. Men. 1, 2, 55.—

Transf., to smell out, detect by the scent; to scent:

ibo odorans, quasi canis venaticus,

Plaut. Mil. 2, 2, 113:

cibum,

Hor. Epod. 6, 10:

hominem,

Col. 6, 2:

vultures sagacius odorantur,

Plin. 10, 69, 88, § 191:

bellum,

Vulg. Job, 39, 25.—

Trop.

To aspire to, aim at a thing, in a contemptuous sense; to snuff, as a dog:

quos odorari hunc decemviratum suspicamini,

Cic. Agr. 2, 24, 65.—

To search out, trace out, investigate:

odorabantur omnia et pervestigabant,

Cic. Verr. 2, 4, 13, § 31:

quid sentiant,

id. de Or. 2, 44, 186:

quid futurum sit,

id. Att. 14, 22, 1:

soles enim tu haec festive odorari,

id. ib. 4, 14, 2:

pecuniam,

id. Clu. 30, 82:

tu velim ex Fabio odorere,

id. Att. 4, 8, 4:

sagacius,

id. ib. 6, 4, 3:

odorandi vias occultas sagax,

Amm. 14, 5, 6.—

To get an inkling or smattering of any thing:

odoratus philosophiam,

Tac. Or. 19, 3:

veritatem leviter,

Lact. 7, 1, 11.

pĕto, īvi and ĭi, ītum, 3 ( perf. petīt, Verg. A. 9, 9;

Ov F. 1, 109: petisti,

Cic. Cat. 1, 5, 11; Verg. A. 4, 100; 12, 359:

petistis,

Auct. Her. 4, 15, 22:

petissem,

Cic. Verr. 1, 55, 145; Ov. M. 5, 26; Liv. 30, 25, 2:

petisse,

Cic. Quint. 11, 37; id. Verr. 2, 4, 63, § 140; Ov. [p. 1365] M. 9, 623; cf. Neue, Formenl. 2, 516 sq.), v. a. [Sanscr. root pat-, to fall upon, fly, find; Gr. pet- in piptô (pi-petô), to fall; cf. Lat. impetus and in petomai, to fly; cf. Lat. penna, acci-pit-er, etc.; the root of piptô, and therefore orig. to fall, fall upon; hence, to endeavor to reach or attain any thing].

To fall upon any thing.

Lit.

In a hostile sense, to rush at, attack, assault, assail; to let fly at, aim a blow at, thrust at, etc. (class.; cf.:

invado, aggredior): gladiatores et vitando caute, et petendo vehementer,

Cic. Or. 68, 228:

cujus latus mucro ille petebat,

id. Lig. 3, 9:

non latus aut ventrem, sed caput et collum petere,

to thrust at, id. Mur. 26, 52:

aliquem spiculo infeste,

Liv. 2, 20:

aliquem mālo,

to throw an apple at any one, Verg. E. 3, 64:

alicui ungue genas,

Ov. A. A. 2, 452:

aliquem saxis, id. de Nuce, 2: aprum jaculis,

Suet. Tib. 72:

aëra disco,

Hor. S. 2, 2, 13:

bello Penatìs,

Verg. A. 3, 603:

armis patriam,

Vell. 2, 68, 3.—

Without the notion of hostility: petere collum alicujus amplexu, to fall upon one's neck, to embrace one, M. Cael. ap. Quint. 4, 2, 124.—Esp. freq., to seek, to direct one's course to, to go or repair to, to make for, travel to a place:

grues loca calidiora petentes,

Cic. N. D. 2, 49, 125:

Cyzicum,

id. Fam. 14, 4, 3:

Dyrrhachium,

id. Planc. 41, 97:

naves,

to seek, take refuge in their ships, Nep. Milt. 5, 5:

caelum pennis,

to fly, Ov. F. 3, 457:

Graiis Phasi petite viris,

visited by the Greeks, id. P. 4, 10, 52:

Metellus Postumium ad bellum gerendum Africam petentem,... urbem egredi passus non est,

attempting to go, starting, Val. Max. 1, 1, 2.— Transf., of things, to proceed or go towards:

campum petit amnis,

Verg. G. 3, 522:

mons petit astra,

towers toward the stars, Ov. M. 1, 316: aliquem, to seek, go to a person:

reginam,

Verg. A. 1, 717:

ut te supplex peterem, et tua limina adirem,

id. ib. 6, 115: aliquid in locum or ad aliquem, to go to a place or person for something, to go in quest of, go to fetch:

visum est tanti in extremam Italiam petere Brundisium ostreas,

to go to Brundisium for oysters, Plin. 9, 54, 79, § 169:

myrrham ad Troglodytas,

id. 12, 15, 33, § 66:

harena ad Aethiopas usque petitur,

id. 36, 6, 9, § 51:

collis, in quem vimina petebantur,

id. 16, 10, 15, § 37:

quaeque trans maria petimus,

fetch, id. 19, 4, 19, §§ 58, 52.—

Trop.

To attack, assail one with any thing (class.):

aiiquem epistulā,

Cic. Att. 2, 2, 2:

aliquem fraude et insidiis,

Liv. 40, 55:

aliquem falsis criminibus,

Tac. A. 4, 31.—

To demand, seek, require (cf. posco).

In gen.:

ita petit asparagus,

Varr. R. R. 1, 23:

ex iis tantum, quantum res petet, hauriemus,

Cic. de Or. 3, 31, 123:

aliquem in vincula,

Quint. 7, 1, 55:

aliquem ad supplicium,

id. 7, 6, 6: poenas ab aliquo, to seek satisfaction from or revenge one's self on any one. ut poenas ab optimo quoque peteret sui doloris, Cic. Att. 1, 16, 7:

ut merito ab eā poenas liberi sui petere debuerint,

Quint. 3, 11, 12.—

In partic.

To demand or claim at law, to bring an action to recover, to sue for any thing (syn.:

postulo): causam dicere Prius unde petitur... Quam ille qui petit,

Ter. Eun. prol. 11:

qui per se litem contestatur, sibi soli petit,

Cic. Rosc Com. 18, 53: aliquando cum servis Habiti furti egit;

nuper ab ipso Habito petere coepit,

id. Clu. 59, 163:

qui non calumniā litium alienos fundos, sed castris, exercitu, signis inferendis petebat,

id. Mil. 27, 74.—

To beg, beseech, ask, request, desire, entreat (syn.: rogo, flagito, obsecro); constr with ab and abl. of pers. (cf. infra); ante- and postclass., with acc. of pers.:

vos volo, vos peto atque obsecro,

Plaut. Curc. 1, 2, 60; freq. with ut:

a te etiam atque etiam peto atque contendo, ut, etc.,

Cic. Fam. 13, 1, 5:

peto quaesoque, ut, etc.,

id. ib. 5, 4, 2:

peto igitur a te, vel, si pateris, oro, ut,

id. ib. 9, 13, 3:

petere in beneficii loco et gratiae, ut,

id. Verr 2, 3, 82, § 189:

petere precibus per litteras ab aliquo, ut,

id. Sull. 19, 55:

pacem ab aliquo,

Caes. B. G. 2, 13:

opem ab aliquo,

Cic. Tusc. 5, 2, 5:

vitam nocenti,

Tac. A. 2, 31:

petito, ut intrare urbem liceret,

Just. 43, 5, 6.—Also, with id or illud, and ut, etc.: illud autem te peto, ut, etc., Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 2.—With obj.-clause (mostly poet.):

arma umeris arcumque animosa petebat Ferre,

Stat. Achill. 1, 352; cf.: cum peteret (solum) donari quasi proprio suo deo, Suet. Aug. 5: petit aes sibi dari eis artous, Gell. 9, 2, 1.—De aliquo (for ab aliquo), to beg or request of one (post-class.):

si de me petisses, ut, etc.,

Dig. 13, 6, 5.—Ab aliquo aliquid alicui, to beg a thing of one person for another (class.):

M. Curtio tribunatum a Caesare petivi,

Cic. Q. Fr. 2, 15, 3: ab aliquo pro aliquo petere, to intercede for:

in eorum studiis, qui a te pro Ligario petunt,

Cic. Lig. 10, 31.—With ex and abl. pers. (v. infra d.):

eum petit litteris, ut ad Britanniam proficisceretur,

Capitol. Pertin. 3, 5; Eutr. 2, 24.—Hence, pĕtītum, i, n., a prayer, desire, request, entreaty, Cat. 68, 39.—

Polit. t. t., to apply or solicit for an office, to be a candidate for office (different from ambire, to go about among the people to collect their votes, to canvass, which took place after the petitio):

nemo est ex iis, qui nunc petunt, qui, etc.,

Cic. Att. 1, 1, 2:

consulatum,

id. Phil. 2, 30, 76:

praeturam,

id. Verr. 1, 8, 23; Liv. 1, 35.—

To solicit a person, to seek to possess, to woo:

libidine sic accensa (Sempronia) ut viros saepius peteret quam peteretur,

Sall. C. 25, 3:

cum te tam multi peterent, tu me una petisti,

Prop. 3, 13, 27:

formosam quisque petit,

id. 3, 32, 4:

multi illam petiere,

Ov. M. 1, 478; cf.: quae tuus Vir petet, cave, ne neges;

Ne petitum aliunde eat,

Cat. 61, 151.—

To endeavor to obtain or pursue, to seek, strive after any thing, Plaut. Ep. 1, 2, 40:

fugā salutem petere,

Nep. Hann. 11, 4:

praedam pedibus,

Ov. M. 1, 534:

gloriam,

Sall. C. 54, 5:

eloquentiae principatum,

Cic. Or. 17, 56:

sanguinis profusio vel fortuita vel petita,

intentional, designed, produced by artificial means, Cels. 2, 8.—With inf.:

bene vivere,

Hor. Ep. 1, 11, 29:

victricemque petunt dextrae conjungere dextram,

Ov. M. 8, 421; 14, 571:

conubiis natam sociare Latinis,

Verg. A. 7, 96:

aliquem transfigere ferro,

Mart. 5, 51, 3.—With ex and abl., over, in the case of:

ex hostibus victoriam petere,

Liv. 8, 33, 13:

supplicium ex se, non victoriam peti,

id. 28, 19, 11:

imperium ex victis hostibus populum Romanum petere,

id. 30, 16, 7.—

To fetch any thing:

qui argentum petit,

Plaut. Ep. 1, 1, 53:

cibum e flammā,

Ter. Eun, 3, 2, 38:

altius initium rei demonstrandae,

Cic. Caecin. 4, 10:

aliquid a Graecis,

id. Ac. 1, 2, 8:

a litteris exiguam doloris oblivionem,

to obtain, id. Fam. 5, 15, 4:

suspirium alte,

to fetch a deep sigh, Plaut. Cist. 1, 1, 57; cf.:

latere petitus imo spiritus,

Hor. Epod. 11, 10; and:

gemitus alto de corde petiti,

Ov. M. 2, 622:

haec ex veteri memoriā petita,

Tac. H. 3, 5, 1.—

To take, betake one's self to any thing:

iter a Vibone Brundisium terrā petere contendi,

Cic. Planc. 40, 96:

diversas vias,

Val. Fl. 1, 91:

alium cursum,

to take another route, Cic. Att. 3, 8, 2:

aliam in partem petebant fugam,

betook themselves to flight, fled, Caes. B. G. 2, 24.—

To refer to, relate to ( poet.):

Trojanos haec monstra petunt,

Verg. A. 9, 128.

prōcūrātĭo, ōnis, f. [procuro].

In gen.

A caring for, taking care of, having the charge of a thing; a charge, superintendence, administration, management, procuration (class.):

dum me rei publicae non solum cura, sed quaedam etiam procuratio multis officiis implicatum et constrictum tenebat,

Cic. Ac. 1, 3, 11:

dum necesse erat, unus omnia poterat: qui, postea quam magistratus creavit, sua cuique procuratio auctoritasque est restituta,

id. Rosc. Am. 48, 139:

procuratio templi,

Varr. R. R. 1, 2, 2:

mearum rerum existimationisque meae,

Cic. Fam. 15, 13, 3:

rerum humanarum,

id. N. D. 1, 1, 3:

ministerii,

Liv. 4, 8:

annonae,

Cic. Att. 4, 1, 6:

male gesta,

Quint. 7, 4, 35.—In plur.:

ad amplissimas procurationes promotus,

charges, offices, Plin. Ep. 7, 31, 3.—

An effort, aim, seeking for any thing (post-class.):

quia benignitas eum per sese ipsa delectet, sine ullā recipiendae gratiae procuratione,

Gell. 17, 5, 4.—

In partic., of religious acts, an averting or expiating of an evil omen or crime by offering the proper sacrifices, an expiatory sacrifice, expiation (class.):

cum terrae motus factus esset, ut sue plena procuratio fieret,

Cic. Div. 1, 45, 101:

prodigii,

Liv. 7, 6:

procurationes incesti,

Tac. A. 12, 8.

quaero (old orthogr. QVAIRO, Epitaphs of the Scipios, 6; for the original form and etym. quaeso, ĕre, v. quaeso), sīvi or sĭi, sītum, 3, v. a., to seek.

Lit.

In gen.: aliquem, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 43 Vahl.); Plaut. Mil. 2, 3, 3:

te ipsum quaerebam,

Ter. Heaut. 4, 8, 3:

escam in sterquilinio,

Phaedr. 3, 12 init. —

In partic.

To seek to get or procure, to seek or search for a thing, Ter. Heaut. 3, 1, 38:

rem mercaturis faciendis,

Cic. Par. 6, 2, 46.— Absol.:

contrivi in quaerendo vitam atque aetatem meam,

Ter. Ad. 5, 4, 15; 5, 3, 27; Hor. Ep. 1, 7, 57; id. A. P. 170.—

Transf., to get, procure, obtain, acquire a thing:

uxores liberorum quaerendorum causā ducere,

Suet. Caes. 52:

liberorum quaerundorum causā ei uxor data est,

Plaut. Capt. 4, 2, 109; cf.:

quaerunt litterae hae sibi liberos,

id. Ps. 1, 1, 21.—

To seek for something missing, to miss:

Siciliam in uberrimā Siciliae parte,

Cic. Verr. 2, 3, 18, § 47:

optatos Tyndaridas,

Prop. 1, 17, 18:

Phoebi comam,

Tib. 2, 3, 20:

amnes,

Stat. Th. 4, 703.—

To ask, desire, with ut and subj.:

quaeris ut suscipiam cogitationem quidnam istis agendum putem,

Cic. Att. 14, 20, 4.—

Trop.

In gen., to seek, i. e. to think over, meditate, aim at, plan a thing:

dum id quaero, tibi qui filium restituerem,

Ter. Heaut. 3, 1, 83:

quonam modo maxime ulti sanguinem nostrum pereamus,

Sall. C. 33,5:

fugam,

Cic. Att. 7, 17, 1; id. Mur. 37, 80:

sibi remedium ad rem aliquam,

id. Clu. 9, 27:

de gratiā quid significares, mecum ipse quaerebam,

id. Att. 9, 11, A, 1.—With inf.:

tristitiae causam si quis cognoscere quaerit,

seeks, strives, endeavors, Ov. Tr. 5, 4, 7; id. Am. 1, 8, 51; Hor. C. 3, 4, 39; id. Ep. 1, 1, 2 al.—

In partic.

To look for, seek to gain any thing; to get, acquire, obtain, procure:

laudem sibi,

Ter. Heaut. 2, 3, 74:

salutem alicui malo,

id. Ad. 3, 2, 2:

negabant ullā aliā in re nisi in naturā quaerendum esse illud summum bonum,

Cic. Ac. 1, 5, 19:

pudentem exitum suae impudentiae,

id. Verr. 2, 1, 1, § 2:

invidiam in aliquem,

id. Rab. Post. 17, 46. —

Of inanim. and abstr. subjects, to demand, need, require, = requirere:

quod cujusquam oratoris eloquentiam quaereret,

Cic. Verr. 2, 1, 10, § 29:

lites ex limitibus judicem quaerant,

Varr. R. R. 1, 15, 1:

bellum dictatoriam majestatem quaesivisset,

Liv. 8, 30:

quaerit Boeotia Dircen,

Ov. M. 2, 239. —

To seek to learn from any one; to ask, inquire, interrogate (cf.: interrogo, percontor).

With ab:

cum ab iis saepius quaereret,

made inquiries, Caes. B. G. 1, 32:

quaero abs te nunc, Hortensi, cum, etc.,

Cic. Verr. 2, 3, 83, § 191:

quaesivit a medicis, quemadmodum se haberet,

Nep. Dion, 2, 4:

a quo cum quaesisset, quo se deduci vellet,

id. Epam. 4, 5; cf. Cic. N. D. 1, 22, 60. —

With de:

quaerebat paulo ante de me, quid, etc.,

Cic. Pis. 9, 18:

de te ipso quaero, Vatini, utrum, etc.,

id. Vatin. 4, 10:

quaero de te, arbitrerisne, etc.,

Liv. 4, 40:

cura tibi de quo quaerere nulla fuit,

Ov. P. 4, 3, 18.—

With ex:

quaesivi ex Phaniā, quam in partem provinciae putaret, etc.,

Cic. Fam. 3, 6, 1:

quaerit ex solo ea, quae, etc.,

Caes. B. G. 1, 18.—

With a rel.-clause:

ille baro te putabat quaesiturum, unum caelum esset an innumerabilia,

Cic. Fam. 9, 26, 3:

natura fieret laudabile carmen, an arte, Quaesitum est,

Hor. A. P. 409:

quaeritur inter medicos, cujus generis aquae sint utilissimae,

Plin. 31, 3, 21, § 31.—

To desire,

With inf. (post-Aug.):

e monte aliquo in alium transilire quaerens,

Plin. 8, 53, 79, § 214:

qui mutare sedes quaerebant,

Tac. G. 2.—

Transf., of animals, plants, etc., to desire, prefer, seek:

salictum et harundinetum... umidum locum quaerunt,

Varr. R. R. 1, 23, 5:

glires aridum locum quaerunt,

id. ib. 3, 15, 2; Col. 1, praef. §

26: lupinum quaerit maxime sabulosa,

Plin. 18, 14, 36, § 134;

so of the soil: ager aquosus plus stercoris quaerit,

demands, Pall. 1, 6, 15.—

To examine or inquire into judicially, to investigate, institute an investigation; with [p. 1502] acc. (rare):

hunc abduce, vinci, rem quaere,

Ter. Ad. 3 (4), 36:

non dubitabat Minucius, quin iste (Verres) illo die rem illam quaesiturus non esset,

Cic. Verr. 2, 2, 29, § 72. —With de and abl. (class.; cf.

Krebs, Autibarb. p. 962 sq.): de pecuniis repetundis,

Cic. Verr. 1, 9, 27:

de morte alicujus,

id. Rosc. Am. 41, 119:

de servo in dominum,

to question by torture, put to the rack, id. Mil. 22, 59:

aliquid per tormenta,

Suet. Tib. 58:

legibus,

to investigate according to the laws, impartially, Plin. Ep. 5, 21, 3. —

Transf.: si quaeris, si quaerimus (prop., if we, or you, look well into the matter; if we, or you, would know the truth), to say the truth, in fact, to speak honestly:

omnino, si quaeris, ludi apparatissimi,

Cic. Fam. 7, 1, 2:

at sunt morosi, et anxii, et difficiles senes: si quaerimus, etiam avari,

id. Sen. 18, 65:

si quaeritis,

id. de Or. 2, 62, 254; so,

too, si verum quaeris,

id. Fam. 12, 8, 1:

si verum quaeritis,

id. de Or. 2, 34, 146:

si verum quaerimus,

id. Tusc. 2, 23, 55: noli quaerere or quid quaeris? in short, in one word:

noli quaerere: ita mihi pulcher hic dies visus est,

id. Fam. 4, 4, 3:

quid quaeris? biduo factus est mihi familiaris,

id. ib. 3, 1, 2.— Hence, quaesītus, a, um, P. a., sought out.

In a good sense, select, special, extraordinary (mostly post-Aug.): epulae quaesitissumae, Sall. ap. Macr. S. 2, 9, 9 (Sall. H. 2, 23, 4 Dietsch); comp.:

leges quaesitiores (opp. simplices),

Tac. A. 3, 26:

quaesitior adulatio,

id. ib. 3, 57.— Sup.:

quaesitissimi honores,

Tac. A. 2, 53.—

In a bad sense (opp. to what is natural), far-fetched, studied, affected, assumed (class.):

vitabit etiam quaesita nec ex tempore ficta, sed domo allata, quae plerumque sunt frigida,

Cic. Or. 26, 89:

ut numerus non quaesitus, sed ipse secutus esse videatur,

id. ib. 65, 219:

comitas,

Tac. A. 6, 50:

asperitas,

id. ib. 5, 3.—

Subst.: quaesītum, i, n.

A question ( poet.):

accipe quaesiti causam,

Ov. M. 4, 793; id. F. 1, 278; Hor. S. 2, 6, 82.—

A question as a rhetorical figure, = pusma, Mart. Cap. 5, § 524.

quorsum and quorsus, adv. [quovorsus or -um], to what place, whitherward, whither,

Lit.: nescio hercle, neque unde eam, neque quorsum eam, Ter. Eun. 2, 3, 14:

quaerit quorsus potissimum in praedam superne sese ruat,

App. Flor. 1, p. 341, 6.—

Trop., whither:

tenes, quorsum haec tendant, quae loquor?

Plaut. Pers. 1, 2, 81:

sane curae est, quorsum eventurum hoc siet,

where this may go to, how it may turn out, Ter. Hec. 1, 2, 118; so,

eri semper lenitas Verebar quorsum evaderet,

id. And. 1, 2, 5:

sed quorsus haec pertinent?

Cic. Leg. 1, 24, 63:

non dices hodie, quorsum haec tam putida tendant,

whither this tends, Hor. S. 2, 7, 21:

quorsum pertinuit,

id. ib. 2, 3, 11:

quorsum abeant,

id. ib. 2, 3, 246:

quorsum igitur haec spectat tam longa, tam alte repetita oratio?

at what does it aim? Cic. de Or. 3, 24, 91.—

In partic., to what purpose? to what end? with what view? for what? quorsum igitur haec disputo? quorsum? ut intellegere possitis, Cic. Red. ad Quir. 2, 5:

quorsum tandem, aut cur ista quaeris?

id. Leg. 1, 1, 4:

quorsus, inquam, istuc?

id. Brut. 85, 292:

quor sum est opus?

for what is it needed? Hor. S. 2, 7, 116.—

* From what cause? why? quorsum insanus? Hor. S. 2, 3, 201; Acron. ad loc. (but K. and H. read cursum; cf. Orell. ad loc.).

quorsum and quorsus, adv. [quovorsus or -um], to what place, whitherward, whither,

Lit.: nescio hercle, neque unde eam, neque quorsum eam, Ter. Eun. 2, 3, 14:

quaerit quorsus potissimum in praedam superne sese ruat,

App. Flor. 1, p. 341, 6.—

Trop., whither:

tenes, quorsum haec tendant, quae loquor?

Plaut. Pers. 1, 2, 81:

sane curae est, quorsum eventurum hoc siet,

where this may go to, how it may turn out, Ter. Hec. 1, 2, 118; so,

eri semper lenitas Verebar quorsum evaderet,

id. And. 1, 2, 5:

sed quorsus haec pertinent?

Cic. Leg. 1, 24, 63:

non dices hodie, quorsum haec tam putida tendant,

whither this tends, Hor. S. 2, 7, 21:

quorsum pertinuit,

id. ib. 2, 3, 11:

quorsum abeant,

id. ib. 2, 3, 246:

quorsum igitur haec spectat tam longa, tam alte repetita oratio?

at what does it aim? Cic. de Or. 3, 24, 91.—

In partic., to what purpose? to what end? with what view? for what? quorsum igitur haec disputo? quorsum? ut intellegere possitis, Cic. Red. ad Quir. 2, 5:

quorsum tandem, aut cur ista quaeris?

id. Leg. 1, 1, 4:

quorsus, inquam, istuc?

id. Brut. 85, 292:

quor sum est opus?

for what is it needed? Hor. S. 2, 7, 116.—

* From what cause? why? quorsum insanus? Hor. S. 2, 3, 201; Acron. ad loc. (but K. and H. read cursum; cf. Orell. ad loc.).

sĕquor, sĕcūtus (also written sequutus; gen. plur. part. sync. sequentūm, Verg. G. 3, 111), 3, v. dep. ( act. collat. form sĕquo, acc. to Gell. 18, 9, 8 sq.; and Prisc. p. 799 P.) [Sanscr. sak-, to follow; sakis, friend; Gr. hepomai, hepô; cf. Lat. socius], to follow, to come or go after, to follow after, attend.

Lit.

In gen.

With acc.:

i, jam sequor te, mater,

Plaut. Aul. 4, 7, 16:

neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes,

id. Merc. 2, 3, 69 sq.:

qui ex urbe amicitiae causā Caesarem secuti, etc.,

Caes. B. G. 1, 39; 7, 50; Hor. S. 1, 6, 108:

ne sequerer moechas,

id. ib. 1, 4, 113:

vallem,

Liv. 32, 6, 5:

pars pressa sequuntur Signa pedum,

Ov. M. 8, 332:

vestigia alicujus,

id. ib. 4, 514; 9, 639; 10, 710 et saep.—

Absol. (so most freq. in Plaut.):

abi prae, jam ego sequar,

Plaut. Am. 1, 3, 46; Ter. Eun. 5, 2, 69: Di. Sequere intro. Pa. Sequor, Plaut. As. 4, 1, 64; 5, 2, 90; id. Aul. 2, 5, 23 et saep.:

quisnam est, qui sequitur procul?

id. Poen. 3, 3, 6:

funus interim procedit: sequimur: ad sepulcrum venimus,

Ter. And. 1, 1, 101:

curriculo sequi,

Plaut. Ep. 1, 1, 12:

Helvetii cum omnibus suis carris secuti,

Caes. B. G. 1, 24:

si nemo sequatur, tamen, etc.,

id. ib. 1, 40 fin.:

servi sequentes,

Hor. S. 1, 6, 78: hos falcati currus sequebantur, Curt. 4, 12, 6:

hos aliae gentes sequebantur,

id. 4, 12, 9.—

Of things:

magna multitudo carrorum sequi Gallos consuevit,

Hirt. B. G. 8, 14:

neque Ulla (arbor) brevem dominum sequetur,

Hor. C. 2, 14, 24:

zonā bene te secutā,

id. ib. 3, 27, 59.—

In partic.

To follow in a hostile manner; to chase, pursue:

hostes sequitur,

Caes. B. G. 1, 22 fin.:

hostem,

Ov. M. 13, 548:

fugacem,

Hor. S. 2, 7, 115:

feras,

Ov. M. 2, 498:

nudo genitas Pandione ferro,

id. ib. 6, 666; cf.:

hostem pilo,

Tac. H. 4, 29 fin.—Absol.:

finem sequendi facere,

Caes. B. G. 7, 47; 7, 68 Oud. N. cr. —

To follow in time or order; to succeed, come after (esp. freq. in part. pres.): aestatem auctumnus sequitur, post acer hiems fit, Enn. ap. Prisc. p. 647 P. (Ann. v. 406 Vahl.):

sequens annus,

Hirt. B. G. 8, 50:

sequente anno,

Plin. 10, 62, 82, § 170:

secuto die,

id. 13, 22, 43, § 126:

secuta aetas,

id. 6, 23, 26, § 101:

sequenti senatu,

Plin. Ep. 6, 5, 1:

secuturo Phoebo,

Luc. 2, 528:

sequitur hunc annum nobilis clade Romanā Caudinā pax,

Liv. 9, 1 et saep.:

ne secutis quidem diebus Claudius ullius humani affectūs signa dedit,

Tac. A. 11, 38:

Africanus sequens, i. e. minor,

Plin. 7, 59, 59, § 211.—

With the notion of cause implied, to follow, result, ensue:

ut male posuimus initia, sic cetera sequentur,

Cic. Att. 10, 18, 2: increpuit;

sequitur clamor,

Verg. A. 9, 504:

tonitrum secuti nimbi,

Ov. M. 14, 542:

lacrimae sunt verba secutae,

id. ib. 9, 780:

nisi forte sic loqui paenitet, Quā tempestate Paris Helenam et quae sequuntur,

and so on, and so forth, Cic. Or. 49, 164; id. Tusc. 3, 18, 42; 3, 19, 44.—

Of a possession or inheritance, to follow, i. e. to fall to the share of any one:

ut belli praeda Romanos, ager urbesque captae Aetolos sequerentur,

Liv. 33, 13, 10:

ut victorem res sequeretur,

id. 28, 21, 5: si quis mortuos est Arpinatis, ejus heredem sacra non secuntur, Cato ap. Prisc. p. 629 P.—Abbreviated on monuments, H. M. H. N. S.:

heredem monumentum,

Hor. S. 1, 8, 13:

heredem possessio,

Plin. 9, 35, 60, § 124:

quo minus gloriam petebat, eo magis illum sequebatur,

Sall. C. 54 fin.; v. Fabri ad h. l.;

and cf.: sequi gloria, non appeti debet,

Plin. Ep. 1, 8, 14.—

To go towards or to a place:

Formias nunc sequimur,

Cic. Att. 10, 18, 2:

Epirum, Cyzicum,

id. ib. 3, 16; Caes. B. C. 3, 49:

Italiam,

Verg. A. 4, 361; 4, 381; 5, 629:

Itala regna,

Ov. H. 7, 10; id. F. 6, 109; Val. Fl. 1, 3.—

Pregn., to follow the hand in plucking or pulling; to come off or away, come out; to come easily, come of itself:

herbae dum tenerae sunt vellendae: aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur,

Varr. R. R. 1, 47; cf.:

oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas,

Cic. Or. 16, 52; and:

nihil est tam tenerum neque tam flexibile neque quod tam facile sequatur quocumque ducas, quam oratio,

id. de Or. 3, 45, 176:

ipse (ramus) volens facilisque sequetur, Si te fata vocant,

Verg. A. 6, 146:

cum scrutantes, quae vellant, telum non sequitur,

Liv. 38, 21, 11 Weissenb. ad loc.:

jamque secuta manum nullo cogente sagitta Excidit,

Verg. A. 12, 423; Anthol. Lat. 1, 172, 113:

trahit ille manu sine custode lignum: Id quoque vix sequitur,

Ov. M. 12, 372; cf.: cera mollis sequensque digitos, yielding to, Poët. ap. Plin. Ep. 7, 9, 11.

Trop.

In gen., to follow, succeed, result, ensue (usu. of an immediate consequence;

consequor, usu. of one more remote): si verbum sequi volumus, hoc intellegamus necesse est, etc.,

Cic. Caecin. 17, 49: patrem sequuntur liberi, succeed to the rank or condition of their father, Liv. 4, 4 fin.:

quoniam hanc (Caesar) in re publicā viam, quae popularis habetur, secutus est,

Cic. Cat. 4, 5, 9:

damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur,

to befall, Caes. B. G. 1, 4:

modo ne summa turpitudo sequatur,

should ensue, Cic. Lael. 17, 61:

dispares mores disparia studia sequuntur,

id. ib. 20, 74:

post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo,

id. Att. 4, 2, 2: post gloriam invidiam sequi. Sall. J. 55, 3:

an mediocre discrimen opinionis secuturum ex hac re putatis,

Liv. 5, 6, 7. —

In partic.

To follow (as a leader) an authority, a party, an example, a plan, etc.; to follow in the track of; to comply with, accede to, conform to: sequi naturam, optimam bene vivendi ducem, Cic. Lael. 5, 19; cf. id. ib. 12, 42:

sequamur potissimum Polybium nostrum,

id. Rep. 2, 14, 27:

eorum sectam sequuntur multi mortales,

Naev. Bell. Pun. 1, 16; so,

sectam,

Cic. Fl. 41, 104; id. Sest. 45, 97; Liv. 8, 19, 10 al. (v. secta):

Ti. Gracchus regnum occupare conatus est... hunc post mortem secuti amici, etc.,

Cic. Lael. 12, 41:

amicum vel bellum patriae inferentem sequi,

id. ib. 12, 43:

auctoritatem et consilium alicujus,

id. Fam. 4, 3, 2; so (with obtemperare voluntati) Caes. B. C. 1, 35:

sententiam Scipionis,

id. ib. 1, 2:

vos vestrumque factum omnia deinceps municipia sunt secuta,

have followed, imitated, id. ib. 2, 32:

haec qui dicunt, quam rationem sequantur, vides,

Cic. Div. 2, 6, 17:

novum quoddam et subagreste consilium,

id. Rep. 2, 7, 12; cf. id. ib. 2, 28, 51:

Pompeio esse in animo, rei publicae non deesse, si senatus sequatur,

Caes. B. C. 1, 1 fin.:

arma victricia,

Verg. A. 3, 54.—Of an auditor, to follow an orator or a speech:

quos more prisco apud judicem fabulantes non auditores sequuntur, non populus audit,

Tac. Or. 23: non lingua valet, non corpore notae Sufficiunt vires, nec vox aut verba sequuntur, i. e. attend or obey the will, Verg. A. 12, 912; cf.:

si modo verba sequantur,

Ov. M. 1, 647. —Esp. milit. t. t.: signa sequi, to march in rank, Sall. J. 80, 2; Curt. 3, 2, 13.—

To follow or pursue an end or object; to strive for, aim at, seek to attain:

eam (sc. utilitatem),

Cic. Lael. 27, 100:

justitiam,

id. Rep. 3, 11, 18:

otium ac tranquillitatem vitae,

id. Mur. 27, 55:

amoenitatem et salubritatem,

id. Leg. 2, 1, 3:

matris commodum,

Ter. Hec. 3, 5, 31:

lites,

id. And. 4, 5, 16; id. Ad. 2, 2, 40:

gratiam Caesaris,

Caes. B. C. 1, 1:

linguam et nomen,

Liv. 31, 7:

mercedes,

Hor. S. 1, 6, 87:

quae nocuere (opp. fugere),

id. Ep. 1, 8, 11; cf.:

nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit,

id. ib. 1, 1, 72:

ferro extrema,

Verg. A. 6, 457:

fidem,

Vell. 2, 107, 2.—With inf.:

plurisque sequor disponere causas,

Lucr. 5, 529.—

In discourse, to follow in order or sequence; to come next in order, to succeed:

sequitur is (rex), qui, etc.,

Cic. Rep. 2, 21, 37:

sequitur illa divisio, ut, etc.,

id. Fin. 3, 16, 55:

haec sint dicta de aëre. Sequitur terra, cui, etc.,

Plin. 2, 63, 63, § 154:

ac de primā quidem parte satis dictum est. Sequitur, ut doceam, etc.,

Cic. N. D. 2, 32, 80 sq. — With inf.:

sequitur videre de eo, quod, etc.,

Dig. 45, 1, 91, § 3; 41, 3, 4.—

In logical conclusions, to follow, ensue; with subject-clause:

nec si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico, esse causas immutabiles, etc.,

Cic. Fat. 12, 28; id. Tusc. 5, 8, 21.—With ut:

si haec enuntiatio vera non est, sequitur, ut falsa sit,

Cic. Fat. 12, 28; 5, 9; 10, 22; id. Fin. 2, 8, 24; 3, 7, 26:

sequitur igitur ut, etc.,

id. Tusc. 5, 18, 53; id. Par. 3, 1, 22:

sequitur ergo ut, etc.,

Curt. 7, 1, 40; Quint. 3, 8, 23; 3, 11, 17; 6, 5, 8 al.—

To follow or come naturally or easily; to be obtained without effort:

tantum hominis valuit exercitatio ut, cum se mente ac voluntate, conjecisset in versum, verba sequerentur,

Cic. de Or. 3, 50, 194 Sorof ad loc.:

non quaesitum esse numerum, sed secutum,

id. Or. 49, 165:

lingua tacet nec vox tentataque verba sequuntur,

Ov. M. 11, 326; 1, 647; Stat. Th. 11, 602:

verbaque provisam rem non invita sequentur,

Hor. A. P. 311:

sed non omnia nos ducentes e Graeco sequuntur,

Quint. 2, 14, 1:

laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur,

id. 10, 2, 27; 8, prooem. § 8;

8, 6, 24: sequi gloria, non appeti debet,

Plin. Ep. 1, 8, 14.—Hence, sĕquens, entis, P. a., next, next following in order (cf.: proximus, posterior;

not in Cic. or Cæs.): prius illud... hoc sequens,

Quint. 5, 10, 42:

reliqua morborum genera sequenti dicemus volumine,

Plin. 29, 6, 39, § 143.—Esp., with designations of time:

sequenti tempore,

Nep. Thras. 4, 4; Quint. 1, 5, 52; Sen. Ben. 6, 4, 2; Suet. Tib. 38: sequenti die, Auct. B. Hisp. 28, 1; Suet. Ner. 15; Liv. 23, 36, 7:

sequente anno,

id. 3, 31, 2:

sequenti nocte,

Suet. Aug. 94; so also Curt. 4, 7, 10; Tac. A. 2, 53; Col. 4, 15, 3; 4, 21, 3; 4, 27, 2; Plin. 11, 37, 73, § 189; 30, 8, 21, § 66; 17, 22. 35, § 178; Hirt. B. G. 8, 50; Plin. Ep. 4, 1, 6; 5, 12, 1; 6, 31, 3:

Suilium mox sequens aetas vidit praepotentem,

the next generation, Tac. A. 4, 31 qui praesenti potentiā credunt exstingui [p. 1678] posse etiam sequentis aevi memoriam, Tac. A. 4, 35.—As subst., used by some for epitheton, an epithet, acc. to Quintilian;

as, dentes albi, umida vina... o scelus abominandum, etc.,

Quint. 8, 6, 40.

sĕquor, sĕcūtus (also written sequutus; gen. plur. part. sync. sequentūm, Verg. G. 3, 111), 3, v. dep. ( act. collat. form sĕquo, acc. to Gell. 18, 9, 8 sq.; and Prisc. p. 799 P.) [Sanscr. sak-, to follow; sakis, friend; Gr. hepomai, hepô; cf. Lat. socius], to follow, to come or go after, to follow after, attend.

Lit.

In gen.

With acc.:

i, jam sequor te, mater,

Plaut. Aul. 4, 7, 16:

neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes,

id. Merc. 2, 3, 69 sq.:

qui ex urbe amicitiae causā Caesarem secuti, etc.,

Caes. B. G. 1, 39; 7, 50; Hor. S. 1, 6, 108:

ne sequerer moechas,

id. ib. 1, 4, 113:

vallem,

Liv. 32, 6, 5:

pars pressa sequuntur Signa pedum,

Ov. M. 8, 332:

vestigia alicujus,

id. ib. 4, 514; 9, 639; 10, 710 et saep.—

Absol. (so most freq. in Plaut.):

abi prae, jam ego sequar,

Plaut. Am. 1, 3, 46; Ter. Eun. 5, 2, 69: Di. Sequere intro. Pa. Sequor, Plaut. As. 4, 1, 64; 5, 2, 90; id. Aul. 2, 5, 23 et saep.:

quisnam est, qui sequitur procul?

id. Poen. 3, 3, 6:

funus interim procedit: sequimur: ad sepulcrum venimus,

Ter. And. 1, 1, 101:

curriculo sequi,

Plaut. Ep. 1, 1, 12:

Helvetii cum omnibus suis carris secuti,

Caes. B. G. 1, 24:

si nemo sequatur, tamen, etc.,

id. ib. 1, 40 fin.:

servi sequentes,

Hor. S. 1, 6, 78: hos falcati currus sequebantur, Curt. 4, 12, 6:

hos aliae gentes sequebantur,

id. 4, 12, 9.—

Of things:

magna multitudo carrorum sequi Gallos consuevit,

Hirt. B. G. 8, 14:

neque Ulla (arbor) brevem dominum sequetur,

Hor. C. 2, 14, 24:

zonā bene te secutā,

id. ib. 3, 27, 59.—

In partic.

To follow in a hostile manner; to chase, pursue:

hostes sequitur,

Caes. B. G. 1, 22 fin.:

hostem,

Ov. M. 13, 548:

fugacem,

Hor. S. 2, 7, 115:

feras,

Ov. M. 2, 498:

nudo genitas Pandione ferro,

id. ib. 6, 666; cf.:

hostem pilo,

Tac. H. 4, 29 fin.—Absol.:

finem sequendi facere,

Caes. B. G. 7, 47; 7, 68 Oud. N. cr. —

To follow in time or order; to succeed, come after (esp. freq. in part. pres.): aestatem auctumnus sequitur, post acer hiems fit, Enn. ap. Prisc. p. 647 P. (Ann. v. 406 Vahl.):

sequens annus,

Hirt. B. G. 8, 50:

sequente anno,

Plin. 10, 62, 82, § 170:

secuto die,

id. 13, 22, 43, § 126:

secuta aetas,

id. 6, 23, 26, § 101:

sequenti senatu,

Plin. Ep. 6, 5, 1:

secuturo Phoebo,

Luc. 2, 528:

sequitur hunc annum nobilis clade Romanā Caudinā pax,

Liv. 9, 1 et saep.:

ne secutis quidem diebus Claudius ullius humani affectūs signa dedit,

Tac. A. 11, 38:

Africanus sequens, i. e. minor,

Plin. 7, 59, 59, § 211.—

With the notion of cause implied, to follow, result, ensue:

ut male posuimus initia, sic cetera sequentur,

Cic. Att. 10, 18, 2: increpuit;

sequitur clamor,

Verg. A. 9, 504:

tonitrum secuti nimbi,

Ov. M. 14, 542:

lacrimae sunt verba secutae,

id. ib. 9, 780:

nisi forte sic loqui paenitet, Quā tempestate Paris Helenam et quae sequuntur,

and so on, and so forth, Cic. Or. 49, 164; id. Tusc. 3, 18, 42; 3, 19, 44.—

Of a possession or inheritance, to follow, i. e. to fall to the share of any one:

ut belli praeda Romanos, ager urbesque captae Aetolos sequerentur,

Liv. 33, 13, 10:

ut victorem res sequeretur,

id. 28, 21, 5: si quis mortuos est Arpinatis, ejus heredem sacra non secuntur, Cato ap. Prisc. p. 629 P.—Abbreviated on monuments, H. M. H. N. S.:

heredem monumentum,

Hor. S. 1, 8, 13:

heredem possessio,

Plin. 9, 35, 60, § 124:

quo minus gloriam petebat, eo magis illum sequebatur,

Sall. C. 54 fin.; v. Fabri ad h. l.;

and cf.: sequi gloria, non appeti debet,

Plin. Ep. 1, 8, 14.—

To go towards or to a place:

Formias nunc sequimur,

Cic. Att. 10, 18, 2:

Epirum, Cyzicum,

id. ib. 3, 16; Caes. B. C. 3, 49:

Italiam,

Verg. A. 4, 361; 4, 381; 5, 629:

Itala regna,

Ov. H. 7, 10; id. F. 6, 109; Val. Fl. 1, 3.—

Pregn., to follow the hand in plucking or pulling; to come off or away, come out; to come easily, come of itself:

herbae dum tenerae sunt vellendae: aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur,

Varr. R. R. 1, 47; cf.:

oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas,

Cic. Or. 16, 52; and:

nihil est tam tenerum neque tam flexibile neque quod tam facile sequatur quocumque ducas, quam oratio,

id. de Or. 3, 45, 176:

ipse (ramus) volens facilisque sequetur, Si te fata vocant,

Verg. A. 6, 146:

cum scrutantes, quae vellant, telum non sequitur,

Liv. 38, 21, 11 Weissenb. ad loc.:

jamque secuta manum nullo cogente sagitta Excidit,

Verg. A. 12, 423; Anthol. Lat. 1, 172, 113:

trahit ille manu sine custode lignum: Id quoque vix sequitur,

Ov. M. 12, 372; cf.: cera mollis sequensque digitos, yielding to, Poët. ap. Plin. Ep. 7, 9, 11.

Trop.

In gen., to follow, succeed, result, ensue (usu. of an immediate consequence;

consequor, usu. of one more remote): si verbum sequi volumus, hoc intellegamus necesse est, etc.,

Cic. Caecin. 17, 49: patrem sequuntur liberi, succeed to the rank or condition of their father, Liv. 4, 4 fin.:

quoniam hanc (Caesar) in re publicā viam, quae popularis habetur, secutus est,

Cic. Cat. 4, 5, 9:

damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur,

to befall, Caes. B. G. 1, 4:

modo ne summa turpitudo sequatur,

should ensue, Cic. Lael. 17, 61:

dispares mores disparia studia sequuntur,

id. ib. 20, 74:

post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo,

id. Att. 4, 2, 2: post gloriam invidiam sequi. Sall. J. 55, 3:

an mediocre discrimen opinionis secuturum ex hac re putatis,

Liv. 5, 6, 7. —

In partic.

To follow (as a leader) an authority, a party, an example, a plan, etc.; to follow in the track of; to comply with, accede to, conform to: sequi naturam, optimam bene vivendi ducem, Cic. Lael. 5, 19; cf. id. ib. 12, 42:

sequamur potissimum Polybium nostrum,

id. Rep. 2, 14, 27:

eorum sectam sequuntur multi mortales,

Naev. Bell. Pun. 1, 16; so,

sectam,

Cic. Fl. 41, 104; id. Sest. 45, 97; Liv. 8, 19, 10 al. (v. secta):

Ti. Gracchus regnum occupare conatus est... hunc post mortem secuti amici, etc.,

Cic. Lael. 12, 41:

amicum vel bellum patriae inferentem sequi,

id. ib. 12, 43:

auctoritatem et consilium alicujus,

id. Fam. 4, 3, 2; so (with obtemperare voluntati) Caes. B. C. 1, 35:

sententiam Scipionis,

id. ib. 1, 2:

vos vestrumque factum omnia deinceps municipia sunt secuta,

have followed, imitated, id. ib. 2, 32:

haec qui dicunt, quam rationem sequantur, vides,

Cic. Div. 2, 6, 17:

novum quoddam et subagreste consilium,

id. Rep. 2, 7, 12; cf. id. ib. 2, 28, 51:

Pompeio esse in animo, rei publicae non deesse, si senatus sequatur,

Caes. B. C. 1, 1 fin.:

arma victricia,

Verg. A. 3, 54.—Of an auditor, to follow an orator or a speech:

quos more prisco apud judicem fabulantes non auditores sequuntur, non populus audit,

Tac. Or. 23: non lingua valet, non corpore notae Sufficiunt vires, nec vox aut verba sequuntur, i. e. attend or obey the will, Verg. A. 12, 912; cf.:

si modo verba sequantur,

Ov. M. 1, 647. —Esp. milit. t. t.: signa sequi, to march in rank, Sall. J. 80, 2; Curt. 3, 2, 13.—

To follow or pursue an end or object; to strive for, aim at, seek to attain:

eam (sc. utilitatem),

Cic. Lael. 27, 100:

justitiam,

id. Rep. 3, 11, 18:

otium ac tranquillitatem vitae,

id. Mur. 27, 55:

amoenitatem et salubritatem,

id. Leg. 2, 1, 3:

matris commodum,

Ter. Hec. 3, 5, 31:

lites,

id. And. 4, 5, 16; id. Ad. 2, 2, 40:

gratiam Caesaris,

Caes. B. C. 1, 1:

linguam et nomen,

Liv. 31, 7:

mercedes,

Hor. S. 1, 6, 87:

quae nocuere (opp. fugere),

id. Ep. 1, 8, 11; cf.:

nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit,

id. ib. 1, 1, 72:

ferro extrema,

Verg. A. 6, 457:

fidem,

Vell. 2, 107, 2.—With inf.:

plurisque sequor disponere causas,

Lucr. 5, 529.—

In discourse, to follow in order or sequence; to come next in order, to succeed:

sequitur is (rex), qui, etc.,

Cic. Rep. 2, 21, 37:

sequitur illa divisio, ut, etc.,

id. Fin. 3, 16, 55:

haec sint dicta de aëre. Sequitur terra, cui, etc.,

Plin. 2, 63, 63, § 154:

ac de primā quidem parte satis dictum est. Sequitur, ut doceam, etc.,

Cic. N. D. 2, 32, 80 sq. — With inf.:

sequitur videre de eo, quod, etc.,

Dig. 45, 1, 91, § 3; 41, 3, 4.—

In logical conclusions, to follow, ensue; with subject-clause:

nec si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico, esse causas immutabiles, etc.,

Cic. Fat. 12, 28; id. Tusc. 5, 8, 21.—With ut:

si haec enuntiatio vera non est, sequitur, ut falsa sit,

Cic. Fat. 12, 28; 5, 9; 10, 22; id. Fin. 2, 8, 24; 3, 7, 26:

sequitur igitur ut, etc.,

id. Tusc. 5, 18, 53; id. Par. 3, 1, 22:

sequitur ergo ut, etc.,

Curt. 7, 1, 40; Quint. 3, 8, 23; 3, 11, 17; 6, 5, 8 al.—

To follow or come naturally or easily; to be obtained without effort:

tantum hominis valuit exercitatio ut, cum se mente ac voluntate, conjecisset in versum, verba sequerentur,

Cic. de Or. 3, 50, 194 Sorof ad loc.:

non quaesitum esse numerum, sed secutum,

id. Or. 49, 165:

lingua tacet nec vox tentataque verba sequuntur,

Ov. M. 11, 326; 1, 647; Stat. Th. 11, 602:

verbaque provisam rem non invita sequentur,

Hor. A. P. 311:

sed non omnia nos ducentes e Graeco sequuntur,

Quint. 2, 14, 1:

laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur,

id. 10, 2, 27; 8, prooem. § 8;

8, 6, 24: sequi gloria, non appeti debet,

Plin. Ep. 1, 8, 14.—Hence, sĕquens, entis, P. a., next, next following in order (cf.: proximus, posterior;

not in Cic. or Cæs.): prius illud... hoc sequens,

Quint. 5, 10, 42:

reliqua morborum genera sequenti dicemus volumine,

Plin. 29, 6, 39, § 143.—Esp., with designations of time:

sequenti tempore,

Nep. Thras. 4, 4; Quint. 1, 5, 52; Sen. Ben. 6, 4, 2; Suet. Tib. 38: sequenti die, Auct. B. Hisp. 28, 1; Suet. Ner. 15; Liv. 23, 36, 7:

sequente anno,

id. 3, 31, 2:

sequenti nocte,

Suet. Aug. 94; so also Curt. 4, 7, 10; Tac. A. 2, 53; Col. 4, 15, 3; 4, 21, 3; 4, 27, 2; Plin. 11, 37, 73, § 189; 30, 8, 21, § 66; 17, 22. 35, § 178; Hirt. B. G. 8, 50; Plin. Ep. 4, 1, 6; 5, 12, 1; 6, 31, 3:

Suilium mox sequens aetas vidit praepotentem,

the next generation, Tac. A. 4, 31 qui praesenti potentiā credunt exstingui [p. 1678] posse etiam sequentis aevi memoriam, Tac. A. 4, 35.—As subst., used by some for epitheton, an epithet, acc. to Quintilian;

as, dentes albi, umida vina... o scelus abominandum, etc.,

Quint. 8, 6, 40.

servĭo, īvi and ii, ītum, 4 ( imperf. servibas, Plaut. Capt. 2, 1, 50; fut. servibo, id. Men. 5, 9, 42; id. Merc. 3, 2, 3; Ter. Hec. 3, 5, 45:

servibit,

Plaut. Pers. 4, 4, 76; id. Trin. 2, 2, 27), v. n. (once pass., v. I. B. infra) [servus], to be a servant or slave, to serve, be in service (freq. and class.).

Lit.

Absol.: Ha. Quid tu, servusne es, an liber? Ps. Nunc quidem etiam servio, Plaut. Ps. 2, 2, 16:

nunc qui minus servio, quam si forem serva nata?

id. Rud. 1, 3, 37:

in liberatā terrā liberatores ejus servire,

Liv. 34, 50:

per centum annos,

id. 39, 37, 5:

an addictus, quem lex servire, donec solverit, jubet, servus sit,

Quint. 7, 3, 26:

qui Libertate caret, Serviet aeternum,

Hor. Ep. 1, 10, 41:

servire liberaliter,

Ter. And. 1, 1, 11:

serviet utiliter (captivus),

Hor. Ep. 1, 16, 70 et saep.:

servire juste (opp. injuste imperare),

Cic. Rep. 3, 18, 28; id. Phil. 6, 7, 19:

vincti per centum annos servistis,

Liv. 39, 37:

servit vetus hostis Cantaber, serā domitus catenā,

Hor. C. 3, 8, 21.—

With dat. of the person to whom service is rendered, to be enslaved to, to serve:

justum est, tuos tibi servos tuo arbitratu serviat,

Plaut. Bacch. 4, 9, 71:

lenoni,

Ter. Phorm. 1, 2, 33:

servitum tibi me abducito, ni fecero,

Plaut. Ps. 1, 5, 105:

venire in eum locum, ubi parendum alteri et serviendum sit,

Cic. Rab. Post. 8, 22; cf.:

sive regi sive optimatibus serviant,

id. Rep. 1, 35, 55:

ut hoc populorum intersit, utrum comi domino an aspero serviant, etc.,

id. ib. 1, 33, 50:

Athenas victas Lacedaemoniis servire pati,

Nep. Alcib. 9, 4:

minata, Servitura suo Capitolia nostra Canopo,

Ov. M. 15, 827.—

With apud:

tam ille apud nos servit, quam ego nunc hic apud te servio,

Plaut. Capt. 2, 2, 62:

filius meus illi apud vos servit captus in Alide,

id. ib. 2, 2, 80:

hoc pacto apud te serviam,

id. Aul. 1, 1, 12:

apud lenonem,

id. Poen. 4, 2, 87:

si quis apud nos servisset, etc.,

Cic. de Or. 1, 40, 182.—

With homogeneous object:

servitutem: qui in servitute est eo jure, quo servus, aut, ut antiqui dixerunt, qui servitutem servit,

Quint. 7, 3, 26:

tu usque a puero servitutem servivisti in Alide,

Plaut. Capt. 3, 4, 12:

quorum majorum nemo servitutem servivit,

Cic. Top. 6, 29; id. Mur. 29, 61:

qui (cives) servitutem servissent,

Liv. 40, 18, 7; 45, 15, 5: neque erile negotium plus curat quam si non servitutem [p. 1683] serviat, Plaut. Mil. 2, 6, 2; 3, 1, 150 (not servitute, v. Ritschl ad h. l.).—So with dat. of person:

me servitutem servire huic homini optumo,

Plaut. Capt. 2, 3, 31; id. Aul. 4, 1, 6; id. Rud. 3, 4, 42; cf.:

sed is privatam servitutem servit illi an publicam?

id. Capt. 2, 2, 84 (v. infra, II.):

ego haud diu: ab ineunte adulescentiā tuis servivi servitutem imperiis,

id. Trin. 2, 2, 21; and with apud:

apud hunc servitutem servio,

id. Mil. 2, 1, 17.—

Pass. (perh. only in the foll. passage):

adsuescamus... servis paucioribus serviri,

Sen. Tranq. 9, 3.—

In gen., with dat. of object (a person or thing), to be devoted or subject to; to be of use or service to; to serve for, be fit or useful for; to do a service to, to comply with, gratify, humor, accommodate; to have respect to, to regard or care for; to consult, aim at, to accommodate one's self to, etc. (so esp. freq. in Cic.; cf.:

pareo, appareo, ministro): tibi servio atque audiens sum imperii,

Plaut. Truc. 1, 2, 25; Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

quoniam sibi (rei publicae) servissem semper, numquam mihi... ut jam mihi servirem, consulerem meis,

id. Planc. 38, 92; cf.:

servire populo,

id. ib. 4, 11; id. Fin. 5, 9, 27 et saep.:

cum is, qui imperat aliis, servit ipse nulli cupiditati,

id. Rep. 1, 34, 52; cf.:

cum homines cupiditatibus iis, quibus ceteri serviunt, imperabunt,

id. Lael. 22, 82:

aetati hujus,

id. Fin. 5, 9, 27:

mori alicujus,

Nep. Them. 1, 3:

semper aut belli aut pacis serviit artibus,

Vell. 1, 13, 3:

amori aliorum flagitiosissime,

Cic. Cat. 2, 4, 8:

auribus alicujus,

Caes. B. C. 2, 27:

bello,

id. B. G. 7, 34:

brevitati,

Cic. de Or. 2, 80, 327:

commodis alicujus,

id. Rep. 1, 4, 8; id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 24; id. Inv. 2, 45, 132:

rei publicae commodis,

id. Div. in Caecil. 20, 64; cf.:

compendio suo privato,

Caes. B. C. 3, 32:

constantiae,

Cic. Fam. 5, 16, 5:

dignitati (with consulere rei publicae),

id. Sest. 10, 23:

dolori meo,

id. ib. 6, 14:

existimationi,

id. Verr. 1, 10, 29; id. Att. 5, 11, 5:

famae,

id. ib. 5, 10, 2:

gloriae,

id. Tusc. 5, 3, 9:

gravitati vocum aut suavitati,

id. Or. 54, 182:

vel honori multorum vel periculo (with obedire tempori),

id. Brut. 69, 242:

indulgentiae,

id. Cael. 32, 79:

iracundiae (with parere dolori),

id. Prov. Cons. 1, 2:

laudi et gloriae,

id. Cat. 1, 9, 23:

laudi existimationique,

id. Verr. 2, 1, 2, § 5:

numeris (orationis),

id. Or. 52, 176:

oculis civium,

id. Phil. 8, 10, 29:

pecuniae,

id. Tusc. 5, 3, 9:

personae,

id. Off. 3, 29, 106:

petitioni,

id. Verr. 1, 9, 24:

posteritati,

id. Tusc. 1, 15, 35:

rei familiari,

id. Rosc. Am. 15, 43; cf.

rei,

Ter. Hec. 2, 1, 27:

rumori,

Plaut. Trin. 3, 2, 14; Caes. B. G. 4, 5 fin.:

tempori,

Cic. Sest. 6, 14; id. Tusc. 3, 27, 66; id. Att. 8, 3, 6; 10, 7, 1:

utilitati salutique,

id. Q. Fr. 1, 1, 9, § 27:

valetudini,

id. Fam. 16, 18, 1:

vectigalibus,

id. de Or. 2, 40, 171:

venustati vel maxime,

id. ib. 2, 78, 316;

2, 80, 327: verbis praecedentibus,

Quint. 9, 4, 63.— Pass. impers.:

ut communi utilitati serviatur,

Cic. Off. 1, 10, 31:

concisum est ita, ut non brevitati servitum sit, sed magis venustati,

id. de Or. 2, 80, 327.—

With homogeneous object (cf. supra, I. d):

ab ineunte adulescentiā Tuis servivi servitutem imperiis et praeceptis, pater... Meum animum tibi servitutem servire aequom censui,

Plaut. Trin. 2, 2, 21 sqq.—

Transf., of things.

In gen., to help, assist, be serviceable to, be useful for (post-Aug.):

ut totus truncus alienigenis surculis serviat,

Col. 4, 29, 14; cf.:

tabularia debent servire gallinis,

id. 6, 3, 2:

chartis serviunt calami,

Plin. 16, 36, 64, § 157:

candelae luminibus et funeribus serviunt,

id. 16, 37, 70, § 178:

eademque materia et cibis et probris serviat,

id. 33, 12, 54, § 152:

laetor quod domus aliquando C. Cassi, serviet domino non minori,

Plin. Ep. 7, 24, 8.—

Esp., jurid. t. t., of buildings, lands, etc., to be subject to a servitude:

praedia, quae serviebant,

Cic. Agr. 3, 2, 9; so,

aedes,

id. Off. 3, 16, 67:

neque servire quandam earum aedium partem in mancipi lege dixisset,

id. de Or. 1, 39, 178:

eodem numero (incorporalium) sunt et jura praediorum urbanorum et rusticorum, quae etiam servitutes vocantur,

Gai. Inst. 2, 14 fin.; Paul. Sent. 1, 17; cf. Dig. 8, 2, 20, §§ 3 and 5; 8, 6, 8, § 1 al.; and v. servitus, II. B., and servus, II.

specto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [id.], to look at, behold; to gaze at, watch, observe, etc. (freq. and class.; syn.: adspicio, speculor, conspicor, contueor).

Lit.

In gen.

With acc.:

speculum a speciendo, quod ibi se spectant,

Varr. L. L. 5, § 129 Müll.; cf. id. ib. 6, §

82 ib.: si vis videre ludos jucundissimos... amores tuos si vis spectare,

Plaut. Poen. 1, 1, 81:

spectare aliquid et visere,

Cic. Tusc. 1, 19, 44:

taceas, me spectes,

Plaut. As. 3, 3, 90:

quid illas spectas?

id. Rud. 3, 4, 54; id. Am. 1, 1, 268:

ere, ne me spectes,

Ter. Eun. 5, 5, 18:

corpora,

Lucr. 4, 1102:

ingentes acervos,

Hor. C. 2, 2, 24:

gaude quod spectant oculi te mille loquentem,

id. Ep. 1, 6, 19:

cum modo me spectas oculis protervis,

Ov. H. 16 (17), 77:

spectari tergo,

id. A. A. 3, 774:

Zoroaster primus siderum motus diligentissime spectasse dicitur,

Just. 1, 1, 9.—

With rel.clause:

tacitus te sequor, Spectans quas tu res hoc ornatu geras,

Plaut. Bacch. 1, 2, 2:

specta quam arcte dormiunt,

id. Most. 3, 2, 144; cf.:

saepe tui, specto, si sint in litore passus,

Ov. H. 18 (19), 27.—

Absol.:

vise, specta tuo arbitratu,

Plaut. Most. 3, 2, 106: Am. Sosia, age me huc aspice. So. Specto, id. Am. 2, 2, 119:

quam magis specto, minus placet mihi hominis facies,

id. Trin. 4, 2, 19:

alte spectare,

Cic. Rep. 6, 23, 25:

populo spectante,

Hor. Ep. 1, 6, 60.—

With ad, in, per, or adv. of place:

spectare ad carceris oras,

Enn. Ann. 1, 102:

quaeso huc ad me specta,

Plaut. Most. 3, 2, 149; so, ad me, Afran. ap. Isid. Orig. 12, 8, 16:

ad dexteram,

Plaut. Poen. 3, 4, 1:

tota domus, quae spectat in nos solos,

Cic. Off. 1, 17, 58:

ego limis specto Sic per flabellum clanculum,

Ter. Eun. 3, 5, 53:

quoquo hic spectabit, eo tu spectato simul,

Plaut. Ps. 3, 2, 69.—

Impers. pass. with subj. or final clause:

cum plausu congregari feros (pisces) ad cibum assuetudine, in quibusdam vivariis spectetur,

Plin. 10, 70, 89, § 193:

spectandum ne quoi anulum det,

Plaut. As. 4, 1, 33. —

With inf.:

spectet currere Gangem,

Sen. Herc. Oet. 629:

minaces ire per caelum faces specta,

id. ib. 325.—

In partic.

To look at or see (a play or an actor) as a spectator, to look on:

fabulam,

Plaut. Bacch. 2, 2, 37:

Megalesia,

Cic. Har. Resp. 11, 22; Hor. A. P. 190:

ludos,

id. S. 2, 6, 48; 2, 8, 79; id. Ep. 2, 1, 203; Suet. Aug. 40; 53 al.:

Circenses,

id. ib. 45; id. Claud. 4:

pugiles,

id. Aug. 45:

artifices saltationis,

id. Tit. 7 al. —With inf.:

spectavi ego pridem Comicos ad istum modum Sapienter dicta dicere atque is plaudier,

Plaut. Rud. 4, 7, 23:

matronae tacitae spectent, tacitae rideant,

id. Poen. prol. 32:

jam hic deludetur (Amphitruo), spectatores, vobis spectantibus,

id. Am. 3, 4, 15; cf. id. ib. prol. 151. —Hence, very often in inscrr. and tesseris: GLADIATORIIS SP., i. e. spectatus, of a gladiator who had stood the first public fight, Inscr. Orell. 2561 sq.; cf.: Morcelli delle tessere degli spettacoli Roma, Becker, Antiq. 4, p. 562.—

Of localities, to look, face, lie, be situated towards any quarter (syn.: prospicio, vergo); constr. usu. with ad, in, inter, etc., or an adv. of place; less freq. with acc.:

(hujus insulae) alter angulus ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat,

Caes. B. G. 5, 13; so,

ad orientem solem,

id. ib. 7, 69:

ad fretum,

Cic. Verr. 2, 5, 66, § 169:

ager, qui in ventum Favonium spectet,

Varr. R. R. 1, 24, 1:

in urbem... in Etruriam,

Liv. 5, 5;

v. also infra: Aquitania spectat inter occasum solis et septentriones,

is situated to the north - west, Caes. B. G. 1, 1 fin.: quare fit, ut introversus et ad te Spectent atque ferant vestigia se omnia prorsus, Lucil. ap. Non. 402, 7; cf.:

ut ora eorum deorsum spectent,

Col. 12, 16, 4:

vestigia Omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum,

Hor. Ep. 1, 1, 75:

quo (villae) spectent porticibus,

Varr. R. R. 1, 4, 4: Creta altior est, quā spectat orientem, Sall. ap. Serv. Verg. A. 6, 23 (H. 3, 58 Dietsch):

Acarnania solem occidentem et mare Siculum spectat,

Liv. 33, 17, 5:

mediterranea regio est, orientem spectat,

id. 25, 9, 10; 30, 25, 11:

quae et Tanaim et Bactra spectant,

Curt. 7, 7, 4; Plin. Ep. 5, 6, 15; Vell. 1, 11, 3:

ab eo latere, quo (Gadis) Hispaniam spectat,

Plin. 4, 21, 36, § 120; 6, 17, 20, § 53.— Transf., of nations:

Belgae spectant in septentriones et orientem solem,

Caes. B. G. 1, 1, 6:

Masaesyli in regionem Hispaniae spectant,

Liv. 28, 17.—

To examine, try, test:

(argentum) dare spectandum,

Plaut. Pers. 3, 3, 35:

ut fulvum spectatur in ignibus aurum, Tempore sic duro est inspicienda fides,

Ov. Tr. 1, 5, 25; cf.:

qui pecuniā non movetur... hunc igni spectatum arbitrantur,

as having stood the test of fire, Cic. Off. 2, 11, 38; cf. spectatio, I. B., and spectator, I. B.—

Trop.

In gen., to look at, behold, see, regard, consider (very rare):

specta rem modo!

Plaut. Bacch. 4, 6, 14:

audaciam meretricum specta,

Ter. Eun. 5, 5, 24:

importunitatem spectate aniculae,

id. And. 1, 4, 4:

suave, E terrā magnum alterius spectare laborem,

Lucr. 2, 2: caeli signorum admirabilem ordinem spectat, Cic. Fragm. ap. Non. 402, 17:

ad te unum omnis mea spectat oratio,

Cic. Deiot. 2, 5.—

In partic.

To look to a thing, as to an end or guide of action; hence, to have in view, bear in mind; to aim, strive, or endeavor after; to meditate; to tend, incline, refer, pertain, or have regard to a thing (freq. and class.;

syn.: contendo, pertineo, tendo): juvenes magna spectare et ad ea rectis studiis debent contendere,

Cic. Off. 2, 13, 45:

nec commune bonum poterant spectare,

Lucr. 5, 958:

rem, non hominem, spectari oportere,

Auct. Her. 1, 6, 9:

nihil spectat nisi fugam,

Cic. Att. 8, 7, 1:

Pompeius statuisse videtur, quid vos in judicando spectare oporteret,

id. Mil. 6, 15:

nos ea, quae sunt in usu vitāque communi, non ea quae finguntur aut optantur spectare debemus,

id. Lael. 5, 18:

ingenti consensu defectionem omnes spectare,

Liv. 22, 22, 21:

arma et bellum,

id. 3, 69, 2:

Romani, desperatā ope humanā, fata et deos spectabant,

id. 5, 16, 8; Curt. 9, 7, 2; Just. 13, 1, 8:

tota domus quae spectat in nos solos,

relies on, Cic. Off. 1, 17, 58:

in philosophiā res spectatur, non verba penduntur,

id. Or. 16, 51:

mores,

id. Off. 2, 20, 69; so (with sequi) id. de Or. 2, 50, 204:

quem locum probandae virtutis tuae spectas?

do you seek? Caes. B. G. 5, 44:

noli spectare, quanti homo sit,

Cic. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

me spectasse semper, ut tibi possem quam maxime esse conjunctus,

id. Fam. 5, 8, 3:

ad imperatorias laudes,

id. Vatin. 10, 24:

ad suam magis gloriam quam ad salutem rei publicae,

id. Sest. 16, 37:

ad vitulam,

Verg. E. 3, 48:

cum plebes Nolana de integro ad defectionem spectaret,

Liv. 23, 16, 2; so id. 23, 6, 4:

ab scelere ad aliud spectare mulier scelus,

id. 1, 47, 1; 34, 56, 10.—Of subjects not personal:

et prima et media verba spectare debent ad ultimum,

Cic. Or. 59, 200:

ad arma rem spectare,

id. Fam. 14, 5, 1; cf.:

rem ad seditionem spectare,

Liv. 25, 3, 19:

ad vim spectare res coepit,

id. 1, 9, 6; cf.:

si ad perniciem patriae res spectabit,

Cic. Off. 2, 23, 90:

aliquid anquirunt, quod spectet et valeat ad bene beateque vivendum,

id. ib. 2, 2, 6:

ea non tam ad religionem spectant, quam ad jus sepulcrorum,

belong to, concern, id. Leg. 2, 23, 58:

quoniam de eo genere beneficiorum dictum est, quae ad singulos spectant: deinceps de iis, quae ad universos pertinent, disputandum est,

id. Off. 2, 21, 72; cf. id. ib. 1, 3, 7: artem negabat esse ullam, nisi quae cognitis et in unum exitum spectantibus, Cic. de Or. 1, 20, 92:

nostra consilia sempiternum tempus spectare debent,

id. ib. 2, 40, 169:

solvendi necessitas debitorem spectat,

Dig. 2, 14, 42:

res eo spectat, ut eā poenā non videamini esse contenti,

Cic. Lig. 5, 13:

hoc eo spectabat, ut eam (Pythiam) a Philippo corruptam diceret,

id. de Div. 2, 57, 118: summa judicii mei spectat huc, ut meorum injurias ferre possim, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 20, 46:

quo igitur haec spectat oratio?

Cic. Att. 8, 2, 4; cf. id. Phil. 13, 20, 46:

quorsum haec omnis spectat oratio?

id. ib. 7, 9, 26 et saep.:

quia quicquid ad corpus spectat, et immortalitatis est expers, vanum sit,

Lact. 3, 12, 33.—

(Acc. to I. B. 3.) To judge of; to try, test (syn. probo):

nemo illum ex trunco corporis spectabat, sed ex artificio comico aestimabat,

Cic. Rosc. Com. 10, 28:

alicujus animum ex animo suo,

Ter. And. 4, 1, 22:

non igitur ex singulis vocibus philosophi spectandi sunt, sed ex perpetuitate atque constantiā,

Cic. Tusc. 5, 10, 31:

ex meo otium tuum specto,

id. Att. 12, 39:

quod ego non tam fastidiose in nobis quam in histrionibus spectari puto,

id. de Or. 1, 61, 258:

ubi facillime spectatur mulier, quae ingenio'st bono?

Plaut. Stich. 1, 2, 59; cf.:

hominem in dubiis periclis,

Lucr. 3, 55:

beneficium a deteriore parte,

Sen. Ben. 2, 28, 2.—Hence, spectātus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 2.).

Tried, tested, proved (syn.: probatus, cognitus): tuam probatam et spectatam maxime adulescentiam, Lucil. ap. Non. 437, 14:

homines spectati et probati,

Cic. de Or. 1, 27, 124:

fides spectata et diu cognita,

id. Div. in Caecil. 4, 11; Ov. P. 2, 7, 82:

pietas spectata per ignes,

id. F. 4, 37:

integritas,

Liv. 26, 49, 16; cf.:

homo in rebus judicandis spectatus et cognitus,

Cic. Verr. 1, 10, 29:

spectata ac nobilitata virtus,

id. Fl. 26, 63:

spectata multis magnisque rebus singularis integritas,

id. Phil. 3, 10, 26:

rebus spectata juventus,

Verg. A. 8, 151:

utebatur medico ignobili, sed spectato homine, Cleophanto,

id. Clu. 16, 47:

mores,

Plaut. Pers. 2, 1, 4:

ni virtus fidesque vestra spectata mihi forent,

Sall. C. 20, 2.— Sup.:

id cuique spectatissimum sit, quod occurrerit, etc.,

let that be the best test of each, Liv. 1, 57, 7.—With subject-clause:

mihi satis spectatum est, Pompeium malle principem volentibus vobis esse quam, etc.,

Sall. H. 3, 61, 23 Dietsch.—

In gen., looked up to, respected, esteemed, worthy, excellent:

fecere tale ante alii spectati viri,

Plaut. Merc. 2, 2, 47:

in perfecto et spectato viro,

Cic. Lael. 2, 9:

homines,

id. Div. in Caecil. 7, 24:

castitas,

Liv. 1, 57, 10.— Comp.:

quo non spectatior alter,

Sil. 1, 440.— Sup.:

auctoritas clarissimi et spectatissimi viri atque in primis probati,

Cic. Fam. 5, 12, 7:

spectatissima femina,

id. Rosc. Am. 50, 147.—Of things (Plinian):

paeninsula spectatior (with flumen clarum),

Plin. 4, 18, 32, § 107:

spectatius artificium,

id. 11, 1, 1, § 1:

spectatissima laurus,

id. 15, 30, 40, § 134.— Hence, adv.: spectātē, splendidly, excellently:

spectatissime florere,

Plin. 21, 1, 1, § 2:

spectatissime ministrere,

Amm. 28, 3, 9.

ut or ŭtī (old form ŭtei, C. I. L. 1, 196, 4 sq.; 1, 198, 8 et saep.), adv. and conj. [for quoti or cuti, from pronom. stem ka-, Lat. quo-, whence qui, etc., and locat. ending -ti of stem to-, whence tum, etc.].

As adv. of manner.

Interrog. = quomodo, how, in what way or manner.

In independent questions (colloq.; rare in class. prose; not in Cic.): De. Quid? ut videtur mulier? Ch. Non, edepol, mala. De. Ut morata'st? Ch. Nullam vidi melius mea sententia, Plaut. Merc. 2, 3, 56 sq.:

salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?

id. ib. 5, 2, 107; id. Pers. 2, 5, 8:

ut vales?

id. Most. 2, 19, 29; 3, 2, 28; Ter. Heaut. 2, 4, 26:

ut sese in Samnio res habent?

Liv. 10, 18, 11:

ut valet? ut meminit nostri?

Hor. Ep. 1, 3, 12; id. S. 2, 8, 1.—

In exclamatory sentences (in all periods of the language): ut omnia in me conglomerat mala! Enn. ap. Non. p. 90, 14 (Trag. Rel. v. 408 Vahl.):

ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!

Plaut. Merc. 3, 4, 76:

ut dissimulat malus!

id. ib. 5, 4, 13:

ut volupe est homini si cluet victoria!

id. Poen. 5, 5, 15: ut multa verba feci;

ut lenta materies fuit!

id. Mil. 4, 5, 4:

ut scelestus nunc iste te ludos facit!

id. Capt. 3, 4, 47:

ut saepe summa ingenia in occulto latent,

id. ib. 1, 2, 61; id. Rud. 1, 2, 75; 2, 3, 33 sq.:

ut falsus animi est!

Ter. Eun. 2, 2, 42:

heia! ut elegans est!

id. Heaut. 5, 5, 19:

fortuna ut numquam perpetua est bona!

id. Hec. 3, 3, 46; cf. id. Phorm. 5, 8, 52:

Gnaeus autem noster... ut totus jacet,

Cic. Att. 7, 21, 1:

quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!

id. Mil. 24, 64:

qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!

id. Fl. 5, 12:

quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!

id. Att. 3, 11, 2:

quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,

id. Fin. 5, 22, 61:

ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!

Verg. E. 8, 41:

ut melius quidquid erit pati!

Hor. C. 1, 11, 3:

ut tu Semper eris derisor!

id. S. 2, 6, 53:

o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!

Sen. Ben. 2, 13, 1:

ut me in supremis consolatus est!

Quint. 6, prooem. 11.—

In dependent questions.

With indic. (ante-class. and poet.): divi hoc audite parumper ut pro Romano populo... animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.): edoce eum uti res se habet, Plaut. [p. 1940] Trin. 3, 3, 21:

hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,

id. Curc. 1, 2, 33:

hoc vide ut dormiunt pessuli,

id. ib. 1, 2, 66:

illud vide os ut sibi distorsit carnufex,

Ter. Eun. 4, 4, 3:

vide ut otiosus it, si dis placet,

id. ib. 5, 3, 10:

illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,

id. Ad. 2, 2, 21; 3, 5, 3:

viden ut faces Splendidas quatiunt comas?

Cat. 61, 77:

viden ut perniciter exiluere?

id. 62, 8:

adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,

id. 62, 12:

aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),

Verg. E. 4, 52 Forbig. ad loc.:

nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

id. G. 1, 56; id. E. 5, 6; id. A. 6, 779. —

With subj. (class.):

nescis ut res sit, Phoenicium,

Plaut. Ps. 4, 4, 1:

oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,

id. Merc. 2, 1, 16:

nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,

id. Am. prol. 104:

narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,

Ter. Hec. 1, 2, 70:

tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,

id. Eun. 1, 2, 48:

videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?

Cic. Rosc. Am. 46, 135:

videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?

id. Sen. 10, 31; id. Rosc. Am. 24, 66:

credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,

id. Att. 1, 16, 4:

videte ut hoc iste correxerit,

id. Verr. 2, 1, 45, § 115:

docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,

Caes. B. G. 1, 43:

veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,

Liv. 23, 5, 8:

aspice quo submittat humus formosa colores,

Prop. 1, 2, 9:

infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,

Quint. 6, 5, 10:

vides ut alta stet nive candidum Soracte,

Hor. C. 1, 9, 1:

nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,

id. ib. 1, 14, 3 Orell. ad loc.:

audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,

id. ib. 3, 10, 7; id. S. 1, 8, 42; 2, 3, 315; Verg. A. 2, 4; Tib. 2, 1, 26; Prop. 2, 34 (3, 32), 57:

mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,

Plin. Ep. 1, 6, 2.—

Relative adverb of manner = eo modo quo, as.

Without demonstr. as correlatives: ut aiunt, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 101 Mull. (fr inc. l. 10 Vahl.):

ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,

Plaut. Merc. 2, 3, 79:

apparatus sum ut videtis,

id. ib. 5, 2, 10:

verum postremo impetravi ut volui,

id. Mil. 4, 5, 5:

ero ut me voles esse,

id. Capt. 2, 1, 32:

faciam ut tu voles,

id. Men. 5, 9, 90: ut vales? Tox. Ut queo, id. Pers. 1, 1, 16:

ut potero feram,

Ter. And. 5, 3, 27:

faciam ut mones,

id. Hec. 4, 4, 97:

Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,

Cic. Q. Fr. 3, 9, 9:

cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?

id. Rosc. Am. 14, 39:

ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,

id. ib. 17, 49:

homo demens, ut isti putant,

id. Rep. 1, 1, 1:

cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,

id. ib. 1, 46, 70:

non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,

id. Fam. 9, 16, 7:

Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,

Caes. B. G. 1, 22:

cuncta ut gesta erant exposuit,

Liv. 3, 50, 4:

(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,

id. 10, 46, 16:

sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,

id. 21, 4, 1:

nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,

Sen. Vit. Beat. 17, 2:

servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,

id. Ben. 3, 22, 1.—Esp. parenthet., to denote that the facts accord with an assumption or supposition made in the principal sentence (= sicut):

si virtus digna est gloriatione, ut est,

Cic. Fin. 4, 18, 51:

quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,

id. Phil. 10, 9, 18:

quamvis fuerit acutus, ut fuit,

id. Ac. 2, 22, 69; cf.:

incumbite in causam, Quirites, ut facitis,

id. Phil. 4, 5, 12:

tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,

id. Fam. 7, 1, 5:

satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,

id. Phil. 1, 15, 37.—

With the correlative ita or sic: VTI LEGASSIT SVPER PECVNIA TVTELAVE SVAE REI, ITA IVS ESTO, Leg. XII. Tab. 5, fr. 3: alii, ut esse in suam rem ducunt, ita sint;

ego ita ero ut me esse oportet,

Plaut. Men. 5, 6, 24 sq.:

sic sum ut vides,

id. Am. 2, 1, 57:

omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,

Ter. Phorm. 5, 8, 15:

ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,

Cic. Caecin. 7, 18.—In partic. with a superlative belonging to the principal sentence, attracted to the relative clause:

haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),

Cic. de Or. 2, 41, 174.—So ut qui, with sup.:

te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,

Cic. Fam. 12, 62 fin.; without sic or ita:

causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,

id. Phil. 14, 11, 29:

sed exigenda est ut optime possumus,

Quint. 12, 10, 38.—And with comp.:

eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,

Nep. Epam. 2, 1; cf.:

ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,

Hor. S. 1, 5, 33:

cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,

id. ib. 2, 8, 48.—

Doubled ut ut, as indefinite relative, = utcumque, in whatever manner, howsoever (mostly ante-class.; only with indic.):

gaudeo, ut ut erga me est merita,

Plaut. Am. 5, 1, 52:

age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,

id. Bacch. 5, 2, 85:

utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,

id. Ps. 1, 3, 76:

utut res sese habet, pergam, etc.,

id. Most. 3, 1, 14:

non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,

id. Ps. 1, 3, 36; id. Cist. 1, 1, 110:

sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,

Ter. Phorm. 3, 2, 46; cf. id. ib. 3, 1, 4; id. Heaut. 1, 2, 26; id. Ad. 2, 2, 40; 4, 4, 22:

ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,

Cic. Att. 15, 25 B. and K. (dub.;

v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,

id. Fam. 16, 18, 1 dub. (al. ut est).—

Causal, as, = prout, pro eo ut.

Introducing a general statement, in correspondence with the particular assertion of the principal clause, ut = as, considering... that, in accordance with:

atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,

Plaut. Merc. 2, 3, 75:

ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,

id. Men. 5, 2, 1:

haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,

Ter. Phorm. 5, 2, 9:

praesertim, ut nunc sunt mores,

id. ib. 1, 2, 5:

atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,

Cic. Mur. 25, 51:

permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,

id. Tusc. 1, 45, 108:

magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,

id. Verr. 2, 1, 26, § 65:

Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,

Liv. 3, 6, 1:

tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,

id. 3, 71, 5:

transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,

id. 21, 47, 3.—Ellipt.:

mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),

Plaut. Men. prol. 30:

Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,

as was natural, he being a Sicilian, Cic. Tusc. 1, 8, 15; so,

Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,

id. ib. 5, 33, 92:

ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,

Liv. 23, 14, 1.—

Reflecting the assertion to particular circumstances, etc., ut = for, as, considering:

hic Geta ut captus est servorum, non malus,

Ter. Ad. 3, 4, 34:

ut est captus hominum,

Cic. Tusc. 2, 27, 65; Caes. B. G. 4, 3: Themistocles ut apud nos perantiquus, ut apud Athenienses non ita sane vetus, in regard to us, etc., Cic. Brut. 10, 41:

Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,

for those times, id. ib. 26, 102:

nonnihil, ut in tantis malis est profectum,

considering the unfortunate state of affairs, id. Fam. 12, 2, 2:

(orationis genus) ut in oratore exile,

for an orator, id. Or. 3, 18, 66:

multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,

id. Sen. 4, 12:

consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,

Liv. 1, 18, 1:

florentem jam ut tum res erant,

id. 1, 3, 3:

Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,

id. 24, 28, 1:

Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,

id. 4, 13, 1: insigni, ut illorum temporum habitus erat, triumpho, id. 10, 46, 2:

Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,

id. 1, 57, 1:

vir, ut inter Aetolos, facundus,

id. 32, 33, 9:

Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

Nep. Epam. 5, 2:

ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,

Curt. 9, 1, 14:

multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,

Tac. G. 30. —

Ut before relatives, with subj., as it is natural for persons who, like one who, since he, since they, etc.; seeing that they, etc. (not in Cic.):

non demutabo ut quod certo sciam,

seeing that I know it for certain, Plaut. Ps. 1, 5, 153:

prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,

Caes. B. G. 5, 31, 6:

facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,

Liv. 1, 34, 6:

inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,

id. 38, 18, 7:

Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,

id. 33, 4, 11:

Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,

id. 1, 49, 3; 25, 23, 3:

Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,

id. 9, 45, 10:

igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,

id. 30, 6, 3; 23, 15, 4; 23, 29, 12:

omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,

as is natural in one who, since he, Quint. 1, 2, 19:

in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,

id. 3, 5, 9:

ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,

id. 12, 2, 20; 5, 14, 28; 11, 3, 53.—Rarely with participle:

ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,

Liv. 3, 16, 2:

gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,

id. 7, 23, 6.—

With perinde or pro eo, with reference to several alternatives or degrees to be determined by circumstances, as, according as, to the extent that, in the measure that, etc.:

perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,

Cic. Clu. 25, 70:

in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,

Liv. 7, 6, 8: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.—

Transf. of local relations, like Gr. hina, where (very rare):

in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,

Plaut. Bacch. 4, 7, 17:

flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),

Lucil. 8, 18 Mull.:

in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,

Cat. 11, 2 sqq.; 17, 10; cf. Verg. A. 5, 329; Lucr. 6, 550 Munro ad loc.

Introducing comparative clauses of manner, = eodem modo quo, as, like.

In gen.

With sic as correlative:

haec res sic est ut narro tibi,

Plaut. Most. 4, 3, 40:

quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,

Cic. N. D. 2, 39, 99:

Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,

id. Fam. 13, 1, 5:

si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,

id. Brut. 72, 251:

sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,

id. Rep. 6, 15, 15:

ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,

id. Quint. 11, 3, 150 (for ut... sic, in similes, v. sic, IV. 1. a.).—

With ita as correlative:

ut sementem feceris, ita metes,

Cic. Or. 2, 65, 261:

quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,

id. Rep. 2, 1. 3:

non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,

Liv. 1, 53, 1:

ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,

Quint. 9, 3, 39.—

With other correlatives:

in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,

Cato, R. R. 78:

encytum ad eundem modum facito uti globos,

id. ib. 80:

cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,

Cic. Ac. 2, 15, 47:

disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,

id. Tusc. 2, 3, 9: scelerum caput, ut tute es item omnis censes esse' [p. 1941] Plaut. Rud. 4, 4, 55:

ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,

id. Am. 3, 4, 9:

fecisti item ut praedones solent,

Cic. Verr. 2, 4, 9, § 21:

item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,

id. ib. 2, 1, 45, § 117;

so with item,

id. Or. 60, 202:

is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,

Plaut. Aul. prol. 21.—With atque:

nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,

Plaut. Cas. 5, 1, 7.—And after aliter = than:

si aliter ut dixi accidisset,

Cic. Rep. 1, 4, 7.—

Without correlative:

rem omnem uti acta erat cognovit,

Sall. J. 71, 5:

quare perge ut instituisti,

Cic. Rep. 2, 11, 22:

apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,

id. ib. 1, 38, 59:

miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,

Sen. Vit. Beat. 12, 2:

comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,

id. ib. 13, 5:

ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,

Quint. 8, 2, 23.—

In partic.

Ut... ita or ut... sic; co-ordinate, introducing contrasted clauses.

= cum... tum, as... so, as on the one hand... so on the other, both and:

ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?

Cic. Fam. 10, 20, 2:

ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,

Liv. 26, 37, 6:

Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,

Cic. Fam. 12, 13, 4:

fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,

Sen. Ben. 2, 28, 3.—

Concessive, = etsi... tamen, although... yet:

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,

Liv. 4, 6, 2:

Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,

id. 21, 11, 5:

ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,

id. 21, 8, 1:

haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

id. 3, 55, 15:

in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,

id. 23, 14, 6; 23, 34, 12:

uti longe a luxuria, ita famae propior,

Tac. Agr. 6:

ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,

Quint. 10, 1, 74:

ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,

id. 12, 2, 12:

quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,

id. 5, 12, 9; cf. id. 10, 1, 62.—With certe in place of ita:

ut non demens, crudelis certe videtur,

Quint. 9, 2, 91.—

Ita... ut;

in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,

Plaut. Aul. 3, 5, 22:

ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,

Ter. Heaut. 4, 3, 8:

ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,

id. ib. 4, 5, 1:

ita vivo ut maximos sumptus facio,

Cic. Att. 5, 15, 2.—So with sic:

sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,

Ter. Heaut. 3, 1, 54.—

In exemplifications.

In gen., as for example, for instance:

nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,

Cic. de Or. 3, 29, 112:

sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,

id. Fin. 5, 14, 38:

in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,

id. Rep. 1, 31, 47:

qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,

id. ib. 2, 1, 2; id. Ac. 2, 24, 76; id. Inv. 2, 52, 157:

est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,

Sen. Ben. 3, 21, 2:

est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,

Quint. 8, 3, 89; 4, 3, 12.—Where several instances are adduced, if each of them singly is made prominent, ut is repeated with each;

if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,

Cic. de Or. 3, 16, 59.—

Ut si, if for instance; for example, if, etc.; with subj.:

ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,

Auct. Her. 1, 15, 25:

ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,

Cic. Inv. 2, 15, 48:

ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,

id. ib. 1, 18, 26:

ut si qui in foro cantet,

id. Off. 1, 40, 145:

ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,

Liv. 6, 40, 12; cf. Auct. Her. 2, 26, 4; 2, 27, 43; 3, 2, 2; Cic. Inv. 1, 49, 92:

ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,

Quint. 3, 8, 23:

ut si des arma timidis et imbellibus,

id. 12, 5, 2; 5, 10, 34; 2, 4, 18; 9, 2, 79 et saep.—So with cum:

ut cum marem feminamque filios dicimus,

Quint. 9, 3, 63; 1, 6, 22; 3, 8, 30; 9, 1, 3.—

Before an appositive noun, as, the same as, like:

qui canem et felem ut deos colunt,

Cic. Leg. 1, 11, 32:

ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,

id. Rep. 1, 12, 18:

suam vitam ut legem praefert suis civibus,

id. ib. 1, 34, 52:

habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,

id. Verr. 2, 1, 15, § 38:

Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,

Liv. 36, 15, 2: (Dionysium) dimisi a me ut magistrum Ciceronum non lubenter;

ut hominem ingratum non invitus,

in his capacity of, Cic. Att. 8, 10:

qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,

Liv. 25, 40, 4:

qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,

id. 24, 45, 12:

Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,

Nep. Att. 16:

et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,

Sen. Vit. Beat. 26, 7:

hunc ut deum homines intuebuntur,

Quint. 12, 10, 65:

id ut crimen ingens expavescendum est,

id. 9, 3, 35.—

Ut si = quasi, velut si, tamquam si, as if, just as if:

mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,

Ter. Eun. 1, 2, 37:

Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,

Cic. Fam. 7, 20, 1:

ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,

id. ib. 2, 14, 1:

ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,

id. Q. Fr. 1, 1, 6:

qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,

id. Off. 1, 14, 42; id. Opt. Gen. 4, 10:

similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,

like men who should say, Cic. Sen. 6, 17: similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc., they act like sailors who, etc., id. Off. 1, 25, 87.—

Ut quisque... ita (sic), with superlatives (= eo magis... quo magis, with indefinite subjects): ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better a man is, the more difficult it is for him to, etc., Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 12:

ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

id. Caecin. 2, 7:

ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,

id. Clu. 21, 57:

ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,

id. Verr. 2, 2, 10, § 27; id. Off. 1, 16, 50; 1, 19, 64:

nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,

Quint. 1, 10, 40.—This construction is variously modified,

With ita understood:

facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,

Cic. Off. 1, 19, 65. —

With virtual superlatives:

ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,

Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:

ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,

id. Fin. 5, 20, 57.—

The superlatives omitted in either clause:

ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,

Cic. Sen. 18, 64:

ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,

id. Verr. 2, 4, 64, § 143:

pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,

id. ib. 2, 1, 27, §

68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,

Liv. 9, 6, 1:

ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,

id. 34, 38, 6.—And with tum = ita:

nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,

in proportion to his resemblance, Quint. 2, 5, 20.—

With a comparative in one of the terms:

major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,

Cic. Lael. 5, 19.—

Without superlative, as, according as:

de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,

Liv. 3, 18, 10 (for ut quisque... ita, in temporal clauses, v. B. 3. g infra).—

Introducing a temporal clause, the principal predicate being an immediate sequence; orig. = quo tempore.

With perf. indic.

In gen., as soon as:

principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

Plaut. Am. 1, 1, 49:

ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,

Ter. And. 3, 4, 11:

ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,

id. Phorm. 4, 3, 12:

ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,

id. ib. 5, 6, 19; id. Hec. 3, 3, 5; 5, 1, 26; id. Eun. 4, 7, 12:

qui ut peroravit, surrexit Clodius,

Cic. Q. Fr. 2, 3, 2:

eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,

id. Rep. 1, 11, 7:

qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,

id. ib. 2, 13, 25; cf. id. Verr. 2, 4, 22, § 48; id. Phil. 9, 4, 9; id. Brut. 8, 30:

ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,

Liv. 21, 54, 9:

ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,

id. 3, 10, 9; 23, 34, 6; 24, 44, 10.—

In oblique discourse:

Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,

Caes. B. G. 1, 31.—

With primum, when first, as soon as ever:

atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,

Cic. Rep. 6, 15, 15:

Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,

Liv. 25, 26, 13: ut primum lingua coepit esse in quaestu, curam morum qui diserti habebantur reliquerunt, Quint. prooem. 13.—

Rarely of coincidence in time:

nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,

Plaut. Cist. 4, 2, 46.—

Ut = ex quo tempore. since:

ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,

Cic. Att. 1, 15, 2.—

With imperf. indic.

In gen.: Fabii oratio fuit qualis biennio ante;

deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,

Liv. 10, 22, 2:

deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,

id. 10, 28, 20:

Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,

id. 25, 26, 15:

ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,

id. 22, 14, 1.— And with perf. and imperf. in co-ordinate clauses:

consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,

Liv. 22, 44, 1:

ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,

id. 22, 14, 3:

ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,

id. 24, 1, 6.—

Of repeated past actions, whenever:

ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,

Caes. B. G. 3, 4.—

With plupf.

= postquam (rare):

ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,

Ter. Ad. 4, 4, 10:

ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,

Caes. B. C. 3, 63.—

In epistolary style = the Engl. perf.:

litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),

Cic. Att. 2, 12, 4:

ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),

id. ib. 5, 10, 1.—

Of repeated past actions, whenever:

ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,

Liv. 21, 42, 3 dub.:

ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,

Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,

id. Clu. 19, 52:

ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,

Caes. B. G. 7, 81; cf.:

ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,

Liv. 23, 27, 5.—With ita as correl.:

ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,

Cic. Verr. 2, 3, 15, § 39.—

With fut. perf., or, in oblique discourse, plupf. subj.:

neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

Cic. Or. 2, 34, 146:

traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,

Liv. 5, 15, 11 (for ut after simul, v. simul, VI.).—

Introducing substantive clauses, that; always with subj. (cf. ut as interrog. adverb in dependent clauses, I. A. 3. supra).

In object clauses.

In clauses which, if independent, would take the imperative mood, often rendered by the Engl. infinitive.

After verbs denoting [p. 1942] to wish, request, pray, demand, or invite:

malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,

Plaut. Poen. 5, 4, 18:

equidem mallem ut ires,

Cic. Att. 1, 16, 8:

equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),

id. Fam. 7, 31, 2:

volo uti mihi respondeas num quis, etc.,

id. Vatin. 7, 17:

precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,

id. Q. Fr. 1, 3, 9:

postulo ut ne quid praejudicati afferatis,

id. Clu. 2, 5:

petebant uti equites praemitterent,

Caes. B. G. 4, 11:

tibi instat Hortensius ut eas in consilium,

Cic. Quint. 10, 34:

hoc ut aliquando fieret, instabat,

Sen. Clem. 2, 1, 2:

illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,

Cic. Att. 11, 7, 2:

cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,

Sen. Clem. 2, 2, 2:

senectutem ut adipiscantur omnes optant,

Cic. Lael. 2, 4:

exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,

Sen. Vit. Beat. 17, 3.—With ut ne = ne:

Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,

Cic. Fam. 4, 1, 2; Tac. H. 4, 58 fin. —Also without verb, like utinam, to express a wish;

esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,

Ter. Ad. 4, 6, 2:

ut illum di deaeque perdant,

id. Eun. 2, 3, 10; id. Heaut. 4, 6, 6.—

After verbs expressing or implying advice, suggestion, or exhortation:

ego vos hortari tantum possum ut, etc.,

Cic. Lael. 5, 17:

quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,

id. Att. 11, 16, 4:

tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,

id. Fam. 1, 9, 26:

censeo ut iter reliquum conficere pergas,

I propose, id. Or. 2, 71, 200; Caes. B. C. 1, 2; Liv. 30, 40, 4:

dixeram a principio ut sileremus,

I had advised, Cic. Brut. 42, 157:

Pompejum monebat ut meam domum metueret,

id. Sest. 64, 133:

equidem suasi ut Romam pergeret,

id. Att. 16, 8, 2:

M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,

exhorted, id. ib. 16, 16, A, 5.—

After verbs expressing resolution or agreement to do something:

rus ut irem jam heri constitiveram,

Plaut. Ps. 1, 5, 136:

decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,

Cic. Phil. 5, 2, 4:

constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,

id. Att. 16, 10, 1:

statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,

Caes. B. G. 7, 21:

Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,

Liv. 25, 33, 3:

illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),

id. 2, 5, 7; 27, 9, 9; 42, 25, 11:

ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,

Cic. Rep. 2, 27, 63:

servitia urbem ut incenderent conjurarunt,

Liv. 4, 45, 1.—

After verbs of command or prohibition:

imperat Laelio ut per collis circumducat equites,

Liv. 28, 33, 11:

illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,

Cic. Lael. 16, 60:

M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,

Liv. 41, 27, 3:

consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,

Cic. Pis. 8, 18:

jubet sententiam ut dicant suam,

Plaut. Am. 1, 1, 50:

hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,

Cic. Verr. 2, 4, 12, § 28.—With ne:

iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,

Nep. Them. 7, 3.—

Verbs expressing permission:

atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,

Cic. Tull. 20, 47:

concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,

id. Rosc. Am. 19, 54:

dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,

id. de Or. 1, 6, 23:

ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,

id. Div. in Caecil. 14, 45:

illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,

id. Off. 3, 5, 22.—

In dependent clauses implying an aim or end.

After verbs denoting direction and inclination of the mind, care, purpose, intention, or striving:

ut plurimis prosimus enitimur,

Cic. Ac. 2, 2, 6:

facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,

he will be more inclined, disposed, id. ib. 2, 36, 117: ne ille longe aberit ut argumento credat philosophorum, far remote from believing = not inclined, id. ib. 2, 47, 144: qui sibi hoc sumpsit ut conrigat mores aliorum, quis huic ignoscat si, who undertakes to correct, id. Verr. 2, 3, 1, § 2:

navem idoneam ut habeas diligenter videbis,

care, id. Fam. 16, 1, 2:

ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,

id. Verr. 2, 1, 26, § 67:

pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,

id. Rosc. Am. 19, 53:

cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,

id. Rep. 2, 12, 23:

equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,

id. Planc. 20, 50:

omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,

id. Clu. 41, 116:

omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,

Liv. 24, 34, 12:

omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,

Cic. de Or. 2, 75, 306:

se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

Liv. 4, 2, 8; 2, 34, 11.—

Verbs of effecting:

nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,

Plaut. Poen. 2, 6:

prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,

Cic. Tusc. 1, 47, 112:

caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,

id. Verr. 2, 3, 92, § 215:

sol efficit ut omnia floreant,

id. N. D. 2, 15, 41:

potest praestare ut ea causa melior esse videatur,

id. Or. 1, 10, 44:

non committam ut tibi ipse insanire videar,

id. Fam. 5, 5, 3:

di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,

id. Rosc. Am. 52, 151:

effecisti ut viverem et morerer ingratus,

Sen. Ben. 2, 25, 1:

quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,

id. Vit. Beat. 26, 6.—

Verbs of obtaining:

Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,

Caes. B. G. 1, 9:

quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,

what does he gain, Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,

Liv. 35, 51, 6:

vicerunt tribuni ut legem perferrent,

id. 4, 25, 13.—

Verbs of inducing and compelling:

nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,

Cic. Ac. 2, 3, 8:

civitati persuasit ut de finibus suis exirent,

Caes. B. G. 1, 2:

exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,

Cic. Fam. 9, 8, 1:

Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,

id. ib. 16, 18, 2:

ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,

id. Rosc. Am. 52, 150:

impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,

Caes. B. G. 7, 42:

ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,

Sen. Clem. 2, 1, 1.—

After verbs implying duty, right, rule, condition, or possibility:

cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,

not even the possibility of doubt, Cic. Ac. 2, 38, 119:

obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,

Caes. B. G. 1, 9:

se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,

id. ib. 1, 13:

mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,

Cic. Cat. 2, 12, 27:

(natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,

id. N. D. 1, 17, 45:

hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,

he gave the additional right, id. Verr. 2, 2, 68, § 164:

ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?

the privilege of conversing, id. Tusc. 1, 41, 98:

respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,

id. Or. 1, 54, 272:

meruit ut suspendatur,

Sen. Ep. 7, 5:

quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,

Plaut. Mil. 4, 4, 4.—So after dignus, Liv. 24, 16, 19; Quint. 8, 5, 12.—

After verbs of fearing, where ut implies a wish contrary to the fear; that not:

rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,

Caes. B. G. 1, 39:

vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,

Cic. Att. 6, 4, 2:

verebar ut redderentur,

id. Fam. 12, 19, 1:

sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,

id. ib. 14, 14, 1:

veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,

id. Leg. 2, 22, 58:

timeo ut sustineas,

id. Fam. 14, 2, 3:

o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,

Hor. S. 2, 1, 60.— So sometimes after video, with weakened force: vide ut sit, nearly = perhaps it is not (cf. Roby, Gr. 2, p. 280): considerabitis, vestri similes feminae sintne Romae;

si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,

Cic. Fam. 14, 14, 1.—Very rarely ut stands for ne after verbs of fearing:

quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,

Liv. 28, 22, 12 Weissenb. ad loc.:

ut ferula caedas meritum... non vereor,

Hor. S. 1, 3, 120 Jan. and Orell. ad loc. —

In interrogative clauses represented as untrue, rejecting a supposition or thought with indignation (nearly = fierine potest ut):

me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?

Plaut. Pers. 1, 3, 52:

te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?

Cic. Cat. 1, 9, 22:

egone ut te interpellem?

id. Tusc. 2, 18, 42:

pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?

id. Planc. 13, 31:

egone ut prolis meae fundam cruorem?

Sen. Med. 927.—

In subject clauses, with impersonal predicates.

With a predicate adjective.

With the idea of rule, duty, etc.:

id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,

Ter. And. 1, 1, 34:

reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,

Cic. Imp. Pomp. 20, 59:

praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,

id. Tusc. 3, 29, 73:

ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,

id. de Or. 2, 22, 90:

proximum est ut doceam, etc.,

id. N. D. 2, 29, 73:

extremum est ut te orem, etc.,

id. Fam. 4, 13, 7:

ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,

permission, id. Tusc. 5, 21, 62. —With predicates, aequum est, par (anteclass. and rare):

aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?

Plaut. Rud. 4, 7, 4:

non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,

id. Bacch. 1, 2, 31.—

In clauses expressing result and consequence:

magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,

that result of my labors, Cic. Div. 2, 2, 5:

consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,

id. Fin. 3, 20, 68. —

In clauses represented as real, true, false, certain, or probable (where the acc. and inf. might be used):

concedetur verum esse ut bonos boni diligant,

Cic. Lael. 14, 50: sin autem illa veriora ut idem interitus animorum et corporum, etc., id. ib 4, 14; cf.:

concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),

id. ib. 5, 18:

si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,

Nep. Hann. 1, 1:

de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,

Cic. Div. 2, 31, 66:

non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,

id. Rosc. Am. 41, 121:

deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,

Sen. Ben. 4, 32, 1; so,

rarum est ut,

Quint. 3, 19, 3:

quid tam inusitatum quam ut, etc.,

Cic. Imp. Pomp. 21, 62.—And after potius:

multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,

Liv. 4, 12, 11.—

With predicate nouns.

Expressing the idea of a verb which would require an object clause, with ut:

quoniam ut aliter facias non est copia,

Plaut. Merc. 5, 4, 30:

Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,

Liv. 6, 31, 7:

vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,

Cic. Planc. 2, 5:

consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),

id. Fam. 3, 3, 1:

fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,

ordained by fate, id. Balb. 26, 58:

tempus est ut eamus ad forum,

Plaut. Mil. 1, 1, 72:

dicasque tempus maximum esse ut eat,

id. ib. 4, 3, 9:

primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,

Cic. Fin. 3, 6, 20:

ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,

id. ib. 4, 14, 38:

caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,

duty, id. Fam. 13, 19, 3; so,

caput est ut, etc.,

id. de Or. 1, 19, 87:

fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,

id. Rep. 1, 12, 18:

mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,

id. de Or. 2, 72, 292; so,

ratio est ut,

id. Verr. 1, 11, 34: est mos hominum ut [p. 1943] nolint eundem pluribus excellere, id. Brut. 21, 84:

est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,

Caes. B. G. 4, 5.—

Expressing result and consequence:

est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,

Nep. Chabr. 3, 3.—

With impersonal verbs.

Including the idea of a verb requiring an object clause, with ut:

convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,

Plaut. Am. 1, 1, 71:

mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,

Cic. Att. 6, 1, 14:

placitum est ut in aprico loco considerent,

id. Rep. 1, 12, 18:

postea mihi placuit ut, etc.,

id. Or. 1, 34, 155:

ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,

id. Sen. 6, 16.—So after fit, it happens:

fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,

Cic. Or. 2, 83, 338:

potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,

it may be that, id. Att. 8, 3, 6; id. Ac. 2, 11, 36; id. Verr. 2, 2, 77, § 190.—

So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,

Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63; so id. Imp. Pomp. 9, 25:

sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,

id. Tusc. 2, 26, 63:

utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,

id. Phil. 5, 18, 49.—

Denoting consequence:

ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,

Cic. Off. 2, 3, 10:

sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,

Sen. Ben. 1, 11, 1:

sequitur ut causa ponatur,

Cic. Or. 2, 81, 331.—

Est, in the meaning fit, or causa est:

est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,

it is a fact that, Cic. Or. 2, 36, 152:

non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,

there is no reason for wondering, id. Div. 1, 56, 128:

quando fuit ut quod licet non liceret?

id. Cael. 20, 48; so, in eo est ut, prope est ut, to be on the point of, to be near to:

jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

Liv. 8, 27, 3:

cum jam in eo esset ut comprehenderetur,

Nep. Paus. 5, 1; id. Milt. 7, 3:

jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,

Liv. 2, 23, 14:

prope est ut lamentationem exigat,

Sen. Clem. 2, 6, 4.— Here belongs the circumlocution of the periphrastic future by futurum esse or fore, with ut; generally in the inf.:

arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,

Cic. Verr. 1, 14, 41.—Very rarely in the indic.:

futurum est ut sapiam,

Sen. Ep. 117, 29.—

In attributive clauses, dependent on nouns not belonging to the predicate.

With the idea of resolve, etc.:

vicit sententia ut mitterentur coloni,

Liv. 9, 26, 4:

sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,

Cic. Q. Fr. 2, 1, 2; id. Fam. 4, 4, 5; id. Tusc. 5, 41, 119; id. Leg. 3, 15, 33.—

Of agreement:

fide accepta ut remitterent eum,

Liv. 24, 48, 8. —

Of law, rule, etc.:

praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,

Liv. 24, 25, 10:

senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,

id. 35, 24, 2:

haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,

Cic. Clu. 14, 42:

Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,

Caes. B. G. 4, 1.—

Of duty:

jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,

Caes. B. G. 8, 6. —

Of purpose, inclination, etc.:

vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,

make you inclined, Liv. 6, 18, 9:

causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,

Cic. Fin. 3, 2, 8:

confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,

id. Font. 2, 3.—

Of effect, result, etc.:

fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,

Cic. Cat. 1, 1, 3:

habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,

id. Pis. 32, 81:

damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,

Caes. B. G. 1, 4.—

In clauses of manner, that, so that.

With ita, sic, adeo, tantus, talis, or tam as antecedent (v. hh. vv.;

anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?

Plaut. Bacch. 2, 3, 49.—

With is or hic as antecedent: eos deduxi testes et eas litteras deportavi ut de istius facto dubium esse nemini possit, Cic. Verr. 2, 4, 42, § 91:

ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),

id. ib. 2, 3, 69, §

162: eo perducam servum ut in multa liber sit,

Sen. Ben. 3, 19, 2:

non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,

id. Vit. Beat. 27, 6:

haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,

Cic. Verr. 2, 3, 38, § 87:

hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,

id. ib. 2, 2, 27, § 65.—

Without antecedents, so that:

cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,

Cic. Lael. 24, 90:

in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,

id. Planc. 25, 60:

mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,

Caes. B. G. 1, 6:

accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,

id. B. C. 3, 79:

pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,

Liv. 3, 13, 10:

fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,

id. 8, 17, 6:

nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,

Sen. Vit. Beat. 12, 1.—

Idiomat. with non.

Ut non, when the principal sentence is negative, without: non possunt una in civitate multi rem ac fortunam amittere ut non plures secum in eandem trahant calamitatem, without dragging, etc., Cic. Imp. Pomp. 7, 19:

flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,

Liv. 24, 8, 10:

non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,

id. 45, 25, 12:

nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,

Sen. Ira, 2, 7, 2:

ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,

id. Vit. Beat. 6, 3:

nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,

id. Ben. 2, 4, 3; cf. also: ut non conferam vitam neque existimationem tuam cum illius;

neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),

Cic. Verr. 2, 4, 20, § 45.—

Non ut, followed by sed quod, causal (= non quod, sed quod;

rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,

not that... but because, Cic. Att. 14, 17, 4:

haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,

id. ib. 11, 15, 3.—Followed by sed ut:

benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,

Sen. Ben. 2, 35, 5; and in reversed order: quorsum haec praeterita? Quia sequitur illud, etc.;

non ut eas res causam adferrent amoris,

Cic. Fat. 15, 35.—Rarely nedum ut, in the sense of nedum alone, much less that, not to mention that (mostly post-class.; cf.

Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,

Liv. 3, 14, 6 Weissenb. ad loc.:

quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,

Tac. Or. 10.—

Conditional or concessive.

Granting that ( for argument's sake):

quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?

Cic. Tusc. 1, 21, 49:

sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?

id. N. D. 3, 16, 41:

ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,

id. Clu. 53, 146:

quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,

id. Fin. 4, 15, 40:

quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?

id. Div. 2, 14, 33:

nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,

id. Tusc. 1, 39, 94.—

Even if, although:

qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,

Cic. Phil. 12, 3, 8:

ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,

id. Ac. 2, 34, 108:

ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,

id. de Or. 2, 4, 18:

ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,

id. Mil. 17, 46: verum ut hoc non sit, tamen praeclarum spectaculum mihi propono, id. Att. 2, 15; id. Leg. 1, 8, 23; id. Fat. 5, 9; id. Verr. 2, 3, 64, § 151; 2, 1, 45, § 117; id. Planc. 25, 62:

qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,

Liv. 36, 7, 20:

neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,

id. 21, 47, 5:

at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?

id. 34, 32, 13:

ut jam Macedonia deficiat,

id. 42, 12, 10:

cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,

id. 5, 54, 6; 22, 50, 2; cf.:

ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,

Caes. B. G. 3, 9:

ut desint vires tamen est laudanda voluntas,

Ov. P. 3, 4, 79:

ut dura videatur appellatio, tamen sola est,

Quint. 3, 8, 25; 6, prooem. 15.—Ut maxime = si maxime:

quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,

Cic. Ac. 2, 25, 81.—With nihilominus:

quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,

Cic. Fam. 10, 2, 2.—

Provided that:

ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,

Cic. Att. 13, 39, 2: dabo egenti, sed ut ipse non egeam;

succurram perituro, sed ut ipse non peream,

Sen. Ben. 2, 15, 1.—

In clauses of purpose (final clauses; distinguished from object clauses with ut; v. C. 1., in which the verb itself contains the idea of purpose, the clause completing the idea of the verb), in order that, so that, so as to.

In gen.:

quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?

Plaut. Rud. 1, 4, 17:

haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,

Cic. Rosc. Am. 51, 149:

intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,

id. Verr. 1, 15, 43:

Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,

Caes. B. G. 1, 52.—And with ut ne, instead of ne, lest:

id ut ne fiat, haec res sola est remedio,

Ter. Eun. 3, 1, 49; v. 1. ne, I. B. 4. a.—Very rarely, ut non for ne, expressing a negative purpose:

ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),

Cic. Imp. Pomp. 15, 44; cf. d. a fin. supra.—

Esp., after certain antecedents.

After id, for the purpose (ante-class.):

id huc reverti uti me purgarem tibi,

Plaut. Am. 3, 2, 28.—

After idcirco:

idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,

Cic. Rosc. Am. 38, 111:

legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

id. Clu. 53, 146; id. Rosc. Am. 47, 137.—

After ideo and eo:

non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,

Tac. H. 4, 73:

Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,

Cic. Fam. 16, 1, 1.—

After ad eam rem, ad hoc, in hoc:

ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?

Cic. Rosc. Am. 52, 151:

praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?

Sen. Ben. 2, 17, 6:

homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,

id. ib. 2, 12, 2.—

After ea mente, hac mente:

navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,

Cic. Fam. 12, 14, 1:

hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,

Hor. S. 1, 1, 30.—

After potius quam:

potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,

Liv. 6, 28, 8:

potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,

id. 9, 14, 8.—

Idiomat.

With the principal predicate, referring to the conception of the writer, understood; mostly parenthet. = the Engl. inf.: ut in pauca conferam, testamento facto mulier moritur, to be brief, etc., Cic. Caecin. 6, 17:

ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?

to come to the drama, id. Rosc. Am. 16, 46:

reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,

to tell the truth, id. Verr. 2, 5, 69, § 177:

Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,

to say the least, id. Mur. 40, 87: ut nihil de illo tempore, nihil de calamitate rei publicae [p. 1944] querar, hoc tibi respondeo, etc., not to complain of that time, etc., id. Caecin. 33, 95: quae cum se disposuit, et partibus suis consensit, et, ut ita dicam concinuit, summum bonum tetigit, and, so to speak, chimes in, etc., Sen. Vit. Beat. 8, 5:

ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,

Liv. 3, 10, 8.—

Satis ut, enough to (lit. enough for the purpose of):

satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,

disasters large enough to make them afraid, Caes. B. C. 3, 10.—

Quam ut after comparatives, too much to:

quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,

too great to come from man, Cic. Fin. 5, 16, 44:

quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?

id. Brut. 18, 70:

clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,

too clear to be covered up, Liv. 26, 51, 11:

potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,

id. 25, 1, 11:

est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,

Sen. Ben. 2, 16, 2.

ut or ŭtī (old form ŭtei, C. I. L. 1, 196, 4 sq.; 1, 198, 8 et saep.), adv. and conj. [for quoti or cuti, from pronom. stem ka-, Lat. quo-, whence qui, etc., and locat. ending -ti of stem to-, whence tum, etc.].

As adv. of manner.

Interrog. = quomodo, how, in what way or manner.

In independent questions (colloq.; rare in class. prose; not in Cic.): De. Quid? ut videtur mulier? Ch. Non, edepol, mala. De. Ut morata'st? Ch. Nullam vidi melius mea sententia, Plaut. Merc. 2, 3, 56 sq.:

salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?

id. ib. 5, 2, 107; id. Pers. 2, 5, 8:

ut vales?

id. Most. 2, 19, 29; 3, 2, 28; Ter. Heaut. 2, 4, 26:

ut sese in Samnio res habent?

Liv. 10, 18, 11:

ut valet? ut meminit nostri?

Hor. Ep. 1, 3, 12; id. S. 2, 8, 1.—

In exclamatory sentences (in all periods of the language): ut omnia in me conglomerat mala! Enn. ap. Non. p. 90, 14 (Trag. Rel. v. 408 Vahl.):

ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!

Plaut. Merc. 3, 4, 76:

ut dissimulat malus!

id. ib. 5, 4, 13:

ut volupe est homini si cluet victoria!

id. Poen. 5, 5, 15: ut multa verba feci;

ut lenta materies fuit!

id. Mil. 4, 5, 4:

ut scelestus nunc iste te ludos facit!

id. Capt. 3, 4, 47:

ut saepe summa ingenia in occulto latent,

id. ib. 1, 2, 61; id. Rud. 1, 2, 75; 2, 3, 33 sq.:

ut falsus animi est!

Ter. Eun. 2, 2, 42:

heia! ut elegans est!

id. Heaut. 5, 5, 19:

fortuna ut numquam perpetua est bona!

id. Hec. 3, 3, 46; cf. id. Phorm. 5, 8, 52:

Gnaeus autem noster... ut totus jacet,

Cic. Att. 7, 21, 1:

quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!

id. Mil. 24, 64:

qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!

id. Fl. 5, 12:

quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!

id. Att. 3, 11, 2:

quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,

id. Fin. 5, 22, 61:

ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!

Verg. E. 8, 41:

ut melius quidquid erit pati!

Hor. C. 1, 11, 3:

ut tu Semper eris derisor!

id. S. 2, 6, 53:

o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!

Sen. Ben. 2, 13, 1:

ut me in supremis consolatus est!

Quint. 6, prooem. 11.—

In dependent questions.

With indic. (ante-class. and poet.): divi hoc audite parumper ut pro Romano populo... animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.): edoce eum uti res se habet, Plaut. [p. 1940] Trin. 3, 3, 21:

hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,

id. Curc. 1, 2, 33:

hoc vide ut dormiunt pessuli,

id. ib. 1, 2, 66:

illud vide os ut sibi distorsit carnufex,

Ter. Eun. 4, 4, 3:

vide ut otiosus it, si dis placet,

id. ib. 5, 3, 10:

illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,

id. Ad. 2, 2, 21; 3, 5, 3:

viden ut faces Splendidas quatiunt comas?

Cat. 61, 77:

viden ut perniciter exiluere?

id. 62, 8:

adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,

id. 62, 12:

aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),

Verg. E. 4, 52 Forbig. ad loc.:

nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

id. G. 1, 56; id. E. 5, 6; id. A. 6, 779. —

With subj. (class.):

nescis ut res sit, Phoenicium,

Plaut. Ps. 4, 4, 1:

oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,

id. Merc. 2, 1, 16:

nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,

id. Am. prol. 104:

narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,

Ter. Hec. 1, 2, 70:

tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,

id. Eun. 1, 2, 48:

videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?

Cic. Rosc. Am. 46, 135:

videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?

id. Sen. 10, 31; id. Rosc. Am. 24, 66:

credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,

id. Att. 1, 16, 4:

videte ut hoc iste correxerit,

id. Verr. 2, 1, 45, § 115:

docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,

Caes. B. G. 1, 43:

veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,

Liv. 23, 5, 8:

aspice quo submittat humus formosa colores,

Prop. 1, 2, 9:

infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,

Quint. 6, 5, 10:

vides ut alta stet nive candidum Soracte,

Hor. C. 1, 9, 1:

nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,

id. ib. 1, 14, 3 Orell. ad loc.:

audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,

id. ib. 3, 10, 7; id. S. 1, 8, 42; 2, 3, 315; Verg. A. 2, 4; Tib. 2, 1, 26; Prop. 2, 34 (3, 32), 57:

mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,

Plin. Ep. 1, 6, 2.—

Relative adverb of manner = eo modo quo, as.

Without demonstr. as correlatives: ut aiunt, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 101 Mull. (fr inc. l. 10 Vahl.):

ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,

Plaut. Merc. 2, 3, 79:

apparatus sum ut videtis,

id. ib. 5, 2, 10:

verum postremo impetravi ut volui,

id. Mil. 4, 5, 5:

ero ut me voles esse,

id. Capt. 2, 1, 32:

faciam ut tu voles,

id. Men. 5, 9, 90: ut vales? Tox. Ut queo, id. Pers. 1, 1, 16:

ut potero feram,

Ter. And. 5, 3, 27:

faciam ut mones,

id. Hec. 4, 4, 97:

Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,

Cic. Q. Fr. 3, 9, 9:

cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?

id. Rosc. Am. 14, 39:

ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,

id. ib. 17, 49:

homo demens, ut isti putant,

id. Rep. 1, 1, 1:

cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,

id. ib. 1, 46, 70:

non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,

id. Fam. 9, 16, 7:

Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,

Caes. B. G. 1, 22:

cuncta ut gesta erant exposuit,

Liv. 3, 50, 4:

(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,

id. 10, 46, 16:

sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,

id. 21, 4, 1:

nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,

Sen. Vit. Beat. 17, 2:

servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,

id. Ben. 3, 22, 1.—Esp. parenthet., to denote that the facts accord with an assumption or supposition made in the principal sentence (= sicut):

si virtus digna est gloriatione, ut est,

Cic. Fin. 4, 18, 51:

quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,

id. Phil. 10, 9, 18:

quamvis fuerit acutus, ut fuit,

id. Ac. 2, 22, 69; cf.:

incumbite in causam, Quirites, ut facitis,

id. Phil. 4, 5, 12:

tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,

id. Fam. 7, 1, 5:

satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,

id. Phil. 1, 15, 37.—

With the correlative ita or sic: VTI LEGASSIT SVPER PECVNIA TVTELAVE SVAE REI, ITA IVS ESTO, Leg. XII. Tab. 5, fr. 3: alii, ut esse in suam rem ducunt, ita sint;

ego ita ero ut me esse oportet,

Plaut. Men. 5, 6, 24 sq.:

sic sum ut vides,

id. Am. 2, 1, 57:

omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,

Ter. Phorm. 5, 8, 15:

ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,

Cic. Caecin. 7, 18.—In partic. with a superlative belonging to the principal sentence, attracted to the relative clause:

haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),

Cic. de Or. 2, 41, 174.—So ut qui, with sup.:

te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,

Cic. Fam. 12, 62 fin.; without sic or ita:

causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,

id. Phil. 14, 11, 29:

sed exigenda est ut optime possumus,

Quint. 12, 10, 38.—And with comp.:

eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,

Nep. Epam. 2, 1; cf.:

ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,

Hor. S. 1, 5, 33:

cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,

id. ib. 2, 8, 48.—

Doubled ut ut, as indefinite relative, = utcumque, in whatever manner, howsoever (mostly ante-class.; only with indic.):

gaudeo, ut ut erga me est merita,

Plaut. Am. 5, 1, 52:

age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,

id. Bacch. 5, 2, 85:

utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,

id. Ps. 1, 3, 76:

utut res sese habet, pergam, etc.,

id. Most. 3, 1, 14:

non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,

id. Ps. 1, 3, 36; id. Cist. 1, 1, 110:

sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,

Ter. Phorm. 3, 2, 46; cf. id. ib. 3, 1, 4; id. Heaut. 1, 2, 26; id. Ad. 2, 2, 40; 4, 4, 22:

ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,

Cic. Att. 15, 25 B. and K. (dub.;

v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,

id. Fam. 16, 18, 1 dub. (al. ut est).—

Causal, as, = prout, pro eo ut.

Introducing a general statement, in correspondence with the particular assertion of the principal clause, ut = as, considering... that, in accordance with:

atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,

Plaut. Merc. 2, 3, 75:

ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,

id. Men. 5, 2, 1:

haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,

Ter. Phorm. 5, 2, 9:

praesertim, ut nunc sunt mores,

id. ib. 1, 2, 5:

atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,

Cic. Mur. 25, 51:

permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,

id. Tusc. 1, 45, 108:

magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,

id. Verr. 2, 1, 26, § 65:

Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,

Liv. 3, 6, 1:

tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,

id. 3, 71, 5:

transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,

id. 21, 47, 3.—Ellipt.:

mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),

Plaut. Men. prol. 30:

Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,

as was natural, he being a Sicilian, Cic. Tusc. 1, 8, 15; so,

Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,

id. ib. 5, 33, 92:

ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,

Liv. 23, 14, 1.—

Reflecting the assertion to particular circumstances, etc., ut = for, as, considering:

hic Geta ut captus est servorum, non malus,

Ter. Ad. 3, 4, 34:

ut est captus hominum,

Cic. Tusc. 2, 27, 65; Caes. B. G. 4, 3: Themistocles ut apud nos perantiquus, ut apud Athenienses non ita sane vetus, in regard to us, etc., Cic. Brut. 10, 41:

Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,

for those times, id. ib. 26, 102:

nonnihil, ut in tantis malis est profectum,

considering the unfortunate state of affairs, id. Fam. 12, 2, 2:

(orationis genus) ut in oratore exile,

for an orator, id. Or. 3, 18, 66:

multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,

id. Sen. 4, 12:

consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,

Liv. 1, 18, 1:

florentem jam ut tum res erant,

id. 1, 3, 3:

Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,

id. 24, 28, 1:

Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,

id. 4, 13, 1: insigni, ut illorum temporum habitus erat, triumpho, id. 10, 46, 2:

Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,

id. 1, 57, 1:

vir, ut inter Aetolos, facundus,

id. 32, 33, 9:

Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

Nep. Epam. 5, 2:

ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,

Curt. 9, 1, 14:

multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,

Tac. G. 30. —

Ut before relatives, with subj., as it is natural for persons who, like one who, since he, since they, etc.; seeing that they, etc. (not in Cic.):

non demutabo ut quod certo sciam,

seeing that I know it for certain, Plaut. Ps. 1, 5, 153:

prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,

Caes. B. G. 5, 31, 6:

facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,

Liv. 1, 34, 6:

inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,

id. 38, 18, 7:

Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,

id. 33, 4, 11:

Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,

id. 1, 49, 3; 25, 23, 3:

Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,

id. 9, 45, 10:

igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,

id. 30, 6, 3; 23, 15, 4; 23, 29, 12:

omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,

as is natural in one who, since he, Quint. 1, 2, 19:

in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,

id. 3, 5, 9:

ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,

id. 12, 2, 20; 5, 14, 28; 11, 3, 53.—Rarely with participle:

ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,

Liv. 3, 16, 2:

gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,

id. 7, 23, 6.—

With perinde or pro eo, with reference to several alternatives or degrees to be determined by circumstances, as, according as, to the extent that, in the measure that, etc.:

perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,

Cic. Clu. 25, 70:

in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,

Liv. 7, 6, 8: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.—

Transf. of local relations, like Gr. hina, where (very rare):

in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,

Plaut. Bacch. 4, 7, 17:

flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),

Lucil. 8, 18 Mull.:

in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,

Cat. 11, 2 sqq.; 17, 10; cf. Verg. A. 5, 329; Lucr. 6, 550 Munro ad loc.

Introducing comparative clauses of manner, = eodem modo quo, as, like.

In gen.

With sic as correlative:

haec res sic est ut narro tibi,

Plaut. Most. 4, 3, 40:

quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,

Cic. N. D. 2, 39, 99:

Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,

id. Fam. 13, 1, 5:

si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,

id. Brut. 72, 251:

sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,

id. Rep. 6, 15, 15:

ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,

id. Quint. 11, 3, 150 (for ut... sic, in similes, v. sic, IV. 1. a.).—

With ita as correlative:

ut sementem feceris, ita metes,

Cic. Or. 2, 65, 261:

quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,

id. Rep. 2, 1. 3:

non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,

Liv. 1, 53, 1:

ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,

Quint. 9, 3, 39.—

With other correlatives:

in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,

Cato, R. R. 78:

encytum ad eundem modum facito uti globos,

id. ib. 80:

cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,

Cic. Ac. 2, 15, 47:

disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,

id. Tusc. 2, 3, 9: scelerum caput, ut tute es item omnis censes esse' [p. 1941] Plaut. Rud. 4, 4, 55:

ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,

id. Am. 3, 4, 9:

fecisti item ut praedones solent,

Cic. Verr. 2, 4, 9, § 21:

item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,

id. ib. 2, 1, 45, § 117;

so with item,

id. Or. 60, 202:

is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,

Plaut. Aul. prol. 21.—With atque:

nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,

Plaut. Cas. 5, 1, 7.—And after aliter = than:

si aliter ut dixi accidisset,

Cic. Rep. 1, 4, 7.—

Without correlative:

rem omnem uti acta erat cognovit,

Sall. J. 71, 5:

quare perge ut instituisti,

Cic. Rep. 2, 11, 22:

apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,

id. ib. 1, 38, 59:

miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,

Sen. Vit. Beat. 12, 2:

comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,

id. ib. 13, 5:

ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,

Quint. 8, 2, 23.—

In partic.

Ut... ita or ut... sic; co-ordinate, introducing contrasted clauses.

= cum... tum, as... so, as on the one hand... so on the other, both and:

ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?

Cic. Fam. 10, 20, 2:

ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,

Liv. 26, 37, 6:

Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,

Cic. Fam. 12, 13, 4:

fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,

Sen. Ben. 2, 28, 3.—

Concessive, = etsi... tamen, although... yet:

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,

Liv. 4, 6, 2:

Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,

id. 21, 11, 5:

ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,

id. 21, 8, 1:

haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

id. 3, 55, 15:

in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,

id. 23, 14, 6; 23, 34, 12:

uti longe a luxuria, ita famae propior,

Tac. Agr. 6:

ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,

Quint. 10, 1, 74:

ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,

id. 12, 2, 12:

quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,

id. 5, 12, 9; cf. id. 10, 1, 62.—With certe in place of ita:

ut non demens, crudelis certe videtur,

Quint. 9, 2, 91.—

Ita... ut;

in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,

Plaut. Aul. 3, 5, 22:

ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,

Ter. Heaut. 4, 3, 8:

ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,

id. ib. 4, 5, 1:

ita vivo ut maximos sumptus facio,

Cic. Att. 5, 15, 2.—So with sic:

sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,

Ter. Heaut. 3, 1, 54.—

In exemplifications.

In gen., as for example, for instance:

nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,

Cic. de Or. 3, 29, 112:

sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,

id. Fin. 5, 14, 38:

in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,

id. Rep. 1, 31, 47:

qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,

id. ib. 2, 1, 2; id. Ac. 2, 24, 76; id. Inv. 2, 52, 157:

est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,

Sen. Ben. 3, 21, 2:

est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,

Quint. 8, 3, 89; 4, 3, 12.—Where several instances are adduced, if each of them singly is made prominent, ut is repeated with each;

if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,

Cic. de Or. 3, 16, 59.—

Ut si, if for instance; for example, if, etc.; with subj.:

ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,

Auct. Her. 1, 15, 25:

ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,

Cic. Inv. 2, 15, 48:

ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,

id. ib. 1, 18, 26:

ut si qui in foro cantet,

id. Off. 1, 40, 145:

ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,

Liv. 6, 40, 12; cf. Auct. Her. 2, 26, 4; 2, 27, 43; 3, 2, 2; Cic. Inv. 1, 49, 92:

ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,

Quint. 3, 8, 23:

ut si des arma timidis et imbellibus,

id. 12, 5, 2; 5, 10, 34; 2, 4, 18; 9, 2, 79 et saep.—So with cum:

ut cum marem feminamque filios dicimus,

Quint. 9, 3, 63; 1, 6, 22; 3, 8, 30; 9, 1, 3.—

Before an appositive noun, as, the same as, like:

qui canem et felem ut deos colunt,

Cic. Leg. 1, 11, 32:

ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,

id. Rep. 1, 12, 18:

suam vitam ut legem praefert suis civibus,

id. ib. 1, 34, 52:

habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,

id. Verr. 2, 1, 15, § 38:

Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,

Liv. 36, 15, 2: (Dionysium) dimisi a me ut magistrum Ciceronum non lubenter;

ut hominem ingratum non invitus,

in his capacity of, Cic. Att. 8, 10:

qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,

Liv. 25, 40, 4:

qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,

id. 24, 45, 12:

Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,

Nep. Att. 16:

et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,

Sen. Vit. Beat. 26, 7:

hunc ut deum homines intuebuntur,

Quint. 12, 10, 65:

id ut crimen ingens expavescendum est,

id. 9, 3, 35.—

Ut si = quasi, velut si, tamquam si, as if, just as if:

mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,

Ter. Eun. 1, 2, 37:

Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,

Cic. Fam. 7, 20, 1:

ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,

id. ib. 2, 14, 1:

ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,

id. Q. Fr. 1, 1, 6:

qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,

id. Off. 1, 14, 42; id. Opt. Gen. 4, 10:

similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,

like men who should say, Cic. Sen. 6, 17: similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc., they act like sailors who, etc., id. Off. 1, 25, 87.—

Ut quisque... ita (sic), with superlatives (= eo magis... quo magis, with indefinite subjects): ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better a man is, the more difficult it is for him to, etc., Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 12:

ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

id. Caecin. 2, 7:

ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,

id. Clu. 21, 57:

ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,

id. Verr. 2, 2, 10, § 27; id. Off. 1, 16, 50; 1, 19, 64:

nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,

Quint. 1, 10, 40.—This construction is variously modified,

With ita understood:

facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,

Cic. Off. 1, 19, 65. —

With virtual superlatives:

ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,

Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:

ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,

id. Fin. 5, 20, 57.—

The superlatives omitted in either clause:

ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,

Cic. Sen. 18, 64:

ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,

id. Verr. 2, 4, 64, § 143:

pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,

id. ib. 2, 1, 27, §

68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,

Liv. 9, 6, 1:

ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,

id. 34, 38, 6.—And with tum = ita:

nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,

in proportion to his resemblance, Quint. 2, 5, 20.—

With a comparative in one of the terms:

major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,

Cic. Lael. 5, 19.—

Without superlative, as, according as:

de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,

Liv. 3, 18, 10 (for ut quisque... ita, in temporal clauses, v. B. 3. g infra).—

Introducing a temporal clause, the principal predicate being an immediate sequence; orig. = quo tempore.

With perf. indic.

In gen., as soon as:

principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

Plaut. Am. 1, 1, 49:

ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,

Ter. And. 3, 4, 11:

ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,

id. Phorm. 4, 3, 12:

ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,

id. ib. 5, 6, 19; id. Hec. 3, 3, 5; 5, 1, 26; id. Eun. 4, 7, 12:

qui ut peroravit, surrexit Clodius,

Cic. Q. Fr. 2, 3, 2:

eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,

id. Rep. 1, 11, 7:

qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,

id. ib. 2, 13, 25; cf. id. Verr. 2, 4, 22, § 48; id. Phil. 9, 4, 9; id. Brut. 8, 30:

ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,

Liv. 21, 54, 9:

ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,

id. 3, 10, 9; 23, 34, 6; 24, 44, 10.—

In oblique discourse:

Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,

Caes. B. G. 1, 31.—

With primum, when first, as soon as ever:

atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,

Cic. Rep. 6, 15, 15:

Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,

Liv. 25, 26, 13: ut primum lingua coepit esse in quaestu, curam morum qui diserti habebantur reliquerunt, Quint. prooem. 13.—

Rarely of coincidence in time:

nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,

Plaut. Cist. 4, 2, 46.—

Ut = ex quo tempore. since:

ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,

Cic. Att. 1, 15, 2.—

With imperf. indic.

In gen.: Fabii oratio fuit qualis biennio ante;

deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,

Liv. 10, 22, 2:

deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,

id. 10, 28, 20:

Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,

id. 25, 26, 15:

ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,

id. 22, 14, 1.— And with perf. and imperf. in co-ordinate clauses:

consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,

Liv. 22, 44, 1:

ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,

id. 22, 14, 3:

ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,

id. 24, 1, 6.—

Of repeated past actions, whenever:

ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,

Caes. B. G. 3, 4.—

With plupf.

= postquam (rare):

ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,

Ter. Ad. 4, 4, 10:

ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,

Caes. B. C. 3, 63.—

In epistolary style = the Engl. perf.:

litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),

Cic. Att. 2, 12, 4:

ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),

id. ib. 5, 10, 1.—

Of repeated past actions, whenever:

ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,

Liv. 21, 42, 3 dub.:

ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,

Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,

id. Clu. 19, 52:

ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,

Caes. B. G. 7, 81; cf.:

ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,

Liv. 23, 27, 5.—With ita as correl.:

ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,

Cic. Verr. 2, 3, 15, § 39.—

With fut. perf., or, in oblique discourse, plupf. subj.:

neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

Cic. Or. 2, 34, 146:

traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,

Liv. 5, 15, 11 (for ut after simul, v. simul, VI.).—

Introducing substantive clauses, that; always with subj. (cf. ut as interrog. adverb in dependent clauses, I. A. 3. supra).

In object clauses.

In clauses which, if independent, would take the imperative mood, often rendered by the Engl. infinitive.

After verbs denoting [p. 1942] to wish, request, pray, demand, or invite:

malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,

Plaut. Poen. 5, 4, 18:

equidem mallem ut ires,

Cic. Att. 1, 16, 8:

equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),

id. Fam. 7, 31, 2:

volo uti mihi respondeas num quis, etc.,

id. Vatin. 7, 17:

precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,

id. Q. Fr. 1, 3, 9:

postulo ut ne quid praejudicati afferatis,

id. Clu. 2, 5:

petebant uti equites praemitterent,

Caes. B. G. 4, 11:

tibi instat Hortensius ut eas in consilium,

Cic. Quint. 10, 34:

hoc ut aliquando fieret, instabat,

Sen. Clem. 2, 1, 2:

illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,

Cic. Att. 11, 7, 2:

cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,

Sen. Clem. 2, 2, 2:

senectutem ut adipiscantur omnes optant,

Cic. Lael. 2, 4:

exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,

Sen. Vit. Beat. 17, 3.—With ut ne = ne:

Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,

Cic. Fam. 4, 1, 2; Tac. H. 4, 58 fin. —Also without verb, like utinam, to express a wish;

esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,

Ter. Ad. 4, 6, 2:

ut illum di deaeque perdant,

id. Eun. 2, 3, 10; id. Heaut. 4, 6, 6.—

After verbs expressing or implying advice, suggestion, or exhortation:

ego vos hortari tantum possum ut, etc.,

Cic. Lael. 5, 17:

quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,

id. Att. 11, 16, 4:

tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,

id. Fam. 1, 9, 26:

censeo ut iter reliquum conficere pergas,

I propose, id. Or. 2, 71, 200; Caes. B. C. 1, 2; Liv. 30, 40, 4:

dixeram a principio ut sileremus,

I had advised, Cic. Brut. 42, 157:

Pompejum monebat ut meam domum metueret,

id. Sest. 64, 133:

equidem suasi ut Romam pergeret,

id. Att. 16, 8, 2:

M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,

exhorted, id. ib. 16, 16, A, 5.—

After verbs expressing resolution or agreement to do something:

rus ut irem jam heri constitiveram,

Plaut. Ps. 1, 5, 136:

decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,

Cic. Phil. 5, 2, 4:

constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,

id. Att. 16, 10, 1:

statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,

Caes. B. G. 7, 21:

Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,

Liv. 25, 33, 3:

illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),

id. 2, 5, 7; 27, 9, 9; 42, 25, 11:

ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,

Cic. Rep. 2, 27, 63:

servitia urbem ut incenderent conjurarunt,

Liv. 4, 45, 1.—

After verbs of command or prohibition:

imperat Laelio ut per collis circumducat equites,

Liv. 28, 33, 11:

illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,

Cic. Lael. 16, 60:

M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,

Liv. 41, 27, 3:

consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,

Cic. Pis. 8, 18:

jubet sententiam ut dicant suam,

Plaut. Am. 1, 1, 50:

hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,

Cic. Verr. 2, 4, 12, § 28.—With ne:

iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,

Nep. Them. 7, 3.—

Verbs expressing permission:

atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,

Cic. Tull. 20, 47:

concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,

id. Rosc. Am. 19, 54:

dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,

id. de Or. 1, 6, 23:

ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,

id. Div. in Caecil. 14, 45:

illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,

id. Off. 3, 5, 22.—

In dependent clauses implying an aim or end.

After verbs denoting direction and inclination of the mind, care, purpose, intention, or striving:

ut plurimis prosimus enitimur,

Cic. Ac. 2, 2, 6:

facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,

he will be more inclined, disposed, id. ib. 2, 36, 117: ne ille longe aberit ut argumento credat philosophorum, far remote from believing = not inclined, id. ib. 2, 47, 144: qui sibi hoc sumpsit ut conrigat mores aliorum, quis huic ignoscat si, who undertakes to correct, id. Verr. 2, 3, 1, § 2:

navem idoneam ut habeas diligenter videbis,

care, id. Fam. 16, 1, 2:

ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,

id. Verr. 2, 1, 26, § 67:

pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,

id. Rosc. Am. 19, 53:

cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,

id. Rep. 2, 12, 23:

equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,

id. Planc. 20, 50:

omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,

id. Clu. 41, 116:

omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,

Liv. 24, 34, 12:

omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,

Cic. de Or. 2, 75, 306:

se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

Liv. 4, 2, 8; 2, 34, 11.—

Verbs of effecting:

nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,

Plaut. Poen. 2, 6:

prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,

Cic. Tusc. 1, 47, 112:

caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,

id. Verr. 2, 3, 92, § 215:

sol efficit ut omnia floreant,

id. N. D. 2, 15, 41:

potest praestare ut ea causa melior esse videatur,

id. Or. 1, 10, 44:

non committam ut tibi ipse insanire videar,

id. Fam. 5, 5, 3:

di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,

id. Rosc. Am. 52, 151:

effecisti ut viverem et morerer ingratus,

Sen. Ben. 2, 25, 1:

quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,

id. Vit. Beat. 26, 6.—

Verbs of obtaining:

Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,

Caes. B. G. 1, 9:

quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,

what does he gain, Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,

Liv. 35, 51, 6:

vicerunt tribuni ut legem perferrent,

id. 4, 25, 13.—

Verbs of inducing and compelling:

nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,

Cic. Ac. 2, 3, 8:

civitati persuasit ut de finibus suis exirent,

Caes. B. G. 1, 2:

exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,

Cic. Fam. 9, 8, 1:

Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,

id. ib. 16, 18, 2:

ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,

id. Rosc. Am. 52, 150:

impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,

Caes. B. G. 7, 42:

ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,

Sen. Clem. 2, 1, 1.—

After verbs implying duty, right, rule, condition, or possibility:

cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,

not even the possibility of doubt, Cic. Ac. 2, 38, 119:

obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,

Caes. B. G. 1, 9:

se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,

id. ib. 1, 13:

mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,

Cic. Cat. 2, 12, 27:

(natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,

id. N. D. 1, 17, 45:

hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,

he gave the additional right, id. Verr. 2, 2, 68, § 164:

ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?

the privilege of conversing, id. Tusc. 1, 41, 98:

respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,

id. Or. 1, 54, 272:

meruit ut suspendatur,

Sen. Ep. 7, 5:

quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,

Plaut. Mil. 4, 4, 4.—So after dignus, Liv. 24, 16, 19; Quint. 8, 5, 12.—

After verbs of fearing, where ut implies a wish contrary to the fear; that not:

rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,

Caes. B. G. 1, 39:

vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,

Cic. Att. 6, 4, 2:

verebar ut redderentur,

id. Fam. 12, 19, 1:

sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,

id. ib. 14, 14, 1:

veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,

id. Leg. 2, 22, 58:

timeo ut sustineas,

id. Fam. 14, 2, 3:

o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,

Hor. S. 2, 1, 60.— So sometimes after video, with weakened force: vide ut sit, nearly = perhaps it is not (cf. Roby, Gr. 2, p. 280): considerabitis, vestri similes feminae sintne Romae;

si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,

Cic. Fam. 14, 14, 1.—Very rarely ut stands for ne after verbs of fearing:

quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,

Liv. 28, 22, 12 Weissenb. ad loc.:

ut ferula caedas meritum... non vereor,

Hor. S. 1, 3, 120 Jan. and Orell. ad loc. —

In interrogative clauses represented as untrue, rejecting a supposition or thought with indignation (nearly = fierine potest ut):

me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?

Plaut. Pers. 1, 3, 52:

te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?

Cic. Cat. 1, 9, 22:

egone ut te interpellem?

id. Tusc. 2, 18, 42:

pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?

id. Planc. 13, 31:

egone ut prolis meae fundam cruorem?

Sen. Med. 927.—

In subject clauses, with impersonal predicates.

With a predicate adjective.

With the idea of rule, duty, etc.:

id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,

Ter. And. 1, 1, 34:

reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,

Cic. Imp. Pomp. 20, 59:

praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,

id. Tusc. 3, 29, 73:

ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,

id. de Or. 2, 22, 90:

proximum est ut doceam, etc.,

id. N. D. 2, 29, 73:

extremum est ut te orem, etc.,

id. Fam. 4, 13, 7:

ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,

permission, id. Tusc. 5, 21, 62. —With predicates, aequum est, par (anteclass. and rare):

aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?

Plaut. Rud. 4, 7, 4:

non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,

id. Bacch. 1, 2, 31.—

In clauses expressing result and consequence:

magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,

that result of my labors, Cic. Div. 2, 2, 5:

consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,

id. Fin. 3, 20, 68. —

In clauses represented as real, true, false, certain, or probable (where the acc. and inf. might be used):

concedetur verum esse ut bonos boni diligant,

Cic. Lael. 14, 50: sin autem illa veriora ut idem interitus animorum et corporum, etc., id. ib 4, 14; cf.:

concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),

id. ib. 5, 18:

si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,

Nep. Hann. 1, 1:

de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,

Cic. Div. 2, 31, 66:

non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,

id. Rosc. Am. 41, 121:

deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,

Sen. Ben. 4, 32, 1; so,

rarum est ut,

Quint. 3, 19, 3:

quid tam inusitatum quam ut, etc.,

Cic. Imp. Pomp. 21, 62.—And after potius:

multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,

Liv. 4, 12, 11.—

With predicate nouns.

Expressing the idea of a verb which would require an object clause, with ut:

quoniam ut aliter facias non est copia,

Plaut. Merc. 5, 4, 30:

Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,

Liv. 6, 31, 7:

vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,

Cic. Planc. 2, 5:

consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),

id. Fam. 3, 3, 1:

fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,

ordained by fate, id. Balb. 26, 58:

tempus est ut eamus ad forum,

Plaut. Mil. 1, 1, 72:

dicasque tempus maximum esse ut eat,

id. ib. 4, 3, 9:

primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,

Cic. Fin. 3, 6, 20:

ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,

id. ib. 4, 14, 38:

caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,

duty, id. Fam. 13, 19, 3; so,

caput est ut, etc.,

id. de Or. 1, 19, 87:

fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,

id. Rep. 1, 12, 18:

mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,

id. de Or. 2, 72, 292; so,

ratio est ut,

id. Verr. 1, 11, 34: est mos hominum ut [p. 1943] nolint eundem pluribus excellere, id. Brut. 21, 84:

est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,

Caes. B. G. 4, 5.—

Expressing result and consequence:

est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,

Nep. Chabr. 3, 3.—

With impersonal verbs.

Including the idea of a verb requiring an object clause, with ut:

convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,

Plaut. Am. 1, 1, 71:

mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,

Cic. Att. 6, 1, 14:

placitum est ut in aprico loco considerent,

id. Rep. 1, 12, 18:

postea mihi placuit ut, etc.,

id. Or. 1, 34, 155:

ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,

id. Sen. 6, 16.—So after fit, it happens:

fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,

Cic. Or. 2, 83, 338:

potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,

it may be that, id. Att. 8, 3, 6; id. Ac. 2, 11, 36; id. Verr. 2, 2, 77, § 190.—

So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,

Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63; so id. Imp. Pomp. 9, 25:

sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,

id. Tusc. 2, 26, 63:

utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,

id. Phil. 5, 18, 49.—

Denoting consequence:

ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,

Cic. Off. 2, 3, 10:

sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,

Sen. Ben. 1, 11, 1:

sequitur ut causa ponatur,

Cic. Or. 2, 81, 331.—

Est, in the meaning fit, or causa est:

est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,

it is a fact that, Cic. Or. 2, 36, 152:

non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,

there is no reason for wondering, id. Div. 1, 56, 128:

quando fuit ut quod licet non liceret?

id. Cael. 20, 48; so, in eo est ut, prope est ut, to be on the point of, to be near to:

jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

Liv. 8, 27, 3:

cum jam in eo esset ut comprehenderetur,

Nep. Paus. 5, 1; id. Milt. 7, 3:

jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,

Liv. 2, 23, 14:

prope est ut lamentationem exigat,

Sen. Clem. 2, 6, 4.— Here belongs the circumlocution of the periphrastic future by futurum esse or fore, with ut; generally in the inf.:

arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,

Cic. Verr. 1, 14, 41.—Very rarely in the indic.:

futurum est ut sapiam,

Sen. Ep. 117, 29.—

In attributive clauses, dependent on nouns not belonging to the predicate.