adversus

    dūrō āvī ātus, āre    [durus].    I. Trans, to make hard, harden, solidify: fumo uvam, dry, H.: calor durat (terram), V.: caementa calce durata, L.: solo nives, H.: undam in glaciem, Tb.—Fig., to harden with use, make hardy, inure: membra animumque, H.: umeros ad volnera, V.: hoc se labore, Cs.: adversus mala duratus, L.— To render hard, make insensible, dull, blunt: ferro (Iuppiter) duravit saecula, H. — To bear, endure, resist: laborem, V.: Vix durare carinae Possunt Aequor, H. —    II. Intrans, to grow hard: Tum durare solum Coeperit, V.— To be inured, be patient, wait, persevere, endure, hold out: hic, T.: in labore sub pellibus, L.: Durate et vosmet servate, V. — Pass impers.: nec durari extra tecta poterat, L. — To hold out, continue, last, remain: totidem per annos, V.: duret gentibus odium sui, Ta.: durante originis vi, Ta.: eadem horam durare probantes, H.: durando saecula vincit, V.: in hanc saeculi lucem, to survive, Ta.: durant colles, i. e. extend, Ta.

   eō īvī or iī (3d pers. rarely īt, V.; inf. īvisse or. īsse), itūrus (P. praes. iēns, euntis; ger. eundum), īre    [1 I-], to go, walk, ride, sail, fly, move, pass: In in malam rem, T.: subsidio suis ierunt, Cs.: quocumque ibat: in conclave: eo dormitum, H.: animae ad lumen iturae, V.: It visere ad eam, T.: quo pedibus ierat, on foot, L.: equis, to ride, L.: quos euntīs mirata iuventus, as they ride, V.: Euphrates ibat iam mollior undis, flowed, V.: ite viam: ibis Cecropios portūs, O.: hinc ibimus Afros, V.: Exsequias, T.: pompam funeris, O.— To go, march, move, advance (against a foe): infestis signis ad se, Cs.: equites late, pedites quam artissume ire, S.: ad hostem, L.: adversus quem ibatur, L.: in Capitolium, attack, L. — To pass, turn, be transformed: Sanguis it in sucos, O.— Fig., to go, pass, proceed, move, advance, enter, betake oneself: in dubiam imperii servitiique aleam, L.: in lacrimas, V.: per oppida Rumor it, spreads, O.: it clamor caelo, rises, V.—In the phrase, ire in sententiam, to accede to, adopt, vote for, follow: in eam (sententiam) se ituram: in sententiam eius pedibus, L.: in quam sententiam cum pedibus iretur, L.: ibatur in eam sententiam, the decision was.—With supin. acc., to go about, set out, prepare: gentem universam perditum, L.: servitum Grais matribus, V.: bonorum praemia ereptum eunt, S. — Imper., in mockery or indignation, go then, go now, go on: I nunc et nomen habe, etc., O.: ite, consules, redimite civitatem, L.—Of time, to pass by, pass away: quotquot eunt dies, H.: Singula anni praedantur euntes, as they fly, H.— Of events, to go, proceed, turn out, happen: incipit res melius ire quam putaram: prorsus ibat res: Si non tanta quies iret, continued, V.—Of persons, to fare, prosper, be fated: sic eat quaecunque Romana lugebit hostem, L. I II III IV

    ex-surgō or exurgō surrēxī, —, ere,    to rise up, rise, get up, stand up: cum exsurgeret, simul, etc.: exsurge quaeso: ex insidiis, L.: temere, Ta.: altior, V.—Of the sun, Ta.: presso tellus aratro, Tb.: cum geminis exsurgat mensa lucernis, i. e. in fancy, Iu. — Fig., to rise up, rise, recover strength: auctoritate vestrā res p. exsurget: adversus alcuius mentem, Ta.

    faciō fēcī (old fut perf. faxo; subj. faxim), factus, ere; imper. fac (old, face); pass. fīō, fierī; pass imper. fī    [2 FAC-], to make, construct, fashion, frame, build, erect, produce, compose: Lectulos faciundos dedit, T.: navīs: candelabrum factum e gemmis: de marmore signum, O.: pontem in Arare, Cs.: (fanum) a civitatibus factum, founded, L.: duumviri ad aedem faciendam, L.: statuam faciendam locare: (valvae) ad cludendum factae: comoedias, T.: sermonem: epigramma: verbum, speak: carmina, Iu.: scutis ex cortice factis, Cs.: auri pondera facti, wrought, V.—Of actions, to do, perform, make, carry on, execute: Opus, T.: officium, T.: Si tibi quid feci quod placeat, T.: proelium, join, Cs.: iter, Cs.: clamores: clamor fit: eruptiones ex oppido, Cs.: gradum: imperata, Cs.: promissum, fulfil: iudicium: deditionem, S.: fac periclum in litteris, put (him) to the test, T.: me advorsum omnia, oppose me in everything, T.: omnia amici causā: multa crudeliter, N.: initium, begin: praeter aetatem Facere, work too hard for your years, T.: perfacile factu esse, conata perficere, Cs.— To make, produce, cause, occasion, bring about, bring to pass: turbam, T.: ignem ex lignis: iniuriam, Cs.: causas morae, S.: ducis admirationem, excite, L.: luxuriae modum, impose, S.: fugam ex ripā fecit (i. e. fugavit), L.: somnum, induce, Iu.: metum insidiarum, excite, L.: silentio facto, L.: ne qua eius adventūs significatio fiat, become known, Cs.: faciam ut intellegatis: facito, ut sciam: putasne te posse facere, ut, etc.?: fieri potest, ut recte quis sentiat, it may happen: ita fit, ut adsint, it happens: faciendum mihi est, ut exponam, is incumbent: me Facit ut te moneam, compels, T.: facere non possum, quin mittam, etc., I cannot forbear: di faxint ne sit alter (cui, etc.): fac ne quid aliud cures, take care: domi adsitis, facite, T.: ita fac cupidus sis, ut, etc., be sure: iam faxo scies, T.: nulla res magis talīs oratores videri facit, quales, etc. (i. e. ut viderentur): hoc me Flere facit, O.— To make, acquire, obtain, gather, accumulate, gain, take, receive, incur, suffer: rem, T.: praedam, Cs.: pecuniam: stipendia, earn, S.: corhortīs, form, Cs.: corpus, grow fat, Ph.: viam sibi, force, L.: alqm suum, win as a friend, T.: terram suam, i. e. conquer, Cs.: vitae iacturam, Cs.: naufragium: damnum.— To make, render, grant, give, impart, confer: arbitria, H.: potestatem dicendi: sibi iure iurando fidem, give assurance, Cs.: Romanis animum, inspire, L.: copiam pugnandi militibus, L.: audientiam orationi: cui si libido Fecerit auspicium, i. e. if the whim seize him, H.: cognomen colli, L.: mihi medicinam, administer: nobis otia, V.: alcui dolorem: desiderium decemviros creandi, L.— To celebrate, conduct, give, perform, represent: cenas: res divinas: sacra pro civibus: cui (Iunoni), make offerings: vitulā pro frugibus, make sacrifice, V.: cum pro populo fieret: ut fieret, edere, L. — To practise, follow: naviculariam: mercaturas.— To make, depict, represent, assert, say, pretend: in libro se exeuntem e senatu: pugnam ex auro, V.: me unum ex iis feci, qui, etc., pretended to be: ex industriā factus ad imitationem stultitiae, L.: inpendere apud inferos saxum Tantalo: Fecerat et fetam Procubuisse lupam, V.: facio me alias res agere, make as if.—To suppose, assume, grant, admit (only imper. with obj clause): fac audisse (Glauciam): fac ita esse: fac (me) velle, V.— To make, constitute, choose, appoint, render: senatum firmiorem vestrā auctoritate: heredem filiam: exercitum sibi fidum, S.: iter factum conruptius imbri, H.: hi consules facti sunt: ex coriis utres fierent, S.: Candida de nigris, O.: si ille factus esset, had been chosen (consul): alqm certiorem facere, inform ; see certus: ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc., does not leave himself so much character.—Pass., to become, be turned into, be made: fit Aurum ingens coluber, V.: sua cuique deus fit dira cupido? V.— To put in possession of, subject to, refer to: omnia quae mulieris fuerunt, viri fiunt: omnem oram Romanae dicionis fecit, L.: dicionis alienae facti, L.— To value, esteem, regard, appraise, prize: parum id facio, S.: te maxumi, T.: quos plurimi faciunt: voluptatem minimi: dolorem nihili: istuc Aequi bonique facio, am content with, T.— To do (resuming the meaning of another verb): cessas ire ac facere, i. e. do as I say, T.: oppidani bellum parare: idem nostri facere, S.: ‘evolve eius librum’—‘Feci mehercule:’ bestiae simile quiddam faciunt (i. e. patiuntur): aut facere aut non promisse, Ct.: Sicuti fieri consuevit, to happen, S.— To do, act, deal, conduct oneself: Facere contra huic aegre, T.: tuis dignum factis feceris, will act like yourself, T.: bene: adroganter, Cs.: per malitiam, with malice: aliter, S.: facere quam dicere malle, act, S.: mature facto opus est, prompt action, S. — To act, take part, take sides: idem plebes facit, S.: idem sentire et secum facere Sullam: cum veritas cum hoc faciat, is on his side: nihilo magis ab adversariis quam a nobis: eae res contra nos faciunt: adversus quos fecerint, N.— To arrange, adjust, set: Vela, spread, V.: pedem, brace, V.— To be fit, be useful, make, serve, answer, do: Ad talem formam non facit iste locus, O.: ad scelus omne, O.: Stemmata quid faciunt? avail, Iu. I II

    fāma ae, f    [1 FA-], a report, rumor, saying, talk, tradition: hac famā inpulsus, T.: a Brundisio nulla fama venerat: tristis a Mutinā: fama ac nuntius adferretur, Cs.: alqd famā accipere, to hear of, Cs.: fama est obscurior annis, V.: vaga, O.: ut fama est, V.: vetus est ut fama, H.: ita fama ferebat, O.: duplex inde fama est, a twofold tradition, L.: Romae constans fama omnium erat, esse, etc., L.: fama incerta duos equites venisse, a vague rumor, L.: fama occupat aurīs, Helenum regnare, V.: de interitu Clodi: istius suspicionis: incerta aeris alieni, L.—Person., Rumor: Fama, malum quā non aliud velocius ullum, V.: Fama tenet domum, etc., O.— Public opinion, the popular voice, fame, repute, reputation: id si non fama adprobat, T.: adversus famam rumoresque hominum, L.: contra famam omnium, Cs.: turpis, infamy, S.: mala, S.: popularis, favor: pudica, Pr.: bona bonorum: bene loquendi: vappae ac nebulonis, H.— Fair fame, reputation, renown, fame, good repute: Tua fama in dubium veniet, T.: fundamentum est famae iustitia: famae consulere, S.: ingeni: populi R., L.: fortunā, famā superiores: fama decus Divitiis parent, H.: magnam famam attulisse Fabio, glory, L.— Ill-fame, blame, reproach, scandal: famam in se transtulit, T.: me fama atque invidia vexabat, S.: veterum malorum, V.: neque famam patieris inultae, the disgrace of remaining unavenged, V.

    glōrior ātus, ārī, dep.    [gloria], to boast, vaunt, glory, brag, pride oneself: apud te: gloriandi (causā) loqui: nec mentitur in gloriando: idem quod Cyrus: haec, L.: beata vita glorianda est: evenisse ex sententiā, T.: mihi, se magistratūs adsecutum: se alterum fore Sullam, Cs.: mulierculam Vincere mollitie, H.: nominibus veterum: victoriā insolenter, Cs.: decepto rege, L.: socero illo, in him as father-in-law, O.: de tuis divitiis: in eo gloriari, quod, etc.: in virtute recte: adversus te, L.

    hīscō —, —, ere, inch.    [hio], to open, gape, yawn: tellus, ait, hisce, O.— To open the mouth, mutter, murmur, make a sound, say a word: aut omnino hiscere audebis?: adversus dictatoriam vim, L.: quotiens sinit hiscere fluctus, Nominat Alcyonen, O.: raris vocibus, V.: alqd, Iu.: reges et regum facta, Pr.

    īgnōtus adj. with comp. and sup.    [in+ (g)notus], unknown, strange, unrecognized, unfamiliar: locus, T.: ignotior gens, L.: adversus ignotos inter se, L.: bella, of uncertain result, V.: favos ignotus adedit Stellio, unnoticed, V.: mortes, inglorious, H.: alter (dies) in volgus ignotus: militibus loca, Cs.: nomen populo.—As subst m.: tamquam ignoto lacrimam daret, a stranger, O.: notum ignotumque discernere, Ta.—As subst n.: Haud ignota loquor, V.: si proferres ignota, unfamiliar themes, H.: Omne ignotum pro magnifico est, Ta.—Unknown, obscure, without repute, mean: hic ignotissimus Phryx: homo.—Of low birth, ignoble, low-born, base, vulgar: ignotā matre inhonestus, H.: naso suspendis adunco Ignotos, H.: Achivi, O.—Unacquainted with, ignorant of: producere ad ignotos (alquem): ignotos fallit, notis est derisui, Ph.: ignoti contemnebant, N.