Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

adventīcius

  • 1 adventicius

    adventīcĭus (not - tĭus), a, um, adj. [advenio], that is present by coming, coming from abroad, foreign, strange (extrinsecus ad nos perveniens non nostrum, aut nostro labore paratum, Ern. Clav. Cic.; opp. proprius, innatus, insitus, etc.; in Cic. very freq., elsewhere rare).
    I.
    In gen.:

    genus (avium),

    Varr. R. R. 3, 5, 7 (cf. advena):

    Mithridates magnis adventiciis copiis juvabatur,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 24; so,

    auxilium,

    id. Verr. 2, 4, 37:

    externus et adventicius tepor,

    id. N. D. 2, 10:

    externa atque adventicia visio,

    proceeding from the senses, id. Div. 2, 58, 128:

    doctrina transmarina et adventicia,

    id. de Or. 3, 33:

    dos,

    given by another than the father, Dig. 23, 3, 5.—
    II.
    Esp.
    A.
    That is added to what is customary, or happens out of course, unusual, extraordinary:

    fructus,

    Liv. 8, 28; so,

    casus,

    Dig. 40, 9, 6. —
    B.
    That is acquired without one's own effort: adventicia pecunia, obtained, not from one's own possessions, but by inheritance, usury, presents, etc., Cic. Inv. 2, 21; id. Rab. Post. 17:

    humor adventicius,

    rain, Varr. R. R. 1, 41, 3:

    adventiciae res,

    Sen. ad Helv. 5.—
    C.
    That pertains to arrival (adventus):

    adventicia cena,

    a banquet given on one's arrival, Suet. Vit. 13 (cf. adventorius).— Adv. phrase: ex adventicio, from without, extrinsically:

    quidquid est hoc, quod circa nos ex adventicio fulget, liberi, honores, etc.,

    Sen. Consol. ad Marc. 10.

    Lewis & Short latin dictionary > adventicius

  • 2 adventīcius

        adventīcius adj.    [advenio], foreign, strange, accidental: auxilia.—Foreign, extraordinary: pecunia: fructus, incidental, L.
    * * *
    adventicia, adventicium ADJ
    foreign, coming from abroad/without, external; unusual; accidental, casual

    Latin-English dictionary > adventīcius

  • 3 adventitius

    adventīcĭus (not - tĭus), a, um, adj. [advenio], that is present by coming, coming from abroad, foreign, strange (extrinsecus ad nos perveniens non nostrum, aut nostro labore paratum, Ern. Clav. Cic.; opp. proprius, innatus, insitus, etc.; in Cic. very freq., elsewhere rare).
    I.
    In gen.:

    genus (avium),

    Varr. R. R. 3, 5, 7 (cf. advena):

    Mithridates magnis adventiciis copiis juvabatur,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 24; so,

    auxilium,

    id. Verr. 2, 4, 37:

    externus et adventicius tepor,

    id. N. D. 2, 10:

    externa atque adventicia visio,

    proceeding from the senses, id. Div. 2, 58, 128:

    doctrina transmarina et adventicia,

    id. de Or. 3, 33:

    dos,

    given by another than the father, Dig. 23, 3, 5.—
    II.
    Esp.
    A.
    That is added to what is customary, or happens out of course, unusual, extraordinary:

    fructus,

    Liv. 8, 28; so,

    casus,

    Dig. 40, 9, 6. —
    B.
    That is acquired without one's own effort: adventicia pecunia, obtained, not from one's own possessions, but by inheritance, usury, presents, etc., Cic. Inv. 2, 21; id. Rab. Post. 17:

    humor adventicius,

    rain, Varr. R. R. 1, 41, 3:

    adventiciae res,

    Sen. ad Helv. 5.—
    C.
    That pertains to arrival (adventus):

    adventicia cena,

    a banquet given on one's arrival, Suet. Vit. 13 (cf. adventorius).— Adv. phrase: ex adventicio, from without, extrinsically:

    quidquid est hoc, quod circa nos ex adventicio fulget, liberi, honores, etc.,

    Sen. Consol. ad Marc. 10.

    Lewis & Short latin dictionary > adventitius

  • 4 tepor

        tepor ōris, m    [tepeo], a gentle warmth, lukewarmness, tepidity, tepor: adventicius: solis, L.: verno tepori similis, Cu.
    * * *
    warmth, mild heat

    Latin-English dictionary > tepor

  • 5 adventitius

    adventitia, adventitium ADJ
    foreign; arrived from afar; (=adventicius)

    Latin-English dictionary > adventitius

  • 6 adventorius

    adventōrĭus, a, um, adj. [adventor], that pertains to an arrival or to a guest, cf. adventicius: hospitium, in which strangers were received, Inscr. ap. Mur. 470, 9.—
    II.
    Subst.: adventōria, ae, f. (sc. cena), a banquet given on one's arrival, Mart. 12 praef.

    Lewis & Short latin dictionary > adventorius

  • 7 exter

    exter or extĕrus (both forms only post-class. and very rare), tĕra, tĕrum, adj. [ comp. form, from ex], on the outside, outward, of another country, family, etc., foreign, strange (syn.: extraneus; alienus, peregrinus, adventicius).
    I.
    Pos. (in Cic. and Caes. used in the plur.):

    quod exter heres praestare cogeretur,

    strange, Dig. 31, 1, 69:

    emancipatus vero aut exterus non aliter possunt hereditatem quaerere quam si, etc.,

    ib. 29, 2, 84; cf. ib. 31, 1, 67, § 4:

    tactus corporis est sensus, vel cum res extera sese Insinuat, vel, etc.,

    Lucr. 2, 435:

    vis,

    id. 2, 277:

    haec lex socialis est, hoc jus nationum exterarum est,

    Cic. Div. in Caecil. 5, 18:

    exterarum gentium multitudo,

    Suet. Caes. 84:

    non modo vestris civibus, verum etiam exteris nationibus,

    Cic. Font. 11, 25; cf.:

    apud exteras civitates,

    Cic. Caecin. 34, 100:

    apud exteras nationes,

    Caes. B. C. 3, 43 fin.;

    ad nationes exteras,

    Quint. 11, 1, 89:

    apud exteros,

    Plin. 18, 3, 5, § 22 et saep.:

    ab extero hoste atque longinquo,

    Cic. Cat. 2, 13.—In neutr. plur. with gen.:

    ad extera Europae noscenda missus Himilco,

    Plin. 2, 67, 67, § 169:

    ad extera corporum,

    id. 22, 23, 49, § 103.—
    II.
    Comp.: extĕrĭor, us (in signif. scarcely differing from its pos.), outward, outer, exterior; opp. interior (rare but class.):

    cum alterum fecisset exteriorem, interiorem alterum amplexus orbem,

    Cic. Univ. 7; cf.:

    simul ex navibus milites in exteriorem vallum tela jaciebant... et legionarii, interioris munitionis defensores,

    Caes. B. C. 3, 63, 6:

    colle exteriore occupato,

    id. B. G. 7, 79, 1:

    circumire exteriores mutiones jubet,

    id. ib. 7, 87, 4:

    pares munitiones contra exteriorem hostem perfecit,

    id. ib. 7, 74:

    comes exterior,

    i. e. on the left side, Hor. S. 2, 5, 17.—
    III.
    Sup. in two forms, extrēmus and extĭmus or extŭmus [ sup. of ex; cf. Gr. eschatos, Curt. Gr. Etym. p. 387].
    A.
    extrēmus, a, um (which in post-class. lang. is itself compared; comp.:

    extremior,

    App. M. 1, p. 105; 7, p. 188; sup.:

    extremissimus,

    Tert. Apol. 19), the outermost, utmost, extreme (so most freq.; cf.: ultimus, postremus, novissimus, supremus, imus).
    1.
    Lit.:

    extremum oppidum Allobrogum est Geneva,

    Caes. B. G. 1, 6, 3:

    flumen Axona, quod est in extremis Remorum finibus,

    on the farthest borders, id. ib. 2, 5, 4:

    fines,

    Liv. 39, 28, 2; 45, 29, 14; cf.:

    ad extremum finem provinciae Galliae venerunt,

    id. 40, 16, 5:

    impiger extremos currit mercator ad Indos,

    the remotest, Hor. Ep. 1, 1, 45:

    Tanaïs,

    id. C. 3, 10, 1:

    in extrema fere parte epistolae,

    near the end, Cic. Att. 6, 1, 20; cf.:

    in codicis extrema cera,

    id. Verr. 2, 1, 36, § 92; but to denote the last part of a thing it is used more freq. in immediate connection with the substantive denoting the whole:

    quibus (litteris) in extremis,

    at its end, id. Att. 14, 8, 1; cf.:

    in qua (epistola) extrema,

    id. ib. 13, 45, 1:

    in extremo libro tertio,

    at the end of the third book, id. Off. 3, 2, 9:

    in extrema oratione,

    id. de Or. 1, 10, 41:

    in extremo ponte turrim constituit,

    Caes. B. G. 6, 29, 3; cf.:

    ad extremas fossas castella constituit,

    id. ib. 2, 8, 3:

    ab extremo agmine,

    id. ib. 2, 11, 4:

    in extrema Cappadocia,

    Cic. Fam. 15, 4, 4:

    extremis digitis aliquid attingere,

    id. Cael. 12, 28 et saep. —In the neutr. absol. and as subst.: extrē-mum, i, n., an end, the end: divitias alii praeponunt, alii honores, multi etiam voluptates;

    beluarum hoc quidem extremum,

    Cic. Lael. 6, 20:

    quod finitum est, habet extremum,

    id. Div. 2, 50, 103:

    missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum,

    at the end, Liv. 21, 8, 10: in "Equo Trojano" scis esse in extremo "sero sapiunt," Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.:

    quod erat in extremo,

    id. Att. 6, 9, 1.—With gen.:

    aliquid ad extremum causae reservatum,

    Cic. Deiot. 13, 35 (cf. infra, 2. a. fin.):

    caelum ipsum, quod extremum atque ultumum mundi est,

    id. Div. 2, 43, 91:

    ab Ocelo, quod est citerioris provinciae extremum,

    Caes. B. G. 1, 10, 5:

    summum gulae fauces vocantur, extremum stomachus,

    Plin. 11, 37, 68, § 179:

    in extremo montis,

    Sall. J. 37, 4.— In plur.:

    extrema agminis,

    Liv. 6, 32, 11:

    extrema Africae,

    Plin. 8, 10, 10, § 31:

    extrema Galliae,

    Flor. 3, 3, 1; 3, 20, 12; Tac. H. 5, 18; id. A. 4, 67; 4, 74.—
    2.
    Trop.
    a.
    In respect to time or the order of succession, the latest, last:

    inter prioris mensis senescentis extremum diem et novam lunam,

    Varr. L. L. 6, § 10 Müll.:

    mensis anni Februarius,

    Cic. Leg. 2, 21, 54:

    tempore diei,

    Hirt. B. G. 8, 15, 6:

    eam amicitiam ad extremum finem vitae perduxit,

    Liv. 37, 53, 8:

    matres ab extremo conspectu liberorum exclusae,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:

    manus extrema non accessit operibus ejus,

    the finishing hand, the last touches, id. Brut. 33, 126:

    extremum illud est, ut te orem et obsecrem,

    it remains only, id. Fam. 4, 13, 7; id. Att. 11, 16, 5.—To denote the last part of a thing (cf. above, 1.): quod eo die potest videri extrema et prima luna, i. e. the end and the beginning, Varr. L. L. l. l.:

    usque ad extremam aetatem ab adolescentia,

    Nep. Cato, 2, 4; id. Att. 10, 3; cf.: ita tantum bellum Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit, Cic. de lmp. Pomp. 12, 35:

    extremo anno,

    Liv. 2, 64, 1:

    extremo tempore,

    in the last time, at last, Nep. Dat. 10; id. Epam. 9; id. Eum. 5, 3 al.:

    extrema pueritia,

    Cic. de Imp. Pomp. 10, 28:

    extremo Peloponnesio bello,

    Nep. Con. 1, 2: extremus dies, the close of day, the evening, Sil 7, 172; 14, 8.— Subst.:

    illum Praeteritum temnens extremos inter euntem,

    Hor. S. 1, 1, 116; cf.: extremi primorum, extremis [p. 708] usque priores, id. Ep. 2, 2, 204:

    extremus dominorum,

    Tac. H. 4, 42 fin.:

    die extremum erat,

    Sall. J. 21, 2:

    extremum aestatis,

    id. ib. 90, 1:

    extremo anni,

    Liv. 35, 11, 1:

    sub extremum noctis,

    Sil. 4, 88 al. —Prov.: extrema semper de ante factis judicant (cf. our wise after the event), Pub. Syr. 163 Rib.— Adv.: extremum.
    a.
    For the last time:

    alloquor extremum maestos abiturus amicos,

    Ov. Tr. 1, 3, 15: cum diu occulte suspirassent, postea jam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt.—
    b.
    At last, finally, Cic. Att. 2, 21, 2:

    extremum tenues liquefacta medullas Tabuit,

    Ov. M. 14, 431.—Adverb. phrase:

    ad extremum,

    id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 4, 4, 2 et saep.; cf., strengthened by tum:

    invenire quod dicas... deinde... post... tum ad extremum agere ac pronuntiare,

    Cic. de Or. 2, 19, 79; and strengthened by denique:

    ad extremum ipsa denique necessitate excitantur,

    id. Sest. 47, 100:

    decimo loco testis exspectatus et ad extremum reservatus dixit, etc.,

    till the end, to the last, id. Caecin. 10, 28:

    ad extremum,

    Ov. P. 1, 9, 28; 3, 7, 20;

    for which: in extremum (durare),

    id. H. 7, 111:

    qui extremo mortuus est,

    at last, Dig. 32, 1, 81:

    extremo,

    Nep. Ham. 2, 3.—
    b.
    Extreme in quality or degree; used, like ultimus, to denote both the highest and the lowest grade.
    (α).
    The utmost, highest, greatest: cum extremum hoc sit (sentis enim, credo, me jam diu, quod telos Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum:

    licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere) cum igitur hoc sit extremum, congruenter naturae vivere, etc.,

    Cic. Fin. 3, 7, 26:

    extremam famem sustentare,

    Caes. B. G. 7, 17, 3:

    ad extrema et inimicissima jura tam cupide decurrebas,

    Cic. Quint. 15, 48; cf.:

    decurritur ad illud extremum atque ultimum S. C., Dent operam consules, etc.,

    Caes. B. C. 1, 5, 3:

    extremam rationem belli sequens,

    id. ib. 3, 44, 1:

    neque aliud se fatigando nisi odium quaerere, extremae dementiae est,

    is the height of madness, Sall. J. 3, 3:

    in extremis suis rebus,

    in the utmost, greatest danger, Caes. B. G. 2, 25 fin.:

    res,

    Suet. Ner. 6 fin.; cf.:

    res jam ad extremum perducta casum,

    Caes. B. G. 3, 5, 1:

    necessitate extrema ad mortem agi,

    Tac. A. 13, 1.— Subst.: si nihil in Lepido spei sit, descensurum ad extrema, to desperate measures, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    ad extrema perventum est,

    Curt. 4, 14, 14:

    ad extrema ventum foret, ni, etc.,

    Liv. 2, 47, 8:

    compellere ad extrema deditionis,

    to surrender at discretion, Flor. 4, 5; cf.:

    famem, ferrum et extrema pati,

    Tac. H. 4, 59:

    plura de extremis loqui,

    id. ib. 2, 47 al.:

    res publica in extremo sita,

    Sall. C. 52, 11;

    Sen. de Ira, 1, 11, 5.—Adverb.: improbus homo, sed non ad extremum perditus,

    utterly, Liv. 23, 2, 4.—
    (β).
    The lowest, vilest, meanest (perh. not ante-Aug.):

    mancipia,

    Sen. Ep. 70 fin.:

    latrones,

    App. M. 3, p. 131:

    quidam sortis extremae juvenis,

    Just. 15, 1:

    alimenta vitae,

    Tac. A. 6, 24:

    extremi ingenii est,

    Liv. 22, 29, 8.—
    B.
    extĭmus or extŭmus, a, um, the outermost, farthest, most remote (rare but class.):

    novem orbes, quorum unus est caelestis, extimus, qui reliquos omnes complectitur,

    Cic. Rep. 6, 17:

    circum caesura membrorum,

    Lucr. 3, 219; 4, 647:

    promontorium Oceani,

    Plin. 5, 1, 1, § 1:

    gentes,

    id. 2, 78, 80, § 190: factus sum extimus a vobis, i. e. discarded, estranged, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 609 P.— Subst.:

    Apuliae extima,

    the borders, Plin. 6, 34, 39, § 217.

    Lewis & Short latin dictionary > exter

  • 8 externus

    externus, a, um, adj. [exter], outward, external (class.).
    I.
    In gen.:

    nec enim ille externus et adventicius habendus est tepor, sed ex intimis maris partibus agitatione excitatus,

    Cic. N. D. 2, 10, 26:

    externa et adventicia visio,

    id. Div. 2, 58, 120:

    corpus,

    id. N. D. 1, 11, 26:

    pulsus,

    id. Rep. 6, 26:

    domina rerum externarum,

    id. Tusc. 5, 9, 25:

    commoda vel incommoda,

    id. Top. 23, 89:

    bona,

    Ov. P. 2, 3, 35:

    vir rebus externis magis laudandus quam institutis domesticis,

    Cic. Phil. 2, 28, 69.— Subst.:

    externi ne quid,

    Hor. S. 2, 7, 87:

    nos autem illa externa cum multis: haec interiora cum paucis ex ipso saepe cognovimus,

    outward goods, Cic. Ac. 2, 2, 4.—
    II.
    In partic., with respect to one's family or country, of or belonging to another country, foreign, strange (syn.: alienus, peregrinus;

    opp. noster, domesticus, oppidanus, etc.): auxilia (opp. domesticae opes),

    Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    qui (dii) jam non procul ab externo hoste atque propinquo, sed hic praesentes sua templa defendunt,

    Cic. Cat. 2, 13, 29:

    hostis (opp. oppidani),

    Hirt. B. G. 8, 37, 2; cf.

    bella (opp. civilia),

    Quint. 8, 3, 78:

    neque haec externa vobis est religio neque aliena,

    Cic. Verr. 2, 4, 51, § 114:

    superstitiones,

    Tac. A. 11, 15:

    quam minime peregrina et externa verba,

    Quint. 8, 1, 2:

    verba (opp. nostra),

    id. 1, 5, 58:

    apud externos populos,

    Cic. Off. 2, 18, 64:

    gens,

    Verg. A. 7, 367:

    in externis locis,

    Cic. Fam. 4, 9 fin.:

    gratiae,

    Tac. A. 12, 15:

    mores,

    id. ib. 11, 16; cf.:

    mutatio morum,

    Curt. 8, 5:

    amor,

    i. e. for a foreigner, Ov. H. 5, 102:

    orbis,

    i. e. Asia and Africa, Plin. 22, 24, 56, § 118 et saep.—As subst. in masc. and neutr.:

    canum tam amans dominorum adulatio tantumque odium in externos,

    towards strangers, Cic. N. D. 2, 63, 158: externa libentius quam domestica recordor, id. Off. 2, 8, 26: externa armis falsis velare, hostile feelings or designs, Tac. H. 4, 32:

    moliri,

    id. ib. 3, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > externus

  • 9 extranee

    extrānĕus, a, um, adj. [extra], that is without, external, extraneous, strange, foreign (mostly post-Aug.; syn.: peregrinus, alienus, adventicius, externus).
    I.
    In gen.:

    causa,

    Auct. Her. 3, 2, 2:

    cognomen,

    id. ib. 4, 31, 42.—
    II.
    In partic., with respect to one's family, strange, not related, foreign. —Esp.
    A.
    Leg. t. t.: heredes extranei, not of one's blood or household:

    ceteri, qui testatoris juri subjecti non sunt, extranei heredes appellantur,

    Gai. Inst. 2, 161; Dig. 45, 3, 11 et saep.—
    B.
    Subst.: extrānĕus, i, m., a stranger:

    ut non tam in extraneum translatum quam in familiam reversum videretur,

    Just. 1, 10:

    filiam extraneorum coetu prohibere,

    Suet. Aug. 69; id. Claud. 4 fin.:

    finis vitae ejus nobis luctuosus, amicis tristis, extraneis etiam ignotisque non sine cura fuit,

    Tac. Agr. 43; id. A. 4, 11; Plin. 28, 4, 7, § 39; Vulg. Psa. 68, 9 al.—Hence, adv.: extrā-nĕe, strangely, impertinently: definire, Boëth. Arist. Top. 1, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > extranee

  • 10 extraneus

    extrānĕus, a, um, adj. [extra], that is without, external, extraneous, strange, foreign (mostly post-Aug.; syn.: peregrinus, alienus, adventicius, externus).
    I.
    In gen.:

    causa,

    Auct. Her. 3, 2, 2:

    cognomen,

    id. ib. 4, 31, 42.—
    II.
    In partic., with respect to one's family, strange, not related, foreign. —Esp.
    A.
    Leg. t. t.: heredes extranei, not of one's blood or household:

    ceteri, qui testatoris juri subjecti non sunt, extranei heredes appellantur,

    Gai. Inst. 2, 161; Dig. 45, 3, 11 et saep.—
    B.
    Subst.: extrānĕus, i, m., a stranger:

    ut non tam in extraneum translatum quam in familiam reversum videretur,

    Just. 1, 10:

    filiam extraneorum coetu prohibere,

    Suet. Aug. 69; id. Claud. 4 fin.:

    finis vitae ejus nobis luctuosus, amicis tristis, extraneis etiam ignotisque non sine cura fuit,

    Tac. Agr. 43; id. A. 4, 11; Plin. 28, 4, 7, § 39; Vulg. Psa. 68, 9 al.—Hence, adv.: extrā-nĕe, strangely, impertinently: definire, Boëth. Arist. Top. 1, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > extraneus

  • 11 extremum

    exter or extĕrus (both forms only post-class. and very rare), tĕra, tĕrum, adj. [ comp. form, from ex], on the outside, outward, of another country, family, etc., foreign, strange (syn.: extraneus; alienus, peregrinus, adventicius).
    I.
    Pos. (in Cic. and Caes. used in the plur.):

    quod exter heres praestare cogeretur,

    strange, Dig. 31, 1, 69:

    emancipatus vero aut exterus non aliter possunt hereditatem quaerere quam si, etc.,

    ib. 29, 2, 84; cf. ib. 31, 1, 67, § 4:

    tactus corporis est sensus, vel cum res extera sese Insinuat, vel, etc.,

    Lucr. 2, 435:

    vis,

    id. 2, 277:

    haec lex socialis est, hoc jus nationum exterarum est,

    Cic. Div. in Caecil. 5, 18:

    exterarum gentium multitudo,

    Suet. Caes. 84:

    non modo vestris civibus, verum etiam exteris nationibus,

    Cic. Font. 11, 25; cf.:

    apud exteras civitates,

    Cic. Caecin. 34, 100:

    apud exteras nationes,

    Caes. B. C. 3, 43 fin.;

    ad nationes exteras,

    Quint. 11, 1, 89:

    apud exteros,

    Plin. 18, 3, 5, § 22 et saep.:

    ab extero hoste atque longinquo,

    Cic. Cat. 2, 13.—In neutr. plur. with gen.:

    ad extera Europae noscenda missus Himilco,

    Plin. 2, 67, 67, § 169:

    ad extera corporum,

    id. 22, 23, 49, § 103.—
    II.
    Comp.: extĕrĭor, us (in signif. scarcely differing from its pos.), outward, outer, exterior; opp. interior (rare but class.):

    cum alterum fecisset exteriorem, interiorem alterum amplexus orbem,

    Cic. Univ. 7; cf.:

    simul ex navibus milites in exteriorem vallum tela jaciebant... et legionarii, interioris munitionis defensores,

    Caes. B. C. 3, 63, 6:

    colle exteriore occupato,

    id. B. G. 7, 79, 1:

    circumire exteriores mutiones jubet,

    id. ib. 7, 87, 4:

    pares munitiones contra exteriorem hostem perfecit,

    id. ib. 7, 74:

    comes exterior,

    i. e. on the left side, Hor. S. 2, 5, 17.—
    III.
    Sup. in two forms, extrēmus and extĭmus or extŭmus [ sup. of ex; cf. Gr. eschatos, Curt. Gr. Etym. p. 387].
    A.
    extrēmus, a, um (which in post-class. lang. is itself compared; comp.:

    extremior,

    App. M. 1, p. 105; 7, p. 188; sup.:

    extremissimus,

    Tert. Apol. 19), the outermost, utmost, extreme (so most freq.; cf.: ultimus, postremus, novissimus, supremus, imus).
    1.
    Lit.:

    extremum oppidum Allobrogum est Geneva,

    Caes. B. G. 1, 6, 3:

    flumen Axona, quod est in extremis Remorum finibus,

    on the farthest borders, id. ib. 2, 5, 4:

    fines,

    Liv. 39, 28, 2; 45, 29, 14; cf.:

    ad extremum finem provinciae Galliae venerunt,

    id. 40, 16, 5:

    impiger extremos currit mercator ad Indos,

    the remotest, Hor. Ep. 1, 1, 45:

    Tanaïs,

    id. C. 3, 10, 1:

    in extrema fere parte epistolae,

    near the end, Cic. Att. 6, 1, 20; cf.:

    in codicis extrema cera,

    id. Verr. 2, 1, 36, § 92; but to denote the last part of a thing it is used more freq. in immediate connection with the substantive denoting the whole:

    quibus (litteris) in extremis,

    at its end, id. Att. 14, 8, 1; cf.:

    in qua (epistola) extrema,

    id. ib. 13, 45, 1:

    in extremo libro tertio,

    at the end of the third book, id. Off. 3, 2, 9:

    in extrema oratione,

    id. de Or. 1, 10, 41:

    in extremo ponte turrim constituit,

    Caes. B. G. 6, 29, 3; cf.:

    ad extremas fossas castella constituit,

    id. ib. 2, 8, 3:

    ab extremo agmine,

    id. ib. 2, 11, 4:

    in extrema Cappadocia,

    Cic. Fam. 15, 4, 4:

    extremis digitis aliquid attingere,

    id. Cael. 12, 28 et saep. —In the neutr. absol. and as subst.: extrē-mum, i, n., an end, the end: divitias alii praeponunt, alii honores, multi etiam voluptates;

    beluarum hoc quidem extremum,

    Cic. Lael. 6, 20:

    quod finitum est, habet extremum,

    id. Div. 2, 50, 103:

    missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum,

    at the end, Liv. 21, 8, 10: in "Equo Trojano" scis esse in extremo "sero sapiunt," Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.:

    quod erat in extremo,

    id. Att. 6, 9, 1.—With gen.:

    aliquid ad extremum causae reservatum,

    Cic. Deiot. 13, 35 (cf. infra, 2. a. fin.):

    caelum ipsum, quod extremum atque ultumum mundi est,

    id. Div. 2, 43, 91:

    ab Ocelo, quod est citerioris provinciae extremum,

    Caes. B. G. 1, 10, 5:

    summum gulae fauces vocantur, extremum stomachus,

    Plin. 11, 37, 68, § 179:

    in extremo montis,

    Sall. J. 37, 4.— In plur.:

    extrema agminis,

    Liv. 6, 32, 11:

    extrema Africae,

    Plin. 8, 10, 10, § 31:

    extrema Galliae,

    Flor. 3, 3, 1; 3, 20, 12; Tac. H. 5, 18; id. A. 4, 67; 4, 74.—
    2.
    Trop.
    a.
    In respect to time or the order of succession, the latest, last:

    inter prioris mensis senescentis extremum diem et novam lunam,

    Varr. L. L. 6, § 10 Müll.:

    mensis anni Februarius,

    Cic. Leg. 2, 21, 54:

    tempore diei,

    Hirt. B. G. 8, 15, 6:

    eam amicitiam ad extremum finem vitae perduxit,

    Liv. 37, 53, 8:

    matres ab extremo conspectu liberorum exclusae,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:

    manus extrema non accessit operibus ejus,

    the finishing hand, the last touches, id. Brut. 33, 126:

    extremum illud est, ut te orem et obsecrem,

    it remains only, id. Fam. 4, 13, 7; id. Att. 11, 16, 5.—To denote the last part of a thing (cf. above, 1.): quod eo die potest videri extrema et prima luna, i. e. the end and the beginning, Varr. L. L. l. l.:

    usque ad extremam aetatem ab adolescentia,

    Nep. Cato, 2, 4; id. Att. 10, 3; cf.: ita tantum bellum Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit, Cic. de lmp. Pomp. 12, 35:

    extremo anno,

    Liv. 2, 64, 1:

    extremo tempore,

    in the last time, at last, Nep. Dat. 10; id. Epam. 9; id. Eum. 5, 3 al.:

    extrema pueritia,

    Cic. de Imp. Pomp. 10, 28:

    extremo Peloponnesio bello,

    Nep. Con. 1, 2: extremus dies, the close of day, the evening, Sil 7, 172; 14, 8.— Subst.:

    illum Praeteritum temnens extremos inter euntem,

    Hor. S. 1, 1, 116; cf.: extremi primorum, extremis [p. 708] usque priores, id. Ep. 2, 2, 204:

    extremus dominorum,

    Tac. H. 4, 42 fin.:

    die extremum erat,

    Sall. J. 21, 2:

    extremum aestatis,

    id. ib. 90, 1:

    extremo anni,

    Liv. 35, 11, 1:

    sub extremum noctis,

    Sil. 4, 88 al. —Prov.: extrema semper de ante factis judicant (cf. our wise after the event), Pub. Syr. 163 Rib.— Adv.: extremum.
    a.
    For the last time:

    alloquor extremum maestos abiturus amicos,

    Ov. Tr. 1, 3, 15: cum diu occulte suspirassent, postea jam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt.—
    b.
    At last, finally, Cic. Att. 2, 21, 2:

    extremum tenues liquefacta medullas Tabuit,

    Ov. M. 14, 431.—Adverb. phrase:

    ad extremum,

    id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 4, 4, 2 et saep.; cf., strengthened by tum:

    invenire quod dicas... deinde... post... tum ad extremum agere ac pronuntiare,

    Cic. de Or. 2, 19, 79; and strengthened by denique:

    ad extremum ipsa denique necessitate excitantur,

    id. Sest. 47, 100:

    decimo loco testis exspectatus et ad extremum reservatus dixit, etc.,

    till the end, to the last, id. Caecin. 10, 28:

    ad extremum,

    Ov. P. 1, 9, 28; 3, 7, 20;

    for which: in extremum (durare),

    id. H. 7, 111:

    qui extremo mortuus est,

    at last, Dig. 32, 1, 81:

    extremo,

    Nep. Ham. 2, 3.—
    b.
    Extreme in quality or degree; used, like ultimus, to denote both the highest and the lowest grade.
    (α).
    The utmost, highest, greatest: cum extremum hoc sit (sentis enim, credo, me jam diu, quod telos Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum:

    licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere) cum igitur hoc sit extremum, congruenter naturae vivere, etc.,

    Cic. Fin. 3, 7, 26:

    extremam famem sustentare,

    Caes. B. G. 7, 17, 3:

    ad extrema et inimicissima jura tam cupide decurrebas,

    Cic. Quint. 15, 48; cf.:

    decurritur ad illud extremum atque ultimum S. C., Dent operam consules, etc.,

    Caes. B. C. 1, 5, 3:

    extremam rationem belli sequens,

    id. ib. 3, 44, 1:

    neque aliud se fatigando nisi odium quaerere, extremae dementiae est,

    is the height of madness, Sall. J. 3, 3:

    in extremis suis rebus,

    in the utmost, greatest danger, Caes. B. G. 2, 25 fin.:

    res,

    Suet. Ner. 6 fin.; cf.:

    res jam ad extremum perducta casum,

    Caes. B. G. 3, 5, 1:

    necessitate extrema ad mortem agi,

    Tac. A. 13, 1.— Subst.: si nihil in Lepido spei sit, descensurum ad extrema, to desperate measures, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    ad extrema perventum est,

    Curt. 4, 14, 14:

    ad extrema ventum foret, ni, etc.,

    Liv. 2, 47, 8:

    compellere ad extrema deditionis,

    to surrender at discretion, Flor. 4, 5; cf.:

    famem, ferrum et extrema pati,

    Tac. H. 4, 59:

    plura de extremis loqui,

    id. ib. 2, 47 al.:

    res publica in extremo sita,

    Sall. C. 52, 11;

    Sen. de Ira, 1, 11, 5.—Adverb.: improbus homo, sed non ad extremum perditus,

    utterly, Liv. 23, 2, 4.—
    (β).
    The lowest, vilest, meanest (perh. not ante-Aug.):

    mancipia,

    Sen. Ep. 70 fin.:

    latrones,

    App. M. 3, p. 131:

    quidam sortis extremae juvenis,

    Just. 15, 1:

    alimenta vitae,

    Tac. A. 6, 24:

    extremi ingenii est,

    Liv. 22, 29, 8.—
    B.
    extĭmus or extŭmus, a, um, the outermost, farthest, most remote (rare but class.):

    novem orbes, quorum unus est caelestis, extimus, qui reliquos omnes complectitur,

    Cic. Rep. 6, 17:

    circum caesura membrorum,

    Lucr. 3, 219; 4, 647:

    promontorium Oceani,

    Plin. 5, 1, 1, § 1:

    gentes,

    id. 2, 78, 80, § 190: factus sum extimus a vobis, i. e. discarded, estranged, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 609 P.— Subst.:

    Apuliae extima,

    the borders, Plin. 6, 34, 39, § 217.

    Lewis & Short latin dictionary > extremum

  • 12 pulsus

    1.
    pulsus, a, um, Part., from pello.
    2.
    pulsus, ūs, m. [pello], a pushing, beating, striking, stamping; a push, blow (class.).
    I.
    Lit.:

    pulsu externo agitari,

    Cic. Tusc. 1, 23, 54:

    remorum,

    the stroke of the oars, rowing, id. de Or. 1, 33, 153; Caes. B. G. 3, 13:

    pulsus seni,

    i. e. a galley of six banks, Sil. 14, 487; cf. Liv. 22, 19; 27, 37:

    pedum,

    the trampling of feet, Verg. A. 12, 445; 7, 722: palmarum, Laber ap. Non. p. 151, 28:

    lyrae,

    a striking, playing, Ov. F. 5, 667:

    terrae,

    an earthquake, Amm. 23, 1, 7.—

    Esp.: pulsus venarum,

    the beating of the pulse, the pulse, Plin. 29, 1, 5, § 6; Val. Max. 5, 7, 1 ext.:

    sentire pulsus venarum,

    Quint. 7, 10, 10:

    pulsum venarum attingere,

    Tac. A. 6, 50; so,

    arteriarum,

    Plin. 11, 37, 89, § 219; and so pulsus alone (sc. venarum), the pulse:

    pulsus densior, celer, fluctuans,

    Cael. Aur. Acut. 2, 14, 92:

    debilis, densus, formicalis,

    id. Tard. 2, 14, 198:

    febricitans,

    id. Acut. 2, 10, 63 et saep.—
    II.
    Trop., impulse, influence:

    sive externus et adventicius pulsus animus dormientium commovet, sive, etc.,

    Cic. Div. 2, 61, 126:

    nulla enim species cogitari potest nisi pulsu imaginum,

    id. ib. 2, 67, 137:

    animus quatitur et afficitur motibus pulsibusque,

    Gell. 9, 13, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > pulsus

  • 13 tepor

    tĕpor, ōris, m. [id.], a gentle warmth, lukewarmness, tepidity, tepor (cf.: fervor, calor).
    I.
    Opp. to cold (class.):

    externus et adventicius tepor,

    Cic. N. D. 2, 10, 26:

    uvae,

    id. Sen. 15, 53:

    solis,

    Liv. 41, 2, 4; Plin. 11, 18, 20, § 63:

    mundi,

    Luc. 8, 365:

    primus tepor, i. e. of spring,

    Sen. Herc. Oet. 381:

    (cupressus) alibi non nisi in tepore proveniens,

    in a mild, moderate temperature, Plin. 16, 33, 60, § 142; 2, 50, 51, § 136; 16, 32, 59, § 137:

    verno tepori similis,

    Curt. 4, 7, 17:

    tepore febrium arescunt,

    Amm. 19, 4, 2.— In plur., Lucr. 2, 517; Cat. 46, 1. —
    B.
    Concr., plur., fomentations, Cael. Aur. Acut. 2, 19, 120.—
    II.
    Opp. to warmth (very rare).
    A.
    Lit.:

    excepta vox est, cum teporem incusaret,

    Tac. H. 3, 32 fin.
    B.
    Trop., coldness, languor of language:

    libri eiusdem lentitudinis ac teporis,

    Tac. Or. 21 med.

    Lewis & Short latin dictionary > tepor

См. также в других словарях:

  • adventicius — index foreign, unessential Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Adventicius — išorinis dangalas statusas T sritis gyvūnų anatomija, gyvūnų morfologija atitikmenys: lot. Adventicius; Adventitius ryšiai: platesnis terminas – pagrindiniai terminai …   Veterinarinės anatomijos, histologijos ir embriologijos terminai

  • adventicius — (лат.) дополнительный …   Словарь ботанических терминов

  • adventicius — Coming from without …   Ballentine's law dictionary

  • adventicius pecunia — Money coming from an unusual source; not inherited or earned …   Ballentine's law dictionary

  • adventice — [ advɑ̃tis ] adj. et n. f. • 1767; « adventif » dr. 1751; a(d)ventisXIIe; lat. adventicius « qui s ajoute, supplémentaire » I ♦ Adj. 1 ♦ Philos. Idée adventice, qui n est pas innée, qui vient des sens. 2 ♦ Bot. Se dit d une plante qui colonise… …   Encyclopédie Universelle

  • adventif — adventif, ive [ advɑ̃tif, iv ] adj. • XVIe; aventif XIIe; lat. adventicius, avec substit. de suff. 1 ♦ Vx (Dr.) Qui ne vient pas par succession directe. 2 ♦ (1853) Bot. Qui apparaît dans une position particulière, par rapport aux processus… …   Encyclopédie Universelle

  • Adventitia — The outermost connective tissue covering of any organ, vessel, or other structure. For example, the connective tissue that surrounds an artery is called the adventitia because it is considered extraneous to the artery. Adventitia comes from the… …   Medical dictionary

  • АДВЕНТИВНЫЙ — (лат., от advenire приходить случайно). Побочный, наследованный от родственников по боковой линии. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910. адвентивный (лат. adventicius пришлый, чуждый) 1) а. орган орган… …   Словарь иностранных слов русского языка

  • adventicio — ► adjetivo 1 Que sucede de manera accidental. ANTÓNIMO natural 2 BIOLOGÍA Se refiere al organismo animal o vegetal que se desarrolla de manera ocasional e inconstante. * * * adventicio, a (del lat. «adventicĭus») adj. Se aplica a lo que *sucede… …   Enciclopedia Universal

  • adventitia — noun Etymology: New Latin, alteration of Latin adventicia, neuter plural of adventicius coming from outside, from adventus, past participle Date: 1876 an external chiefly connective tissue covering of an organ; especially the external coat of a… …   New Collegiate Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»