-
81 respicio
rē-spĭcĭo, spexi, spectum, 3 (old form of subj. perf. respexis, Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Most. 2, 2, 90; id. Rud. 3, 3, 16), v. n. and a., to look back or behind, to look about, look; to see behind one; to look back upon, to look at, look to or for any thing (very freq. and class.).I.Lit.(α).Neutr.:(β).respicere quasi retro aspicere, Varro Manio: sedens... neque post respiciens, neque ante prospiciens,
Non. p. 442, 31 sq. (cf. infra, b):longe retro respicere non possunt,
Cic. Tusc. 5, 2, 6; Liv. 21, 22, 7; cf. Cic. Div. 1, 24, 49:subito exaudivit hinnitum respexitque et equum alacrem laetus aspexit,
id. ib. 1, 33 fin.: Er. Ergasilum qui vocat? He. Respice... respice ad me, Plaut. Capt. 4, 2, 54 sq.:huc ad aliquem,
id. Trin. 4, 3, 61; so,ad aliquem,
id. Curc. 1, 2, 20; id. Cas. 3, 5, 10; id. Ps. 1, 3, 16; id. Poen. 4, 2, 35; id. Truc. 2, 2, 2; Ter. And. 2, 5, 6; id. Phorm. 5, 1, 13 al.; cf.:nocte ad oppidum,
Cic. Div. 1, 32, 69:patriae ad oras,
Ov. M. 11, 547:ad libellos,
Quint. 10, 7, 31; 11, 2, 45; Ter. Eun. 2, 3, 51:ad laevam,
Plaut. Mil. 2, 4, 8:in aliquem,
App. M. 2, p. 118:huc,
Plaut. Ps. 1, 3, 30; id. Rud. 3, 4, 2; id. Truc. 1, 2, 20; 21:tanta militum virtus fuit, ut non modo de vallo decederet nemo, sed paene ne respiceret quidem quisquam,
Caes. B. G. 5, 43:transque caput jace, nec respexeris,
Verg. E. 8, 102:respicit Aeneas subito,
id. A. 6, 548:a tergo,
id. ib. 8, 697:quod respicere vetitus est,
Liv. 21, 22.—Act. (in lit. sense rare in good prose, but freq. in all styles in the trop. signif.; v. infra, II.):II.ipsi Respiciunt atram in nimbo volitare favillam,
look back on, see behind them, Verg. A. 5, 666:modo Prospicit occasus, interdum respicit ortus,
Ov. M. 2, 190:respice me et relinque egentem parasitum,
Plaut. Stich. 2, 2, 7:repudia istos comites atque hoc respice et revortere,
id. Merc. 5, 2, 30:proxima respiciens signa,
Caes. B. C. 2, 39; cf.Caesarem,
id. ib. 3, 91:(Hannibalem) respexisse saepe Italiae litora,
Liv. 30, 20, 7:nec prius amissam (Creüsam) respexi animumve reflexi, Quam, etc.,
Verg. A. 2. 741; id. G. 4, 491; Ov. M. 11, 66; cf.:ut stetit et frustra absentem respexit amicum,
Verg. A. 9, 389:instantem tergo Cloanthum,
id. ib. 5, 168:donec versas ad litora puppes Respiciunt,
id. ib. 10, 269; cf. id. ib. 5, 666:oculis pignora cara,
Ov. Tr. 1, 3, 60: medio cum Sol altissimus orbe Tantum respiceret, quantum superesse videret, looked back upon, i. e. had already passed over, id. M. 11, 354. —Trop.A. (α).Neutr.:(β).neque se in multa simul intendere animus totum potest: et, quocumque respexit, desinit intueri, quod propositum erat,
at whatsoever it looks, Quint. 10, 3, 23:si propter singula verba ad singulas formas respiciendum erit,
id. 11, 2, 26; cf.:non respiciendum ad haec,
id. 7, 10, 14:M. Bibulus cuncta administrabat: ad hunc summa imperii respiciebat,
looked to him, was centred in him, Caes. B. C. 3, 5 fin.; cf.:periculum (emptionis) ad venditorem respicere,
Dig. 18, 6, 4 (with ad venditorem pertinere). —Act., to look at, regard, look to:B.quom respicias immensi temporis omne Praeteritum spatium,
Lucr. 3, 854; cf.:quoad longissime potest mens mea respicere spatium praeteriti temporis,
Cic. Arch. 1, 1: cum vastitatem Italiae respexerint, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 33, 1: subsidia, quae respicerent in re trepidā, etc., which they might look to, i. e. from which they might expect aid, Liv. 4, 46; cf.:ne respicere spem ullam ab Romanis posset,
id. 4, 17:respicere exemplar vitae morumque jubebo Doctum imitatorem,
to look at, have in his eye, Hor. A. P. 317:de te pendentis, te respicientis amici,
id. Ep. 1, 1, 105. — With rel.-clause:quid sit prius actum, respicere aetas Nostra nequit, nisi, etc.,
Lucr. 5, 1446; cf. id. 3, 972:respiciens, an vera soror,
Val. Fl. 6, 661.—Pregn., to look at with solicitude, i. e. to have a care for, regard, be mindful of, consider, respect, etc. (in this sense mostly act.; cf. provideo).1.Of a protecting deity:2.di homines respiciunt,
Plaut. Rud. 5, 2, 29:deus respiciet nos aliquis,
id. Bacch. 4, 2, 39; Ter. Phorm. 5, 3, 34; id. Hec. 5, 2, 6:nisi quis nos deus respexerit,
Cic. Att. 1, 16, 6: [p. 1581] Sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor, Hor. C. 1, 2, 36; Verg. E. 1, 28:nisi idem deus, qui, etc., respexerit rem publicam,
Cic. Att. 7, 1, 2:et me et te, nisi quid dī respiciunt, perdidi,
Ter. And. 4, 1, 19.— Hence, Rēspĭcĭens, the Provident, an epithet of Fortuna:ad opem ferendam,
Cic. Leg. 2, 11, 28; Inscr. Orell. 477; 1766.—Rarely, in a bad sense, of an avenging deity: at vos, devota capita, respiciant di perjuriorum vindices,
may they remember it against you, Just. 14, 4, 10.—Of persons that have a care or regard for any thing:hercle alius nemo respicit nos,
Ter. Ad. 3, 2, 55; so,aliquem,
Plaut. Truc. 2, 3, 19; id. Aul. 2, 2, 54:age, me in tuis secundis respice,
Ter. And. 5, 6, 11; id. Ad. 5, 8, 9:miseros aratores,
Cic. Verr. 2, 3, 10, § 26; Caes. B. G. 7, 77:sin Caesarem respiciant,
id. B. C. 1, 1; Mart. 10, 10, 5:non Pylium Nestora respicis,
Hor. C. 1, 15, 22:quantum quisque ferat respiciendus erit,
Ov. Am. 1, 8, 38: mox deos respexere;restitui Capitolium placuit,
bethought themselves of, Tac. H. 4, 4:aetatem tuam,
Ter. Phorm. 2, 3, 87:populi Romani commoda (with prospicere),
Cic. Verr. 2, 3, 55, § 127:salutem cum meam tum aliorum,
id. Planc 38, 91; cf. Caes. B. C. 1, 5:rem publicam,
Cic. Phil. 2, 46, 118; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 3:mala sua,
Lucr. 4, 1159 et saep. —With se, to think of or have regard for one ' s self, Plaut. Ps. 2, 2, 18; Ter. Heaut. 1, 1, 18; 5, 1, 46; Cic. Fin. 2, 24, 79; id. pro Scaur. Fragm. 41, p. 267 Orell.: quod si Caesar se respexerit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 8.—With ad (Quintilian):ad utilitatem Ligarii respicit,
looks to the advantage of, Quint. 9, 2, 28; so,modice ad hanc partem,
id. 9, 4, 36:Graecas litteras (corresp. to studere Latinis),
id. 1, 12, 6:saepius ad curam rerum ab elocutione,
id. 10, 1, 120.—With an abstr. subj.:si quid pietas antiqua labores Respicit humanos,
Verg. A. 5, 689.— With object-clause, to observe, perceive, notice:respicio nihili meam vos gratiam facere,
Plaut. Curc. 1, 2, 68. -
82 subigo
sŭbĭgo, ēgi, actum, 3 (sūbĭgĭt, scanned with u long, Cic. poët. Div. 1, 47, 106), v. a. [sub-ago], to bring under, get under; bring or get up, or up to any place.I.Lit. (mostly poet.):B.sues antequam aestus incipiat, subigunt in umbrosum locum,
Varr. R. R. 2, 4, 6:qui adverso flumine lembum Remigiis subigit,
i. e. rows up stream, Verg. G. 1, 202:naves ad castellum,
Liv. 26, 7:classem ad moenia,
Sil. 15, 218:saxum contra ardua montis,
id. 13, 610:frondosum apicem ad sidera,
id. 17, 641 et saep.:celsos sonipedes ocius subigit jugo,
brings under the yoke, Sen. Hippol. 1002.—In mal. part.:ancillam,
i. e. to lie with, Aus. Epigr. 142; cf. Suet. Caes. 49.—In gen., to turn up from beneath, to break up, dig up, plough, cultivate; to work, knead; to rub down, sharpen, whet; to tame, break (class.;II.syn. domo): terram ferro,
Cic. Leg. 2, 18, 45 fin.:locum subigere oportet bene: ubi erit subactus, areas facito,
to turn over and over, turn up, Cato, R. R. 161, 1: segetes aratris, Cic. Fragm. ap. Non. 401, 9:agrum bipalio,
Col. 3, 5, 3:glebas,
Cic. Agr. 2, 31, 84:vomere terram,
Ov. M. 11, 31:arva,
Verg. G. 1, 125.— Poet.:ratem conto,
to work, move, Verg. A. 6, 302:pontum remis,
i. e. to plough, furrow, Val. Fl. 1, 471:farinam in mortarium indito, aquae paulatim addito subigitoque pulchre: ubi bene subegeris, defingito,
knead it thoroughly, Cato, R. R. 74; so,corium pilis,
id. ib. 18, 7: harenam argillae usque ad lentorem, id. ap. Plin. 17, 14, 24, § 111:panem,
Plin. 18, 11, 27, § 105:aliquid oleo,
id. 32, 10, 44, § 126:digitis opus,
Ov. M. 6, 20:subigunt in cote secures,
i. e. sharpen, Verg. A. 7, 627:pressa manu (pecudum) terga,
to rub down, Col. 6, 30, 1:(beluam) facilem ad subigendum frenat,
easy to be tamed, Cic. Rep. 2, 40, 67; cf.vitulos,
Col. 6, 2, 1:ubera,
Vulg. Ezech. 23, 3.—Trop.A.To put down, overcome, conquer, subjugate, subject, subdue, etc. (freq. in prose and poetry):2.plerique omnes subiguntur sub suum judicium,
Naev. Bell. Pan. Fr. Inc. 7 (p. 18 Vahl.):Persas, Paphlagonas... subegit solus,
Plaut. Curc. 3, 78: tertiam partem orbis terrarum, Cic. [p. 1777] Rosc. Am. 36, 103:quos armis subegimus,
id. Balb. 10, 25:Gallia devicta et subacta,
Hirt. B. G. 8, 46:urbes atque nationes,
Sall. C. 2, 2:totam inter Alpes fretumque Italiam armis,
Flor. 1, 26, 9:Africam,
Val. Max. 6, 9, 14; Just. 30, 3, 9:poëtae consuetudine subigere aures populi debent,
Varr. L. L. 9, 11, 130:nos in deditionem,
Curt. 7, 7, 38:vitulos,
to break in, Col. 6, 2:bos subactus,
id. 6, 3.— Plur. subst.:victi ac subacti,
Cic. Font. 16, 36.— Absol.: mors amici subigit, Att. ap. Non. 2, 22.—In mal. part. (cf. signif. I.): Gallias Caesar subegit, Nicomedes Caesarem, Poët. ap. Suet. Caes. 49.—To bring, incite, impel; to force, compel, constrain to any thing; constr. with ut, ad, or in aliquid; rarely with inf.:B.subegi, fenore argentum ab danistā ut sumeret,
Plaut. Most. 3, 3, 14:tu me numquam subiges, redditum ut reddam tibi,
id. Curc. 4, 3, 8:subigor, ut, etc.,
id. Trin. 4, 2, 6; cf.:nec subigi queantur, ut, etc.,
id. Pers. 2, 2, 12:ut ederet socios, subigi non potuit,
Tac. A. 2, 40:egestate stipendii ad deditionem subigi,
id. H. 3, 8:ad deditionem Volscos,
Liv. 6, 2:hostes ad deditionem,
id. 9, 41; 9, 1:urbes metu subactae in dicionem,
id. 28, 43:hostes fame in deditionem,
Curt. 7, 7, 18:vis subegit verum fateri,
Plaut. Truc. 4, 3, 9:Tarquiniensem metu subegerat frumentum exercitui praebere,
Liv. 9, 41:subegit socios ignotae linquere terrae,
Verg. A. 5, 794:ambitio multos mortalis falsos fieri subegit,
Sall. C. 10, 5:injuria te subegit decernere, etc.,
id. ib. 51, 18; cf. Tac. A. 1, 39:insidiis subactus,
Verg. A. 12, 494.—(Acc. to I. B.) To cultivate, of the mind; to train, discipline (very rare):subacto mihi ingenio opus est, ut agro non semel arato sed novato et iterato, etc.,
Cic. de Or. 2, 30, 131:subacti atque durati bellis,
Liv. 42, 52.
См. также в других словарях:
Actum est, haec res secundum jus civile dicitur in quo cavetur, ne quis rem actam apud judices repet… — Actum est, haec res secundum jus civile dicitur in quo cavetur, ne quis rem actam apud judices repetat. См. Решено повершено … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Id quod actum est — ist ein Begriff der lateinischen Rechtssprache. Er beschreibt den Umstand, dass aufgrund von Unklarheit einer abgegebenen Erklärung die Notwendigkeit besteht, den tatsächlichen Parteiwillen weiter zu erforschen.[1] Der Begriff enthält somit eine… … Deutsch Wikipedia
Si non appareat quid actum est, erit consequens ut id, sequamur quod in regione in qua actum est frequentatur — /say non apseriyat kwid aektam est, ehrat kansiykwanz at id sakweymar kwod in riyjiyowniy in kwey aektam est friykwanteytar/ If it does not appear what was agreed upon, the consequence will be that we must follow that which is the usage of the… … Black's law dictionary
non debet alii nocere, quod inter alios actum est — /non debat eyliyay nasiriy, kwod intar eyliyows aektam est/ A person ought not to be prejudiced by what has been done between others … Black's law dictionary
non debet alii nocere, quod inter alios actum est — /non debat eyliyay nasiriy, kwod intar eyliyows aektam est/ A person ought not to be prejudiced by what has been done between others … Black's law dictionary
quicquid in excessu actum est, lege prohibetur — /kwikwid in akses(y)uw aektam est, Hyjiy prow(h)abiytar/ Whatever is done in excess is prohibited by law … Black's law dictionary
semper in stipulationibus, et in ceteris contractibus, id sequimur quod actum est — /sempar in stipyaleyshiyownabas, et in setaras kantraektabas, id sekwamar kwod aektam est/ In stipulations and in other contracts we follow that which was done [we are governed by the actual state of the facts] … Black's law dictionary
Si non appareat quid actum est, erit consequens ut id sequamur quod in regione in qua actum est frequentatur — If it does not appear what was done, the consequence will be that we shall follow that which is commonly done in the locality in which it was done … Ballentine's law dictionary
Confirmatio omnes supplet defectus, licet id quod actum est ab initio non valuit — Confirmation supplies all defects, though what has been done was not valid at the beginning … Ballentine's law dictionary
Non debet alii nocere, quod inter alios actum est — That ought not to prejudice a person which has transpired between other persons … Ballentine's law dictionary
Quicquid in excessu actum est, lege prohibetur — Whatever is done in excess is prohibited by law … Ballentine's law dictionary