Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

a+contest

  • 81 Bestia

    1.
    bestĭa, ae, f. [perh. akin to fera and to belua], a beast (as a being without reason; opp. to man; while animal, = aliving being, includes man; bestia includes both fera, the beast as distinguished by fierceness, and belua, as distinguished by its size or ferocity; cf. Doed. Syn. 4, p. 290 sq.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (in the classical per. mostly in prose;

    esp. freq. in Cic., who uses it in its most extended signif., of every kind of living creature excepting man): disserens, neque in homine inesse animum vel animam nec in bestiā,

    Cic. Tusc. 1, 10, 21; 5, 13, 38; id. N. D. 2, 11, 31; id. Agr. 2, 4, 9:

    quod si hoc apparet in bestiis volucribus, nantibus, agrestibus, cicuribus, feris... quanto id magis in homine fit natura, etc.,

    id. Lael. 21, 81; id. N. D. 2, 48, 124.—So of the serpent, Plaut. Poen. 5, 2, 75.—Of the crocodile and other amphibious animals, Cic. l. l.—Of the dog, Cic. Rosc. Am. 20, 56. —Of the elephant (for the more usual belua), Liv. 33, 9, 7.—Of the ass, Suet. Aug. 96.—Of a caterpillar, Plaut. Cist. 4, 2, 62.—

    Of the ostrich: sequitur natura avium, quarum grandissimi et paene bestiarum generis struthiocameli,

    Plin. 10, 1, 1, § 1; cf. Dig. 3, 1, 1, § 6; 9, 1, 1, § 10.—With muta, Cic. Fin. 1, 21, 71; Liv. 7, 4, 6 (cf. mutae pecudes, Cic. Q. Fr. 1, 8, 24).—And for the designation of a wild animal, with fera:

    vinctum ante se Thyum agebat, ut si feram bestiam captam duceret,

    Nep. Dat. 3, 2 Dähne; Liv. 26, 13, 12; 26, 27, 12; Auct. Her. 2, 19, 29; Just. Inst. 2, 1, 12 sq.—
    2.
    As a term of reproach (cf. belua and our beast):

    mala tu es bestia,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 21; id. Poen. 5, 5, 13.—And, humorously, of the odor of the armpits (cf. ala and caper), Cat. 69, 8.—
    B.
    Esp., when the contest with animals became more usual in the public spectacles at Rome (not yet customary A.U.C. 583, B.C. 171, Liv. 44, 9, 4), bestia designated, without the addition of fera, a wild beast destined to fight with gladiators or criminals (v. bestiarius;

    usually lions, tigers, panthers, etc.).—Hence, ad bestias mittere aliquem,

    to send one to fight with wild beasts, Cic. Pis. 36, 89; so, bestiis obioere aliquem, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 32, 3:

    condemnare aliquem ad bestias,

    Suet. Calig. 27; id. Claud. 14:

    dare aliquem ad bestias,

    Dig. 48, 8, 11; Gell. 5, 14, 27:

    ad pugnam bestiarum datus, Gell. l. l. § 10: tradere aliquem ad bestias depugnandas, Dig. l. l.: bestiarum damnatio,

    the condemnation to fight with wild beasts, ib. 48, 13, 6 al. —Hence the expl.:

    bestiarum vocabulum proprie convenit leonibus, pardis et lupis, tigribus et vulpibus, canibus et simiis ac ceteris, quae vel ore vel unguibus saeviunt, exceptis serpentibus,

    Isid. Orig. 12, 2, 1 (but cf. supra, 1.).—
    II.
    Transf., as a constellation, the wotf, Vitr. 9, 4 (7) (called by Cic. Arat. 211 or 455, Quadrupes vasta).
    2.
    Bestĭa, ae, m., a cognomen in the Calpurnian family.
    I.
    The consul L. Calpurnius Bestia, Sall. J. 27, 4 al.; Flor. 3, 1, 7.—
    II.
    The tribune of the people L. Bestia, Cic. Brut. 34, 128; id. de Or. 2, 70, 283.—
    III.
    Another tribune of the people, L. Bestia, a confederate of Catiline, Sall. C. 17, 3; 43, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Bestia

  • 82 bestia

    1.
    bestĭa, ae, f. [perh. akin to fera and to belua], a beast (as a being without reason; opp. to man; while animal, = aliving being, includes man; bestia includes both fera, the beast as distinguished by fierceness, and belua, as distinguished by its size or ferocity; cf. Doed. Syn. 4, p. 290 sq.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (in the classical per. mostly in prose;

    esp. freq. in Cic., who uses it in its most extended signif., of every kind of living creature excepting man): disserens, neque in homine inesse animum vel animam nec in bestiā,

    Cic. Tusc. 1, 10, 21; 5, 13, 38; id. N. D. 2, 11, 31; id. Agr. 2, 4, 9:

    quod si hoc apparet in bestiis volucribus, nantibus, agrestibus, cicuribus, feris... quanto id magis in homine fit natura, etc.,

    id. Lael. 21, 81; id. N. D. 2, 48, 124.—So of the serpent, Plaut. Poen. 5, 2, 75.—Of the crocodile and other amphibious animals, Cic. l. l.—Of the dog, Cic. Rosc. Am. 20, 56. —Of the elephant (for the more usual belua), Liv. 33, 9, 7.—Of the ass, Suet. Aug. 96.—Of a caterpillar, Plaut. Cist. 4, 2, 62.—

    Of the ostrich: sequitur natura avium, quarum grandissimi et paene bestiarum generis struthiocameli,

    Plin. 10, 1, 1, § 1; cf. Dig. 3, 1, 1, § 6; 9, 1, 1, § 10.—With muta, Cic. Fin. 1, 21, 71; Liv. 7, 4, 6 (cf. mutae pecudes, Cic. Q. Fr. 1, 8, 24).—And for the designation of a wild animal, with fera:

    vinctum ante se Thyum agebat, ut si feram bestiam captam duceret,

    Nep. Dat. 3, 2 Dähne; Liv. 26, 13, 12; 26, 27, 12; Auct. Her. 2, 19, 29; Just. Inst. 2, 1, 12 sq.—
    2.
    As a term of reproach (cf. belua and our beast):

    mala tu es bestia,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 21; id. Poen. 5, 5, 13.—And, humorously, of the odor of the armpits (cf. ala and caper), Cat. 69, 8.—
    B.
    Esp., when the contest with animals became more usual in the public spectacles at Rome (not yet customary A.U.C. 583, B.C. 171, Liv. 44, 9, 4), bestia designated, without the addition of fera, a wild beast destined to fight with gladiators or criminals (v. bestiarius;

    usually lions, tigers, panthers, etc.).—Hence, ad bestias mittere aliquem,

    to send one to fight with wild beasts, Cic. Pis. 36, 89; so, bestiis obioere aliquem, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 32, 3:

    condemnare aliquem ad bestias,

    Suet. Calig. 27; id. Claud. 14:

    dare aliquem ad bestias,

    Dig. 48, 8, 11; Gell. 5, 14, 27:

    ad pugnam bestiarum datus, Gell. l. l. § 10: tradere aliquem ad bestias depugnandas, Dig. l. l.: bestiarum damnatio,

    the condemnation to fight with wild beasts, ib. 48, 13, 6 al. —Hence the expl.:

    bestiarum vocabulum proprie convenit leonibus, pardis et lupis, tigribus et vulpibus, canibus et simiis ac ceteris, quae vel ore vel unguibus saeviunt, exceptis serpentibus,

    Isid. Orig. 12, 2, 1 (but cf. supra, 1.).—
    II.
    Transf., as a constellation, the wotf, Vitr. 9, 4 (7) (called by Cic. Arat. 211 or 455, Quadrupes vasta).
    2.
    Bestĭa, ae, m., a cognomen in the Calpurnian family.
    I.
    The consul L. Calpurnius Bestia, Sall. J. 27, 4 al.; Flor. 3, 1, 7.—
    II.
    The tribune of the people L. Bestia, Cic. Brut. 34, 128; id. de Or. 2, 70, 283.—
    III.
    Another tribune of the people, L. Bestia, a confederate of Catiline, Sall. C. 17, 3; 43, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > bestia

  • 83 bijugi

    bĭjŭgus, a, um (contr. form bīgus, Manil. 5, 3; cf. also bĭjŭgis, e), adj. [id.], yoked two together ( poet.):

    leones,

    Lucr. 2, 602; Verg. A. 10, 253:

    equi,

    Mart. 1, 13, 8:

    serpentes,

    Val. Fl. 7, 218:

    currus,

    drawn by two horses, Lucr. 5, 1299:

    temo,

    Stat. Th. 2, 723: certamen = bigarum, the contest with the bigae, Verg. A. 5, 144.—
    II.
    Subst.: bĭ-jŭgi, ōrum, m. (sc. equi), two horses yoked abreast:

    telo Admonuit bijugos,

    Verg. A. 10, 587; 10, 399:

    desiluit Turnus bijugis,

    i. e. from his chariot drawn by two horses, id. ib. 10, 453.

    Lewis & Short latin dictionary > bijugi

  • 84 bijugus

    bĭjŭgus, a, um (contr. form bīgus, Manil. 5, 3; cf. also bĭjŭgis, e), adj. [id.], yoked two together ( poet.):

    leones,

    Lucr. 2, 602; Verg. A. 10, 253:

    equi,

    Mart. 1, 13, 8:

    serpentes,

    Val. Fl. 7, 218:

    currus,

    drawn by two horses, Lucr. 5, 1299:

    temo,

    Stat. Th. 2, 723: certamen = bigarum, the contest with the bigae, Verg. A. 5, 144.—
    II.
    Subst.: bĭ-jŭgi, ōrum, m. (sc. equi), two horses yoked abreast:

    telo Admonuit bijugos,

    Verg. A. 10, 587; 10, 399:

    desiluit Turnus bijugis,

    i. e. from his chariot drawn by two horses, id. ib. 10, 453.

    Lewis & Short latin dictionary > bijugus

  • 85 Bromus

    Lewis & Short latin dictionary > Bromus

  • 86 Caeneus

    Caeneus (dissyl.), ĕos ( gen., Stat. Th. 7, 644; voc. Caenĭ, Ov. M. 12, 470:

    Caeneu,

    id. ib. 12, 531), m., = Kaineus, orig. a girl, named Cænis, Ov. M. 12, 189; 12, 195; 12, 201; 12, 470 sq., the daughter of Elatus, afterwards changed by Neptune into a boy, [p. 264] he was subsequently present at the Calydonian hunt. and at the contest of the Centaurs and Lapithæ, and finally was metamorphosed into a bird. Ov. M. 12, 189; 12, 459 sq.; 12, 514 sq.; Hyg. Fab. 14; acc. to Verg. he again became a female. Verg. A. 6, 448 Serv.—
    II.
    A companion of Æneas, Verg. A. 9, 573.

    Lewis & Short latin dictionary > Caeneus

  • 87 cancer

    1.
    cancer, cri ( gen. canceris, Lucr. 5, 616; Arn. 1, p. 30; acc. plur. canceres, Cato, R. R. 157, 3), m. ( neutr. Claudius, Quadrig. ap. Prisc. p. 697 P.; Scrib. Comp. 206 and 240) [cf. karkinos; root kar-, to be hard; whence karuon, cornu], a crab, a river-crab, sea-crab.
    I.
    Lit., Plin. 9, 31, 51, § 97 sq.; 19, 10, 58, § 180; Pall. 1, 35, 7; Ov. M. 15, 369; Plaut. Ps. 4, 1, 45; Verg. G. 4, 48; Col. 9, 5, 6:

    cancer femina,

    Plin. 32, 10, 46, § 134; Pall. 1, 35, 7.—
    * B.
    Meton., hands that cling fast like the claws of crabs:

    Orci cancri,

    App. M. 6, p. 176, 26.—
    II.
    As nom. propr., the Crab, the sign of the zodiac in which the sun is found at the time of the summer solstice, Lucr. 5, 616; Ov. M. 2, 83; 10, 127; id. F. 6, 727; Cic. N. D. 2, 43, 110; Luc. 10, 259; cf. Hyg. Astr. 2, 23; Macr. S. 1, 17 fin.; acc. to the fable, as an animal hostile to Hercules in the contest with the Lernœan hydra; cf. Hyg. l. l. Hence, Lernaeus, Col. 10, 313.—
    B.
    Poet. for the region of the south, the south, Ov. M. 4, 625.—
    C.
    To designate great or violent heat, Ov. M. 10, 127.—
    III.
    In medicine, a crawling, eating, suppurating ulcer, malignant tumor, a cancer, Cels. 5, 26, 31; 6, 18, 3:

    malum immedicabile cancer,

    Ov. M. 2, 825; Cato, R. R. 157, 3; Claud. Quadrig. ap. Prisc. p. 697 P
    2.
    cancer, cri, m. [root kar-, to bend, twist; whence corona, circus], a lattice, the radical form of cancelli, q. v., Paul. ex Fest. p. 46; cf.:

    inter Orci cancros,

    App. M. 6, p. 176, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > cancer

  • 88 Carmentis

    Carmentis, is ( Carmenta, ae, Liv. 1, 7, 8 Weissenb. ad loc.; Hyg. Fab. 277), f. [carmen, q. v.], a Roman goddess of prophecy, acc. to mythologists, the mother of Evander, who went with him from Arcadia to Latium (hence Arcadia dea, Ov. F. 1, 462:

    Parrhasia dea,

    id. ib. 1, 618:

    Tegeaea parens,

    id. ib. 1, 627:

    Tegeaea sacerdos,

    id. ib. 6, 531, and Maenalis nympha, id. ib. 1, 634), and uttered oracles on the Capitoline Hill, Ov. F. 1, 462 sq.; Liv. l. l.; 5, 47, 2; Hyg. Fab. 277; Verg. A. 8, 336 sq., and Serv. ad h. l. —Also represented as two goddesses, Carmentes, and under the especial names Postverta and Prorsa (the backwards and forwards looking goddess), Varr. ap. Gell. 16, 16; Serv. ad Verg. l. l.—Hence,
    1.
    Car-mentālis, e, of or pertaining to Carmentis:

    flamen,

    Cic. Brut. 14, 56:

    porta,

    a gate at Rome, near the temple of Carmentis, in the eighth district, through which the Fabii marched to the contest so destructive to themselves, Liv. 2, 49, 8; 24, 47, 15; 25, 7, 6; Verg. A. 8, 338;

    hence, as ominous, also called Porta Scelerata,

    Fest. p. 334, a; 335 and 284, a Müll.; cf. Ov. F. 2, 201, and Nieb. Röm. Gesch. 2, p. 222.—
    2.
    Subst.
    A.
    Carmentālĭa, ĭum, n., the festival of Carmentis, celebrated on the 11th and 15th of January, Varr. L. L. 6, § 12; Kalend. ap. Inscr. Orell. 2, p. 382; cf. Macr. S. 1, 16.—
    B.
    Carmentārĭi, the priests of Carmentis, Serv. ad Verg. A. 8, 336.

    Lewis & Short latin dictionary > Carmentis

  • 89 Celaenae

    Cĕlaenae, ārum, f., = Kelainai, a town of Phrygia, on the Mœander, where, acc. to the fable, occurred the contest of Marsyas with Apollo, Plin. 5, 29, 29, § 106; Liv. 38, 13, 5 sq.; Curt. 3, 1, 1; Luc. 3, 206; Stat. Th. 4, 186.—Hence,
    II.
    Cĕlaenaeus, a. um, adj., of or pertaining to Celœnœ or to Marsyas: concubinus, i. e. of Atthis, who was born in Celænæ, and loved by Cybele, Mart. 5, 41' amores, id. 14, 204:

    Marsyas,

    id. 10, 62:

    buxus, i. e. tibia,

    Stat. Th. 2, 666.

    Lewis & Short latin dictionary > Celaenae

  • 90 Celaenaeus

    Cĕlaenae, ārum, f., = Kelainai, a town of Phrygia, on the Mœander, where, acc. to the fable, occurred the contest of Marsyas with Apollo, Plin. 5, 29, 29, § 106; Liv. 38, 13, 5 sq.; Curt. 3, 1, 1; Luc. 3, 206; Stat. Th. 4, 186.—Hence,
    II.
    Cĕlaenaeus, a. um, adj., of or pertaining to Celœnœ or to Marsyas: concubinus, i. e. of Atthis, who was born in Celænæ, and loved by Cybele, Mart. 5, 41' amores, id. 14, 204:

    Marsyas,

    id. 10, 62:

    buxus, i. e. tibia,

    Stat. Th. 2, 666.

    Lewis & Short latin dictionary > Celaenaeus

  • 91 comparo

    1. I.
    Lit. (rare but class.).
    A.
    In gen.:

    ut inter ignem et terram aquam deus animamque poneret, eaque inter se compararet et proportione conjungeret, ut, etc.,

    Cic. Univ. 5 med.:

    comparari postremo,

    id. ib. 5:

    ambo cum simul aspicimus, non possumus non vereri, ne male comparati sitis,

    Liv. 40, 46, 4:

    L. Volumnius cum Ap. Claudio consul est factus, priore item consulatu inter se conparati,

    id. 10, 15, 12:

    labella cum labellis,

    Plaut. As. 3, 3, 78: quin meum senium cum dolore tuo conjungam et comparem, Att. ap. Non. p. 255, 31 (Trag. Rel. v. 90 Rib.).— Hence,
    B.
    Esp. of combatants, for the usu. compono, to bring together to a contest, to match:

    ut ego cum patrono disertissimo comparer,

    Cic. Quint. 1, 2:

    cum Aesernino Samnite Pacideianus comparatus,

    id. Q. Fr. 3, 4, 2; Lucil. ap. Non. p. 257, 18:

    Scipio et Hannibal, velut ad supremum certamen comparati duces,

    Liv. 30, 28, 8:

    hunc Threci comparavit,

    Suet. Calig. 35.—
    II.
    Trop.
    A.
    To couple together in judgment.
    1.
    To count one object fully equal to another, to place on the same footing, put on an equality with (rare but class.): neminem tibi profecto hominem ex omnibus aut anteposuissem umquam aut etiam comparassem, Cic. Fragm. ap. Non. p. 256, 4; cf. Nep. Iphic. 1, 1; Liv. 28, 28, 15; Quint. 10, 1, 98; Cat. 61, 65 al.:

    cum quibus (hominibus) comparari sordidum,

    Cic. Rep. 1, 5, 9; so id. Fam. 12, 30, 7:

    et se mihi comparat Ajax?

    Ov. M. 13, 338.—
    2.
    In gen., to place together in comparison, to compare (the usu. signif. of the word in prose and poetry):

    homo quod rationis est particeps similitudines comparat,

    Cic. Off. 1, 4, 11:

    majora, minora, paria,

    id. de Or. 2, 40, 172; id. Top. 18, 68:

    metaphora rei comparatur, quam volumus exprimere,

    Quint. 8, 6, 8.—With dat.:

    equi fortis et victoris senectuti, comparat suam,

    Cic. Sen. 5, 14:

    si regiae stirpi comparetur ignobilis,

    Curt. 8, 4, 25:

    restat ut copiae copiis conparentur vel numero vel, etc.,

    Liv. 9, 19, 1:

    se majori pauperiorum turbae,

    Hor. S. 1, 1, 112:

    Periclem fulminibus et caelesti fragori comparat,

    Quint. 12, 10, 24; cf. id. 12, 10, 65:

    necesse est sibi nimium tribuat, qui se nemini comparat,

    id. 1, 2, 18:

    nec tantum inutilibus comparantur utilia, sed inter se quoque ipsa,

    id. 3, 8, 33; cf id. 3, 6, 87.—With cum and abl.:

    hominem cum homine et tempus cum tempore et rem cum re,

    Cic. Dom. 51, 130; id. Verr. 2, 4, 54, § 121:

    cum illo... ceteris rebus nullo modo comparandus es,

    id. Phil. 2, 46, 117:

    cum meum factum cum tuo comparo,

    id. Fam. 3, 6, 1; id. Off. 3, 1, 2; 2, 6, 20:

    corporis commoda cum externis et ipsa inter se corporis,

    id. ib. 2, 25, 88:

    longiorem orationem cum magnitudine utilitatis,

    id. ib. 2, 6, 20:

    victoria, quae cum Marathonio possit comparari tropaeo,

    Nep. Them. 5, 3:

    totam causam nostram cum tota adversarii causā,

    Quint. 7, 2, 22; 12, 7, 3.—With ad:

    nec comparandus hic quidem ad illum est,

    Ter. Eun. 4, 4, 14:

    sed nihil comparandi causā loquar,

    I will institute no comparison, Cic. Pis. 1, 3.— Hence,
    3.
    With rel.-clause, to reflect, consider, judge; or to prove, show, by comparing (rare): id ego semper mecum sic agito et comparo, quo pacto magnam molem minuam, Att. ap. Non. p. 256, 20:

    cum comparetur, utrum, etc.,

    Auct. Her. 2, 28, 45:

    comparando quam intestina corporis seditio similis esset irae plebis in patres, etc.,

    Liv. 2, 32, 12; cf. Tac. A. 3, 5:

    deinde comparat, quanto plures deleti sint homines, etc.,

    Cic. Off. 2, 5, 16.—
    B.
    Comparare inter se, t. t., of colleagues in office, to agree together in respect to the division of duties, to come to an agreement (freq. in Liv., esp. of the consuls, who made an arrangement between themselves in respect to their provinces):

    inter se decemviri comparabant, quos ire ad bellum, quos praeesse exercitibus oporteret,

    Liv. 3, 41, 7:

    senatusconsultum factum est, ut consules inter se provincias Italiam et Macedoniam compararent sortirenturve,

    id. 42, 31, 1; 8, 20, 3; 32, 8, 1; 33, 43, 2; 26, 8, 8;

    41, 6, 1: (consules) comparant inter se ut, etc.,

    id. 8, 6, 13; 10, 15, 12:

    ut consules sortirentur conparerentve inter se, uter, etc.,

    id. 24, 10, 2;

    of the tribunes of the people,

    id. 29, 20, 9;

    of the proprætors,

    id. 40, 47, 1.—
    C.
    (In acc. with I. B.) Si scias quod donum huic dono contra comparet, opposes to this, Ter. Eun. 2, 3, 63.—Hence, * compărātē, adv., in or by comparison, comparatively:

    quaerere (opp. simpliciter),

    Cic. Top. 22, 84.
    2.
    com-păro ( conp-), āvi, ātum, 1 (old form conparassit = comparaverit, Plaut. Ep. 1, 2, 19), v. a.
    I. A.
    Lit.:

    magnifice et ornate convivium comparat (al. apparat),

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 65; Tib. 1, 10, 42:

    sibi remedium ad magnitudinem frigorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 26: se, to make one ' s self ready, to prepare one ' s self, id. Mil. 10, 28:

    se ad respondendum,

    id. N. D. 3, 8, 19:

    se ad iter,

    Liv. 28, 33, 1; cf. pass., id. 42, 43, 4:

    se ad omnis casus,

    Caes. B. G. 7, 79:

    insidias alicui per aliquem,

    Cic. Clu. 16, 47; cf.:

    dolum ad capiendos eos,

    Liv. 23, 35, 2:

    comparare et constituere accusationem,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2; cf.:

    comparare accusatorem filio suo,

    id. Clu. 67, 191:

    fugam,

    Caes. B. G. 4, 18: domicilium [p. 387] ibi, Liv. 1, 34, 10:

    iter ad regem,

    Nep. Alcib. 10, 3 et saep.:

    vultum e vultu,

    to adjust according to, to fashion, Plaut. Am. 3, 3, 5.—

    In the histt. freq. of preparations for war: bellum,

    Nep. Dion, 5, 1; id. Ages. 2, 4; id. Eum. 7, 1; Liv. 9, 29, 5; 32, 28, 7; Cic. Phil. 3, 1, 1 et saep.:

    arma, milites, classem,

    Liv. 42, 30, 11; cf. Nep. Milt. 4, 1; id. Dion, 4, 3; id. Dat. 4, 1 and 4; id. Hann. 3, 2; Liv. 28, 13, 1; 35, 26, 1; Suet. Tib. 25; Curt. 4, 9, 3; cf.:

    arma latroni,

    Quint. 12, 1, 1.— Pass. in mid. force:

    ita fiet ut isdem locis et ad suadendum et ad dissuadendum simus conparati,

    Auct. Her. 3, 3, 4:

    ab hoc colloquio legati Romani in Boeotiam conparati sunt,

    made ready to go, Liv. 42, 43, 4.—
    (β).
    Absol.:

    ex hac parte diligentissime comparatur,

    Cic. Fam. 16, 11, 3:

    tempore ad comparandum dato,

    Nep. Thras. 2, 2; so Liv. 35, 45, 5; 38, 12, 7.—
    (γ).
    With inf.:

    urere tecta,

    Ov. Tr. 2, 267:

    an ita me comparem, Non perpeti, etc.,

    place myself in a condition, Ter. Eun. 1, 1, 2.—
    B.
    Trop. of the arrangements of nature, of civil life, of manners, customs, etc., to arrange, appoint, ordain, establish; esp. in the pass. impers.:

    ita quoique est in aetate hominum conparatum,

    Plaut. Am. 2, 2, 5; cf. Ter. Heaut. 3, 1, 94 Fleck.; Liv. 3, 68, 10:

    more majorum comparatum est,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153; cf.:

    ita comparatum more majorum erat, ne, etc.,

    Liv. 39, 29, 5:

    est ita natura comparatum ut, etc.,

    Plin. Ep. 5, 19, 5:

    praetores, ut considerate fieret, comparaverunt,

    Cic. Quint. 16, 51; so Auct. Her. 4, 16, 23; Ter. Phorm. 1, 1, 7:

    jam hoc prope iniquissime comparatum est, quod in morbis, etc.,

    Cic. Clu. 21, 57:

    eis utendum censeo quae legibus conparata sunt,

    Sall. C. 51, 8.—So rarely of persons:

    sic fuimus semper comparati, ut, etc.,

    Cic. de Or. 3, 9, 32.—
    II. A.
    Prop.:

    negoti sibi qui volet vim parare, Navem et mulierem haec duo conparato,

    Plaut. Poen. 1, 2, 2:

    mihi quadraginta minas,

    id. Ep. 1, 2, 19:

    aurum ac vestem atque alia, quae opus sunt,

    Ter. Heaut. 4, 8, 15:

    pecudes carius,

    Suet. Calig. 27:

    merces,

    Dig. 13, 4, 2 fin.:

    ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda,

    Ter. And. 4, 1, 4; so id. Heaut. 2, 4, 17:

    Sthenius ab adulescentio paulo studiosius haec compararat, supellectilem, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Curt. 5, 6, 3:

    gemmas, toreumata, signa, tabulas,

    Suet. Caes. 47: victum et cultum humanum labore et industriā, Cic. Oecon. ap. Col. 12, praef. § 2: Suet. Calig. 22.—
    2.
    Of abstract things:

    amicitias,

    Cic. Inv. 1, 1, 1; cf. id. Fin. 1, 20, 65:

    auctoritatem sibi,

    Caes. B. G. 5, 53:

    laudes artibus,

    Cic. Fam. 2, 4, 2; id. Off. 2, 13, 45:

    tribunicium auxilium sibi,

    Liv. 9, 34, 3 al.; Hor. Epod. 2, 30.—
    B.
    Trop.: sex (tribunos) ad intercessionem comparavere, brought or gained them over to their side, Liv. 4, 48, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > comparo

  • 92 compono

    com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).
    I.
    In gen., of different objects.
    A. 1.
    Of things in gen.:

    aridum lignum,

    Hor. C. 3, 17, 14:

    composita fronde,

    Prop. 1, 20, 22:

    uvas in tecto in cratibus,

    Cato, R. R. 112, 2:

    in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

    Cic. Deiot. 6, 17:

    (amomum) manipulatim leniter componitur,

    Plin. 12, 13, 28, § 48:

    amphoras in culleum,

    Cato, R. R. 113, 2:

    ligna in caminum,

    id. ib. 37, 5.—
    b.
    To bring into contact, fit together, join:

    quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

    Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

    tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

    id. ib. p. 260, 30:

    conponens manibusque manus atque ori bus ora,

    Verg. A. 8, 486:

    Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

    Prop. 2, 2, 12; cf.

    caput,

    Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 10, 2:

    jugulum,

    id. 8, 8, 8 et saep.—
    c.
    Esp., to pack up for a journey, etc.:

    omnia composta sunt quae donavi,

    Plaut. Mil. 4, 7, 21:

    i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

    Ter. Hec. 4, 3, 5:

    dum tota domus raeda componitur una,

    Juv. 3, 10.—
    2.
    Of persons:

    is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

    Verg. A. 8, 322:

    et tabula una duos poterit componere amantes,

    Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—
    B.
    To set in opposition.
    1.
    To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

    Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

    Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

    staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

    Sen. Q. N. 4, praef. 8;

    and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

    Quint. 2, 17, 34:

    cuive virum mallem memet componere,

    Sil. 10, 70:

    componimur Vecordi Decio,

    id. 11, 212:

    hunc fatis,

    id. 1, 39:

    cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

    Luc. 3, 196;

    and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

    Hor. S. 1, 1, 103:

    ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

    Sen. Prov. 1, 2, 9:

    non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

    Quint. 2, 17, 33;

    and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

    confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—
    2.
    To oppose by way of comparison, to compare, contrast.
    (α).
    With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

    nec divis homines componier aequom'st,

    Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

    si parva licet conponere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    parvis conponere magna solebam,

    id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

    audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

    id. ib. 15, 530:

    divinis humana,

    Aus. Ecl. 1, 10.—
    (β).
    With acc. and cum:

    ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

    Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.
    II.
    In partic.
    A.
    Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.
    1. (α).
    With ex:

    exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

    Sall. J. 18, 3:

    genus humanum ex corpore et anima conpositum,

    id. ib. 2, 1:

    liber ex alienis orationibus compositus,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

    antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

    Quint. 1, 10, 6:

    ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

    Cels. 6, 7, 1 fin.
    (β).
    With abl.:

    mensam gramine,

    Sil. 15, 51.—
    (γ).
    With acc. alone:

    medicamentum,

    Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—
    2.
    Esp., of buildings, etc., to construct, build:

    qui cuncta conposuit,

    i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

    urbem,

    Verg. A. 3, 387:

    illa (templa) deis,

    Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

    aggere conposito tumuli,

    Verg. A. 7, 6:

    deletas Thebas,

    Prop. 2, 6, 5.—
    3.
    Of words, to compound:

    vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

    Quint. 1, 5, 3.—
    4.
    Of writings, speeches, etc.
    a.
    To compose, write, construct (very freq.):

    leges,

    Lucr. 4, 966:

    compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    quartum librum,

    id. de Or. 2, 55, 224:

    libros,

    id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

    libellos,

    Quint. 12, 8, 5:

    actiones,

    Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

    argumentum,

    Cic. Att. 15, 4, 3:

    edictum eis verbis,

    id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

    edictum eorum arbitratu,

    id. ib. 2, 1, 46, §

    119: artes,

    books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

    artificium,

    id. de Or. 2, 19, 83:

    commentarium consulatus mei,

    id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

    quarum (litterarum) exemplum,

    Cic. Agr. 2, 20, 53:

    quandam disciplinae formulam,

    id. Ac. 1, 4, 17:

    stipulationum et judiciorum formulas,

    id. Leg. 1, 4, 14:

    interdictum,

    id. Caecin. 21, 59:

    poema,

    id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

    senatus consultum,

    Cic. Fam. 10, 22, 2:

    testimonium,

    id. Att. 15, 15, 1:

    verba ad religionem deorum immortalium,

    id. Dom. 47, 124:

    de judicialibus causis aliqua,

    Quint. 3, 6, 104:

    aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

    Tac. A. 16, 14:

    Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

    Cic. Mur. 12, 26:

    carmina,

    Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

    epistulas,

    id. ib. 2, 70:

    litteras nomine Marcelli,

    Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

    orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

    Liv. 1, 35, 2:

    blanditias tremula voce,

    Tib. 1, 2, 91:

    meditata manu verba trementi,

    Ov. M. 9, 521:

    versus,

    Hor. S. 1, 4, 8:

    mollem versum,

    Prop. 1, 7, 19:

    cantus,

    Tib. 1, 2, 53:

    in morem annalium,

    Tac. Or. 22:

    orationes adversus aliquem,

    id. ib. 37:

    litteras ad aliquem,

    id. A. 15, 8; 14, 22:

    probra in Gaium,

    id. ib. 6, 9;

    14, 50: multa et atrocia in Macronem,

    id. ib. 6, 44 (38) et saep.—
    b.
    Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

    tuas laudes,

    Tib. 4, 1, 35:

    res gestas,

    Hor. Ep. 2, 1, 251:

    tempora Iliaca,

    Vell. 1, 3, 2:

    bellum Troicum,

    id. 1, 5, 3:

    Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

    Tac. Or. 14:

    veteres populi Romani res,

    id. A. 4, 32:

    Neronis res,

    id. ib. 1, 1; 11, 11.—
    B.
    From the notion of closing.
    1.
    To put away, put aside, put in place:

    armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

    i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

    (tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

    Liv. 26, 39, 8:

    vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

    id. 36, 44, 2:

    arma,

    Hor. C. 4, 14, 52:

    tristes istos conpone libellos,

    put aside, Prop. 1, 9, 13.—
    2.
    To store up, put away, collect:

    nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

    Verg. A. 8, 317:

    ego conposito securus acervo Despiciam dites,

    Tib. 1, 1, 77;

    so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

    Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

    pernas,

    Cato, R. R. 162, 12:

    tergora (suis),

    Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

    caepam in fidelia,

    id. 12, 10, 2:

    herbas,

    id. 12, 13, 2:

    poma,

    id. 12, 47, 5:

    olivas,

    Pall. Nov. 22, 5:

    herbam olla nova,

    Scrib. Comp. 60:

    faenum,

    Dig. 19, 2, 11, § 4:

    fructus in urceis, capsellis,

    ib. 33, 7, 12, §1.—
    3.
    Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

    tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

    Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

    cinerem,

    Ov. F. 3, 547:

    cinerem ossaque,

    Val. Fl. 7, 203:

    sic ego conponi versus in ossa velim,

    Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

    quem... prope cognatos conpositum cineres,

    Cat. 68, 98:

    omnes composui (meos),

    Hor. S. 1, 9, 28:

    compositi busta avi,

    Ov. F. 5, 426:

    Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

    Tac. H. 1, 47:

    componi tumulo eodem,

    Ov. M. 4, 157:

    toro Mortua componar,

    id. ib. 9, 504:

    alto Conpositus lecto,

    Pers. 3, 104:

    aliquem terra,

    Sil. 9, 95.—
    4. a.
    Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

    cum mare compositum est,

    Ov. A. A. 3, 259:

    aquas,

    id. H. 13, 136:

    fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

    Luc. 5, 702.—
    b.
    Of persons:

    nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

    Quint. 11, 2, 5:

    ubi jam thalamis se conposuere,

    Verg. G. 4, 189:

    defessa membra,

    id. ib. 4, 438:

    si bene conpositus somno vinoque jacebit,

    Ov. Am. 1, 4, 53.—
    5.
    To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.
    a.
    With personal object:

    aversos amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    ceteros clementia,

    Tac. A. 12, 55:

    comitia praetorum,

    id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

    juvenes concitatos,

    Quint. 1, 10, 32; cf.:

    barbarum animos,

    Tac. A. 14, 39:

    gentem,

    Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

    prima (pars philosophiae) conponit animum,

    Sen. Ep. 89, 9:

    argumentum conpositae mentis,

    id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

    mentem somno,

    id. 3, 162:

    religio saevas componit mentis,

    id. 13, 317.—
    b.
    Of places, countries, etc.:

    C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

    Tac. A. 2, 4:

    Campaniam,

    id. H. 4, 3:

    Daciam,

    id. ib. 3, 53.—
    c.
    With abstr. or indef. objects:

    si possum hoc inter vos conponere,

    Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

    vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

    Ter. Phorm. 4, 3, 17:

    gaudens conponi foedere bellum,

    Verg. A. 12, 109; so,

    bellum,

    Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

    bella,

    Tac. A. 3, 56:

    cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

    Caes. B. C. 3, 109:

    uti per colloquia omnes controversiae componantur,

    id. ib. 1, 9 fin.:

    curas,

    Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

    lites,

    Verg. E. 3, 108:

    seditionem civilem,

    Suet. Caes. 4:

    statum Orientis,

    id. Calig. 1:

    Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

    Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

    legatorum res et bello turbatas,

    id. 45, 16, 2:

    res Germanicas,

    Suet. Vit. 9:

    discordias,

    Tac. H. 4, 50:

    compositis praesentibus,

    id. A. 1, 45:

    odia et certamina,

    id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

    pacem componi volo Meo patri cum matre,

    Plaut. Merc. 5, 2, 113:

    si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

    Liv. 30, 40, 13:

    at me conposita pace fefellit Amor,

    Prop. 2, 2, 2:

    pax circa Brundusium composita,

    Vell. 2, 75, 3:

    pacem cum Pyrrho,

    Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—
    d.
    Absol.:

    coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

    Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

    posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

    Caes. B. C. 3, 16.—
    C. 1.
    In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

    aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

    Verg. A. 1, 697:

    ad ictum militaris gladii conposita cervice,

    Sen. Cons. Marc. 26, 2:

    diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

    id. Q. N. 6, 30, 4:

    si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

    Cic. Div. 2, 47, 98:

    tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

    id. Att. 4, 9, 1.—
    2.
    Esp., milit. t. t.:

    se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

    Liv. 44, 38, 11:

    conpositi numero in turmas,

    Verg. A. 11, 599:

    cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

    Tac. H. 4, 35:

    agmen,

    id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

    ordines,

    id. H. 4, 33:

    vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. ib. 3, 35:

    pugnae exercitum,

    id. A. 13, 40:

    auxilia in numerum legionis,

    id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

    equitem per turmas,

    id. ib. 15, 29:

    insidias in montibus,

    Just. 1, 3, 11.—
    3.
    Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

    ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

    id. Brut. 17, 68.—
    4.
    With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

    suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

    Plaut. Most. 1, 3, 97:

    composito et delibuto capillo,

    Cic. Rosc. Am. 46, 135:

    comas,

    Ov. R. Am. 679:

    crines,

    Verg. G. 4, 417:

    ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

    Quint. 11, 3, 148:

    togam,

    to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

    nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

    Ov. M. 4, 318:

    pulvinum facili manu,

    id. A. A. 1, 160; cf.

    torum,

    id. F. 3, 484:

    jam libet componere voltus,

    id. M. 13, 767:

    vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

    Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

    (Tiberius) compositus ore,

    id. ib. 2, 34:

    vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

    distorting, Suet. Calig. 50.—
    5.
    In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

    ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

    Plin. Ep. 7, 1, 6:

    orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

    Quint. 9, 1, 21:

    utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

    id. 11, 3, 120:

    ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

    id. 1, 11, 19:

    figuram ad imitationem alterius scripturae,

    id. 9, 2, 34:

    nec ad votum composita civitas,

    Tac. Or. 41:

    cuncta ad decorem inperi conposita,

    id. H. 1, 71:

    cunctis ad tristitiam conpositis,

    id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

    voltus conponere famae Taedet,

    to adapt, Tib. 4, 7, 9:

    venturis carbasa ventis,

    Luc. 3, 596:

    me quoque mittendis rectum componite telis,

    id. 3, 717. —With in:

    Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

    disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —
    D. (α).
    With acc.:

    ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

    Cic. Att. 15, 26, 3:

    quod adest memento Componere aequus,

    Hor. C. 3, 29, 33:

    conposita atque constituta re publica,

    Cic. Leg. 3, 18, 42:

    necdum compositis maturisve satis consiliis,

    Liv. 4, 13, 5:

    (diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

    Cic. Brut. 22, 87:

    tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

    id. Or. 42, 143:

    ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

    Sall. J. 43, 5; 94, 1:

    in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

    Tac. H. 2, 55:

    dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

    id. A. 12, 68.—
    (β).
    With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

    cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

    Cic. Leg. 2, 13, 32:

    omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

    Quint. 10, 1, 43:

    animum ad omnes casus,

    id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

    satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

    Quint. 9, 4, 114:

    cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

    Sen. Tranq. 9, 2. —
    2. (α).
    In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

    quin jam virginem Despondi: res composita'st,

    Ter. Ad. 4, 7, 17:

    ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

    societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

    Sall. H. 4, 11 Dietsch:

    crimen ab inimicis Romae conpositum,

    Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

    conpositis inter se rebus,

    Sall. J. 66, 2:

    ita conposito dolo digrediuntur,

    id. ib. 111, 4:

    conposito jam consilio,

    Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

    convenerat autem, etc.,

    id. 25, 9, 8:

    sub noctem susurri Composita repetantur hora,

    Hor. C. 1, 9, 20:

    ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

    Verg. A. 12, 315:

    compositis notis,

    Tib. 1, 2, 22:

    crimen ac dolum ultro,

    Tac. H. 1, 34:

    proditionem,

    id. ib. 2, 100:

    seditionem,

    id. ib. 4, 14:

    insidias,

    id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—
    (β).
    With rel.-clause:

    cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

    Liv. 40, 40, 14.—
    (γ).
    With inf.:

    ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

    Tac. A. 3, 40.—
    (δ).
    Pass. impers.:

    ut domi compositum cum Marcio erat,

    Liv. 2, 37, 1.—
    (ε).
    With ut and subj.:

    compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

    Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst.
    3.
    In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

    ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

    Plaut. Am. 1, 1, 211:

    nec bene mendaci risus conponitur ore,

    Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

    sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

    Prop. 2, 9, 31:

    insidias in me conponis inanes,

    id. 2, 32 (3, 30), 19:

    compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

    Tac. A. 13, 47:

    si haec fabulosa et composita videntur,

    id. Or. 12; id. Agr. 40:

    quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

    id. A. 15, 16; cf.:

    vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

    exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

    (Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

    Tac. Agr. 42:

    is in maestitiam compositus,

    id. H. 2, 9; 1, 54:

    in securitatem,

    id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

    tunc compositus ad maestitiam,

    Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.
    A.
    Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

    quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

    acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

    Liv. 28, 22, 13:

    intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

    Sen. Vit. Beat. 8, 3:

    composita et quieta et beata respublica,

    Tac. Or. 36. —Of writings:

    quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

    Quint. 1, pr. § 8; cf.:

    illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

    elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

    si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

    Cic. Or. 70, 232.—
    B.
    Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

    perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

    Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

    equus bene natura compositus,

    Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

    arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

    Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

    alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

    Quint. 2, 8, 7:

    aeque in adulationem compositus (sacerdos),

    Curt. 4, 7, 26:

    (Attici) non maxime ad risum compositi,

    Quint. 6, 3, 18:

    natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

    Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

    ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

    Plin. Ep. 2, 17, 2:

    lenis et nitidi et compositi generis amatores,

    Quint. 10, 1, 44:

    actio,

    id. 11, 3, 110:

    aetas,

    mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

    supercilium (opp. erectum),

    id. 11, 3, 74:

    repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

    Flor. 3, 23, 3.—
    D.
    Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

    verba,

    Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

    voces,

    id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,
    (α).
    Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

    tum ex composito orta vis,

    Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—
    (β).
    De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,
    (γ).
    More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

    not in Quint.): ambulare,

    Col. 6, 2, 5:

    indutus,

    Gell. 1, 5, 2:

    composite et apte dicere,

    Cic. Or. 71, 236:

    composite, ornate, copiose eloqui,

    id. De Or. 1, 11, 48:

    composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

    Sall. C. 51, 9:

    bene et composite disseruit,

    id. Ib. 52.— Comp.:

    compositius cuncta quam festinantius agerent,

    Tac. A. 15, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > compono

  • 93 compositum

    com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).
    I.
    In gen., of different objects.
    A. 1.
    Of things in gen.:

    aridum lignum,

    Hor. C. 3, 17, 14:

    composita fronde,

    Prop. 1, 20, 22:

    uvas in tecto in cratibus,

    Cato, R. R. 112, 2:

    in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

    Cic. Deiot. 6, 17:

    (amomum) manipulatim leniter componitur,

    Plin. 12, 13, 28, § 48:

    amphoras in culleum,

    Cato, R. R. 113, 2:

    ligna in caminum,

    id. ib. 37, 5.—
    b.
    To bring into contact, fit together, join:

    quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

    Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

    tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

    id. ib. p. 260, 30:

    conponens manibusque manus atque ori bus ora,

    Verg. A. 8, 486:

    Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

    Prop. 2, 2, 12; cf.

    caput,

    Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 10, 2:

    jugulum,

    id. 8, 8, 8 et saep.—
    c.
    Esp., to pack up for a journey, etc.:

    omnia composta sunt quae donavi,

    Plaut. Mil. 4, 7, 21:

    i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

    Ter. Hec. 4, 3, 5:

    dum tota domus raeda componitur una,

    Juv. 3, 10.—
    2.
    Of persons:

    is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

    Verg. A. 8, 322:

    et tabula una duos poterit componere amantes,

    Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—
    B.
    To set in opposition.
    1.
    To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

    Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

    Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

    staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

    Sen. Q. N. 4, praef. 8;

    and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

    Quint. 2, 17, 34:

    cuive virum mallem memet componere,

    Sil. 10, 70:

    componimur Vecordi Decio,

    id. 11, 212:

    hunc fatis,

    id. 1, 39:

    cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

    Luc. 3, 196;

    and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

    Hor. S. 1, 1, 103:

    ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

    Sen. Prov. 1, 2, 9:

    non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

    Quint. 2, 17, 33;

    and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

    confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—
    2.
    To oppose by way of comparison, to compare, contrast.
    (α).
    With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

    nec divis homines componier aequom'st,

    Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

    si parva licet conponere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    parvis conponere magna solebam,

    id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

    audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

    id. ib. 15, 530:

    divinis humana,

    Aus. Ecl. 1, 10.—
    (β).
    With acc. and cum:

    ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

    Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.
    II.
    In partic.
    A.
    Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.
    1. (α).
    With ex:

    exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

    Sall. J. 18, 3:

    genus humanum ex corpore et anima conpositum,

    id. ib. 2, 1:

    liber ex alienis orationibus compositus,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

    antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

    Quint. 1, 10, 6:

    ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

    Cels. 6, 7, 1 fin.
    (β).
    With abl.:

    mensam gramine,

    Sil. 15, 51.—
    (γ).
    With acc. alone:

    medicamentum,

    Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—
    2.
    Esp., of buildings, etc., to construct, build:

    qui cuncta conposuit,

    i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

    urbem,

    Verg. A. 3, 387:

    illa (templa) deis,

    Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

    aggere conposito tumuli,

    Verg. A. 7, 6:

    deletas Thebas,

    Prop. 2, 6, 5.—
    3.
    Of words, to compound:

    vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

    Quint. 1, 5, 3.—
    4.
    Of writings, speeches, etc.
    a.
    To compose, write, construct (very freq.):

    leges,

    Lucr. 4, 966:

    compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    quartum librum,

    id. de Or. 2, 55, 224:

    libros,

    id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

    libellos,

    Quint. 12, 8, 5:

    actiones,

    Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

    argumentum,

    Cic. Att. 15, 4, 3:

    edictum eis verbis,

    id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

    edictum eorum arbitratu,

    id. ib. 2, 1, 46, §

    119: artes,

    books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

    artificium,

    id. de Or. 2, 19, 83:

    commentarium consulatus mei,

    id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

    quarum (litterarum) exemplum,

    Cic. Agr. 2, 20, 53:

    quandam disciplinae formulam,

    id. Ac. 1, 4, 17:

    stipulationum et judiciorum formulas,

    id. Leg. 1, 4, 14:

    interdictum,

    id. Caecin. 21, 59:

    poema,

    id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

    senatus consultum,

    Cic. Fam. 10, 22, 2:

    testimonium,

    id. Att. 15, 15, 1:

    verba ad religionem deorum immortalium,

    id. Dom. 47, 124:

    de judicialibus causis aliqua,

    Quint. 3, 6, 104:

    aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

    Tac. A. 16, 14:

    Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

    Cic. Mur. 12, 26:

    carmina,

    Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

    epistulas,

    id. ib. 2, 70:

    litteras nomine Marcelli,

    Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

    orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

    Liv. 1, 35, 2:

    blanditias tremula voce,

    Tib. 1, 2, 91:

    meditata manu verba trementi,

    Ov. M. 9, 521:

    versus,

    Hor. S. 1, 4, 8:

    mollem versum,

    Prop. 1, 7, 19:

    cantus,

    Tib. 1, 2, 53:

    in morem annalium,

    Tac. Or. 22:

    orationes adversus aliquem,

    id. ib. 37:

    litteras ad aliquem,

    id. A. 15, 8; 14, 22:

    probra in Gaium,

    id. ib. 6, 9;

    14, 50: multa et atrocia in Macronem,

    id. ib. 6, 44 (38) et saep.—
    b.
    Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

    tuas laudes,

    Tib. 4, 1, 35:

    res gestas,

    Hor. Ep. 2, 1, 251:

    tempora Iliaca,

    Vell. 1, 3, 2:

    bellum Troicum,

    id. 1, 5, 3:

    Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

    Tac. Or. 14:

    veteres populi Romani res,

    id. A. 4, 32:

    Neronis res,

    id. ib. 1, 1; 11, 11.—
    B.
    From the notion of closing.
    1.
    To put away, put aside, put in place:

    armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

    i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

    (tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

    Liv. 26, 39, 8:

    vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

    id. 36, 44, 2:

    arma,

    Hor. C. 4, 14, 52:

    tristes istos conpone libellos,

    put aside, Prop. 1, 9, 13.—
    2.
    To store up, put away, collect:

    nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

    Verg. A. 8, 317:

    ego conposito securus acervo Despiciam dites,

    Tib. 1, 1, 77;

    so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

    Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

    pernas,

    Cato, R. R. 162, 12:

    tergora (suis),

    Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

    caepam in fidelia,

    id. 12, 10, 2:

    herbas,

    id. 12, 13, 2:

    poma,

    id. 12, 47, 5:

    olivas,

    Pall. Nov. 22, 5:

    herbam olla nova,

    Scrib. Comp. 60:

    faenum,

    Dig. 19, 2, 11, § 4:

    fructus in urceis, capsellis,

    ib. 33, 7, 12, §1.—
    3.
    Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

    tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

    Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

    cinerem,

    Ov. F. 3, 547:

    cinerem ossaque,

    Val. Fl. 7, 203:

    sic ego conponi versus in ossa velim,

    Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

    quem... prope cognatos conpositum cineres,

    Cat. 68, 98:

    omnes composui (meos),

    Hor. S. 1, 9, 28:

    compositi busta avi,

    Ov. F. 5, 426:

    Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

    Tac. H. 1, 47:

    componi tumulo eodem,

    Ov. M. 4, 157:

    toro Mortua componar,

    id. ib. 9, 504:

    alto Conpositus lecto,

    Pers. 3, 104:

    aliquem terra,

    Sil. 9, 95.—
    4. a.
    Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

    cum mare compositum est,

    Ov. A. A. 3, 259:

    aquas,

    id. H. 13, 136:

    fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

    Luc. 5, 702.—
    b.
    Of persons:

    nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

    Quint. 11, 2, 5:

    ubi jam thalamis se conposuere,

    Verg. G. 4, 189:

    defessa membra,

    id. ib. 4, 438:

    si bene conpositus somno vinoque jacebit,

    Ov. Am. 1, 4, 53.—
    5.
    To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.
    a.
    With personal object:

    aversos amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    ceteros clementia,

    Tac. A. 12, 55:

    comitia praetorum,

    id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

    juvenes concitatos,

    Quint. 1, 10, 32; cf.:

    barbarum animos,

    Tac. A. 14, 39:

    gentem,

    Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

    prima (pars philosophiae) conponit animum,

    Sen. Ep. 89, 9:

    argumentum conpositae mentis,

    id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

    mentem somno,

    id. 3, 162:

    religio saevas componit mentis,

    id. 13, 317.—
    b.
    Of places, countries, etc.:

    C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

    Tac. A. 2, 4:

    Campaniam,

    id. H. 4, 3:

    Daciam,

    id. ib. 3, 53.—
    c.
    With abstr. or indef. objects:

    si possum hoc inter vos conponere,

    Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

    vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

    Ter. Phorm. 4, 3, 17:

    gaudens conponi foedere bellum,

    Verg. A. 12, 109; so,

    bellum,

    Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

    bella,

    Tac. A. 3, 56:

    cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

    Caes. B. C. 3, 109:

    uti per colloquia omnes controversiae componantur,

    id. ib. 1, 9 fin.:

    curas,

    Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

    lites,

    Verg. E. 3, 108:

    seditionem civilem,

    Suet. Caes. 4:

    statum Orientis,

    id. Calig. 1:

    Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

    Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

    legatorum res et bello turbatas,

    id. 45, 16, 2:

    res Germanicas,

    Suet. Vit. 9:

    discordias,

    Tac. H. 4, 50:

    compositis praesentibus,

    id. A. 1, 45:

    odia et certamina,

    id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

    pacem componi volo Meo patri cum matre,

    Plaut. Merc. 5, 2, 113:

    si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

    Liv. 30, 40, 13:

    at me conposita pace fefellit Amor,

    Prop. 2, 2, 2:

    pax circa Brundusium composita,

    Vell. 2, 75, 3:

    pacem cum Pyrrho,

    Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—
    d.
    Absol.:

    coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

    Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

    posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

    Caes. B. C. 3, 16.—
    C. 1.
    In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

    aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

    Verg. A. 1, 697:

    ad ictum militaris gladii conposita cervice,

    Sen. Cons. Marc. 26, 2:

    diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

    id. Q. N. 6, 30, 4:

    si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

    Cic. Div. 2, 47, 98:

    tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

    id. Att. 4, 9, 1.—
    2.
    Esp., milit. t. t.:

    se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

    Liv. 44, 38, 11:

    conpositi numero in turmas,

    Verg. A. 11, 599:

    cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

    Tac. H. 4, 35:

    agmen,

    id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

    ordines,

    id. H. 4, 33:

    vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. ib. 3, 35:

    pugnae exercitum,

    id. A. 13, 40:

    auxilia in numerum legionis,

    id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

    equitem per turmas,

    id. ib. 15, 29:

    insidias in montibus,

    Just. 1, 3, 11.—
    3.
    Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

    ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

    id. Brut. 17, 68.—
    4.
    With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

    suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

    Plaut. Most. 1, 3, 97:

    composito et delibuto capillo,

    Cic. Rosc. Am. 46, 135:

    comas,

    Ov. R. Am. 679:

    crines,

    Verg. G. 4, 417:

    ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

    Quint. 11, 3, 148:

    togam,

    to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

    nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

    Ov. M. 4, 318:

    pulvinum facili manu,

    id. A. A. 1, 160; cf.

    torum,

    id. F. 3, 484:

    jam libet componere voltus,

    id. M. 13, 767:

    vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

    Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

    (Tiberius) compositus ore,

    id. ib. 2, 34:

    vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

    distorting, Suet. Calig. 50.—
    5.
    In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

    ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

    Plin. Ep. 7, 1, 6:

    orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

    Quint. 9, 1, 21:

    utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

    id. 11, 3, 120:

    ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

    id. 1, 11, 19:

    figuram ad imitationem alterius scripturae,

    id. 9, 2, 34:

    nec ad votum composita civitas,

    Tac. Or. 41:

    cuncta ad decorem inperi conposita,

    id. H. 1, 71:

    cunctis ad tristitiam conpositis,

    id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

    voltus conponere famae Taedet,

    to adapt, Tib. 4, 7, 9:

    venturis carbasa ventis,

    Luc. 3, 596:

    me quoque mittendis rectum componite telis,

    id. 3, 717. —With in:

    Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

    disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —
    D. (α).
    With acc.:

    ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

    Cic. Att. 15, 26, 3:

    quod adest memento Componere aequus,

    Hor. C. 3, 29, 33:

    conposita atque constituta re publica,

    Cic. Leg. 3, 18, 42:

    necdum compositis maturisve satis consiliis,

    Liv. 4, 13, 5:

    (diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

    Cic. Brut. 22, 87:

    tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

    id. Or. 42, 143:

    ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

    Sall. J. 43, 5; 94, 1:

    in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

    Tac. H. 2, 55:

    dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

    id. A. 12, 68.—
    (β).
    With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

    cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

    Cic. Leg. 2, 13, 32:

    omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

    Quint. 10, 1, 43:

    animum ad omnes casus,

    id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

    satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

    Quint. 9, 4, 114:

    cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

    Sen. Tranq. 9, 2. —
    2. (α).
    In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

    quin jam virginem Despondi: res composita'st,

    Ter. Ad. 4, 7, 17:

    ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

    societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

    Sall. H. 4, 11 Dietsch:

    crimen ab inimicis Romae conpositum,

    Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

    conpositis inter se rebus,

    Sall. J. 66, 2:

    ita conposito dolo digrediuntur,

    id. ib. 111, 4:

    conposito jam consilio,

    Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

    convenerat autem, etc.,

    id. 25, 9, 8:

    sub noctem susurri Composita repetantur hora,

    Hor. C. 1, 9, 20:

    ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

    Verg. A. 12, 315:

    compositis notis,

    Tib. 1, 2, 22:

    crimen ac dolum ultro,

    Tac. H. 1, 34:

    proditionem,

    id. ib. 2, 100:

    seditionem,

    id. ib. 4, 14:

    insidias,

    id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—
    (β).
    With rel.-clause:

    cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

    Liv. 40, 40, 14.—
    (γ).
    With inf.:

    ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

    Tac. A. 3, 40.—
    (δ).
    Pass. impers.:

    ut domi compositum cum Marcio erat,

    Liv. 2, 37, 1.—
    (ε).
    With ut and subj.:

    compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

    Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst.
    3.
    In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

    ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

    Plaut. Am. 1, 1, 211:

    nec bene mendaci risus conponitur ore,

    Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

    sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

    Prop. 2, 9, 31:

    insidias in me conponis inanes,

    id. 2, 32 (3, 30), 19:

    compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

    Tac. A. 13, 47:

    si haec fabulosa et composita videntur,

    id. Or. 12; id. Agr. 40:

    quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

    id. A. 15, 16; cf.:

    vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

    exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

    (Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

    Tac. Agr. 42:

    is in maestitiam compositus,

    id. H. 2, 9; 1, 54:

    in securitatem,

    id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

    tunc compositus ad maestitiam,

    Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.
    A.
    Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

    quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

    acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

    Liv. 28, 22, 13:

    intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

    Sen. Vit. Beat. 8, 3:

    composita et quieta et beata respublica,

    Tac. Or. 36. —Of writings:

    quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

    Quint. 1, pr. § 8; cf.:

    illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

    elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

    si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

    Cic. Or. 70, 232.—
    B.
    Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

    perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

    Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

    equus bene natura compositus,

    Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

    arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

    Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

    alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

    Quint. 2, 8, 7:

    aeque in adulationem compositus (sacerdos),

    Curt. 4, 7, 26:

    (Attici) non maxime ad risum compositi,

    Quint. 6, 3, 18:

    natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

    Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

    ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

    Plin. Ep. 2, 17, 2:

    lenis et nitidi et compositi generis amatores,

    Quint. 10, 1, 44:

    actio,

    id. 11, 3, 110:

    aetas,

    mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

    supercilium (opp. erectum),

    id. 11, 3, 74:

    repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

    Flor. 3, 23, 3.—
    D.
    Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

    verba,

    Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

    voces,

    id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,
    (α).
    Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

    tum ex composito orta vis,

    Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—
    (β).
    De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,
    (γ).
    More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

    not in Quint.): ambulare,

    Col. 6, 2, 5:

    indutus,

    Gell. 1, 5, 2:

    composite et apte dicere,

    Cic. Or. 71, 236:

    composite, ornate, copiose eloqui,

    id. De Or. 1, 11, 48:

    composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

    Sall. C. 51, 9:

    bene et composite disseruit,

    id. Ib. 52.— Comp.:

    compositius cuncta quam festinantius agerent,

    Tac. A. 15, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > compositum

  • 94 compulsatio

    compulsātĭo, ōnis, f. [id.], a (hostile) pressing together, a contest, contention (late Lat.), Tert. Apol. 21; 38; Fulg. Myth. praef. fin.

    Lewis & Short latin dictionary > compulsatio

  • 95 conflictio

    conflictĭo, ōnis, f. [confligo] (mostly in Cic. and Quint.), a striking together, a collision.
    I.
    Prop.:

    duorum inter se corporum,

    Quint. 3, 6, 6.—Esp., a conflict, combat:

    totius exercitus,

    Gell. 7 (6), 3, 1.—
    II.
    Trop., a contest, conflict:

    rerum contrariarum et dissimilium et inter se pugnantium,

    Cic. Part. Or. 16, 55; 29, 102; 30, 104; Quint. 3, 6, 4; 3, 6, 11; 7, 1, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > conflictio

  • 96 conflictus

    1.
    conflictus, a, um, Part., from confligo.
    2.
    conflictus, ūs, m. [confligo], a striking together (rare, and mostly in the abl. sing.).
    I.
    In gen.
    A.
    Prop.:

    conflictu atque tritu lapidum elici ignem,

    Cic. N. D. 2, 9, 25:

    nubium,

    id. Div. 2, 19, 44:

    corporum (in conflict),

    id. Caecin. 15, 43.—
    * B.
    Trop., impulse, impression, necessity:

    fatalis incommodi conflictu urgeri,

    Gell. 6, 2, 8.—
    * II.
    Esp., a fight, contest, Pacat. Pau. ad Theod. 31.

    Lewis & Short latin dictionary > conflictus

  • 97 confligo

    con-flīgo, xi, ctum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act. (rare), to strike one thing against or on another, to strike, bring, or join together, to unite.
    A.
    Prop.:

    semina,

    Lucr. 4, 1216 (but in id. 2, 98, the read. is confulta; v. confultus).—
    B.
    Trop., to oppose in comparison, to contrast:

    factum adversarii cum scripto,

    Cic. Inv. 2, 43, 126.—
    II.
    Neutr., to be in conflict, to contend, fight, combat.
    A.
    Prop. (freq. and class. in prose and poetry); constr. with cum, contra, adversus, inter se, or absol.
    (α).
    With cum:

    manu cum hoste confligere,

    Cic. Off. 1, 23, 81; id. Imp. Pomp. 10, 28; id. Tusc. 4, 22, 50; id. Dom. 25, 66; Sall. C. 57 fin.; Liv. 4, 17, 8:

    cum Hannibale acie,

    id. 30, 19, 11; Suet. Vesp. 4.—
    (β).
    Contra: contra sceleratissimam conspirationem hostium, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, a, 5.—
    (γ).
    Adversus:

    adversus Rhodiorum classem,

    Nep. Hann. 8 fin.
    (δ).
    Absol.:

    ad confligendum venientibus undique Poenis,

    Lucr. 3, 833:

    armis,

    Cic. Pis. 9, 20; id. Caecin. 16, 46:

    angusto mari,

    Nep. Them. 4, 5:

    duas aquilas in conspectu omnium conflixisse,

    Suet. Vesp. 5.—
    2.
    Transf., of inanim. subjects:

    confligunt hiemes aestatibus,

    Lucr. 6, 373:

    adversi venti Confligunt,

    Verg. A. 2, 417.—
    B.
    Trop.:

    causae, quae inter se confligunt,

    Cic. Cat. 2, 11, 25:

    illae (naves) adeo graviter inter se incitatae conflixerunt, ut vehementissime utraque ex concursu laboraret,

    Caes. B. C. 2, 6; cf. Quint. 3, 6, 12; 7, 7, 4. —Of a contest in words:

    leviore actione confligere,

    Cic. Caecin. 3, 8; so impers., Quint. 5, 7, 3; Cic. Fin. 4, 2, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > confligo

  • 98 congressio

    congressĭo, ōnis, f. [congredior], a coming together, in a friendly or hostile manner.
    I.
    A friendly meeting, interview, conference (almost confined to Cic.), Cic. Clu. 14, 41; id. Phil. 2, 18, 46; id. Top. 15, 59; id. Fam. 7, 10, 4;

    opp. digressio,

    id. Q. Fr. 1, 3, 4.—In plur.:

    in congressionibus familiarum,

    in familiar circles, Cic. Off. 1, 37, 132.—
    B.
    A carnal union, copulation:

    maris et feminae,

    Cic. Rep. 1, 24, 38:

    uxoris,

    Lact. 6, 20, 25; cf. 2. congressus, I. B.—
    II.
    A hostile meeting, an attack, contest (very freq. in Just., elsewhere rare, for the class. congressus), Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 15; Just. 2, 12, 8; 4, 5, 1; 6, 4, 12; 12, 8, 4; 22, 3, 9; Lact. 3, 12, 4; 6, 6, 15 al.

    Lewis & Short latin dictionary > congressio

  • 99 congressus

    1.
    congressus, a, um, Part., from congredior.
    2.
    congressus, ūs, m. [congredior], a coming or going together, in a friendly or hostile manner (class. in prose and poetry).
    I.
    A friendly meeting, a social assembly, conference, conversation, etc.:

    omnes congressum tuum fugiunt,

    Cic. Sest. 52, 111; id. Phil. 12, 11, 26; id. Att. 1, 17, 2:

    si quis congressus fuerit mihi cum Caesare,

    id. ib. 11, 12, 3; id. Cael. 8, 20; Liv. 7, 4, 4; Quint. 1, 2, 20; Tac. A. 13, 46 et saep.—In plur., Cic. Or. 10, 33; id. Lael. 23, 87; Liv. 1, 19, 5; 7, 40, 3; Tac. A. 2, 28; Verg. A. 5, 733 al.—Also of the companionship of animals, Cic. N. D. 2, 48, 124; Quint. 1, 2, 20.—
    B.
    Pregn., a close union, combination (very rare):

    materiaï,

    Lucr. 5, 68; cf.:

    duriorum (consonantium) inter se,

    Quint. 11, 3, 35.— In plur., Lucr. 2, 1065.—Hence, carnal union, copulation:

    feminarum,

    Plin. 12, 14, 30, § 54; cf. congressio, I. B.—
    II.
    A hostile encounter, a contest, fight, Cic. de Or. 2, 78, 317:

    cum his navibus nostrae classi ejusmodi congressus erat, ut, etc.,

    Caes. B. G. 3, 13; id. B. C. 1, 46:

    magnam cladem in congressu facere,

    Sall. J. 59, 3; 74, 3; Tac. A. 2, 3; Verg. A. 12, 514; Val. Fl. 6, 322 al. —Also of judicial contests, Quint. 3, 6, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > congressus

  • 100 conparo

    1. I.
    Lit. (rare but class.).
    A.
    In gen.:

    ut inter ignem et terram aquam deus animamque poneret, eaque inter se compararet et proportione conjungeret, ut, etc.,

    Cic. Univ. 5 med.:

    comparari postremo,

    id. ib. 5:

    ambo cum simul aspicimus, non possumus non vereri, ne male comparati sitis,

    Liv. 40, 46, 4:

    L. Volumnius cum Ap. Claudio consul est factus, priore item consulatu inter se conparati,

    id. 10, 15, 12:

    labella cum labellis,

    Plaut. As. 3, 3, 78: quin meum senium cum dolore tuo conjungam et comparem, Att. ap. Non. p. 255, 31 (Trag. Rel. v. 90 Rib.).— Hence,
    B.
    Esp. of combatants, for the usu. compono, to bring together to a contest, to match:

    ut ego cum patrono disertissimo comparer,

    Cic. Quint. 1, 2:

    cum Aesernino Samnite Pacideianus comparatus,

    id. Q. Fr. 3, 4, 2; Lucil. ap. Non. p. 257, 18:

    Scipio et Hannibal, velut ad supremum certamen comparati duces,

    Liv. 30, 28, 8:

    hunc Threci comparavit,

    Suet. Calig. 35.—
    II.
    Trop.
    A.
    To couple together in judgment.
    1.
    To count one object fully equal to another, to place on the same footing, put on an equality with (rare but class.): neminem tibi profecto hominem ex omnibus aut anteposuissem umquam aut etiam comparassem, Cic. Fragm. ap. Non. p. 256, 4; cf. Nep. Iphic. 1, 1; Liv. 28, 28, 15; Quint. 10, 1, 98; Cat. 61, 65 al.:

    cum quibus (hominibus) comparari sordidum,

    Cic. Rep. 1, 5, 9; so id. Fam. 12, 30, 7:

    et se mihi comparat Ajax?

    Ov. M. 13, 338.—
    2.
    In gen., to place together in comparison, to compare (the usu. signif. of the word in prose and poetry):

    homo quod rationis est particeps similitudines comparat,

    Cic. Off. 1, 4, 11:

    majora, minora, paria,

    id. de Or. 2, 40, 172; id. Top. 18, 68:

    metaphora rei comparatur, quam volumus exprimere,

    Quint. 8, 6, 8.—With dat.:

    equi fortis et victoris senectuti, comparat suam,

    Cic. Sen. 5, 14:

    si regiae stirpi comparetur ignobilis,

    Curt. 8, 4, 25:

    restat ut copiae copiis conparentur vel numero vel, etc.,

    Liv. 9, 19, 1:

    se majori pauperiorum turbae,

    Hor. S. 1, 1, 112:

    Periclem fulminibus et caelesti fragori comparat,

    Quint. 12, 10, 24; cf. id. 12, 10, 65:

    necesse est sibi nimium tribuat, qui se nemini comparat,

    id. 1, 2, 18:

    nec tantum inutilibus comparantur utilia, sed inter se quoque ipsa,

    id. 3, 8, 33; cf id. 3, 6, 87.—With cum and abl.:

    hominem cum homine et tempus cum tempore et rem cum re,

    Cic. Dom. 51, 130; id. Verr. 2, 4, 54, § 121:

    cum illo... ceteris rebus nullo modo comparandus es,

    id. Phil. 2, 46, 117:

    cum meum factum cum tuo comparo,

    id. Fam. 3, 6, 1; id. Off. 3, 1, 2; 2, 6, 20:

    corporis commoda cum externis et ipsa inter se corporis,

    id. ib. 2, 25, 88:

    longiorem orationem cum magnitudine utilitatis,

    id. ib. 2, 6, 20:

    victoria, quae cum Marathonio possit comparari tropaeo,

    Nep. Them. 5, 3:

    totam causam nostram cum tota adversarii causā,

    Quint. 7, 2, 22; 12, 7, 3.—With ad:

    nec comparandus hic quidem ad illum est,

    Ter. Eun. 4, 4, 14:

    sed nihil comparandi causā loquar,

    I will institute no comparison, Cic. Pis. 1, 3.— Hence,
    3.
    With rel.-clause, to reflect, consider, judge; or to prove, show, by comparing (rare): id ego semper mecum sic agito et comparo, quo pacto magnam molem minuam, Att. ap. Non. p. 256, 20:

    cum comparetur, utrum, etc.,

    Auct. Her. 2, 28, 45:

    comparando quam intestina corporis seditio similis esset irae plebis in patres, etc.,

    Liv. 2, 32, 12; cf. Tac. A. 3, 5:

    deinde comparat, quanto plures deleti sint homines, etc.,

    Cic. Off. 2, 5, 16.—
    B.
    Comparare inter se, t. t., of colleagues in office, to agree together in respect to the division of duties, to come to an agreement (freq. in Liv., esp. of the consuls, who made an arrangement between themselves in respect to their provinces):

    inter se decemviri comparabant, quos ire ad bellum, quos praeesse exercitibus oporteret,

    Liv. 3, 41, 7:

    senatusconsultum factum est, ut consules inter se provincias Italiam et Macedoniam compararent sortirenturve,

    id. 42, 31, 1; 8, 20, 3; 32, 8, 1; 33, 43, 2; 26, 8, 8;

    41, 6, 1: (consules) comparant inter se ut, etc.,

    id. 8, 6, 13; 10, 15, 12:

    ut consules sortirentur conparerentve inter se, uter, etc.,

    id. 24, 10, 2;

    of the tribunes of the people,

    id. 29, 20, 9;

    of the proprætors,

    id. 40, 47, 1.—
    C.
    (In acc. with I. B.) Si scias quod donum huic dono contra comparet, opposes to this, Ter. Eun. 2, 3, 63.—Hence, * compărātē, adv., in or by comparison, comparatively:

    quaerere (opp. simpliciter),

    Cic. Top. 22, 84.
    2.
    com-păro ( conp-), āvi, ātum, 1 (old form conparassit = comparaverit, Plaut. Ep. 1, 2, 19), v. a.
    I. A.
    Lit.:

    magnifice et ornate convivium comparat (al. apparat),

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 65; Tib. 1, 10, 42:

    sibi remedium ad magnitudinem frigorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 26: se, to make one ' s self ready, to prepare one ' s self, id. Mil. 10, 28:

    se ad respondendum,

    id. N. D. 3, 8, 19:

    se ad iter,

    Liv. 28, 33, 1; cf. pass., id. 42, 43, 4:

    se ad omnis casus,

    Caes. B. G. 7, 79:

    insidias alicui per aliquem,

    Cic. Clu. 16, 47; cf.:

    dolum ad capiendos eos,

    Liv. 23, 35, 2:

    comparare et constituere accusationem,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2; cf.:

    comparare accusatorem filio suo,

    id. Clu. 67, 191:

    fugam,

    Caes. B. G. 4, 18: domicilium [p. 387] ibi, Liv. 1, 34, 10:

    iter ad regem,

    Nep. Alcib. 10, 3 et saep.:

    vultum e vultu,

    to adjust according to, to fashion, Plaut. Am. 3, 3, 5.—

    In the histt. freq. of preparations for war: bellum,

    Nep. Dion, 5, 1; id. Ages. 2, 4; id. Eum. 7, 1; Liv. 9, 29, 5; 32, 28, 7; Cic. Phil. 3, 1, 1 et saep.:

    arma, milites, classem,

    Liv. 42, 30, 11; cf. Nep. Milt. 4, 1; id. Dion, 4, 3; id. Dat. 4, 1 and 4; id. Hann. 3, 2; Liv. 28, 13, 1; 35, 26, 1; Suet. Tib. 25; Curt. 4, 9, 3; cf.:

    arma latroni,

    Quint. 12, 1, 1.— Pass. in mid. force:

    ita fiet ut isdem locis et ad suadendum et ad dissuadendum simus conparati,

    Auct. Her. 3, 3, 4:

    ab hoc colloquio legati Romani in Boeotiam conparati sunt,

    made ready to go, Liv. 42, 43, 4.—
    (β).
    Absol.:

    ex hac parte diligentissime comparatur,

    Cic. Fam. 16, 11, 3:

    tempore ad comparandum dato,

    Nep. Thras. 2, 2; so Liv. 35, 45, 5; 38, 12, 7.—
    (γ).
    With inf.:

    urere tecta,

    Ov. Tr. 2, 267:

    an ita me comparem, Non perpeti, etc.,

    place myself in a condition, Ter. Eun. 1, 1, 2.—
    B.
    Trop. of the arrangements of nature, of civil life, of manners, customs, etc., to arrange, appoint, ordain, establish; esp. in the pass. impers.:

    ita quoique est in aetate hominum conparatum,

    Plaut. Am. 2, 2, 5; cf. Ter. Heaut. 3, 1, 94 Fleck.; Liv. 3, 68, 10:

    more majorum comparatum est,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153; cf.:

    ita comparatum more majorum erat, ne, etc.,

    Liv. 39, 29, 5:

    est ita natura comparatum ut, etc.,

    Plin. Ep. 5, 19, 5:

    praetores, ut considerate fieret, comparaverunt,

    Cic. Quint. 16, 51; so Auct. Her. 4, 16, 23; Ter. Phorm. 1, 1, 7:

    jam hoc prope iniquissime comparatum est, quod in morbis, etc.,

    Cic. Clu. 21, 57:

    eis utendum censeo quae legibus conparata sunt,

    Sall. C. 51, 8.—So rarely of persons:

    sic fuimus semper comparati, ut, etc.,

    Cic. de Or. 3, 9, 32.—
    II. A.
    Prop.:

    negoti sibi qui volet vim parare, Navem et mulierem haec duo conparato,

    Plaut. Poen. 1, 2, 2:

    mihi quadraginta minas,

    id. Ep. 1, 2, 19:

    aurum ac vestem atque alia, quae opus sunt,

    Ter. Heaut. 4, 8, 15:

    pecudes carius,

    Suet. Calig. 27:

    merces,

    Dig. 13, 4, 2 fin.:

    ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda,

    Ter. And. 4, 1, 4; so id. Heaut. 2, 4, 17:

    Sthenius ab adulescentio paulo studiosius haec compararat, supellectilem, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Curt. 5, 6, 3:

    gemmas, toreumata, signa, tabulas,

    Suet. Caes. 47: victum et cultum humanum labore et industriā, Cic. Oecon. ap. Col. 12, praef. § 2: Suet. Calig. 22.—
    2.
    Of abstract things:

    amicitias,

    Cic. Inv. 1, 1, 1; cf. id. Fin. 1, 20, 65:

    auctoritatem sibi,

    Caes. B. G. 5, 53:

    laudes artibus,

    Cic. Fam. 2, 4, 2; id. Off. 2, 13, 45:

    tribunicium auxilium sibi,

    Liv. 9, 34, 3 al.; Hor. Epod. 2, 30.—
    B.
    Trop.: sex (tribunos) ad intercessionem comparavere, brought or gained them over to their side, Liv. 4, 48, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > conparo

См. также в других словарях:

  • contest — con·test 1 /kən test/ vt: to dispute or challenge through legal procedures contest a will con·test 2 / kän ˌtest/ n: a challenge brought through formal or legal procedures boundary controversies or other contest s between states Felix… …   Law dictionary

  • Contest mobility — refers to system of social mobility in which all individuals are seen as participants in a race where elite status is the end goal and the contest is an open one. The idea is also sometimes referred to as tournament mobility. This serves in… …   Wikipedia

  • Contest (novel) — Contest   …   Wikipedia

  • contest — vb 1 *compete, contend Analogous words: struggle, strive, endeavor (see ATTEMPT): fight, battle (see CONTEND) 2 *resist, withstand, oppose, fight, combat, conflict, antagonize contest n Contest, conflict, combat, fight, affray, fray …   New Dictionary of Synonyms

  • Contest of Champions II — Cover of trade paperback for Contest of Champions II (1999). Art by Michael Ryan. Publication information …   Wikipedia

  • Contest Searchlight — Genre Comedy Created by Jim Serpico Starring Denis Leary Lenny Clarke Country of origin …   Wikipedia

  • Contest (Bottom episode) — Contest Episode no. Series One Episode 003 Directed by Ed Bye Written by Ade Edmondson Rik Mayall Produced by …   Wikipedia

  • Contest (Mayenne) — Contest …   Deutsch Wikipedia

  • Contest — Con test, n. 1. Earnest dispute; strife in argument; controversy; debate; altercation. [1913 Webster] Leave all noisy contests, all immodest clamors and brawling language. I. Watts. [1913 Webster] 2. Earnest struggle for superiority, victory,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • contest — [n1] competition challenge, concours, discussion, game, match, meet, meeting, proving, rencounter, sport, testing, tournament, trial, trying; concepts 92,363 contest [n2] fight, struggle action, affray, altercation, battle, battle royal*, beef*,… …   New thesaurus

  • contest — ► NOUN 1) an event in which people compete for supremacy. 2) a dispute or conflict. ► VERB 1) compete to attain (a position of power). 2) take part in (a competition or election). 3) challenge or dispute. ● …   English terms dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»