Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

Scythis

  • 1 Scythis

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythis

  • 2 Scythis

    idis и Scythissa, ae f.

    Латинско-русский словарь > Scythis

  • 3 relatio

    rĕlātĭo, ōnis, f. [refero] [st1]1 [-] action de rapporter, de reporter à la même place.    - crebra relatio manus, Quint.: nécessité de reporter fréquemment la main (à l'encrier). [st1]2 [-] action de reporter sur un autre (une accusation).    - relatio criminis, Cic.: action de rejeter une accusation sur un autre. [st1]3 [-] action de rendre, action de donner en retour.    - relatio gratiae, Sen. Ben. 5: acte de reconnaissance. [st1]4 [-] action de relater, relation, récit, exposé, revue, histoire.    - in relatione gentium, Plin.: dans la revue ethnographique.    - relatio causarum, Quint.: indication des causes, argumentation.    - in relatione rerum ab Scythis gestarum, Just. 2: dans le récit des faits et gestes des Scythes. [st1]5 [-] rapport (dans une enquête), question, délibération, l'ordre du jour, motion, discussion.    - jus relationis, Suet.: droit de saisir le sénat, droit d'initiative parlementaire (un droit accordé à l'empereur).    - relationis quintae jus, Capitol.: droit de mettre cinq affaires à l'ordre du jour.    - relationem mutare, Tac.: changer l'ordre du jour.    - relationem egredi, Tac.: s'écarter de la question.    - relationem approbare, Liv.: approuver une motion. [st1]6 [-] relation (entre deux choses), rapport.    - relatio ad aliquid, Quint.: relation à qqch. [st1]7 [-] répétition fréquente (d'un mot).
    * * *
    rĕlātĭo, ōnis, f. [refero] [st1]1 [-] action de rapporter, de reporter à la même place.    - crebra relatio manus, Quint.: nécessité de reporter fréquemment la main (à l'encrier). [st1]2 [-] action de reporter sur un autre (une accusation).    - relatio criminis, Cic.: action de rejeter une accusation sur un autre. [st1]3 [-] action de rendre, action de donner en retour.    - relatio gratiae, Sen. Ben. 5: acte de reconnaissance. [st1]4 [-] action de relater, relation, récit, exposé, revue, histoire.    - in relatione gentium, Plin.: dans la revue ethnographique.    - relatio causarum, Quint.: indication des causes, argumentation.    - in relatione rerum ab Scythis gestarum, Just. 2: dans le récit des faits et gestes des Scythes. [st1]5 [-] rapport (dans une enquête), question, délibération, l'ordre du jour, motion, discussion.    - jus relationis, Suet.: droit de saisir le sénat, droit d'initiative parlementaire (un droit accordé à l'empereur).    - relationis quintae jus, Capitol.: droit de mettre cinq affaires à l'ordre du jour.    - relationem mutare, Tac.: changer l'ordre du jour.    - relationem egredi, Tac.: s'écarter de la question.    - relationem approbare, Liv.: approuver une motion. [st1]6 [-] relation (entre deux choses), rapport.    - relatio ad aliquid, Quint.: relation à qqch. [st1]7 [-] répétition fréquente (d'un mot).
    * * *
        Relatio, Aliud verbale. Cic. Quand on met en deliberation quelque chose, Relation, Rapport.
    \
        Meritorum relatio. Quintil. Recit, Recitation de, etc.

    Dictionarium latinogallicum > relatio

  • 4 Scytha

    Scytha, ae, m. u. Scythēs, ae, m. (Σκύθης), der Szythe, Nom. Scythes, Cic. Tusc. 5, 90. Hor. carm. 2, 11, 1 u. 4, 14, 42. Plin. 7, 198. Flor. Vergil. or. an. poët. p. 107, 31 Halm. Sen. Hipp. (Phaedr.) 167 (173). Ps. Apul. Asclep. 24: Akk. Scythen, Hor. carm. 4, 5, 25. Plin. 7, 197: Nom. Scytha, Phaedr. 3. prol. 52. Lucan. 10, 454. Avien. descr. orb. 906. Vopisc. Aurel. 3, 5. Vulg. Coloss. 3, 11. Ven. Fort. carm. 5, 6, 218. Prisc. 5, 5: Akk. Scytham, Lact. 3, 25, 18: Abl. Scytha, Tac. ann. 2, 60 (wo es = Szythenland). Tert. adv. Marc. 1, 1. – Plur. Scythae, die Szythen, ein unbestimmter Name, bald eines Volkes, bald aller nomadischen Völker, die im Norden des Schwarzen und Kaspischen Meeres bis tief in das östliche Asien hin ihre Wohnsitze hatten, Mela 2, 1, 2; 1, 2, 3 (1. § 11 u. 12) sq. Cic. Verr. 5, 150. – als (poet.) Adi. Scythēs u. Scytha, ae, comm., szythisch, Nom. Taurus Scythes, Sen. Hipp. (Phaedr.) 906 (914): Akk. pontum Scythen, den Pontus Euxinus, Sen. Herc. fur. 1210 L.: Nom. pontus Scytha, Stat. Theb. 11, 437: Akk. Plur. Scythas zmaragdos, Mart. 4, 28, 4. – Dav.: A) Scythia, ae, f. (Σκυθία), das Land der Szythen, Szythien, Verg., Ov. u. Mela. – B) Scythicus, a, um (Σκυθικός), zu den Szythen gehörig, szythisch, a) eig.: tegimen, Cic.: arcus, Ov.: amnis, Tanaīs, Hor.: Oceanus, Eismeer, Plin.; Pontus Euxinus, Val. Flacc.: rupes, Mart. u. Auson.: convallis, Claud.: Diana, die taurische, Ov.: Scythica herba u. subst. bl. Scythicē, ēs, f., eine Pflanze, Plin. – b) = parthisch, pharetra, Lucan. – C) Scythis, idis, f. (Σκυθίς), szythisch, subst., eine Szythin, Ov. u. Val. Flacc.: vorzugsw. vom szythischen Edelstein, Mart. Cap. 1. § 67 u. (neben smaragdus u. iaspis) 75. – D) Scythissa, ae, f., eine Szythin, mater, Nep. Dat. 1. § 1.

    lateinisch-deutsches > Scytha

  • 5 Scytha

    Scytha, ae, m. u. Scythēs, ae, m. (Σκύθης), der Szythe, Nom. Scythes, Cic. Tusc. 5, 90. Hor. carm. 2, 11, 1 u. 4, 14, 42. Plin. 7, 198. Flor. Vergil. or. an. poët. p. 107, 31 Halm. Sen. Hipp. (Phaedr.) 167 (173). Ps. Apul. Asclep. 24: Akk. Scythen, Hor. carm. 4, 5, 25. Plin. 7, 197: Nom. Scytha, Phaedr. 3. prol. 52. Lucan. 10, 454. Avien. descr. orb. 906. Vopisc. Aurel. 3, 5. Vulg. Coloss. 3, 11. Ven. Fort. carm. 5, 6, 218. Prisc. 5, 5: Akk. Scytham, Lact. 3, 25, 18: Abl. Scytha, Tac. ann. 2, 60 (wo es = Szythenland). Tert. adv. Marc. 1, 1. – Plur. Scythae, die Szythen, ein unbestimmter Name, bald eines Volkes, bald aller nomadischen Völker, die im Norden des Schwarzen und Kaspischen Meeres bis tief in das östliche Asien hin ihre Wohnsitze hatten, Mela 2, 1, 2; 1, 2, 3 (1. § 11 u. 12) sq. Cic. Verr. 5, 150. – als (poet.) Adi. Scythēs u. Scytha, ae, comm., szythisch, Nom. Taurus Scythes, Sen. Hipp. (Phaedr.) 906 (914): Akk. pontum Scythen, den Pontus Euxinus, Sen. Herc. fur. 1210 L.: Nom. pontus Scytha, Stat. Theb. 11, 437: Akk. Plur. Scythas zmaragdos, Mart. 4, 28, 4. – Dav.: A) Scythia, ae, f. (Σκυθία), das Land der Szythen, Szythien, Verg., Ov. u. Mela. – B) Scythicus, a, um (Σκυθικός), zu den Szythen gehörig, szythisch, a) eig.: tegimen, Cic.: arcus, Ov.: amnis, Tanaīs, Hor.: Oceanus, Eismeer, Plin.; Pontus Euxinus, Val.
    ————
    Flacc.: rupes, Mart. u. Auson.: convallis, Claud.: Diana, die taurische, Ov.: Scythica herba u. subst. bl. Scythicē, ēs, f., eine Pflanze, Plin. – b) = parthisch, pharetra, Lucan. – C) Scythis, idis, f. (Σκυθίς), szythisch, subst., eine Szythin, Ov. u. Val. Flacc.: vorzugsw. vom szythischen Edelstein, Mart. Cap. 1. § 67 u. (neben smaragdus u. iaspis) 75. – D) Scythissa, ae, f., eine Szythin, mater, Nep. Dat. 1. § 1.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Scytha

  • 6 nūntius

        nūntius adj.    [1 NV-], that announces, making known, informing: rumor: littera, O.: fibra, Tb. —As subst m., a bearer of tidings, news-carrier, reporter, messenger, courier: per nuntium certiorem facit me: ad Lingonas litteras nuntiosque misit, Cs.: nuntius ibis Pelidae, V.: nuntius adfert rem: Iovis et deorum, H.: nuntii adferunt Darium premi a Scythis, N.: nuntio ipsius, qui litteras attulerat, dici (placuit), L.— A message, news, tidings: Egone te pro hoc nuntio quid donem? T.: in castra nuntius pervenit, coniurationem patefactam, S.: de Q. Fratre nuntii nobis tristes venerant: tam tristem nuntium ferre ad Cincinnatum, L.: gravior neu nuntius aurīs Volneret, V.— A command, order, injunction: legatorum nuntio parere: hic nostri nuntius esto, V.— In the phrase, nuntium remittere, with dat, to send a letter of divorce, put away (a wife): uxori Caesarem nuntium remisisse.—Rarely of the wife: etsi mulier nuntium remisit.—Fig.: cum virtuti nuntium remisisti, renounced.—Plur. n. as subst, a message, news: ad aurīs nova nuntia referens, Ct.: habes animi nuntia verba mei, O.
    * * *
    I
    messenger/herald/envoy; message (oral), warning; report; messenger's speech
    II
    nuntia, nuntium ADJ
    announcing, breinging word (of occurrence); giving warning; prognosticatory

    Latin-English dictionary > nūntius

  • 7 hirtus

    hirtus, a, um, adj., rough, hairy, shaggy, = dasus (mostly post-Aug.; cf. hirsutus, hispidus, pilosus, villosus, setosus).
    I.
    Lit.:

    oves,

    Varr. R. R. 2, 2, 19:

    hirto corde quosdam homines nasci proditur,

    Plin. 11, 37, 70, § 185:

    ora (Scythis),

    Curt. 4, 13:

    frons,

    Sil. 16, 121:

    toga,

    Luc. 2, 386; Quint. 12, 10, 47; cf.

    tunica,

    Nep. Dat. 3, 2:

    setae in corpore,

    Ov. M. 13, 850; cf.

    comae,

    Curt. 5, 6 fin.:

    saxa dumis,

    Stat. S. 3, 1, 13; cf. saepes, Col. poët. 10, 27; and: ager spinigeris stirpibus, Prud. steph. 11, 120:

    hirtiora folia,

    App. Herb. 71: aequor, rough, uneven surface, Prud. steph. 9, 53.—
    II.
    Trop., of character, rough, rude, unpolished: non tibi parvum Ingenium, non incultum est et turpiter hirtum, * Hor. Ep. 1, 3, 22:

    C. Marius hirtus atque horridus,

    Vell. 2, 11 (cf., of Marius sordidum me et incultis moribus aiunt, Sall. J. 85, 39).

    Lewis & Short latin dictionary > hirtus

  • 8 nuntium

    nuntĭus, a, um, adj. [perh. contr. from noventius, from obsol. novēre, to make new; v. novus].
    I.
    That announces, signifies, makes known; announcing, informing ( poet.):

    nuntia fibra deos?

    Tib. 2, 1, 26:

    fratre reversuro, nuntia venit avis,

    Mart. 8, 32, 8:

    nuntia littera,

    Ov. H. 6, 9:

    simulacra In mentes hominum divinae nuntia formae,

    Lucr. 6, 77; cf. id. 4, 704:

    habes animi nuntia verba mei,

    Ov. H. 16, 10:

    exta venturae nuntia sortis,

    Tib. 3, 4, 5.—
    II.
    Usually as subst.
    A.
    nuntĭum, i, n., an announcement, message, news (rare):

    ad aures nova nuntia referens,

    this new message, Cat. 63, 75; cf.:

    nuntius est qui nuntiat, nuntium, quod nuntiatur,

    Serv. Verg. A. 11, 896:

    de caelo nuntium erit,

    Varr. L. L. 6, 86:

    tyrannum perturbant nuntia,

    Sedul. 2, 474.—
    B.
    nuntĭus, i, m., a bearer of news, one who brings intelligence, a reporter, messenger, courier (freq. and class.);

    both of persons and things: Mercurius Jovis qui nuntius perhibetur,

    Plaut. Stich. 2, 1, 1:

    ad me rus advenit nuntius,

    id. Merc. 4, 1, 1:

    o hominem fortunatum, qui ejusmodi nuntios, seu potius Pegasos habet,

    Cic. Quint. 25, 80: litteris, nuntiis, cohortationibus omnes excitare. id. Phil. 14, 7, 20: facere aliquem certiorem per nuntium, id. Att. 11, 24, 4:

    aliquid audire sine capite, sine auctore, rumore nuntio,

    id. Fam. 12, 10, 1:

    litteras et nuntios mittere ad aliquem,

    Caes. B. G. 1, 26:

    nuntius ibis Pelidae,

    Verg. A. 2, 547:

    nuntius adfert rem,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 25:

    nuntius ales, i. e. Mercurius,

    Ov. H. 16, 68:

    Mercurius, nuntius Jovis et deorum,

    Hor. C. 1, 10, 5:

    nuntii afferunt Darium premi a Scythis,

    Nep. Milt. 3, 3.— Poet., of a woman:

    huic dea... utinam non hic tibi nuntius essem,

    Val. Fl. 2, 141.—
    b.
    A messenger, the bearer of a written message, = tabellarius (very rare):

    nuntio ipsius, qui litteras attulerat dici (placuit),

    Liv. 42, 37, 6.—
    2.
    Abstract.
    a.
    In gen., a message, news, tidings:

    nuntium exoptabilem nuntiare,

    Plaut. Stich. 2, 2, 67:

    opta ergo ob istunc nuntium quidvis tibi,

    id. Merc. 5, 2, 65:

    inest lepos in nuntio tuo magnus,

    id. Rud. 2, 3, 22:

    acerbum nuntium alicui perferre,

    Cic. Balb. 28, 64:

    de Q. Fratre nuntii nobis tristes venerunt,

    id. Att. 3, 17, 1:

    exoptatum nuntium alicui afferre,

    id. Rosc. Am. 7, 19:

    nuntium optatissimum accipere,

    id. Fam. 2, 19, 1:

    nuntium perferre,

    id. Lig. 3, 7:

    nuntium ferre ad aliquem,

    Liv. 4, 41:

    horribilis nuntius affertur,

    Cat. 84, 10; Verg. A. 8, 582.—
    b.
    In partic.
    (α).
    A command, order, injunction:

    quos senatus ad denuntiandum bellum miserat, nisi legatorum nuntio paruisset,

    Cic. Fam. 12, 24, 2; Nep. Chabr. 3, 1.—
    (β).
    Nuntium uxori remittere or mittere, to send one's wife a letter of divorce, Cic. de Or. 1, 40, 183; 56, 238; id. Att. 1, 13, 3; Dig. 24, 2, 4; 24, 3, 22.—Also of a woman who separates from her husband, Cic. Top. 4, 19; App. M. 9, p. 230 med. —Of the annulling of a betrothment:

    si invito patrono nuntium sponsa liberta remiserit,

    Dig. 23, 2, 45.—Of the rejection of the marriage contract by the parents and guardians:

    ego adeo jam illi remittam nuntium adfini meo,

    Plaut. Truc. 4, 3, 74:

    si puellae tutores ad infringenda sponsalia nuntium miserint,

    Dig. 23, 1, 6.—
    (γ).
    Hence, transf.:

    virtuti nuntium remittere,

    to renounce, Cic. Fam. 15, 16, 3.—
    C.
    nuntĭa, ae, f., a female messenger, she that brings tidings: nuntia fulva Jovis, i. e. the eagle, Poët. ap. Cic. Leg. 1, 1, 2; cf. Liv. 1, 34:

    historia nuntia vetustatis,

    Cic. de Or. 2, 9, 36:

    vox nuntia cladis,

    Liv. 5, 50:

    fama nuntia veri,

    Verg. A. 4, 188; Ov. P. 4, 4, 15:

    plaga nuntia rerum,

    Lucr. 4, 704; cf. Val. Fl. 2, 141; B. 1. a. fin. supra.

    Lewis & Short latin dictionary > nuntium

  • 9 nuntius

    nuntĭus, a, um, adj. [perh. contr. from noventius, from obsol. novēre, to make new; v. novus].
    I.
    That announces, signifies, makes known; announcing, informing ( poet.):

    nuntia fibra deos?

    Tib. 2, 1, 26:

    fratre reversuro, nuntia venit avis,

    Mart. 8, 32, 8:

    nuntia littera,

    Ov. H. 6, 9:

    simulacra In mentes hominum divinae nuntia formae,

    Lucr. 6, 77; cf. id. 4, 704:

    habes animi nuntia verba mei,

    Ov. H. 16, 10:

    exta venturae nuntia sortis,

    Tib. 3, 4, 5.—
    II.
    Usually as subst.
    A.
    nuntĭum, i, n., an announcement, message, news (rare):

    ad aures nova nuntia referens,

    this new message, Cat. 63, 75; cf.:

    nuntius est qui nuntiat, nuntium, quod nuntiatur,

    Serv. Verg. A. 11, 896:

    de caelo nuntium erit,

    Varr. L. L. 6, 86:

    tyrannum perturbant nuntia,

    Sedul. 2, 474.—
    B.
    nuntĭus, i, m., a bearer of news, one who brings intelligence, a reporter, messenger, courier (freq. and class.);

    both of persons and things: Mercurius Jovis qui nuntius perhibetur,

    Plaut. Stich. 2, 1, 1:

    ad me rus advenit nuntius,

    id. Merc. 4, 1, 1:

    o hominem fortunatum, qui ejusmodi nuntios, seu potius Pegasos habet,

    Cic. Quint. 25, 80: litteris, nuntiis, cohortationibus omnes excitare. id. Phil. 14, 7, 20: facere aliquem certiorem per nuntium, id. Att. 11, 24, 4:

    aliquid audire sine capite, sine auctore, rumore nuntio,

    id. Fam. 12, 10, 1:

    litteras et nuntios mittere ad aliquem,

    Caes. B. G. 1, 26:

    nuntius ibis Pelidae,

    Verg. A. 2, 547:

    nuntius adfert rem,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 25:

    nuntius ales, i. e. Mercurius,

    Ov. H. 16, 68:

    Mercurius, nuntius Jovis et deorum,

    Hor. C. 1, 10, 5:

    nuntii afferunt Darium premi a Scythis,

    Nep. Milt. 3, 3.— Poet., of a woman:

    huic dea... utinam non hic tibi nuntius essem,

    Val. Fl. 2, 141.—
    b.
    A messenger, the bearer of a written message, = tabellarius (very rare):

    nuntio ipsius, qui litteras attulerat dici (placuit),

    Liv. 42, 37, 6.—
    2.
    Abstract.
    a.
    In gen., a message, news, tidings:

    nuntium exoptabilem nuntiare,

    Plaut. Stich. 2, 2, 67:

    opta ergo ob istunc nuntium quidvis tibi,

    id. Merc. 5, 2, 65:

    inest lepos in nuntio tuo magnus,

    id. Rud. 2, 3, 22:

    acerbum nuntium alicui perferre,

    Cic. Balb. 28, 64:

    de Q. Fratre nuntii nobis tristes venerunt,

    id. Att. 3, 17, 1:

    exoptatum nuntium alicui afferre,

    id. Rosc. Am. 7, 19:

    nuntium optatissimum accipere,

    id. Fam. 2, 19, 1:

    nuntium perferre,

    id. Lig. 3, 7:

    nuntium ferre ad aliquem,

    Liv. 4, 41:

    horribilis nuntius affertur,

    Cat. 84, 10; Verg. A. 8, 582.—
    b.
    In partic.
    (α).
    A command, order, injunction:

    quos senatus ad denuntiandum bellum miserat, nisi legatorum nuntio paruisset,

    Cic. Fam. 12, 24, 2; Nep. Chabr. 3, 1.—
    (β).
    Nuntium uxori remittere or mittere, to send one's wife a letter of divorce, Cic. de Or. 1, 40, 183; 56, 238; id. Att. 1, 13, 3; Dig. 24, 2, 4; 24, 3, 22.—Also of a woman who separates from her husband, Cic. Top. 4, 19; App. M. 9, p. 230 med. —Of the annulling of a betrothment:

    si invito patrono nuntium sponsa liberta remiserit,

    Dig. 23, 2, 45.—Of the rejection of the marriage contract by the parents and guardians:

    ego adeo jam illi remittam nuntium adfini meo,

    Plaut. Truc. 4, 3, 74:

    si puellae tutores ad infringenda sponsalia nuntium miserint,

    Dig. 23, 1, 6.—
    (γ).
    Hence, transf.:

    virtuti nuntium remittere,

    to renounce, Cic. Fam. 15, 16, 3.—
    C.
    nuntĭa, ae, f., a female messenger, she that brings tidings: nuntia fulva Jovis, i. e. the eagle, Poët. ap. Cic. Leg. 1, 1, 2; cf. Liv. 1, 34:

    historia nuntia vetustatis,

    Cic. de Or. 2, 9, 36:

    vox nuntia cladis,

    Liv. 5, 50:

    fama nuntia veri,

    Verg. A. 4, 188; Ov. P. 4, 4, 15:

    plaga nuntia rerum,

    Lucr. 4, 704; cf. Val. Fl. 2, 141; B. 1. a. fin. supra.

    Lewis & Short latin dictionary > nuntius

  • 10 relatio

    rĕlātĭo, ōnis, f. [refero], a carrying back, bringing back. *
    I.
    Lit.: membranae ut juvant aciem, ita crebrā relatione, quoad intinguntur calami, morantur manum, through the frequent carrying of the [p. 1555] hand back to the inkstand, i.e. by often stopping to dip the pen in the ink, Quint. 10, 3, 31.—
    II.
    Trop.
    A.
    In law t. t., a throwing back, retorting:

    relatio criminis, est cum ideo jure factum dicitur, quod aliquis ante injuriā lacessierit,

    Cic. Inv. 1, 11, 15; so Dig. 48, 1, 5:

    jurisjurandi,

    ib. 12, 2, 34 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    A returning, repaying:

    gratiae,

    Sen. Ben. 5, 11; id. Ep. 74, 13.—
    2.
    In publicists' lang., a report; a proposition, motion:

    ecquis audivit non modo actionem aliquam aut relationem, sed vocem omnino aut querellam tuam?

    Cic. Pis. 13, 29:

    relatio illa salutaris,

    id. ib. 7, 14; Liv. 3, 39:

    relationem approbare,

    id. 32, 22:

    incipere,

    Tac. A. 5, 4; 13, 26:

    mutare,

    id. ib. 14, 49:

    egredi,

    id. ib. 2, 38:

    postulare in aliquid,

    id. ib. 13, 49:

    relationi intercedere,

    id. ib. 1, 13 al.: jus quartae relationis, the right accorded to the emperor, without being consul, of making communications in the Senate (this right was simply jus relationis;

    tertiae, quartae, etc., denote the number of subjects he might introduce at each meeting, which varied at different periods),

    Capitol. Pert. 5; Vop. Prob. 12 fin. — Hence,
    b.
    Transf., in gen., a report, narration, relation (only post-Aug.):

    dictorum,

    Quint. 2, 7, 4; cf. id. 9, 2, 59:

    causarum,

    id. 6, 3, 77:

    meritorum,

    id. 4, 1, 13:

    rerum ab Scythis gestarum,

    Just. 2, 1, 1:

    gentium,

    Plin. 7, 1, 1, § 6.—

    Of military reports to the general-in-chief or emperor: addens quaedam relationibus supervacua, quas subinde dimittebat ad principem,

    Amm. 14, 7, 10; 20, 4, 7; 28, 1, 10. —
    3.
    A rhetorical figure mentioned by Cicero, of the nature of which Quintilian was ignorant, Cic. de Or. 3, 54, 207; Quint. 9, 3, 97: epanaphora est relatio; quotiens per singula membra eadem pars orationis repetitur, hoc modo: Verres calumniatores apponebat, Verres de causā cognoscebat;

    Verres pronunciabat?

    i. e. the repetition of a word for rhetorical effect, Mart. Cap. 5, § 534 init.; cf. Quint. 9, 1, 33. —
    4.
    In philos. and gram. lang., reference, regard, respect, relation:

    illud quoque est ex relatione ad aliquid,

    Quint. 8, 4, 21:

    relatione factā non ad id,

    Dig. 1, 1, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > relatio

  • 11 res

    rēs, rei (rēi with e long; gen., Lucr. 2, 112; 548; 6, 918; dat., id. 1, 688; 2, 236; rei, gen., monosyl. at the end of the verse, Lucr. 3, 918;

    and in the middle of the verse,

    id. 4, 885, and Poët. ap. Lact. 6, 6), f. [ etym. dub.; perh. root ra- of reor, ratus; cf. Germ. Ding; Engl. thing, from denken, to think; prop., that which is thought of; cf. also logos, Lid. and Scott, 9], a thing, object, being; a matter, affair, event, fact, circumstance, occurrence, deed, condition, case, etc.; and sometimes merely = something (cf.: causa, ratio, negotium).
    I.
    In gen.:

    unde initum primum capiat res quaeque movendi,

    Lucr. 1, 383; cf. id. 1, 536:

    in partes res quaeque minutas Distrahitur,

    id. 2, 826: summe Sol, qui omnes res inspicis, Enn. ap. Prob. Verg. E. 6, 31 (Trag. v. 321 Vahl.):

    versus, quos ego de Rerum Naturā pangere conor,

    Lucr. 1, 25; cf. id. 1, 126; 5, 54:

    rerum natura creatrix,

    id. 2, 1117:

    divinarum humanarumque rerum, tum initiorum causarumque cujusque rei cognitio,

    Cic. Tusc. 5, 3, 7 (v. divinus):

    haeret haec res,

    Plaut. Am. 2, 2, 182:

    profecto, ut loquor, ita res est,

    id. ib. 2, 1, 19:

    haud mentior, resque uti facta dico,

    id. ib. 2, 1, 23:

    de Alcumenā ut rem teneatis rectius,

    id. ib. prol. 110:

    in tantis rebus (sc. in re publicā defendendā),

    Cic. Rep. 1, 3, 4 et saep.:

    quo Averna vocantur nomine, id ab re Impositum est, quia sunt avibus contraria cunctis,

    from the nature of the thing, Lucr. 6, 740; cf. id. 6, 424; Liv. 1, 17:

    si res postulabit,

    the condition of the case, Cic. Lael. 13, 44: scaena rei totius haec, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 3:

    fugam in se nemo convertitur Nec recedit loco, quin statim rem gerat,

    does his duty, stands his ground, Plaut. Am. 1, 1, 84; so, res gerere, v. gero; hence, too, rerum scriptor, for a historian, v. scriptor, and cf. II. H. infra.—
    B.
    With adj. of quality, to express condition, etc.:

    illic homo a me sibi malam rem arcessit,

    is bringing a bad business on himself, Plaut. Am. 1, 1, 171; so,

    res mala,

    a wretched condition, Sall. C. 20, 13; and more freq. in plur.:

    bonis tuis rebus meas res irrides malas,

    circumstances, condition, Plaut. Trin. 2, 4, 45; id. Rud. 3, 3, 12:

    res secundae,

    good fortune, Hor. Ep. 1, 10, 30; cf. Liv. 3, 9:

    res prosperae,

    Nep. Dion, 6, 1; id. Eum. 5, 1:

    in secundissimis rebus,

    Cic. Off. 1, 26, 91:

    adversae res,

    id. ib. 1, 26, 90; Hor. S. 2, 2, 136; 2, 8, 73:

    res belli adversae,

    Liv. 10, 6:

    res dubiae,

    Sall. C. 10, 2; 39, 3; Liv. 2, 50; 7, 30;

    v. bonus, florens, salvus, adversus, dubius, novus, arduus, etc.— Freq. in curses, etc.: in malam rem,

    go to the bad, Ter. Phorm. 5, 7, 37; id. And. 2, 1, 17:

    malam rem hinc ibis?

    id. Eun. 3, 3, 30.—
    C.
    With an adj. in a periphrasis:

    abhorrens ab re uxoriā,

    matrimony, Ter. And. 5, 1, 10:

    in arbitrio rei uxoriae,

    dowry, Cic. Off. 1, 15, 61:

    rem divinam nisi compitalibus... ne faciat,

    a religious act, act of worship, a sacrifice, Cato, R. R. 5, 4:

    bellicam rem administrari majores nostri nisi auspicato noluerunt,

    Cic. Div. 2, 36, 76; Hor. C. 4, 3, 6:

    erat ei pecuaria res ampla et rustica,

    Cic. Quint. 3, 12: res rustica, agriculture:

    rei rusticae libro primo,

    Col. 11, 1, 2; id. 1, praef. §

    19: liber, quem de rebus rusticis scripsi,

    Cic. Sen. 15, 54:

    navalis rei certamina,

    naval battles, Amm. 26, 3, 5:

    res militaris,

    Cic. Rab. Post. 1, 2:

    rei militaris gloria,

    id. Mur. 9, 22; Nep. Milt. 8, 4:

    res frumentaria,

    forage, Caes. B. C. 3, 16; id. B. G. 1, 23; 4, 7:

    armatae rei scientissimus,

    Amm. 25, 4, 7:

    peritus aquariae rei,

    id. 28, 2, 2:

    res judicaria,

    Cic. Verr. 2, 2, 12, § 31:

    res ludicra,

    play, Hor. Ep. 2, 1, 180:

    uti rebus veneriis,

    Cic. Sen. 14, 47; Nep. Alc. 11, 4:

    res Veneris,

    Lucr. 2, 173; Ov. R. Am. 431; v. also familiaris, judiciaria, militaris, navalis, etc., and cf. II. G. infra. —
    D.
    With pronouns or adjectives, as an emphatic periphrase for the neutr.:

    ibi me inclamat Alcumena: jam ea res me horrore afficit,

    this now, Plaut. Am. 5, 1, 16; cf.: De. Estne hoc, ut dico? Li. Rectam instas viam:

    Ea res est,

    it is even so, id. As. 1, 1, 40:

    de fratre confido ita esse ut semper volui. Multa signa sunt ejus rei,

    of it, Cic. Att. 1, 10, 5: quos (melittônas) alii melittotropheia appellant, eandem rem quidam mellaria. Varr. R. R. 3, 16, 12:

    sunt ex te quae scitari volo, Quarum rerum, etc.,

    Plaut. Capt. 2, 2, 13; cf. Caes. B. G. 3, 4:

    quibus de rebus quoniam nobis contigit ut aliquid essemus consecuti,

    Cic. Rep. 1, 8, 13:

    quā super re interfectum esse Hippotem dixisti? Pac. ap. Fest. s. v. superescit, p. 244: resciscet Amphitruo rem omnem,

    every thing, all, Plaut. Am. 1, 2, 30:

    nulla res tam delirantes homines concinat cito,

    nothing, id. Am. 2, 2, 96; cf.:

    neque est ulla res, in quā, etc.,

    Cic. Rep. 1, 7, 12; 1, 5, 9; cf.

    also: sumptu ne parcas ullā in re, quod ad valetudinem opus sit,

    id. Fam. 16, 4, 2:

    magna res principio statim bello,

    a great thing, a great advantage, Liv. 31, 23 fin.:

    nil admirari prope res est una Solaque, quae, etc.,

    the only thing, only means, Hor. Ep. 1, 6, 1 et saep. — Emphatically with sup.:

    scilicet rerum facta est pulcherrima Roma,

    the most beautiful thing in the world, Verg. G. 2, 534; Quint. 1, 12, 16 Spald. p. 81. —

    Of persons, etc.: est genus hominum, qui esse primos se omnium rerum volunt,

    Ter. Eun. 2, 2, 17:

    maxime rerum,

    Ov. H. 9, 107; cf.:

    maxima rerum Roma,

    Verg. A. 7, 602; Ov. M. 13, 508:

    fortissima rerum animalia,

    id. ib. 12, 502:

    pulcherrime rerum,

    id. H. 4, 125; id. A. A. 1, 213; id. M. 8, 49:

    dulcissime rerum,

    Hor. S. 1, 9, 4.—
    E.
    In adverb. phrases:

    e re natā melius fieri haud potuit,

    after what has happened, Ter. Ad. 3, 1, 8:

    pro re natā,

    according to circumstances, Cic. Att. 7, 8, 2; 14, 6, 1:

    pro tempore et pro re,

    Caes. B. G. 5, 8:

    factis benignus pro re,

    according to circumstances, Liv. 7, 33, 3; Sall. J. 50, 2:

    pro re pauca loquar,

    Verg. A. 4, 337; Lucr. 6, 1280:

    ex re et ex tempore,

    Cic. Fam. 12, 19, 3:

    e re respondi,

    Cat. 10, 8.
    II.
    In partic.
    A.
    Pregn., an actual thing, the thing itself, reality, truth, fact; opposed to appearance, mere talk, the mere name of a thing:

    ecastor, re experior, quanti facias uxorem tuam,

    Plaut. Am. 1, 3, 10:

    desiste dictis nunc jam miseram me consolari: Nisi quid re praesidium apparas, etc.,

    id. Rud. 3, 3, 21: rem ipsam loqui. Ter. And. 1, 2, 31:

    rem fabulari,

    Plaut. Trin 2, 4, 87:

    nihil est aliud in re,

    in fact, Liv. 10, 8, 11 Weissenb. ad loc.:

    se ipsa res aperit,

    Nep. Paus. 3, 7:

    ex re decerpere fructus,

    Hor. S. 1, 2, 79;

    opp. verbum, vox, opinio, spes, nomen, etc.: rem opinor spectari oportere, non verba,

    Cic. Tusc. 5, 11, 32; cf.: te rogo, ut rem potiorem oratione ducas, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 5:

    non modo res omnes, sed etiam rumores cognoscamus,

    Cic. Att. 5, 5, 1:

    qui hos deos non re, sed opinione esse dicunt,

    id. N. D. 3, 21, 53:

    Peripateticos et Academicos nominibus differentes, re congruentes,

    id. Ac. 2, 5, 15:

    quod nos honestum, illi vanum... verbis quam re probabilius vocant,

    Quint. 3, 8, 22; Sen. Ep. 120, 9:

    eum, tametsi verbo non audeat, tamen re ipsā de maleficio suo confiteri,

    id. Rosc. Am. 42, 123; cf. Ter. Ad. 4, 7, 15:

    vides quantum distet argumentatio tua ab re ipsā atque a veritate,

    Cic. Rosc. Am. 15, 44. — Hence, abl. sing., often strengthened by verā (sometimes as one word, reverā), in fact, really, in truth, indeed, in reality:

    haec ille, si verbis non audet, re quidem verā palam loquitur,

    Cic. Quint. 17, 56; so,

    re quidem verā,

    id. Clu. 19, 54; id. Sest. 7, 15:

    re autem verā,

    id. Fam. 1, 4, 2;

    and simply re verā,

    id. Quint. 2, 7; id. Div. 2, 54, 110; id. Balb. 3, 7:

    re verāque,

    Lucr. 2, 48; cf.:

    et re verā,

    indeed, in fact, Cic. Fam. 3, 5, 1; Liv. 33, 11, 3; 35, 31, 12; 36, 6, 1; Nep. Ages. 2, 3; id. Phoc. 3, 3; Curt. 3, 13, 5; 4, 16, 19; Val. Max. 9, 13, ext. 1; Just. 5, 1, 8; 12, 13, 10; Plin. Ep. 6, 33, 1.—
    B.
    Effects, substance, property, possessions:

    mihi Chrysalus Perdidit filium, me atque rem omnem Meam,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 26; cf.: Ph. Habuitne rem? Ly. Habuit. Ph. Qui eam perdidit... Mercaturamne an venales habuit, ubi rem perdidit? id. Trin. 2, 2, 49 sq.:

    quibus et re salvā et perditā profueram,

    Ter. Eun. 2, 2, 27:

    rem talentum decem,

    id. Phorm. 2, 3, 46; Juv. 3, 16:

    avidior ad rem,

    Ter. Eun. 1, 2, 51:

    rem facere,

    to make money, Cic. Att. 2, 2, 12:

    res eos jampridem, fides deficere nuper coepit,

    id. Cat. 2, 5, [p. 1576] 10:

    qui duo patrimonia accepisset remque praeterea bonis et honestis rationibus auxisset,

    id. Rab. Post. 14, 38:

    libertino natum patre et in tenui re,

    in narrow circumstances, Hor. Ep. 1, 20, 20 et saep.; v. also familiaris.— In plur.: quantis opibus, quibus de rebus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.):

    privatae res,

    Cic. Att. 9, 7, 5.—
    2.
    Hence, law t. t., whatever may be the subject of a right, whether corporeal or incorporeal (v. Sandars, Introd. to Just. Inst. p. 42 sqq.):

    res corporales,

    Just. Inst. 2, 2, 1 sq.; Gai. Inst. 2, 12; Dig. 1, 8, 1:

    res in patrimonio, res extra patrimonium,

    Just. Inst. 2, 1 pr.; Gai. Inst. 2, 1:

    res sanctae,

    Just. Inst. 2, 1, 10; v. also mancipium, privatus, etc.—
    C.
    Benefit, profit, advantage, interest, weal:

    res magis quaeritur, quam, etc.,

    Plaut. Men. 4, 2, 6:

    melius illi consulas quam rei tuae,

    id. Cist. 1, 1, 98:

    haec tuā re feceris,

    to your advantage, id. Capt. 2, 2, 46.— Most freq. with the prepositions in, ex, ob, ab, etc.:

    quasi istic minor mea res agatur quam tua,

    is interested, affected, Ter. Heaut. 2, 3, 113 (v. ago):

    si in rem tuam esse videatur,

    Plaut. Trin. 3, 2, 2:

    vide si hoc in rem deputas,

    id. ib. 3, 3, 19:

    quod in rem recte conducat tuam,

    id. Capt. 2, 3, 26:

    si in remst utrique,

    Ter. And. 3, 3, 14:

    quid mihi melius est, quid magis in rem est, quam? etc.,

    useful, Plaut. Rud. 1, 4, 1:

    tamen in rem fore credens universos adpellare,

    Sall. C. 20, 1:

    omnia quae in rem videbantur esse,

    Curt. 6, 2, 21:

    ad conparanda ea quae in rem erant,

    Liv. 30, 4, 6:

    imperat quae in rem sunt,

    id. 26, 44, 7; 22, 3, 2:

    ex tuā re non est, ut ego emoriar,

    for your advantage, Plaut. Ps. 1, 3, 102: An. Non pudet Vanitatis? Do. Minime, dum ob rem, to the purpose, with advantage, Ter. Phorm. 3, 2, 41: ob rem facere, usefully, with advantage or profit, Sall. J. 31, 5: subdole blanditur, ab re Consulit blandiloquentulus, contrary to his interest, i. e. to his injury, Plaut. Trin. 2, 1, 12 Brix ad loc.:

    haud id est ab re aucupis,

    id. As. 1, 3, 71:

    haec haud ab re duxi referre,

    Liv. 8, 11, 1:

    non ab re esse Quinctio visum est interesse, etc.,

    id. 35, 32, 6; Plin. 27, 8, 35, § 57; Suet. Aug. 94; Gell. 18, 4, 6; 1, 26, 4; Macr. S. 1, 4, 19.—
    D.
    Cause, reason, ground, account; only in the connection eā (hac) re, and eam ob rem, adverb., therefore, on that account:

    eā re tot res sunt, ubi bene deicias,

    Cato, R. R. 158, 2:

    hac re nequeunt ex omnibus omnia gigni, Quod, etc.,

    Lucr. 1, 172; cf.:

    illud eā re a se esse concessum, quod, etc.,

    Cic. Ac. 2, 34, 111:

    patrem exoravi, tibi ne noceat, neu quid ob eam rem succenseat,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 39; cf.:

    quoi rei?

    for what purpose? id. As. 3, 2, 43; id. Poen. 2, 3, 3.—Hence (by uniting into one word) the causal adverbs quare and quamobrem, v. h. vv.—
    E.
    An affair, matter of business, business:

    cum et de societate inter se multa communicarent et de totā illā ratione atque re Gallicanā,

    Cic. Quint. 4, 15:

    rem cum aliquo transigere,

    id. Clu. 13, 39. —

    Hence, transf., in gen.: res alicui est cum aliquo,

    to have to do with any one, Cic. Rosc. Am. 30, 84; id. Sest. 16, 37; id. Fam. 9, 20, 2; Caes. B. G. 7, 77; cf.:

    famigeratori res sit cum damno et malo,

    Plaut. Trin. 1, 2, 182 Brix ad loc.— Also without a dat.:

    quoniam cum senatore res est,

    Cic. Fam. 13, 26, 3;

    esp., in mal. part.: rem habere cum aliquo or aliquā,

    to have to do with any one, Plaut. Bacch. 3, 6, 35; id. Merc. 3, 1, 37; Ter. Eun. 1, 2, 39; 58. —Ellipt.:

    jam biennium est, quom mecum rem coepit,

    Plaut. Merc. 3, 1, 15. —
    F.
    A case in law, a lawsuit, cause, suit (more gen. than causa):

    ubi res prolatae sunt,

    Plaut. Capt. 1, 1, 10:

    res agi,

    id. Men. 4, 2, 19; id. Aul. 3, 4, 13:

    quibus res erat in controversiā, ea vocabatur lis,

    Varr. L. L. 7, § 93; cf.

    (prob. in allusion to this legal form): tot homines... statuere non potuisse, utrum diem tertium an perendinum... rem an litem dici oporteret,

    Cic. Mur. 12, 27; cf.

    also: quarum rerum litium causarum condixit pater patratus, etc., an ancient formula,

    Liv. 1, 32:

    de rebus ab aliquo cognitis judicatisque dicere,

    Cic. Verr. 2, 2, 48, § 118:

    pecunias capere ob rem judicandam,

    id. Fin. 2, 16, 54:

    si res certabitur olim,

    Hor. S. 2, 5, 27; 1, 10, 15; 1, 9, 41; id. Ep. 1, 16, 43:

    tractu temporis futurum, ut res pereat,

    Dig. 3, 3, 12:

    rem differre,

    ib. 43, 30, 3: res judicata dicitur, quae finem controversiarum pronuntiatione judicis accipit, ib. 42, 1, 1 et saep.—
    G.
    An affair, esp. a battle, campaign, military operations; in phrase rem (or res) gerere:

    res gesta virtute,

    Cic. Fin. 5, 23, 66:

    ut res gesta est ordine narrare,

    Ter. Ad. 3, 5, 3:

    his rebus gestis,

    Caes. B. G. 5, 8:

    res gerere,

    Hor. Ep. 1, 17, 33:

    rem bene gerere,

    id. ib. 1, 8, 1; Ter. Ad. 5, 1, 13:

    comminus rem gerunt,

    Caes. B. G. 5, 44:

    res gestae,

    Hor. Ep. 1, 3, 7; 2, 1, 251:

    adversus duos simul rem gerere,

    Liv. 21, 60:

    rem male gerere,

    Nep. Them. 3, 3; Hor. S. 2, 3, 74:

    in relatione rerum ab Scythis gestarum,

    Just. 2, 1, 1; cf.:

    rem agere,

    Hor. S. 1, 9, 4; id. A. P. 82:

    ante rem,

    before the battle, Liv. 4, 40:

    cum Thebanis sibi rem esse existimant,

    Nep. Pel. 1, 3; Cic. Sest. 16, 37.—
    H.
    Acts, events, as the subject of narration, a story, history:

    res in unam sententiam scripta,

    Auct. Her. 1, 12, 20:

    cui lecta potenter erit res,

    Hor. A. P. 40; id. S. 1, 10, 57; id. Ep. 1, 19, 29:

    in medias res auditorem rapere,

    id. A. P. 148; 310:

    agitur res in scaenis,

    id. ib. 179; cf.:

    numeros animosque secutus, non res,

    id. Ep. 1, 19, 25; Phaedr. 5, 1, 12:

    sicut in rebus ejus (Neronis) exposuimus,

    Plin. 2, 83, 85, § 199:

    litterae, quibus non modo res omnis, sed etiam rumores cognoscamus,

    Cic. Att. 5, 5, 1:

    res populi Romani perscribere, Liv. praef. § 1: res Persicae,

    history, Nep. Con. 5, 4; id. Cat. 3, 2.—
    K.
    Res publica, also as one word, respublica, the common weal, a commonwealth, state, republic (cf. civitas); also, civil affairs, administration, or power, etc.: qui pro republicā, non pro suā obsonat, Cato ap. Ruf. 18, p. 210; cf.:

    erat tuae virtutis, in minimis tuas res ponere, de re publicā vehementius laborare,

    Cic. Fam. 4, 9, 3:

    dummodo ista privata sit calamitas et a rei publicae periculis sejungatur,

    id. Cat. 1, 9; cf.:

    si re publicā non possis frui, stultum est nolle privatā,

    id. Fam. 4, 9, 4:

    egestates tot egentissimorum hominum nec privatas posse res nec rem publicam sustinere,

    id. Att. 9, 7, 5 (v. publicus); Cato ap. Gell. 10, 14, 3: auguratum est, rem Romanam publicam summam fore, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45:

    quo utiliores rebus suis publicis essent,

    Cic. Off. 1, 44, 155:

    commutata ratio est rei totius publicae,

    id. Att. 1, 8, 4: pro republicā niti, Cato ap. Charis. p. 196 fin.:

    merere de republicā,

    Plaut. Am. prol. 40:

    de re publicā disputatio... dubitationem ad rem publicam adeundi tollere, etc.,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    oppugnare rem publicam,

    id. Cael. 1, 1; id. Har. Resp. 8, 15; id. Sest. 23, 52:

    paene victā re publicā,

    id. Fam. 12, 13, 1:

    delere rem publicam,

    id. Sest. 15, 33; Lact. 6, 18, 28.—Esp. in the phrase e re publicā, for the good of the State, for the public benefit:

    senatūs consultis bene et e re publicā factis,

    Cic. Phil. 3, 12, 30:

    ea si dicam non esse e re publicā dividi,

    id. Fam. 13, 8, 2; id. Mil. 5, 14; Liv. 8, 4, 12; 25, 7, 4; 34, 34, 9; Suet. Rhet. 1 init. —Post-class. and rare, also ex republicā, Gell. 6, 3, 47; 11, 9, 1;

    but exque is used for euphony (class.): id eum recte atque ordine exque re publicā fecisse,

    Cic. Phil. 3, 15, 38; 5, 13, 36; 10, 11, 26.— In plur.:

    eae nationes respublicas suas amiserunt, C. Gracch. ap. Fest. s. h. v. p. 286 Müll.: hoc loquor de tribus his generibus rerum publicarum,

    Cic. Rep. 1, 28, 44:

    circuitus in rebus publicis commutationum,

    id. ib. 1, 29, 45 et saep.—
    2.
    Sometimes simply res, the State (in the poets, and since the Aug. per. in prose): unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84 (Ann. v. 313 Vahl.):

    hic (Marcellus) rem Romanam sistet,

    Verg. A. 6, 858; cf.:

    nec rem Romanam tam desidem umquam fuisse,

    Liv. 21, 16; 1, 28:

    parva ista non contemnendo majores nostri maximam hanc rem fecerunt,

    id. 6, 41 fin.:

    Romana,

    Hor. C. S. 66; id. Ep. 1, 12, 25; Ov. M. 14, 809; Sall. C. 6, 3; cf.:

    ut paulo ante animum inter Fidenatem Romanamque rem ancipitem gessisti,

    Liv. 1, 28 fin.:

    Albana,

    id. 1, 6.— In plur.:

    res Asiae evertere,

    Verg. A. 3, 1:

    custode rerum Caesare,

    Hor. C. 4, 15, 17; cf.:

    res sine discordiā translatae,

    Tac. H. 1, 29; so (also in Cic.), rerum potiri, v. potior. —
    L.
    Res novae, political changes, a revolution, etc.; v. novus.

    Lewis & Short latin dictionary > res

  • 12 Scytha

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scytha

  • 13 Scythae

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythae

  • 14 Scythia

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythia

  • 15 Scythicus

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythicus

  • 16 Scythissa

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythissa

См. также в других словарях:

  • Scythis — Научная классификация промежуточные ранги Домен:  …   Википедия

  • CRAUCASIS vel CRAUCASUS — CRAUCASIS, vel CRAUCASUS Causasus Indicus, a Scythis dictus est, quasi nivibus candidus. Plin. l. 6. c. 17. princip. de Scythis, Persae illos Sacas in universum appellavêre a proxima gente, antiqui Arameos, Scythae ipsi Persas Chorsaros: et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TURCAE vel TURCI — TURCAE, vel TURCI vulgo Turchi, et Musulmanni, Scythiae populi teste Pomponiô, l. 1. c. ult. a quibus orti iudicantur, qui tempestate nostrâ latissime imperitant, immanissimi et crudelissimi hostes Ecclesiae Dei et Christi. Turca (inquit Faber)… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Johannes Colobus seu Parvus, S. (141) — 141S. Johannes Colobus seu Parvus, Abb. (17. Oct.). Dieser hl. Johannes der Kurze oder Kleine, einer der ausgezeichnetsten Altväter der scetischen Wüste, welcher auch Jahnas heißt und den Beinamen Κολοβός, d.i. Mutilus, Curtus, Nanus, Exiguus… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • ANACHARSIS — Philosophus Scytha, matre Graecâ natus, sapientiae admiranda, quemadmodum scripsit Cicer. in l. 5. Tuscul. c. 32. sobrius, continens, abstinens, et temperans. Quod mirum est, cum inter Scythas solus fuerit doctus, et Philosophus repertus. Unde… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CIMMERII — I. CIMMERII populi Asiae gemini; Alii qur ex Scythia venerunt, habitantes circa Bosphorum, abipsis Cimmer ium appellatum. In Taurica Chersoneso, quae cum tractu adiacente olim Cimmeria dicta est; Post Scythia Europaea, seu parva, nunc Tartaria… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CYARAXES vel CYAXARES I — CYARAXES, vel CYAXARES I. Phraortis Regis Persarum ac Medorum filius, ei successit, A. M. 3419. Olymp. 36. quibusdam Astybaras dictus, qui aiunt, cum Nineven obsedisset, a Scythis ad regnum suum defendendum inde aversum, exercitumque eius a Madia …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ENSIS — I. ENSIS Ordo eq. in Cypro, a Guidone Lusiniano, qui a Richardo I. Angliae Rege insulam emerat, A. C. 192. institutus. Cuius insigne, Ensis argenteus, cum lemmate, Securitas regni. Primum equitem creavit Almericum fratrem, et 300 regni Barones, A …   Hofmann J. Lexicon universale

  • POCULUM — I. POCULUM primo vola fuit, quod Diogenes non erubuit didicisse, a quodam, quem cavâ manu exceptam auqam oriadmovere vidit, abiectô hinc vasculo suô potoriô, tamquam supellectile non necessariâ, eius simplicitatem in posterum imitaturus. Verum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SCYTHAE — populi fuêre celeberrimi, antiquissimi proximi, Eerrario hodie Tartari, gens numerosissima, in plures populos divisa: Sunt enim non in Asia solum, sed et in Europa, apud Maeotidem paludem, qui et Maeotae, Alani, Agathyrsi, Geloni, et Sauromatae:… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Пришествие Святого семейства в Египет — Тип коптская церковь Дата 1 июля Связан с пребыванием в Египте Иосифа, Марии и Иисуса Пришествие Святого семейства в Египет малый Господский праздник, отмечаемый Коптской православной церковью 1 ию …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»