Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

PATERA

  • 1 patera

        patera ae, f    [2 PAT-], a low bowl, flattened dish, saucer, libation-saucer: paterā ad res divinas uti: sanguinem in pateris circumtulisse, S.: de paterā fundens liquorem, H.: pateris libare et auro, golden cups, V.
    * * *
    bowl; saucer

    Latin-English dictionary > patera

  • 2 patera

    pătĕra, ae, f. [pateo], a broad, flat dish or saucer, used esp. in offerings; a libationsaucer or bowl (cf.:

    simpulum, simpuvium),

    Varr. L. L. 5, § 122 Müll.; cf. Macr. S. 5, 21:

    aurea,

    Plaut. Am. 1, 1, 104; 2, 2, 128:

    humani corporis sanguinem in pateris circumtulisse,

    Sall. C. 22, 1:

    Themistoclem aiunt, cum taurum immolavisset, excepisse sanguinem paterā, etc.,

    Cic. Brut. 11, 43:

    vinaque marmoreas paterā fundebat in aras,

    Ov. M. 9, 160; Hor. S. 1, 6, 118:

    pateris libare et auro,

    golden cups, Verg. G. 2, 192:

    pateram perplovere in sacris cum dicitur significat pertusam esse,

    Fest. p. 250 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > patera

  • 3 patera

    patera patera, ae f чаша

    Латинско-русский словарь > patera

  • 4 patera

    patera, ae, f. (pateo), ein flaches Trink- u. Opfergeschirr (zu Libationen), die Schale, Opferschale (vgl. Varro LL. 5, 122), Plaut., Cic. u.a.: pat. sacrificalis, Vopisc.

    lateinisch-deutsches > patera

  • 5 patera

    patera, ae, f. (pateo), ein flaches Trink- u. Opfergeschirr (zu Libationen), die Schale, Opferschale (vgl. Varro LL. 5, 122), Plaut., Cic. u.a.: pat. sacrificalis, Vopisc.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > patera

  • 6 patera

    [st1]1 [-] pătĕra, ae, f.: patère (petit plat peu profond), coupe. [st1]2 [-] Pătĕra, ae, m.: Aus. nom d'homme.
    * * *
    [st1]1 [-] pătĕra, ae, f.: patère (petit plat peu profond), coupe. [st1]2 [-] Pătĕra, ae, m.: Aus. nom d'homme.
    * * *
        Patera, paterae, pen. cor. Virgil. Une tasse à boire.
    \
        Meri patera. Ouid. Une tassee de vin.
    \
        Libamus pateris et auro. Virgil. En tasses d'or.

    Dictionarium latinogallicum > patera

  • 7 patera

    ae f. [ pateo ]
    чаша (преим. для возлияний), жертвенный сосуд Pl, C, V etc.

    Латинско-русский словарь > patera

  • 8 patera

    чаша (Paul. III. 6, § 86. 90. 1. 19 § 1 D. 47, 2);

    pateris vina libari (1. 7 C. 1, 11).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > patera

  • 9 patera

    , ae f чаша

    Dictionary Latin-Russian new > patera

  • 10 fundo

    1.
    fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a. [root FUD; Gr. CHU, cheW-, in cheô, cheusô;

    Lat. futis, futtilis, ec-futio, re-futo, etc.,

    Curt. Gr. Etym. p. 204 sq. ], to pour, pour out, shed.
    I.
    Lit., of fluids.
    1.
    In gen.:

    (natura terram) sucum venis cogebat fundere apertis Consimilem lactis, etc.,

    Lucr. 5, 812:

    sanguinem e patera,

    Cic. Div. 1, 23, 46:

    novum liquorem (i. e. vinum) de patera,

    Hor. C. 1, 31, 3:

    vina paterā in aras,

    Ov. M. 9, 160; cf.:

    vinum inter cornua,

    id. ib. 7, 594:

    vinum super aequora,

    id. ib. 11, 247:

    duo rite mero libans carchesia Baccho Fundit humi,

    Verg. A. 5, 78:

    laticem urnis,

    Ov. M. 3, 172:

    lacrimas,

    Verg. A. 3, 348: cf. Ov. M. [p. 793] 5, 540:

    fundit Anigros aquas,

    pours out, id. ib. 15, 282:

    parumne fusum est Latini sanguinis?

    shed, spilt, Hor. Epod. 7, 4:

    sanguine ob rem publicam fuso,

    Sall. H. Fr. 2, 96, 2 Dietsch:

    sanguinem de regno (i. e. propter regnum),

    Curt. 10, 5.—Mid.:

    memorandum, in septem lacus eum (Strymonem) fundi,

    discharges itself, Plin. 4, 10, 17, § 38:

    ingentibus procellis fusus imber,

    pouring, Liv. 6, 8, 7; 6, 32, 6; cf.:

    sanguis in corporibus fusus,

    Cic. de Or. 2, 77, 310.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of metals, to make by melting, to melt, cast, found:

    exolevit fundendi aeris pretiosi ratio,

    Plin. 34, 2, 3, § 5; cf. id. 34, 7, 18, § 46:

    caldarium (aes) funditur tantum, malleis fragile,

    id. 34, 8, 20, § 94:

    aere fuso,

    id. 34, 11, 24, § 107:

    vitrum,

    id. 34, 14, 42, § 148:

    glandes, Auct. B. Afr. 20, 3: Theodorus ipse se ex aere fudit,

    Plin. 34, 8, 19, § 83:

    ne statuam quidem inchoari, cum ejus membra fundentur,

    Quint. 2, 1, 12:

    fusis omnibus membris (statuae),

    id. 7 praef. §

    2: olim quaerere amabam, Quid sculptum infabre, quid fusum durius esset,

    Hor. S. 2, 3, 22.—
    * b.
    In medic. lang.: aliquem, to cause one to have fluid stools, to relax the bowels (opp. comprimere): si compresserit aliquem morbus aut fuderit, Cels. praef. med.; cf. under P. a.—
    B.
    Transf.
    1.
    To wet, moisten, bathe with a liquid ( poet. and very rare):

    (ossa) niveo fundere lacte,

    Tib. 3, 2, 20:

    multo tempora funde mero,

    id. 1, 7, 50.—
    2.
    Of things non-fluid.
    a.
    In gen., to pour forth in abundance, to scatter, cast, hurl; to spread, extend, diffuse:

    desectam cum stramento segetem corbibus fudere in Tiberim,

    Liv. 2, 5, 3:

    picem reliquasque res, quibus ignis excitari potest, fundebant,

    Caes. B. G. 7, 24, 4:

    tela,

    Val. Fl. 3, 243:

    sagittam,

    Sil. 7, 647:

    (solis) radios per opaca domorum,

    Lucr. 2, 115:

    quas (maculas) incuria fudit,

    has scattered, Hor. A. P. 352:

    fundunt se carcere laeti Thraces equi,

    pour themselves forth, rush out, Val. Fl. 1, 611:

    se cuncta manus ratibus,

    id. 2, 662:

    littera fundens se in charta,

    Plin. 13, 12, 25, § 81:

    luna se fundebat per fenestras,

    Verg. A. 3, 152.—Mid.:

    ne (vitis) in omnes partes nimia fundatur,

    spread out, Cic. de Sen. 15, 52:

    homines fusi per agros ac dispersi,

    Cic. Sest. 42, 91.—
    b.
    In partic.
    (α).
    With the accessory notion of production, to bring forth, bear or produce (in abundance):

    crescunt arbusta et fetus in tempore fundunt,

    Lucr. 1, 351; cf.:

    terra feta frugibus et vario leguminum genere, quae cum maxima largitate fundit,

    Cic. N. D. 2, 62, 156:

    flores aut fruges aut bacas,

    id. Tusc. 5, 13, 37:

    frugem,

    id. de Sen. 15, 51:

    plus materiae (vites),

    Plin. 17, 22, 35, § 192:

    cum centesimo Leontini campi fundunt,

    id. 18, 10, 21, § 95:

    facile illa (piscium ova) aqua et sustinentur et fetum fundunt,

    Cic. N. D. 2, 51, 129:

    (terra) animal prope certo tempore fudit Omne,

    Lucr. 5, 823; cf. ib. 917:

    fudit equum magno tellus percussa tridenti,

    Verg. G. 1, 13:

    Africa asinorum silvestrium multitudinem fundit,

    Plin. 8, 30, 46, § 108: quae te beluam ex utero, non hominem fudit, Cic. Pis. init.; Verg. A. 8, 139, v. Forbig. ad h. l.—
    (β).
    With the secondary notion of depth or downward direction, to throw or cast to the ground, to prostrate:

    (victi hostes) et de jugis, quae ceperant, funduntur,

    Liv. 9, 43, 20:

    nec prius absistit, quam septem ingentia victor Corpora (cervorum) fundat humi,

    Verg. A. 1, 193; cf. Ov. M. 13, 85; Sil. 4, 533:

    aliquem arcu,

    Val. Fl. 1, 446.—In middle force:

    fundi in alga,

    to lie down, Val. Fl. 1, 252.—Esp. freq. milit. t. t., overthrow, overcome, rout, vanquish an enemy:

    hostes nefarios prostravit, fudit, occidit,

    Cic. Phil. 14, 10, 27; cf.:

    exercitus caesus fususque,

    id. ib. 14, 1, 1:

    aliquos caedere, fundere atque fugare,

    Sall. J. 58, 3:

    Gaetulos,

    id. ib. 88, 3:

    classes fusae fugataeque,

    id. ib. 79, 4; cf.:

    si vi fudisset cecidissetque hostes,

    Liv. 35, 1, 8:

    hostes de jugis,

    id. 9, 43, 20:

    Gallos de delubris vestris,

    id. 6, 16, 2:

    eas omnes copias a se uno proelio fusas ac superatas esse,

    Caes. B. G. 1, 44, 8; cf.:

    Massilienses crebris eruptionibus fusi,

    id. B. C. 2, 22, 1:

    Latini ad Veserim fusi et fugati,

    Cic. Off. 3, 31, 112; Liv. 2, 6 fin.:

    quatuor exercitus Carthaginiensium fudi, fugavi, Hispania expuli,

    id. 28, 28, 9; cf. Drak. on 38, 53, 2;

    less freq. in a reversed order: alios arma sumentes fugant funduntque,

    Sall. J. 21, 2; Vell. 2, 46 fin.: omnibus hostium copiis fusis armisque exutis, Caes. B. G. 3, 6, 3:

    magnas copias hostium fudit,

    Cic. Mur. 9, 20:

    Sabinos equitatu fudit,

    id. Rep. 2, 20:

    Armeniorum copias,

    id. Arch. 9, 21:

    maximas copias parva manu,

    Sall. C. 7, 7.
    II.
    Trop.
    A.
    Ingen., to pour out or forth, to spread out, extend, display:

    imago de corpore fusa,

    Lucr. 4, 53:

    animam moribundo corpore fudit,

    id. 3, 1033; cf. id. 3, 700:

    concidit ac multo vitam cum sanguine fudit,

    Verg. A. 2, 532:

    circuli (appellantur), quod mixta farina et caseo et aqua circuitum aequabiliter fundebant,

    poured out, spread out, Varr. L. L. 5, § 106:

    quem secutus Cicero hanc famam latius fudit,

    Quint. 11, 2, 14; cf. id. 10, 5, 11:

    cum vero causa ea inciderit, in qua vis eloquentiae possit expromi: tum se latius fundet orator,

    will display himself, Cic. Or. 36, 125:

    superstitio, fusa per gentes,

    id. Div. 2, 72 init.; cf. Quint. 11, 3, 84:

    neque se tanta in eo (Cicerone) fudisset ubertas,

    id. 12, 2, 23:

    fundet opes, Latiumque beabit divite lingua,

    riches of expression, Hor. Ep. 2, 2, 121. —Mid.:

    quamquam negant, nec virtutes nec vitia crescere: tamen utrumque eorum fundi quodammodo et quasi dilatari putant,

    to be diffused, Cic. Fin. 3, 15, 48; cf.:

    modo virtus latius funditur,

    Sen. Ep. 74, 27; and:

    semper ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur,

    id. 5, 30, 92:

    saepe in amplificanda re funditur numerose et volubiliter oratio,

    id. Or. 62, 210.—
    B.
    In partic., of speech, to pour forth, utter:

    per quam (arteriam) vox principium a mente ducens percipitur et funditur,

    Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    e quibus elici vocem et fundi videmus,

    id. Tusc. 2, 24, 56:

    inanes sonos,

    id. ib. 5, 26, 73 (for which:

    inani voce sonare,

    id. Fin. 2, 15, 48):

    sonum,

    id. Ac. 2, 23, 74:

    verba poëtarum more (opp. ratione et arte distinguere),

    id. Fin. 4, 4, 10:

    versus hexametros aliosque variis modis atque numeris ex tempore,

    id. de Or. 3, 50, 194; cf.:

    grave plenumque carmen,

    id. Tusc. 1, 26, 64:

    tam bonos septenarios ad tibiam,

    id. ib. 1, 44, 107:

    physicorum oracula,

    id. N. D. 1, 26, 66:

    has ore loquelas,

    Verg. A. 5, 842:

    preces pectore ab imo,

    id. ib. 6, 55; so,

    preces,

    id. ib. 5, 234; Hor. Epod. 17, 53:

    mera mendacia,

    Plaut. Ps. 4, 1, 33:

    jam tu verba fundis hic, sapientia?

    you waste, Ter. Ad. 5, 2, 7:

    opprobria rustica,

    Hor. Ep. 2, 1, 146:

    iras inanes,

    Val. Fl. 3, 697:

    vehemens et liquidus puroque simillimus amni Fundet opes,

    Hor. Ep. 2, 2, 121:

    preces,

    App. M. 11, p. 258, 4; Tac. A. 14, 30; Aug. in Psa. 25, 10 al.—Hence, fūsus, a, um, P. a., spread out, extended, broad, large, copious, diffuse.
    A.
    Lit.:

    (aër) tum fusus et extenuatus sublime fertur, tum autem concretus in nubes cogitur,

    Cic. N. D. 2, 39, 101: fusior alvus, i. e. more relaxed (opp. astrictior), Cels. 1, 3 med.:

    toga (opp. restricta),

    wide, full, Suet. Aug. 73:

    Gallorum fusa et candida corpora,

    full, plump, Liv. 38, 21, 9:

    campi in omnem partem,

    extended, Verg. A. 6, 440; cf.:

    non fusior ulli Terra fuit domino,

    a broader, larger kingdom, Luc. 4, 670.—
    B.
    Trop., copious, diffuse; flowing, free:

    genus sermonis non liquidum, non fusum ac profluens,

    Cic. de Or. 2, 38, 159; cf.:

    constricta an latius fusa narratio,

    Quint. 2, 13, 5:

    materia abundantior atque ultra quam oporteat fusa,

    id. 2, 4, 7:

    ut illud, quod ad omnem honestatem pertinet, decorum, quam late fusum sit, appareat,

    Cic. Off. 1, 28, 98; cf. Quint. 11, 1, 5:

    (vox) in egressionibus fusa et securae claritatis (opp. contracta),

    unrestrained, free, id. 11, 3, 64:

    periodus,

    id. 9, 4, 128:

    fusiores liberioresque numeri,

    id. 130:

    lingua Graeca prolixior fusiorque quam nostra,

    Gell. 2, 26, 7:

    in locis ac descriptionibus fusi ac fluentes,

    Quint. 9, 4, 138:

    plenior Aeschines et magis fusus,

    id. 10, 1, 77:

    dulcis et candidus et fusus Herodotus (opp. densus et brevis et semper instans sibi Thucydides),

    id. 10, 1, 73.— Sup. seems not to occur.— Adv.: fūse.
    * 1.
    (Acc. to A.) Spread out, extended:

    (manus) fusius paulo in diversum resolvitur,

    Quint. 11, 3, 97.—
    2.
    (Acc. to B.) Copiously, at length, diffusely:

    quae fuse olim disputabantur ac libere, ea nunc articulatim distincteque dicuntur,

    Cic. Leg. 1, 13, 36:

    multa dicere fuse lateque,

    id. Tusc. 4, 26, 57:

    fuse lateque dicendi facultas,

    id. Or. 32, 113:

    fuse et copiose augere et ornate aliquid (opp. brevia et acuta),

    id. Fin. 3, 7, 26.— Comp.:

    haec cum uberius disputantur et fusius (opp. brevius angustiusque concluduntur),

    Cic. N. D. 2, 7, 20:

    fusius et ornatius rem exponere,

    Quint. 4, 2, 128.— Sup. seems not to occur.
    2.
    fundo, āvi, ātum, 1, v. a. [fundus], to lay the bottom, keel, foundation of a thing, to found (syn.: condo, exstruo, etc.).
    I.
    Lit. (perh. only poet.):

    haec carina satis probe fundata et bene statuta est,

    i. e. is laid, Plaut. Mil. 3, 3, 44 (v. Ritschl ad h. l.);

    dum mea puppis erat validā fundata carinā,

    Ov. P. 4, 3, 5; id. H. 16, 111:

    Erycino in vertice sedes fundatur Veneri Idaliae,

    is founded, Verg. A. 5, 759: sedes saxo vetusto. id. ib. 8, 478:

    arces,

    id. ib. 4, 260.—
    B.
    Transf., in gen., to fasten, secure, make firm:

    dente tenaci Ancora fundabat naves,

    Verg. A. 6, 4:

    (genus humanum) Et majoribus et solidis magis ossibus intus Fundatum,

    Lucr. 5, 928; 4, 828.—
    II.
    Trop., to found, establish, fix, confirm (class., esp. in part. perf.; cf.:

    firmo, stabilio): illud vero maxime nostrum fundavit imperium et populi Romani nomen auxit, quod, etc.,

    Cic. Balb. 13, 31; cf.:

    quantis laboribus fundatum imperium,

    id. Cat. 4, 9, 19:

    qui (rei publicae status) bonorum omnium conjunctione et auctoritate consulatus mei fixus et fundatus videbatur,

    id. Att. 1, 16, 6:

    accurate non modo fundata verum etiam exstructa disciplina,

    id. Fin. 4, 1, 1; cf.:

    fundati a doctore,

    thoroughly instructed, Lact. 6, 21, 4:

    res publica praeclare fundata,

    Cic. Par. 1, 2, 10; cf.:

    qui legibus urbem Fundavit,

    Verg. A. 6, 810:

    in eorum agro sedes fundare Bastarnis,

    Liv. 40, 57, 5:

    libertatem, salutem, securitatem,

    Plin. Pan. 8, 1:

    jus civile,

    Dig. 1, 2, 2, § 39:

    vacuos Penates prole,

    Stat. S. 4, 7, 30; cf.:

    thalamos Tritonide nympha,

    i. e. to marry, Sil. 2, 65:

    partis et fundatis amicitiis,

    Q. Cic. Petit. Cons. 7, 25:

    fundatae atque optime constitutae opes,

    Cic. Rab. Post. 1, 1; cf.:

    nitidis fundata pecunia villis,

    well laid out, Hor. Ep. 1, 15, 46:

    nihil veritate fundatum,

    Cic. Fl. 11, 26; cf. Lucr. 5, 161.— Hence, fundātus, a, um, P. a., firm, fixed, grounded, durable (very rare).
    A.
    Lit.:

    quo fundatior erit ex arenato directura, etc.,

    Vitr. 7, 3 med.:

    si permanetis in fide fundati,

    Vulg. Col. 1, 23.—
    B.
    Trop.: deflevi subitas fundatissimae familiae ruinas, Auct. Or. pro Domo, 36, 96.

    Lewis & Short latin dictionary > fundo

  • 11 guttus

    guttus ( gūtus), ī, m. (gutta), ein Krug mit engem Halse u. kleiner Öffnung, aus dem die Flüssigkeit tropfenweise herausfloß, eine Kanne, griech. επίχυσις, πρόχοος, als Ölkrug, Samius, Gell. 17, 8, 5; bes. für das Öl zum Salben nach dem Bade, Iuven. 3, 263; 11, 158. – als Weinkrug ärmerer Leute bei Tische, bes. aber zu Libationen, um den Wein tropfenweise auf die patera (Opferschale) zu gießen, Varro LL. 5, 124: cum patera guttus, Hor. sat. 1, 6, 118: guttus faginus, Plin. 16, 185.

    lateinisch-deutsches > guttus

  • 12 fundo

    [st1]1 [-] fundo, āre, āvi, ātum: - tr. - a - établir solidement, affermir sur une base, fonder, bâtir, asseoir.    - mea puppis valida fundata carina, Ov. P. 4, 3, 5: mon vaisseau affermi sur une solide carène.    - in vertice sedes fundatur Veneri, Virg. En. 5, 759: sur le sommet on fonde un temple pour Vénus.    - urbis sedes saxo fundata vetusto, Virg. En. 8, 478: ville assise sur un antique rocher. b - poét. assujettir.    - dente tenaci ancora fundabat naves, Virg. En. 6, 4: l'ancre de sa dent mordante assujettissait les vaisseaux. c - asseoir solidement, fonder.    - accurate non modo fundata, verum etiam exstructa disciplina, Cic. Fin. 4, 1: doctrine, dont on soigne non seulement les bases, mais toute la construction.    - cf. Cic. R. Post. 1.    - nihil veritate fundatum, Cic. FI. 26: rien de fondé sur la vérité.    - pecunia fundata nitidis villis, Hor. Ep. 1, 15, 46: argent assis sur de bonnes métairies. d - affermir, consolider, établir solidement, constituer fortement.    - nostrum imperium fundare, Cic. Balb. 31: établir solidement notre puissance.    - cf. Cic. Cat. 4, 19; Par. 10. [st1]2 [-] fundo, ĕre, fūdi, fūsum: - tr. - a - verser, répandre.    - sanguinem e patera fundere, Cic. Div. 1, 46: répandre du sang d'une coupe.    - lacrimas fundere, Virg. En. 3, 348: verser des larmes.    - parumne fusum est Latini sanguinis? Hor. Epod. 7, 4: n'a-t-on pas assez répandu de sang latin?    - de rege sanguinem fundere, Curt. 10, 5, 13: répandre le sang pour le choix d'un roi.    - picem fundebant, Caes. BG. 7, 24, 4: (les assiégés) versaient de la poix.    - animam corpore fundere, Lucr. 3, 1033: exhaler son âme de son corps.    - multo vitam cum sanguine fudit, Virg. En. 2, 532: il exhala sa vie dans des flots de sang. b - passif au sens réfléchi: se répandre, s'épancher.    - Strymon in septem lacus funditur, Plin. 34, 5: le Strymon s'épanche en sept bassins.    - ingentibus procellis fusus imber, Liv. 6, 8, 7: la pluie s'épanchant en violentes bourrasques.    - sanguis in corporibus fusus, Cic. de Or. 2, 310: le sang qui se répand dans le corps.    - arteria, per quam vox funditur, Cic. Nat. 2, 149: canal par lequel la voix se répand (se transmet).    - cf. Cic. Tusc. 2, 56. c - fondre des métaux, couler; faire en fondant.    - aes fundere, Plin. 34, 5: fondre l'airain.    - vitrum fundere, Plin. 34, 148: faire du verre.    - Theodorus ipse se ex aere fudit, Plin. 34, 83: Théodore a coulé sa propre statue en bronze.    - glandes fundere, Auct. B. Afr. 20, 3: fondre des balles de plomb. d - méd. relâcher.    - Cels. pr. 11, 3. e - répandre, disperser.    - segetem in Tiberim fundere, Liv. 2, 5, 3: répandre les épis dans le Tibre. g - étendre à terre, jeter à terre, renverser.    - septem corpora humi fundere, Virg. En. 1, 192: abattre sur le sol les corps de sept animaux.    - per campos ferro quae fusa jacebant, Virg. En. 11, 102: (les corps des guerriers) qui gisaient couchés par le fer à travers la plaine.    - cf. Ov. M. 13, 86. h - bousculer, chasser d'un lieu, déloger; mettre en déroute, disperser.    - hostes de jugis funduntur, Liv. 9, 43, 20: les ennemis sont bousculés des sommets.    - cf. Liv. 6, 16, 2.    - hostium copias fundere, Cic. Arch. 21: mettre en déroute les troupes ennemies.    - cf. Cic. Mur. 20; Phil. 14, 27, etc. k - laisser se répandre, répandre, déployer, étendre.    - cum lumina fundunt radii per opaca domorum, Lucr. 2, 115: quand les rayons répandent leur lumière dans l'obscurité des demeures.    - luna se fundebat per fenestras, Virg. En. 3,152: la lune versait sa lumière par les fenêtres.    - poét. fusus in pectore barbam, Virg. En. 10, 838: ayant sa barbe étalée sur sa poitrine.    - vitis funditur, Cic. CM 52: la vigne s'étend.    - homines fusi per agros ac dispersi, Cic. Sest. 91: les hommes répandus dans les champs et dispersés.    - tela fundere, Val. Fl. 3, 243: faire pleuvoir les traits.    - sagittam fundere, Sil. 7, 647: faire pleuvoir les flèches.    - fundunt se carcere equi, Val. Fl. 1, 611: les chevaux se répandent impétueusement au dehors des barrières. m - répandre au dehors, laisser échapper de sa bouche.    - inanes sonos fundere, Cic. Tusc. 5, 73: émettre des sons vides; voces inanes Cic. Tusc. 3, 42: émettre des mots vides.    - cf. Cic. Nat. 1, 66.    - preces pectore ab imo fundere, Virg. En. 6, 55: adresser du fond du coeur une prière.    - cf. Virg. En 5, 842 II laisser couler les vers de source: Cic. de Or. 3, 194; Tusc. 1, 64 n - produire en abondance; faire naître; déverser, répandre autour de soi.    - natura flores, fruges fundit, Cic. Tusc. 5, 37: la nature produit avec prodigalité les fleurs, les moissons.    - cf. Cic. CM 51; Nat. 2, 156.    - ova fundunt fetum, Cic. Nat. 2, 129: les neufs éclosent.    - quem Maia fudit, Virg. En. 8, 139: que Maia mit au monde.    - opes fundere, Hor. Ep. 2, 2, 121: déverser ses richesses (comme le limon d'un fleuve). p - au fig. répandre, étendre, déployer.    - se latius fundet orator, Cic. Or. 125: l'orateur se donnera carrière.    - hanc famam latius fudit, Quint. 11, 2, 14: il a répandu au loin cette renommée.    - superstitio fusa per gentes, Cic. Div. 2, 148: la superstition répandue dans les nations.    - funditur numerose oratio, Cic. Or. 210: le discours se déploie sous une forme nombreuse.    - semper ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur, Cic. Fin. 5, 92: c'est toujours d'après ce qui renferme les traits les plus caractéristiques, d'après ce qui s'étend au plus grand nombre de parties qu'on donne un nom à un tout.
    * * *
    [st1]1 [-] fundo, āre, āvi, ātum: - tr. - a - établir solidement, affermir sur une base, fonder, bâtir, asseoir.    - mea puppis valida fundata carina, Ov. P. 4, 3, 5: mon vaisseau affermi sur une solide carène.    - in vertice sedes fundatur Veneri, Virg. En. 5, 759: sur le sommet on fonde un temple pour Vénus.    - urbis sedes saxo fundata vetusto, Virg. En. 8, 478: ville assise sur un antique rocher. b - poét. assujettir.    - dente tenaci ancora fundabat naves, Virg. En. 6, 4: l'ancre de sa dent mordante assujettissait les vaisseaux. c - asseoir solidement, fonder.    - accurate non modo fundata, verum etiam exstructa disciplina, Cic. Fin. 4, 1: doctrine, dont on soigne non seulement les bases, mais toute la construction.    - cf. Cic. R. Post. 1.    - nihil veritate fundatum, Cic. FI. 26: rien de fondé sur la vérité.    - pecunia fundata nitidis villis, Hor. Ep. 1, 15, 46: argent assis sur de bonnes métairies. d - affermir, consolider, établir solidement, constituer fortement.    - nostrum imperium fundare, Cic. Balb. 31: établir solidement notre puissance.    - cf. Cic. Cat. 4, 19; Par. 10. [st1]2 [-] fundo, ĕre, fūdi, fūsum: - tr. - a - verser, répandre.    - sanguinem e patera fundere, Cic. Div. 1, 46: répandre du sang d'une coupe.    - lacrimas fundere, Virg. En. 3, 348: verser des larmes.    - parumne fusum est Latini sanguinis? Hor. Epod. 7, 4: n'a-t-on pas assez répandu de sang latin?    - de rege sanguinem fundere, Curt. 10, 5, 13: répandre le sang pour le choix d'un roi.    - picem fundebant, Caes. BG. 7, 24, 4: (les assiégés) versaient de la poix.    - animam corpore fundere, Lucr. 3, 1033: exhaler son âme de son corps.    - multo vitam cum sanguine fudit, Virg. En. 2, 532: il exhala sa vie dans des flots de sang. b - passif au sens réfléchi: se répandre, s'épancher.    - Strymon in septem lacus funditur, Plin. 34, 5: le Strymon s'épanche en sept bassins.    - ingentibus procellis fusus imber, Liv. 6, 8, 7: la pluie s'épanchant en violentes bourrasques.    - sanguis in corporibus fusus, Cic. de Or. 2, 310: le sang qui se répand dans le corps.    - arteria, per quam vox funditur, Cic. Nat. 2, 149: canal par lequel la voix se répand (se transmet).    - cf. Cic. Tusc. 2, 56. c - fondre des métaux, couler; faire en fondant.    - aes fundere, Plin. 34, 5: fondre l'airain.    - vitrum fundere, Plin. 34, 148: faire du verre.    - Theodorus ipse se ex aere fudit, Plin. 34, 83: Théodore a coulé sa propre statue en bronze.    - glandes fundere, Auct. B. Afr. 20, 3: fondre des balles de plomb. d - méd. relâcher.    - Cels. pr. 11, 3. e - répandre, disperser.    - segetem in Tiberim fundere, Liv. 2, 5, 3: répandre les épis dans le Tibre. g - étendre à terre, jeter à terre, renverser.    - septem corpora humi fundere, Virg. En. 1, 192: abattre sur le sol les corps de sept animaux.    - per campos ferro quae fusa jacebant, Virg. En. 11, 102: (les corps des guerriers) qui gisaient couchés par le fer à travers la plaine.    - cf. Ov. M. 13, 86. h - bousculer, chasser d'un lieu, déloger; mettre en déroute, disperser.    - hostes de jugis funduntur, Liv. 9, 43, 20: les ennemis sont bousculés des sommets.    - cf. Liv. 6, 16, 2.    - hostium copias fundere, Cic. Arch. 21: mettre en déroute les troupes ennemies.    - cf. Cic. Mur. 20; Phil. 14, 27, etc. k - laisser se répandre, répandre, déployer, étendre.    - cum lumina fundunt radii per opaca domorum, Lucr. 2, 115: quand les rayons répandent leur lumière dans l'obscurité des demeures.    - luna se fundebat per fenestras, Virg. En. 3,152: la lune versait sa lumière par les fenêtres.    - poét. fusus in pectore barbam, Virg. En. 10, 838: ayant sa barbe étalée sur sa poitrine.    - vitis funditur, Cic. CM 52: la vigne s'étend.    - homines fusi per agros ac dispersi, Cic. Sest. 91: les hommes répandus dans les champs et dispersés.    - tela fundere, Val. Fl. 3, 243: faire pleuvoir les traits.    - sagittam fundere, Sil. 7, 647: faire pleuvoir les flèches.    - fundunt se carcere equi, Val. Fl. 1, 611: les chevaux se répandent impétueusement au dehors des barrières. m - répandre au dehors, laisser échapper de sa bouche.    - inanes sonos fundere, Cic. Tusc. 5, 73: émettre des sons vides; voces inanes Cic. Tusc. 3, 42: émettre des mots vides.    - cf. Cic. Nat. 1, 66.    - preces pectore ab imo fundere, Virg. En. 6, 55: adresser du fond du coeur une prière.    - cf. Virg. En 5, 842 II laisser couler les vers de source: Cic. de Or. 3, 194; Tusc. 1, 64 n - produire en abondance; faire naître; déverser, répandre autour de soi.    - natura flores, fruges fundit, Cic. Tusc. 5, 37: la nature produit avec prodigalité les fleurs, les moissons.    - cf. Cic. CM 51; Nat. 2, 156.    - ova fundunt fetum, Cic. Nat. 2, 129: les neufs éclosent.    - quem Maia fudit, Virg. En. 8, 139: que Maia mit au monde.    - opes fundere, Hor. Ep. 2, 2, 121: déverser ses richesses (comme le limon d'un fleuve). p - au fig. répandre, étendre, déployer.    - se latius fundet orator, Cic. Or. 125: l'orateur se donnera carrière.    - hanc famam latius fudit, Quint. 11, 2, 14: il a répandu au loin cette renommée.    - superstitio fusa per gentes, Cic. Div. 2, 148: la superstition répandue dans les nations.    - funditur numerose oratio, Cic. Or. 210: le discours se déploie sous une forme nombreuse.    - semper ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur, Cic. Fin. 5, 92: c'est toujours d'après ce qui renferme les traits les plus caractéristiques, d'après ce qui s'étend au plus grand nombre de parties qu'on donne un nom à un tout.
    * * *
    I.
        Fundo, fundis, fudi, fusum, fundere. Fondre.
    \
        Fundere ex aere imaginem. Pli. Faire de fonte, Faire d'arain fondu.
    \
        Fundi et dilatari. Cic. S'eslargir et estendre, Se dilater.
    \
        Fusus in corpore humor et calor. Cic. Espandu, Espars.
    \
        Fusa per gentes superstitio. Cic. Espandue.
    \
        Fundere flores. Virgil. Bailler en abondance.
    \
        Fundit frugem spicae ordine structam. Cic. Met hors, Produit, Jecte en abondance.
    \
        Fundere lachrymas. Pli. Plourer à grosses larmes, Respandre beaucoup de larmes, Plourer fondeement, ou fondamment.
    \
        Fundit ex sese pastus varios terra. Cic. Produit abondamment.
    \
        Fundere corpora humi. Virgil. Ruer par terre, Estendre.
    \
        Fusus humi toto corpore. Martial. Couché contre terre tout de son long et estendue.
    \
        Fundere exercitum. Liu. Desfaire et desconfire une armee.
    \
        Fusa in fugam primo concursu acies. Liu. Desconficte et mise en fuite.
    \
        Fusi fugatique inimici. Liu. Espars et mis en fuite.
    \
        Talia fundebat lachrymans. Virgil. Il proferoit et disoit telles parolles.
    \
        Fundere verba. Terent. Dire parolles perdues, ou Ne cesser de parler, Parler beaucoup.
    \
        Fundere verba poetarum more. Cic. Dire parolles à la volee.
    \
        Sagittam. Sil. Tirer une fleiche.
    \
        Vrinam. Plin. Pisser.
    \
        Fundere in Tyberim. Liu. Jecter dedens le Tybre en abondance.
    \
        Funditur in Rhenum fluuius. Plin. Tombe et se respand dedens le Rhin.
    \
        Funditur latissime. Cic. Il s'espand largement.
    \
        Fundi in latitudinem. Plin. S'espandre en largeur, S'eslargir.
    \
        Fundere. Virgil. Verser quelque liqueur en un vaisseau.
    II.
        Fundo, fundas, fundare. Virgil. Fonder.
    \
        Fundata legibus ciuitas: cui opponitur Euersa. Pli. iunior. Establie par loix.
    \
        Fundare nauem. Plaut. Bastir et edifier.
    \
        Anchora fundabat naues. Virg. Tenoit fermes et stables.
    \
        Fundatissima familia. Cic. Bonne maison. B.

    Dictionarium latinogallicum > fundo

  • 13 guttus

    guttus ( gūtus), ī, m. (gutta), ein Krug mit engem Halse u. kleiner Öffnung, aus dem die Flüssigkeit tropfenweise herausfloß, eine Kanne, griech. επίχυσις, πρόχοος, als Ölkrug, Samius, Gell. 17, 8, 5; bes. für das Öl zum Salben nach dem Bade, Iuven. 3, 263; 11, 158. – als Weinkrug ärmerer Leute bei Tische, bes. aber zu Libationen, um den Wein tropfenweise auf die patera (Opferschale) zu gießen, Varro LL. 5, 124: cum patera guttus, Hor. sat. 1, 6, 118: guttus faginus, Plin. 16, 185.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > guttus

  • 14 fundō

        fundō fūdī, fūsus, ere    [FV-], to pour, pour out, shed: sanguinem e paterā: liquorem de paterā, H.: vinum inter cornua, O.: vinum super aequora, O.: lacrimas, V.: parumne Fusum est Latini sanguinis? split, H.: sanguinem de regno (i. e. propter regnum), Cu.: ingentibus procellis fusus imber, pouring, L.: fusus labris amnis Inficit (i. e. fusa in labra aqua), V.— To make by melting, cast, found. quaerere, quid fusum durius esset, H.— To pour from, empty, pour: duo carchesia Baccho humi, V.: pateram vaccae inter cornua, V.— To pour forth in abundance, scatter, cast, hurl, spread, extend, diffuse: segetem corbibus in Tiberim, L.: res, quibus ignis excitari potest, Cs.: quas (maculas) incuria fudit, has scattered, H.: in pectora odores, O.: luna se per fenestras, V.: ne (vitis) in omnīs partīs fundatur, spread out: latius incendium, Cu.: fusus propexam in pectore barbam, V.: fusis circum armis, in full armor, V.— To bring forth, bear, produce abundantly, yield richly: flores: quem Maia fudit, bore, V.: te beluam ex utero.— To throw down, cast to the ground, prostrate: (hostes) de iugis funduntur, L.: septem Corpora (cervorum) humi, V.: puero fuso, O.— To overthrow, overcome, rout, vanquish, put to flight: hostīs: Gallos a delubris vestris, L.: Latini ad Veserim fusi: quattuor exercitūs, L.: omnibus hostium copiis fusis, Cs.— Fig., to pour out, pour forth, give up, waste, lose: verba, T.: vitam cum sanguine, V.: opes, H.— To spread, extend, display: se latius fundet orator, will display himself: superstitio fusa per gentīs. —Of speech, to pour forth, utter: inanīs sonos: verba poëtarum more: carmen: ore loquelas, V.: vocem extremam cum sanguine, V.: preces, Ta.
    * * *
    I
    fundare, fundavi, fundatus V
    establish, found, begin; lay the bottom, lay a foundation; confirm
    II
    fundere, fudi, fusus V
    pour, cast (metals); scatter, shed, rout

    Latin-English dictionary > fundō

  • 15 perplouo

    per-plŭo (old form perplouo, Fest. s. v. patera, p. 250 Müll.; v. in the foll.), ĕre, v. n. and a.
    I.
    Neutr.
    A.
    To rain through, rain in:

    quā possit ex imbribus aqua perpluere,

    Vitr. 2, 8, 18.— Impers.:

    circuire oportet, sicubi perpluat,

    Cato, R. R. 155.—
    B.
    To let the rain through, admit the rain:

    venit imber, perpluunt tigna,

    Plaut. Most. 1, 2, 30:

    cum cenaculum perplueret,

    Quint. 6, 3, 64: pateram perplouere in sacris cum dicitur significat, pertusam esse, Fest. s. v. patera, p. 250 Müll.— Trop.:

    benefacta benefactis aliis pertegito, ne perpluant,

    i. e. fall to ruin, lose their value, Plaut. Trin. 2, 2, 38 (320 Ritschl).—
    II.
    Act.
    A.
    To rain any thing through or into; trop.:

    tempestas, quam mihi amor in pectus perpluit meum,

    has rained into, Plaut. Most. 1, 3, 7.—
    * B.
    To sprinkle profusely with something:

    crocus capellas odore perpluit,

    App. M. 10, p. 255, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > perplouo

  • 16 perpluo

    per-plŭo (old form perplouo, Fest. s. v. patera, p. 250 Müll.; v. in the foll.), ĕre, v. n. and a.
    I.
    Neutr.
    A.
    To rain through, rain in:

    quā possit ex imbribus aqua perpluere,

    Vitr. 2, 8, 18.— Impers.:

    circuire oportet, sicubi perpluat,

    Cato, R. R. 155.—
    B.
    To let the rain through, admit the rain:

    venit imber, perpluunt tigna,

    Plaut. Most. 1, 2, 30:

    cum cenaculum perplueret,

    Quint. 6, 3, 64: pateram perplouere in sacris cum dicitur significat, pertusam esse, Fest. s. v. patera, p. 250 Müll.— Trop.:

    benefacta benefactis aliis pertegito, ne perpluant,

    i. e. fall to ruin, lose their value, Plaut. Trin. 2, 2, 38 (320 Ritschl).—
    II.
    Act.
    A.
    To rain any thing through or into; trop.:

    tempestas, quam mihi amor in pectus perpluit meum,

    has rained into, Plaut. Most. 1, 3, 7.—
    * B.
    To sprinkle profusely with something:

    crocus capellas odore perpluit,

    App. M. 10, p. 255, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > perpluo

  • 17 quei

    1.
    qui, quae, quod (old forms: nom. quei; gen. quojus; dat. quoi, and in inscrr. QVOEI, QVOIEI, and QVEI; abl. qui; plur. ques or queis; fem. QVAI; neutr. qua; dat. and abl. queis and quĭs.—Joined with cum: quocum, quācum, quicum, quibuscum;

    rarely cum quo,

    Liv. 7, 33:

    cum quibus,

    id. 4, 5. — Placed also before other prepositions: quas contra, quem propter, etc.; v. h. praepp.), pron.
    I.
    Interrog., who? which? what? what kind or sort of a? (adjectively; while quis, quid is used substantively; qui, of persons, asks for the character, quis usu. for the name).
    A.
    In direct questions: quae haec daps est? qui festus dies? what sort of a feast? what kind of a festival? Liv. And. ap. Prisc. p. 752 P. (a transl. of Hom. Od. 1, 225: tis daïs, tis de homilos hod epleto; cf. Herm. Doctr. Metr. p. 619): Th. Quis fuit igitur? Py. Iste Chaerea. Th. Qui Chaerea? what Chærea? Ter. Eun. 5, 1, 8:

    qui color, nitor, vestitus?

    id. ib. 2, 2, 11:

    qui cantus dulcior inveniri potest? quod carmen aptius? qui actor in imitandā veritate jucundior?

    Cic. de Or. 2, 8, 34:

    virgo, quae patria est tua?

    Plaut. Pers. 4, 4, 88:

    occiso Sex. Roscio, qui primus Ameriam nuntiat?

    what sort of a person? Cic. Rosc. Am. 34, 96.—
    B.
    In indirect discourse:

    scribis te velle scire, qui sit rei publicae status,

    what is the state of the country, Cic. Fam. 1, 7, 10:

    quae cura boum, qui cultus habendo Sit pecori... Hinc canere incipiam,

    Verg. G. 1, 3:

    iste deus qui sit da, Tityre, nobis,

    id. E. 1, 18; 2, 19; 3, 8; id. A. 3, 608:

    nescimus qui sis,

    Cic. Div. in Caecil. 6, 20:

    qui sit, qui socium fraudarit, consideremus,

    id. Rosc. Com. 6, 17.—
    II.
    Rel., who, which, what, that, referring to a substantive or pronoun as antecedent.
    A.
    As a simple rel.
    1.
    With antecedent expressed:

    habebat ducem Gabinium, quīcum quidvis rectissime facere posset,

    Cic. Phil. 2, 19, 48:

    ille vir, cui patriae salus dulcior fuit,

    id. Balb. 5, 11:

    vir acer, cui, etc.,

    id. Brut. 35, 135:

    vir optimus, qui, etc.,

    id. Fam. 14, 4, 2:

    Priscus, vir cujus, etc.,

    Liv. 4, 46, 10; 23, 7, 4:

    quod ego fui ad Trasimenum, id tu hodie es,

    id. 30, 30, 12:

    collaria, quae vocantur maelium,

    Varr. R. R. 2, 9, 15:

    coloniam, quam Fregellas appellent,

    Liv. 8, 23:

    sucus, quem opobalsamum vocant,

    Plin. 12, 25, 54, § 116:

    sidere, quod Caniculam appellavimus,

    id. 18, 28, 68, § 272. —
    2.
    With pronom. antecedent understood: QVI IN IVS VOCABIT, IVMENTVM DATO, Lex XII. Tabularum: SI ADORAT FVRTO, QVOD NEC MANIFESTVM ESCIT, ib. tab. 2, 1. 8:

    novistine hominem? ridicule rogitas, quīcum una cibum capere soleo,

    Plaut. Trin. 4, 2, 60:

    beati, quīs contigit, etc.,

    Verg. A. 1, 95:

    fac, qui ego sum, esse te,

    Cic. Fam. 7, 23, 1. —
    3.
    The rel. freq. agrees with the foll. word:

    est locus in carcere, quod Tullianum appellatur,

    Sall. C. 55, 3:

    ealoca, quae Numidia appellatur,

    id. J. 18, 11:

    exstat ejus peroratio, qui epilogus dicitur,

    Cic. Brut. 33, 127:

    justa gloria, qui est fructus virtutis,

    id. Pis. 24, 57:

    domicilia conjuncta, quas urbes dicimus,

    id. Sest. 42, 91. —
    4.
    Sometimes it agrees with the logical, not the grammatical antecedent:

    ne tu me arbitrare beluam, qui non novisse possim, quīcum aetatem exegerim,

    Plaut. Trin. 4, 2, 112:

    ubi est scelus qui me perdidit?

    Ter. And. 3, 5, 1:

    hoc libro circumcisis rebus, quae non arbitror pertinere ad agriculturam,

    Varr. R. R. 1, 1, 11:

    abundantia earum rerum, quae prima mortales ducunt,

    Sall. J. 41, 1; Cic. Fam. 2, 8, 2:

    illa furia muliebrium relligionum, qui, etc.,

    id. ib. 1, 9, 15: alteram alam mittit, qui satagentibus occurrerent, Auct. B. Afr. 78. —
    5.
    Relating to a remote subject:

    annis ferme DX post Romam conditam Livius fabulam dedit... anno ante natum Ennium: qui (sc. Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,

    Cic. Tusc. 1, 1, 3; v. the commentators ad loc.; Liv. 21, 26, 2; 31, 38, 10; 37, 14, 2; cf. Krehl ad Prisc. 2, 9, § 48, p. 91.—
    6.
    The antecedent is sometimes repeated after the rel.:

    erant itinera duo, quibus itineribus, etc.,

    Caes. B. G. 1, 6. —
    7.
    In a question, with ne affixed: sed ubi Artotrogus hic est? Art. Stat propter virum fortem... Mil. Quemne ego servavi in campis Curculioniis? whom I saved? Plaut. Mil. 1, 1, 9:

    quemne ego vidi?

    whom I saw? Ter. And. 4, 4, 29.—
    B.
    With an accessory signif., causal or final, joined to the subj.
    1.
    As, because, seeing that, since:

    Actio maluimus iter facere pedibus, qui incommodissime navigassemus,

    Cic. Att. 5, 9, 1:

    hospes, qui nihil suspicaretur,

    id. Verr. 2, 1, 25, § 64;

    ingrata es, ore quae caput nostro Incolume abstuleris,

    Phaedr. 1, 8, 11.—
    2.
    Qui, with the subj., also follows dignus, indignus, aptus, idoneus, etc., answering the question, to or for what? dignus est, qui imperet, i. e. to, Cic. Leg. 3, 2, 5:

    dignum esse dicunt, quīcum in tenebris mices,

    id. Off. 3, 19, 77:

    socios haud indignos judicas, quos in fidem receptos tuearis,

    Liv. 23, 43:

    idoneus nemo fuit quem imitarere,

    Cic. Verr. 2, 3, 16, § 41.—
    3.
    Also after demonstrr. or clauses expressing or implying a quality or degree which is defined or explained in the rel.-clause:

    qui potest temperantiam laudare is, qui ponat summum bonum in voluptate?

    Cic. Off. 3, 33, 117:

    nullo modo videre potest quicquam esse utile, quod non honestum sit,

    id. ib. 3, 19, 77:

    non sumus ii, quibus nihil verum esse videatur,

    id. N. D. 1, 5, 12:

    nunc dicis aliquid quod ad rem pertineat,

    id. Rosc. Am. 18, 52:

    quis potest esse tam mente captus, qui neget?

    as that, that, to, id. Cat. 3, 9.—
    4.
    To express a purpose, design, in order that, to:

    sunt autem multi, qui eripiunt aliis, quod aliis largiantur,

    Cic. Off. 1, 14, 43:

    Caesar equitatum praemisit, qui viderent,

    Caes. B. G. 1, 15:

    domi creant decem praetores, qui exercitui praeessent,

    Nep. Milt. 1, 4. —
    C.
    The rel. serves as a connective, instead of is, ea, id, with a conj.:

    res loquitur ipsa, quae semper valet plurimum,

    and this, Cic. Mil. 20, 53:

    ratio docet esse deos, quo concesso, confitendum est, etc.,

    id. N. D. 2, 30, 75.—
    D.
    The rel. sometimes means, by virtue of, according to, such:

    quae tua natura est,

    according to your disposition, Cic. Fam. 13, 78, 2:

    qui meus amor in te est,

    such is my love, id. ib. 7, 2, 1.—
    E.
    In neutr. sing.
    a.
    Quod signifies,
    1.
    As much as, as far as, what, = quantum:

    adjutabo quod potero,

    Ter. Heaut. 3, 1, 7:

    cura, quod potes, ut valeas,

    Cic. Fam. 14, 4, 6:

    quae tibi mandavi, velim ut cures, quod sine molestiā tuā facere poteris,

    id. Att. 1, 5, 7:

    tu tamen, quod poteris, nos consiliis juvabis,

    id. ib. 10, 2, 2; 11, 2, 2; 11, 12, 4; id. Fam. 3, 2, 2:

    nihil cuiquam, quod suum dici vellet,

    id. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    (Epicurus) se unus, quod sciam, sapientem profiteri est ausus,

    id. Fin. 2, 3, 7:

    quod tuo commodo fiat,

    id. Fam 4, 2, 4: quod litteris exstet, [p. 1511] id. Tusc. 1, 16, 38:

    quod sciam,

    Plaut. Ps. 4, 6, 14:

    quod ad me attinet,

    as far as depends on me, for my part, Cic. Rosc. Am. 42, 122.— With ellips. of attinet: quod ad Caesarem crebri et non belli de eo rumores, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 7; Varr. L. L. 5, § 57 Müll.—With gen.:

    quod operae,

    so much trouble, Cic. Off. 1, 6, 19:

    quod aeris,

    Liv. 8, 20. —
    2.
    Wherein:

    si quid est, Quod mea opera opus sit vobis,

    Ter. And. 4, 3, 23.—
    b.
    Quo, abl. neutr., with compp. (with or without hoc, eo, or tanto): quo... eo, by how much, by so much, the... the:

    quo difficilius, hoc praeclarius,

    Cic. Off. 1, 19, 64.—
    III.
    Indef., any one, any; with si, num, ne, v. quis:

    quaeritur, num quod officium aliud alio majus sit,

    Cic. Off. 1, 3, 7:

    si qui graviore vulnere accepto equo deciderat,

    Caes. B. G. 1, 48:

    nisi si qui publice ad eam rem constitutus esset,

    Cic. Leg. 2, 26, 65:

    (BACANALIA) SEI QVA SVNT, S. C. de Bacchan.: ne qui forte putet,

    Cic. de Or. 1, 2, 8.
    2.
    quī, adv. interrog., rel. and indef. [old abl. of 1. qui].
    I.
    Interrog., in what manner? how? whereby? by what means? why?
    A.
    In direct questions:

    quī minus eadem histrioni sit lex quae summo viro?

    Plaut. Am. prol. 76:

    Quī, amabo?

    id. Bacch. 1, 1, 19:

    quī scire possum?

    id. ib. 2, 2, 13:

    Quī in mentem venit tibi istuc facinus facere?

    id. ib. 4, 4, 31:

    Quī non?

    id. ib. 5, 2, 44:

    quī vero dupliciter?

    id. Mil. 2, 3, 25:

    quī vero?

    id. Merc. 2, 3, 60:

    quī scis?

    Ter. And. 2, 1, 2:

    quī istuc facere potuit?

    id. Eun. 4, 3, 15:

    quī potui melius?

    id. Ad. 2, 2, 7:

    sed nos deum nisi sempiternum intellegere quī possumus?

    Cic. N. D. 1, 10, 25:

    quī potest esse in ejusmodi trunco sapientia?

    id. ib. 1, 30, 84:

    quī potest?

    id. Ac. 2, 31, 100:

    quī ego minus in Africam traicerem,

    Liv. 28, 43, 18.—
    B.
    In indirect questions:

    nimis demiror, quī illaec me donatum esse aureā paterā sciat,

    Plaut. Am. 2, 2, 133:

    quī istuc credam ita esse, mihi dici velim,

    Ter. Phorm. 5, 6, 15:

    nec quī hoc mihi eveniat scio,

    id. Hec. 2, 3, 6:

    neque videre, quī conveniat,

    Liv. 42, 50. —
    C.
    In curses (cf. Gr. pôs, and Lat. utinam), how, would that, if but: quī illum di deaeque magno mactassint malo, Enn. ap. Non. 342, 14 (Trag. Rel. v. 377 Vahl.):

    quī te Juppiter dique omnes perduint!

    Plaut. Men. 5, 5, 31:

    quī istum di perdant!

    id. Trin. 4, 2, 78:

    quī te di omnes perdant!

    id. ib. 4, 2, 155; Ter. Phorm. 1, 2, 73.—Ellipt.:

    quī illi di irati!

    Cic. Att. 4, 7, 1.—
    II.
    Rel., wherewith, whereby, wherefrom, how (referring to all genders and both numbers).
    1.
    In gen.: date ferrum, quī me animā privem, Enn. ap. Non. p. 474, 30 (Trag. Rel. v. 233 Vahl.):

    patera, quī Pterela potitare rex est solitus,

    Plaut. Am. 1, 1, 104; 1, 3, 37:

    sucophantia, quī admutiletur miles,

    id. Mil. 3, 1, 172; id. Capt. 1, 1, 33; 3, 4, 24:

    mihi dari... vehicla quī vehar,

    id. Aul. 3, 5, 28:

    multa concurrunt simul, Quī conjecturam hanc facio,

    Ter. And. 3, 2, 32:

    in tantā paupertate decessit, ut quī efferretur, vix reliquerit,

    Nep. Arist. 3, 2.—
    2.
    Esp., of price, at what price, for how much, = quanti:

    indica minumo daturus quī sis, quī duci queat,

    Plaut. Pers. 4, 4, 41:

    quī datur, tanti indica,

    id. ib. 4, 4, 109:

    ut quantum possit quīque liceat veneant,

    id. Men. 3, 3, 25.—
    B.
    Transf., that, in order that: Ca. Restim volo mihi emere. Ps. Quam ob rem? Ca. Quī me faciam pensilem, Plaut. Ps. 1, 1, 87:

    ut det, quī fiamus liberi,

    id. Aul. 2, 4, 31:

    facite, fingite, invenite, efficite, quī detur tibi: Ego id agam, mihi quī ne detur,

    Ter. And. 2, 1, 34 sq. —
    C.
    Indef. (only with particles of emphasis and assurance; cf. Gr. pôs, and v. Fleck. Krit. Misc. p. 28; Lorenz ad Plaut. Most. 811; Brix ad Plaut. Capt. 550), in some way, somehow, surely (ante-class.); with hercle:

    hercle quī, ut tu praedicas, Cavendumst me aps te irato,

    Plaut. Ps. 1, 5, 58:

    hercle quī multo improbiores sunt, quam a primo credidi,

    id. Most. 3, 2, 139:

    hercle quī aequom postulabat senex,

    id. Stich. 4, 1, 53; id. Men. 2, 3, 74.—With edepol:

    edepol quī te de isto multi cupiunt nunc mentirier,

    Plaut. Mil. 3, 1, 184:

    edepol quī quom hanc magis contemplo, magis placet,

    id. Pers. 4, 4, 15; id. Am. 2, 2, 144.—With at (cf. atquī), and yet, but somehow: Gr. Non audio. Tr. At pol quī audies, Plaut. Rud. 4, 3, 9; id. Am. 2, 2, 73.— With quippe: horum tibi istic nihil eveniet, quippe quī ubi quod subripias nihil est, Plaut. Aul. 2, 5, 22:

    ea nimiast ratio, quippe quī certo scio, etc.,

    id. Truc. 1, 1, 49:

    quippe quī Magnarum saepe id remedium aegritudinumst,

    Ter. Heaut. 3, 2, 27.—With ut:

    an id est sapere, ut quī beneficium a benevolente repudies?

    Plaut. Trin. 3, 2, 11:

    et eum morbum mi esse, ut quī med opus sit insputarier?

    id. Capt. 3, 4, 21; id. Bacch. 2, 3, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > quei

  • 18 qui

    1.
    qui, quae, quod (old forms: nom. quei; gen. quojus; dat. quoi, and in inscrr. QVOEI, QVOIEI, and QVEI; abl. qui; plur. ques or queis; fem. QVAI; neutr. qua; dat. and abl. queis and quĭs.—Joined with cum: quocum, quācum, quicum, quibuscum;

    rarely cum quo,

    Liv. 7, 33:

    cum quibus,

    id. 4, 5. — Placed also before other prepositions: quas contra, quem propter, etc.; v. h. praepp.), pron.
    I.
    Interrog., who? which? what? what kind or sort of a? (adjectively; while quis, quid is used substantively; qui, of persons, asks for the character, quis usu. for the name).
    A.
    In direct questions: quae haec daps est? qui festus dies? what sort of a feast? what kind of a festival? Liv. And. ap. Prisc. p. 752 P. (a transl. of Hom. Od. 1, 225: tis daïs, tis de homilos hod epleto; cf. Herm. Doctr. Metr. p. 619): Th. Quis fuit igitur? Py. Iste Chaerea. Th. Qui Chaerea? what Chærea? Ter. Eun. 5, 1, 8:

    qui color, nitor, vestitus?

    id. ib. 2, 2, 11:

    qui cantus dulcior inveniri potest? quod carmen aptius? qui actor in imitandā veritate jucundior?

    Cic. de Or. 2, 8, 34:

    virgo, quae patria est tua?

    Plaut. Pers. 4, 4, 88:

    occiso Sex. Roscio, qui primus Ameriam nuntiat?

    what sort of a person? Cic. Rosc. Am. 34, 96.—
    B.
    In indirect discourse:

    scribis te velle scire, qui sit rei publicae status,

    what is the state of the country, Cic. Fam. 1, 7, 10:

    quae cura boum, qui cultus habendo Sit pecori... Hinc canere incipiam,

    Verg. G. 1, 3:

    iste deus qui sit da, Tityre, nobis,

    id. E. 1, 18; 2, 19; 3, 8; id. A. 3, 608:

    nescimus qui sis,

    Cic. Div. in Caecil. 6, 20:

    qui sit, qui socium fraudarit, consideremus,

    id. Rosc. Com. 6, 17.—
    II.
    Rel., who, which, what, that, referring to a substantive or pronoun as antecedent.
    A.
    As a simple rel.
    1.
    With antecedent expressed:

    habebat ducem Gabinium, quīcum quidvis rectissime facere posset,

    Cic. Phil. 2, 19, 48:

    ille vir, cui patriae salus dulcior fuit,

    id. Balb. 5, 11:

    vir acer, cui, etc.,

    id. Brut. 35, 135:

    vir optimus, qui, etc.,

    id. Fam. 14, 4, 2:

    Priscus, vir cujus, etc.,

    Liv. 4, 46, 10; 23, 7, 4:

    quod ego fui ad Trasimenum, id tu hodie es,

    id. 30, 30, 12:

    collaria, quae vocantur maelium,

    Varr. R. R. 2, 9, 15:

    coloniam, quam Fregellas appellent,

    Liv. 8, 23:

    sucus, quem opobalsamum vocant,

    Plin. 12, 25, 54, § 116:

    sidere, quod Caniculam appellavimus,

    id. 18, 28, 68, § 272. —
    2.
    With pronom. antecedent understood: QVI IN IVS VOCABIT, IVMENTVM DATO, Lex XII. Tabularum: SI ADORAT FVRTO, QVOD NEC MANIFESTVM ESCIT, ib. tab. 2, 1. 8:

    novistine hominem? ridicule rogitas, quīcum una cibum capere soleo,

    Plaut. Trin. 4, 2, 60:

    beati, quīs contigit, etc.,

    Verg. A. 1, 95:

    fac, qui ego sum, esse te,

    Cic. Fam. 7, 23, 1. —
    3.
    The rel. freq. agrees with the foll. word:

    est locus in carcere, quod Tullianum appellatur,

    Sall. C. 55, 3:

    ealoca, quae Numidia appellatur,

    id. J. 18, 11:

    exstat ejus peroratio, qui epilogus dicitur,

    Cic. Brut. 33, 127:

    justa gloria, qui est fructus virtutis,

    id. Pis. 24, 57:

    domicilia conjuncta, quas urbes dicimus,

    id. Sest. 42, 91. —
    4.
    Sometimes it agrees with the logical, not the grammatical antecedent:

    ne tu me arbitrare beluam, qui non novisse possim, quīcum aetatem exegerim,

    Plaut. Trin. 4, 2, 112:

    ubi est scelus qui me perdidit?

    Ter. And. 3, 5, 1:

    hoc libro circumcisis rebus, quae non arbitror pertinere ad agriculturam,

    Varr. R. R. 1, 1, 11:

    abundantia earum rerum, quae prima mortales ducunt,

    Sall. J. 41, 1; Cic. Fam. 2, 8, 2:

    illa furia muliebrium relligionum, qui, etc.,

    id. ib. 1, 9, 15: alteram alam mittit, qui satagentibus occurrerent, Auct. B. Afr. 78. —
    5.
    Relating to a remote subject:

    annis ferme DX post Romam conditam Livius fabulam dedit... anno ante natum Ennium: qui (sc. Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,

    Cic. Tusc. 1, 1, 3; v. the commentators ad loc.; Liv. 21, 26, 2; 31, 38, 10; 37, 14, 2; cf. Krehl ad Prisc. 2, 9, § 48, p. 91.—
    6.
    The antecedent is sometimes repeated after the rel.:

    erant itinera duo, quibus itineribus, etc.,

    Caes. B. G. 1, 6. —
    7.
    In a question, with ne affixed: sed ubi Artotrogus hic est? Art. Stat propter virum fortem... Mil. Quemne ego servavi in campis Curculioniis? whom I saved? Plaut. Mil. 1, 1, 9:

    quemne ego vidi?

    whom I saw? Ter. And. 4, 4, 29.—
    B.
    With an accessory signif., causal or final, joined to the subj.
    1.
    As, because, seeing that, since:

    Actio maluimus iter facere pedibus, qui incommodissime navigassemus,

    Cic. Att. 5, 9, 1:

    hospes, qui nihil suspicaretur,

    id. Verr. 2, 1, 25, § 64;

    ingrata es, ore quae caput nostro Incolume abstuleris,

    Phaedr. 1, 8, 11.—
    2.
    Qui, with the subj., also follows dignus, indignus, aptus, idoneus, etc., answering the question, to or for what? dignus est, qui imperet, i. e. to, Cic. Leg. 3, 2, 5:

    dignum esse dicunt, quīcum in tenebris mices,

    id. Off. 3, 19, 77:

    socios haud indignos judicas, quos in fidem receptos tuearis,

    Liv. 23, 43:

    idoneus nemo fuit quem imitarere,

    Cic. Verr. 2, 3, 16, § 41.—
    3.
    Also after demonstrr. or clauses expressing or implying a quality or degree which is defined or explained in the rel.-clause:

    qui potest temperantiam laudare is, qui ponat summum bonum in voluptate?

    Cic. Off. 3, 33, 117:

    nullo modo videre potest quicquam esse utile, quod non honestum sit,

    id. ib. 3, 19, 77:

    non sumus ii, quibus nihil verum esse videatur,

    id. N. D. 1, 5, 12:

    nunc dicis aliquid quod ad rem pertineat,

    id. Rosc. Am. 18, 52:

    quis potest esse tam mente captus, qui neget?

    as that, that, to, id. Cat. 3, 9.—
    4.
    To express a purpose, design, in order that, to:

    sunt autem multi, qui eripiunt aliis, quod aliis largiantur,

    Cic. Off. 1, 14, 43:

    Caesar equitatum praemisit, qui viderent,

    Caes. B. G. 1, 15:

    domi creant decem praetores, qui exercitui praeessent,

    Nep. Milt. 1, 4. —
    C.
    The rel. serves as a connective, instead of is, ea, id, with a conj.:

    res loquitur ipsa, quae semper valet plurimum,

    and this, Cic. Mil. 20, 53:

    ratio docet esse deos, quo concesso, confitendum est, etc.,

    id. N. D. 2, 30, 75.—
    D.
    The rel. sometimes means, by virtue of, according to, such:

    quae tua natura est,

    according to your disposition, Cic. Fam. 13, 78, 2:

    qui meus amor in te est,

    such is my love, id. ib. 7, 2, 1.—
    E.
    In neutr. sing.
    a.
    Quod signifies,
    1.
    As much as, as far as, what, = quantum:

    adjutabo quod potero,

    Ter. Heaut. 3, 1, 7:

    cura, quod potes, ut valeas,

    Cic. Fam. 14, 4, 6:

    quae tibi mandavi, velim ut cures, quod sine molestiā tuā facere poteris,

    id. Att. 1, 5, 7:

    tu tamen, quod poteris, nos consiliis juvabis,

    id. ib. 10, 2, 2; 11, 2, 2; 11, 12, 4; id. Fam. 3, 2, 2:

    nihil cuiquam, quod suum dici vellet,

    id. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    (Epicurus) se unus, quod sciam, sapientem profiteri est ausus,

    id. Fin. 2, 3, 7:

    quod tuo commodo fiat,

    id. Fam 4, 2, 4: quod litteris exstet, [p. 1511] id. Tusc. 1, 16, 38:

    quod sciam,

    Plaut. Ps. 4, 6, 14:

    quod ad me attinet,

    as far as depends on me, for my part, Cic. Rosc. Am. 42, 122.— With ellips. of attinet: quod ad Caesarem crebri et non belli de eo rumores, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 7; Varr. L. L. 5, § 57 Müll.—With gen.:

    quod operae,

    so much trouble, Cic. Off. 1, 6, 19:

    quod aeris,

    Liv. 8, 20. —
    2.
    Wherein:

    si quid est, Quod mea opera opus sit vobis,

    Ter. And. 4, 3, 23.—
    b.
    Quo, abl. neutr., with compp. (with or without hoc, eo, or tanto): quo... eo, by how much, by so much, the... the:

    quo difficilius, hoc praeclarius,

    Cic. Off. 1, 19, 64.—
    III.
    Indef., any one, any; with si, num, ne, v. quis:

    quaeritur, num quod officium aliud alio majus sit,

    Cic. Off. 1, 3, 7:

    si qui graviore vulnere accepto equo deciderat,

    Caes. B. G. 1, 48:

    nisi si qui publice ad eam rem constitutus esset,

    Cic. Leg. 2, 26, 65:

    (BACANALIA) SEI QVA SVNT, S. C. de Bacchan.: ne qui forte putet,

    Cic. de Or. 1, 2, 8.
    2.
    quī, adv. interrog., rel. and indef. [old abl. of 1. qui].
    I.
    Interrog., in what manner? how? whereby? by what means? why?
    A.
    In direct questions:

    quī minus eadem histrioni sit lex quae summo viro?

    Plaut. Am. prol. 76:

    Quī, amabo?

    id. Bacch. 1, 1, 19:

    quī scire possum?

    id. ib. 2, 2, 13:

    Quī in mentem venit tibi istuc facinus facere?

    id. ib. 4, 4, 31:

    Quī non?

    id. ib. 5, 2, 44:

    quī vero dupliciter?

    id. Mil. 2, 3, 25:

    quī vero?

    id. Merc. 2, 3, 60:

    quī scis?

    Ter. And. 2, 1, 2:

    quī istuc facere potuit?

    id. Eun. 4, 3, 15:

    quī potui melius?

    id. Ad. 2, 2, 7:

    sed nos deum nisi sempiternum intellegere quī possumus?

    Cic. N. D. 1, 10, 25:

    quī potest esse in ejusmodi trunco sapientia?

    id. ib. 1, 30, 84:

    quī potest?

    id. Ac. 2, 31, 100:

    quī ego minus in Africam traicerem,

    Liv. 28, 43, 18.—
    B.
    In indirect questions:

    nimis demiror, quī illaec me donatum esse aureā paterā sciat,

    Plaut. Am. 2, 2, 133:

    quī istuc credam ita esse, mihi dici velim,

    Ter. Phorm. 5, 6, 15:

    nec quī hoc mihi eveniat scio,

    id. Hec. 2, 3, 6:

    neque videre, quī conveniat,

    Liv. 42, 50. —
    C.
    In curses (cf. Gr. pôs, and Lat. utinam), how, would that, if but: quī illum di deaeque magno mactassint malo, Enn. ap. Non. 342, 14 (Trag. Rel. v. 377 Vahl.):

    quī te Juppiter dique omnes perduint!

    Plaut. Men. 5, 5, 31:

    quī istum di perdant!

    id. Trin. 4, 2, 78:

    quī te di omnes perdant!

    id. ib. 4, 2, 155; Ter. Phorm. 1, 2, 73.—Ellipt.:

    quī illi di irati!

    Cic. Att. 4, 7, 1.—
    II.
    Rel., wherewith, whereby, wherefrom, how (referring to all genders and both numbers).
    1.
    In gen.: date ferrum, quī me animā privem, Enn. ap. Non. p. 474, 30 (Trag. Rel. v. 233 Vahl.):

    patera, quī Pterela potitare rex est solitus,

    Plaut. Am. 1, 1, 104; 1, 3, 37:

    sucophantia, quī admutiletur miles,

    id. Mil. 3, 1, 172; id. Capt. 1, 1, 33; 3, 4, 24:

    mihi dari... vehicla quī vehar,

    id. Aul. 3, 5, 28:

    multa concurrunt simul, Quī conjecturam hanc facio,

    Ter. And. 3, 2, 32:

    in tantā paupertate decessit, ut quī efferretur, vix reliquerit,

    Nep. Arist. 3, 2.—
    2.
    Esp., of price, at what price, for how much, = quanti:

    indica minumo daturus quī sis, quī duci queat,

    Plaut. Pers. 4, 4, 41:

    quī datur, tanti indica,

    id. ib. 4, 4, 109:

    ut quantum possit quīque liceat veneant,

    id. Men. 3, 3, 25.—
    B.
    Transf., that, in order that: Ca. Restim volo mihi emere. Ps. Quam ob rem? Ca. Quī me faciam pensilem, Plaut. Ps. 1, 1, 87:

    ut det, quī fiamus liberi,

    id. Aul. 2, 4, 31:

    facite, fingite, invenite, efficite, quī detur tibi: Ego id agam, mihi quī ne detur,

    Ter. And. 2, 1, 34 sq. —
    C.
    Indef. (only with particles of emphasis and assurance; cf. Gr. pôs, and v. Fleck. Krit. Misc. p. 28; Lorenz ad Plaut. Most. 811; Brix ad Plaut. Capt. 550), in some way, somehow, surely (ante-class.); with hercle:

    hercle quī, ut tu praedicas, Cavendumst me aps te irato,

    Plaut. Ps. 1, 5, 58:

    hercle quī multo improbiores sunt, quam a primo credidi,

    id. Most. 3, 2, 139:

    hercle quī aequom postulabat senex,

    id. Stich. 4, 1, 53; id. Men. 2, 3, 74.—With edepol:

    edepol quī te de isto multi cupiunt nunc mentirier,

    Plaut. Mil. 3, 1, 184:

    edepol quī quom hanc magis contemplo, magis placet,

    id. Pers. 4, 4, 15; id. Am. 2, 2, 144.—With at (cf. atquī), and yet, but somehow: Gr. Non audio. Tr. At pol quī audies, Plaut. Rud. 4, 3, 9; id. Am. 2, 2, 73.— With quippe: horum tibi istic nihil eveniet, quippe quī ubi quod subripias nihil est, Plaut. Aul. 2, 5, 22:

    ea nimiast ratio, quippe quī certo scio, etc.,

    id. Truc. 1, 1, 49:

    quippe quī Magnarum saepe id remedium aegritudinumst,

    Ter. Heaut. 3, 2, 27.—With ut:

    an id est sapere, ut quī beneficium a benevolente repudies?

    Plaut. Trin. 3, 2, 11:

    et eum morbum mi esse, ut quī med opus sit insputarier?

    id. Capt. 3, 4, 21; id. Bacch. 2, 3, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > qui

  • 19 aureus

    I a, um [ aurum ]
    1) золотой (patera Pl; simulacra Lcr; anulus C, Pt; перен. saeculum Sen, тж. pl. V; aetas O; mediocritas H)
    2) золотоносный (Pactolus O; unda Vr)
    3) златотканый или шитый золотом (vestis V; paludamentum PM)
    4) позолоченный или отделанный золотом ( currus C)
    5) золотистый, златоцветный (color Lcr etc.; caesaries V; uvae Sen)
    6) златокудрый или прелестный ( puella H)
    II aureus, ī m.
    золотой денария (червонец) = 100 сестерциям L

    Латинско-русский словарь > aureus

  • 20 electrinus

    ēlectrinus, a, um [ electrum 2. \]

    Латинско-русский словарь > electrinus

См. также в других словарях:

  • Patera — bezeichnet Patera (Gefäß), eine antike breite, flache Trinkschale, die insbesondere im Bereich des Trankopfers, der Libation, benutzt wurde Patera (Schiff), spanischer Gebrauch für ein Menschenhändlerboot den Namenszusatz vieler Vulkane auf… …   Deutsch Wikipedia

  • Patera — Saltar a navegación, búsqueda Para el tipo de plato de la Antigüedad, véase Pátera. Pateras Una patera es una embarcación pequeña y de fondo plano. Erróneamente se suele llamar patera a cualquier tipo de embarcación utilizada por grupos de… …   Wikipedia Español

  • Pátera — Saltar a navegación, búsqueda Para el tipo de embarcación, véase Patera. Pátera ibera de Perotito (siglo II o I a.C., M.A.N., Madrid) …   Wikipedia Español

  • pateră — PATÉRĂ, patere, s.f. Vas asemănător cu o farfurioară puţin adâncită, folosit în antichitate la săvârşirea libaţiilor. – Din fr. patère, lat. patera. Trimis de valeriu, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  patéră s. f., g. d. art. patérei; pl. patére… …   Dicționar Român

  • PATERA — eo quod pateat, dicta: Eius in sacrificiis antiquitus usus fuit, postea ad convivia transiit. Unde Vatro de L. L. l. 4. Hisce etiam nunc in publico conurvio, antiquitatis retinendae causa, cum Magistri siunt, potio circumsertur, et in… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Patera — may refer to:*A patera was a broad, shallow dish used for drinking, primarily in a ritual context such as a libation* Patera (plural paterae ) is used in astrogeology to refer to shallow craters with irregular, sometimes scalloped rims*Patera… …   Wikipedia

  • patera — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ia, CMc. pateraerze {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} szerokie, płytkie naczynie z krótkim uchwytem lub nóżką, służące do podawania owoców lub ciast, wykonane z kryształu, porcelany itp …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • patera — sustantivo femenino 1. Embarcación muy plana: Cinco marroquíes cruzaron el Estrecho en una patera …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • pátera — (Del lat. patĕra). f. Plato o cuenco de poco fondo de que se usaba en los sacrificios antiguos …   Diccionario de la lengua española

  • Patera — Pat e*ra, n.; pl. {Pater[ae]}(?). [ L., fr. patere to lie open.] 1. A saucerlike vessel of earthenware or metal, used by the Greeks and Romans in libations and sacrificies. [1913 Webster] 2. (Arch.) A circular ornament, resembling a dish, often… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Patĕra — (lat.), flaches Trink u. Opfergeschirr, Schale. Daher Pateraeformis, von Form einer flachen Schale …   Pierer's Universal-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»