-
81 бодливый
(бодлив, -а, -о) шохзан <> бодливой корове бог рог не дает посл. « хайрият худо ба хар шох надодааст» -
82 бухгалтерия
ж1. бухгалтерия; изучать бухгалтерию бухғалтерияро ёд гирифтан2. бухғалтерия, шӯъбаи ҳисобу китоб; работник бухгалтерии коркуни бухғалтерия двойная бухгалтерия 1) хисобу китоби дукарата (усули махсуси ҳисобу китоб, ки дахщ харҷ ду бор дар ду дафтар қайд мешавад) 2) мунофиқӣ, дурӯягӣ; нростая бухгалтерия ҳисоби оддӣ, ҳисобу китобӣ -
83 бы
межд. разг. э, эҳе, оҳо; бы кол я вижу! эҳе! шумо-ку!; бы кто это? оҳо! ин кист?; ба! а я и не знал! ^ ман надониста будаам! (б) частица ҳиссачае, ки бо феълҳои замони гузашта ва бо масдар омада маъноҳои зеринро мефаҳмонад: 1) эҳтимолӣ будани амал - он бы мог это сделать ӯ ин корро карда метавонист 2) шартӣ будани амал - вернись он, мне бы не уйти агар ӯ баргашта меомад, ман рафта наметавонистам 3) изҳори майлу хоҳиш - посмотреть бы новый фильм кошки мо филми навро тамошо мекардем 4) матлуб будани амал - вам бы следовало обратиться к врачу шумо мебоист пеши духтур мерафтед 5) таклиф, илтимоси боназокат - вы бы зашли к нему хуб мешуд, агар шумо ба назди ӯ медаромадед <> как будто бы гӯё, гӯё ки…, мисли ин ки…; если бы кошки, агар; как бы чӣ хел карда; хотя бы 1) (даже, если) ҳатто, агар ки… 2) (даже, например) чунончи, масалан; что бы ни… чӣ хеле ки…, хар чӣ ки… -
84 бюджет
м буҷет; государственный бюджет СССР буҷети давлатии СССР; составление бюджет а сохтани буҷет; утверждёние бюджета тасдиқ кардани буҷет; семейный бюджет буҷети оила <> выйти из бюджета аз буҷет барзиёд харҷ кардан -
85 верхом
нареч.1. аз боло, бо рохи боло; идти верхом бо роҳи боло рафтан2. пур, лаболаб, лабрез; насыпать мешок зерна верхом ҷуволро аз галла пур кардан нареч. савора, аспсавор, аспакӣ; ехать верхом на лошади аспсавор рафтан <> ездить верхом на кбм-л. касеро хар карда савор шудан -
86 весь
Iж уст. (село) деҳа, қишлоқ; города и веси шаҳру деҳотII1 (вся, всё, все)1. мест. опреде-литч ҳама, тамом; весь мир тамоми дунё; всё время доим, ҳамеша, мудом; всеми силами бо тамоми қувва; во всей красе бо тамоми ҳусну зебоии худII(в сочет. с колич. числ.) пурра, расо; до города все шесть километров то шаҳр расо шаш километр аст2. тк. им. разг. (окончился) соф (харҷ, сарф, тамом) шуд; сахар весь қанд соф шуд, қанд намонд; бумага вся [вышла] ҳамаи коғаз сарф шуд3. в знач. сущ. всё с (целиком, без исключения) ҳама, ба куллӣ, саросар; он знал всё вай ҳама гапро медонист // в знач. сказ. аз ҳама муҳим(тар); вода здесь - всё об дар ин ҷо чизи асосист // в знач. сущ. все мн. (в полном составе, без исключения) ҳама; его все знали ҳама вайро мешинохтанд // в знач. обобщающего сл. всё с, все мн. (при перечислении) ҳама, ҳама чиз; поле, лес - всё исчезло в дыму дашту беша - ҳамаро дуд фаро гирифт // тк. род. всего, всех (со сравн. ст. прил. и нареч. обрасует превосх. ст.): чаще всего беш аз ҳама; лучше всех беҳтар аз ҳама4. в наречных сочет. с предлогами «в», «из», «на», «с» бо тамоми…, бо ин ҳама; во все горло бо тамоми овоз, гулӯ дарронда; во весь дух бо тамоми қувва; во все глаза чашмро калон кушода; во всю мочь бо тамоми қувва; во весь опор шитобон; во всю прыть бо тамоми қувва; иэо всех сил бо тамоми қувва; изо всей мочи бо буду шуди қувва; на всем скаку дар айни тохт; со весь ног пойро зери бағал гирифта; со всего размаху қулоч кашида, кашидаву кушода // с предлогом «при» (несмотря на…) гарчанде, бо вуҷуди…, агарчи…; при всем желании я не смогу быть там гарчанде хоҳам ҳам, ба он ҷо рафта наметавонам <> весь в кого (о большом сходстве с кем-л.) комилан монанд, як себу ду тақсим; мальчик весь в отца бача тамоман ба падараш рафта аст; во всем параде бо тамоми карруфар, бо тамоми шукӯҳу азамат; всё в порядке ҳама кор баҷо; всё одно (едино) фарқ надорад; всё равно 1) (безразлично) аҳамият (фарқ) надорад; всё равно, по какой дороге ехать бо кадом роҳ рафтан фарк надорад 2) (несмотря ни на что) дар ҳар ҳол, ҳар чӣ бошад ҳам, аздусар; он все равно добьется своего аздусар вай ба мақсади худ мерасад; всего хорошего хайр, то дидана; без всего (остаться, уйти, уехать) бе ҳеҷ чиз, бе чизе, ду даст дар бини (мондан, рафтан); на всем готовом ба оши тайёр баковул; от всего сердца бо ҷону дил, аз таҳти дил; по всемӯ аз рӯи ҳамаи аломатҳо; баръалоина; превыше всего муҳимтар аз ҳама; прежде всего 1) (самое важное) муҳимтаринаш, аз ҳама муҳиммаш 2) (в первую очередь) дар навбати аввал, пеш аз ҳама; при всем том бо ҳамаи ин, бо вуҷуди ин, қатъи назар аз…; скорее всего яқинан; со всеми потрохами прост. бо лашу-лушаш; вот и всё тамом вассалом; все хорошо, что хорошо кончается посл. шоҳномаро охираш хуш; все, что случается, к лучшему посл. ҳар тасодуф оқибат ба хайр аст -
87 всадить
сов. что1. халондан, задан, даровардан; всадить нож корд задан (халондан); всадить кол мехчӯбро зада даровардан2. задан, андохтан; всадить пулю в стену тир ба девор задан3. перен. прост. сарф (харҷ) кардан, равондан; всадить все свой деньги в покупку ба ҳамаи пули худ харид кардан -
88 выбросить
сов.1. кого-что партофтан, андохтан, ҳаво додан; выбросить мусор ахлотро бароварда партофтан; шлюпку выбросило на берег безл. [мавҷ] заврақро ба соҳил бароварда партофт2. что перен. разг. партофтан, баровардан; выбросить лишнюю цитату иқтибоси зиёдатиро партофтан3. что перен. разг. (истратить попусту) беҳуда сарф (исроф, харҷ) кардан4. что дароз кардан, андохтан, ҳаво додан, партофтан; выбросить руку вправо дастро ба тарафи рост дароз кардан5. что баланд бардоштан, афрохтан; выбросить флаг байрақ афрохтан6. что баровардан; выбросить ростки неш задан (баровардан)7. что разг. ба фурӯш баровардан; -выбросить товары на рынок молҳоро ба бозор баровардан <> выбросить дурь из головы прост. аҳмақиро (бемаззагиро) бас кардан; савдоро аз сар дур кардан; выбросить лозунг (призыв) даъват (эълон) кардан, шиор гуфтан (партофтан); - за борт кого-что радди маърака кардан, дур андохтан; выбросить за ворота кого-л. касеро аз кор (аз рӯзй) маҳрум кардан; выбросить из головы (из памяти) кого-что аз хотир (аз дил) баровардан; выбросить на улицу кого-л. 1) (выселить) касеро ба кӯча бароварда партофтан 2) (лиишть работы) касеро аз кор дур кардан -
89 гекзаметр
м лит. гекзаметр (шеъри хар мисрааш шашрукна дар адабиёти қадими Юнону Рим ва тақлиди ин шеър дар асрҳои сонй) -
90 гроссбух
м.бухг. гроссбух (дафтари асосии дахлу харҷ) -
91 дерюга
ж1. матои хашин (матои ниҳоят дағал, ки аз ресмонҳои пастси-фат бофта мешавад); мешок из дерюги халтаи хашин // (половик, подстилка, одеяло) пойандоз; кӯрпаи хашин2. разг. пренебр. (о грубой одежде, ткани) ҷул <> дерюга дерюгой аз ҷули хар бадтар; это сукно дерюга дерюгой ин моҳут не, ҷул аст -
92 деть
сов. разг.1. что (засунуть, положить) мондан, гузоштан; гум кардан; куда ты дел книгу? ту китобро куҷо мондӣ?2. кого-что (поместить) ҷо кардан3. что (израсходовать, использовать) сарф (харҷ) кардан <> деть некуда ҷои мондан нест; не знать, куда глаза деть сахт хиҷолат кашидан; не знать, куда руки деть даступо хӯрдан, худро гум кардан; не знать, куда деть себя барои худ коре (шуғле) наёфтан -
93 до
межи қитъаи заминро то рош рондан до пахивание с (по знач. гл. допахать) рондан(и), ронда тамом кардан(и)IIпредлог с род.1. (указывает расстояние, время) то, то ба; до города осталось пять километров то шаҳр панҷ километр монд; достать до дна то ба таг расидан; до отхода поезда осталось полчаса то рафтани поезд ним соат монд; ждать до вечера то бегоҳ мунтазир шудан; до полной победы то ғалабаи комил; до особого распоряжения то фармони махсус2. (указывает на степень действия): износить до дыр то дариданаш пӯшидан; истратить до копейки то тини охир ин харҷ кардан; я удивлён до крайности ман бениҳоят ҳайронам; промокнуть до нитки шипшилтик шудан; промёрзнуть до костей сахт.хунук хӯрдан; покраснеть до корней волос аз хиҷолат суп-сурх шудан; устать до смерти бисёр шалпар шудан; обидеться до слёз сахт хафа шудан; вылить всё до капли то қатраи охирин рехтан3. (прежде) пеш аз, то; до революции пеш аз революция; до наступления холодов то хунук шудани ҳаво4. (приблизительно) қариб, тақрибан, то, то ба; зал вмещает до тысячи человек дар зал қариб ҳазор кас мегунҷад; мороз доходит до сорока градусов сармо то ба чил дараҷа мерасад5. (не больше) то; дети до десятй лет бачагони то синни даҳ; весом до пятй килограммов вазнаш то панҷ килограмм6. (указывает на лицо, предмет, которого что-л. касается) ба; мне нет до этого дела ман ба ин коре надорам; мне не до шуток (не до смеху) ҳозир ба ман шӯхӣ намефорад; что до кого-чего…, …бошад; что до меня, то я согласен гап дар бораи ман бошад, ман розӣ ҳастам <> до свидания хайр, то дидан(а); до чего … 1) (как) чунон…, бисёр…; до чего жарко чунон гарм ки…; до чего жаль сад афсӯс ки… 2) (какой) чӣ, аҷаб; до чего интересная книга аҷаб (чӣ) китоби шавқовар; до сих пор, до сих пор 1) (о месте) то ин ҷо; читайте до сих пор то ин ҷо хонед 2) (о времени) то ҳол; его нет до сих пор вай то ҳол нест; до того, как … то…; ждйте до того, как он придёт то омадани вай нигоҳ карда истед; они будут готовы до того, как он придёт то омадани вай онҳо тайёр мешаванд; до тех пор пока … то вақте ки…; до того, что… 1) (так долго, что) он қадар…; он кричал до того, что охрип вай он қадар дод зад, ки овозаш гирифт 2) (до такой степени, что) то ба дараҷае…, он чунон…, он қадар…; он до того устал, что не может двинуться вай он чунон монда шуд, ки маҷоли ҷунбидан надорад; от доскй до доскй (прочитать, выучить) аз аввал то охир, аз андаш ба бандаш (хондан, ёд кардан)IIс нескл. муз. до (овози якуми гаммаи мусикӣ ва нотаи он)\ нижвее до дои поён (паст); взять вёрхнее до дои болоро хондан -
94 добавочный
иловагӣ, изофагӣ; добавочное время вақта иловагӣ; -ый расход харҷи иловаги -
95 дожить
сов.1. до чего зинда мондан, умр дидан, то ҳадди муайяни умр расидан; дожить до глубокой старости умряIIдароз дида пири куҳансол шудан, умриIIбобарака дидан, то куҳулат зиндаямIIдан2. расидан, афтодан, до чего | дожил! ба чӣ ҳол афтодам!, инIIрӯзест!3. что разг. гузарондан; дожитьтIIна даче тобистонро дар боғот гузарондан4. что разг. харҷ (сарф) карда;IIдожить последние деньги буду шуди пулро сарф кардан <> дожить до седш тш (до седйн) мӯйсафед шудан -
96 ездить
несов.1. рафтан, рафтуо (гардиш, сафар) кардан (савора); ездить верхом савора гардиш кардан; на работу он ездит на троллейбусе вай ба кор бо троллейбус меравад2. ронда (идора карда) тавонистан; он хорошо ездит на мотоцикле вай мотосиклро нағз ронда метавонад3. рафтан, омадан; он часто ездит к нам вай тез-тез ба хонаи мо омада меистад4. перен. разг. лағжидан, ғеҷидан; подпруга не подтянута, и седло ездит аил таранг кашида нашудааст, зин мелағжад <> ездить верхом на ком-л. касеро хар карда савор шудан -
97 же
Iсоюз1. против. аммо, лекин, ку, у; я остаюсь, товарищ же уезжает ман мемонаму рафиқам меравад2. присоед. ва, дар айни ҳол, бошад; с тех пор как я его знаю, знаю же я его с детства… аз бозе ки ман ӯро медонам, ман бошам, ӯро аз бачагӣ мешиносам… <> хар чи бошад ҳам, бо вуҷуди ин; всё же я не пойду бо вуҷуди ин ман намеравамIIчастица1. усил. -а, -я, -е, -дия, охир, худи…; говори же! Гап зан, охир!; пойдём же! рафтем-е!; на первом же шагу аз худи кадами аввал; куда ж ты? охир, ту ба куҷо?2. (для указания тождества) худи ҳамон, худи ҳамин, айнан ҳамин; тот же худи ҳамон; такой же худи ҳамин, айнан ҳамин хел; там же дар худи ҳамои ҷо; туда же ба худи ҳамон ҷо; тогда же дар худи ҳамон вақт -
98 животное
с1. ҳайвон, чорпо, ҷонвар; домашнее животное ҳайвони хонагӣ; хищные животн ые ҳайвоноти дарранда2. бран. ҳайвон, хар, гов -
99 загубить
сов.1. кого-что разг. нобуд (нест, маҳв, талаф) кардан, ҳалок (хароб) кардан, бар бод додан; загубить лошадь аспро нобуд кардан; загубить талант истеъдодро бар бод додан; загубить посевы киштро талаф кардан2. что прост. (потра-тить напрасно) беҳуда харҷ (сарф) кардан ф- загубить чей-л. век, <> чью-л. жизнь рӯзи касеро сиёҳ кардан, касеро бадбахт кардан; загубить [свою] душу прост. гуноҳи сахт кардан -
100 пентаграмма
ж пентаграмма (шакли панчкунча, ки дар хар тарафи он як секунча кашида шудааст)
См. также в других словарях:
Хар. — Хар. Харитон имя Х. Хар. Хрк Харьков г. Харьков Х. Словарь: С. Фадеев. Словарь сокращений современного русского языка. С. Пб.: Политехника, 1997. 527 с. Хар. Словарь: С. Фадеев. Словарь сокращений современного русск … Словарь сокращений и аббревиатур
Хар — Хар: Хар название XVI (Тмуитского, позже Мендесского) нома Нижнего Египта одно из имён прозвищ бога Одина (Hár высокий) … Википедия
-хар-(ь) — суффикс Словообразовательная единица, выделяющаяся в имени существительном названии лица мужского пола, характеризующегося признаком, заключенным в глаголе, от которого соответствующее имя существительное образовано (знахарь). Толковый словарь… … Современный толковый словарь русского языка Ефремовой
Хар — одна из величин объема жидких и сыпучих веществ. см. Меры объема жидких и сыпучих веществ В. Д. Гладкий Древний Мир Том 2 (Источник: «Древнеегипетский словарь справочник».) … Энциклопедия мифологии
харёк — (БСРЖ) … Словарь употребления буквы Ё
хар-ка — характеристика Словарь: С. Фадеев. Словарь сокращений современного русского языка. С. Пб.: Политехника, 1997. 527 с … Словарь сокращений и аббревиатур
харҷ — [خرج] сарф, хароҷот; харҷ кардан сарф намудан; ба харҷ додан сарф кардан … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
харіус — а, ч. Цінна прісноводна риба родини харіусових … Український тлумачний словник
хар — I [خر] 1. асоси замони ҳозира аз харидан 2. ҷузъи пасини баъзе калимаҳои мураккаб ба маънои харанда: китобхар, хонахар, арзонхар ва ғ. II [خر] 1. чорпои боркаши маълум 2. маҷ. одами аҳмақ, аблаҳ; хар барин кор кардан бисёр кор кардан; хараш аз… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
харҷӣ — [خرجي] маблағ барои хароҷоти майдачуйда, маблағи хароҷотӣ; харҷӣ додан додани пул барои маош, додани маблағе барои масрафи ҳаррӯза … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
Хар-Булукское сельское муниципальное образование — Сельское поселение России (АЕ 3 го уровня) Страна … Википедия