-
1 ἐπι-ζέω
ἐπι-ζέω (s. ζέω), poet. ἐπιζείω, darauf, darüber kochen, sieden, intrans., ἐκ βυϑοῦ νῆσον ἀναδῦναι μετὰ πυρὸς πολλοῦ καὶ κλύδωνος ἐπιζέσαντος Plut. de Pyth. or. 11. – Uebertr., ἄμμιγά νιν αἰκίζει κέντρ' ἐπιζέσαντα Soph. Tr. 837, die durch das Gift veranlaßten brennenden Schmerzen; δεινόν τι πῆμα Πριαμίδαις ἐπέζεσε Eur. Hec. 583; ἡ νεότης ἐπέζεσε, der jugendliche Muth braus'te auf, Her. 7, 13; ἡ χολὴ ἐπιζεῖ, die Galle läuft über, Ar. Th. 468; ϑυμάλωψ ἐπέζεσεν Ach. 321; ἐπιζέσαντος τοῦ πάϑους Luc. Abdie. 16; so auch δεινή τις ὀργὴ δαιμόνων ἐπέζεσε Eur. I. T. 987, wo das folgende σπέρμα nicht davon abhängt. – Activ. heiß machen, kochen lassen, λέβητ' ἐπέζεσεν πυρί Eur. Cycl. 391, zweifelhaft.
-
2 ζέω
Grammatical information: v.Other forms: Aor. ζέ(σ)σαι (Il.), late forms ζέννυμι (to ζέσαι after σβέσαι: σβέννυμι a. o.), ἔζεσμαι, ἐζέσθην,Derivatives: also from the prefixcompounds: ( ἀνά-, ἔκ-, ὑπέρ-)ζέσις `seething, boiling' (Pl., Arist.; s. Holt Les noms d'action en - σις 53, 163); ( ἐπί-, ἀπό-)ζέμα `boiling, decoction' (LXX, medic.), also ἀπό-ζεσμα `id.' ( PHolm.); ἔκ-ζε(σ)μα `eczema' (medic.); ἀνά-ζεσμος `boiling up' (Aët.); verbal adj. ( ἔκ-, ὑπέρ)ζεστός `boiled, seething, hot' (Arist., Str.) with ζεστότης `heat' (Paus.). With ablaut, nevertheless prob. late: ζόη τὸ ἐπάνω τοῦ μέλιτος H., acc. to Eust. 906, 52 `foam on the milk'.Etymology: The thematic root present ζέω from *ζέσ-ω (cf. ζεσ-τός, ζέσ-μα) is identical with Skt. yasati (gramm.) `seethe, boil', Germ., e. g. OHG jesan `ferment, foam'; IE -i̯ésō. In Skt. the yot present yás-ya-ti and the reduplicated yéṣati (\< ya-iṣ-); a mix of these buildings seems Av. yaēš-ya- (ptc. acc. sg. f. yaēšyantīm) `boil'. The verb is found also in Tocharian, A ysäṣ (pres. ind. 3. sg.; stem yäs-), B yayāsau (ptc. pret.) `boil'; further Alban. ziej (IE *i̯esei̯ō), Mann Lang. 28, 38; Celtic has nominal formations, e. g. Gallo-Rom. *i̯estā `foam', Welsh ias `boil, foam'. See Bq. - Another expression for `boil' which is less widely spread is ἕψω (s. v.); cf. also πέσσω.Page in Frisk: 1,612Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ζέω
-
3 ζέω
ζέω, [var] contr. [ per.] 3sg. ζεῖ even in Il.21.362; later [dialect] Ep. [full] ζείω Call.Dian. 60, subj. ζείῃσι Epic. in Arch.Pap.7p.7; in late Prose [full] ζέννυμι (q.v.): [tense] impf.Aζέε Il.21.365
, , : [tense] fut. ζέσω ([etym.] ἐξανα-) A.Pr. 372: [tense] aor.ἔζεσα Hdt.7.188
, cf. ἐπιζέω; [dialect] Ep.ζέσσα Il.18.349
:—[voice] Pass., [tense] aor. ἐζέσθην ([etym.] ἀπ-) Dsc.1.3, ([etym.] ἐν-) Aret.CA1.2: [tense] pf.ἔζεσμαι Gp.10.54.3
:—boil, seethe, of water,ἐπεὶ δὴ ζέσσεν ὕδωρ ἐνὶ ἤνοπι χαλκῷ Il.18.349
, Od.10.360; ὡς δὲ λέβης ζεῖ ἔνδον as the kettle boils, Il.21.362, cf. E.Cyc. 343; rarely of solids, to be fiery hot, , 847;χαλκός Call.
l.c.3 metaph., boil or bubble up,τῆς θαλάσσης ζεσάσης Hdt.7.188
;αἷμα διὰ χρωτὸς ζέσσ' AP7.208
([place name] Anyte); .b of passion,ὁπηνίκ' ἔζει θυμός S.OC 434
, cf. Pl.R. 440c, etc.;τὸ ζέον τῆς μάχης Hld.1.33
.4 c. gen., boil up or over with a thing,λίμνη ζέουσα ὕδατος καὶ πηλοῦ Pl.Phd. 113a
; πίθος ζ. [οἴνου] Thphr.HP9.17.3; πεδία ζείοντ' Ἀγαρηνῶν boiling, teeming with.., APl.4.39 (Arab.); of persons,ζ. σκωλήκων Luc.Alex.59
: c. dat.,ζ. φθειρί Id.Sat.26
;ζ. φλογμῷ Lyc.690
;θάλαττα αἵυατι καὶ ῥοθίῳ ζέουσα Aristid.1.142J.
II causal, make to boil, boil,τοὶ δὲ λοετρὰ πυρὶ ζέον A.R.3.273
; θυμὸν ἐπὶ Τροίῃ πόσον ἔζεσας; AP7.385 (Phil.). -
4 ἐπιζέω
ἐπι-ζέω, darauf, darüber kochen, sieden. Übertr., ἄμμιγά νιν αἰκίζει κέντρ' ἐπιζέσαντα, die durch das Gift veranlaßten brennenden Schmerzen; ἡ νεότης ἐπέζεσε, der jugendliche Mut brauste auf; ἡ χολὴ ἐπιζεῖ, die Galle läuft über. Activ. heiß machen, kochen lassen -
5 επιζεω
(fut. ἐπιζέσω, aor. ἐπέζεσα)1) кипеть, вскипать, закипать, бурлить(κλύδων ἐπιζέσας Plut.; перен. χολέ ἐπιζεῖ Arph.)
ἥ νεότης ἐπέζεσε Her. — юношеский дух вскипел2) разгораться, вспыхивать(θυμάλωψ ἐπέζεσεν Arph.; перен. ἐπιζέσαντος τοῦ πάθους Luc.)
κέντρα ἐπιζέσαντα Soph. — жгучие жала;δεινόν τι πῆμα Πριαμίδαις ἐπέζεσε θεῶν ἀναγκαῖον τόδε Eur. — божественный рок обрушился страшным бедствием на потомков Приама3) кипятить(χάλκεον λέβητα πυρί Eur.)
-
6 Ζ'Εω
Ζ'Εω, p. ζείω, fut. ζέσω u. s. w., kochen, sieden, gew. vom Wasser, Il. 18, 349. 21, 365 Od. 10, 360; ὕδατος ζέουσα ἀκμή Pind. Ol. 1, 48. Auch λέβης ζεῖ, der Kessel kocht, sprudelt über, Il. 21, 362, wie Eur. Cycl. 342; übh. hervorsprudeln, αἷμα ἔζεσσε διὰ χρωτός Anyte 15 (VII, 208); οἶνος Plat. Legg. VI, 773 d; χϑὼν ἔζεε, die Erde glühte, Hes. Th. 695. 847, wie χαλκός Callim. Diau. 60. Vom Meere, Her. 7, 188, wie λίμνη ζέουσα ὕδατος καὶ πηλοῦ Plat. Phaed. 113 a, wonach Luc. Alex. 59 σκωλήκων ζέσας sagt, von Würmern wimmeln. Uebtr. vom Aufwallen, Brausen der Leidenschaften, bes. des Zornes, ϑυμός Soph. O. C. 434, vgl. Aesch. Spt. 708; χολή Plat. Tim. 85 c; τὸ τοῦ ϑυμοῦ μένος ζέσειε 70 b; ζεῖ τε καὶ χαλεπαίνει Rep. IV, 440 c; ἀπηνϑράκωμαι καὶ ζέω ὅλως Luc. D. mar. 2; ἡδονὴ ἐπὶ σαρκὶ ζέσασα Plut. non posse 4. – Auch transit., λοετρὰ πυρί Ap. Rh. 3, 273; ϑυμὸν ἐπὶ Τροίῃ πόσον ἔζεσας Philp. 75 (VII, 385).
См. также в других словарях:
επίζεμα — ἐπίζεμα, τὸ (Α) υγρό που βράζει ή έχει βράσει. [ΕΤΥΜΟΛ. < επί + ζέμα (< ζέω «βράζω»)] … Dictionary of Greek
επιζέννυμι — ἐπιζέννυμι (Α) βράζω, θερμαίνω. [ΕΤΥΜΟΛ. < επί + ζέννυμι, μτγν. παράλλ. τ. τού ζέω «βράζω»] … Dictionary of Greek
ζεσελαιοξανθεπιπαγκαπύρωτος — ζεσελαιοξανθεπιπαγκαπύρωτος, ον (Α) (κωμικό επίθ. για πλακούντα, πίτα) αυτός που έχει ψηθεί στο λάδι, ωσότου αποκτήσει ξανθό χρώμα. [ΕΤΥΜΟΛ. < θ. ζεσ τού ζέω (πρβλ. ζεσ τός) + έλαιον + ξανθός + επί + παν + καπυρούμαι «ξηραίνομαι,… … Dictionary of Greek
θερμός — Είδος δοχείου που αποσκοπεί στη διατήρηση της θερμοκρασίας των τροφών ή των υγρών που περιέχει. Αποτελείται από ένα γυάλινο δοχείο με διπλά τοιχώματα, ανάμεσα στα οποία δημιουργείται κενό αέρα, και από ένα προστατευτικό κάλυμμα που το περιβάλλει … Dictionary of Greek
