-
1 ἐπι-εικής
ἐπι-εικής, ές (ἔοικα, εἰκός), geziemend, passend, anständig; τύμβον οὐ μάλα πολλόν, ἀλλ' ἐπιεικέα τοῖον, nicht gar groß, aber wie sich's eben gebührt, Il. 23, 246; τίσουσι βοῶν ἐπιεικέ' ἀμοιβήν, die angemessene Buße für die geraubten Stiere, Od. 12, 382; öfter das neutrum allein, ὡς ἐπιεικές, wie sich's gehört, wie sich's schickt, Il. 19, 147. 23, 537 Od. 8, 389; auch mit dem infin., ὅν κ' ἐπιεικὲς ἀκούειν, den zu hören sich geziemt, Il. 1, 547; οἷ' ἐπιεικὲς ἔργ' ἔμεν ἀϑανάτων, wie Werke der Götter beschaffen sein müssen, 19, 21, vgl. 23, 50 Od. 2, 207; – tüchtig (wie sich's gehört), παῖς τὰ μὲν ἄλλα ἐπιεικής, ἄφωνος δέ Her. 1, 85; ἐπιεικὴς λόγος, angemessene Rede, Plat. Apol. 34 d u. öfter; ἐπιεικέστερα λέγειν Prot. 336 d. – Bei den Attikern herrscht der Begriff des Billigen vor (vgl. ἐπιείκεια) es bildet oft den Gegensatz gegen das strenge Recht des Gesetzes, u. heißt Arist. Eth. 5, 10 geradezu ἐπανόρϑωμα νομίμου δικαίου, nämlich durch Berücksichtigung der einzelnen Umstände u. Anpassung des allgemeinen Gesetzes auf den einzelnen Fall, wie ἔστιν ἐπ. τὸ παρὰ τὸν γεγραμμένον νόμον δίκαιον rhet. 11, 13; τοὐπιεικές, die Billigkeit, Soph. O. C. 1129; vgl. τὸ ἐπιεικὲς καὶ σύγγνωμον Plat. Legg. VI, 757 d; τἀπιεικῆ συγχωρεῖν τινι, einräumen, was recht u. billig ist, Ar. Nub. 1438; τῶν δικαίων τὰ ἐπιεικέστερα προτιϑέναι Her. 3, 53; bes. von Menschen, gute, vernünftige, ordentliche Menschen, die in den Schranken der Ordnung u. Mäßigkeit bleiben, Thuc. 8, 93; Xen. Hell. 1, 1, 30; ἵν' ἐπιεικεῖς δοκῶσι εἶναι περὶ τὰ συμβόλαια Dem. 34, 30; ἐπιεικὴς ὢν τὴν ψυχήν Plat. Conv. 210 b; ἐπιεικέστεροι ἄνδρες πρὸς τὸ φρονίμως ἔχειν Apol. 22 a; vgl. noch Isocr. 7, 49 ἐν καπηλείῳ φαγεῖν ἢ πιεῖν οὐδεὶς οὐδ' ἂν οἰκέτης ἐπιεικὴς ἐτόλμησε. Auch ἁπλῆ καὶ ἐπιεικὴς γυμναστική, Plat. Rep. III, 404 b; γνώμη Ar. Vesp. 1027; πρόφασις, billig, Thuc. 3, 9; ὁμολογία, glimpflich, 3, 4; πρὸς τὸ ἐπιεικές, mit Milde, 4, 19; – ἡ τρίτη ὁδῶν πολλὸν ἐπιεικεστάτη οὖσα, hat die meiste Wahrscheinlichkeit für sich, Her. 2, 22, wie λόγος ἐπ. dem παράδοξος entggstzt Pol. 10, 48, 3, vgl. 3, 91, 7; – ὁδὸς ἐπ., der gut aussieht, Plut. Crass. 22. – Adv. ἐπιεικῶς, geziemend, λέγεις Plat. Conv. 201 a u. öfter; – hinreichend, genügend, Her. 2, 92; δεδήλωται Plat. Phileb. 31 a; ἐπ. παραπλησία ἀλλήλοις ἐστίν, ziemlich, sehr ähnlich, Prot. 349 d; ταῦτ' ἐπ. μέν ἐστιν ὑπό τι ἄτοπα, ist freilich einigermaßen sonderbar, Gorg. 493 b, vgl. Phaed. 117 c; ungefähr, fast, Pol. 6, 26, 8; Plut. u. a. Sp.; – ἐπιεικῶς ἔχειν πρός τινα, mild sein, Isocr. 15, 4; neben πρᾴως Plut. Pyrrh. 23.
-
2 ἀν-επι-εικής
ἀν-επι-εικής, ές, unbillig, hart, ἀνεπιεικέστερόν τι πρᾶξαι Thuc. 3, 66.
-
3 ἐπιεικής
ἐπι-εικής, ές ( ϝέϝοικα): suitable, becoming, Od. 9.382; ( τύμβον) ἐπιεικέα τοῖον, ‘only just of suitable size,’ Il. 23.246; often ὡς ἐπιεικές (sc. ἐστιν).A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > ἐπιεικής
-
4 ἐπιεικής
ἐπι-εικής, ές, geziemend, passend, anständig; τύμβον οὐ μάλα πολλόν, ἀλλ' ἐπιεικέα τοῖον, nicht gar groß, aber wie sichs eben gebührt; τίσουσι βοῶν ἐπιεικέ' ἀμοιβήν, die angemessene Buße für die geraubten Stiere; neutrum allein, ὡς ἐπιεικές, wie sich's gehört, wie sich's schickt; mit dem infin., ὅν κ' ἐπιεικὲς ἀκούειν, den zu hören sich geziemt; οἷ' ἐπιεικὲς ἔργ' ἔμεν ἀϑανάτων, wie Werke der Götter beschaffen sein müssen; tüchtig (wie sich's gehört); ἐπιεικὴς λόγος, angemessene Rede. Bei den Attikern herrscht der Begriff des Billigen vor (vgl. ἐπιείκεια) es bildet oft den Gegensatz gegen das strenge Recht des Gesetzes; ἐπανόρϑωμα νομίμου δικαίου, nämlich durch Berücksichtigung der einzelnen Umstände u. Anpassung des allgemeinen Gesetzes auf den einzelnen Fall; τοὐπιεικές, die Billigkeit; τἀπιεικῆ συγχωρεῖν τινι, einräumen, was recht u. billig ist; bes. von Menschen: gute, vernünftige, ordentliche Menschen, die in den Schranken der Ordnung u. Mäßigkeit bleiben; πρόφασις, billig; ὁμολογία, glimpflich; πρὸς τὸ ἐπιεικές, mit Milde; ἡ τρίτη ὁδῶν πολλὸν ἐπιεικεστάτη οὖσα, hat die meiste Wahrscheinlichkeit für sich; ὁδὸς ἐπ., der gut aussieht. Adv. ἐπιεικῶς, geziemend; hinreichend, genügend; ἐπ. παραπλησία ἀλλήλοις ἐστίν, ziemlich, sehr ähnlich; ταῦτ' ἐπ. μέν ἐστιν ὑπό τι ἄτοπα, ist freilich einigermaßen sonderbar; ungefähr, fast; ἐπιεικῶς ἔχειν πρός τινα, mild sein -
5 επιεικης
21) надлежащий, умеренный(τύμβος οὐ μάλα πολλός, αλλ΄ ἐ. Hom.)
2) достаточный, подобающий(ἀμοιβή τινος Hom.)
ὡς ἐπιεικές Hom. — как следует, как должно быть3) удобный, благовидный(πρόφασις Thuc.)
4) удобопроходимый(ὁδός Plut.)
5) правильный, справедливый, разумный(γνώμη Arph.; λόγος Plat.)
ὁμολογίᾳ ἐπιεικεῖ Thuc. — на приемлемых условиях6) способный, одаренный(παῖς Her.)
7) даровитый, дельный, хороший(τριήραρχος Xen.)
8) нравственно чистый, добродетельный(ἄνδρες, ἡδοναί Arst.)
9) благожелательный, снисходительный, добрыйτοὐπιεικές = τὸ ἐπιεικές и τἀπιεικῆ Arph., Plat., Arst. — доброта, кротость;
τῶν δικαίων τὰ ἐπιεικέστερα προτιθέναι Her. — отдавать предпочтение доброте перед (формальной) справедливостью -
6 ἀνεπιεικής
ἀν-επι-εικής, unbillig, hart -
7 ἴκελος
Grammatical information: adj.Meaning: `comparable, resembling' (Il.).Other forms: also εἴκελος (after εἰκών, εἰκάζω etc.; orig. perh. for metr. lengthened ἴ̄κελος, Leumann Hom. Wörter 306 A. 76)Compounds: As 2. member a. o. in θεο-(ε)ίκελος `god-like' (Il.) and in ἐπι-, προσ-(ε)ίκελος `resembling' (Hom., Hdt.) from ἐπι-, προσ-έοικα; cf. also on ἐπιεικής.Derivatives: ἰκελόω `make identical' (AP).Etymology: Old formation on the basis of the zero grade of ἔοικα (s. v.) with λο-suffix (Chantr. Form. 243); cf. ἀ-ϊκής beside ἀ-εικής.Page in Frisk: 1,716Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ἴκελος
-
8 ἐπιεικής
Grammatical information: adj.Meaning: `proper, fitting, suitable; solid' (Il.)Derivatives: with ἐπιείκεια `equity, reasonableness' (Ion.-Att.) and ἐπιεικεύομαι (LXX 2 Es. 9, 8 [v. l.], H.).Origin: IE [Indo-European] [1129] *u̯eik- `compare'Etymology: Opposite ἀ-εικής (s. ἀϊκής) related to ἐπέοικα and full grade as in εἰκών. - Beside it ἐπι-είκελος `comparable' (Hom., Hes.) after εἴκελος; cf. Strömberg Prefix Studies 91, Schwyzer-Debrunner 466.Page in Frisk: 1,536Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ἐπιεικής
См. также в других словарях:
αεικής — ἀεικὴς και αττ. αἰκής, ές (Α) 1. ανάρμοστος, ακατάλληλος, υβριστικός, απρεπής 2. ευτελής, ασήμαντος, τιποτένιος 3. επιβλαβής, θανατηφόρος 4. (το ουδ. ως επίρρ.) ἀεικές ακατάλληλα, άπρεπα 5. φρ. «οὐδὲν ἀεικές έστι», δεν είναι καθόλου παράδοξο που… … Dictionary of Greek
μενοεικής — μενοεικής, ές (Α) 1. (συν. για τροφή) αυτός που αρμόζει στις επιθυμίες, ικανοποιητικός, ευάρεστος («δεῑπνον μὲν γὰρ τοί γε γελώοντες τετύκοντο ἡδύ τε καὶ μενοεικές», Ομ. Οδ.) 2. άφθονος, αρκετός («μενοεικέα ὕλην» άφθονα ξύλα, Ομ. Ιλ.) 3. φρ.… … Dictionary of Greek
προσεικής — ές, Α 1. προσείκελος* 2. κολακευτικός, θωπευτικός. [ΕΤΥΜΟΛ. < προσ * + εικής (< ΙΕ ρ. *weik «αληθεύω, μοιάζω», πρβλ. εἰκ ών, εἴκ ελος, ἔοικα), πρβλ. επι εικής] … Dictionary of Greek
επιεικής — ές (AM ἐπιεικής, ές) συγκαταβατικός, ήπιος στην κρίση του, μετριοπαθής αρχ. μσν. 1. πράος, αγαθός 2. το ουδ. ως ουσ. τὸ ἐπιεικές α) επιείκεια, συγκαταβατικότητα β) αγαθότητα αρχ. 1. αρμόδιος, κατάλληλος («τύμβον δ’ οὐ μάλα πολλόν... ἀλλ’ ἐπιεικέα … Dictionary of Greek
