-
1 शमसुख
-
2 शमसुधा
ṡama-sudhāf. the nectar of tranquillity ib.
-
3 शमसेतुप्रदीप
ṡama-setu-pradīpam. N. of wk.
-
4 शमसौख्य
-
5 शमस्थ
ṡama-sthamfn. engaged in quietism MW.
-
6 शमस्थली
-
7 शम
ṡamam. tranquillity, calmness, rest, equanimity, quietude orﾠ quietism, absence of passion, abstraction from eternal objects through intense meditation ( ṡamaṉ kṛi,
« to calm one's self», « be tranquil») Mn. MBh. etc.;
peace, peace with (sâ̱rdham) MBh. ;
Quietism orﾠ Tranquillity (personified as a son of Dharma andﾠ husband of Prâpti) MBh. ;
tranquillization, pacification, allayment, alleviation, cessation, extinction MBh. Kāv. etc.;
absence of sexual passion orﾠ excitement, impotence TāṇḍBr. ;
alleviation orﾠ cure of disease, convalescence W. ;
final happiness, emancipation from all the illusions of existence L. ;
indifference, apathy Rājat. ;
the hand (cf. ṡaya) L. ;
imprecation, malediction (w.r. for ṡapa) L. ;
N. of a king of the Nandi-vegas MBh. ;
of a son of Andhaka Hariv. ;
of a son of Dharma-sūtra BhP. ;
(ā) f. N. of a divine female, PārGṭ.;
( ṡáma) mfn. tame, domestic RV. I, 32, 15; 33, 15. ;
- शमकृत्
- शमगिर्
- शमनीचमेध्र
- शमपर
- शमप्रधान
- शमप्राप्त
- शमवत्
- शमव्यसनिन्
- शमशम
- शमसुख
- शमसुधा
- शमसेतुप्रदीप
- शमसौख्य
- शमस्थ
- शमस्थली
-
8 अर्शिन् _arśin
अर्शिन् a. [अर्शमस्त्यस्य इनि] Afflicted with piles. -
9 आभासु _ābhāsu _ _स्व _sva _ _र _r
आभासु (स्व) र a. Splendid, bright, shining.-रः 1 A collective name of 64 demigods.-2 N. of an atten- dant Gaṇa.-3 N. of a particular set of 12 subjects; आत्मा ज्ञाता दमो दान्तः शान्तिर्ज्ञानं शमस्तपः । कामः क्रोधो मदो मोहो द्वादशाभास्वरा इमे ॥ (तारानाथ तर्कवाचस्पतिकोश.)Sanskrit-English dictionary > आभासु _ābhāsu _ _स्व _sva _ _र _r
-
10 उपनिधिः _upanidhiḥ
उपनिधिः 1 A deposit, pledge, property entrusted to another. प्रादायोपनिधिं राजा पाण्डुः स्वर्गमितो गतः Mb.1. 126.3.-2 (In law) A sealed deposit; Y.2.25; आधिश्चोपनिधिश्चोभौ न कालात्ययमर्हतः Ms.8.145,149; cf. Medhātithi:- यत् प्रदर्शितरूपं सचिह्नवस्त्रादिना पिहितं निक्षिप्यते; also cf. Y.2.65 and Nārada quoted in Mit.-3 Pretext, guise; उपनिधिभिरसुखकृत्स परमनिरयगो भृशमसुखम- नुभवति दुष्कृतकर्मा Mb.12.321.31. -
11 त्यज् _tyaj
त्यज् 1 P. (त्यजति, तत्याज, अत्याक्षीत्, त्यक्ष्यति, त्यक्त)1 To leave (in all senses), abandon, quit, go away from; वर्त्म भानोस्त्यजाशु Me.41; Ms.6.77; 9.177; Ś.5. 26.-2 To let go, dismiss, discharge; वालिनो दूरभाग् रामो बाणं प्राणा$दमत्यजत् Bk.6.122.-3 To give up, renounce, resign, surrender; स्वयं त्यक्ता ह्येते शमसुखमनन्त विदधति Bh. 3.16; Ms.2.95;6.33; Bg.6.24; त्रिविधं नरकस्येदं द्वारं नाशनमात्मनः । कामः क्रोधस्तथा लोभस्तस्मादेतत्त्रयं त्यजेत् ॥ 16. 21.-4 To shun, avoid.-5 To get rid of, free oneself from; क्षुद्रं हृदयदौर्बल्यं त्यक्त्वोत्तिष्ठ परंतप Bg.2.3.-6 To set aside, disregard; त इमे$वस्थिता युद्धे प्राणांस्त्यक्त्वा धनानि च Bg.1.33.-7 To except.-8 To distribute, give away; कृतं (संचयं) आश्वयुजे त्यजेत् Y.3.47; Ms.6.15.-9 To shoot off. -Caus.1 To cause to give up &c., to deprive (a person) of anything; मौनं त्याजयति प्रायः कालक्षेपाय मां भवान् Ks.83.34; Bk.15.12.-2 To expel, turn out; (तं बहिः) त्याजयामास रथ्यायां निरपेक्षतया निशि Ks.2.126.-3 To quit. -Desid. (तित्यक्षति) To wish to leave &c. -
12 विमर्शः _vimarśḥ
विमर्शः 1 Thought, deliberation.-2 (In dramas) A change in the successful progress of a dramatic plot, a change in the prosperous course of a love-story caused by some unforeseen reverse or accident, one of the five Sandhis in a drama; it is thus defined in S. D.; यत्र मुख्यफलोपाय उद्भिन्नो गर्भतो$धिकः । शापाद्यः सान्तरायश्च स विमर्श इति स्मृतः ॥ 336; कुर्वन् बुद्ध्या विमर्शं प्रसृतमपि पुनः संहरन् कार्यजातं कर्ता वा नाटकानामिममनुभवति क्लेशमस्मद्विधो वा Mu.4.3.
См. также в других словарях:
ṡama-saukhya — शमसौख्य … Indonesian dictionary
ṡama-setu-pradīpa — शमसेतुप्रदीप … Indonesian dictionary
ṡama-stha — शमस्थ … Indonesian dictionary
ṡama-sthalī — शमस्थली … Indonesian dictionary
ṡama-sudhā — शमसुधा … Indonesian dictionary
ṡama-sukha — शमसुख … Indonesian dictionary
