Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

लक्षणत्व

  • 1 क्षणतुः _kṣaṇatuḥ

    क्षणतुः A wound, sore.

    Sanskrit-English dictionary > क्षणतुः _kṣaṇatuḥ

  • 2 रोषणता _rōṣaṇatā

    रोषणता Anger, wrath; भर्तुर्विप्रकृतापि रोषणतया मा स्म प्रतीपं गमः Sacute;.4.18.

    Sanskrit-English dictionary > रोषणता _rōṣaṇatā

  • 3 उपलक्षणता


    upa-lakshaṇa-tā
    upa-lakshaṇa-tva
    f. orﾠ n. the being implied orﾠ expressed eliptically Vedāntas. Sarvad. etc..

    Sanskrit-English dictionary > उपलक्षणता

  • 4 उपलक्षणत्व


    upa-lakshaṇa-tā
    upa-lakshaṇa-tva
    f. orﾠ n. the being implied orﾠ expressed eliptically Vedāntas. Sarvad. etc..

    Sanskrit-English dictionary > उपलक्षणत्व

  • 5 दूषणता


    dū́shaṇa-tā
    f. the being a fault ṠārṇgP. ;

    - vādin m. opponent, adversary (in a disputation) Nyāyas. Comm.

    Sanskrit-English dictionary > दूषणता

  • 6 भीषणत्व


    bhīshaṇa-tva
    n. terribleness, horribleness MBh.

    Sanskrit-English dictionary > भीषणत्व

  • 7 भूषणता


    bhūshaṇa-tā
    f. the being an ornament, ornature Kathās.

    Sanskrit-English dictionary > भूषणता

  • 8 लक्षणत्व


    lakshaṇa-tva
    n. the being a mark orﾠ definition Sāh.

    Sanskrit-English dictionary > लक्षणत्व

  • 9 सम्प्रत्यवेक्षणता


    sam-praty-avêkshaṇatā
    f. ( īksh) complete perception orﾠ comprehension

    Sanskrit-English dictionary > सम्प्रत्यवेक्षणता

  • 10 सल्लक्षणतीर्थ


    sal-lakshaṇa-tīrtha
    n. (fr. sát + l-) N. of a Tirtha W.

    Sanskrit-English dictionary > सल्लक्षणतीर्थ

  • 11 हर्षणता


    harshaṇa-tā
    f. joyful excitement Bālar.

    Sanskrit-English dictionary > हर्षणता

  • 12 अक्षः _akṣḥ

    अक्षः [अश्-सः]
    1 An axis, axle, pivot; अक्षभङ्गे च यानस्य....न दण्डं मनुरब्रवीत् Ms.8.291,292; दृढधूः अक्षः Kāś. V. 4.74; Śi.12.2, 18.7; ज्योतिश्चक्राक्षदण्डः Dk.
    1 Axle-pole.
    -2 The pole of a cart.
    -3 A cart, car; also a wheel.
    -4 The beam of a balance.
    -5 Terrestrial latitude.
    -6 A die for playing with; cube; यानाक्षमधिकृत्य ब्रूत इति गम्यते न तु विदेवना- क्षमिति । ŚB. on MS.6.8.35.
    -7 The seed of which rosaries are made.
    -8 A weight equal to 16 māṣas and called कर्ष.
    -9 N. of the plant Terminalia Belerica (बिभीतक- Mar. बेहडा) the seed of which is used as a die; also the nut of this plant; यथा वै द्वे वामलके द्वे वा कोले द्वौ वाक्षौ मुष्टिरनुभवति Chān. Up; so धाराभिरक्षमात्राभिः.
    -1 A shrub producing the rosary seed, Eleocarpus Ganitrus (रुद्राक्ष); the seed of this plant, as also of another plant (इन्द्राक्ष).
    -11 A serpent; hence a curve.
    -12 Garuḍa.
    -13 N. of a son of Rāvaṇa.
    -14 The soul.
    -15 Knowledge (usually, sacred).
    -16 Law; a lawsuit; legal procedure.
    -17 A person born blind.
    -18 the lower part of the temples (कर्ण- नेत्रयोर्मध्ये शङ्खादधोभागः).
    -19 The base of a column; अथवाक्षं नवांशोच्चं जन्म चैकेन कारयेत् । Māna.14.17.
    -2 The window-like part of a swing, a hammock, a palanquin, an axle of a chariot; पार्श्वयोर्वारणं कुर्यात् तस्याधो$क्षं सुसंयुतम् । Māna.5.165,166.
    -21 Gambling (in general). cf. अक्षो द्यूते वरूथाङ्गे नयवादौ बिभीतके । कर्षे व्याप्तौ कृषे (?) चक्रे आधारव्यव- हारयोः । आत्मजे पाशके दैत्यभेदे चेन्द्रियवालयोः । Nm.
    -क्षम् (अश्नुते व्याप्नोति विषयान् स्ववृत्त्या संयोगेन वा)
    1 An organ of sense; निरोधाच्चेतसो$क्षाणि निरुद्धान्यखिलान्यपि Pt.2.154; संयताक्षो विनीतः Mātaṅga L.12.1. (The word संयताक्ष here means 'having control over his senses', but 'having eyes closed' M. W.); m. also (नियच्छेद्विषयेभ्यो$क्षान् Bhāg.; an object of sense.
    -2 The eye, (only at the end of comp.; जलजाक्ष, कमलाक्ष, &c.)
    -3 Sachal salt, sea-salt.
    -4 Blue vitriol (from its crystallized shape) (Mar. मोरचूद) [cf. L. axis; Gr. akshon or axon, old Germ. ahsa; Germ. achse.]
    -Comp. -अंशः the degree of latitude.
    -अग्रम् the axle or its end; the anterior end of the axle or its end; the anterior end of the pole of a car.
    -अग्रकीलः -लकः a linch-pin, a pin which fastens the yoke to the pole.
    -आवपनम् [अक्षान् पाशान् आवपति क्षिपत्यस्मिन्; आ-वप्-आधारे ल्युट्] a dice-board (अक्षा उप्यन्ते$स्मिन्निति अक्षावपनम् अक्षस्थानावपनपात्रम्, सायण).
    -आवलिः f. a rosary.
    -आवापः [अक्षान् आवपति क्षिपति; आवप्-अण्] a gambler, keeper of the dice or gambling table; he is one of the रत्निन्s mentioned in Taitt. Saṁ. I.8.9.1.2 and Śat. Br.5.3.2; also ˚अतिवापः (अक्षावापो नाम अक्षाणां क्षेप्ता अक्षगोप्ता वा द्यूतकारः).
    -उपकरणम् a piece at chess.
    -कर्णः hypotenuse, particularly of the triangle formed with the gnomon of a dial and its shadow; (astr.) argument of the latitude.
    -कुशल, -शौण्ड a. [स. त.] skilful in gambling.
    -कूटः [ अक्षस्य कूट इव] the pupil of the eye.
    -कोविद, -ज्ञ a. skilled in dice; so ˚विद्, ˚वेत्तृ &c.
    -क्षेत्रम् [अक्षनिमित्तं क्षेत्रम्] an astronomical figure (अक्षसाधनार्थं क्षेत्रतया कल्पितानां अक्षभवानामष्टानां क्षेत्राणामेकं).
    -ग्लहः [तृ. त.] gambling, playing at dice.
    -चक्रम् the circle of sensual passions. दृढनियमित ˚क्रः K.37 (also axis and wheels).
    -जम् [अक्षात् जायते; जन्-ड]
    1 direct knowledge or cognition.
    -2 a thunderbolt (वज्रम् अस्थिरूपावयवजातत्वात्तस्य तन्नामत्बम्).
    -3 a diamond.
    -4 अक्षक्षेत्रम् q.v. (m. in some of these senses).
    -जः N. of Viṣṇu.
    -तत्त्वम्, -विद्या the science of gambling; ˚विद् skilled in the principles of gambling.
    -दण्डः axle-pole.
    -दर्शकः, -दृश् [अक्षाणाम् ऋणादानादिव्यवहाराणां दर्शकः दृश्-ण्वुल्, अक्षान् पश्यतीति दृश् -क्विप् कुत्वम्]
    1 a judge (one who tries law- suits).
    -2 a superintendent of gambling.
    -दृक्कर्मन् n. operation or calculation for latitude.
    -देविन् m.. [अक्षैर्दीव्यति, दिव्-णिनि],
    अक्षद्यूः, [दिव्-क्विपू ऊठ् P.VI.4.19.]
    -द्यूतः [अक्षैर्द्यूतं यस्य] a gambler, dicer.
    -द्यूतम् dice play, gambling; ˚तादिगणः a class of words mentioned in P.IV.4.19.
    -द्यूतिकम् [अक्षद्यूत- ठक्] dispute at play.
    -द्रुग्ध a. [अक्षैः द्रुग्धः] unlucky at dice (opposed to अक्षप्रिय fond of dice, or lucky in gambling).
    -धरः [अक्षं चक्रं रथावयवं तत्कीलकमिव कण्टकं वा धरतीति धरः धृ-अच् ष. त.]
    1 N. of Viṣṇu.
    -2 N. of the plant (also called शाखोट); Trophis Aspera. (Mar. हेदि, खरोत).
    -3 a wheel.
    -4 any one who bears a wheel, or who holds dice.
    -धूः (धुर्) the yoke attached to the fore-part of the pole of a car.
    -धूर्तः [अक्षे तद्देवने धूर्तः] 'dice-rogue,' a gamester, a gambler.
    -धूर्तिलः [अक्षस्य शकटस्य धूर्तिं भारं लाति, ला-क; or अक्ष-धुर्-तिलप्रत्ययः] a bull or ox yoked to the pole of a cart.
    -पटलः[ष. त.]
    1 a court of law.
    -2 depository of legal documents.
    -3 = अक्षि- पटलम्, q. v. -लः [अक्षाणां व्यवहाराणां पटलमस्त्यस्य अच्] a judge.
    -4 record-office (GI).
    -5 account-office (RT).
    -पटलाधिकृतः superintendent of records and accounts.
    -परि ind [अक्षेण विपरतिम् वृत्तं P.II.1.1 द्यूतव्यवहारे पराजये एवायं समासः Sk.] so as to be a loser (by an unlucky throw of dice) पाशकक्रीडायां यथा गुटिकापाते जयो भवति तद्वि- परीतपातः Tv.)
    -पाटः = ˚वाटः, q. v.
    -पाटकः [अक्षे व्यवहारे पाटयति; पट् दीप्तौ-ण्वुल्] one who is well-versed in law, a judge.
    -पातः [ष. त.] cast of dice.
    -पादः N. of the sage Gautama, founder of the Nyāya system of philosophy, or a follower of that system (अक्षं नेत्रं दर्शनसाधनतया जातः पादो$स्य; अक्षपादो हि स्वमतदूषकस्य व्यासस्य मुखदर्शनं चक्षुषा न कर्तव्यम् इति प्रतिज्ञाय पश्चाद् व्यासेन प्रसादितः पादे नेत्रं प्रकाश्य तं दृष्टवान् इति प्रसिद्धिः Tv.)
    -पीडा [ष. त.]
    1 an injury to the organs.
    -2 [अक्षम् इन्द्रियं रसनारूपं पीडयति आस्वादनात्; पीड्-अच्] N. of the plant यवतिक्ता. (Mar. शंखिनी).
    -भागः (˚अंशः) a degree of latitude.
    -भारः [ष. त.]
    1 a cart-load.
    -2 the lower part of a chariot. (cf. तत्तद्देशे तु छिद्रं स्यादक्षभारे रथान्तकम् । छिद्रे प्रवेशयेत् कीलं युक्त्या च पट्टयोजितम् ॥ Māna. 42.51-53.)
    -मदः [च. त.] a mad passion for gambling.
    -मात्रम् [अक्षो मात्रा यस्य]
    1 anything as large as dice; dice.
    -2 a moment of time (निमिषः) twinkling of an eye.
    -माला, -सूत्रम् [अक्षाणां माला -सूत्रम्]
    1 a rosary, string of beads (अकारादिक्षकारान्तः अक्षः तत्कृता तत्प्रतिनिधिभूता वा माला); कृतो- $क्षसूत्रप्रणयी तया करः Ku.5.11,66; ˚मालामुपयाचितुमागतो$स्मि K.151. (It is made of रुद्राक्ष seeds, corals, crystals, rubies, gems &c.)
    -2 N. of अरुन्धती (अक्षमाला त्वरुन्धती - Hm.); अक्ष- माला वसिष्ठेन संयुक्ताधमयोनिजा...जगामाभ्यर्हणीयताम् Ms.9.23. मातङ्गयामक्षमालायां गर्हितायां रिरंसया । Bu. ch.4.77. (अक्षस्य नक्षत्रचक्रस्य मालेव भूषणत्वात्; सा ह्युत्तरस्यां दिशि गगने सप्तर्षिमण्डले मालारूपेण वसिष्ठसमीपे वर्तते सर्वेभ्यश्चोज्ज्वलत्वात्तस्या मालारूपेण स्थितत्वाच्च नक्षत्रचक्रभूषणत्वम् Tv).
    -राजः [अक्षाणां राजेव] one addicted to gambling; also 'the die called Kali'.
    --वामः [स. त.] an unfair gambler.
    -वाटः [अक्षाणां पाशकक्रीडानां बाटः वासस्थानम्]
    1 a gambling house; the gambling table.
    -2 [अक्षस्य रथचक्रस्य क्षुण्णस्थानस्य इव वाटः] a place of contest, arena, wrestling ground (तत्र हि रथचक्रक्षुण्णपांशुसदृशपांशुम- त्त्वात् तत्सदृशत्वम् Tv.)
    -विद a. skilled in gambling.
    -वृत्त a. [अक्षे वृत्तः व्यापृतः स. त.] engaged in, addicted to, gambling; what has occurred in gambling.
    -वृत्तम् राशिचक्ररूपं वृत्तक्षेत्रम् the zodiacal circle.
    -शालिन् (शालिकः) officer in charge of the gambling house; EI 24.173.
    -स्तुषः Beleric Myrobalan (Mar. बेहडा)
    -हृदयम् perfect skill in, or conversancy with, gambling (lit. the heart or innermost nature of dice or gambling); वशीकृताक्षहृदयां K.131.

    Sanskrit-English dictionary > अक्षः _akṣḥ

  • 13 अपास् _apās

    अपास् [अप्-अस्] 4 P.
    1 (a) To throw or fling away, cast away or off, leave, keep or put aside, reject, discard (opinion also); सारं ततो ग्राह्यमपास्य फल्गु Pt.1.5; किमित्यपांस्याभरणानि यौवने धृतं त्वया वार्धकशोभि वल्कलम् Ku.5.44; निरस्तगाम्भीर्यमपास्तपुष्पकम् Śi.1.55; इत्यादीनामपि काव्यलक्षणत्वम- पास्तम् S. D. rejected, discarded. (b) To leave, abandon, desert, quit, retire or withdraw from; यदि समरमपास्य नास्ति मृत्योर्भयम् Ve.3.5.
    -2 To scare, disperse, drive away; अपास्य चास्य यन्तारम् Mb.
    -3 To leave behind, leave in a deserted condition; to disregard, take no notice of, condemn.

    Sanskrit-English dictionary > अपास् _apās

  • 14 गोलकः _gōlakḥ

    गोलकः [गुड् ण्वुल डस्य लः]
    1 A ball, globe; भूगोलक- विशेषं नामरूपमानलक्षणतो व्याख्यास्यामः Bhāg.5.16.4.
    -2 A wooden ball for playing with.
    -3 A globular water- jar.
    -4 A widow's bastard; परदारेषु जायेते द्वौ सुतौ कुण्ड- गोलकौ । पत्यौ जीवति कुण्डः स्यान्मृते भर्तरि गोलकः ॥ Ms.3.174.
    -5 A conjunction of six or more planets in one sign.
    -6 Glans penis.
    -7 Molasses.
    -8 Gum myrrh.

    Sanskrit-English dictionary > गोलकः _gōlakḥ

  • 15 परिजल्पितम् _parijalpitam

    परिजल्पितम् A covert indication (as by a servant) of one's own skill, superiority &c. by pointing out the cruelty, deceitfulness and such other faults of his master; Ujjvalamaṇi thus defines it:-- प्रभोर्निर्दयताशाठ्य- चापलाद्युपपादनात् । स्वविचक्षणताव्यक्तिर्भङ्ग्या स्यात् परिजल्पितम् ॥ (Wilson renders the word by 'the covert reproaches of a mistress neglected or ill-used by her lover'.)

    Sanskrit-English dictionary > परिजल्पितम् _parijalpitam

  • 16 यौगपदम् _yaugapadam _द्यम् _dyam

    यौगपदम् द्यम् 1 Simultaneity; तुल्यानां तु यौगपद्यम् etc. MS.11.1.54; Bhāg.4.4.2.
    -2 Simultaneous percep- tion of one and the same thing in many more places than one; आदित्यवद् यौगपद्यम् MS.1.1.5. ˚द्येन ind. simulta- neously; न हि यौगपद्येन विधातुं शक्यते लक्षणत्वेन चोच्चारयितुम् ŚB. on MS.3.1.14.

    Sanskrit-English dictionary > यौगपदम् _yaugapadam _द्यम् _dyam

  • 17 दूषण


    dū́shaṇa
    mf (ī)n. corrupting, spoiling, vitiating, violating AV. ṠāṇkhGṛ. etc.;

    counteracting, sinning against (comp.) R. II, 109, 7 ;
    (cf. arā-ti-d-, kula-d-, kṛityā-d-, khara-d, loka-d-, visha-d-, vishkandha-d-);
    m. N. of a Rakshas (general of Rāvaṇa) MBh. R. etc.;
    of a Daitya slain by Ṡiva ṠivaP. ;
    (ā) f. N. of the wife of Bhauvana andﾠ mother of Tvashṭṛi BhP. V, 15, 13 ;
    n. the act of corrupting etc. ( seeﾠ above) Mn. MBh. etc.;
    dishonouring, detracting, disparaging MBh. Mṛicch. Kathās. etc.;
    objection, adverse argument, refutation Sarvad. Jaim. Kap. Sch. ;
    fault, of fence, guilt, sin Mn. Kāv. Hit. etc. (cf. arthad-, sukṛita-d-, strī-d-)
    - दूषणता

    Sanskrit-English dictionary > दूषण

  • 18 भीषण


    bhīshaṇa
    mf (ā orﾠ ī)n. (fr. Caus.) terrifying, frightening, formidable, horrible (with gen. orﾠ ifc.) MBh. Kāv. etc.;

    = gāḍha L. ;
    m. (scil. rasa) the sentiment of horror (in poet. composition) W. (cf. bhayānaka);
    N. of Ṡiva L. ;
    a form of Bhairava (= Yama) Cat. ;
    Boswellia Thurifera L. ;
    Phoenix Paludosa L. ;
    a pigeon, dove L. ;
    N. of a Rākshasa Cat. ;
    (ā) f. N. of a goddess (= Nirṛiti) VarYogay. ;
    n. the act of terrifying orﾠ frightening MBh. ;
    - भीषणत्व

    Sanskrit-English dictionary > भीषण

  • 19 भूषण


    bhūshaṇa
    mf (ī) n. decorating, adorning (ifc.) MBh. BhP. Suṡr. ;

    m. N. of Vishṇu MBh. ;
    of a Daitya Kathās. ;
    n. (rarely m. e.g.. MBh. III, 8588 ;
    cf. g.ardharcâ̱di) embellishment, ornament, decoration (often ifc., with f. ā, « having anything as ornament» i.e. adorned orﾠ decorated with) MBh. Kāv. etc.;
    N. of various wks.
    - भूषणकान्ति
    - भूषणटीका
    - भूषणता
    - भूषणदायक
    - भूषणदेव
    - भूषणपेटिका
    - भूषणभट्ट
    - भूषणभूषण
    - भूषणवासस्
    - भूषणसार

    Sanskrit-English dictionary > भूषण

  • 20 लक्षण


    lakshaṇa
    mfn. indicating, expressing indirectly Vedântas. ;

    m. Ardea Sibirica L. ;
    N. of a man Rājat. (often confounded with, lakshmaṇa);
    (ā) f. seeﾠ s.v.;
    n. (ifc. f. ā) a mark, sign, symbol, token, characteristic, attribute, quality (ifc. = « marked orﾠ characterized by», « possessed of») Mn. MBh. etc.;
    a stroke, line (esp. those drawn on the sacrificial ground) ṠBr. GṛṠrS. ;
    a lucky mark, favourable sign GṛṠrS. Mn. MBh. etc.;
    a symptom orﾠ indication of disease, Cat;
    a sexual organ MBh. XIII, 2303 ;
    a spoon (?) Divyâ̱v;
    accurate description, definition, illustration Mn. Sarvad. Suṡr. ;
    settled rate, fixed tariff Mn. VIII, 406 ;
    a designation, appellation, name (ifc. = « named», « called») Mn. MBh. Kāv. ;
    a form, species, kind, sort (ifc.= « taking the form of», « appearing as») Mn. Ṡaṃk. BhP. ;
    the act of aiming at, aim, goal, scope, object (ifc. = « concerning», « relating to», « coming within the scope of») APrāt. Yājñ. MBh. BhP. ;
    reference, quotation Pāṇ. 1-4, 84 ;
    effect, operation, influence ib. I, 1, 62 etc.. ;
    cause, occasion, opportunity R. Daṡ. ;
    observation, sight, seeing W. ;
    - लक्षणकर्मन्
    - लक्षणकण्ड
    - लक्षणग्रन्थ
    - लक्षणज्ञ
    - लक्षणत्व
    - लक्षणदिपिका
    - लक्षणप्रकाश
    - लक्षणप्रशस्त
    - लक्षणभ्रष्ट
    - लक्षणरत्न
    - लक्षणरत्नमालिका
    - लक्षणराजी
    - लक्षणलक्षणा
    - लक्षणवत्
    - लक्षणवाद
    - लक्षणवृत्ति
    - लक्षणशतक
    - लक्षणसंग्रह
    - लक्षणसंनिपात
    - लक्षणसंनिवेश
    - लक्षणसमुच्चय
    - लक्षणसम्पद्
    - लक्षणसारसमुच्चय

    Sanskrit-English dictionary > लक्षण

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»