-
1 पट्टवस्त्र
paṭṭa-vastran. a kind of cloth (-trâ̱ntarī-kṛi, to wrap in that cloth) Suṡr. ;
mfn. = next
-
2 अरति _arati
अरति a.1 Dissatisfied, discontented.-2 Dull, languid, restless.-तिः f.1 Absence of pleasure or amusement; अरतिर्जनसंसदि Bg.13.1. regarded as arising from the longings of love, स्वाभीष्टवस्त्वलाभेन चेतसो या$नवस्थितिः । अरतिः सा S. D.; one of the ten states of love-lorn persons (अनङ्गदशा); Mb.12.3.48.-2 Pain, distress; भृशमरतिमवाप्य तत्र Ki.1.49.-3 Anxie- ty, regret, uneasiness, agitation; संधत्ते भृशमरतिं हि सद्वियोगः Ki.5.51.-4 Dissatisfaction, discontent.-5 Languor, dullness.-6 A bilious disease.-तिः [ऋ-अति]1 Anger, passion.-2 Ved. Going, moving quickly.-3 Moving flame.-4 Occupying, attacking.-5 Servant, manager, assistant.-6 A master.-7 An intelligent being. -
3 पट्टः _paṭṭḥ _ट्टम् _ṭṭam
पट्टः ट्टम् 1 A slab, tablet (for writing upon), plate in general; शिलापट्टमधिशयाना Ś.3; so भालपट्ट &c.-2 A royal grant or edict; पटे वा ताम्रपट्टे वा स्वमुद्रोपरिचिह्नितम् । अभिलेख्यात्मनो वंश्यानात्मानं च महीपतिः ॥ Y.1.319.-3 A tiara, diadem; निर्वृत्तजाम्बूनदपट्टबन्धे न्यस्तं ललाटे तिलकं दधानः R.18.44; पट्टः शुभदो राज्ञां मध्ये$ष्टावङ्गुलानि विस्तीर्णः । सप्त नरेन्द्रमहिष्याः षड् युवराजस्य निर्दिष्टः ॥ चतुरङ्गुलविरुतारः पट्टः सेनापतेर्भवति मध्ये । द्वे च प्रसादपट्टः पञ्चैते कीर्तिताः पट्टाः ॥ Bṛi. S.-4 A strip; निर्मोकपट्टाः फणिभिर्विमुक्ताः R.16.17;-5 Silk; पट्टोपधानम्; K.17; Bh.3.74; so पट्टांशुकम्.-6 Fine or coloured cloth, cloth in general.-7 An upper garment; गलितमिव भुवो विलोक्य रामं धरणिधरस्तनशुक्लचीनपट्टम् Bk.1.61.-8 A fillet or cloth worn round the head, turban; especially, a coloured silk turban; भारः परं पट्टकिरीटजुष्ट- मप्युत्तमाङ्गं न नमेन्मुकुन्दम् Bhāg.2.3.21; त्रासार्ता ऋत्विजो$ धश्चपलगणहृतोष्णीषपट्टाः पतन्ति Ratn.1.4.-9 A throne.-1 A chair or stool.-11 A shield.-12 A grinding stone.-13 A place where four roads meet.-14 A city, town.-15 A bandage, ligature; बद्धेषु व्रणपट्टकेषु Ve. 5.1.-ट्टी 1 An ornament for the forehead.-2 A horse's girth.-Comp. -अंशुकः 1 a silk cloth.-2 an upper or outer garment.-अभिषेकः the consecration of the tiara.-अर्हा the principal queen.-उपाध्यायः a writer of royal grants and other documents.-कर्मकरः a weaver.-जम् a sort of cloth.-देवी, -महिषी, -राज्ञी the principal queen.-बन्धः, -बन्धनम् 1 wearing dress.-2 binding the head with a crown or turban.-रागः sandal.-वस्त्र, -वासस् a. attired in woven silk or coloured cloth; जीर्णा कन्था ततः किं सितममलवरं पट्टवस्त्रं ततः किम् Bh.3.74.-शाला a tent.-सूत्रकारः a silk-weaver. -
4 संदंश् _sandaṃś
संदंश् 1 P.1 To bite, sting; संदष्टे$धरपल्लवे सचकितं हस्ताग्रमाधुन्वती Amaru.36.-2 (a) To stick or adhere closely to, cling; उरसा संदष्टसर्पत्वचा Ś.7.11; संदष्टवस्त्रेष्वबला- नितम्बेषु R.16.65,48. (b) To press together, crush by pressure; संदष्टकुसुमशयनानि गात्राणि Ś.3.17. -
5 पट्ट
paṭṭa
(esp.) a copper plate for inscribing royal grants orﾠ orders (cf. tāmra-);
the flat orﾠ level surface of anything (cf. lalāṭa-, ṡilā-) MBh. Kāv. etc.;
a bandage, ligature, strip, fillet (of cloth, leather etc.) MBh. Suṡr. ;
a frontlet, turban (5 kinds, viz. those of kings, queens, princes, generals, andﾠ the prasāda-paṭṭas, orﾠ turban of honour;
cf. VarBṛS. xlix),
tiara, diadem MBh. Kāv. Rājat. (ifc. f. ā);
cloth (= paṭa);
coloured orﾠ fine cloth, woven silk (= kauṡeya) Kāv. Pañc. (cf. cīna-p-, paṭṭâ̱ṉṡuka etc.);
an upper orﾠ outer garment Bhaṭṭ. ;
a place where 4 roads meet (= catush-patha) L. ;
Corchorus Olitorius W. ;
= vidūshaka Gal.;
N. of sev. men Rājat. ;
(ī) f. a forehead ornament L. ;
a horse's food-receptacle (= tāla-sāraka) L. ;
a species of Lodhra L. ;
a city, town (cf. - nivasana)
- पट्टकर्मन्
- पट्टकिल
- पट्टज
- पट्टतल्प
- पट्टदेवी
- पट्टदोल
- पट्टनिवसन
- पट्टबन्ध
- पट्टबन्धन
- पट्टमहादेवी
- पट्टमहिषी
- पट्टरङ्ग
- पट्टरञ्जक
- पट्टरञ्जन
- पट्टरञ्जनक
- पट्टराग
- पट्टराज्ञी
- पट्टलक्षण
- पट्टवस्त्र
- पट्टवासस्
- पट्टवासिता
- पट्टशाक
- पट्टशाटक
- पट्टशाला
- पट्टसूत्र
- पट्टस्थ
См. также в других словарях:
paṭṭa-vastra — पट्टवस्त्र … Indonesian dictionary
