Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

जनराजन्

  • 1 जनर्


    janar
    in comp. for - nas

    - जनर्लोक

    Sanskrit-English dictionary > जनर्

  • 2 जनराजन्


    jána-rā́jan
    m. id. RV. I, 53, 9.

    Sanskrit-English dictionary > जनराजन्

  • 3 जनराज्


    jána-rā́j
    m. = - nātha VS. V, 24.

    Sanskrit-English dictionary > जनराज्

  • 4 जनर्लोक


    janar-loka
    m. = jana-l-

    Sanskrit-English dictionary > जनर्लोक

  • 5 जनर् _janar _जनस् _janas

    जनर् जनस् n. See जन 3.

    Sanskrit-English dictionary > जनर् _janar _जनस् _janas

  • 6 भोजनरेन्द्र


    bhojá-narêndra
    m. N. of Bhoja-deva, king of Dhārā Rājat.

    Sanskrit-English dictionary > भोजनरेन्द्र

  • 7 जन


    jána
    mf (ī)n. « generating» seeﾠ puraṉ-;

    m. (gaṇa vṛishâ̱di) creature, living being, man, person, race ( páñcajánās, « the five races» = pkṛishṭáyas RV. III, VIII ff. MBh. III, 14160),
    people, subjects (the sg. used collectively e.g.. daívya orﾠ divyā́j-, divine race, the gods collectively RV. ;
    mahatj-, many people R. VI, 101, 2 ;
    often ifc. denoting one person orﾠ a number of persons collectively, e.g.. preshya-, bandhu-, sakhī- etc., qq.vv.;
    with names of peoples VarBṛS. IV, 22 and V, 74 ;
    ayaṉ janaḥ, « this person, these persons»,
    I, we MBh. VIII, 709 Hariv. 7110 R. II, 41, 2 Ṡak. etc.. ;
    eshaj-, id. Kāvyâd. II, 75) RV. etc.;
    the person nearest to the speaker
    ( alsoﾠ with ayam orﾠ asau, this my lover Kāvyâd. II, 271 Ratnâv. I, 24/25) Nal. X, 10 Ṡak. Mālav. ;
    a common person, one of the people Kir. II, 42 and 47 ;
    the world beyond the Mahar-loka BhP. III, 11, 29 SkandaP. ;
    (- ná) m. (gaṇa aṡvâ̱di) N. of a man (with the patr. Ṡārkarâkshya) ṠBr. X ChUp. ;
    (ā) f. « birth», a-jana, « the unborn», Nārāyaṇa BhP. X, 3, 1. ;
    - जनंसह
    - जनकरी
    - जनकल्प
    - जनकारिन्
    - जनगत्
    - जनगत्य
    - जनम्गम
    - जनचक्षुस्
    - जनचन्द्र
    - जनता
    - जनत्रय
    - जनत्रा
    - जनदाहस्थान
    - जनदेव
    - जनधा
    - जनधाय
    - जनधायस्
    - जननाथ
    - जनंतप
    - जनपति
    - जनपद
    - जनपदिन्
    - जनपान
    - जनपालक
    - जनप्रवाद
    - जनप्रिय
    - जनबान्धव
    - जनबालिका
    - जनभक्ष
    - जनभृत्
    - जनमरक
    - जनमार
    - जनमारण
    - जनमेजय
    - जनमोहिनी
    - जनयोपन
    - जनरञ्जन
    - जनरव
    - जनराज्
    - जनराजन्
    - जनलोक
    - जनवत्
    - जनवल्लभ
    - जनवाद
    - जनवादिन्
    - जनविद्
    - जनव्यवहार
    - जनश्री
    - जनश्रुत
    - जनश्रुति
    - जनसंसद्
    - जनसंक्षय
    - जनसम्बाध
    - जनस्थ
    - जनस्थान

    Sanskrit-English dictionary > जन

  • 8 अबन्धु _abandhu _बान्धव _bāndhava

    अबन्धु बान्धव a.
    1 Friendless, lonely. त्वमेताञ्जनराज्ञो द्विर्दशा$बन्धुना सुश्रवसोपजम्मुषः Rv.1.53.9.
    -2 Unowned.
    -Comp. -कृत् a. causing want of companions.
    -कृत a. not brought about by relatives, growing sponta- neously; त्वय्यस्याः कथमप्यबान्धवकृतां स्नेहप्रवृत्तिं च ताम् Ś.4.16.

    Sanskrit-English dictionary > अबन्धु _abandhu _बान्धव _bāndhava

  • 9 उच्छ्वासिन् _ucchvāsin

    उच्छ्वासिन् a. Breathing, inhaling air.
    -2 Heaving, throbbing; स्तनमध्योच्छ्वासिना कथितः V.1.8; Me.14.
    -3 Sighing.
    -4 Expiring, dying.
    -5 Vanishing, fading away; उच्छ्वासिकालाञ्जनरागमक्ष्णोः Ku.7.82.
    -6 Pausing, stopping.
    -7 Rising, coming forward.
    -8 Disjointed, divided.

    Sanskrit-English dictionary > उच्छ्वासिन् _ucchvāsin

  • 10 दुस् _dus

    दुस् A prefix to nouns and sometimes to verbs meaning 'bad, evil, wicked, inferior, hard or difficult, &c.' (N. B. The स् of दुस् is changed to र् before vowels and soft consonants, see दुर्; to a Visarga before sibi- lants, to श् before च् and छ्, and to ष् before क् and प्.)
    -Comp. -उपस्थान a. difficult to be approached; यो रणे दुरुपस्थानो हस्तरोधं दधद् धनुः Bk.5.32.
    -कर a.
    1 wicked, acting badly; काँल्लोकांस्तु गमिष्यामि कृत्वा कर्म सुदुष्करम् Mb.12. 27.18.
    -2 hard to be done or accomplished, arduous, difficult; वक्तुं सुकरं कर्तुं दुष्करम् 'sooner said than done'; Amaru.46; Mk.3.1.; Ms.7.55.
    (-रम्) 1 a difficult or painful task or act, difficulty.
    -2 atmosphere, ether.
    -कर्मन् n.
    1 any bad act, sin, crime.
    -2 any difficult or painful act.
    -3 A wicked man; ततो वसति दुष्कर्मा नरके शाश्वतीः समाः Mb.
    -कालः 1 bad times; दुष्काले$पि कलाव- सज्जनरुचौ प्राणैः परं रक्षता Mu.7.5.
    -2 the time of universal destruction.
    -3 an epithet of Śiva.
    -कुलम् a bad or low family; (आददीत) स्त्रीरत्नं दुष्कुलादपि Ms.2.238.
    -कुलीन a. low-born.
    -कुह a. hypocritical; अतीन्द्रियेणात्मनि दुष्कुहो$यं मया जनो योजयितुं न शक्यः Bu. Ch.1.18.
    -कृत्, -कृतिन् m. a wicked person; विनाशाय च दुष्कृताम् Bg.4.8; पुनः पुनर्दुष्कृतिनं निनिन्द R.14.57.
    -कृतम्, -कृतिः f. a sin, misdeed; उभे सुकृतदुष्कृते Bg.2.5; (ददर्श) ततस्तान् भिद्यमानांश्च कर्मभिः दुष्कृतैः स्वकैः Rām.7.21.21.
    -क्रम a. ill-arranged, unmethodical, unsystematic.
    -क्रिया a misdemeanour, bad act.
    -क्रीत a. not properly purchased; क्रीत्वा मूल्येन यो द्रव्यं दुष्क्रीतं मन्यते क्रयी Nārada Smṛiti.
    -चर a.
    1 hard to be performed or accomplished, arduous, difficult; चरतः किल दुश्चरं तपस्तृण- बिन्दोः परिशङ्कितः पुरा R.8.79; Ku.7.65.
    -2 inaccessible, unapproachable.
    -3 acting ill, behaving wickedly.
    (-रः) 1 a bear.
    -2 a bi-valve shell. ˚चारिन् a. practising very austere penance.
    -चरित a. wicked, ill-behaved, abandoned.
    (-तम्) misbehaviour, ill-conduct; तथा दुश्चरितं सर्वं वेदे त्रिवृति मज्जति Ms.11.263.
    -चर्मन् a. affected with a disease of the skin, leprous. (-m.)
    1 a circumcised man, or one whose prepuce is naturally wanting.
    -चिकित्स्य a. difficult to be cured, incurable. सुदुश्चिकि- त्स्यस्य भवस्य मृत्योर्भिषक्तमं त्वाद्य गतिं गताः स्म Bhāg.4.3.38.
    -चिक्यम् the third लग्नराशि; दुश्चिक्यं स्यात्तृतीयकम् Jyotis- tattvam.
    -चित्त a. melancholy, sad.
    -चेष्टितम् miscon- duct, error.
    -च्यवनः an epithet of Indra; अत्तुं महेन्द्रियं भागमेति दुश्च्यवनो$धुना Bk.5.11.
    -च्यावः an epithet of Śiva.
    -च्छद a difficult to be clothed, tattered.
    -तर a. (दुष्टर or दुस्तर)
    1 difficult to be crossed; तितीर्षुर्दुस्तरं मोहादुडुपेनास्मि सागरम् R.1.2; Ms;4.242; प्रविशेन्मुखमाहेयं दुस्तरं वा महार्णवम् Pt.1.111.
    -2 difficult to be subdued, insuperable, invincible.
    -3 not to be surpassed or excelled.
    -4 difficult to be borne or endured.
    -तर्कः false reasoning.
    -पच (दुष्पच) a. difficult to be digested.
    -पतनम् 1 falling badly.
    -2 a word of abuse, abusive epithet (अपशब्द).
    -परिग्रह a. difficult to be seized, taken, or kept; Pt.1.67. लोकाधाराः श्रियो राज्ञां दुरापा दुष्परिग्रहाः Kām. (
    -हः) a bad wife.
    -पान a. difficult to be drunk.
    -पार a.
    1 difficult to be crossed.
    -2 difficult to be accom- plished.
    -पूर a. difficult to be filled or satisfied; दुष्पूरो- दरपूरणाय पिबति स्रोतःपतिं वाडवः Bh.; Bg.3.39.
    -प्रकाश a. obscure, dark, dim.
    -प्रक्रिया little authority; Rāj. T.8.4.
    -प्रकृति a. ill-tempered. evilnatured.
    -प्रजस् a. having bad progeny.
    -प्रज्ञ (दुष्प्रज्ञ) a. weakminded, stupid.
    -प्रज्ञानम् bad intellect.
    -प्रणीत a. ill-arranged or managed. (
    -तम्) impolitic conduct; Mb.8.5.2.
    -प्रतर a. difficult to be overcome or understood; धर्मं सूक्ष्मतरं वाच्यं तत्र दुष्प्रतरं त्वया Mb.12.19.7.
    -प्रतीक a. difficult to know or recognise; दुष्प्रतीकमरण्ये$स्मिन्किं तात वनमागतः Rām.2.1.5.
    -प्रद a. causing pain or sorrow; अद्य भीताः पलायन्तु दुष्प्रदास्ते दिशो दश Rām.2.16.29.
    -प्रधर्ष, -प्रधृष्य 1 un assailable; see दुर्धर्ष; सा दुष्प्रधर्षा मनसापि हिंस्रैः R.2.27.
    -2 secure from assault, intangible.
    -प्रमेय a. immeasurable.
    -प्रवादः slander, calumnious report, scandal.
    -प्रवृत्तिः f. bad news, evil report; तेषां शूर्पणखैवैका दुष्प्रवृत्तिहराभवत् R.12.51.
    -प्रसह (दुष्प्रसह) a.
    1 irresistible, terrible.
    -2 hard to bear or endure; M.5.1; R.3.58.
    -प्राप, -प्रापण a. unattainable, hard to get; R.1.48; असंयता- त्मना योगो दुष्प्राप इति मे मतिः Bg.6.36.
    -प्रीति f. displea- sure.
    -मरम् a sad demise; अकाले दुर्मरमहो यज्जीवामस्तया विना Bk.6.14.
    -शंस a. Ved. evil-minded, malevolent, wicked.
    -शक, -शक्त a.powerless, weak.
    -शकुनम् a bad omen.
    -शला N. of the only daughter of धृतराष्ट्र given in marriage to Jayadratha.
    -शासन a. difficult to be managed or governed, intractable. (
    -नः) N. of one of the 1 sons of धृतराष्ट्र. [He was brave and warlike, but wicked and intractable. When Yudhi- ṣṭhira staked and lost even Draupadī, Duhśāsana dragged her into the assembly by her hair and began to strip her of every clothing; but Krisna, ever ready to help the distressed, covered her from shame and ignominy. Bhīma was so much exasperated at this das- tardly act of Duhśāsana that he vowed in the assembly that he would not rest till he had drunk the villain's blood. On the 16th day of the great war Bhīma en- countered Duhśāsana in a single combat, killed him with ease, and drank, according to his resolution, his blood to his heart's content.]
    -शील (दुश्शील) a. ill-mannered or ill behaved, reprobate.
    -शृङ्गी a dis- loyal wife.
    -ष्ठु see दुस्थ a. unsettled, in calamity; कथं दुष्ठुः स्वयं धर्मे प्रजास्त्वं पालयिष्यसि Bk.6.132.
    -संचार a. difficult to be passed; दुःसंचारासु नगरवीथीषु; Pt.1.173.
    -षम (
    दुःषम or
    दुष्षम),
    -सम (
    दुःसम or
    दुस्सम) a.
    1 uneven, unlike, unequal.
    -2 adverse, unfortunate,
    -3 evil, improper, bad.
    -षमम्, -समम् ind. ill, wicked- ly.
    -सत्त्वम् an evil being.
    -सथः 1 a dog.
    -2 a cock; L. D. B.
    -संधान, -संधेय a. difficult to be united or re- conciled. -मृद्धटवत् सुखभेद्यो दुःसन्धानश्च दुर्जनो भवति Subhāṣ.
    -संस्थित a. very sinful or ugly to look at; Rām.2.9.4.
    -सह (दुस्सह) a. unbearable, irresistible, insupportable. भवत्यनिष्टादपि नाम दुःसहात् Ku.
    -साक्षिन् m. a false witness.
    -साध, -साध्य a.
    1 difficult to be accomplished or managed.
    -2 difficult to be cured.
    -3 difficult to be conquered.
    -साधिन् m. door-keeper; L. D. B.
    -सुप्त a. having bad dreams (in one's sleep).
    -स्थ, -स्थित a. (written also दुस्थ and दुस्थित)
    1 ill-conditioned, poor, miserable.
    -2 suffering pain, unhappy, distressed; कल्पान्तदुःस्था वसुधा तथोहे Bk.
    -3 unwell, ill.
    -4 unsteady, disquieted.
    -5 foolish, unwise, ignorant.
    -स्थम् ind. badly, ill, unwell; दुःस्थं तिष्ठसि यच्च पथ्यमधुना कर्तास्मि तच्छ्रो- ष्यसि; Amaru.
    -स्थितिः f.
    1 bad condition or situation, unhappiness, misery.
    -2 instability.
    -स्पृष्टम् (दुः-दुस्पृ- ष्टम्) 1 slight touch or contact.
    -2 slight touch or action of the tongue which produces the sounds य्, र्, ल् and व्; दुस्पृष्टश्चेति विज्ञेयो लृकारः प्लुत एव च.
    -स्फाटः a kind of weapon; L. D. B.
    -स्मर a. hard or painful to remem- ber; U.6.34.
    -स्वप्नः a bad dream.

    Sanskrit-English dictionary > दुस् _dus

  • 11 लोकः _lōkḥ

    लोकः [लोक्यते$सौ लोक्-घञ्]
    1 The world, a division of the universe; (roughly speaking there are three lokas स्वर्ग, पृथ्वी and पाताल, but according to fuller classifica- tion the lokas are fourteen, seven higher regions rising from the earth one above the other, i. e. भूर्लोक, भुवर्लोक, स्वर्लोक, महर्लोक, जनर्लोक, तपर्लोक, and सत्यलोक or ब्रह्मलोक; and seven lower regions, descending from the earth one below the other; i. e. अतल, वितल, सुतल, रसातल, तलातल, महातल, and पाताल).
    -2 The earth, terrestrial world (भूलोक); इह- लोके in this world (opp. परत्र).
    -3 The human race, mankind, men, as in लोकातिग, लोकोत्तर &c. q. v.
    -4 The people or subjects (opp. the king); स्वसुखनिरभिलाषः खिद्यसे लोकहेतोः Ś.5.7; R.4.8.
    -5 A collection, group, class, com- pany; आकृष्टलीलान् नरलोकपालान् R.6.1; or शशाम तेन क्षितिपाल- लोकः 7.3.
    -6 A region, tract, district, province.
    -7 Common life, ordinary practice (of the world); लोकवत्तु लीलाकैवल्यम् Br. Sūt.II.1.33; यथा लोके कस्यचिदाप्तैषणस्य राज्ञः &c. S. B. (and diverse other places of the same work).
    -8 Common or worldly usage (opp. Vedic usage or idiom); वेदोक्ता वैदिकाः शब्दाः सिद्धा लोकाच्च लौकिकाः, प्रियतद्धिता दाक्षिणात्या यथा लोके वेदे चेति प्रयोक्तव्ये यथा लौकिक- वैदिकेष्विति प्रयुञ्जते Mbh. (and in diverse other places); अतो$स्मि लोके वेदे च प्रथितः पुरुषोत्तमः Bg.15.18.
    -9 Sight, looking.
    -1 The number 'seven', or 'fourteen'.
    -11 Ved. Open space; space, room.
    -12 One's own nature (निजस्वरूप); नष्टस्मृतिः पुनरयं प्रवृणीत लोकम् Bhāg.3. 31.15.
    -13 Enlightenment (प्रकाश); इच्छामि कालेन न यस्य विप्लवस्तस्यात्मलोकावरणस्य मोक्षम् Bhāg.8.3.25.
    -14 Recom- pense (फल); अग्नावेव देवेषु लोकमिच्छन्ते Bṛi. Up.1.4.15.
    -15 An object of enjoyment (भोग्यवस्तु); अथो अयं वा आत्मा सर्वेषां भूतानां लोकः Bṛi. Up 1.4.16.
    -16 Sight, the faculty of seeing (चक्षुरिन्द्रिय); अग्निर्लोकः Bṛi. Up.3.9. 1.
    -17 An object of sense (विषय); उपपत्त्योपलब्धेषु लोकेषु च समो भव Mb.12.288.11. (In compounds लोक is often translated by 'universally', 'generally', 'popularly'; as लोकविज्ञात so ˚विद्विष्ट).
    -Comp. -अक्षः space, sky.
    -अतिग a. extraordinary, supernatural.
    -अतिशय a. superior to the world, extraordinary.
    -अधिक a. ex- traordinary, uncommon; सर्वं पण्डितराजराजितिलकेनाकारि लोकाधिकम् Bv.4.44; Ki.2.47.
    -अधिपः 1 a king.
    -2 a god or deity.
    -अधिपतिः a lord of the world.
    -अनुग्रहः prosperity of mankind.
    -अनुरागः 'love of mankind', universal love, general benevolence, philanthropy.
    -अनुवृत्तम् obedience of the people.
    -अन्तरम् 'another world', the next world, future life; लोकान्तरसुखं पुण्यं तपोदानसमुद्भवम् R.1.69;6.45; लोकान्तरं गम्-प्राप् &c. 'to die'.
    -अन्तरित a. dead.
    -अपवादः public scandal, po- pular censure; लोकापवादो बलवान् मतो मे R.14.4.
    -अभि- भाविन् a.
    1 overcoming the world.
    -2 pervading the whole world (as light).
    -अभिलक्षित a. generally liked.
    -अभ्युदयः public weal or welfare.
    -अयनः N. of Nārāyaṇa.
    -अलोकः N. of a mythical mountain that encircles the earth and is situated beyond the sea of fresh water which surrounds the last of the seven conti- nents; beyond लोकालोक there is complete darkness, and to this side of it there is light; it thus divides the visible world from the regions of darkness; प्रकाशश्चा- प्रकाशश्च लोकालोक इवाचलः R.1.68; लोकालोकव्याहतं धर्मराशेः शालीनं वा धाम नालं प्रसर्तुम् Śi.16.83; Mv.5.1,45; ऊर्ध्व- मालोकयामासुः लोकालोकमिवोच्छ्रितम् Parṇāl.3.3; (for further explanation see Dr. Bhāṇḍārkar's note on l. 79 of Māl. 1th Act). (
    -कौ) the visible and the invisible world.
    -आकाशः 1 space, sky.
    -2 (with Jains) a worldly region.
    -आचारः common practice, popular or general custom, ways of the world; अपि शास्त्रेषु कुशला लोकाचारविवर्जिताः Pt.5.43.
    -आत्मन् m. the soul of the universe.
    -आदिः 1 the beginning of the world.
    -2 the creator of the world.
    - आयत a. atheistical, materialistic. (
    -तः) a materialist, an atheist, a follower of Chārvāka. (
    -तम्) materialism, atheism; (for some account see the first chapter of the Sarvadarśanasaṁgraha).
    -आयतिकः an atheist, a materialist; कच्चिन्न लोकायतिकान् ब्राह्मणांस्तात सेवसे Rām. 2.1.38.
    -ईशः 1 a king (lord of the world).
    -2 Brahman.
    -3 quick-silver.
    -उक्तिः f.
    1 a proverb, popular saying; लोके ख्यातिमुपागतात्र सकले लोकोक्तिरेषा यतो दग्धानां किल वह्निना हितकरः सेको$पि तस्योद्भवः Pt.1.371.
    -2 common talk, public opinion.
    -उत्तर a. extraordinary, uncommon, unusual; लोकोत्तरा च कृतिः Bv.1.69.7; U.2.7. (
    -रः) a king. ˚वादिन् m. pl. N. of a Buddhist school.
    -उपक्रोशनम् circulating evil reports among the people; असारस्य वाक्संतक्षणैर्लोकोपक्रोशनैः... अपवाहनम् Dk.2.2.
    -एकबन्धुः an epithet of Śākyamuni.
    -एषणा 1 desire for heaven; या वितैषणा सा लोकैषणोभे ह्येते एषणे एव भवतः Bṛi. Up.3.5.1.
    -2 desire for the good opinion of the public.
    -कण्टकः 1 a troublesome or wicked man, the curse of mankind.
    -2 an epithet of Rāvaṇa; see कण्टक.
    -कथा a popular legend, folk-tale.
    -कर्तृ, -कृत् m. the creator of the world.
    -कल्प a.
    1 resembling the world.
    -2 regarded by the world. (
    -ल्पः) a period or age of the world.
    -कान्त a. liked by the people, popular; भव पितुरनुरूपस्त्वं गुणैर्लोककान्तैः V.5.21. (
    -न्ता) a kind of medical herb (Mar. मुरुढशेंग).
    -कारणकारणः an epithet of Śiva.
    -क्षित् a. inhabiting heaven.
    -गतिः f. actions of men.
    -गाथा a song handed down among people, folk-song.
    -चक्षुस् n. the sun.
    -चारित्रम् the ways of the world.
    -जननी an epithet of Lakṣmī.
    -जित् m.
    1 an epithet of Buddha.
    -2 any conqueror of the world.
    -3 a sage. -a. winning heaven; तद्धैतल्लोकजिदेव Bṛi. Up.1.3.28.
    -ज्ञ a. knowing the world.
    -ज्येष्ठः an epithet of Buddha.
    -तत्त्वम् knowledge of mankind.
    -तन्त्रम् course of the world; निर्मितो लोकतन्त्रो$यं लोकेषु परिवर्तते Bhāg.12.11.29.
    -तुषारः camphor.
    -त्रयम्, -त्रयी the three worlds taken collectively; उत्खात- लोकत्रयकण्टकेपि R.14.73.
    -दम्भक a. cheating mankind; Ms.4.195.
    -द्वारम् the gate of heaven.
    -धर्मः 1 a worldly matter.
    -2 (with Buddhists) worldly condi- tion.
    -धातुः a particular division of the world (जम्बु- द्वीप).
    -धातृ m. an epithet of Śiva.
    -धारिणी N. of the earth.
    -नाथः 1 Brahman.
    -2 Viṣṇu.
    -3 Śiva.
    -4 a king, sovereign.
    -5 a Buddha
    -6 the sun.
    -नेतृ m. an epithet of Śiva.
    -पः, -पालः 1 a regent or guardian of a quarter of the world; ललिताभिनयं तमद्य भर्ता मरुतां द्रष्टुमनाः सलोकपालः V.2.18; R.2.75;12.89;17.78; (the lokapālas are eight; see अष्टदिक्पाल).
    -2 a king, sovereign.
    -पक्तिः f. esteem of mankind, general respectability.
    -पतिः 1 an epi- thet of Brahman.
    -2 of Viṣṇu.
    -3 a king, sovereign.
    -पथः, -पद्धतिः f. the general or usual way, the univer- sally accepted way.
    -परोक्ष a. hidden from the world.
    -पितामहः an epithet of Brahman.
    -प्रकाशनः the sun.
    -प्रत्ययः universal prevalence.
    -प्रवादः general rumour, current report, popular talk.
    -प्रसिद्ध a. well-known, universally known.
    -बन्धुः, -बान्धवः 1 the sun.
    -2 Śiva.
    -बाह्य, -वाह्य 1 excluded from society, excom- municated.
    -2 differing from the world, eccentric, singular; उन्मादवन्नृत्यति लोकबाह्यः Bhāg.11.2.4. (
    -ह्यः) an outcast.
    -भर्तृ a. supporter of the people.
    -भावन, -भाविन् a. promoting the welfare of the world.
    -मर्यादा an established or current custom.
    -मातृ f. an epithet of Lakṣmī.
    -मार्गः an established custom.
    -यज्ञः desire for the good opinion of the people (लोकैषणा); Mb.1. 18.5. (com. लोकयज्ञो लोकैषणा सर्वो मां साधुमेव जानात्विति वासनारूपः).
    -यात्रा 1 worldly affairs, the course of world- ly life, business of the world; तस्माल्लोकयात्रार्थी नित्यमुद्यत- दण्डः स्यात् Kau. A.1.4; Mb.3.15.31; Dk.2.8; एवं किलेयं लोकयात्रा Mv.7; यावदयं संसारस्तावत् प्रसिद्धैवेयं लोकयात्रा Ve.3.
    -2 a popular usage or custom; एषोदिता लोकयात्रा नित्यं स्त्रीपुंसयोः शुभा Ms.9.25
    -3 worldly existence, career in life; Māl.4,6.
    -4 support of life, maintenance.
    -रक्षः a king, sovereign.
    -रञ्जनम् pleasing the world, popularity.
    -रवः popular talk or report.
    -रावण a. tormentor of the people; रावणं लोकरावणम् Rām.3.33.1; Mb.3.148.12.
    -लेखः 1 a public document.
    -2 an ordi- nary letter.
    -लोचनम् the sun.
    -वचनम् a popular rumour or report.
    -वर्तनम् the means by which the world subsists.
    -वादः public rumour; common talk, popular report; मां लोकवादश्रवणादहासीः R.14.61.
    -वार्ता popular report, public rumour; कश्चिदक्षर्धूतः कलासु कवित्वेषु लोकवार्तासु चातिवैचक्षण्यान्मया समसृज्यत Dk.2.2.
    -विद्विष्ट a. disliked by men, generally or universally disliked.
    -विधिः 1 a mode of proceeding prevalent in the world.
    -2 the creator of the world.
    -विनायकाः a class of deities presiding over diseases.
    -विभ्रमः see लोकव्यवहार; हृष्यत्तनुर्विस्मृतलोकविभ्रमः Bhāg.1.71.26.
    -विरुद्ध a. op- posed to public opinion; यद्यपि शुद्धं लोकविरुद्धं नाकरणीयम् नाचरणीयम्.
    -विश्रुत a. farfamed, universally known, famous, renowned.
    -विश्रुतिः f.
    1 world-wide fame.
    -2 unfounded rumour, mere report.
    -विसर्गः 1 the end of the world; Mb.
    -2 the creation of the world; Bhāg.
    -वृत्तम् 1 the way of the world, a custom prevalent in the world; लोकवृत्तमनुष्ठेयं कृतं वो बाष्पमोक्षणम् Rām.4.25.3.
    -2 an idle talk or gossip; न लोकवृत्तं वर्तेत वृत्तिहेतोः कथंचन Ms.4.11.
    -वृत्तान्तः, -व्यवहारः 1 the course or ways of the world, general custom; Ś.5.
    -2 course of events.
    -व्यवहार a. commonly used, universally current.
    -व्रतम् general practice or way of the world.
    -श्रुतिः f.
    1 a popular report.
    -2 world-wide fame.
    -संसृतिः f.
    1 fate, destiny.
    -2 course through the world.
    -संकरः general confusion in the world.
    -संग्रहः 1 the whole universe.
    -2 the welfare of the world; लोकसंग्रहमेवापि संपश्यन् कर्तुमर्हसि Bg.3.2.
    -3 worldly experience.
    -4 propitiation of mankind.
    -संपन्न a. possessed of worldly wisdom.
    -संबाधः a throng of men, going and coming; इतस्ततः प्रवेशनिर्गमप्रवृत्तलोकसंबाधम् Dk.2.3.
    -साक्षिक a.
    1 having the world as a witness; in the face of the world; प्रत्यक्षं फलमश्नन्ति कर्मणां लोकसाक्षिकम् Mb.3.32.6.
    -2 attested by witnesses.
    -साक्षिन् m.
    1 an epithet of Brahman.
    -2 fire.
    -साधक a. creating worlds.
    -साधारण a. common (as a topic); Dk.
    -सिद्ध a.
    1 cur- rent among the people, usual, customary.
    -2 generally received or accepted.
    -सीमातिवर्तिन् a. extraordinary, supernatural.
    -सुन्दर a. generally admired.
    -स्थलम् common occurrence.
    -स्थितिः f.
    1 existence or conduct of the universe, worldly existence; the stability or perma- nence of the world; ये चैवं पुरुषाः कलासु कुशलास्तेष्वेव लोकस्थितिः Bh.2.22.
    -2 a universal law.
    -हास्य a. world-derided, the butt of general ridicule.
    -हित a. beneficial to mankind or to the world. (
    -तम्) general welfare.

    Sanskrit-English dictionary > लोकः _lōkḥ

  • 12 भोज


    bhojá
    mfn. bestowing enjoyment, bountiful, liberal RV. ;

    enjoying, leading a life of enjoyment BhP. ;
    m. a king with uncommon qualities AitBr. ;
    (pl.) N. of a country (near the Vindhya mountain) orﾠ of a people (the descendants of Mahā-bhoja) MBh. Hariv. Pur. etc.;
    a king of the Bhojas MBh. ;
    N. of Bhoja-deva (q.v.) Daṡ. Sāh. Rājat. ;
    of various kings andﾠ other men Hariv. Ragh. etc.;
    = bhoja-kaṭa q.v. L. ;
    (ā) f. a princess of the Bhojas MBh. Hariv. (v.l. bhojyā);
    N. of the wife of Vira-vrata BhP. ;
    a cowherd MW. ;
    - भोजकट
    - भोजकटीय
    - भोजकन्या
    - भोजकुलप्रदीप
    - भोजचम्पू
    - भोजचरित्र
    - भोजदुहितृ
    - भोजदेव
    - भोजनगर
    - भोजनन्द
    - भोजनरेन्द्र
    - भोजनिधि
    - भोजनृपति
    - भोजपति
    - भोजपितृ
    - भोजपुत्री
    - भोजपुर
    - भोजपुरी
    - भोजप्रबन्ध
    - भोजराज
    - भोजराजकविवर्ग
    - भोजराजीय
    - भोजव्याकरण
    - भोजस्मृति

    Sanskrit-English dictionary > भोज

См. также в других словарях:

  • jána-rā́j — जनराज् …   Indonesian dictionary

  • jána-rā́jan — जनराजन् …   Indonesian dictionary

  • janar — जनर् …   Indonesian dictionary

  • janar-loka — जनर्लोक …   Indonesian dictionary

  • bhojá-narêndra — भोजनरेन्द्र …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»