-
1 गणना
-
2 गणन
gaṇanan. reckoning, counting, calculation Pāṇ. 5-4, 17 Pañcat. Hit. ;
(ā) f. id. MBh. III Megh. Ragh. etc.. ;
the being enumerated among (in comp.) Ragh. VIII, 94 ;
considering, supposing Daṡ. VII, 185 Hit. ;
regarding, taking notice of (gen.), consideration Prab. I, 20/21 Rājat. V, 308.
-
3 गणनागति
gaṇanā-gatif. a particular high number Lalit. XII, 161 f.
-
4 गणनाथ
gaṇá-nātham. « lord of various classes of subordinate gods», Ṡiva L. ;
Gaṇêṡa BhavP. Vet. Introd. 1.
-
5 गणनापति
gaṇanā-patim. an arithmetician Buddh. L. ;
« master of prudent calculation», Gaṇêṡa Rājat. V, 26.
-
6 गणनापत्त्रिका
gaṇanā-pattrikāf. reckoning-book Rājat. VI, 36.
-
7 गणनामहामात्र
gaṇanā-mahā-mātram. a minister of finance Buddh. L.
-
8 गणनायक
-
9 गणनीय
-
10 गणनीय _gaṇanīya
गणनीय pot. p.1 Calculable, to be counted or reckoned.-2 To be classed.-3 Numerable. -
11 परिगणन
-
12 परिगणना
-
13 परिगणनीय
pari-gaṇanīya(Kull.),
-
14 विगणन
vi-gaṇanan. paying off, discharge (of a debt) Pāṇ. 1-3, 36 ;
reckoning, computing W. ;
considering, deliberating ib.
-
15 संगणना
saṉ-gaṇanāf. counting together, enumeration MBh.
-
16 गणनम् _gaṇanam
गणनम् [गण्-भावे ल्युट्]1 Counting, calculation.-2 Adding, enumerating.-3 Considering, supposing, re- garding.-4 Believing, thinking.-5 Account.-ना Cal- culation, consideration, regard, account; का वा गणना सचेतनेषु अपगतचेतनान्यपि संघट्टयितुमलम् (मदनः) K.157 (what need we say of &c.; cf. कथा.); तन्त्रिणां वा तृणानां वा राजन्का गणना रणे Rāj. T.5.39; Me.1,89; R.11.66; Śi.16. 59; Amaru.67.-Comp. -गतिः f. = गणगति q. v.-पतिः 1 an arithmetician,-2 an epithet of Gaṇeśa.-पत्रिका reckoning book; Rāj. T.6.36.-महामात्र: a minister of finance. -
17 गण
gaṇám. a flock, troop, multitude, number, tribe, series, class (of animate orﾠ inanimate beings), body of followers orﾠ attendants RV. AV. etc.;
troops orﾠ classes of inferior deities (especially certain troops of demi-gods considered as Ṡiva's attendants andﾠ under the special superintendence of the god Gaṇêṡa;
cf. - devatā) Mn. Yājñ. Lalit. etc.;
a single attendant of Ṡiva VarBṛS. Kathās. Rājat. III, 270 ;
N. of Gaṇêṡa W. ;
a company, any assemblage orﾠ association of men formed for the attainment of the same aims Mn. Yājñ. Hit. ;
the 9 assemblies of Ṛishis under the Arhat Mahā-vīra Jain. ;
a sect in philosophy orﾠ religion W. ;
a small body of troops (= 3 Gulmas orﾠ 27 chariots andﾠ as many elephants, 81 horses, andﾠ 135 foot) MBh. I, 291 ;
a series orﾠ group of asterisms orﾠ lunar mansions classed under three heads (that of the gods, that of the men, andﾠ that of the Rākshasas) W. ;
(in arithm.) a number L. ;
(in metre) a foot orﾠ four instants (cf. - cchandas);
(in Gr.) a series of roots orﾠ words following the same rule andﾠ called after the first word of the series (e.g.. ad-ādi, the gaṇa ad etc. orﾠ the whole series of roots of the 2nd class;
gargâ̱di, the gaṇa garga etc. orﾠ the series of words commencing with garga);
a particular group of Sāmans Lāṭy. I, 6, 5 VarYogay. VIII, 7 ;
a kind of perfume L. ;
= vāc (i.e. « a series of verses») Naigh. I, 11 ;
N. of an author;
(ā) f. N. of one of the mothers in Skanda's retinue MBh. IX, 2645 ;
(cf. ahar-, marúd-, vṛísha-, sá-, saptá-, sárva-;
deva-, mahā-, andﾠ vida-gaṇá.)
- गणकर्णिका
- गणकर्मन्
- गणकाम
- गणकार
- गणकारि
- गणकारिता
- गणकुमार
- गणकृत्वस्
- गणचक्र
- गणचक्रक
- गणच्छन्दस्
- गणता
- गणत्व
- गणदास
- गणदीक्षा
- गणदीक्षिन्
- गणदेव
- गणदेवता
- गणद्रव्य
- गणद्वीप
- गणधर
- गणधातुपरिभाषा
- गणनाथ
- गणनायक
- गणप
- गणपति
- गणपर्वत
- गणपाठ
- गणपाद
- गणपीठक
- गणपुंगव
- गणपूज्य
- गणपूर्व
- गणप्रमुख
- गणभर्तृ
- गणभृत्
- गणभोजन
- गणमुख्य
- गणयज्ञ
- गणयाग
- गणरत्न
- गणराज्य
- गणरात्र
- गणरूप
- गणरूपक
- गणरूपिन्
- गणवत्
- गणवर
- गणवृत्त
- गणव्याख्यान
- गणव्यूह
- गणशस्
- गणश्री
- गणहास
- गणहासक
- गणहोम
- गणाग्रणी
- गणाचल
- गणाचार्य
- गणाधिप
- गणाधिपति
- गणाधिपत्य
- गणाधीश
- गणाध्यक्ष
- गणान्न
- गणाभ्यन्तर
- गणावरा
- गणेन्द्र
- गणेश
- गणेशान
- गणोत्साह
-
18 अधिकारः _adhikārḥ
अधिकारः 1 Superintendence, watching over; स्त्रीषु कष्टो$धिकारः V.3.1; यः पौरवेण राज्ञा धर्माधिकारे नियुक्तः Ś.1 superintendence of religious matters.-2 Duty, office, charge; power, post of authority; authority; मन्त्राधि- कारः Kau. A.1 निर्णयाधिकारे ब्रवीमि M.1. I say this in the capacity of a judge; अविश्रमो$यं लोकतन्त्राधिकारः Ś.5; द्वीपिनस्ताम्बूलाधिकारो दत्तः Pt.1, तुल्योद्योगस्तव दिनकृतश्चाधिकारो मतो नः V.2.1.; अर्थ˚ administration of pecuniary matters स्वाधिकारात् प्रमत्तः Me.1; अधिकारे मम पुत्रको नियुक्तः M.5; यः सर्वाधिकारे नियुक्तः प्रधानमन्त्री स करोतु, अनुजीविना पर˚ चर्चा न कर्तव्या H.2; शिल्पाधिकारे योग्येयं दारिका M.1 fit to be initiated in to the fine arts.-3 Sovereignty, govern- ment or administration, jurisdiction, rule; स्वाधिकार- भूमौ वर्तिष्यते Ś.7 seat of government or jurisdiction, ˚खेदं निरूप्य Ś.5.-4 Position, dignity, rank; हृताधिकारां मलिनाम् Y.1.7 deprived of the position or rights or privileges of a wife.-5 (a) Right, authority, privilege, claim, title (as to wealth, property &c.); right of ownership or possession; अधिकारः फले स्वाम्यमथिकारी च तत्प्रभुः S. D.296; वत्से$धिकारः स्थितः Mv.4.38 it now belongs to the child. (b) Qualification or authority to perform certain specified duties, civil, sacrificial, religi- ous &c.; as the अधिकार of a king to rule and protect, of a Brāhmaṇa to sacrifice, of a Vaiśya to till or trade &c.; शूद्रो$धिकारहीनो$पि Y.3.262; with loc.; निषेकादिस्मशा- नान्तो मन्त्रैर्यस्योदितो विधिः । तस्य शास्त्रे$धिकारो$स्मिन् ज्ञेयो नान्यस्य कस्यचित् Ms.2.16; श्राद्धाधिकारसम्पदस्तु इति भवन्तो ब्रुवन्तु (repeated in Śrāddha ceremonies).-6 Prerogative of a king.-7 Effort, exertion; कर्मण्येवाधिकारस्ते मा फलेषु कदाचन Bg.2.47 your business is with action alone &c.-8 Relation, reference; स राघवस्तत्र तदा प्रलापाञ् शुश्राव लोकस्य समागतस्य । आत्माधिकारा विविधाश्च वाचः Rām.2.17.43. कथा विचित्राः पृतनाधिकाराः Mb.-9 Place = अधिकरण; महत्खलु पुरुषाधिकारं ज्योतिः M.1.-1 A topic, paragraph or sec- tion; प्रायश्चित्त˚ Mit.; See अधिकरण.-11 Counting, enume- ration, occasion for counting; संसत्सु जाते पुरुषाधिकारे Ki. 3.51 (गणनाप्रस्तावे).-12 (In gram.) A head or governing rule, which exerts a directing or governing influence over other rules; e. g. सर्वस्य द्वे P.VIII.1.1; समर्थानां प्रथमाद्वा; प्राग्दीव्यतो$ण् IV.1.82-3; तत्पुरुषः II. 1.22; अधिकारो$यं Sk. (This अधिकार is of three kinds; सिंहावलोकितं चैव मण्डूकप्लुतमेव च । गङ्गाप्रवाहवच्चापि अधिकारस्त्रिधा मतः ॥.) अधिकार also means a word or sūtra extending over in the following सूत्रs up to a particular limit.-Comp. -विधिः determination or statement of qualifi- cations to do particular acts; as राजा राजसूयेन यजेत.-स्थ -आढ्य a. possessed of authority, invested with office. -
19 अनामा _anāmā _अनामिका _anāmikā
अनामा अनामिका [नास्ति नाम अन्याङ्गुलिवत् यस्याः, स्वार्थे कन्] The ring-finger; so called because it has no name like the other fingers; Śat. Br.14. cf. Tv. तया हि शिवेन ब्रह्मशिरश्छिन्नं, तेन तस्या अपवित्रजातीयता; अत एव तस्याः पवित्रीकर- णार्थं यज्ञादौ पवित्रनामककुशधारणं तत्र क्रियते । अनामिकाधृता दर्भा ह्येकानामिकयापि वा । द्वाभ्यामनामिकाभ्यां तु धार्ये दर्भपवित्रके ॥; also पुरा कवीनां गणनाप्रसङ्गे कनिष्ठिकाधिष्ठितकालिदासाः । अद्यापि तत्तुल्यकवे- रभावादनामिका सार्थवती बभूव ॥ Subhās.Sanskrit-English dictionary > अनामा _anāmā _अनामिका _anāmikā
-
20 तृणम् _tṛṇam
तृणम् [तृह्-नक् हलोपश्च Uṇ.5.8]1 Grass in general; किं जीर्णं तृणमत्ति मानमहतामग्रेसरः केसरी Bh.2.29.-2 A blade of grass, reed, straw.-3 Anything made of straw (as a mat for sitting); often used as a symbol of worthlessness or uselessness; तृणमिव लघुलक्ष्मीर्नैव तान- संरुणद्धि Bh.2.17; see तृणीकृ also.-Comp. -अग्निः 1 a fire of chaff of straw; ब्राह्मणस्त्वनधीयानस्तृणाग्निरिव शाम्यति Ms.3. 168.-2 fire quickly extinguished.-3 burning a crimi- nal by twisting straw round his body and then setting it on fire.-अञ्जनः a chameleon.-अटवी a forest abounding in grass.-अन्नम् rice growing wild.-असृज् n.,-कुङ्कुमम्, -गौरम् a variety of perfume.-आवर्तः a whirlwind.-इन्द्रः the palmyra tree.-उल्का a torch of hay, a fire-brand made of straw.-ओकस् n. a hut of straw.-काण्डः, -ण्डम् a heap of grass.-कुटी, -कुटीर- कम् a hut of straw.-कूटम् a heap of straw.-कूर्चिका a whisk.-केतुः 1 the palmyra tree.-2 a bamboo.-गणना thinking anything to be of no importance; यशसि रसिकता- मुपागतानां तृणगणना गुणरागिणां धनेषु Vikr.6.2.-गोधा a kind of chameleon.-ग्राहिन् m. a sapphire.-चरः a kind of gem (गोमेद).-जलायुका, -जलूका a caterpillar; यथा तृणजलूकेयं नापयात्यपयाति च । न त्यजेन्म्रियमाणो$पि प्राग्देहा- भिमतिं जनः ॥ Bhāg.4.29.77.-जम्भन् a. feeding on grass.-जातिः f. grass-kind, the vegetable kingdom; Ms.1 48.-ज्योतिस् n. the plant called ज्योतिष्मती; Ki.15. 47 com.-द्रुमः 1 the palm tree.-2 the cocoa-nut tree.-3 the betel-nut tree.-4 the Ketaka tree.-5 the date-tree-धान्यम् grain growing wild or without cultivation (Mar. देवभात).-ध्वजः 1 the palmyra tree.-2 a bam- boo.-पीडम् hand-to-hand fighting; 'रज्जूकरणे तृणमिव यत्र बाह्वादिकं व्यावर्त्यते तद्युद्धम्' Mb.23.3.2 com.-पूलिक N. of a human abortion; Charaka 4.4.1.-पूली a mat, seat made of reeds.-प्राय a. worth a straw, worthless, insignificant.-बिन्दुः N. of a sage; R.8.79.-भुज् a. graminivorous; Ks.6.-भूत a. deprived of all power; Mb.7.-मणिः a sort of gem (amber).-मत्कुणः a bail or surety (perhaps a wrong reading for ऋणमत्कुण).-राज् m. the vine palm.-राजः 1 the cocoa-nut tree.-2 the bamboo.-3 the sugarcane.-4 the palmyra tree.-वृक्षः 1 the fanpalm tree.-2 the date-tree.-3 the cocoa-nut tree.-4 the areca-nut tree.-शालः the areca-nut tree, bamboo; तृणशालो राज- ताल्यां वेणौ Nm.-शीतम् a kind of fragrant grass.-शून्यम् N. of two plants केतकी and मल्लिका; तृणशून्यं तु मल्लिका Ak; परिलसत्तृणशून्यमतल्लिकापरिमलावहमारुतसेवितः Rām. Ch.4.32.-षट्पदः a kind of wasp (Mar. कुंभारीण).-सारा the plantain tree.-सिंहः an axe.-हर्म्यः a house of straw.
Страницы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
gaṇá-nātha — गणनाथ … Indonesian dictionary
gaṇá-nāyaka — गणनायक … Indonesian dictionary
gaṇana — गणन … Indonesian dictionary
gaṇanā — गणना … Indonesian dictionary
gaṇanā-gati — गणनागति … Indonesian dictionary
gaṇanā-mahā-mātra — गणनामहामात्र … Indonesian dictionary
gaṇanā-pati — गणनापति … Indonesian dictionary
gaṇanā-pattrikā — गणनापत्त्रिका … Indonesian dictionary
gaṇanīya — गणनीय … Indonesian dictionary
Nirukta — Part of a series on Hindu scriptures … Wikipedia
Goan Temple Institute — Goan Temple InstitutionA temple is called as Deul ( देवूळ ) or a Sausthan ( संस्थान ) in Konkani.In days of yore the temple used to be the centre of the village or city, and all the other social ,cultural and economic gatherings in Goa. This… … Wikipedia
