Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

कुलालचक्र

  • 1 कालचक्र


    kālá-cakra
    n. the wheel of time (time represented as a wheel which always turns round) MBh. Hariv. etc.;

    a given revolution of time, cycle <according to the Jainas, the wheel of time has twelve Aras orﾠ spokes andﾠ turns round once in 2000, 000, 000, 000, 000 Sāgaras of years;
    cf. ava-sarpiṇī andﾠ ut-s-;
    the wheel of fortune (sometimes regarded as a weapon) R. ;
    N. of a Tantra. Buddh. ;
    m. N. of the sun MBh. III, 151 ;
    - jātaka n. - prakāṡa m. N. of wks.

    Sanskrit-English dictionary > कालचक्र

  • 2 कुलालचक्र


    kúlāla-cakra
    n. a potter's disk BhP. V, 22, 2.

    Sanskrit-English dictionary > कुलालचक्र

  • 3 कौलालचक्र


    kaulālá-cakrá
    n. a potter's wheel ṠBr. XI, 8, 1, 1.

    Sanskrit-English dictionary > कौलालचक्र

  • 4 पिशाचकालचक्रयुद्धवणन


    piṡācá-kāla-cakra-yuddha-vaṇana
    n. N. of wk.

    Sanskrit-English dictionary > पिशाचकालचक्रयुद्धवणन

  • 5 मालचक्रक


    māla-cakraka
    n. the hip-joint L.

    Sanskrit-English dictionary > मालचक्रक

  • 6 लोलचक्षुस्


    lola-cakshus
    mfn. having a rolling eye W. ;

    looking wantonly upon (loc.) Ṡiṡ.

    Sanskrit-English dictionary > लोलचक्षुस्

  • 7 crook

    n.
    धोखेबाज, छली; लाठी, गडेरिया या पादरी की लग्गी, दंड; अंकुश, घुमाव
    v. tr.
    टेढा करना, नवाना, लचकाना, झुकाना
    v. intr.
    मुडना, टेढा हो जाना, लचक जाना, झुक जाना

    English-Hindi new dictionary > crook

  • 8 आकेकर _ākēkara

    आकेकर a. Half-shut, half-closed (eyes); निमीलदाके- करलोलचक्षुषा Ki.8.53; Māl.5; K.81; चिरमवतु हरेर्दृष्टि- राकेकरा वः Mu.3.21 दृष्टिराकेकरा किंचित्स्फुटापाङ्गे प्रसारिता । मीलितार्धपुटालोके ताराव्यावर्तनोत्तरा ॥

    Sanskrit-English dictionary > आकेकर _ākēkara

  • 9 आरुह् _āruh

    1
    आरुह् 1 P.
    1 To ascend, mount, bestride, get upon (with acc., sometimes loc.); सिंहासनमारुरोह K.111; आरुरुह् रथादिषु Bk.14.8; आरूढकुलालचक्रमिव Mu.5.5; mounted on a potter's wheel; 7.12.
    -2 To ride upon, get ascendancy over, domineer over (fig.); वृषल भृत्यमिव मामारोढुमिच्छसि Mu.3; Pt.1.36.
    -3 To venture upon, undertake, enter upon, make; प्रतिज्ञामारोढुं पुनरपि चलत्येष चरणः Mu.3.3,27; so यौवनारूढ, योगारूढ.
    -4 To attain, gain, get to, reach; सौन्दर्यस्य पारमारूढा न वा Dk.88; Ki.2.13; तुलां यदारोहति दन्तवाससा Ku.5.34; आरुरोह कुमदाकरोपमाम् R.19,34. The senses of this root are modified according to the noun with which it is joined; आरूढरुषा Ku.7.67 excited to anger; तदागमारूढगुरुप्रहर्षः R. 5.61; मन्त्रिपदमारूढः Mu.6; तर्कारूढा 6.19 engaged in guessing; Ś.5.9; शीघ्रं बुद्धिमारोहति Ś. B. strikes the mind; यौवनपदवीमारूढः attained his majority; अवस्थान्तर- मारूढा M.3; संशयं पुनरारुह्य H.1.7 running a risk; संशयमारुरोह शैलः Ki.13.16. -Caus. (रोह-प-यति)
    1 To cause to go up or ascend, raise up, elevate; अमात्यो$- स्मान्पुरातनीमवस्थामारोपयिष्यति Mu.2 will raise or elevate; शूलानारोपयेत् Y.2.273; आरोपिता मनोविषयमात्मनः Ku.6.17.
    -2 To cause to mount or sit (on oneself) (Ātm.); करेणुरारोहयते निषादिनम् Śi.12.5.
    -3 To cause to grow, plant (lit).
    -4 To establish, instal, seat (fig.); राज्ये चारोपिता वयम् Mu.7.18; इत्यारोपितपुत्रास्ते R.15.91.
    -5 To cause, produce, bring out; उष्माणम् K.15; प्रणयम् 134,142; आरोपितप्रीतिरभूत् 173,212; प्रतापमारोपयितुम् 11, 119 show or exhibit.
    -6 To place, fix, direct; अङ्कमा- रोप्य placing in the lap; R.3.26,14.27; Ku.1.37; चक्षुः˚ cast a look at; Pt.1.243; आशीर्वादमारोपयन्तः Ki.18.46 conferring or pronouncing; आभरणभारमङ्गेषु नारोपयन्ति K.23 put or wear; पत्रे आरोपितं कुरु Ś.6. commit to paper; आरोप्यते शिला शैले H.2.46.
    -7 To entrust to, appoint to, charge with; मन्त्रिणि राज्यभार- मारोप्य K.57; अमात्यपदे आरोपितः Pt.1.
    -8 To cause to go to or attain a particular state; करतलं कर्णपूरता- मारोपितम् K.6; आरोपय गरीयस्त्वम् 27 raise to greatness 315; Dk.118.
    -9 To ascribe, attribute, impute; आत्मन्या- रोपिताभिमानाः K.18,185; छाया हि भूमेः शशिनो मलत्वेनारो- पिता शुद्धिमतः प्रजाभिः R.14.4.
    -1 To string (as a bow); धनुरारोपयन् U.4; तं देशमारोपितपुष्पचापे Ku.3.35; Bk.14.8.
    2
    आरुह् a. Ved. Ascending; Rv.1.124.7. f.
    1Excre- scence.
    -2 A shoot (of a plant); यास्ते रुहः प्ररुहो यास्त आरुहः Av.13.1.9.

    Sanskrit-English dictionary > आरुह् _āruh

  • 10 काल _kāla

    काल a. (
    -ली f.)
    1 Black, of a dark or dark-blue colour; Rām.5.17.9. Mb.8.49.48.
    -2 Injuring, hurting.
    -लः 1 The black or dark-blue colour.
    -2 Time (in general); विलम्बितफलैः कालं निनाय स मनोरथैः R.1.33; तस्मिन्काले at that time; काव्यशास्त्रविनोदेन कालो गच्छति धीमताम् H.1.1 the wise pass their time &c.
    -3 Fit or opportune time (to do a thing), proper time or occasion; (with gen., loc., dat., or inf.); R.3.12,4.6,12.69; पर्जन्यः कालवर्षी Mk.1.6; काले वर्षतु पर्जन्यः &c.
    -4 A period or portion of time (as the hours or watches of a day); षष्ठे काले दिवसस्य V.2.1. Ms.5.153.
    -5 The weather.
    -6 Time considered as one of the nine dravyas by the Vaiśeṣikas.
    -7 The Supreme Spirit regarded as the destroyer of the Universe, being a personification of the destructive principle; कालः काल्या भुवनफलके क्रीडति प्राणिशारैः Bh.3.39.
    -8 (a) Yama, the god of death; कः कालस्य न गोचरान्तरगतः Pt.1.146. (b) Death, time of death; स हि कालो$स्य दुर्मतेः Rām.7.64.1.
    -9 Fate, destiny.
    -1 The black part of the eye.
    -11 The (Indian) cuckoo.
    -12 The planet Saturn.
    -13 N. of Śiva; N. of Rudra; उग्ररेता भवः कालो वामदेवो धृतव्रतः Bhāg.3.12.12.
    -14 A measure of time (in music or prosody).
    -15 A person who distils and sells spirituous liquor.
    -16 A section, or part.
    -17 A red kind of plumbago.
    -18 Resin, pitch.
    -19 N. of an enemy of Śiva.
    -2 (with the Jainas) One of the nine treasures.
    -21 A mystical name for the letter म्.
    -22 N. of the one of four contentments mentioned in साङ्ख्यकारिका; प्रकृत्युपादानकालभागाख्याः Śāṅ. K.5.
    -ला 1 N. of several plants.
    -2 N. of a daughter of Dakṣa.
    -3 An epithet of Durgā.
    -ली 1 Blackness.
    -2 Ink, black ink.
    -3 An epithet of Pārvatī, Śiva's wife.
    -4 A row of black clouds.
    -5 A woman with a dark complexion.
    -6 N. of Satyavatī, mother of Vyāsa. जनयामास यं काली शक्तेः पुत्रात्पराशरात् Mb.1.6.2; Bu. ch.4.76.
    -7 Night.
    -8 Censure, blame.
    -9 One of the seven tongues of Fire: काली कराली च मनोजवा च सुलोहिता या च सुधूम्रवर्णा । स्फुलिङ्गिनी विश्वरुची च देवी लेलायमाना इति सप्तजिह्वाः ॥ Muṇḍ.1.2.4.
    -1 A form of Durgā कालि कालि महा- कालि सीधुमांसपशुंप्रिये Mb.4.6.17. कालीतनयः a buffalo.
    -11 One of the Mātṛis or divine mothers.
    -12 N. of a wife of Bhīma.
    -13 A sister of Yama.
    -14 A kind of learning (महाविद्या)
    -15 A small shrub used as a purgative.
    -16 A kind of insect.
    -लम् 1 Iron. क्षुरो भूत्वा हरेत्प्राणान्निशितः कालसाधनः Mb.1.14.89.
    -2 A kind of perfume.
    -Comp. -अयसम् iron.
    -अक्षरिकः a scholar, one who can read and decipher.
    -अगरु n. a kind of sandal tree, black kind of aloe; कालागुरुर्दहनमध्यगतः सम- न्ताल्लोकोत्तरं परिमलं प्रकटीकरोति Bv.1.7, R.4.81. (-n.) the wood of that tree. शिरांसि कालागुरुधूपितानि Ṛs.4.5;5.5.
    -अग्निः, -अनलः 1 the destructive fire at the end of the world.
    -2 an epithet of Rudra.
    -3. a kind of bead (रुद्राक्ष).
    -अङ्ग a. having a dark-blue body (as a sword with a dark-blue edge) Mb.4.8.1.;
    -अजिनम् the hide of a black antelope.
    -अञ्जनम् a sort of colly- rium; न चक्षुषोः कान्तिविशेषबुद्ध्या कालाञ्जनं मङ्गलमित्युपात्तम् Ku.7.2,82. (
    -नी) a small shrub used as a purga- tive (Mar. काळी कापशी).
    -अण्डजः the (Indian) cuckoo.
    -अतिक्रमः, -क्रमणम् delay, being late; कालातिक्रमणं वृत्तेर्यो न कुर्वति भूपतिः Pt.1.154.
    -अतिपातः, -अतिरेकः loss of time, delay; Māl.2.
    -अतीत a. elapsed, passed by.
    -अत्ययः 1 delay, lapse of time.
    -2 loss by lapse of time.
    -अध्यक्षः 1 'presiding over time', epithet of the sun.
    -2 the Supreme Soul.
    -अनुनादिन् m.
    1 a bee.
    -2 a sparrow.
    -3 the Chātaka bird.
    -अनुसारकः 1 Tagara tree.
    -2 yellow sandal.
    -अनुसारिः, -अनु- सारिन्, -अनुसारिवा, -अनुसार्यः, -र्यकः benzoin or benja- min.
    (-र्यम्) 1 a yellow fragrant wood (पीतचन्दन).
    -2 Sissoo wood.
    -अन्तकः time, regarded as the god of death, and the destroyer of every thing.
    -अन्तरम् 1 an interval.
    -2 a period of time.
    -3 another time or opportunity. ˚आवृत a. hidden or concealed in the womb of time. ˚क्षम a. able to bear delay; अकालक्षमा देव्याः शरीरावस्था K.263; Ś.4. ˚प्रेक्षिन् Pt.3.172. ˚विषः an animal venomous only when enraged, as a rat.
    -अभ्रः a dark, watery cloud.
    -अयनम् See कालचक्र Bhāg.5.22.11.
    -अवधिः appointed time.
    -अवबोधः knowledge of time and circumstances; Māl.3.11.
    -अशुद्धिः f.
    -अशौचम् period of mourning, ceremonial impurity caused by the birth of a child or death of a relation in the family; see अशौच.
    -अष्टकम् 1 first to eighth days of the dark half of the month आषाढ (festival period of कालभैरव)
    -2 a stotra of कालभैरव by Śhaṅkarāchārya.
    -आकृष्ट a.
    1 led to death.
    -2 produced or brought by time.
    -आत्मक a. depending on time or desti- ny.
    -आत्मन् m. the Supreme Spirit.
    -आदिकः The month चैत्र.
    -आम्रः 1 a mango-kind; कालाम्ररसपीतास्ते नित्यं संस्थित- यौवनाः Mb.6.7.18.
    -2 N. of a Dvīpa; Hariv.
    -आयसम् iron. -a. made of iron; ततः कालायसं शूलं कण्टकैर्बहुभिश्च तम् Rām.7.8.15.
    -उप्त a. sown in due season.
    -कञ्जम् a blue lotus.
    -कटम्, -कटः an epithet of Śiva; Mb.13.
    -कण्ठः 1 a peacock.
    -2 a sparrow.
    -3 a wagtail.
    -4 a gal- linule.
    -5 an epithet of Śiva; कालिन्दीकालकण्ठः कलयतु कुशलं को$पि कापालिको नः Udb.; U.6.
    -कण्ठी Pārvatī, the wife of कालकण्ठ i. e. शिव. नृत्यन्तीमिव रजनी नटीं प्रतीमो गानश्री- र्विलसति नाथ कालकण्ठी Rām Ch.7.23.
    -कण्टक, -कण्ठकः a gallinule.
    -कण़्डकः a water-snake.
    -करणम् appointing or fixing time.
    -कर्णिका, -कर्णी misfortune.
    -कर्मन् n.
    1 death.
    -2 destruction; त्रैलोक्यं तु करिष्यामि संयुक्तं काल- कर्मणा Rām.3.64.62.
    -कलायः dark pulse.
    -कल्प a fatal, deadly.
    -कल्लकः A water-snake.
    -कालः Supreme Being.
    -कीलः noise.
    -कुण्ठः Yama.
    -कुष्ठः a myrrh.
    -कूटः, -टम् (a) a deadly poison; अहो बकी यं स्तनकाल- कूटं अपाययत् Bhāg.3.2.23; Ś.6. (b) the poison churned out of the ocean and drunk by Śiva; अद्यापि नोज्झति हरः किल कालकूटम् Ch. P.5. कालकूटस्य जननीं तां स्तुवे वामलोचनाम् Vb.
    -कूटकः a poison; Mb.1.
    -कृत् m.
    1 the sun.
    -2 a peacock.
    -3 Supreme Spirit.
    -कृत 1 produced by time.
    -2 fixed, appointed.
    -3 lent or deposited,
    -4 done for a long time. (
    -तः) the sun.
    -क्रमः lapse of time, course of time; कालक्रमेण in course or process of time; Ku.1.19.
    -क्रिया 1 fixing a time.
    -2 death.
    -क्षेपः 1 delay, loss of time; कालक्षेप ककुभसुरभौ पर्वते पर्वते ते (उत्पश्यामि) Me.22; मरणे कालक्षेपं मा कुरु Pt.1.
    -2 passing the time.
    -खञ्जम्, -खञ्जनम् -खण्डम् the liver; स्वादुकारं कालखण्डोपदंशम् Śi.18.77.
    -गङ्गा the river Yamu- nā.
    -ग्रन्थिः a year.
    -घातिन् a. killing by degrees or slowly (as a poison).
    -चक्रम् 1 the wheel of time (time being represented as a wheel always moving).
    -2 a cycle.
    -3 (hence fig.) the wheel of fortune, the vicissitudes of life. (
    -क्रः) an epithet of the sun.
    -चिह्नम् a symptom of approaching death.
    -चोदित a. summoned by the angel of death.
    -जोषकः One who is satisfied with sparse food at the proper time.
    -ज्येष्ठः a. senior in years, grown up; U.5.12.
    -ज्ञ a. knowing the proper time or occasion (of any action); अत्यारूढो हि नारीणामकालज्ञो मनोभवः R.12.33; Śi.2.83.
    (-ज्ञः) 1 an astrologer.
    -2 a cock.
    -ज्ञानिन् m. an epithet of Śiva.
    -तिन्दुकः a kind of ebony.
    -त्रयम् the three times; the past, the present, and the future; ˚दर्शी K.46.
    -दण्डः death; श्रेयस्त्रैविक्रमस्ते वितरतु विबुधद्वेषिणां कालदण्डः Dk.
    -दमनी an epithet of Durgā.
    -दष्ट a. doomed to death; कालदष्टं नृपं ज्ञात्वा Bm.1.18.
    -धर्मः, -धर्मन् m.
    1 the line of conduct suitable to any parti- cular time.
    -2 the law or rule of time.
    -3 effects proper to the time.
    -4 fated time, death; कालधर्मं गते सगरे Rām.1.42.1. न पुनर्जीवितः कश्चित्कालधर्ममुपागतः Mb.; परीताः काल- धर्मणा &c.
    -धारणा prolongation of time.
    -नरः (in astro- logy) the figure of a man's body.
    -नाथः; -निधिः Śiva.
    -नियोगः decree of fate or destiny; लङ्घ्यते न खलु काल- नियोगः Ki.9.13.
    -निरूपणम् determination of time, chronology.
    -निर्यासः Bdellium (Mar. गुग्गुळ).
    -नेमिः 1 the rim of the wheel of time.
    -2 N. of a demon, uncle of Rāvaṇa, deputed by him to kill Hanūmat.
    -3 N. of a demon with 1 hands killed by Viṣṇu. ˚अरिः, रिपुः, हरः, हन् m. epithets of Kṛiṣṇa.
    -पक्व a. ripened by time; i. e. spontaneously; Ms.6.17,21; Y.3.49.
    -परिवासः standing for a time so as to become stale.
    -पर्णः the flower plant (Mar. नगर).
    -पर्ययः a delay (कालातिक्रम); वक्तुमर्हसि सुग्रीवं व्यतीतं कालपर्यये Rām.4.31.8.
    -पर्यायः the revolution or course of time; मन्ये लोकविनाशो$यं कालपर्यायनोदितः Mb.11.15.41.
    -पाशः the noose of Yama or death.
    -पाशिकः a hang- man.
    -पु (पू) रुषः an attendant of Yama.
    -पृष्ठम् 1 a species of antelope.
    -2 a heron.
    (-कम्) 1 N. of the bow of Karṇa; Ve.4.
    -2 a bow in general.
    -प्रभातम् autumn or Śarad; (the two months following the rainy season considered as the best time).
    -बन्धन a. being under control of death (काल); प्रत्यक्षं मन्यसे कालं मर्त्यः सन् कालबन्धनः Mb.3.35.2.
    -भक्षः an epithet of Śiva.
    -भृत् m. the sun.
    -भैरवः an epithet of Śiva.
    -मल्लिका, -मान (लः) the plant ocimum (Mar. तुळस).
    -मालम् a measure of time.
    -मुखः a species of ape; Mb.3.292.12.
    -मेषी, -मेशिका, -मेषिका f. the Manjiṣṭha plant.
    -यवनः a kind of yavanas and enemy of Kṛiṣṇa and an invincible foe of the Yādavas. Kṛiṣṇa, finding it impossible to vanquish him on the field of battle, cunningly decoyed him to the cave where Muchakunda was sleeping who burnt him down.
    -यापः, -यापनम् procrastination, delay, putting off.
    -योगः fate, destiny.
    -योगतः according to the requirements of the time; Pt.1.184.
    -योगिन् m. an epithet of Śiva.
    -रात्रिः, -रात्री f.
    1 a dark night.
    -2 a sister of Yama.
    -3 the Amāvasyā on which lamps are lighted (in the Divali holidays).
    -4 the night of destruction at the end of the world (iden- tified with Durgā); कालरात्रीति तां (सीतां) विद्धि सर्वलङ्का- विनाशिनीम् Rām.5.51.34.
    -5 a particular night in the life of man, on the 7th day of the 7th month of the 77th year.
    -रुद्रः Rudra regarded as the fire that is to destroy the world.
    -लवणम् the बिड salt. (Mar. संचळखार)
    -लोहक्, -लौहम् steel.
    -वलनम् the armour.
    -विप्रकर्षः prolongation of time. विषयबाहुल्यं कालविप्रकर्षश्च स्मृतिं प्रमुष्णाति Mv.5.9.
    -विभक्तिः f. a section or part of time; Ms.1.24.
    -वृद्धिः f. periodical interest (payable monthly, quarterly, or at stated times); Ms.8.153.
    -वृन्तः a kind of pulse (कुलत्थ).
    -वेला the time of Saturn, i. e. a particular time of the day (half a watch every day) at which any religious act is improper.
    -संकर्षा a girl nine years old personating Durgā at a festival.
    -संकर्षिन् a. shortening time (as a mantra); कालसंकर्षिणीं विद्यां दीक्षापूर्वमुपादिशत् Ks.68.65.
    -संगः a. delay; जानामि कार्यस्य च कालसंगम् Rām.4.33.53.
    -संरोधः 1 keeping back for a long time; Ms.8.143.
    -2 lapse of a long period of time; Ms.8.143.
    -सदृश a. opportune, timely.
    -समन्वित, -समायुक्त a. dead; Rām.2.65.16.
    -संपन्न a. dated, bearing a date.
    -सर्पः the black and most poisonous variety of the snake; Gīt.1.12.
    -सारः the black antelope. (
    -रम्) a yellow sort of sandal wood. a. having a black centre or pupil; न कालसारं हरिणं तदक्षिद्वयं प्रभुर्बुद्धुमभून्मनोभूः N.6.19.
    -सूत्रम्, -सूत्रकम् 1 thread of time or death.
    -2 N. of a particular hell; Y.3.222; Ms.4.88.
    -स्कन्दः the Tamāla tree.
    -स्वरूप a. terrible as death, (deathlike in form).
    -हरः an epithet of Śiva.
    -हरणम् loss of time, delay; Ś.3; U.5; यात्वन्येन (वरेण) विहाय कालहरणं रामो वनं दण्डकाम् Mv.4.41.
    -हानिः f. delay; मामक्षमं मण्डनकालहानेर्वेत्तीव बिम्बाधरबद्धतृष्णम् R.13.16.

    Sanskrit-English dictionary > काल _kāla

  • 11 कुलालः _kulālḥ

    कुलालः [Uṇ.1.117.]
    1 A potter; ब्रह्मा येन कुलालवन्नि- यमितो ब्रह्माण्डभाण्डोदरे Bh.2.95.
    -2 A wild cock.
    -3 An owl.
    -ली The wife of a potter.
    -2 A blue stone used as a collyrium.
    -Comp. -चक्रम् a potter's disk; यथा कुलालचक्रेण भ्रमता सह भ्रमताम् Bhāg.5.22.2.

    Sanskrit-English dictionary > कुलालः _kulālḥ

  • 12 नत _nata

    नत p. p. [नम्-क्त]
    1 Bent, bowed, stooping, inclined.
    -2 Sunk, depressed.
    -3 Crooked, curved.
    -4 Bowing to, saluting; सुविस्मितं कृत्यमजं नतो$स्मि तम् Bhāg.5.18.4.
    -तम् 1 The distance of any planet from the meridian.
    -2 The zenith distance at a meridian transit.
    -3 Incli- nation.
    -4 The buttocks (cf. नततटे); L. D. B.
    -Comp. -अंशः zenith distance.
    -अङ्गः a.
    1 bending the body.
    -2 stooping, bowed.
    (-ङ्गी) 1 a woman with stooping limbs; नताङ्गी मातङ्गी रुचिरगतिभङ्गी भगवती । सती शम्भोरम्भो- रुहचटुलचक्षुर्विजयते ॥ Ā. L.4.
    -2 a woman in general; तामीषत्प्रचलविलोचनां नताङ्गीमालिङ्गन्पवन मम स्पृशाङ्गमङ्गम् Māl. 1.38.
    -उन्नत a. high and low; अस्मिन्नलक्षितनतोन्नतभूमिभागे मार्गे पदानि खलु ते विषमीभवन्ति Ś.4.15.
    -कालः, -घटिका an hour-angle; distance in time from meridian.
    -ज्या the sine of the hour-angle.
    -नाडी, -नाडिका 1 the distance in time of any planet from the meridian.
    -2 any hour of birth after noon or before midnight.
    -नाभि a. thin, slender; तस्याः प्रविष्टा नतनाभिरन्ध्रं रराज तन्वी नवलोमराजिः Ku.1.38.
    -नासिक a. flat-nosed.
    -पर्वन् a. flat-jointed.
    -भूः a woman with curved eye-brows; यदि हंस गता न ते नतभ्रूः सरसो रोधसि दृक्पथं प्रिया मे V.4.32.

    Sanskrit-English dictionary > नत _nata

  • 13 युगम् _yugam

    युगम् 1 A yoke (m. also in this sense); युगव्यायतबाहुः R.3.34;1.87; Śi.3.68.
    -2 A pair, couple, brace; कुचयोर्युगेन तरसा कलिता Śi.9.72; स्तनयुग Ś.1.19.
    -3 A couple of stanzas forming one sentence; see युग्म.
    -4 An age of the world; (the Yugas are four:-- कृत or सत्य, त्रेता, द्वापर and कलि; the duration of each is said to be respectively 1,728,; 1,296,; 864.; and 432, years of men, the four together comprising 4,32, years of men which is equal to one Mahāyuga q. v.; it is also supposed that the regularly descending length of the Yugas represents a corresponding physical and moral deterioration in the people who live during each age, Krita being called the 'golden' and Kali or the present age the 'iron' age); धर्मसंस्थापनार्थाय संभवामि युगे युगे Bg.4.8; युगशतपरिवर्तान् Ś7.34.
    -5 (Hence) A long period of years (कालचक्र); युगं वा परिवर्तेत यद्येवं स्याद् यथा$$त्थ माम् Mb.5.16.99.
    -6 A generation, life; आ सप्तमाद् युगात् Ms.1.64; जात्युत्कर्षो युगे ज्ञेयः पञ्चमे सप्तमे$पि वा Y.1.96. (युगे = जन्मनि Mit.).
    -7 An expression for the number 'four', rarely for 'twelve',
    -8 A period of five years.
    -9 A measure of length equal to four Hastas.
    -1 A part of a chariot or plough.
    -11 N. of a particular configuration of the moon.
    -Comp. -अंशकः a year.
    -अध्यक्षः 1 N. of Prajāpati.
    -2 of Śiva.
    -अन्तः 1 the end of the yoke.
    -2 the end of an age, end or destruction of the world; युगान्तकालप्रति- संहृतात्मनो जगन्ति यस्यां सविकासमासत Śi.1.23; R.13.6.
    -3 meridian, mid-day.
    -अन्तर 1 a kind of yoke.
    -2 a succeeding generation.
    -3 another division of the sky; युगान्तरमारूढः सविता Ś.4.
    -अवधिः end or destruction of the world; पयस्यभिद्रवति भुवं युगावधौ Śi.17.4.
    -आद्या the first day of a Yuga.
    -कीलकः the pin of a yoke.
    -क्षयः destruction of the world.
    -धरः the pole of a carriage.
    -धुर् f. the pin of a yoke.
    -पत्रः, -पत्रकः the mountain ebony.
    -पार्श्वग a. going to the side of the yoke, (said of an ox while being broken in to the yoke).
    -बाहु a. long-armed; युगपद्युगबाहुभ्यः प्राप्तेभ्यः प्राज्यविक्रमाः Ku.2.18.
    -मात्रम् the length of a yoke (= 4 hands).
    -वरत्रम् a yoke-strap; युगवरत्रे उपदंशिते ईषाचक्रादिसंनिधाने चेद् अक्षमानयेत्युच्यते तदा यानाक्षमधिकृत्य ब्रूते इति गम्यते, न तु विदेवनाक्षमिति ŚB. on MS.6.8.35.

    Sanskrit-English dictionary > युगम् _yugam

  • 14 कालेयक


    kāleyaka
    m. the plant Curcuma xanthorrhiza L. ;

    a particular part of the intestines (different fr. the liver) Suṡr. ;
    a disease like jaundice Suṡr. ;
    a dog (for kaul-) Hcar. ;
    (am) n. a fragrant wood R. ;
    - कालकरण
    - कालकर्मन्
    - कालकल्प
    - कालकार
    - कालकारित
    - कालकुण्ठ
    - कालकृत्
    - कालकृत
    - कालकौमुदी
    - कालक्रम
    - कालक्रिया
    - कालक्षेप
    - कालगत
    - कालगति
    - कालगुप्त
    - कालग्रन्थि
    - कालघातिन्
    - कालचक्र
    - कालचोदित
    - कालजोषक
    - कालज्ञ
    - कालज्ञान
    - कालज्ञानिन्
    - कालतत्त्वार्णव
    - कालतन्त्रकवि
    - कालतर
    - कालतरङ्ग
    - कालतस्
    - कालता
    - कालतुल्य
    - कालतोयक
    - कालत्रय
    - कालत्रितय
    - कालदण्ड
    - कालदमनी
    - कालदास
    - कालदिवाकर
    - कालदूत
    - कालदेशविभाग
    - कालधर्म
    - कालधर्मन्
    - कालधारणा
    - कालनर
    - कालनाथ
    - कालनिधि
    - कालनियोग
    - कालनिरूपण
    - कालनिर्णय
    - कालनिर्वाह
    - कालनेमि
    - कालनेमिन्
    - कालपक्व
    - कालपथ
    - कालपरिपाक
    - कालपरिवास
    - कालपर्यय
    - कालपाश
    - कालपाशिक
    - कालपुरुष
    - कालपूग
    - कालप्रबोधिन्
    - कालप्रभात
    - कालप्ररूढ
    - कालप्रिय
    - कालभक्ष
    - कालभाग
    - कालभृत्
    - कालमयूख
    - कालमहिमन्
    - कालमाधव
    - कालमार्ताण्ड
    - कालमाहात्म्य
    - कालमूर्ति
    - कालयाप
    - कालयापन
    - कालयुक्त
    - कालयोग
    - कालयोगिन्
    - कालरात्रि
    - कालरात्री
    - कालरुद्र
    - कालरूपधृष्
    - कालरूपिन्
    - कालवत्
    - कालविक्रम
    - कालविद्
    - कालविद्या
    - कालविद्वस्
    - कालविधान
    - कालविधृति
    - कालविध्वंसन
    - कालविप्रकर्ष
    - कालविभक्ति
    - कालविभाग
    - कालविवेक
    - कालवृद्धि
    - कालवेग
    - कालव्यापिन्
    - कालव्रत
    - कालशक्ति
    - कालसंरोध
    - कालसंहिता
    - कालसंकर्षा
    - कालसंकर्षिन्
    - कालसंख्या
    - कालसंग्रह
    - कालसदृश
    - कालसमन्वित
    - कालसमायुक्त
    - कालसम्पन्न
    - कालसाह्वय
    - कालशिद्धान्त
    - कालसूक्त
    - कालसूत्र
    - कालसूत्रक
    - कालसूर्य
    - कालस्वरूप
    - कालहार
    - कालांश
    - कालाकाङ्क्षिन्
    - कालाकृष्ट
    - कालाक्षरिक
    - कालाग्नि
    - कालातिक्रमण
    - कालातिपात
    - कालातीत
    - कालात्मक
    - कालात्यय
    - कालादर्श
    - कालादिक
    - कालाध्यक्ष
    - कालानयन
    - कालानल
    - कालान्तक
    - कालान्तयम
    - कालान्तर
    - कालापहार
    - कालाभ्यागमन
    - कालावधि
    - कालावर
    - कालाव्यवाय
    - कालाशुद्धि
    - कालाशौच
    - कालेज
    - कालेश्वर
    - कालेहिका
    - कालोत्तर
    - कालोत्पादित
    - कालोप्त

    Sanskrit-English dictionary > कालेयक

  • 15 कुलाल


    kúlāla
    m. (fr. kul Uṇ. I, 117),

    a potter VS. XVI, 27 Pāṇ. Bhartṛ. etc.. ;
    a wild cock (Phasianus gallus) L. ;
    an owl L. ;
    N. of a prince VP. ;
    (ī) f. the wife of a potter Rājat. VIII, 138 ;
    (= kulatthā) the plant Glycine labialis L. ;
    a blue stone applied as a collyrium to the eyes L. ;
    - कुलालकुक्कुट
    - कुलालकृत
    - कुलालचक्र
    - कुलालवत्
    - कुलालशाला

    Sanskrit-English dictionary > कुलाल

  • 16 कौलाल


    kaulālá
    m. (Ved. = kúl- Pāṇ. 5-4, 36 Vārtt. 1) a potter <« the son of a potter» Comm. > VS. XXX, 7 ;

    (am) n. (fr. kúl-), potter's ware, pottery ĀṡvGṛ. IV, 3, 19. ;
    - कौलालचक्र

    Sanskrit-English dictionary > कौलाल

  • 17 पिशाच


    piṡācá
    m. (ifc. f. ā) N. of a class of demons (possibly so called either from their fondness for flesh < piṡa for piṡita> orﾠ from their yellowish appearance;

    they were perhaps originally a personification of the ignis fatuus;
    they are mentioned in the Veda along with Asuras andﾠ Rākshasas seeﾠ alsoﾠ Mn. XII, 44 ;
    in later times they are the children of Krodhā cf. IW. 276);
    a fiend, ogre, demon, imp, malevolent orﾠ devilish being AV. etc. etc. (ifc. « a devil of a -» Kād.);
    N. of a Rakshas R. ;
    (ā) f. N. of a daughter of Daksha andﾠ mother of the Piṡācas VP. ;
    (ī) f. a female Piṡācas, a she-devil AV. etc. etc. ( alsoﾠ ifc. = m.);
    excessive fondness for (ifc.;
    e.g.. āyudha-p-, excessive fondness for fighting) Bālar. Anarghar. ;
    a species of Valerian L. ;
    N. of a Yogini Hcat. ;
    - पिशाचकालचक्रयुद्धवणन
    - पिशाचक्षयण
    - पिशाचगृहीतक
    - पिशाचचर्या
    - पिशाचचातन
    - पिशाचजम्भन
    - पिशाचता
    - पिशाचत्व
    - पिशाचदक्षिणा
    - पिशाचदीपिका
    - पिशाचद्रु
    - पिशाचपति
    - पिशाचबाधा
    - पिशाचभाषा
    - पिशाचभाष्य
    - पिशाचभिक्षा
    - पिशाचमोचन
    - पिशाचवदन
    - पिशाचविद्यावेद
    - पिशाचवृक्ष
    - पिशाचवेद
    - पिशाचश्वन्
    - पिशाचसंचार
    - पिशाचसब्ब
    - पिशाचहन्

    Sanskrit-English dictionary > पिशाच

  • 18 माल


    māla
    m. (derivation doubtful) N. of a district (lying west andﾠ south-west of Bengal) Megh. ;

    of one of the 7 islands, of Antara-dvilpa L., of Vishṇu L. ;
    of the son of a Sūdra andﾠ a Sūta L. ;
    pl. N. of a barbarous tribe orﾠ people MBh. ;
    (ā) f.;
    n. a field Inscr. MBh. ;
    a forest orﾠ wood near a village L. ;
    fraud, artifice L. ;
    (in some comp.) = mālā, a wreath, garland
    - मालकौश
    - मालकौशिक
    - मालचक्रक
    - मालजातक
    - मालजित्
    - मालधान्य
    - मालभञ्जिका
    - मालभारिन्
    - मालमङ्गल
    - मालश्री

    Sanskrit-English dictionary > माल

  • 19 लोल


    lola
    mf (ā)n. moving hither andﾠ thither, shaking, rolling, tossing, dangling, swinging, agitated, unsteady, restless MBh. Kāv. etc.;

    changeable, transient, inconstant, fickle Kāv. Kathās. ;
    desirous, greedy, lustful, (ifc.) eagerly desirous of orﾠ longing for (loc. inf. orﾠ comp.) Kāv. Var. etc.;
    m. the penis Gal.;
    N. of a man MārkP. ;
    (ā) f. the tongue L. ;
    lightning Prab. (v.l.);
    « the fickle orﾠ changeable one»
    N. of the goddess of fortune orﾠ Lakshmī Pañcar. ;
    of Dākshāyaṇi in Utpalâvartaka Cat. ;
    of the mother of the Daitya Madhu R. ;
    of a Yoginī Hcat. ;
    of two metres Chandom. Col.;
    (ī) f. (in music) a kind of composition Saṃgīt. ;
    lolita etc.
    - लोलकर्ण
    - लोलकुण्डल
    - लोलघट
    - लोलचक्षुस्
    - लोलजिह्व
    - लोलता
    - लोलत्व
    - लोलनयन
    - लोलनेत्र
    - लोललोचन
    - लोललाङ्गूल
    - लोललोल

    Sanskrit-English dictionary > लोल

  • 20 curve

    n.
    वक्र वस्तु, वक्रता; वक्र रेखा, टेढी रेखा
    v. tr. & intr.
    मुडना, झुकना, झुकाना, लचकाना, मोडना

    English-Hindi new dictionary > curve

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

  • Калачакра — (Бурятия, 19 век) Калачакра (санскр. कालचक्र …   Википедия

  • Калачакра тантра — Калачакре с супругой (яб юм) Калачакра (санскр. कालचक्र, «Колесо Времени») идам (тантрическое божество), используемое в наиболее сложной системе тантр Калачакре тантре. Калачакра тантра (санскр. कालचक्र तन्त्र, «Тантра Колеса Времени») тантра, в… …   Википедия

  • Kalachakra — Kālacakra(Sanskrit: unicode|कालचक्र; IAST: Kālacakra; Telugu : కాలచక్ర bo|t=དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ།|w=dus kyi khor lo) is a Sanskrit term used in Tantric Buddhism that means time wheel or time cycles . It refers both to a Tantric deity (Tib. yidam ) of… …   Wikipedia

  • Kalacakra — Kalachakra Kālacakra (Sanskrit: कालचक्र; IAST: Kālacakra; Telugu : కాలచక్ర Tibétain: དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ།; Translittération Wylie: dus kyi khor lo) est un terme utilisé dans le bouddhisme vajrayâna. Il signifie cycle temporel, ou la roue du… …   Wikipédia en Français

  • Kalachakra — Kālacakra (Sanskrit: कालचक्र; IAST: Kālacakra; Telugu : కాలచక్ర Tibétain: དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ།; Translittération Wylie: dus kyi khor lo) est un terme utilisé dans le bouddhisme vajrayâna. Il signifie cycle temporel, ou la roue du temps. La… …   Wikipédia en Français

  • Tantra Kalachakra — Tantra de Kalachakra Le Tantra de Kalachakra (sk. कालचक्र « roue/cycle du temps », tib. dus kyi khor lo) est avec son commentaire Vimalaprabha (sk. « lumière immaculée », tib. Dri med ‘od) le principal support de… …   Wikipédia en Français

  • Tantra de Kalachakra — Le Tantra de Kalachakra (sk. कालचक्र « roue/cycle du temps », tib. dus kyi khor lo) est avec son commentaire Vimalaprabha (sk. « lumière immaculée », tib. Dri med ‘od) le principal support de l’enseignement kalachakra du… …   Wikipédia en Français

  • Mohna de gori kayina — The story of Mohna De Gori Kayina (Chhattisgarhi: मोहना दे गोरी कईना) is the romantic and humorous story of Radi Mai Batau Tura (Chhattisgarhi:राडी मई बटऊ टुरा) alias Chhail Batohi Kunwar (Chhattisgarhi: छैल बटोही कुंवर) of Delhi and queen Mohna… …   Wikipedia

  • Kalachakra — Kalachakra, mandala de arena. Kālacakra (sánscrito: कालचक्र; IAST: Kālacakra; tamil: காலச்சக்கரம்) o Kalachakra es un término en sánscrito utilizado en budismo tántrico que se traduce como Rueda del Tiempo o Ciclo del Tiempo. Contenido …   Wikipedia Español

  • Tantra de kalachakra — Thangka de kalachakra[1] du monastère de Sera (collection privée). Le tantra de kalachakra (sanskrit: कालचक्र; IAST: Kālacakra; telugu : కాలచక్ర tibétain: དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ།; …   Wikipédia en Français

  • kālá-cakra — कालचक्र …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»