Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

कलभैरव

  • 1 कलभ‍

    කලභ kalabha m
    a young elephant.

    Pali-English dictionary > कलभ‍

  • 2 कलभ


    kalabha
    m. (3. kal Uṇ. III, 122),

    a young elephant (one thirty years old) Ragh. Mṛicch. Pañcat. etc.;
    a young camel Pañcat. IV ;
    Datura Fastuosa (= dhustūra) L. ;
    (ī) f. a sort of vegetable L. ;
    - कलभवल्लभ

    Sanskrit-English dictionary > कलभ

  • 3 कलभाषण


    kala-bhāshaṇa
    n. the act of speaking in a low voice

    Sanskrit-English dictionary > कलभाषण

  • 4 कलभाषिन्


    kala-bhāshin
    mfn. speaking with a pleasing voice Mālav.

    Sanskrit-English dictionary > कलभाषिन्

  • 5 कलभैरव


    kala-bhairava
    m. orﾠ n. (?)

    N. of a deep ravine in the mountain between the rivers Tāpī andﾠ Narmadā

    Sanskrit-English dictionary > कलभैरव

  • 6 कलभः _kalabhḥ

    कलभः (
    भी f.) [कल्-अभच् Uṇ.3.122; करणे शुण्डया भाति; भा-क, रस्य लत्वम् Tv.]
    1 A young elephant, cub; ननु कलभेन यूथपतेरनुकृतम् M.5; द्विपेन्द्रभावं कलभः श्रयन्निव R.3.32;11.39;18.38. Bhāg.8.2.23.
    -2 An ele- phant 3 years old.
    -3 A young camel; the young of any other animal.
    -4 A particular fragrant substance used as an unguent, कलभः करिपोतके । अङ्गलेपन वस्तूनां विशेषे$पि पुमान् भवेत् । Nm.

    Sanskrit-English dictionary > कलभः _kalabhḥ

  • 7 हत्थिकलभ‍

    හත්ථිකලභ hatthikalabha
    the young of an elephant.

    Pali-English dictionary > हत्थिकलभ‍

  • 8 कल


    kala
    mf (ā)n. (etym. doubtful) indistinct, dumb BṛĀrUp. ChUp. ;

    (ifc., bāshpa, orﾠ aṡru preceding) indistinct orﾠ inarticulate (on account of tears) MBh. R. etc.;
    low, soft (as a tone), emitting a soft tone, melodious (as a voice orﾠ throat) R. BhP. Vikr. etc.. ;
    a kind of faulty pronunciation of vowels Pat. ;
    weak, crude, undigested L. ;
    m. (scil. svara) a low orﾠ soft andﾠ inarticulate tone (as humming, buzzing etc.) L. ;
    Shorea robusta L. ;
    (in poetry) time equal to four Mātras orﾠ instants W. ;
    (ās) m. pl. a class of manes MBh. ;
    (am) n. semen virile L. ;
    Zizyphus Jujuba;
    (ā) f. seeﾠ kalā below
    - कलकण्ठ
    - कलकण्ठिका
    - कलकण्ठिन्
    - कलकल
    - कलकीट
    - कलकूजिका
    - कलकूट
    - कलकूणिका
    - कलघोष
    - कलंकष
    - कलंकुर
    - कलचुरि
    - कलचूरि
    - कलज
    - कलता
    - कलत्व
    - कलतूलिका
    - कलधूत
    - कलधौत
    - कलध्वनि
    - कलनाथ
    - कलनाद
    - कलभव
    - कलभाषण
    - कलभाषिन्
    - कलभैरव
    - कलमूक
    - कलरव
    - कलवचस्
    - कलविकर्णी
    - कलविकल
    - कलव्याघ्र
    - कलस्वन
    - कलस्वर
    - कलहंस
    - कलहंसक
    - कलानुनादिन्
    - कलालाप
    - कलोत्ताल

    Sanskrit-English dictionary > कल

  • 9 अनुकृ _anukṛ

    अनुकृ 8 U.
    1 To do after or afterwards; follow; especially to imitate, do after or in imitation of, resem- ble, equal, copy (with gen.); ततो$नुकुर्याद्विशदस्य तस्याः... स्मितस्य Ku.1.44; श्यामतया हरेरिवानुकुर्वतीम् K.1; अनुकरोति भगवतो नारायणस्य 6.282; ननु कलभेन यूथपतेरनुकृतम् M.5; (also with acc.); सर्वाभिरन्याभिः कलाभिरनुचकार तं वैशम्पायनः K.76; शैलाधिपस्यानुचकार लक्ष्मीम् Bk.2.8; बहुतरं भवन्तमनु- करोति V.5; Ms.2.199.
    -2 To requite, recompense.
    -3 To try on, adjust, adapt; बन्धं ततो$नुकुर्वित Suśr.

    Sanskrit-English dictionary > अनुकृ _anukṛ

  • 10 उदार _udāra

    उदार a.
    1 Generous, liberal, munificent.
    -2 (a) Noble, exalted, dignified; स तथेति विनेतुरुदारमतेः R.8.91, 5.12; वाचः 65; उदाराः सर्व एवैते Bg.7.18. (b) High, lofty, great, best, illustrious, distinguished; ˚कीर्तेः Ki.1.18; ˚तपसः Bh.3.51.
    -3 Honest, sincere, upright.
    -4 good, nice, fine; कृतः कटोभीष्म उदारः शोभनः Mbh.2.3.1; उदारः कल्पः Ś.5.
    -5 Proper, right.
    -6 Eloquent.
    -7 Kind, soft, agreeable; ˚वाचः कन्यकाः R.14.77.
    -8 Rich, plentiful; उदारा श्रीः स्थिता ह्यस्याम् Rām.4.22.16. उदारमभ्यवहारविधिम् Dk.49; Mu.3.8.
    -9 Large, extensive, grand, splendid; साकेतोपवनमुदारमध्यु- वास R.13.79; उदारनेपथ्यभृताम् 6.6 richly dressed.
    -1 Beautiful, charming, lovely; Ku.7.14; Śi.5.21; see उदारदर्शन below; R.16.26,51.
    -11 Unperplexed.
    -12 Exciting, driving forth (Ved.). श्रीणामुदारो धरुणो रयीणाम् Rv.1.45.5.
    -रम् ind.
    1 Loudly; प्रगीयते सिद्ध- गणैश्च योषितामुदारमन्ते कलभाविकस्वरैः Śi.4.33.
    -2 By means of arguments; इति तानुदारमनुनीय Ki.12.4.
    -रः Ved.
    1 A rising fog or vapour.
    -2 A sort of grain with long stalks.
    -3 A figure in Rhetoric which attributes greatness to inanimate objects.
    -Comp. -आत्मन्, -चेतस्, -चरित, -मनस्, -सत्त्व a. noble-minded magnanimous; उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम् H.1.68.
    -धी a.
    1 of sublime genius, highly intelligent; धियः समग्रैः स गुणैरुदारधीः R.3.3.
    -2 noble-minded. (m.) N. of Viṣṇu. (f.) good abilities.
    -दर्शन a. good-looking (having large-eyes); तथा हि ते शीलमुदारदर्शने Ku.5.36.
    -रमणीय a. grand and lovely, transcendental; S.7.
    -वीर्य a. of great power.
    -वृत्तार्थपद a. of excellent words and meaning and metre; उदारवृत्तार्थपदैर्मनोरमैस्तदास्य रामस्य चकार कीर्तिमान् Rām.1.2.42.
    -सत्त्वाभिजन a. Of noble character and descent; उदारसत्त्वाभिजनो हनूमान् Rām.4.47.14.

    Sanskrit-English dictionary > उदार _udāra

  • 11 कूट _kūṭa

    कूट a.
    1 False; as in कूटाः स्युः पूर्वसाक्षिणः Y.2.8; दुस्तोषः कूटयोगिनाम् Bhāg.2.9.19.
    -2 Immovable, steady.
    -3 Despised.
    -टः, -टम् 1 Fraud, illusion, deception.
    -2 A trick, fraudulent or roguish scheme; अक्षकूटमधि- ष्ठाय हृतं दुर्योधनेन वै Mb.3.33.3.
    -3 A puzzling question, knotty or intricate point, as in कूटश्लोक, कूटान्योक्ति; वाचः कूटं तु देवर्षेः स्वयं विभमृशुर्धिया Bhāg.6.5.1.
    -4 Falsehood, untruth; oft. used in comp. with the force of an adjec- tive; ˚वचनम् false or deceitful words; ˚तुला, ˚मानम् &c.
    -5 A summit or peak of a mountain; वर्धयन्निव तत्कूटानु- द्धतैर्धातुरेणुभिः R.4.71, Me.115; Māl.5.32.
    -6 Any projection or prominence.
    -7 The bone of the forehead with its projections, the crown of the head.
    -8 A horn, सम्परेतमयःकूटैश्छिन्दन्त्युत्थितमन्यवः Bhāg.4.25.8.
    -9 End, corner; Y.3.96.
    -1 Head, chief.
    -11 A heap, mass, multitude; अभ्रकूटम् 'a heap of clouds'; so अन्नकूटम् 'a heap of food'; Mv.6.32.
    -12 A hammer, an iron mallet.
    -13 A plough-share, the body of a plough.
    -14 A trap for catching deer; नश्येदभिमृशन्सद्यो मृगः कूट- मिव स्पृशन् Mb.12.68.52.
    -15 A concealed weapon, as a dagger in a woollen case or a sword in a stick.
    -16 A water-jar.
    -17 The door of a city; निर्ययुर्भवनात्त- स्मात्कूटमुद्गरपाणयः Rām.5.42.25.
    -18 A false coin; कूटं हि निषादानामेवोपकारकं न आर्याणाम् ŚB. on MS.6.1.52.
    -टः 1 A house, dwelling.
    -2 An ox whose horns are broken.
    -3 An epithet of Agastya.
    -Comp. -अक्षः a false or loaded die; कूटाक्षोपधिदेविनः Y.2.22.
    -अगारम् an apartment on the top of a house; कूटागारैश्च संपूर्णामि- न्द्रस्येवामरावतीम् Rām.1.5.15.
    -अर्थः ambiguity of meaning. ˚भाषिता a tale, fiction.
    -उपायः a fraudulent plan, trick, stratagem.
    -कारः, -कारकः a rogue, a false witness; Ms.3.158.
    -कृत् a.
    1 cheating, deceiving.
    -2 forging a document; Y.2.7.
    -3 bribing. (-m.)
    1 a man of the writer caste (कायस्थ).
    -2 an epithet of Śiva.
    -कार्षापणः a false कार्षापण q. v.
    -कोष्ठम् a. compartment on the top of a building (Kāmikāgama 55.123-3); (कूटशाला and कूटागार are synonyms).
    -खङ्गः a sword-stick.
    -च्छद्मन् m. a cheat; पीड्यमानाः प्रजा रक्ष्याः कूटच्छद्मादिभिस्तथा Pt.1.343.
    -तुला a false pair of scales.
    -धर्म a. where falsehood is considered a duty (as a place, house, country, &c.).
    -पाकलः, -पर्वः -पूर्वः bilious fever to which elephants are subject (हस्तिवातज्वर); अचिरेण वैकृतविवर्तदारुणः कलभं कठोर इव कूट- पाकलः (अभिहन्ति Māl.1.39); (also sometimes written as कूटपालक).
    -पालकः a potter; a potter's kiln.
    -पाशः, -बन्धः a trap, snare, समाधिभीतेन किलोपनीतः पञ्चाप्सरोयौवन- कूटबन्धम् R.13.39.
    -मानम् false measure or weight.
    -मोहनः an epithet of Skanda.
    -यन्त्रम् a trap, a snare for deer, birds &c.
    -युद्धम् treacherous or unfair warfare; कूटयुद्धविधिज्ञे$पि तस्मिन्सन्मार्गयोधिनि R.17.69.
    -रचना 1 a trap laid; Pt.2.85.
    -2 artifice, trick; अतर्क्या कुट्टनीकूटरचना हि विधेरपि Ks.57.115.
    -लेखः a falsified document; कृत्वाथ कूटलेखं सा विदग्धा मह्यमर्पयत् Ks.124.197.
    -शाल्मलिः f., m.
    1 a species of the Śālmali tree.
    -2 a kind of tree with sharp thorns (regarded as one of the several instruments-- perhaps a club-with which the wicked are tortured in the world of Yama); see R.12.95 and Malli. thereon.
    -शासनम् a forged grant or decree; Ms.9.232.
    -संक्रान्तिः the passing of the sun into another zodiac when half the night is over.
    -साक्षिन् m. a false witness.
    -स्थ a.
    1 standing at the top, occupying the highest place (said of a person who stands at the head in a geneological table).
    -2 silent; not at all moving or working; Mb.12.179.6. (
    -स्थः) the Supreme Soul (immovable, unchangeable, and perpetually the same); क्षरः सर्वाणि भूतानि कूटस्थो$क्षर उच्यते Bg.6.8;12.3. (
    -स्थः, -स्थम्) a kind of perfume (Mar. नखला).
    -स्वर्णम् counterfeit gold; Y.2.297.
    -हेमन् (as above); रज्यत्तुषारद्युतिकूटहेम तत्पाण्डु जातं रजतं क्षणेन N.22.52.

    Sanskrit-English dictionary > कूट _kūṭa

  • 12 गन्धः _gandhḥ

    गन्धः [गन्ध्-पचाद्यच्]
    1 Smell, odour; गन्धमाघ्राय चोर्व्याः Me.21; अपघ्नन्तो दुरितं हव्यगन्धैः Ś.4.8; R.12.27. (गन्ध is changed to गन्धि when as the last member of a Bah. comp. it is preceded by उद्, पूति, सु, सुरभि, or when the compound implies comparison; सुगन्धि, सुरभिगन्धि, कमलगन्धि मुखम्; शालिनिर्यासगन्धिभिः R.1.38; आहुति˚ 1.53; also when गन्ध is used in the sense of 'a little').
    -2 Smell considered as one of the 24 properties or guṇas of the Vaiśeṣikas; it is a property characteristic of पृथिवी or earth which is defined as गन्धवती पृथ्वी T. S.
    -3 The mere smell of anything, a little, a very small quantity; घृतगन्धि भोजनम् Sk.
    -4 A perfume, any fra- grant substance; एषा मया सेविता गन्धयुक्तिः Mk.8; Y.1. 231; Mu.1.4.
    -5 Sulphur.
    -6 Pounded sandal wood.
    -7 Connection, relationship.
    -8 A neighbour.
    -9 Pride, arrogance; as in आत्तगन्ध humbled or mortified.
    -1 An epithet of Śiva.
    -11 A sectarial mark on the forehead.
    -12 Similarity (सादृश्य); डुण्डुभानहिगन्धेन न त्वं हिंसितुमर्हसि Mb.1.1.3.
    -न्धम् 1 Smell.
    -2 Black aloe- wood.
    -Comp. -अधिकम् a kind of perfume.
    -अपकर्ष- णम् removing smells.
    -अम्बु n. fragrant water.
    -अम्ला the wild lemon tree.
    -अश्मन् m. sulphur....... गन्धा- श्मानं मनःशिलाम् । Śiva. B.3.19.
    -अष्टकम् a mixture of 8 fragrant substances offered to deities, varying in kind according to the nature of the deity to whom they are offered. Generally sandal, camphor, saffron, उशीर, cyperus pertenuis (Mar. नागरमोथा), गोरोचन, देवदार and a flower are used in the mixture.
    -आखुः the musk-rat.
    -आजीवः a vendor of perfumes.
    -आढ्य a. rich in odour, very fragrant; स्रजश्चोत्तमगन्धाढ्याः Mb. (
    -ढ्यः) the orange tree. (
    -ढ्यम्) sandal-wood.
    -इन्द्रियम् the organ of smell.
    -इभः, -गजः, -द्विपः, -हस्तिन् m. 'the scent- elephant', an elephant of the best kind; यस्य गन्धं समाघ्राय न तिष्ठन्ति प्रतिद्विपाः । स वै गन्धगजो नाम नृपतेर्विजयावहः ॥ Pālakāpyam; शमयति गजानन्यान्गन्धद्विपः कलभो$पि सन् V.5. 18; R.6.7;17.7; गन्धेन जेतुः प्रमुखागतस्य गन्धद्विपस्येव मतङ्गजौघः । Ki.17.17.
    -उत्तमा spirituous liquor.
    -उदम् scented water; Bhāg.9.11.26.
    -उपजीविन् m. one who lives by perfumes, a perfumer.
    -ओतुः (forming गन्धोतु वार्तिक or गन्धौतु) the civet cat.
    -कारिका 1 a female servant whose business is to prepare perfumes.
    -2 a female artisan living in the house of another, but not alto- gether subject to another's control.
    -कालिका, -काली f. N. of Satyavatī, mother of Vyāsa; Mb.1.
    -काष्ठम् aloe-wood.
    -कुटी 1 a kind of perfume.
    (-टिः, -टी) -2 The Buddhist temple, any chamber used by Buddha; पुण्योद्देशवशाच्चकार रुचिरां शौद्धोदनेः श्रद्धया । श्रीमद्गन्धकुटीमिमामिव कुटीं मोक्षस्य सौख्यस्य च ॥ (An inscription at Gayā V.9. Ind. Ant. Vol.X).
    -केलिका, -चेलिका musk.
    -ग a.
    1 taking a scent, smelling.
    -2 redolent.
    -गजः see गन्धेभ.
    -गुण a. having the property of odour.
    -घ्राणम् the smelling of any odour.
    -चरा f. The fourth stage of must of an elephant; Mātaṅga L.9.15.
    -जलम् fragrant water; सिक्तां गन्धजलैः Bhāg.1.11.14.
    -ज्ञा the nose.
    -तूर्यम् a musical instrument of a loud sound used in battle (as a drum or trumpet).
    -तैलम् 1 a fragrant oil, a kind of oil prepared with fragrant substances.
    -2 sul- phur-butter.
    -दारु n. aloe-wood.
    -द्रव्यम् a fragrant sub- stance.
    -द्वार a. perceptible through the odour.
    -धारिन् a. bearing fragrance. (-m.) an epithet of Śiva.
    -धूलिः f. musk.
    -नकुलः the musk-rat.
    -नालिका, -नाली the nose.
    -निलया a kind of jasmine.
    -पः N. of a class of manes.
    -पत्रा, -पलाशी a species of zedoary.
    -पलाशिका turmeric.
    -पालिन् m. an epithet of Śiva.
    -पाषाणः sulphur.
    -पिशाचिका the smoke of burnt fragrant resin (so called from its dark colour or cloudy nature, or perhaps from its attracting demons by fragrance).
    -पुष्पः 1 the Vetasa plant.
    -2 The Ketaka plant.
    (-ष्पम्) 1 a fragrant flower.
    -2 flowers and sandal offered to dei- ties at the time of worship.
    -पुष्पा an indigo plant.
    -पूतना a kind of imp or goblin.
    -फली 1 the Priyañgu creeper.
    -2 a bud of the Champaka tree.
    -बन्धुः the mango tree.
    -मातृ f. the earth.
    -मादन a. intoxicating with fragrance.
    (-नः) 1 a large black bee.
    -2 sul- phur.
    -3 an epithet of Rāvaṇa. (
    -नः, -नम्) N. of a particular mountain to the east of Meru, renowned for its fragrant forests (
    -नम्) the forest on this mountain.
    -मादनी spirituous liquor.
    -मादिनी lac.
    -मार्जारः the civet cat.
    -मुखा, -मूषिकः, -मूषी f. the musk rat.
    -मृगः 1 the civet cat.
    -2 the musk-deer.
    -मैथुनः a bull.
    -मोदनः sulphur.
    -मोहिनी a bud of the Champaka tree.
    -युक्तिः f. preparation of perfumes.
    -रसः myrrh (Mar. रक्त्याबोळ); लाक्षां गन्धरसं चापि...... Śiva. B.3.2. ˚अङ्गकः turpentine.
    -राजः a kind of jasmine.
    (-जम्) 1 a sort of perfume.
    -2 sandal-wood.
    -लता the Pri- yañgu creeper.
    -लोलुपा 1 a bee.
    -2 a fly or gnat.
    -वहः the wind; रात्रिंदिवं गन्धवहः प्रयाति Ś.5.4; दिग्दक्षिणा गन्धवहं मुखेन Ku.3.25.
    -वहा the nose.
    -वाहः 1 the wind; देहं दहन्ति दहना इव गन्धवाहाः Bv.1.14.
    -2 the musk-deer.
    -वाही the nose.
    -विह्वलः wheat.
    -वृक्षकः, -वृक्ष the Śāla tree.
    -व्याकुलम् a kind of fragrant berry (कक्कोल.)
    -शुण़्डिनी the musk-rat.
    -शेखरः musk.
    -सारः 1 sandal.
    -2 a kind of jasmine.
    -सुखी, -सूयी the musk shrew.
    -सोमम् the white water-lily.
    -हस्तिन् m. a scent-elephant; यस्य गन्धं समाघ्राय न तिष्ठन्ति प्रतिद्विपाः । तं गन्धहस्तिनं प्राहुर्नृपतोर्विजयावहम् ॥ Pālakāpyam.
    -हारिका a female servant whose business is to prepare perfumes; cf. गन्धकारिका.

    Sanskrit-English dictionary > गन्धः _gandhḥ

  • 13 दीपक _dīpaka

    दीपक a. (
    -पिका f.) [दीप्-ण्वुल्]
    1 Kindling, inflaming.
    -2 Illuminating, making bright.
    -3 Illustrating, beautifying, making illustrious.
    -4 Exciting, making intense; सामवादाः सकोपस्य तस्य प्रत्युत दीपकाः Śi.2.55; Pt.3.28.
    -5 Tonic, stimulating digestion, digestive.
    -6 Skilful in managing a lamp.
    -कः 1 A light, lamp; तावदेव कृतिनामपि स्फुरत्येष निर्मलविवेकदीपकः Bh.1.7.
    -2 A falcon.
    -3 An epithet of Kāmadeva (also दीप्यक).
    -4 N. of several plants (Mar. ओंवा, जिरें, चित्रक, कांदा, मोरशेंडा)
    -5 N. of a Rāga.
    -5 A kind of measure.
    -कम् 1 Saffron.
    -2 (In Rhet.) A figure of speech in which two or more objects (some प्रकृत 'relevant' and some अप्रकृत 'irrelevant') having the same attribute are associated together, or in which several attributes (some relevant and some irrelevant) are predicated of the same object; सकृद्वृत्तिस्तु धर्मस्य प्रकृताप्रकृतात्मनाम् । सैव क्रियासु बह्वीषु कारकस्येति दीपकम् ॥ K. P. 1; cf. वदन्ति वर्ण्यावर्ण्यानाम् धर्मैक्यं दीपकं बुधाः । मदेन भाति कलभः प्रतापेन महीपतिः ॥ Chandr.5.45.

    Sanskrit-English dictionary > दीपक _dīpaka

  • 14 मदः _madḥ

    मदः [मद्-अच्]
    1 Intoxication, drunkenness, inebriety; मदेनास्पृश्ये Dk.; मदविकाराणां दर्शकः K.45; see comps. below.
    -2 Madness, insanity.
    -3 Ardent passion, wanton or lustful passion, lasciviousness, lust; इति मदमदनाभ्यां रागिणः स्पष्टरागान् Śi.1.91.
    -4 Rut, ichor, or the juice that exudes from the temples of an elephant in rut; मदेन भाति कलभः प्रतापेन महीपतिः Chandr.5.45; so मदकलः, मदोन्मत्त; Me.2; R.2.7;12.12.
    -5 Love, desire, ardour.
    -6 Pride, arrogance, conceit; तं मोहाच्छ्रयते मदः स च मदाद्दास्येन निर्विद्यते Pt.1.24.
    -7 Rapture, excessive delight.
    -8 Spirituous liquor; पाययित्वा मदं सम्यक् Śukra. 4.1171.
    -9 Honey.
    -1 Musk.
    -11 Semen virile.
    -12 Soma.
    -13 Any beautiful object.
    -14 A river (नद)
    -15 Beauty; नीलारविन्दमदभङ्गिमदैः कटाक्षैः Bv.3.4.
    -16 N. of the 7th astrological mansion.
    -दी 1 A drinking-cup.
    -2 Any agricultural implement (such as a plough &c.).
    -Comp. -अत्ययः, -आतङ्कः any distemper (such as head- ache) resulting from drunkenness.
    -अन्ध a.
    1 blinded by intoxication, dead drunk, drunk with passion; अधरमिव मदान्धा पातुमेषा प्रवृत्ता V.4.13; यदा किंचिज्ज्ञो$हं द्विप इव मदान्धः समभवम् Bh.2.7.
    -2 blinded by pas- sion or pride, arrogant, infatuated.
    -अपनयम् removal of intoxication.
    -अम्बरः 1 an elephant in rut.
    -2 N. of Airāvata, the elephant of Indra.
    - अलस a. languid with passion or intoxication.
    -अलसा N. of the dau- ghter of Viśvaketu, the lord of Gandharvas.
    -अवस्था 1 a state of drunkenness.
    -2 wantonness, lustfulness.
    -3 rut, being in rut; अन्तर्मदावस्थ इव द्विपेन्द्रः R.2.7.
    -आकुल a.
    1 furious with rut.
    -2 full of lust, overpower- ed by passion.
    -आढ्य a. drunk, intoxicated. (
    -ढ्यः) the palm tree.
    -आम्नातः a kettle-drum carried on the back of an elephant.
    -आलापिन् m. a cuckoo.
    -आह्वः musk.
    -उत्कट a.
    1 intoxicated, excited by drink.
    -2 furious with passion, lustful.
    -3 arrogant, proud, haughty.
    -4 ruttish, under the influence of rut; मदोत्कटे रेचितपुष्पवृक्षा गन्धद्विपे वन्य इव द्विरेफाः R.6.7; हस्तिनं कमल- नालतन्तुना बद्धुमिच्छति वने मदोत्कटम्.
    (-टः) 1 an elephant in rut.
    -2 a dove. (
    -टा) spirituous liquor.
    -उत्सवः, उद्भवः mango
    -उदग्र, -उन्मत्त a.
    1 drunk, intoxicated.
    -2 fu- rious, drunk with passion. मदोदग्राः ककुद्मन्तः सरितां कूलमुद्रुजाः R.4.22.
    -3 arrogant, proud, haughty; मदोन्मत्तस्य भूपस्य कुञ्जरस्य च गच्छतः उन्मार्गं वाच्यतां यान्ति महामात्राः समीपगाः Pt.1.161.
    -उदग्रा f. A woman; L. D. B.
    -उद्धत a.
    1 drunk with passion; मदोद्धताः प्रत्यनिलं विचेरुः Ku.3.31; सत्पक्षा मधुरगिरः प्रसाधिताशा मदोद्धतारम्भाः Ve.1.6.
    -2 infla- ted with pride.
    -उल्लापिन् m. the cuckoo.
    -ऊर्जित a. swollen with pride.
    -कटः a eunuch.
    -कर a. intoxica- ting, causing intoxication.
    -करिन् m. an elephant in rut.
    -कल a. speaking softly or inarticulately, speaking indistinctly; मदकलोदकलोलविहंगमाः R.9.37; मद- कलमदिराक्षीनीविमोक्षो हि मोक्षः Udb.
    -2 uttering low sounds of love.
    -3 drunk with passion; एतस्मिन् मदकलमल्लिकाक्षपक्ष... U.1.31; Māl.9.14.
    -4 indistinct yet sweet; मदकलं कूजितं सारसानाम् Me.31.
    -5 ruttish, furious, under the influence of rut; V.4.46.
    -6 furious, mad. (
    -लः) an elephant in rut;
    -कोहलः a bull set at liberty (to roam at will).
    -खेल a. stately or sportive through passion; मदखेलपदं कथं नु तस्याः V.4.16.
    -गन्धा 1 an intoxicating drink.
    -2 hemp.
    -गमनः a buffalo.
    -च्युत् a.
    1 distilling rut (as an elephant).
    -2 lustful, wanton, drunk.
    -3 gladdening, exhilarating. (-m.) an epithet of Indra. (-m. dual) an epithet of the Aśvins.
    -जलम्, -वारि n. rutting juice, ichor exuding from the temples of a ruttish elephant.
    -ज्वरः fever of pride or passion; कतिपयपुरस्वाम्ये पुंसां क एष मदज्वरः Bh.3.23.
    -द्रुः a cocoa-nut tree (Mar. माड).
    -द्विपः a furious elephant, an elephant in rut.
    -प्रयोगः, -प्रसेकः, -प्रस्रवणम्, -स्रावः, -स्रुतिः f. the exudation of ichor or rutting juice from the temple of an elephant.
    -प्रसेकः the aphrodisiacal fluid (वीर्यच्युतिः); अन्यत्र मुञ्चन्ति मदप्रसेकम् Mk.4.16.
    -भङ्गः humiliation of pride; Bv.3.4.
    -भञ्जिनी Asparagus Racemosus (Mar. शतावरी).
    -मत्ता N. of a metre.
    -मुच् a. 'dropping down ichor', furious, intoxicated; सो$यं पुत्रस्तव मदमुचां वारणानां विजेता U.3.15.
    -मोहित a.
    1 stupefied by drunkenness; अकार्यमन्यत् कुर्याद् वा ब्राह्मणो मदमोहितः Ms.11.96.
    -2 infatuated by pride.
    -रक्त a. affected with passion.
    -रागः 1 Cupid.
    -2 a cock.
    -3 a drunkard.
    -लेखा 1 a line of rut, a line formed by the juice flowing from an elephant's temples.
    -2 a kind of metre.
    -विक्षिप्त a. in rut, furious.
    -2 agitated by lust or passion.
    -विह्वल a.
    1 maddened by lust or pride.
    -2 stupefied with intoxication.
    -वीर्यम् 1 strength produced by passion.
    -2 the heroism of love
    -वृन्दः an elephant.
    -शौण्डः, -शौण्डकम् nutmeg.
    -सारः a cotton shrub.
    -स्थलम्, -स्थानम् an ale-house, dram-shop, tavern.

    Sanskrit-English dictionary > मदः _madḥ

  • 15 शम् _śam

    1
    शम् ind. A particle meaning welfare, happiness, prosperity, health, and generally used to express a blessing or pious wish, (with dat. or gen.); शं देवदत्ताय or देवदत्तस्य (often used in modern letters as an auspici- ous conclusion; इति शम्).
    -Comp. -कर s. v.
    -तम most wholesome, salutary; तदोडुराजः ककुभः करैर्मुखं प्राच्या विलिम्पन्नरुणेन शन्तेमैः Bhāg.1.29.2.
    -ताति a. conferring happiness, propitious, auspicious.
    -पाकः 1 lac, red dye.
    -2 cooking, maturing.
    -3 Cathartocarpus Fistula (शम्याक; Mar. बाहवा).
    -पातः Cassia Fistula.
    -भु see s. v.
    2
    शम् I. 4 P. (शाम्यति, शान्त)
    1 To be calm, quiet or tranquil, be appeased or pacified (as a person); शाम्येत् प्रत्यपकारेण नोपकारेण दुर्जनः Ku.2.4; काकुत्स्थमुद्दिश्य समत्सरो$पि शशाम तेन क्षितिपाललोकः R.7.3; शान्तो लवः U.6. 7; Bh.2.75.
    -2 To cease, stop, come to an end; चिन्ता शशाम सकला$पि सरोरुहाणाम् Bv.3.7; न जातु कामः कामानामुप- भोगेन शाम्यति Ms.2.94 'is not satisfied'.
    -3 To be quelled, be extinguished or quenched; शशाम वृष्ट्यापि विना दवाग्निः R.2.14; U.5.7.
    -4 To desist, leave off (speaking &c.).
    -5 To put an end to, destroy, kill (also 9 P. in this sense) -Caus. (शमयति-ते, but शामयति- ते in the sense of 'seeing', see शम् II).
    1 To appease, allay, calm, tranquillize, pacify, soothe; कः शीतलैः शमयिता वचनैस्तवाधिम् Bv.3.1; संरम्भं शमयामास R.15. 85;17.55; Ś.5.7.
    -2 To put an end, to stop; वरेण शमितं लोकानलं दुग्धं हि तत्तपः Ku.2.56.
    -3 To remove, avert; प्रतिकूलं दैवं शमयितुम् Ś.1.
    -4 To subdue, tame, defeat, conquer, vanquish; शमयति गजानन्यान् गन्धद्विपः कलभो$पि सन् V.5.18; R.9.12;11.59.
    -5 To kill, destroy, slay; कर्णस्यात्मजमग्रतः शमयतः Ve.5.5.
    -6 To quench, extinguish; शमितकुरुवंशप्रसविता Pt.4.5; सुतप्तमपि पानीयं शमयत्येव पावकम् H.1.85; Me.55.
    -7 To leave off, desist, cease. -II. 1 U. (शामयति-ते)
    1 To see, look at, inspect.
    -2 To show, display.

    Sanskrit-English dictionary > शम् _śam

  • 16 शुण्डारः _śuṇḍārḥ

    शुण्डारः 1 A distiller.
    -2 An elephant's trunk or proboscis; शुण्डारः कलभेन यद्वदचले वत्सेन दोर्दण्डकः Mv.1.53.

    Sanskrit-English dictionary > शुण्डारः _śuṇḍārḥ

  • 17 श्रि _śri

    श्रि 1 U. (श्रयति-ते, शिभ्राय-शिश्रिये, अशिश्रियत्-त, श्रयिष्यति- ते, श्रयितुम्, श्रित; Caus. श्राययति-ते; desid. शिश्रीषति-ते, शिश्र- यिषति-ते)
    1 To go to, approach, resort to, have recourse to, approach for protection; यं देशं श्रयते तमेव कुरुते बाहु- प्रतापार्जितम् H.1.15; R.3.7;19.1; श्रितासि चन्दनभ्रान्त्या दुर्विपाकं विष्रद्रुमम् U.1.46.
    -2 To go or attain to, reach, undergo, assume (as a state); परीता रक्षोभिः श्रयति विवशा कामपि दशाम् Bv.1.83; द्विपेन्द्रभावं कलभः श्रयन्निव R.3.32.
    -3 To cling to, lean or rest on, depend on; नीलः स्निग्धः श्रयति शिखरं नूतनस्तोयवाहः U.1.33.
    -4 To dwell in, in- habit.
    -5 To honour, serve, worship.
    -6 To use, em- poly.
    -7 To devote oneself to, be attached to.
    -8 To assist, help.

    Sanskrit-English dictionary > श्रि _śri

См. также в других словарях:

  • kala-bhairava — कलभैरव …   Indonesian dictionary

  • kala-bhāshaṇa — कलभाषण …   Indonesian dictionary

  • kala-bhāshin — कलभाषिन् …   Indonesian dictionary

  • kalabha — कलभ …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»