-
1 कर्मरङ्ग
-
2 कार्मरङ्ग
kārma-raṅgamfn. deep red, crimson Hcar.
-
3 चर्मरङ्ग
carma-raṅgam. pl. N. of a people in the north-west of Madhya-deṡa VarBṛS. XIV, 23 ;
(ā) f. the plant Āvartakī L.
-
4 कर्मन् _karman
कर्मन् -m. Viśvakarmā; शक्रस्य नु सभा दिव्या भास्वरा कर्मनिर्मिता Mb.2.7.1. -n. [कृ-मनिन् Uṇ.4.144]1 Action, work, deed.-2 Execution, performance; प्रीतो$स्मि सो$हं यद् भुक्तं वनं तैः कृतकर्मभिः Rām.5.63.3.-3 Business, office, duty; संप्रति विषवैद्यानां कर्म M.4.-4 A religious rite (it may be either नित्य, नैमित्तिक or काम्य).-5 A specific action, moral duty.-6 (a) Performance of religious rites as opposed to speculative religion or knowledge of Brahman (opp. ज्ञान); अपरो दहृने स्वकर्मणां ववृते R.8.2. (b) Labour, work.-7 Product, result.-8 A natural or active property (as support of the earth).-9 Fate, the certain consequence of acts done in a former life; कर्मायत्तं फलं पुंसां बुद्धिः कर्मानुसारिणी Bh.2.89,94.-1 (In gram.) The object of of an action; कर्तुरीप्सिततमं कर्म P.I.4.49.-11 (In Vaiś. Phil.) Motion considered as one of the seven categories of things; (thus defined:-- एकद्रव्यमगुणं संयोगविभागेष्वनपेक्षकारणं कर्म Vaiś. Sūtra. (It is five-fold:-- उत्क्षेपणं ततो$वक्षेपणमाकुञ्चनं तथा । प्रसारणं च गमनं कर्माण्येतानि पञ्च च ॥ Bhāṣā P.6.)-12 Organ of sense. प्रजापतिर्ह कर्माणि ससृजे Bṛi. Up.1.5.21.-13 Organ of action; कर्माणि कर्मभिः कुर्वन् Bhāg.11.3.6.-14 (In Astr.) The tenth lunar mansion.-15 Practice, training; सर्वेषां कर्मणा वीर्यं जवस्तेजश्च वर्धते Kau. A.2.2.-Comp. -अक्षम a. incapable of doing anything.-अङ्गम् part of any act; part of a sacrificial rite (as प्रयाज of the Darśa sacrifice).-अधिकारः the right of performing religious rites.-अनुरूप a.1 according to action or any par- ticular office.-2 according to actions done in a pre- vious existence.-अनुष्ठानम् practising one's duties.-अनुसारः consequence of, or conformity to, acts.-अन्तः 1 the end of any business or task.-2 a work, busi- ness, execution of business.-3 a barn, a store of grain &c. Ms.7.62 (कर्मान्तः इक्षुधान्यादिसंग्रहस्थानम् Kull.)-4 cultivated ground.-5 a worker; कच्चिन्न सर्वे कर्मान्ताः Rām.2.1.52.-अन्तरम् 1 difference or contrariety of action.-2 penance, expiation.-3 suspension of a religious action.-4 another work or action; कर्मान्तर- नियुक्तासु निर्ममन्थ स्वयं दधि Bhāg.1.9.1.-अन्तिक a. final. (-कः) a servant, workman, Rām.1.13.7.-अपनुत्तिः f. removing, sending away of कर्म; जन्मकर्माप- नुत्तये Bhāg.12.2.17.-अर्ह a. fit or suitable to an act or the rite. (-र्हः) a man.-आख्या f. Name received from the act performed; तस्मात् छिन्नगमनो$श्वो$पि छाग इति कर्माख्या भविष्यति । ŚB. on MS.6.8.37.-आजीवः one who maintains himself by some profession (as that of an artisan &c.)-आत्मन् a. endowed with the princi- ples of action, active; कर्मात्मनां च देवानां सो$सृजत्प्राणिनां प्रभुः Ms.1.22. (-m.) the soul.-आयतनम् see कर्मेन्द्रियम्; शव्दः स्पर्शो रसो गन्धो रूपं चेत्यर्थजातयः । गत्युक्त्युत्सर्गशिल्पानि कर्मायतनसिद्धयः Bhāg.11.22.16.-आशयः receptacle or accumulation of (good and evil) acts; निर्हृत्य कर्माशयमाशु याति परां गतिम् Bhāg.1.46.32.-इन्द्रियम् an organ of action, as distinguished from ज्ञानेन्द्रिय; (they are:- वाक्पाणिपादपायूपस्थानि; Ms.2.99; see under इन्द्रिय also) कर्मेन्द्रियाणि संयम्य Bg.3.6,7.-उदारम् any valiant or noble act, magnanimity, prowess.-उद्युक्त a. busy, engaged, active, zealous.-करः 1 a hired labourer (a servant who is not a slave); आ तस्य गोः प्रतिदानात् कर्मकारी आगबीनः कर्मकरः Mbh. on P.V.2.14. कर्मकराः स्थपत्यादयः Pt.1; Śi.14.16.-2 Yama.-कर्तृ m. (in gram.) an agent who is at the same time the object of the action; e. g. पच्यते ओदनः, it is thus defined:- क्रियमाणं तु यत्कर्म स्वयमेव प्रसिध्यति । सुकरैः स्वैर्गुणैः कर्तुः कर्मकर्तेति तद्विदुः ॥ न चान्तरेण कर्मकर्तारं सकर्मका अकर्मका भवन्ति Mbh. on P.I.3.27-काण्डः, -ण्डम् that department of the Veda which relates to ceremonial acts and sacrificial rites and the merit arising from a due performance thereof.-कारः 1 one who does any business, a mechanic, artisan (technically a worker not hired).-2 any labourer in general (whether hired or not).-3 a black-smith; हरिणाक्षि कटाक्षेण आत्मानमवलोकय । न हि खङ्गो विजानाति कर्मकारं स्वकारणम् ॥ Udb.-4 a bull.-कारिन् m. a labourer, artisan, workman.-कार्मुकः, -कम् a strong bow.-कीलकः a washerman.-कृत्यम् activity, the state of active exertion; यः प्रथमः कर्मकृत्याय जज्ञे Av.4.24.6.-क्षम a. able to perform any work or duty; आत्मकर्मक्षमं देहं क्षात्रो धर्म इवाश्रितः R.1.13.-क्षेत्रम् the land of religious acts, i. e. भरतवर्ष; Bhāg.5.17.11. cf. कर्मभूमि.-गतिः f. the course of fate; अथ कर्मगतिं चित्रां दृष्ट्वा$स्य हसितं मया Ks.59.159.-गृहीत a. caught in the very act (as a thief.).-ग्रन्थिः f. a term in Jaina metaphysics connoting 'weakness in the form of वासनाs produced by अज्ञान'.-घातः leaving off or suspending work.-च(चा)ण्डालः 1 'base in deed', a man of very low acts or deeds; Vasiṣṭha mentions these kinds:-- असूयकः पिशुनश्च कृतघ्नो दीर्घरोषकः । चत्वारः कर्मचाण्डाला जन्मतश्चापि पञ्चमः ॥-2 one who com- mits an atrocious deed; अपूर्वकर्मचण्डालमयि मुग्धे विमुच्च माम् U.1.46.-3 N. of Rāhu.-चेष्टा active exertion, action. कर्मचेष्टास्वहः Ms.1.66.-चोदना 1 The motive impelling one to ritual acts. ज्ञानं ज्ञेयं परिज्ञाता त्रिविधा कर्मचोदना Bg.18.18.-2 any positive rule enjoining a religious act.-च्छेदः The loss caused by absence on duty; Kau. A.2.7.-जः a. resulting from an act; सिद्धिर्भवति कर्मजा Bg.4.12. कर्मजा गतयो नॄणामुत्तमाधममध्यमाः Ms.12.3.(-जः) 1 the holy fig-tree.-2 the Kali age.-3 the banian tree.-4 the effect arising from human acts:-- संयोग, विभाग &c.-5 heaven.-6 hell.-ज्ञ a. one acquaint- ed with religious rites.-त्यागः renunciation of worldly duties or ceremonial acts.-दुष्ट a. corrupt in action, wick- ed, immoral, disrespectable.-देवः a god through religious action; ये शतं गन्धर्वलोक आनन्दाः स एकः कर्मदेवानामानन्दः Bṛi. Up.4.3.33.-दोषः 1 sin, vice; अवेक्षेत गतीर्नॄणां कर्मदोष- समुद्भवाः Ms.6.61,95.-2 an error, defect, or blunder (in doing an act); कर्मदोषैर्न लिप्यते Ms.1,14.-3 evil consequence of human acts.-4 discreditable conduct.-धारयः N. of a compound, a subdivision of Tatpu- ruṣa, (in which the members of the compound are in apposition) तत्पुरुषः समानाधिकरणः कर्मधारयः P.I. 2.42. तत्पुरुष कर्म धारय येनाहं स्यां बहुव्रीहिः Udb.-ध्वंसः 1 loss of fruit arising from religious acts.-2 dis- appointment.-नामन् (in gram.) a participal noun.-नामधेयम् N. of an act or sacrifice. These names are not arbitrary or technical such as गुण and वृद्धि but are always significant; सर्वेष्वेव कर्मनामधेयेषु अर्थसमन्वयेनानुवाद- भूतो नामशद्बो वर्तते, न लौकिकार्थतिरस्कारेण परिभाषामात्रेण वृद्धिगुणवत् ŚB. on MS.1.6.41.-नाशा N. of a river between Kaśi and Bihar.-निश्चयः a decision of action; न लेमे कर्मनिश्चयम् Bm.1.648.-निषद्या a manufactory; Kau. A.2.4.-निष्ठ a. devoted to the performance of religious acts; अग्निर्वीरं श्रुत्यं कर्मनिष्ठाम् Rv.1.8.1; Ms.3.134.-न्यासः renunciation of the result of religious acts.-पथः 1 the direction or source of an action.-2 the path of religious rites (opp. ज्ञानमार्ग).-पाकः ripening of actions, reward of actions done in a former life; Pt.1.372.-प्रवचनीयः a term for certain prepositions, particles, or ad- verbs when they are not connected with verbs and govern a noun in some case; literally-the term means, 'Concerned with the setting forth of an action'. According to Indian grammarians it means 'that which spoke of an action (क्रियां प्रोक्तवन्तः)' e. g. आ in आ मुक्तेः संसारः is a कर्मप्रवचनीय; so अनु in जपमनु प्रावर्षत् &c; कर्म प्रोक्तवन्तः कर्मप्रवचनीया इति Mbh. on P.I.4.83. cf. उपसर्ग, गति and निपात also.-फलम् 1 fruit or reward of actions done in a former life; (pain, pleasure); न मे कर्मफले स्पृहा Bg.4.14;5.12;6.1; ˚फलत्याग Bg.12.11,18.2; ˚फलत्यागिन् Bg.18.11; ˚फलप्रेप्सुः Bg.18.27; ˚फलसंयोग Bg.5.14; ˚फलहेतु Bg.2.47. एवं संचिन्त्य मनसा प्रेत्य कर्मफलोदयम् Ms.11.231.-2 the fruit of Averrhoa Carambola (Mar. कर्मर); also कर्मरङ्ग.-बन्धः, -बन्धनम् confinement to repeated birth, as the consequence of religious acts, good or bad (by which the soul is attached to worldly plea- sures &c.); बुद्ध्या युक्तो यथा पार्थ कर्मबन्धं प्रहास्यति Bg.2.39.-भूः, -भूमिः f.1 the land of religious rites, i. e. भरतवर्ष, this world (a place for man's probation); प्राप्येमां कर्मभूमिम् Bh.2.1; K.174,319.-2 ploughed ground.-मासः the Calendar month of thirty days.-मीमांसा the Mīmāṁsā of ceremonial acts; see मीमांसा.-मूलम् a kind of sacred grass called कुश.-युगम् the fourth (the present) age of the world, i. e. the Kaliyuga.-योगः 1 performance of actions, worldly and religious rites; कर्मयोगेन योगिनाम् Bg.3.3;3.7;5.2;13.24.-2 active exertion, industry; Ms.1.115.-वचनम् (with Buddhists) the ritual.-वज्रः an epithet of a Śūdra.-वशः fate considered as the inevitable result of actions done in a former life.-वाटी a lunar day (तिथि).-विपाक = कर्मपाक.-शाला a work-shop.-शील, -शूर a. assiduous, active, laborious; cf. कर्म- शीलस्तु कर्मठे । Nm.-शौचम् humility.-श्रुतिः f. The word expressive of the act; कर्मश्रुतेः परार्थत्वात् MS.11. 2.6. (read या अत्र कर्मश्रुतिः दर्शपूर्णमासाभ्यामिति सा परार्था तृतीया-योगात् &c. शबर).-सङ्गः attachment to worldly duties and their results. तन्निबध्नाति... कर्मसङ्गेन Bg.14.7.-सचिवः a minister.-संन्यासिकः, -संन्यासिन् m.1 a religious person who has withdrawn from every kind of worldly act.-2 an ascetic who performs religious deeds without looking to their reward.-साक्षिन् m.1 an eyewitness; वह्निर्विवाहं प्रति कर्मसाक्षी Ku.7.83.-2 one who witnesses the good or bad actions of man; आदित्य भो लोककृताकृतज्ञ लोकस्य सत्यानृप- कर्मसाक्षिन् Rām.3.63.16. (There are nine divinities which are said to witness and watch over all human actions; सूर्यः सोमो यमः कालो महाभूतानि पञ्च च । एते शुभाशुभ- स्येह कर्मणो नव साक्षिणः ॥)-सिद्धिः f. accomplishment of any business or desired object; success. स्वकर्मसिद्धिं पुनरा- शशंसे Ku.-स्थानम् a public office, a place of business. -
5 चर्मन् _carman
चर्मन् n. [चर्-मनिन् Uṇ.4.144] Skin (of the body).-2 Leather, hide; Ms.2.41,174.-3 The sense of touch.-4 A shield; Śi.18.21.-Comp. -अन्तः a piece or strap of leather.-अम्भस् n. lymph.-अवकर्तन working in leather.-अवकर्तिन्, अवकर्तृ m. a shoe-maker; तक्ष्णश्चर्मावकर्तुश्च Mb.12.36.29; आयुः सुवर्णकाराणां यशश्चर्माव- कर्तिना Ms.4.218-कषा N. of a plant, Mimosa abster- gens (Mar. शिकेकाई).-कारः, -कारिन्, -कृत् m.1 a shoe-maker, currier; वंशचर्मकृतस्तथा Rām.-2 a mixed caste (from a Chāṇḍāla woman and fisher- man).-कारकः a worker in leather.-कलिः, -लम् a wart.-चटकः, -का, -चटिका, -चटी a bat.-चित्रकम् white leprosy.-जम् 1 hair.-2 blood.-तरङ्गः a wrinkle.-तिल a. covered with pimples.-दण्डः, -नालिका, -नासिका a whip.-दलम्, -दूषिका a kind of leprosy, cutaneous disease.-द्रुमः, -वृक्षः the Bhūrja tree.-पट्टिका a flat piece of leather for playing upon with dice.-पत्रा a bat, the small house-bat.-पादुका a leather shoe.-पुटः, -पुटकः A leather bag for carrying water. L. D. B.-प्रभेदिका a shoe maker's awl.-प्रसेवकः, -प्रसेविका a bellows.-बन्धः a leather band or strap.-मुण्डा an epithet of Durgā.-म्नः A warrior using leather-armour; चर्मम्णा अभितो जनाः Rv.8.5.38.-यष्टिः f. a whip.-रङ्गाः m. (pl.) N. of a people in the north-west of Madhyadeśa; मरुकुत्सचर्मरङ्गाख्याः Bṛi. S.14. 23.-वसनः 'clad in skin', N. of Śiva.-वाद्यम् a drum tabor &c.-संभवा large cardamoms.-सारः lymph, serum. -
6 कर्म
karma
- कर्मकर
- कर्मकरीभाव
- कर्मकर्तृ
- कर्मकाण्ड
- कर्मकार
- कर्मकारक
- कर्मकारापय
- कर्मकारिन्
- कर्मकार्मुक
- कर्मकाल
- कर्मकीलक
- कर्मकृत्
- कर्मकृतवत्
- कर्मकृत्य
- कर्मकौमुदी
- कर्मक्रियाकाण्ड
- कर्मक्षम
- कर्मक्षय
- कर्मक्षेत्र
- कर्मगति
- कर्मगुप्त
- कर्मग्रन्थ
- कर्मग्रन्थिप्रथमविचार
- कर्मघात
- कर्मचण्डाल
- कर्मचन्द्र
- कर्मचारिन्
- कर्मचित्
- कर्मचेष्टा
- कर्मचोदना
- कर्मज
- कर्मगुण
- कर्मजित्
- कर्मज्ञ
- कर्मतत्त्वप्रदीपिका
- कर्मता
- कर्मत्व
- कर्मत्याग
- कर्मदीप
- कर्मदुष्ट
- कर्मदेव
- कर्मदोष
- कर्मधारय
- कर्मध्वंस
- कर्मनामन्
- कर्मनाशा
- कर्मनिबन्ध
- कर्मनिर्णय
- कर्मनिर्हार
- कर्मनिष्ठ
- कर्मन्यास
- कर्मपथ
- कर्मपद्धति
- कर्मपाक
- कर्मपारदा
- कर्मप्रकाश
- कर्मप्रकाशिका
- कर्मप्रकाशिनी
- कर्मप्रदीप
- कर्मप्रदीपिका
- कर्मप्रवचनीय
- कर्मप्रवाद
- कर्मफल
- कर्मबन्ध
- कर्मबन्धन
- कर्मबाहुल्य
- कर्मबीज
- कर्मबुद्धि
- कर्मभू
- कर्मभूमि
- कर्मभूय
- कर्मभेदविचार
- कर्ममय
- कर्ममार्ग
- कर्ममास
- कर्ममीमांसा
- कर्ममूल
- कर्मयुग
- कर्मयोग
- कर्मयोनि
- कर्मरङ्ग
- कर्मरत्नावली
- कर्मर्घ
- कर्मलोचन
- कर्मवचन
- कर्मवज्र
- कर्मवत्
- कर्मवश
- कर्मवशिता
- कर्मवाटी
- कर्मविघ्न
- कर्मविधि
- कर्मविपर्यय
- कर्मविपाक
- कर्मविरोधिन्
- कर्मविशेष
- कर्मव्यतिहार
- कर्मशतक
- कर्मशल्य
- कर्मशाला
- कर्मशाली
- कर्मशील
- कर्मशूर
- कर्मशौच
- कर्मश्रेष्ठ
- कर्मसंवत्सर
- कर्मसंग्रह
- कर्मसचिव
- कर्मसंन्यासिक
- कर्मसमाप्त
- कर्मसंभव
- कर्मसाक्षिन्
- कर्मसाधक
- कर्मसाधन
- कर्मसारथि
- कर्मसिद्धि
- कर्मसेन
- कर्मसेनीय
- कर्मस्तव
- कर्मस्थ
- कर्मस्थान
- कर्महस्त
- कर्महीन
- कर्महेतु
- कर्माक्षम
- कर्माङ्ग
- कर्माजीव
- कर्मात्मन्
- कर्मादित्य
- कर्माधिकार
- कर्माध्यक्ष
- कर्मानुबन्ध
- कर्मानुबन्धिन्
- कर्मानुरूप
- कर्मानुष्ठान
- कर्मानुष्ठायिन्
- कर्मानुसार
- कर्मान्त
- कर्मान्तर
- कर्मान्तिक
- कर्माभिधायक
- कर्माभिधायिन्
- कर्मारम्भ
- कर्मार्ह
- कर्माशय
- कर्माश्रितभक्त
- कर्मेन्द्रिय
- कर्मोदार
- कर्मोद्युक्त
- कर्मोद्योग
- कर्मोपकरण
-
7 चर्म
carma
n. a shield L. Sch. ;
- चर्मकरण
- चर्मकर्त
- चर्मकशा
- चर्मकार
- चर्मकारक
- चर्मकारिन्
- चर्मकार्य
- चर्मकाष्ठमय
- चर्मकाष्ठिका
- चर्मकील
- चर्मकूप
- चर्मकृत्
- चर्मखण्ड
- चर्मखण्डिक
- चर्मगोणी
- चर्मग्रीव
- चर्मघटिका
- चर्मचटक
- चर्मचटिका
- चर्मचटी
- चर्मचित्रक
- चर्मचेल
- चर्मज
- चर्मतरंग
- चर्मतिल
- चर्मदण्ड
- चर्मदल
- चर्मदूषिका
- चर्मद्रुम
- चर्मनासिका
- चर्मपट्ट
- चर्मपट्टिका
- चर्मपत्त्रा
- चर्मपादुका
- चर्मपुट
- चर्मपुटक
- चर्मपूरम्
- चर्मप्रभेदिका
- चर्मप्रसेवक
- चर्मप्रसेविका
- चर्मबन्ध
- चर्मबन्धन
- चर्मभस्त्रिका
- चर्ममण्डल
- चर्ममय
- चर्ममुण्डा
- चर्मम्न
- चर्मयष्टि
- चर्मरङ्ग
- चर्मरत्न
- चर्मवंश
- चर्मवत्
- चर्मवसन
- चर्मवाद्य
- चर्मवृक्ष
- चर्मव्रण
- चर्मशिल्पिन्
- चर्मसमुद्भव
- चर्मसम्भवा
- चर्मसार
- चर्मसाह्वा
- चर्महन्त्री
См. также в других словарях:
carma-raṅga — चर्मरङ्ग … Indonesian dictionary
karma-raṅga — कर्मरङ्ग … Indonesian dictionary
kārma-raṅga — कार्मरङ्ग … Indonesian dictionary
