таварыш

боевой патрон воен. — баявы патрон

боевой порядок воен. — баявы парадак

боевая готовность воен. — баявая гатоўнасць

боевой товарищ воен. — баявы таварыш

боевой парень разг. — баявы хлопец

боевое крещение воен. — баявое хрышчэнне

мы помним о вас, друзья — мы помнім пра вас, сябры

мы ждём вас, товарищ — мы чакаем вас, таварыш

быть на вы — быць на вы

«Что такое «друзья народа» и как они воюют против социал-демократов?» (Ленин) — «Што такое «прыяцелі народа» і як яны ваююць супроць сацыял-дэмакратаў?»

друг дома — сябар (друг) дома

будь другом — будзь сябрам (другам)

пеший строй — пешы строй

по образцу пешего хождения — на сваіх дваіх, пяшэчкам

пеший конному не товарищ погов. — пешы коннаму не таварыш

пешим ходом — пяшком, пехатой

плыть по морю — плыць па моры

идти по дороге — ісці па дарозе

лазить по горам — лазіць па гарах

книги разложены по всему столу — кнігі разложаны па ўсім стале

по гладкому дну — па гладкім дне

по голому телу — па голым целе

ударить по спине — ударыць па спіне

идти по самому берегу — ісці ўздоўж (каля) самага берага

идти по улице — ісці па вуліцы (вуліцай)

дорога пролегала по болоту — дарога ішла балотам (па балоце)

по Северному Кавказу — па Паўночным Каўказе

ходить по комнате — хадзіць па пакоі

летать по воздуху — лятаць па паветры

приказ по второму полку — загад па другім палку

тепло расходится по всему организму — цяпло разыходзіцца па ўсім арганізме

рассадить всех по местам — рассадзіць усіх па месцах

идти по следу зверя — ісці па следу звера

плыть по течению — плыць па цячэнню

идти по солнцу — ісці па сонцу

по следам противника — па слядах праціўніка

корабль шёл по ветру — карабель ішоў з ветрам

по направлению к городу — у кірунку (напрамку) да горада

по всем направлениям — ва ўсіх кірунках (напрамках)

работать по профсоюзной линии — працаваць па прафсаюзнай лініі

кампания по выборам в Верховный Совет Беларуси — кампанія па выбарах у Вярхоўны Савет Беларусі

дебаты по законопроекту — дэбаты па законапраекту

комиссия по составлению резолюции — камісія па складанню рэзалюцыі

кружок по изучению истории партии — гурток па вывучэнню гісторыі партыі

мероприятия по повышению урожайности — мерапрыёмствы па павышэнню ўраджайнасці

речь по аграрному вопросу — прамова па аграрнаму пытанню

он врач по профессии — ён урач па прафесіі

соревнования по футболу, по лыжам, по шахматам — спаборніцтвы па футболу, па лыжах, па шахматах

по расписанию — па раскладу

по приказу командира — па загаду камандзіра

работать по плану — працаваць па плану

начинать работу по гудку — пачынаць працу па гудку

это нам принадлежит по праву — гэта нам належыць па праву

по выбору — па выбару

по желанию — па жаданню

узнать по голосу, по глазам — пазнаць па голасе (па голасу), па вачах

вызывать по фамилии — выклікаць па прозвішчу

по правилам игры — па правілах гульні

по сообщениям газет — паводле паведамленняў газет

по моему мнению — на маю думку, на мой погляд

по его зову все явились — па яго закліку (на яго заклік) усе з'явіліся

ехать пароходом и по железной дороге — ехаць параходам і па чыгунцы (і чыгункай)

послать по почте — паслаць па пошце (поштай)

сообщить по телеграфу — паведаміць па тэлеграфу (па тэлеграфе, тэлеграфам)

говорить по телефону — гаварыць па тэлефоне

сделать что-либо по ошибке — зрабіць што-небудзь па памылцы

по знакомству — па знаёмству

не явиться на работу по болезни — не з'явіцца на працу па хваробе (з прычыны хваробы)

по разным причинам — па розных прычынах

старший по возрасту — старэйшы па ўзросту

ранний по времени — ранні па часу

добрый по характеру — добры па характару (характарам)

узнать по глазам — пазнаць па вачах

товарищ по университету — таварыш па універсітэту

брат по отцу — брат па бацьку

родственники по жёнам — сваякі па жонках

заниматься по часу в день — займацца па гадзіне ў дзень

по году не писал писем — па году не пісаў пісем

по выходным дням — у выхадныя дні (выхаднымі днямі)

по праздникам — у святы (святамі)

по утрам — раніцамі

я не видел его по целым неделям — я не бачыў яго цэлымі тыднямі

собираться по четвергам — збірацца па чацвяргах (чацвяргамі)

по весне — вясной, увесну

по осени — увосень, восенню

по рублю штука — па рублю штука

дать детям по яблоку — даць дзецям па яблыку

по разу — па разу

стрелять по противнику — страляць па праціўніку (у праціўніка)

стрелять по окопу, по блиндажам — страляць па акопе, па бліндажах

стучать по столу — стукаць па стале

плакать по мужу — плакаць па мужу

скучать по детям — сумаваць па дзецях (аб дзецях)

войти в воду по пояс — увайсці ў ваду па пояс

по сей день — па гэты дзень (да гэтага дня)

по сие время — да гэтага часу

по сегодня — да сённяшняга дня

он пошёл по воду — ён пайшоў па ваду

идти в лес по ягоды — ісці ў лес у ягады

по истечении срока — па сканчэнні тэрміну (пасля заканчэння тэрміну)

по одному человеку в ряд — па адным чалавеку ў рад

по два человека — па два чалавекі

по три рубля — па тры рублі

по четыре километра в час — па чатыры кіламетры ў гадзіну

по пяти, по семи, по десяти — па пяць, па сем, па дзесяць

по двадцати, по сорока, по пятидесяти, по сто — па дваццаць, па сорак, па пяцьдзесят, па сто

по пятисот, по семисот, по девятисот — па пяцьсот, па семсот, па дзевяцьсот

по двое, по трое — па двое, па трое

по полтора, по полторы — па паўтара, па паўтары

он поднялся и последовал за ним — ён устаў і пайшоў (следам, услед) за ім

гости последовали за хозяином — госці пайшлі (следам, услед) за гаспадаром

последовать совету товарища — зрабіць так, як раіць (раіў) таварыш, паслухацца парады таварыша

он засмеялся, и все последовали ему — ён засмяяўся, і ўсе засмяяліся (следам, услед) за ім

последовать его примеру — узяць прыклад з яго (пераняць яго прыклад)

за молнией последовал удар грома — услед за маланкай пачуўся ўдар грому

за дождём последовало похолодание — (следам, услед) за дажджом настала (надышло) пахаладанне

последовало соответствующее решение — выйшла (з'явілася) адпаведнае рашэнне

ответа на телеграмму не последовало — адказу на тэлеграму не было

смерть последовала от удара — смерць сталася ад удару

Генеральный прокурор Республики Беларусь — Генеральны пракурор Рэспублікі Беларусь

товарищ прокурора ист. — таварыш пракурора

подложить свинью — падлажыць свінню

понимать, как свинья в апельсинах — знацца (разбірацца), як свіння на саладзінах

метать бисер перед свиньями — сыпаць бісер (перлы) перад свіннямі

кабы свинье рога, всех бы со свету сжила посл. — каб свінні рогі, не сышла б з дарогі

свинье не до поросят, коли саму на огонь тащат посл. — не да парасят, калі свінню смаляць

посади свинью за стол — она и ноги на стол посл. — пасадзі свінню за стол — яна і ногі на стол

гусь свинье не товарищ посл. — гусь свінні не таварыш

с того времени — з таго часу

тем временем — тым часам

по ту сторону — па той бок

в тот же день — таго ж дня

он теперь не тот — ён цяпер не той

то было вчера, а это сегодня — тое было ўчора, а гэта сёння

то был мой товарищ — гэта быў мой таварыш

то были взрослые, а это дети — там былі дарослыя, а гэта дзеці

то ветер шумел, а это волки воют — тады вецер шумеў, а гэта ваўкі выюць

в то время как — у той час як, тым часам як

с тех пор как — з таго часу як, з той пары як

после того как — пасля таго як

перед тем как — перад тым як

вследствие того что — у выніку таго што

для того чтобы — для таго каб

до того что — да таго што

с тем чтобы — з тым каб

несмотря на то что — нягледзячы на тое што

вместе с тем — разам з тым

перед тем — перад тым

к тому же — апроч (апрача) таго

кроме того — апроч (апрача) таго

сверх того — звыш таго

со всем тем — з усім тым

при всём том — пры ўсім тым

между тем — між тым

тем самым — тым самым

не без того — не без таго

и без того — і без таго

не то, чтоб… — не тое, каб…

дело в том — справа ў тым

тем лучше — тым лепш

тем более — тым больш

тем временем — тым часам

тем не менее — тым не менш

как бы то ни было — як бы там ні было

того и гляди — так і глядзі (чакай)

и тому подобное (сокращённо: и т.п.) — і да таго падобнае (сокращённо: і да т.п.)

тому назад — таму назад

тому (будет) три года, как… — таму будзе тры гады, як…

тот или иной (другой) — той ці іншы

на тот свет — на той свет

(да) и то сказать — ды і сапраўды

то да сё — тое ды сёе

ни с того ни с сего — ні з таго ні з сяго

ни то ни сё — ні тое ні сёе, ні выплюнуць ні праглынуць

нет того, чтобы… — няма таго, каб…

Федот, да не тот — той, ды не той, Саўка, ды не ў тых санках

уважаемый товарищ — паважаны таварыш