-
1 за
запредлог с вин. и твор. под.1. (сзади, позади, вне) πίσω, πέρα, ἀπό, ὀπισθεν / πέραν (по ту сторону):уехать за город φεύγω γιά τήν ἐξοχή· жить за городом μένω στά προάστεια· стать за дерево στέκομαι πίσω ἀπό τό δέντρο·2. (около, возле, вокруг) σέ, είς, κοντά, γύρω ἀπό:садиться за стол κάθομαι στό τραπέζι· сидеть за работой κάθομαι καί δουλεύω, εἶμαι στρωμένος στή δουλειά·3. (на расстоянии) σέ ἀπόσταση:за сто километров от Ленинграда σέ ἀπόσταση ἐκατό χιλιομέτρων ἀπό τό Λένινγκραντ·4. (раньше на какое-л. время) πρίν, πρό:за три дня до праздников τρεις μέρες πρίν ἀπό τίς γιορτές·5. (в течение) στή διάρκεια σέ:заработок за год ὁ ἐτήσιος μισθός· многое сделано нами за неделю μέσα σέ μιά ἐβδομάδα κάναμε πολλή δουλειά·6. (следом) πίσω ἀπό, μετά ἀπό:вслед за кем-л. μετά κάποιον, πίσω ἀπό κάποιον идите за мной ἀκολουθείστε με, ἐλἄτε μαζύ μου· друг за другом ὁ ἔνας πίσω ἀπό τόν ἀλλον гнаться за вором κυνηγῶ τόν κλέφτη·7. (при прикосновении):брать за руку πιάνω ἀπό τό χέρι·8. (при указании цели действия) γιά, ὑπέρ:бороться за мир ἀγωνίζομαι γιά τήν είρήνη·9. (вместо) γιά:работать за двоих ἐργάζομαι γιά δυό·10. (при указании стоимости, цены):купить за двадцать пять рублей ἀγοράζω των είκοσι πέντε ρουβλιών за наличные деньги τοις μετρητοίς·11. (при указании лица, предмета, который нужно достать, привести):идти́ за водой πηγαίνω γιά νερό· посылать за доктором στέλνω νά φέρω γιατρό, φωνάζω τό γιατρό·12. (вследствие) λόγω, ἐνεκα, ἐξ αἰτίας:за недостатком времени ἀπό Ελλειψη χρόνου·13. (по причине) λόγω, ἐξ αίτιας, ἐνεκα:награждать за что-л. βραβεύω γιά κάτι· ◊ приниматься за работу ἀρχίζω τή δουλειά· ей за 50 лет εἶναι πάνω ἀπό 50 χρονών за подписью кого́-л. μέ τήν ὑπογραφή ὁποιουδήποτἐ за Здоровье кого́-л. στήν ὑγεία κάποιου· за ваше здоровье στήν ὑγειά σας· за исключением ἐκτος, ἐξαιρέσει· за и против ὑπέρ καί κατά· ни за что (на свете) γιά τίποτα στον κόσμο, ἐπ' ούδενί τρόπω· за <^ет кого-л. а) γιά λογαριασμό κάποιου, °) σέ βάρος κάποιου (в ущерб кому-л.)· шаг за шагом βήμα προς βήμα· за мой счет μέ δικά μου Ιξοδα. -
2 отодвигать
отодвигатьнесов, отодвинуть сов1. παραμερίζω, μεταθέτω, μετακινώ / σπρώχνω πίσω (назад):\отодвигать стул παραμερίζω τό κάθισμα· \отодвигать засов ξεμανταλώνω·2. (отсрочивать) разг ἀναβάλλω:\отодвигать срок παρατείνω τήν προθεσμία· \отодвигать поездку на неделю ἀναβάλλω τό ταξίδι γιά μιαν ἐβδομάδα. -
3 за
πρόθεση με αιτ. ή οργανική.1. πέρα(ν), έξω•жить за городом ζω έξω από την πόλη•
пределами πέραν των ορίων, έξω από τα όρια•
выйти за дверь βγαίνω έξω από την πόρτα•
уехать за границу φεύγω για το εξωτερικό•
за морем, за морями πέραν των θαλασσών.
2. πίσω, όπισθεν, κοντά•запереть дверь за собой κλείνω πίσω μου την πόρτα•
идите за мною ελάτε κοντά μου (ακολουθείστε)•
он уехал вскорь -ним αυτός έφυγε αμέσως κοντά από ‘κείνον•
-садом πίσω από τον κήπο•
заложить руки за спинку βάζω τα χέρια πίσω•
гоняться за почестями επιδιώκω τιμές•
он пишет мне письмо за писмом μου γράφει γράμματα το ένα κοντά τ’ άλλο•
спрятаться за ширмы κρύβομαι πίσω από το παραβάνι•
он оставил его далеко за собой τον άφησε μακριά πίσω του•
у него ни собой ни за женой δεν έχει τίποτε ούτε αυτός ούτε η γυναίκα του.
3. για, διά•он наказан за свою вину αυτός τιμωρήθηκε για το σφάλμα του•
вступиться за кого παίρνω το μέρος κάποιου•
просить за кого παρακαλώ για κάποιον•
работать за двоих δουλεύω για δυό•
за кого вы меня принимаете για ποιόν με περνάτε•
ручаться за кого εγγυώμαι για κάποιον•
я купил это за десять рублей το αγόρασα για δέκα ρούβλια•
благодарить -... ευχαριστώ για...• все за одного, один за всех όλοι για τον ένα, ο ένας για όλους" за наличные деньги σε μετρητά (τοις μετρητοίς)•
платье это прелестно за то же оно и дорого το φόρεμα αυτό είναι θαυμάσιο, γι’ αυτό είναι και ακριβό•
выдаёт за достоверное το παρουσιάζουν για έγκυρο•
я бранил его за леность τον μάλωνα για την τεμπελιά του•
за раз, за один раз για μια φορά•
я зайду за вами в два часа θα σας επισκεφτώ στίς δυο η ώρα•
послать за лекарством στέλλω για φάρμακο•
ходить за детьми πηγαίνω για τα παιδιά•
он смотрит за моим домом αυτός επιβλέπει το σπίτι μου.
|| (σημαίνει σκοπό)•за великое дело για μεγάλο έργο•
бороться за первенство αγωνίζομαι για το πρωτάθλημα.
4. αντί, για•око за όκο οφθαλμόν αντί οφθαλμού•
зуб за зуб οδόντα αντί οδόντος.
5. υπέρ•говорить за и против μιλώ υπέρ και κατά• (στην ψηφοφορία)•
кто за? ποιος είναι υπέρ;•
стоять за правду υπερασπίζω την αλήθεια (το δίκαιο)•
за кем ή за чем дело стило για ποιόν ή για ποιο πράγμα πρόκειται.
6. (για χρόνο) κατά, την ώρα•это случилось за обедом αυτό συνέβηκε την ώρα του φαγητού.
7. από•взять за руку πιάνω από το χέρι•
повесить за ноги κρεμώ από τα πόδια•
водить за нос σέρνω από τη μύτη•
бросить за окно ρίχνω από το παραθύρι•
схватить кого за ворот πιάνω κάποιον από το γιακά•
приниматься за работу αρχίζω (πιάνω) τη δουλειά•
заткнуть что за пояс κρεμώ κάτι από τη ζώνη.
8. στον, στην, στο•сесть за стол, за обед, за ужин κάθομαι (παίρνω θέση) στο τραπέζι, στο γεύμα, στο δείπνο•
сидеть за столом, за обедом, за ужином κάθομαι (παραβρίσκομαι) στο τραπέζι, στο γεύμα στο δείπνο•
он дает за дочерью миллион драхм αυτός δίνει (προίκα) στη θυγατέρα του ένα εκατομύριο δραχμές•
за ваше здоровье στην υγεία σας.
9. (σημαίνει απόσταση)•за версту от сюда ένα βέρατιο από εδώ.
10. προς•нога за ногу, шаг за шагом βήμα προς βήμα.
11. με•она вышла за военного αυτή παντρεύτηκε, (με) στατιωτικό.
12. λόγω, για λόγους, για, ένεκα, εξ αιτίας• σαν, ως•за неспособностью λόγω ανικανότητας•
за старостью лет σαν παρήλικος•
награждать за службу βραβεύω για υπηρεσία•
за недостаток времени λόγω έλλειψης χρόνου.
13. εν, κατά•за отсуствием εν απουσία, απόντος.
14. (για εργασία, ασχολία)•взяться за работу πιάνω τη δουλειά•
взяться за перо πιάνω την πένα, αρχίζω να γράφω.
15. μέσα, εντός, στον, στην, στο•держать, спрятать камень за пазухом κρατώ, κρύβω πέτρα στον κόρφο (έχω ύπουλο σκοπό).
16. αντί, για, στη θέση•расписаться за брата υπογράφω για τον αδερφό.
17. (διάφορες επί μέρους σημασίες)•за вами остается еще два рубля μένετε ακόμα χρέος δυο ρούβλια•
запишите это за мною γράψετε το στο λογαριασμό μου (θα σας το χρωστώ εγώ)•
за мой счет με δικά μου έξοδα•
всеми расходами осталось еще сто рублей αφαιρουμένων όλων των εξόδων, έμειναν ακόμα εκατό ρούβλια•
ему за сорок лет αυτός είναι πάνω από σαράντα χρόνια, πέρασε τα σαράντα•
что за шум? τι θόρυβος είν’ αυτός•
ото было время... αυτό έγινε τον καιρό...
|| (με την ιδιότητα)•за подписью министра με την υπογραφή του υπουργού•
за то (αντιδιαστολή) γι’ αυτό.
|| σαν, ως, για•признать- благо ευδοκώ, συγκατανεύω.
|| (αντικείμενο επιδίωξης) •охотиться за куропатками κυνηγώ πέρδικες.
|| (άλλες σημασίες)•взяться за оружием παίρνω τα όπλα (επαναστατώ)•
за исключением εξαιρέσει, εκτός•
он за все сердится όλα του φταίνε•
заработок за год οι ετήσιες αποδοχές•
за неделю, за месяц σε μια βδομάδα, σ’ ένα μήνα•
ни за что με κανένα τρόπο.
-
4 лихорадить
-ажу, -адишьρ.δ.1. έχω μεγάλο πυρετό, καίγομαι, φλέγομαι από τον πυρετό.2. (απρόσ.) ταράζω•целую неделю его -ло ολόκληρη βδομάδα τον τάραζε πυρετός μερίγος.
-
5 переложить
-ложу, -ложишь, παθ. μτχ. παρλθ. χρ. переложенный, βρ: -жен, -а, -о ρ.σ.μ.1. μεταθέτω, μετακινώ, μετατοπίζω βάζω, τοποθετώ αλλού. || αναβάλλω•переложить собрание на следующую неделю αναβάλλω τη συνέλευση για την ερχόμενη εβδομάδα.
2. αναθέτω• επιφορτίζω•переложить часть работы на помощника αναθέτω ένα μέρος της δουλειάς στο βοηθό.
3. εμβάλλω, ενθέτω, βάζω ενδιάμεσα (για προφύλαξη)•переложить йблоки стружкой βάζω ενδιάμεσα στα μήλα ροκανίδια.
4. ξαναβάζω, ξανατοποθετώ• βάζω, τοποθετώ διαφορετικά. || ξαναχτίζω•-каменную стену ξαναχτίζω τον πέτρινο τοίχο.
5. παραβάζω, παραρρίχνω•переложить сахару παραβάζω ζάχαρη.
6. παραπίνω (οινοπν. ποτά).7. διασκευάζω, αλλάζω, μετατρέπω (για λογοτεχνικό ή μουσικό έργο)•переложить стихи прозой μετατρέπω τους στίχους σε πεζό λόγο.
|| παλ. μεταφράζω, ερμηνεύω•переложить пушкина по-грчески μεταφράζω τον Πούσκιν στα ελληνικά.
8. παλ. ξαναζεύω. -
6 пока
επίρ. κ. πρόθ.1. για την ώρα, λίγο χρόνο, λίγη ώρα• προσωρινά, προς το παρόν•побудь пока здесь μείνε εδώ προς το παρόν•
я пока подожду για την ώρα θα περιμένω•
положи то пока в карман βάλε αυτό προσωρινά στη τσέπη•
пока всё προς το παρόν αυτά, τίποτε άλλο.
|| στο μεταξύ•вы посидите, а я пока схожу за водой εσείς καθήστε, στο μεταξύ,εγώ θα πάω για νερό.
|| τώρα, αυτή τη στιγμή•через неделю я вам отправлю ещё письмо, а пока пишу наскоро σε μια βδομάδα θα σας στείλω κι άλλο γράμμα, τώρα σας γράφω βιαστικά.
|| μέχρι τώρα•сведений пока нет ως τώρα πληροφορίες δεν έχομε•
пока ещё ждём ως τώρα ακόμα περιμένομε.
2. ενώ, όταν, τον καιρό που•я собирался, поезд ушл όταν εγώ ετοιμαζόμουν, το τρένο έφυγε.
|| εφόσον, καθόσον, όσο•пока я спал, шёл дождь όσο εγώ κοιμόμουν, έβρεχε•
куй железо пока горячо παρμ. δούλευε το σίδερο όσο είναι καυτό•
пока я здоров, буду работать όσο είμαι γερός θα εργάζομαι.
|| μέχρις (έως) ως ότου; ίσια με που, ώσπου•сиди здесь пока я приду κάθησε εδώ, ώσπου να έρθω.
εκφρ.(ну) пока (до свидания)! – (λοιπόν) για την ώρα (χαίρετε)!пока что – τώρα, για την ώρα, προς το παρόν•я пока что, здоров – για την ώρα, είμαι υγιής. -
7 прогостить
ρ.σ. φιλοξενούμαι (για ένα χρον. διάστημα)•прогостить целую неделю φιλοξενούμαι ολόκληρη βδομάδα.
-
8 пропасть
пропасть 1-и θ.1. βάραθρο• άβυσσος• χάσμα•бездонная пропасть απύθμενο χάσμα άβυσσος.
|| γκρεμός, κρημνός•быть на краю -и είμαι στην άκρη (στο χείλος) του γκρεμού.
2. μτφ. αγεφύρωτο χάσμα (το ασυμβίβαστο απόψεων, διαφορών κ.τ.τ.).3. πλήθος μεγάλο• μελίσσι, εσμός• τεράστια ποσότητα.• σωρός•пропасть народа μεγάλη πολυκοσμία, κοσμοπλημμύρα, ανθρωποθάλασσα.• у него пропасть врагов αυτός έχει ένα σωρό εχθρούς•
в комнате была пропасть муссору στο δωμάτιο ήταν σωρός τα σκουπίδια.
4. επιφ. να παρ η οργή! αθεόφοβε! χαμένο κορμί.εκφρ.пропасть и нет – δε θα χαθείς, δε θα σκοτωθείς ή δε θα πέσεις από το γκρεμό.пропасть 2-паду, -падшь, παρλθ. χρ. пропал-ла, -ло, μτχ. παρλθ. χρ. пропавший ρ. σ.1. χάνομαι, εξαφανίζομαι, γίνομαι άφαντος, εκλείπω•-ло письмо χάθηκε το γράμμα•
у меня -ла собака έχασα το σκυλί•
всё -ло όλα χάθηκαν, το παν χάθηκε.
2. κρύβομαι• δε φαίνομαι ή δεν ακούομαι•-ли горы χάθηκαν τα βουνά•
голоса -ли вдали οι φωνές χάθηκαν(έσβησαν) μακριά.
|| αργώ να επιστρέψω•он ушл и -ал на неделю αυτός έφυγε και χάθηκε για μια βδομάδα•
где ты -ал? που χάθηκες; τι έγινες; που ήσουν;
3. καταστρέφομαι•цветы -ли от мороза τα λουλούδια καταστράφηκαν από τον πάγο.
|| φονεύομαι, σκοτώνομαι, χάνομαι•сын его -ал в войне το παιδί του χάθηκε στον πόλεμο.
4. παραμένω ανώφελος, άκαρπος•-дут мой труды θα πάνε χαμένες οι εργασίες μου (οι κόποι μου).
εκφρ.пропасть даром (попусту) – χάνομαι άδικα.• пиши -ло πες πως χάθηκε.
См. также в других словарях:
неделю — вспомнить последнюю неделю • повтор, знание вспомнить прошедшую неделю • повтор, знание неделю прожить • окончание, времяпрепровождение … Глагольной сочетаемости непредметных имён
Раз в неделю — Ранняя заставка программы Жанр Юмористическая программа Автор(ы) Р. Кривицкий, В. Неклюдов, Ю. Исаков, В. Антонов, К Наумочкин, И. Осипов, А. Каранович … Википедия
Список наиболее быстро продаваемых за неделю альбомов в США — Альбом No Strings Attached группы N Sync удерживает рекорд скорости продаж до сих пор. Список наиболее быстро продаваемых за неделю альбомов в США (Billboard) включает музыкальные альбомы, которые были проданы самыми большими тиражами за одну… … Википедия
Гречу сеют либо за неделю до Акулины, либо неделю после Акулины. — Гречу сеют либо за неделю до Акулины, либо неделю после Акулины. См. МЕСЯЦЕСЛОВ … В.И. Даль. Пословицы русского народа
На санях либо неделю не доедешь до благовещенья, либо неделю переедешь. — (или: не доездишь, переездишь). См. МЕСЯЦЕСЛОВ … В.И. Даль. Пословицы русского народа
без году неделю — без году( а) неделя <неделю> Разг. Совсем недавно, очень немного времени. Обычно с глаг. несов. вида: быть, работать, жить… где либо как долго? без году неделя. Послужив без году неделю… под Ельцом, подался он [Кузьма] на Воронеж. (И. Бунин … Учебный фразеологический словарь
без года неделю — без году( а) неделя <неделю> Разг. Совсем недавно, очень немного времени. Обычно с глаг. несов. вида: быть, работать, жить… где либо как долго? без году неделя. Послужив без году неделю… под Ельцом, подался он [Кузьма] на Воронеж. (И. Бунин … Учебный фразеологический словарь
без году неделю — См … Словарь синонимов
ДОПУСТИМОЕ ПОСТУПЛЕНИЕ ВЕЩЕСТВА ЗА НЕДЕЛЮ — скорость поступления вещества в организм за период, равный одной неделе, часто в условиях продолжающегося воздействия. При использовании этого показателя в качестве гигиенического норматива или при осуществлении мониторинга с использованием его в … Экологический словарь
Массовая (весовая) нагрузка горячего водоснабжения средняя часовая за неделю (средненедельный водоразбор) — средняя часовая за неделю массовая (весовая) нагрузка горячего водоснабжения (средненедельный водоразбор) 168 я часть количества теплоносителя (сетевой воды), используемого за неделю на горячее водоснабжение непосредственным водоразбором;...… … Официальная терминология
Нагрузка горячего водоснабжения средняя часовая за неделю массовая (весовая) — Средняя часовая за неделю массовая (весовая) нагрузка горячего водоснабжения (средненедельный водоразбор) 168 я часть количества теплоносителя (сетевой воды), используемого за неделю на горячее водоснабжение непосредственным водоразбором...… … Официальная терминология
