-
1 икмәктер
межд.ей-бо́гу, кляну́сьикмәктер алдамыйм — ей-бо́гу, не вру
••икмәктер газим! — кляну́сь хле́бом!
-
2 икмәктер
ей-богу, клянусь -
3 икмәктер
межд. ей-богу, клянусь -
4 икмәк
сущ.1) хлеб || хле́бныйарыш икмәге — ржано́й хлеб, чёрный хлеб
икмәк бар нәрсәгә баш — (посл.) хлеб - всему́ голова́
икмәк катысы — ко́рка хле́ба
икмәк пешерү — печь хлеб, вы́печка хле́ба
икмәк пешерүче — хлебопёк, пе́карь
икмәк амбары — хле́бный амба́р
икмәк кибете — хле́бный магази́н
икмәк валчыгы — хле́бные кро́шки
2) хлеба́, зерновы́е; см. тж. ашлыкикмәк запасы — запа́сы хле́ба, хле́бный запа́с
икмәкләр күкрәп уңдылар — хлеба́ уроди́лись на сла́ву
3) хлеб насу́щный, пропита́ниетамак туйдырырлык икмәк — хлеб насу́щный
икмәксез калдыру — оста́вить без средств к существова́нию
икмәк илдән, су күлдән — (погов.) пое́сть и попи́ть на дармовщи́нку (халя́ву)
•- икмәк йомшагы
- икмәк көясе
- икмәк кыерчыгы
- икмәк хәзерләү
- икмәк хәзерләүче••икмәк йөзен (чыраен, төсен) күрмим — см. икмәктер
икмәк кызавы — диал.; бран. обо́лтус
икмәк суы — самого́н
икмәк тегермәне — пренебр.; см. ипи шүрлеге
икмәк тотып ант итү — покля́сться на хле́бе
- икмәк убырыикмәк черетү — разг. переводи́ть зря хлеб, жить без по́льзы
-
5 гыйлем-мәгърифәт
сущ.; собир.образова́ние, просвеще́ниегыйлем-мәгърифәткә ия кеше — челове́к, име́ющий образова́ние; образо́ванный, просвещённый челове́к
тән азыгы - икмәктер, җан азыгы - гыйлем-мәгърифәттер — (погов.) хлеб насу́щный - пи́ща теле́сная, а образова́ние, просвеще́ние - пи́ща духо́вная
-
6 дыр
частица; = -дыр -дер; -тыр/-тер1) неопр.а) придаёт слову оттенок предположения наве́рное, должно́ быть, по-ви́димомуул кайткандыр — наве́рное, он прие́хал
биредә бик күңелсездер — должно́ быть, здесь о́чень ску́чно
б) в предл. с вопр. словами или вопр. интонацией придаёт слову оттенок неопределённостикем булгандыр, таный алмадым — кто э́то был, не узна́л
кайчан күргәндер, хәтерләми — когда́ ви́дел, не по́мнит
в) образует неопр. мест. от вопрос. мест. кемдер кто́-то, нәрсәдер что́-то, кайдадыр где́-то, кайдандыр отку́да-то2) усил.а) разг. обычно при однородных членах употр. для подчёркивания какого-л. качества (кого-л., чего-л.)йорт үзе зурдыр, үзе биектер — зда́ние-то огро́мное, высоче́нное
б) употр. для подчёркивания достоверности слова при клятвенном заверенииикмәктер менә! — кляну́сь хле́бом!
ихластыр, ялганламыйм — че́стное сло́во (пра́вда), не вру
в) употр. при перечислении однородных вещей, явлений и при каждом однородном слове и тому́ подо́бноебазарда бәрәңгедер, кишердер, кыярдыр тулып ята — на база́ре и карто́шки, и морко́ви, и огурцо́в полны́м-полно́
-
7 ипидер
вводн. сл.; разг.; см. икмәктер
См. также в других словарях:
икмәктер — Сүзнең дөреслегенә, вәгъдәнең үтәләчәгенә ышандыру өчен ант итеп әйткәндә кулланыла и. , кояштыр, иманым кяфер китсен! … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кояштыр — Сүзнең дөреслегенә яки вәгъдәнең үтәләчәгенә ышандыру өчен ант сүзе буларак кулл. : билләһи, валлаһи, икмәктер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
