-
81 редакция
редакция (1. редактордың мәтінді өңдеуі, 2. басылымға басшылық, 3. белгілі бір өңдеуден өткен мәтін, 4. қандайда болсын мәтінді өңдеумен айналысатын қызметкерлер ұжымы, 5. редакция қызметкерлері жұмыс істейтін үй-жай) -
82 ресімді қатысым
формальная коммуникация (ресми арналар бойынша, яғни бизнестің жоғары басшылығы мақұлдаған коммуникация желілері бойынша жүзеге асырылатын қарым-қатынас) -
83 сақтандыру сомасы
страховая сумма (1. шартта айқындалған немесе заңмен белгіленген ақшалай сома, сақтандыру жарнасы мен сақтандыру төлемі осы соманы басшылыққа ала отырып белгіленеді, 2. жеке басты сақтандыруда: сақтанушыға сақтандыру уақиғасы болғанда төленетін өтем) -
84 сапа тобы
группа качества (өнімнің сапасына қатысты мәселелерді анықтауға, оларды шешудің баламалы тәсілдерін қарауға арналған мәжілістерді ұдайы өткізіп тұратын және басшылыққа сапаны жақсарту шараларын ұсынатын пікірсайысшылар тобы) -
85 сапа үйірмесі
кружок качества (өнімнің сапасына қатысты мәселелерді анықтауға, оларды шешудің баламалы тәсілдерін қарауға арналған мәжілістерді ұдайы өткізіп тұратын және басшылыққа сапаны жақсарту шараларын ұсынатын пікірсайысшылар тобы) -
86 сауда
Біз сіздердің бұйымдарыңыздың номенклатурасын...
Из... мы узнали о номенклатуре ваших изделий
- документов, высланных нам
- жарнамалық құлақтандырулардан білдік.
- рекламных объявлений.
Біздің мамандар (тұтынушылар) сіздің өнімді жоғары бағалап отыр.
Наши специалисты (потребители) высоко оценивают вашу продукцию.
Сондықтан біз бұрын жасалған үкімет аралық келісімге (сіздің фирмамен жасасқан шартқа) сәйкес сіздерден... сатып алғымыз келеді.
Поэтому мы хотели бы в соответствии с заключенным ранее межправительственным соглашением (договором, заключенным с вашей фирмой) приобрести у вас...
- вагондар
- вагоны
- кемелер
- корабли
- крандар
- краны
- машины
- жиһаз
- мебель
- жабдық
- аяқкиім
- обувь
- приборы
- станки
- телексы
- техника
- технику
- ткани
- электротехнические приборы.
Біздің кәсіпорынның қайта құрылуына байланысты біз сіздерден... сатып алуға мүдделіміз.
В связи с реконструкцией нашего предприятия мы заинтересованы в приобретении у вас...
- технологических линий для производства пластмасс.
Біз сіздерден...
Мы хотели купить у вас...
- шұжық (цемент, кірпіш) өндіретін шағын кәсіпорын сатып алғымыз келді.
- небольшое предприятие по производству колбасы (цемента, кирпича).
Шығарылатын өнімнің номенклатурасын ескере отырып, біз өзімізге қажетті тауарлардың тізімдерін жасадық. Осы тізімдерді қарап шығыңызшы.
Учитывая номенклатуру выпускаемой продукции, мы составили списки нужных нам товаров. Пожалуйста, просмотрите эти списки.
Ал қазір тауардың мөлшері туралы.
А сейчас о количестве товара.
Сізге тауар қандай мөлшерде керек.
Біз...
Нам нужно приобрести...
- үш өздігінен жүретін кран сатып алуымыз керек.
- три самоходных крана.
Біз бұл тауарды бұрын уағдаласылған (келісімшартта көрсетілген) мөлшерден көбірек алғымыз келеді.
Мы хотели бы получить этот товар сверх количества, которое было оговорено ранее (которое указано в контракте).
Сіздің алғыңыз келген тауар мөлшері туралы сауалыңызға жауап қайтару үшін мен фирма басшылығымен ақылдасуға тиіспін. Сіз таяуда жауап аласыз.
Чтобы ответить на ваш запрос о количестве товара, которое вы желаете получить, я должен посоветоваться с руководством фирмы. В ближайшем будущем вы получите ответ.
* * *торговля (1. тауарлар мен қызметтер нарығы, еңбек өнімдері мен көрсетілетін қызметтерді айырбастау нысаны 2. халық шаруашылығының тауарларды сатып алу-сату жолымен өткізетін саласы, 3. сатып алушы мен сатушы арасында екі жақты келісім жасасу жолымен тауарды сатып алу-сату үдерісі, 4. тауарлардың айналымы, сатып алу, сату жөніндегі шаруашылық қызметі) -
87 сыртқы губернатор
губернатор внешний (биржаның басшылық органының өте тәжірибелі адамдардан сайланатын не тағайындалатын мүшесі) -
88 тактика
тактика (1. қоғамдық және саяси күрестің құралы мен әдіс-тәсілдері, 2. қандайда болсын мақсатқа жетудің әдіс-тәсілдері, 3. қысқа мерзімді қылық, ағымдағы жағдайды басшылыққа ала отырып біршама қысқа мерзімге есептелген іс-қимылдар желісі) -
89 ұжымдық келіссөз
коллективные переговоры (барлық жұмыскерлер атынан бір немесе бірнеше кәсіподақ және ұйым немесе кәсіпорын басшылығы жүргізетін келіссөз) -
90 хатшылық
секретариат (1. мекемеде, ұйымда ағымдағы жұмысқа басшылықты жүзеге асыратын немесе ұйымдастыру-техникалық атқарымды орындайтын сайланбалы немесе әкімшілік бөлім, 2. осындай орган, бөлім қызметкерлерінің жиынтығы) -
91 шарт
-
92 шешім
решение (субъектілердің экономикалық іс-әрекетінің тәсілі, оны басшылар алға қойылған мақсаттарды басшылыққа ала отырып және қолда бар шектеулі ресурстарды ескере отырып, нұсқаларды талдау нәтижесінде таңдайды) -
93 ізеттілік
вежливость (жаргон сөз: шетелдік адам шетелде бизнесті жүргізу үшін басшылыққа алатын іскерлік әдеп, бизнестегі мінез-құлық) -
94 іс басқарушысы
управляющий делами (1. мекеменің, ұйымның, шаруашылықтың ісін жүргізуші тұлға, 2. корпорацияның ісіне күнделікті басшылық жасайтын, директорлар басқармасының шешімдерін жүзеге асырушы жоғары лауазымды тұлға) -
95 Автокредит
Мен сіздер көрсететін қызметті пайдаланып, автомобиль сатып алғым келеді.
Я хотел бы приобрести автомобиль, воспользовавшись вашими услугами.
Біздің банкіде автомобиль сатып алуға арналған несие желісі бар. Автонесие сізге қысқа мерзімде кез келген автомобиль – жаңа және пайдаланылған автомобильді, автосалонда немесе жеке адамнан сатып алуға мүмкіндік береді. Несие шығарылған жылына және өндіруші-елге қарамастан беріледі. Біздің банк автокөлік сатып алуға несие берудің неғұрлым тиімді шарттарын ұсынады:
В нашем банке существует кредитная линия для приобретения автомобиля. Автокредит дает вам возможность в кратчайший срок купить любой автомобиль – новый или бывший в эксплуатации, в автосалоне или у частного лица. Кредит выдается независимо от года выпуска и страны-производителя. Наш банк предлагает наиболее выгодные условия кредитования на приобретение автотранспорта:
- жалақы туралы анықтама талап етілмейді;
- без справки о зарплате;
- теңгемен және шетел валютасымен несиелендірудің ең жоғары мерзімі 7 жыл, 10 жыл, 15 жыл;
- максимальный срок кредитования в тенге и в иностранной валюте 7 лет; 10 лет; 15 лет;
- несиенің ең аз сомасы 120 000 теңге;
- минимальная сумма кредита 120 000 тенге;
- сатып алынатын автомобильдің жасы 10 (15) жыл;
- возраст приобретаемого автомобиля до 10 (15) лет;
- бастапқы жарна 30%-дан (15%-дан талап етілмейді);
- первоначальный взнос от 30% (от 15% не требуется);
- несиелендіру мерзімі қолайлы;
- удобный срок кредитования;
- табысты қуаттау рәсімі оңайлатылған;
- упрощенная процедура подтверждения дохода;
- құжаттар пакеті барынша аз;
- минимальный пакет документов;
- несиенің ең жоғары сомасы бойынша шектеу жоқ, ол сіздің төлем төлеу қабілетіңіз бен несиені өтеу қабілетіңізді басшылыққа ала отырып есептеледі.
- отсутствуют ограничения по максимальной сумме кредита, которая рассчитывается исходя из вашей платежеспособности и кредитоспособности.
Егер кепілзат сатып алынатын автомобильдің құнынан асып түсетін болса, несие шарты қандай болмақ?
Каковы будут условия кредита, если залог превышает стоимость приобретаемого автомобиля?
Сатып алынатын автомобильдің құны 105%-дан асатын мөлшерде кепілзат берілгенде несие 100% мөлшерінде берілуі мүмкін. Сіз несиені ешқандай айыппұл шарасы қолданылмай мерзімінен бұрын өтей аласыз.
При предоставлении залога в размере 105% от стоимости приобретаемого автомобиля кредит может быть выдан в размере 100%. Вы сможете досрочно погашать кредит без штрафных санкций.
Сіздің кепілзат:
Вашим залогом будут:
- тек сатып алынатын автомобиль;
- только приобретаемый автомобиль;
- сатып алынатын автомобиль және бастапқы жарна;
- приобретаемый автомобиль и первоначальный взнос;
- қолда бар және сатып алынатын автомобиль болмақ.
- имеющийся и приобретаемый автомобиль.
Ия, екі автомобильді (ескісі мен жаңасын) кепілзатқа беріп, сіз бастапқы жарнадан босатыласыз және табысты қуаттамауыңызға болады.
Да, предоставив в залог два автомобиля (старый и новый), вы освобождаетесь от первоначального взноса и можете не подтверждать доходы.
Ия, несие алудың міндетті шарты – кепілзатты сақтандыру. Сіз кепілзатқа берілетін мүлікті сақтандырып, банкінің тікелей филиалындағы нотариустың қызметін пайдалана аласыз:
Да, обязательное условие получения кредита – страхование предмета залога. Вы можете застраховать предоставляемое в залог имущество и воспользоваться услугами нотариуса непосредственно в филиале банка:
- білікті қызметкер несиелендіру шарттарын ұғынықты түсіндереді;
- квалифицированный персонал доступно объяснит условия кредитования;
- сіздің қажеттеріңізге орай жеке тәсілді қамтамасыз етеді;
- обеспечит индивидуальный подход к вашим потребностям;
- сіздің қаржылық мүмкіндіктеріңізге талдау жасап, ұсынысыңызды барынша ескеретін шешім ұсынады.
- проанализирует ваши финансовые возможности и предложит решение, максимально учитывающее ваши предложения.
Біздің несиелендіру шарттарымыз:
Наши условия кредитования:
- несие валютасы: теңге, АҚШ доллары, еуро;
- валюта кредита: тенге, доллары США, евро;
- бастапқы жарна: сыныбына қарай автомобиль құнының 15%-ынан басталады;
- первоначальный взнос: от 15% от стоимости автомобиля в зависимости от класса;
- несие мерзімі теңгемен 36 айға дейін, шетел валютасымен 36 айдан 60 айға дейін;
- срок кредита в тенге до 36 месяцев, в иностранной валюте от 36 до 60 месяцев;
- несие үшін төлем: шетел валютасымен жылдық сыйақының 14%-ынан басталады, теңгемен 16%-ынан басталады.
- плата за кредит: от 14% годовых в иностранной валюте, от 16% годовых в тенге.
Несиенің ең жоғары сомасы төлем төлеу қабілетіне және кепілге берілетін мүліктің құнына байланысты. Несиені мыналар қамтамасыз ете алады: сатып алынатын автомобиль немесе қолда бар автомобиль, жылжымайтын мүлік, банкіге салынған ақша. Сіз автомобильді банк несиесі есебінен банкінің әріптесі болып табылатын компанияның автосалондарынан сатып ала аласыз. Сізге автосалондардың тізімін таңдауға ұсынады.
Максимальная сумма кредита зависит от платежеспособности и стоимости предоставляемого в залог имущества. Обеспечением кредита могут быть: приобретаемый или имеющийся автомобиль, недвижимость, деньги, размещенные в банке. Вы можете купить автомобиль за счет кредита банка в автосалонах компаний, являющихся партнерами банка. Вам предоставят список автосалонов на выбор.
Айтыңызшы, мен республиканың кез келген басқа қаласынан несие ала аламын ба?
Скажите, пожалуйста, могу ли я получить кредит в любом другом городе республики?
Ия, сіз Қазақстан Республикасының 22 қаласынан несие ала аласыз.
Да, вы можете получить кредит в 22 городах Республики Казахстан.
Мен қажетті құжаттар пакеті бойынша ақпарат алғым келеді.
Я хотел(-а) бы получить информацию по пакету необходимых документов.
Сіз біздің банкімізден мына құжаттар пакетін ұсынып, несие ала аласыз:
Кредит в нашем банке вы можете получить, предоставив пакет следующих документов:
- қарызгердің анкетасы;
- анкета заемщика;
- жеке басты куәландыратын құжат;
- документ удостоверяющий личность;
- ӘЖК;
- СИК;
- СТТН;
- РНН;
- жүргізуші куәлігінің көшірмесі;
- копия водительского удостоверения;
- мекенжай бюросынан анықтама немесе үй кітабының көшірмесі;
- справка с адресного бюро или копия домовой книги;
- соңғы 12 айдағы жалақы немесе басқа да табыс туралы анықтама (банк нысаны бойынша);
- справка с места работы о размере зарплаты и других доходах за последние 12 месяцев (по форме банка);
- жұбайдың кепілзатқа мүлік беруге және кепілге салынған мүлікті соттан тыс өткізуге нотариуста расталған келісімі не мүлікті меншікке сатып алу және оның банкіге кепілге беру сәтінде кепілзат беруші некеде тұрмаған деген нотариус растаған өтініші;
- нотариально заверенное согласие супруга(-и) на передачу имущества в залог и внесудебную реализацию заложенного имущества либо нотариально заверенное заявление, что на момент приобретения имущества в собственность и передачи его в залог банку залогодатель в браке не состоит;
- қамтамасыз ету бойынша құқықты белгілейтін құжаттар.
- правоустанавливающие документы по обеспечению.
Автомобильді кепілзатқа беру кезінде қамтамасыз ету жөніндегі құқық белгілейтін құжаттар:
Правоустанавливающими документами по обеспечению при передаче автомобиля в залог являются:
- сауда ұйымдарының шот-анықтамалары;
- справки-счета торговых организаций;
- сатып алу-сату шарттары;
- договоры купли-продажи;
- мұралану құқығы туралы құжаттар;
- документы о праве наследования;
- көлік құралының ҚР аумағына әкелінгенін қуаттайтын құжаттар;
- документы, подтверждающие ввоз транспортного средства на территорию РК;
- ҚР-нда Көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркеу ережелерінде көзделген меншік құқығын қуаттайтын өзге де құжаттар.
- иные документы, подтверждающие право собственности, предусмотренные Правилами государственной регистрации транспортных средств и прицепов в РК.
Егер сіз автомобиль сатып алуға біздің банкіден қарыз алмақшы болып ұйғарсаңыз, сіздің:
Если вы решили получить в нашем банке заем на покупку автомобиля, вам необходимо:
- сатып алынатын автомобильге құқықты белгілейтін құжаттарды қоспағанда қажетті құжаттар пакетін жинауыңыз;
- собрать необходимый пакет документов, за исключением правоустанавливающих документов на приобретаемый автомобиль;
- менеджерден банкінің несие беру шешімі туралы хабарламаны алуыңыз;
- получить у менеджера уведомление о решении банка предоставить кредит;
- автомобиль сатушыға (жеке адамға немесе автосалонға) банкінің несие беру шешімі туралы хабарламаны таныстыруыңыз;
- ознакомить продавца автомобиля (частное лицо или автосалон) с уведомлением о решении банка предоставить кредит;
- сатушымен сатып алу-сату шартын (егер сатушы жеке тұлға болса) жасасуыңыз не автосалоннан анықтама-шот (егер сатушы автосалон болса) алуыңыз;
- заключить с продавцом договор купли-продажи (если продавец — частное лицо) либо получить в автосалоне счет-справку (если продавец — автосалон);
- сатушыға (егер сатушы жеке адам болса) бастапқы жарнаны қолма-қол ақшалай беріп, одан тиісті қолхат алуыңыз, не автосалонның кассасына бастапты жарнаны қолма-қол ақшалай төлеуіңіз немесе бастапқы жарнаның қажетті сомасын қолма-қол ақшасыз аударуыңыз;
- передать продавцу (если продавец – частное лицо) первоначальный взнос наличными деньгами, получив соответствующую расписку, либо внести в кассу автосалона первоначальный взнос наличными деньгами или перевести необходимую сумму первоначального взноса безналичным путем;
- сатып алынатын автомобильді уәкілетті органда (жол полициясында) өзіңіздің атыңызға қайта ресімдеуіңіз;
- переоформить приобретаемый автомобиль на ваше имя в уполномоченном органе (дорожная полиция);
- кепілзат шартына деректер енгізу үшін сатып алынған автомобильге құқығын белгілейтін құжатты банк менеджеріне беруіңіз;
- предоставить менеджеру банка правоустанавливающий документ на приобретенный автомобиль для внесения данных в договор залога;
- банкіде кепілзатты сақтандыру және жеке басты сақтандыру шартын ресімдеуіңіз;
- оформить в банке договор страхования предмета залога и личного страхования;
- сатып алушыға табыстау үшін өзіңіздің ағымдағы шотыңыздан қолма-қол ақшалай несие алуыңыз немесе банкіге ақшаны сатушының шотына аудару туралы нұсқау беруіңіз қажет.
- получить кредит наличными деньгами со своего текущего счета для передачи продавцу или дать указание банку о переводе денег на счет продавца.
Клиенттің несие алуына мынадай жағдайларда бас тартуы мүмкін:
Клиенту может быть отказано в получении кредита в следующих случаях:
- табыс деңгейі жеткіліксіз болғанда;
- недостаточный уровень доходов;
- құжаттар дұрыс және толық толтырылмағанда;
- неправильное и неполное оформление документов;
- несие лимиті бойынша берешегін қоса бұрын берілген несие бойынша, төлем карточкасы бойынша жаңа несие қызметін көрсетуге мүмкіндік бермейтін берешегі болғанда;
- наличие задолженности по ранее выданным кредитам, включая задолженность по кредитному лимиту, по платежной карточке, не позволяющая обслуживать новый кредит;
- өтініш-анкетасында берілген деректер тексеру барысында алынған деректерге сай келмегенде;
- несоответствие данных, представленных в анкете-заявлении данным, полученным в ходе проверки;
- несие тарихының болымсыздығы.
- отрицательная кредитная история.
Ерікті сақтандыру бағдарламасы сізді...
Программа добровольного страхования защитит вас от риска убытков, при утрате, повреждении автомобиля в случае:
- жол-көлік оқиғалары;
- дорожно-транспортного происшествия;
- дүлей апаттар;
- стихийных бедствий;
- үшінші тұлғалардың заңсыз әрекеттері;
- неправомерных действий третьих лиц;
- сақтандыру шартында айтылған өзге де болжанбаған оқиғалар болған жағдайда автомобильдің жоғалуы, зақымдануы кезінде шегетін залал қатерінен қорғайды.
- иных непредвиденных событий, оговоренных в договоре страхования.
-
96 Коммерциялық банкілердің қызметі
Банк қызметінің қандай ұстанымдары негізгі іргелі ұстанымдары болып табылады?
Банк қызметінің негізгі іргелі ұстанымдары:
Основополагающими принципами банковской деятельности являются:
- нақты бар ресурстардың шегінде жұмыс істеу;
- работа в пределах реально имеющихся ресурсов;
- экономикалық дербестік;
- экономическая самостоятельность;
- банкінің өз клиенттерімен өзара қатынасы кәдуілгі нарықтық қатынастар сияқты құрылуға тиіс;
- взаимоотношения банка со своими клиентами должны строиться как обычные рыночные отношения;
- мемлекет коммерциялық банкілердің қызметін реттей алатын экономикалық әдістер.
- экономические методы, которыми государство может осуществлять регулирование деятельности коммерческих банков.
Оның мәні мынада: банк өзінің ресурстары, несиелік салымдары мен басқа да активтері арасындағы мөлшерлік сәйкестікті ғана қамтамасыз етіп қоймай, сонымен бірге банк активтерінің сипаты өзі жұмылдырған ресурстардың ерекшелігіне сай келуіне де қол жеткізуге тиіс дегенді білдіреді. Бұл ең алдымен мерзімге қатысты. Айталық, егер банк қаражатты негізінен қысқа мерзімге тартса, ал оны басым түрде ұзақ мерзімді несиеге салса, онда міндеттемелер (өтемпаздық) бойынша жауап беру қабілеттілігіне қатер төнеді.
Смысл заключается в том, что банк должен обеспечить не только количественное соответствие между своими ресурсами, кредитными вложениями и другими активами, но и добиваться соответствия характера банковских активов специфике мобилизованных им ресурсов. Это относится, прежде всего, к срокам. Так, если банк привлекает средства главным образом на короткие сроки и вкладывает их преимущественно в долгосрочные ссуды, то его способность отвечать по обязательствам (ликвидность) оказывается под угрозой.
Кез келген коммерциялық банкінің қызметі экономикалық дербестікке негізделеді, мұның өзі әрі банкінің өз қызметінің нәтижелеріне экономикалық жауаптылығы деген мағынаны білдіреді.
Деятельность любого коммерческого банка базируется на экономической самостоятельности, которая подразумевает и экономическую ответственность банка за результаты своей деятельности.
Экономикалық дербестік:
Экономическая самостоятельность предполагает:
- банкінің меншікті қаражаты мен тартылынды (сырттан тартылған) қаражатын билеу еркіндігін;
- свободу распоряжения собственными средствами банка и привлеченными ресурсами;
- банк қызметін пайдаланушылар мен салымшыларды еркін таңдауын;
- свободный выбор клиентов и вкладчиков;
- банк табысын еркін билеуді көздейді.
- свободное распоряжение доходами банка.
Экономикалық дербестікке банкілер мен банк ұйымдары туралы Қазақстанда қолданылып жүрген заңнамамен кепілдік берілген. Қолданыстағы негізгі заңнамалық құжаттар барлық коммерциялық банкілерге өздерінің қорлары мен табыстарын билеуге экономикалық еркіндік береді. Банкінің салықтарды төлегеннен кейін өзінің билігінде қалған пайдасы акционерлердің Жалпы жиналысының шешіміне сәйкес бөлінеді. Өзінің міндеттемелері бойынша коммерциялық банк өзіне тиесілі барлық қаражатпен және өндіріп алынуы мүмкін мүлікпен жауап береді. Өзінің операцияларынан болатын барлық қатерді коммерциялық банк өз мойнымен көтереді.
Экономическая самостоятельность гарантирована действующим в Казахстане законодательством о банках и банковских организациях. Действующие основные законодательные акты предоставляют всем коммерческим банкам экономическую свободу в распоряжении своими фондами и доходами. Прибыль банка, остающаяся в его распоряжении после уплаты налогов, распределяется в соответствии с решением Общего собрания акционеров. По своим обязательствам коммерческий банк отвечает всеми принадлежащими ему средствами и имуществом, на которое может быть наложено взыскание. Весь риск от своих операций коммерческий банк берет на себя.
Банкілердің өз қызметін пайдаланушылармен қарым-қатынасы неліктен әдеттегі нарықтық қатынастар сияқты құрылуға тиіс?
Почему взаимоотношения банка со своими клиентами должны строится как обычные рыночные отношения?
Мұның себебі, несие бергенде коммерциялық банк ең алдымен пайдалылықтың, тәуекелдің, өтімділіктің нарықтық өлшемдерін басшылыққа алады. Мемлекет коммерциялық банкінің қызметін тікелей бұйрықтар берумен емес, тек жанама әдістермен ғана реттей алады. Осылайша мемлекет коммерцииялық банкінің оперативтік қызметіне араласпайды.
Потому что, предоставляя ссуды коммерческий банк исходит, прежде всего, из рыночных критериев прибыльности, риска, ликвидности. Государство может осуществлять регулирование деятельности коммерческого банка только косвенными методами, а не прямыми приказами. Таким образом, государство не вмешивается в оперативную деятельность коммерческого банка.
Казахско-русский экономический словарь > Коммерциялық банкілердің қызметі
-
97 Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
Нақты (қолма-қол) ақша айналымынан өзгеше түрде қолма-қол ақшасыз айналымның мәні мынада: төлем төлемшінің шотынан коммерциялық банкілердің мекемелеріндегі алушының шотына ақша аудару жолымен төленеді. Кәсіпорындар арасында, әдетте, қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысады. Сөйтіп қолма-қол ақшасыз есеп айырысу – ақшалай есеп айырысу, мұнда төлемдер қолма-қол ақшаның қатысуынсыз ақшалай қаражатты төлемшінің шотынан алушының шотына аудару жолымен төленеді.
В отличие от наличного денежного оборота сущность безналичного денежного оборота состоит в том, что платежи производятся путем перечисления денег со счета плательщика на счет получателя в учреждениях коммерческих банков. Расчеты между предприятиями осуществляются, как правило, в безналичном порядке. Таким образом, безналичные расчеты – это денежные расчеты, при которых платежи осуществляются без участия наличных денег путем перечисления денежных средств со счета плательщика на счет получателя.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу қандай шарттарды сақтағанда жүзеге асырылады?
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мына шарттар сақталғанда жүзеге асырылады:
Безналичные расчеты осуществляются при соблюдении следующих условий:
- төлемшінің ұсынылған құжатты заңда немесе шартта көзделген реттерде толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқығы бар;
- плательщик имеет право отказаться от уплаты предъявленного документа полностью или частично в случаях, предусмотренных законом или договором;
- төлемшінің келісімі және оның тапсырмасы болмайынша шоттардан қаражатты есептен шығаруға, әдетте, рұқсат етілмейді;
- без согласия плательщика или его поручения списание средств со счетов, как правило, не допускается;
- төлемдер төлемшінің меншікті қаражатынан, ал кейбір реттерде банк несиесі және өзгедей тартылған қаражат есебінен төленеді;
- платежи осуществляются из собственных средств плательщика, а в отдельных случаях – за счет кредита банка и прочих привлеченных средств;
- қаражат алушының шотына тек төлемшінің шотынан шығарылғаннан кейін ғана есепке алынады;
- средства на счета получателя зачисляются лишь после их списания со счета плательщика;
- төлемші Ұлттық банк әзірлеген және ақша мен ақша құжатының қозғалысын айқындайтын құжат айналымы ережелерін орындайды.
- плательщик выполняет правила документооборота, разработанные Нацбанком и определяющие движение денег и денежных документов.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу кезінде төлем тапсырмаларын, чектерді, аккредитивтерді, инкассоны пайдалануға рұқсат етіле ме?
Допускается ли при безналичных расчетах использование платежных поручений, чеков, аккредитивов, инкассо?
Ия, рұқсат етіледі. Сонымен бірге банкілер жасасылған шарттарға сәйкес төлем талабын қабылдауға құқылы.
Да, допускается. Вместе с тем банки, в соответствии с заключенными договорами, вправе принимать платежные требования.
Банкілерге өсімпұл есептеу және өндіріп алу үшін жауапкершілік жүктеле ме?
Жоқ, жауапкершілік жүктелмейді, өйткені жеткізілген өнімнің ақысы уақытылы төленбегенде жеткізуші мен алушы (төлемші) арасында жасасылған шартта көзделген тәртіппен сатып алушы (төлемші) өсімпұл төлейтін болып белгіленген.
Нет, не несут ответственность, поскольку установлено, что при несвоевременной оплате поставленной продукции покупатель (плательщик) уплачивает пеню в порядке, предусмотренном в договоре между поставщиком и получателем (плательщиком).
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бәрі банк арқылы кәсіпорынның (шот иесінің) қаражат аударуға билігінің белгіленген стандарттарына сәйкес ресімделген есеп айырысу құжаттарының негізінде жүргізіледі.
Все безналичные расчеты производятся через банк на основании расчетных документов, которые предоставляют оформленные в соответствии с установленными стандартами распоряжения предприятия (владельца счета) на перечисление средств.
Есеп айырысу құжаттарында мынадай деректемелер болуға тиіс:
Расчетные документы должны содержать следующие реквизиты:
- есеп айырысу құжатының атауы;
- наименование расчетного документа;
- құжаттың нөмірі, оның көшірмесі жасалған күн, ай, жыл;
- номер документа, число, месяц, год его выписки;
- банкінің атауы, оның СТТН-і (салық төлеушінің тіркеу нөмірі);
- наименование банка, его РНН (регистрационный номер налогоплательщика);
- төлемшінің атауы, оның СТТН-і, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование плательщика, его РНН, номер его счета в банке;
- қаражат алушының атауы, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование получателя средств, номер его счета в банке;
- алушы банкісінің атауы, оның СТТН-і;
- наименование банка получателя, его РНН;
- қаражат алушы шотының нөмірі, оның СТТН-і;
- номер счета получателя средств, его РНН;
- мәтіндік атаумен де, кодтық таңбаланумен де көрсетілуі мүмкін төлемнің міндет-мақсаты (чекте көрсетілмейді);
- назначение платежа (в чеке не указывается), которое может быть указано как текстовым наименованием, так и кодовым обозначением;
- цифрмен және жазбаша таңбаланған төлем сомасы;
- сумма платежа, обозначенная цифрами и прописью;
- қойылған қолдар мен басылған мөр бедері.
- подписи и оттиск печати.
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, қалай болмақ?
Как быть, если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица?
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, банк есеп айырысу құжаттарын, қойылған бір қол болса болды, басылған мөр бедері жоқтығына қарамай қабылдай береді.
Если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица, банк принимает расчетные документы при наличии одной подписи и при отсутствии оттиска печати.
Төлемшінің шотынан қара-жат қандай құжаттардың негізінде есептен шығарылады?
На основании какого документа производится списание средств со счета плательщика?
Төлемшінің шотынан қаражат тек есеп айырысу құжатының бірінші данасы негізінде ғана есептен шығарады.
Списание средств со счета плательщика производится только на основании первого экземпляра расчетного документа.
Банк шоттан ақшалай қаражатты есептен шығару кезектілігін белгілеу кезінде нені басшылыққа алады?
Чем руководствуется банк при установлении очередности списания денежных средств со счета?
Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру барысында банк төлем төлеудің заңнамада белгіленген кезектілігін сақтауға міндетті. Шотта ақшалай қаражат жетіспегенде барлық ұсынылған талаптарды қанағаттандыру үшін ҚР Азаматтық кодексінің “Клиенттің ақшасын алу кезектілігі” деген 742-бабында көзделген кезектілікпен есептен шығарылады.
В процессе осуществления расчетных операций банк обязан соблюдать установленную законодательством очередность платежей. При недостаточности денежных средств на счете для удовлетворения всех предъявленных требований списание осуществляется в очередности, предусмотренной ст. 742 Гражданского Кодекса РК “Очередность изъятия денег клиента”
Төлемші мен қаражатты алушы арасындағы есеп айырысу жөніндегі өзара шағым-талаптар қалай қаралады?
Как рассматриваются взаимные претензии по расчетам между плательщиком и получателем средств?
Оларды тараптар несие ұйымдарының, яғни банкілердің қатысуынсыз сот арқылы қарайды.
Они рассматриваются сторонами без участия кредитных организаций, т.е. банков через суд.
Мен сіздің банкіде шот ашқым келеді.
Я хотел бы открыть счет в вашем банке.
Біздің банкіде сіз:
В нашем банке вы можете открыть:
- теңгемен ағымдағы шот;
- текущий счет в тенге;
- шетел валютасымен ағымдағы шот;
- текущий счет в иностранной валюте;
- транзиттік шот;
- транзитный счет;
- депозиттік шот;
- депозитный счет;
- карточкалық шот аша аласыз.
- карточный счет.
Мен басқа шотқа ақша аударғым келеді.
Я хотел бы перечислить деньги на другой счет.
Төлем құжатын (тапсырмасын) ресімдеңізші.
Оформите, пожалуйста, платежный документ (поручение).
Ия, құжат дұрыс толтырылыпты. Бірақ сіздің шотта талап етіліп отырған сома жоқ қой.
Да, документ заполнен верно. Но на вашем счете нет требуемой суммы.
Сіздің төлем тапсырмасын қайта ресімдеуіңізге тура келеді. Сіз жиырма бес мың теңге шегіндегі соманы аудара аласыз.
Вам придется переоформить платежное поручение. Вы можете перечислить сумму в пределах двадцати пяти тысяч тенге.
Вы можете снять со счета сто тысяч тенге.
Рахмет.
Спасибо.
Сізге әрқашан да қызмет етуге дайынбыз.
Всегда к вашим услугам.
Біздің поштамен кері қайтарылатын тапсырмамызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение нашего поручения с обратной почтой.
Сіздің төлем тапсырмаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего платежного поручения.
Біздің құжаттарымызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение наших документов.
Біздің банк сіздің құжаттарыңыздың алынғанын қуаттайды.
Наш банк подтверждает получение ваших документов.
Сіздің авиапошталық тапсырмаңызды негізгі телекспен қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите ваше авиапочтовое поручение ключевым телексом.
Сіздің 2007 ж. 14 мамырдағы дебет-авизоңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего дебет-авизо от 14 мая 2007 г.
Біз 15 сәуірдегі өз төлемдерімізді қуаттадық.
Мы подтвердили свой платеж 15 апреля.
Біз олардың хабарламасын 10 маусымда алдық.
Мы получили их извещение 10 июня.
Біз сіздің шотты 27 наурызда дебеттедік.
Мы дебетовали ваш счет 27 марта.
Біз сіздің тапсырмаңызды төленбеген күйі қайтарамыз.
Мы возвращаем ваше поручение неоплаченным.
Біз сізге төлемді төлемегенімізді хабарламақшымыз.
Мы хотели сообщить вам о том, что платеж мы не осуществили.
Біз төлемді төлей алмаймыз.
Осуществить платеж мы не можем.
Аталған соманы біздің шотқа аударыңызшы.
Пожалуйста, переведите вышеназванную сумму на наш счет.
Сіздің шотқа 200 мың теңге соманы 2007 ж. 30 қаңтарда аудардық.
Сумма в 200 тысяч тенге была переведена на ваш счет 30 января 2007 г.
Аталған сома бенефициардың шотына аударылып та қойды.
Вышеназванная сумма была уже переведена на счет бенефициара.
Олар төлем келесі аптада төленеді деп күтуде.
Они ожидают, что платеж будет осуществлен на следующей неделе.
Біз сіздің мына өзгерістерді ескеруіңізді қалар едік.
Мы хотели бы, чтобы вы приняли во внимание следующие изменения.
Біз сізге 58 мың теңге 35 тиын соманың орнын толтырдық.
Мы сегодня возместили вам сумму в 58 тысяч тенге 35 тиын.
Біз сізден қайтарылған аталмыш соманы әлі алғанымыз жоқ.
Мы еще не получили возврата вышеназванной суммы от вас.
Біз өз клиентімізге өтем ретінде 500 теңге төлем төледік.
Мы осуществили выплату 500 тенге в качестве возмещения нашему клиенту.
Бұл сома төленген.
Эта сумма оплачена.
Бұл сома әлі төленген жоқ.
Эта сумма еще не оплачена.
Бұл сома төленуге тиіс.
Эта сумма должна быть оплачена.
135 000 теңгені біздің шотқа телеграф арқылы аударыңыз.
Переведите 135 000 тенге на наш счет по телеграфу.
Біз сіздің 17 қарашадағы төлем тапсырмаңызға жүгінеміз.
Мы ссылаемся на ваше платежное поручение от 17 ноября.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валютаның аты көрсетілмей қалып қойыпты.
В вашем платежном поручении пропущено наименование валюты.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валюталандырылған күн көрсетілмей қалыпты.
В вашем платежном поручении пропущена дата валютирования.
Біз төлемді қандай валютамен төлей алатынымызды білмейміз.
Мы не знаем в какой валюте мы можем произвести платеж.
Төлем наурызда төленуі мүмкін.
Платеж может быть осуществлен в марте.
Бізге валюталандыру күнін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите нам дату валютирования.
Біз өзіміздің төлем нұсқаулығымызды қуаттаймыз.
Мы подтверждаем наши платежные инструкции.
Алушының мекенжайын қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите адрес получателя.
Төлемді қандай валютамен төлеу керек екенін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите, в какой валюте следует произвести платеж.
Сіз төлемді Халық банкі арқылы төлей аласыз.
Вы можете осуществить платеж через Народный Банк.
Сіздің төлем тапсырмаңызды таба алуымыз үшін бізге қосымша ақпарат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам дополнительную информацию для того, чтобы мы смогли обнаружить ваше платежное поручение.
Төлем тапсырмасында төлеу тәсілін көрсетіңіз.
Способ оплаты укажите в платежном поручении.
Эмитент-банк пен төлемші-банк шоттарды бір-бірінде ұстайды.
Банк-эмитент и банк-плательщик держат счета друг у друга.
Бенефициар қаражатты ала алуы үшін эмитент-банк төлемші-банкіге төлем тапсырмасын жолдайды.
Банк-эмитент направляет банку-плательщику платежное поручение для того, чтобы бенефициар мог получить средства.
Аударманы алушы аударма сомасын алудан бас тартты.
Получатель перевода отказался получить сумму перевода.
Сіздің авизода алушының көрсетілген атауы бұрмаланған.
Наименование получателя, указанное в вашем авизо, искажено.
Бізге атауы түзетілген құжат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам документ с исправленным наименованием.
Төлем тапсырмасының сомасы сіздің клиенттің шотына кредиттеліп қойған.
Сумма платежного поручения уже кредитована счету вашего клиента.
Клиентіңізден алғанын растауын өтініңіз.
Обратитесь к вашему клиенту с просьбой подтвердить получение.
Өкінішке қарай, сіздің аударма әлі алынған жоқ.
К сожалению, ваш перевод еще не получен.
Сіздің төлемге қатысты құжаттарыңыз төлемші-банкіге жіберілді.
Ваши документы, относящиеся к платежам, были отосланы банку-плательщику.
Төлемді бізден шығын өндіріп алмай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не взимая расходов с нас.
Төлемді біздің шотқа шығысқа жатқызбай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не отнеся расходы на наш счет.
Төлемді сіздегі біздің шотта дебеттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, дебетуя у вас наш счет.
Төлемді бенефициардың сіздегі шотында кредиттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, кредитуя счет бенефициара у вас.
Бізге төлем тапсырмаңыздың күні мен нөмірін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату и номер вашего платежного поручения.
Бізге бенефициардың есімін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам имя бенефициара.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда қашан кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, когда сумма 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда неліктен кешіктіріліп кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, почему сумма в 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету с задержкой.
Біздің шығынымыз болып табылатын сома біздің шотқа кредиттелді.
Сумма, представляющая наши расходы, была кредитована нашему счету.
Аккредетив бойынша өтелген сома біздің банкінің шотына жазылды.
Сумма, представляющая покрытие по аккредитиву, была записана на счет нашего банка.
Біздің клиент бізбен байланыс жасап, аударманы әлі алмағанын хабарлады.
Наш клиент связался с нами и сообщил, что он еще не получил перевод.
Егер сұрақтарыңыз болса, бізбен байланыс жасағайсыз.
Если у вас будут вопросы, пожалуйста, свяжитесь с нами.
Біз сіздің аудармаңыздың сомасын қайтаруын өтініп, клиентімізбен хабарластық та.
Мы уже обратились к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода.
Біз сіздің корреспондент-банкіңізбен байланыс жасадық, одан жауап күтіп отырмыз. Жауап алған бойда сізге дереу хабарлаймыз.
Мы связались с вашим банком-корреспондентом и ждем от него ответа. Когда получим ответ мы немедленно известим вас.
Біз сіздің … нөмірлі шотыңызды кредиттедік.
Мы кредитовали ваш счет за номером …
Шығынды шегеріп тастап төлеңізші.
Пожалуйста, платите за вычетом расходов.
Төлемнің қашан төленгенін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату, когда был осуществлен платеж.
Бізге өз референсіңіздің нөмірін көрсетіңізші.
Пожалуйста, укажите нам номер вашего референса.
Бізге бенефициардың толық мекенжайын беріңізші.
Пожалуйста, дайте нам полный адрес бенефициара.
Біз Сәлім мырзаға 60000 тенге төлегенімізді хабарлаймыз. Осыған орай қолхатты қоса тіркеп отырмыз.
Сообщаем, что мы заплатили 60000 тенге господину Салиму. При сем прилагаем расписку.
Сіздің нұсқауыңызға сәйкес біз айтылып отырған шотты бүгін дебеттедік.
В соответствии с вашими указаниями мы сегодня дебетовали счет, о котором идет речь.
Біз сізден 11 наурызға дейін жауап алмағандықтан ісімізді жауып, мұрағатқа өткіземіз.
Так как мы не получили от вас ответа до 11 марта, мы закрываем наше дело и сдаем в архив.
Біз құжаттарымызды (мұрағатымызды) тексергенде аталған соманың алынғанын таба алмадық.
Проверив наши документы (архивы), мы не обнаружили получение вышеуказанной суммы.
Соманы уақтылы аударғаныңыз үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что вы своевременно перевели сумму.
Алушы соманы мүмкіндігінше тезірек төлеулеріңізді талап етіп отыр.
Получатель настаивает, чтобы вы выплатили сумму как можно скорее.
Мазалағанымыз үшін кешірім сұраймыз. Біз 15 қаңтардағы аудармаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Просим извинить за причиненное беспокойство. Мы подтверждаем получение вашего перевода от 15 января.
Төлемнің кешіктірілгені үшін (төлемді кідірткеніміз үшін) кешірім сұраймыз.
Мы просим извинить за задержку в платеже (за то, что мы задержали платеж).
Біздің өтінішіміздің тез орындалғаны үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что быстро выполнили нашу просьбу.
Жаңа нұсқаулықты Халық банкіне жолдауларыңызды ұсынамыз.
Просим, чтобы вы отправили новые инструкции Народному банку.
Халық банкі осы соманың төленуін талап етуде.
Народный банк настаивает на оплате этой суммы.
Олар құжатқа қол қойылуын талап етуде. Сондай-ақ олар бұл қаражатты мүмкіндігінше тез аударуларыңызды талап етіп отыр.
Они настаивают на том, чтобы на документе была поставлена подпись. А также они требуют, чтобы вы перевели эти средства как можно скорее.
Бұл құжатты қол қоюға кеше жіберу керек еді.
Этот документ следовало направить на подпись вчера.
Сіз фирмамен дереу байланыс жасауыңыз керек еді.
Вам нужно было связаться с фирмой немедленно.
Олардың құжатты фирма басқарушысының атына жолдауының қажеті жоқ еді.
Им не нужно было отправлять документ на имя управляющего фирмой.
Валюталандырудың жақсы мерзімінде төлеңіз.
Оплатите хорошим сроком валютирования.
Біз валюталандырудың жақсы мерзімі туралы уағдаласамыз.
Мы договариваемся о хорошем сроке валютирования.
Банк аталмыш мәмілеге қатысты мүмкіндіктің бәрін жасайды.
Банк сделает все возможное относительно вышеназванной сделки.
Біз сіздің тілектеріңізге орай әрекет етуге тырысамыз.
Мы постараемся поступить в соответствии с вашими пожеланиями.
Өкінішке қарай, сіздің банк берген қате нұсқаулар бізді … АҚШ доллары сомасында шығасыға ұшыратты.
К сожалению, ошибочные указания, данные вашим банком, привели к потерям на сумму… долларов США для нас.
Біз сізден өз кітаптарымыздан аталмыш соманы таба алмағанымызға назар аударуыңызды сұраймыз. Бұл орайда өз шотымыздың көшірмесін қоса тіркеп отырмыз және сіздердегі шотымызды … сомамен кредиттеп, бізге хабарлауыңызды сұраймыз.
Просим вас заметить, что мы не нашли в наших книгах вышеназванной суммы. Прилагаем при этом копию нашего счета и просим кредитовать у вас наш счет суммой … и уведомить нас.
Біз аудармаңыздың сомасын қайтаруды сұрап өз клиентімізге өтініш жасадық, бірақ ол бұл мәселе жөнінде жауап бермей, хатымызды өзімізге қайтарды.
Мы уже обращались к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода, но он вернул нам наше письмо, не дав ответа по этому вопросу.
Тауарды өтейтін құжаттарды қоса тіркеп отырмыз, бұл құжаттармен...
Прилагаем документы, покрывающие товар, с которыми просим поступить...
- біздің банкінің нұсқаулықтарына сәйкес;
- в соответствии с инструкциями нашего банка;
- алынған нұсқаулықтарға орай;
- согласно полученным инструкциям;
- акцепт (ризалық);
- для того, чтобы получить акцепт;
- өтініш бланкін алу үшін әрекет етулеріңізді сұраймыз.
- бланк заявления.
Біз сізге тапсырма бойынша төлемнің төленіп те қойғанын хабарлағымыз келеді.
Мы хотели сообщить вам, что мы уже осуществили платеж по поручению.
Мен банкіде чек кітапшасын ашқым келеді.
Я хотел бы открыть чековый счет в банке.
Сіздің жеке басыңызды куәландыратын қайсыбір құжат көрсетуіңіз керек.
Вам необходимо показать какой-либо документ удостоверяющий личность.
Мен чек кітапшасынан ақша алғым келеді.
Я бы хотел снять деньги с чекового счета.
Вы хотите, чтобы вам выдали по чеку наличные деньги?
Ия, дәл солай. Мен мұны қалай етсем екен?
Да, именно так. Как мне сделать это?
Мына жолға соманы санмен жазыңыз.
На этой строке напишите сумму в цифрах.
Сіз соманы жазбаша жазуыңыз керек.
Вам нужно написать сумму прописью.
Бұл үшінші жолға жазылады.
Это пишется на третьей строке.
Соманың аяғынан “доллар” деген сөзге дейін сызық жүргізіңіз.
Проведите линию от конца суммы до слова “доллары”.
Соманы ешкім өзгерте алмауы үшін … арасын сызып тастаңыз.
Сделайте прочерк между …, чтобы никто не мог изменить сумму.
Сіз күнін көрсетіп, оның (бланкінің) оң жақтағы төменгі бұрышына қол қоюды ұмытып кетіпсіз.
Вы забыли поставить число и подписать его (бланк) в нижнем правом углу.
Күні көрсетілетін жерде айы жазбаша жазылады.
В строке, где обозначается дата, месяц пишется прописью.
Жоғарғы оң жақ бұрышына күнін қойыңыз.
Дату проставьте в верхнем правом углу.
Бланкінің сыртқы бетіне қолыңызды қойыңыз.
Поставьте свою подпись на обратной стороне бланка.
Қызмет көрсету үшін біз екі пайыз аламыз.
За услуги мы берем два процента.
Мен чекті жоғалтып алдым, енді не істеймін?
Я потерял чек, что мне теперь делать?
Сіз чектердің нөмірін білесіз бе? Чектің нөмірлерін айтыңыз.
Вы знаете номера чеков? Скажите номера чеков.
Мен оларды жазып алғанмын.
Я их записал.
Мынау бланкіні толтырып, барлық осы ақпаратты көрсетіңізші.
Пожалуйста, заполните этот бланк, указав всю эту информацию.
Сәлеметсіз бе! Менің шотқа ақша салғым келеді.
Здравствуйте! Я хотел(-а) бы положить деньги на счет.
Жинақ (депозиттік) кітапшаңызды беріңізші.
Дайте, пожалуйста, Вашу сберегательную (депозитную) книжку.
Бес мың теңге.
Пять тысяч тенге.
Менің шоттан ақша алуым қажет.
Мне необходимо снять деньги со счета.
Жүз доллар.
Сто долларов.
Бізде төлем теңгемен төленеді.
У нас выплата производится в тенге.
Мен қарсы емеспін.
Я не возражаю.
Сіздің жинақ шотыңызда бес жүз теңге қалды.
На вашем сберегательном счете осталось пятьсот тенге.
Мен депозитке ақша салғым келеді. Мұны қалай ету керек?
Я хотел(-а) бы положить деньги на депозит. Как это сделать?
Салым немесе депозит бланкісін толтырыңыз.
Заполните бланк вклада или депозита.
Я хотел(-а) бы узнать курс российского рубля в тенге.
Айырбастау бағамы бір доллар үшін 120 теңге.
Курс обмена составляет 120 тенге за доллар.
Доллардың басқа валюталарға қатысты бағамы түсіп (өсіп) келеді.
Курс доллара продолжает падать (расти) по отношению к другим валютам.
Мен доллар сатып алғым келеді.
Я хотел(-а) бы купить доллары.
Екі жүз доллар, мүмкін болса, құны жүз долларлық екі купюр берсеңіз.
Двести долларов, если можно, две купюры достоинством сто долларов.
Міне ақшаңыз.
Вот ваши деньги.
Рахмет.
Спасибо.
Казахско-русский экономический словарь > Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
-
98 Бағаны келісу
Бұл мәселе жөніндегі көзқарастардың түрліше екендігі анықталып отыр.
По этому вопросу выявляются различные точки зрения.
Ұсыныстар әлемдік бағаға сай келмейді.
Предложения не соответствуют мировым ценам.
Біз сіздердің бағаларыңызды бәсекелік ұсыныстардың бағасымен (өткен жылғы бағамен) салыстырғымыз келеді.
Мы хотели бы сравнить ваши цены с ценами конкурентных предложений (с прошлогодними ценами).
Бұл айқындама бойынша салыстыру үшін материалдар жоқ.
По этим позициям нет материалов для сравнения.
Салыстырмалы есеп жүргізуді өтінеміз.
Мы просим произвести сравнительный расчет.
Жабдықтың бұл түріне қойған сіздің бағаңыз әлемдік нарықтың бағасынан асып түседі.
Ваши цены на этот вид оборудования превышают цены мирового рынка.
Қанекей, ымыраға келу шешімін іздейік.
Давайте поищем компромиссное решение.
Бәлкім, ортақ байламға тоқтармыз.
Может быть сойдемся на середине.
Біз бағамызды бәсекелік материалдармен қуаттай аламыз, ал сіз ше?
Мы можем подтвердить наши цены конкурентными материалами, а вы?
Сізде баға серіктестердің бағасынан жоғары.
У вас цена выше предложений партнеров.
Біз... жұмсалған шығындарды қайта қарауды сұраймыз.
Мы просим пересмотреть затраты на...
- доставку
- монтаж.
Сіздің негіздемеңізді сенімді емес және толық емес деп тапқан жөн.
Ваше обоснование следует признать неубедительным и неполным.
Сіздің бағаңыз тиісті әлемдік бағадан бес пайызға асып түседі.
Ваши цены превышают соответствующие мировые цены на пять процентов.
Сіздің пікіріңізше, бағасы өсірілген тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді атаңызшы.
Назовите, пожалуйста, товары и услуги, на которые, по вашему мнению, цены завышены.
Сіздер... бағасын өсіргенсіздер.
Цены на... вами завышены.
- картины
- услуги
Иә, соңғы уақытта баға өте көтерілді.
Да, в последнее время цены очень выросли.
Өткен жылғымен салыстырғанда баға қалай өзгерді.
Баға 10%-ға жоғарылады.
Цены повысились на 10%.
Бағаның жылдық өсуі 7% болады.
Годовой рост цен составляет 7%.
Өткен жылмен салыстырғанда бізде тауардың сапасы да едәуір жақсарды.
По сравнению с прошлым годом у нас качество товара также значительно улучшилось.
Бұл прибор мүлде басқа принцип бойынша жұмыс істейді, оның конструкциясы мен қуаты басқаша.
Этот прибор работает по совершенно другому принципу, у него другая конструкция и мощность.
Бағасы да сондықтан көтерілді.
Поэтому повысилась и цена.
Бұйымдардың бұл топтарының келісімшарттық бағасы тиісінше көтерілуге тиіс.
Контрактные цены на эти группы изделий должны быть соответственно повышены.
Бірақ өсу... пайызды құрайды және жабдықтың барлық түрлеріне қолданылады.
Но повышение составляет... процентов и распространяется на все виды оборудования.
Міне, мысалы, шаңсорғыштың бағасы 5000 теңгеден 10000 теңгеге, яғни 100%-ға көбейді.
Вот, например, цена на пылесосы увеличилась с 500 тенге до 1000 тенге, т.е. на 100%.
Бұл тіпті де дәл емес.
Это не совсем точно.
Бұйымдардың бұл тобының бағасы болмашы көтерілді.
На эту группу изделий цена поднялась незначительно.
Мен сізге тек орташа бағаны ғана атадым.
Я назвал вам только среднюю цену.
Орташа баға небәрі... теңге ғана, сөйтіп баға негізінен бұрынғы қалпында қалды.
Средняя цена составляет всего... тенге, и цены остались, в основном, прежними.
Бағадағы алшақтық небәрі 10%-ды құрайды.
Расхождение в цене составляет всего 10%.
Мен баға жақсы негізделуге тиіс деп есептеймін.
Я считаю, что цена должна быть лучше обоснована.
Мұндай жоғары баға біздің... байланыстарымызды едәуір қиындатады.
Такие высокие цены создают значительные трудности в расширении наших... связей.
- мәдени
- спорттық
- сауда
- торговых
Бағаны төмендету жайындағы талаптар мынаған негізделеді...
Требования о снижении цен основываются на том, что...
- сіз баға өсірілген деп есептегеніңізбен бізде бағаны төмендетуге мүмкіндік жоқ.
- у нас нет возможности снизить цену, хотя вы считаете, что цены завышены.
Қалай дегенмен біз сізден кейбір кеңшіліктер жасауыңызды сұраймыз.
Все же мы просим вас пойти на некоторые уступки.
Біз... бағасын төмендетуді сұраймыз.
Мы просим о снижении цен на...
- товары
- услуги.
Біз баға жөнінен кеңшілік жасадық та. Осы фактіні ескере отырып, жаңа машиналардың да бағасын қайта қарау керек.
Мы уже уступили вам в цене. Учитывая этот факт, нужно пересмотреть цены и на новые машины.
Біз бағаны қайта қарау туралы мәселе көтереміз.
Мы поднимаем вопрос о пересмотре цен.
Осыған байланысты бағаны өзгерту қажеттігі туды.
В связи с этим возникла необходимость изменения цен.
Жақсы, біз сіздердің ескертулеріңізді ескере отырып бағаны түзетеміз.
Хорошо, мы скорректируем цены с учетом ваших замечаний.
Сонымен біз келісімге келмейміз.
Таким образом, мы не придем к соглашению.
Тегінде, біздің алдымызда машинаның бағасын түзету жөнінде қиын келіссөз тұрса керек.
По-видимому, нам предстоят трудные переговоры по корректировке цен на машины.
Біз баға туралы тек өзара кеңшілік жолымен ғана уағдаласа аламыз.
Мы можем договориться о цене только путем взаимных уступок.
Бағаны өзгертуге болмайды.
Цены не могут быть изменены.
Біз... келісе алмаймыз.
Мы не можем согласиться...
- с повышением цены на 50 процентов.
Екі машинаның да техникалық орындалуы бірдей болғанымен, бағаны белгілеу кезінде жеткізілімнің көлемін ескеру керек.
Хотя техническое исполнение обеих машин одинаково, при установлении цены нужно учесть объем поставок.
Сондықтан біз бағадан он пайыздық шегерім жасауды сұраймыз.
Поэтому мы просим сделать десятипроцентную скидку с цены.
Егер барлық келтірілген деректер мен факторларды ескерсек, біз бағаның 10%-ға өзгертілуіне келісе аламыз.
Если учесть все приведенные данные и факторы, мы можем согласиться на изменение цены на 10%.
Біз бағаны қайта қарауға келісеміз, бірақ бұл тек көлеміне қарай жасалатын шегерімге ғана қатысты.
Мы согласны пересмотреть цены, но это касается только скидки на количество.
Көзқарастың жақындай түскені байқалып отыр.
Отмечается сближение точек зрения.
Біз сіздің ыңғайыңызға көніп, орынды шегерім жасауға дайынбыз.
Мы готовы пойти вам навстречу и предоставить разумную скидку.
Біз бағаға тиісті түзету жасауға тиіспіз.
Мы должны сделать соответствующую корректировку цены.
Біз бұл үлгіге жаңа баға белгілеуге тиіспіз.
Мы должны на эту модель установить новую цену.
Бізде бар деректерге орай біз бағаны көп дегенде тоғыз пайызға көтеруге келісе аламыз.
Согласно имеющимся у нас данным мы можем согласиться на повышение цены не более, чем на девять процентов.
Сіздің бағаңыз әлемдік баға деңгейінде тұр.
Ваши цены находятся на уровне мировых цен.
Біз... қуаныштымыз.
Мы рады, что...
- біздің бағамызды негізделген (қолайлы, әділ) деп есептейтініңізге
- вы считаете наши цены обоснованными (приемлемыми, справедливыми)
- мы смогли урегулировать проблему цен.
Сіздің бағаңыз әлемдік бағадан 10%-ға асып түседі.
Ваши цены превышают мировые цены на 10%.
Жұмыстардың жекелеген түрлерін орындау бағасы біздің елімізде қолданылып жүрген бағадан едәуір асып түседі.
Расценки выполнения отдельных видов работ значительно превышают расценки, существующие в нашей стране.
Бағадағы айырма болмашы.
Разница в ценах незначительна.
Жобаны іске асыруда жергілікті жабдықтың үлесін көбейту жөніндегі біздің өтінішіміздің ескерілуін өтінеміз.
Просим учесть нашу просьбу увеличить долю местного оборудования в реализации проекта.
Біз өз бағамызды қорғаштамаймыз.
Мы не настаиваем на наших ценах.
Біз бағаның ішінара төмендетілуіне қол жеткізе алдық.
Нам удалось добиться частичного снижения цены.
Біздің жаңа баға...
Наша новая цена...
Біздің бағаларымыздың арасындағы айырма 15%-ды құрайды.
Разница между нашими ценами составляет 15%.
Өкінішке қарай, біз келіссөзді үзуге тиіспіз, өйткені...
К сожалению, мы должны прервать переговоры, так как...
- бізде қажетті баға белгіленімі (бағаның бөліктемесі) жоқ.
- у нас нет необходимых котировок (разбивок цен).
Баға жөніндегі келіссөз... қайта басталатын болады.
Переговоры по ценам будут возобновлены...
- после того, как будут уточнены спецификации.
Біз... дайынбыз.
Мы готовы...
- перейти к подробному обсуждению установления цены.
Біз алдын ала төлеу шартымен мәміле жасаса аламыз.
Мы можем заключить сделку при условии уплаты вперед.
Осы шарттар негізінде біз келісеміз.
На этих условиях мы согласны.
Мұқият тексергеннен кейін жаңа баға шығарылды.
После тщательной проверки была выведена новая цена.
Баға егжей-тегжейлі негізделді.
Цены были подробно обоснованы.
Біз бұрынғы бағамызды талап етпейміз.
Мы не настаиваем на наших прежних ценах.
Сіздер ұсынған баға әлемдік баға деңгейінде.
Предложенные вами цены находятся на уровне мировых цен.
Біз сіздердің бағаларыңызды қабылдаймыз. Ол бізге ұнайды.
Мы принимаем ваши цены. Они нас устраивают.
Біздің көзқарасымыз үйлеседі.
Наши точки зрения совпадают.
Баға жөніндегі келіссөзде екі серіктес те бір пікірге келді.
На переговорах по ценам оба партнера пришли к единому мнению.
Біздің бағамыз... деген бірауызды пікірдеміз.
У нас единое мнение, что наши цены...
- қолайлы
- әділ
- орынды
- умеренны.
Біз баға проблемасын реттей алғанымызға қуаныштымыз. Біз келіссөзіміздің нәтижелерін директорға бекітуге ұсынуға тиіспіз.
Мы рады, что смогли урегулировать проблему цен. Результаты наших переговоров мы должны представить на утверждение директору.
-
99 Бағаның түпнегізі
Баға жөніндегі келіссөзде біз тиісті құжаттаманы тексеріп алуымыз керек.
Для переговоров по ценам нам нужно проверить соответствующую документацию.
Бізде баға белгілеу қағидаты туралы арнаулы келісім қазірдің өзінде бар.
У нас уже есть специальное соглашение о принципах ценообразования.
Баға құжаттармен қуатталуға тиіс.
Цена должна быть подтверждена документами.
Ең алдымен біз бағаның бірыңғай түпнегізін (бұдан былайғы келіссөздің негізін) табуға тиіспіз.
Прежде всего мы должны найти единую базу цены (основу для дальнейших переговоров).
Сіз біздің билігімізге баға жөніндегі құжаттаманы ұсынуға тиістісіз.
Вы должны были предоставить в наше распоряжение документацию по ценам.
Сіз біздің... алдыңыз ба?
Вы получили наши... ?
- протоколы по ценам.
Иә, біз бәрін алдық.
Да, мы все получили.
Біз де бірқатар құжаттарды дайындадық, ал сіздердің материалдарыңыз бізде бар. Біз оларды мұқият зерделейміз.
Ряд документов мы тоже подготовили, а ваши материалы есть у нас. Мы их основательно изучили.
Екі жағымыз да... назар аудардық деген үміттемін.
Надеюсь, что обе наши стороны приняли во внимание...
- цены внутреннего (мирового) рынка.
Біз келісімді (келісімшарттағы) бағаны басшылыққа алуға тиіспіз.
Мы должны исходить из договорной (контрактной) цены.
Баға жөніндегі келісілген хаттамалар негізінде баға есептелінді.
Цены были скалькулированы на основе согласованных протоколов по ценам.
Бізге бәсекелік материалдарды берулеріңізді өтінеміз.
Просим предоставить нам конкурентные материалы.
Баға фирмалардың бәсекелік ұсыныстары негізінде айқындалады.
Цены определяются на основе конкурентных предложений фирм.
Біздің бағамыздың қуаттамасы ретінде сіздерге бәсекелік материалдарды ұсынамыз.
В подтверждение наших цен мы предоставим вам конкурентные материалы.
Бәсекелік баға біз сіздерге табыстаған ұсыныстарға сай келеді.
Конкурентные цены соответствуют предложениям, которые мы вам передали.
Сіздер бізге ұсынған бойда баға жөніндегі келіссөз жалғастырылады.
Переговоры по ценам будут продолжены, как только вы представите нам.
Бұл бәсекелік материалдар...
Эти конкурентные материалы...
- біздің бағамыздың дұрыстығын қуаттайды.
- подтверждают правильность наших цен.
Баға белгілеуде біз ең алдымен бәсекелік бағаны және әлемдік нарық бағасын ескереміз.
В ценообразовании мы учитываем прежде всего конкурентные цены и цены мирового рынка.
Әлемдік нарық бағасы біздің баға жөніндегі келіссөзіміздің негізі болуға тиіс.
Цены мирового рынка должны быть основой наших переговоров по ценам.
Әлемдік нарықтың бағасы бойынша теңгемен есептесу қажет.
Необходимо произвести расчет по ценам мирового рынка в тенге.
Баға жөніндегі келіссөз үшін... біз машина қуатының техникалық параметрлерін (жаңа диапазонын) білуіміз керек.
Для переговоров по ценам... нам нужно знать технические параметры (новый диапазон) мощности машины.
Бізге техникалық қорытынды қажет болады.
Нам требуется техническое заключение.
Сондықтан көліссөзге екі тараптың да техникалық мамандары қатысуға тиіс.
Поэтому в переговорах должны принять участие технические специалисты обеих сторон.
Мына құжаттама жеткілікті дәрежеде негізделмеген.
Эта документация недостаточно обоснована.
Бұл құжаттаманы біз қабылдамай тастауға мәжбүрміз.
Эту документацию мы вынуждены отклонить.
Сөйтіп, бізде есептің сіздер әзірлеген және маңызды құжаттарға негізделген кейбір алдын ала нұсқалары бар.
Таким образом, у нас есть некоторые предварительные варианты расчета, разработанные вами и основанные на важных документах.
Енді біз баға жөніндегі келіссөзді жалғастыра аламыз.
Теперь мы можем продолжить переговоры по ценам.
-
100 Мамандарды іссапармен жіберу
Біз мамандарды іссапармен жіберу мәселелерін талқылауымыз керек.
Нам необходимо обсудить вопросы командирования специалистов.
Әрбір тарап мамандарды екінші тараптың институттары мен кәсіпорындарына іссапармен жібереді.
Каждая сторона командирует специалистов в институты и на предприятия другой стороны.
Өзара мамандар алмасу іссапармен жіберу кестесіне сәйкес жүргізіледі.
Взаимный обмен специалистами будет проводиться в соответствии с графиком командирования.
Мамандар ынтымақтастық жоспарына сәйкес іріктеп алынады.
Специалисты будут подобраны в соответствии с планом сотрудничества.
Мамандарды іссапармен жіберуге жұмсалатын шығындарды біздің (сіздің) тарап көтереді.
Расходы на командирование специалистов будет нести наша (ваша) сторона.
Мамандар... келіседі.
Специалисты согласуют...
- проекты
- технические характеристики оборудования.
Біз мамандарды іссапармен жіберу кестесін әлі алған жоқпыз.
Мы еще не получили график командирования специалистов.
Біз оны сізге салып жібереміз.
Мы вам его вышлем.
Мамандардың сапарға шығатын күнін қуаттауды сұраймын.
Прошу подтвердить дату выезда специалистов.
Мамандардың жұмыс мерзімін бір айға ұзартуды сұраймыз.
Просим продлить срок работы специалистов на один месяц.
Мамандардың дәл келетін күнін атаңызшы.
Назовите, пожалуйста, точную дату приезда специалистов.
Біз мамандарымыздың... қалар едік.
Мы хотим, чтобы наши специалисты...
Бізде қарсылық жоқ.
У нас нет возражений.
Бізге... хабарлаңыздар.
Сообщите нам о (об)...
- условиях, необходимых для работы специалистов.
Қажетті ақпарат дереу берілетін болады.
Необходимая информация будет передана незамедлительно.
Жұмыстарды жүргізу үшін мамандардың бұл саны жетеді (жетпейді).
Для проведения работ этого количества специалистов будет (не) достаточно.
Бұл мәселе тиісті ұйымдармен (министрліктермен) келісіледі.
Этот вопрос будет согласован с соответствующими организациями (министерствами).
Олар мамандардың аталмыш санын қуаттады.
Они подтвердили указанное количество специалистов.
Біз бұған келісе аламыз (алмаймыз).
Мы (не) можем согласиться на это.
Біз жіберілетін мамандардың санын қысқартпақ болып шештік.
Мы решили сократить количество посылаемых специалистов.
Бұл мүмкін (емес).
Это (не) возможно.
Ең алдымен... келісіп алуымыз қажет.
Необходимо прежде всего согласовать...
- жилищно-бытовые условия.
Біз мұны кейінірек талқылауымызға болар еді.
Мы могли бы обсудить это позже.
Қанекей, сіздің мамандар жіберу туралы ұсынысыңызды... талқылайық.
Давайте обсудим ваше предложение о посылке специалистов...
- в будущем году.
Біз мамандардың осы тобының сіздің елде болу мерзімін ұзартқымыз келеді.
Мы хотели бы продлить время пребывания этой группы специалистов в нашей стране.
Жақсы. Мұны ұйымдастыруға болады.
Хорошо. Это может быть организовано.
Сіздер мамандардың... көтеруге тиіссіздер.
Вы должны за свой счет обеспечить специалистов...
- іс бабында жүріп-тұру үшін қажетті көлік құралдарымен тиісінше қамтамасыз етілуін
- соответствующими транспортными средствами для деловых поездок.
Мұның бәрі келісімшартта айтылды.
Все это оговорено в контракте.
Сіздердің мамандарды іссапармен жіберу шарттарыңыз бізге қолайлы (емес).
Ваши условия командирования специалистов нам (не) подходят.
Әрбір маманның 12 ай жұмыс істегеннен кейін демалысқа шығуы уақытын келісіп алуымыз қажет деп есептейміз.
Считаем необходимым согласовать время отпуска каждого специалиста после 12 месяцев работы.
Біз өтемақы мөлшерлемесін талқылағымыз келеді.
Мы хотим обсудить ставку возмещения.
Өтемақы мөлшерлемесін көтеру (түсіру) қажет деп есептейміз.
Считаем, что ставку возмещения нужно повысить (понизить).
Біз бұл мәселемен айналысамыз.
Мы займемся этим вопросом.
Біздің маман қатты ауырады. Ол емделуге мұқтаж.
Наш специалист серьезно болен. Он нуждается в лечении.
Сіздің маман 2 айдан бері ауырады. Қазір ол ауруханада жатыр.
Ваш специалист болен уже 2 месяца. Сейчас он госпитализирован.
Біз оны ауыстыруларыңызды сұраймыз.
Мы просим организовать ему замену.
Оны ауыстыру үшін сізден келуге берілетін рұқсатнамаға байланысты көмектесуіңізді сұраймыз.
Просим вас помочь с въездной визой для его замены.
Келісімшарт бойынша... кідірісті немен түсіндіруге болады?
Чем объяснить задержку в...
Сіздер біздің тарапты... қамтамасыз етпедіңіздер.
Біз мамандарды (құрастырушыларды)... үшін іссапармен жіберулеріңізді сұраймыз.
Мы просим откомандировать специалистов (монтеров) для...
Құрастыруға дайын екендіктеріңізді растайтын өтінім жіберіңіздерші.
Пришлите, пожалуйста, заявку, подтверждающую готовность к монтажу.
Біз ресми өтінім алған бойда сіздерге мамандарды дереу жібереміз.
Как только мы получим официальную заявку, мы сразу же направим вам специалистов.
Дайындық туралы осы өтінім алынғаннан кейін ғана кәсіпорын мамандарды іссапармен жібереді.
Предприятие командирует специалистов только после получения этой заявки о готовности.
Біздің мамандар құрастыруға техникалық тұрғыдан басшылық жасап, қондырғыны сынақпен іске қосуға тиіс. Олар кепілдік параметрлерін қуаттауға тиіс қой.
Наши специалисты должны осуществить техническое руководство монтажом и пробный пуск установки. Они же должны подтвердить гарантийные параметры.
Құрастыруға дайындық туралы өтінімді біз сіздерге жібердік қой.
Заявку о готовности к монтажу мы вам уже выслали.
Құрастырушылар... орналасатын болады.
Монтажники будут размещаться в...
- комфортабельном доме.
Біз сіздердің мамандарды тиісті арнаулы киіммен қамтамасыз етеміз.
Мы обеспечим ваших специалистов соответствующей спецодеждой.
Жабдықты тасымалдау және оны жөндеу үшін бізге... қажет болады.
Для транспортировки оборудования и его ремонта нам потребуются...
- аспаптар
- крандар
- краны
- транспортные средства.
Сіздердің қарамағыңызға тиісті көлік құралдары, аспаптар, сондай-ақ бір кран және жұмысшылар беріледі.
В ваше распоряжение будут предоставлены соответствующие транспортные средства, инструменты, а также один кран и рабочие.
Бірақ бізде жөндеу жүргізуге қажетті қосалқы бөлшектер жоқ.
Но у нас нет запасных частей для проведения ремонта.
Қосалқы бөлшектерді біз сіздерге жібереміз.
Запасные части мы вам вышлем.
Казахско-русский экономический словарь > Мамандарды іссапармен жіберу
См. также в других словарях:
басшылық — (Командование) 1) Әскери бөлімді (құраманы) басқаратын басшы офицерлік құрам тұлғалары. Құрамына бөлім (құрама) командирі, оның орынбасарлары және штаб бастығы кіреді. Өзінің қызмет жағдайына байланысты басшылыққа бағынышты күштер мен құралдарды… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
басшылық, бақылау, коммуникация және барлау — (командование, контроль, коммуникация и разведка (КККИР)) болмыстағы немесе ықтимал әскери дағдарыстарды немесе келіспеушілікті сезіну, бағалау және табу үшін қолданылатын ақпараттарды өңдейтін жүйе. Дағдарыс немесе келіспеушілік кезінде, сондай… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
әскери қауіпсіздікті қамтамасыз етуге басшылық жасау — Елдің әскери қауіпсіздігін қамтамасыз етуге басшылықты Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының Үкіметі және басқа да мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарының негізінде жүзеге асырады. Ә.қ … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
аяқтай басшылық — (Орал: Шыңғ., Жымп., Орда, Жән.) тікелей, қолма қол басшылық. Олардың бізге дегенде а я қ т а й б а сш ы л ы ғ ы болмай қалады (Орал, Жән.). Сондықтан ҚЛКЖС ның аудандық комитеті ұйымдарға а я қ т а й б а с ш ы л ы қ т а р ы н күшейтулері керек… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ұжымдық қауіпсіздік аймағындағы көп жақты күштер мен құрал-дардың басшылығы — (Командование многосторонних сил и средств в регионе (районе) коллективной безопасности) ұжымдық қауіпсіздік аймағындағы (ауданындағы) көп жақты күштер мен құралдарды тікелей басқару үшін Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің шешімімен белгіленген,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ұжымдық қауіпсіздік ауданындағы көп жақты күштер мен құрал-дардың басшылығы — (Командование многосторонних сил и средств в регионе (районе) коллективной безопасности) ұжымдық қауіпсіздік аймағындағы (ауданындағы) көп жақты күштер мен құралдарды тікелей басқару үшін Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің шешімімен белгіленген,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
үкіметтің мемлекеттік қорғанысқа басшылығы — Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттің қорғаныс қабілеті мен әскери қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатының негізгі бағыттарын әзірлеуге, қарамағындағы атқарушы билік органдарының әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
шалғайлық басшылық посты — (Командно дальномерный пост) кемедегі артиллериядан атуды басқа ратын басшылық пункті. Ол мачтадағы оптикалық қашықтық өлшеуіштер және орталық көздеу визирі қондырылған мұнара түрінде құрастырылады немесе биік қондырмада орналасады … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жанды басшылық — (Көкш.: Руз., Зер., Қ ту) тікелей басшылық. Қатынас бөлімі жанындағы партия ұйымы бұларға ж а н д ы б а сш ы л ы қ жасауы керек (Көкш., Зер.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дара басшылық — (Единоначалие) әскери бөлімшені, бөлімді және құраманы жеке командирдің басқаруы. Оның қолында әскерлерді басқарудың барлық тәсілі командалық, саяси, әкімшілік, техникалық, шаруашылық және бақылау құқығы болады. Д.б. әскерді басқарудың ең қолайлы … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
стратегиялық авиация басшылығы — (Стратегическое авиационное командование) жер үстіне негізделген ядролық қаруды және алыс радиус әрекетті бомбалаушыларды басқаратын АҚШ тың Әскери әуе күштерінің бөлімі … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
