-
21 дара басшылық қағидаты
Казахско-русский экономический словарь > дара басшылық қағидаты
-
22 нақты басшылық органы
Казахско-русский экономический словарь > нақты басшылық органы
-
23 операциялық басшылық
Казахско-русский экономический словарь > операциялық басшылық
-
24 тарифтік басшылық
тарифное руководство (сақтандыруға жататын тәуекелдіктер тарифтерінің ретке келтірілген жүйелі баяндалуы) -
25 ұйым басшылығы
-
26 фраскати басшылығы
-
27 шаруашылық басшылығы
Казахско-русский экономический словарь > шаруашылық басшылығы
-
28 эмиссиялық басшылық нұсқау
Казахско-русский экономический словарь > эмиссиялық басшылық нұсқау
-
29 несиелендіру қағидаты
Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:
Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:
- мерзімділік;
- срочность;
- қайтарымдылық;
- возвратность;
- ақылы.
- платность.
Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.
Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.
Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.
Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.
Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?
Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?
Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.
В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.
Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:
Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:
- кепілгерлік;
- поручительство;
- кепілдік;
- гарантия;
- кепіл;
- залог;
- несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.
- страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.
Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.
Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).
Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.
Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.
Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:
В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:
- мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;
- залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;
- борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;
- гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;
- несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.
- кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.
Кепілдің екі нысаны бар:
Существует две формы залога:
- мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;
- залог с оставлением имущества у залогодателя;
- кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).
- залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).
Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?
Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?
Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.
В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.
Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?
Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?
Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.
Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.
Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?
Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:
Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:
- қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;
- “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;
- қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;
- “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;
- “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;
- “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;
- несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;
- “цель” использования кредитных ресурсов;
- несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;
- “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;
- “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;
- “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;
- несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.
- “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.
Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.
Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.
Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.
Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).
Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.
Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.
* * *Казахско-русский экономический словарь > несиелендіру қағидаты
-
30 Несиелендіру қағидаты
Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:
Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:
- мерзімділік;
- срочность;
- қайтарымдылық;
- возвратность;
- ақылы.
- платность.
Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.
Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.
Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.
Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.
Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?
Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?
Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.
В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.
Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:
Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:
- кепілгерлік;
- поручительство;
- кепілдік;
- гарантия;
- кепіл;
- залог;
- несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.
- страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.
Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.
Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).
Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.
Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.
Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:
В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:
- мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;
- залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;
- борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;
- гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;
- несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.
- кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.
Кепілдің екі нысаны бар:
Существует две формы залога:
- мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;
- залог с оставлением имущества у залогодателя;
- кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).
- залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).
Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?
Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?
Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.
В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.
Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?
Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?
Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.
Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.
Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?
Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:
Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:
- қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;
- “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;
- қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;
- “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;
- “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;
- “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;
- несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;
- “цель” использования кредитных ресурсов;
- несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;
- “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;
- “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;
- “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;
- несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.
- “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.
Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.
Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.
Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.
Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).
Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.
Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Несиелендіру қағидаты
-
31 кассалық операциялар
Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.
Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.
Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?
Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?
Бұл салада банкілер “Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы” ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.
В этой сфере банки руководствуются Законом РК “О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан”, а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.
Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.
По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.
Қолма-қол ақша:
Наличные деньги могут сдаваться:
- банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;
- в дневные и вечерние кассы банков;
- инкассаторларға;
- инкассаторам;
- кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;
- в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;
- жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.
- предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.
Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.
Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.
Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.
Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.
Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:
Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:
- егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;
- при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);
- қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.
- при наступлении сроков выплаты средств.
Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.
Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.
Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.
Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.
Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.
Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.
Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?
На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?
Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.
Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.
Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.
При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.
Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.
Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.
Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?
Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?
Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.
Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.
* * *кассовые операции (қолма-қол ақшаны қабылдау, сақтау, беру түріндегі материалдық-техникалық рәсімдердің жиынтығы, кәсіпорындар, банкілер жеке және заңи тұлғалармен қолма-қол ақшалай қаражат алыс-берісін жүзеге асыруы)Казахско-русский экономический словарь > кассалық операциялар
-
32 Акционерлік коммерциялық банкінің жоғары органы
Акционерлік коммерциялық банкіде қандай орган басқарудың жоғары органы болып табылады?
Какой орган является высшим органом управления в акционерном коммерческом банке?
Коммерциялық банкінің жоғары органы – акционерлердің жалпы жиналысы, ол жылына сирек дегенде бір рет шақырылуға тиіс. Жалпы жиналысқа акционерлер немесе банк акционерлерінің сенімхат берілген өкілдері қатысады. Акционерлердің жиналысы қатысушылардың қажетті жиналымы қамтамасыз етілгенде ғана өзінің қарауына ұсынылған мәселелерді шешуге құқылы.
Высшим органом коммерческого банка является общее собрание акционеров, которое должно проходить не реже одного раза в год. На общем собрании присутствуют акционеры или представители акционеров банка на основании доверенностей. Собрание акционеров правомочно решать вынесенные на его рассмотрение вопросы, если участники обеспечивают необходимый кворум.
Жиналыстың айрықша құзыретіне жатқызылатын мәселелер:
Вопросы, отнесенные к исключительной компетенции собрания таковы:
- қоғамның Жарғысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу;
- внесение изменений и дополнений в Устав общества;
- қайта құру;
- реорганизация;
- директорлардың сандық құрамын айқындау;
- определение количественного состава директоров;
-жарғылық капиталды көбейту;
- увеличение уставного капитала;
- атқарушы орган құру;
- образование исполнительного органа;
- аудиторды бекіту, т.б.
- утверждение аудитора и др.
Коммерциялық банкінің қызметіне жалпы басшылықты қандай орган жүзеге асырады?
Какой орган осуществляет общее руководство деятельностью коммерческого банка?
Банкінің қызметіне жалпы басшылықты Директорлар кеңесі жүзеге асырады.
Общее руководство деятельностью банка осуществляет Совет директоров.
Директорлар кеңесі мынадай атқарымдарды орындайды:
Совет директоров выполняет следующие функции:
- банк қызметінің басым бағыттарын айқындайды;
- определяет приоритетные направления деятельности банка;
- банкінің несие және басқа жоспарларының жобаларын қарайды;
- рассматривает проекты кредитных и других планов банка;
- банкінің кірісі мен шығысының және пайдасының жоспарларын бекітеді;
- утверждает планы доходов, расходов и прибыли банка;
- банк филиалдарын ашу және жабу туралы мәселелерді қарайды;
- рассматривает вопросы об открытии и закрытии филиалов банка;
- Банк басқармасының құрамын жасақтайды;
- формирует состав Правления банка;
- Банк басқармасының жұмысын бақылайды, т.б.
- контролирует работу Правления банка и др.
Банк басқармасы банкінің күнделікті (ағымдағы) қызметіне тікелей басшылық жасайды. Ол акционерлердің жалпы жиналысы мен Банк кеңесі алдында жауап береді. Басқарма Басқарманың төрағасынан, оның орынбасарларынан және басқа мүшелерден құралады. Мәжілістер тұрақты түрде өткізіліп тұрады. Шешімдер көпшілік дауыспен қабылданады. Дауыстар тең болған кезде Төрағаның дауысы шешуші дауыс болып табылады. Басқарманың шешімдері банк Басқармасы Төрағасының бұйрығы нысанында шығарылады.
Правление банка осуществляет непосредственное руководство текущей деятельностью банка. Оно несет ответственность перед Общим собранием акционеров и Советом банка. Правление состоит из Председателя правления, его заместителей и других членов. Заседания Правления проводятся регулярно. Решения Правления принимаются большинством голосов. При равенстве голосов, голос Председателя является решающим. Решения Правления выносятся в форме приказа Председателя Правления банка.
Несие саясатын банк басқармасының жанынан құрылатын Несие комитеті айқындайды.
Кредитную политику определяет Кредитный комитет, который создается при правлении банка.
Несие комитетінің құзыре-тіне мына мәселелер кіреді:
В компетенцию Кредитного комитета входят следующие вопросы:
- банкінің несие саясатын әзірлеу; тартылатын қаражаттың құрылымын айқындау және оны орналастыру;
- разработка кредитной политики банка, определение структуры привлекаемых средств и их размещения;
- несие беру жөніндегі қорытындыларды дайындау;
- подготовка заключений по предоставлению ссуд;
- инвестициялаумен және сенімгерлік операцияларды жүргізумен байланысты мәселелерді қарау кіреді.
- рассмотрение вопросов, связанных с инвестированием и ведением трастовых операций.
Коммерциялық банкінің орналасқан жерінен шалғай аумақтағы кәсіпорындар мен ұйымдарға – банк клиенттеріне оралымды несие-есеп айырысу қызметін көрсету мақсатымен филиалдар мен өкілдіктер ұйымдастыра алады.
Коммерческий банк в целях оперативного кредитно-расчетного обслуживания предприятий и организаций – клиентов банка, территориально удаленных от места расположения коммерческого банка, может организовывать филиалы и представительства.
Коммерциялық банк филиалы қызметінің оның өкілдігінің қызметінен айырмашылығы неде?
В чем различия между филиалами коммерческого банка и его представительствами?
Банк орналасқан жерден тысқары орналасқан және оның барлық міндеттерін немесе олардың бір бөлігін жүзеге асырушы құрылымдық бөлімшелер банкінің филиалдары деп саналады. Филиал заңды тұлға емес және өзіне бас банк берген Ұлттық банкінің лицензиясында көзделген шекте берілген операцияларды жасайды. Ол өзін құрған коммерциялық банкінің атынан шарттар жасасады және өзгедей шаруашылық қызметті жүргізеді. Өкілдік коммерциялық банкінің оқшауландырылған бөлімшесі болып табылады, ол банкінің орналасқан жерінен тысқары орналасқан, заңды тұлға құқықтарына ие емес және оның дербес теңгерімі жоқ. Ол банкінің өкілдікті міндеттерін қамтамасыз ету, мәмілелер жасасу және өзгедей құқықтық әрекеттер жасау үшін құрылады. Өкілдік клиенттерге есеп айырысу-несие қызметін көрсетумен айналыспайды. Шаруашылық мақсатта есеп айырысу үшін оған ағымдағы шот ашылады.
Филиалами банка считаются обособленные структурные подразделения, расположенные вне места его нахождения и осуществляющие все или часть его функции. Филиал не является юридическим лицом и совершает делегированные ему головным банком операции в пределах, предусмотренных лицензией Нацбанка. Он заключает договоры и ведет иную хозяйственную деятельность от имени коммерческого банка, его создавшего. Представительство является обособленным подразделением коммерческого банка, которое расположено вне места нахождения банка, не обладает правами юридического лица и не имеет самостоятельного баланса. Оно создается для обеспечения представительских функций банка, совершения сделок и иных правовых действий. Представительство не занимается расчетно-кредитным обслуживанием клиентов. Для осуществления хозяйственных расчетов ему открывается текущий счет.
Казахско-русский экономический словарь > Акционерлік коммерциялық банкінің жоғары органы
-
33 Акционерлік коммерциялық банкінің жоғары органы
Акционерлік коммерциялық банкіде қандай орган басқарудың жоғары органы болып табылады?
Какой орган является высшим органом управления в акционерном коммерческом банке?
Коммерциялық банкінің жоғары органы – акционерлердің жалпы жиналысы, ол жылына сирек дегенде бір рет шақырылуға тиіс. Жалпы жиналысқа акционерлер немесе банк акционерлерінің сенімхат берілген өкілдері қатысады. Акционерлердің жиналысы қатысушылардың қажетті жиналымы қамтамасыз етілгенде ғана өзінің қарауына ұсынылған мәселелерді шешуге құқылы.
Высшим органом коммерческого банка является общее собрание акционеров, которое должно проходить не реже одного раза в год. На общем собрании присутствуют акционеры или представители акционеров банка на основании доверенностей. Собрание акционеров правомочно решать вынесенные на его рассмотрение вопросы, если участники обеспечивают необходимый кворум.
Жиналыстың айрықша құзыретіне жатқызылатын мәселелер:
Вопросы, отнесенные к исключительной компетенции собрания таковы:
- қоғамның Жарғысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу;
- внесение изменений и дополнений в Устав общества;
- қайта құру;
- реорганизация;
- директорлардың сандық құрамын айқындау;
- определение количественного состава директоров;
-жарғылық капиталды көбейту;
- увеличение уставного капитала;
- атқарушы орган құру;
- образование исполнительного органа;
- аудиторды бекіту, т.б.
- утверждение аудитора и др.
Коммерциялық банкінің қызметіне жалпы басшылықты қандай орган жүзеге асырады?
Какой орган осуществляет общее руководство деятельностью коммерческого банка?
Банкінің қызметіне жалпы басшылықты Директорлар кеңесі жүзеге асырады.
Общее руководство деятельностью банка осуществляет Совет директоров.
Директорлар кеңесі мынадай атқарымдарды орындайды:
Совет директоров выполняет следующие функции:
- банк қызметінің басым бағыттарын айқындайды;
- определяет приоритетные направления деятельности банка;
- банкінің несие және басқа жоспарларының жобаларын қарайды;
- рассматривает проекты кредитных и других планов банка;
- банкінің кірісі мен шығысының және пайдасының жоспарларын бекітеді;
- утверждает планы доходов, расходов и прибыли банка;
- банк филиалдарын ашу және жабу туралы мәселелерді қарайды;
- рассматривает вопросы об открытии и закрытии филиалов банка;
- Банк басқармасының құрамын жасақтайды;
- формирует состав Правления банка;
- Банк басқармасының жұмысын бақылайды, т.б.
- контролирует работу Правления банка и др.
Банк басқармасы банкінің күнделікті (ағымдағы) қызметіне тікелей басшылық жасайды. Ол акционерлердің жалпы жиналысы мен Банк кеңесі алдында жауап береді. Басқарма Басқарманың төрағасынан, оның орынбасарларынан және басқа мүшелерден құралады. Мәжілістер тұрақты түрде өткізіліп тұрады. Шешімдер көпшілік дауыспен қабылданады. Дауыстар тең болған кезде Төрағаның дауысы шешуші дауыс болып табылады. Басқарманың шешімдері банк Басқармасы Төрағасының бұйрығы нысанында шығарылады.
Правление банка осуществляет непосредственное руководство текущей деятельностью банка. Оно несет ответственность перед Общим собранием акционеров и Советом банка. Правление состоит из Председателя правления, его заместителей и других членов. Заседания Правления проводятся регулярно. Решения Правления принимаются большинством голосов. При равенстве голосов, голос Председателя является решающим. Решения Правления выносятся в форме приказа Председателя Правления банка.
Несие саясатын банк басқармасының жанынан құрылатын Несие комитеті айқындайды.
Кредитную политику определяет Кредитный комитет, который создается при правлении банка.
Несие комитетінің құзыре-тіне мына мәселелер кіреді:
В компетенцию Кредитного комитета входят следующие вопросы:
- банкінің несие саясатын әзірлеу; тартылатын қаражаттың құрылымын айқындау және оны орналастыру;
- разработка кредитной политики банка, определение структуры привлекаемых средств и их размещения;
- несие беру жөніндегі қорытындыларды дайындау;
- подготовка заключений по предоставлению ссуд;
- инвестициялаумен және сенімгерлік операцияларды жүргізумен байланысты мәселелерді қарау кіреді.
- рассмотрение вопросов, связанных с инвестированием и ведением трастовых операций.
Коммерциялық банкінің орналасқан жерінен шалғай аумақтағы кәсіпорындар мен ұйымдарға – банк клиенттеріне оралымды несие-есеп айырысу қызметін көрсету мақсатымен филиалдар мен өкілдіктер ұйымдастыра алады.
Коммерческий банк в целях оперативного кредитно-расчетного обслуживания предприятий и организаций – клиентов банка, территориально удаленных от места расположения коммерческого банка, может организовывать филиалы и представительства.
Коммерциялық банк филиалы қызметінің оның өкілдігінің қызметінен айырмашылығы неде?
В чем различия между филиалами коммерческого банка и его представительствами?
Банк орналасқан жерден тысқары орналасқан және оның барлық міндеттерін немесе олардың бір бөлігін жүзеге асырушы құрылымдық бөлімшелер банкінің филиалдары деп саналады. Филиал заңды тұлға емес және өзіне бас банк берген Ұлттық банкінің лицензиясында көзделген шекте берілген операцияларды жасайды. Ол өзін құрған коммерциялық банкінің атынан шарттар жасасады және өзгедей шаруашылық қызметті жүргізеді. Өкілдік коммерциялық банкінің оқшауландырылған бөлімшесі болып табылады, ол банкінің орналасқан жерінен тысқары орналасқан, заңды тұлға құқықтарына ие емес және оның дербес теңгерімі жоқ. Ол банкінің өкілдікті міндеттерін қамтамасыз ету, мәмілелер жасасу және өзгедей құқықтық әрекеттер жасау үшін құрылады. Өкілдік клиенттерге есеп айырысу-несие қызметін көрсетумен айналыспайды. Шаруашылық мақсатта есеп айырысу үшін оған ағымдағы шот ашылады.
Филиалами банка считаются обособленные структурные подразделения, расположенные вне места его нахождения и осуществляющие все или часть его функции. Филиал не является юридическим лицом и совершает делегированные ему головным банком операции в пределах, предусмотренных лицензией Нацбанка. Он заключает договоры и ведет иную хозяйственную деятельность от имени коммерческого банка, его создавшего. Представительство является обособленным подразделением коммерческого банка, которое расположено вне места нахождения банка, не обладает правами юридического лица и не имеет самостоятельного баланса. Оно создается для обеспечения представительских функций банка, совершения сделок и иных правовых действий. Представительство не занимается расчетно-кредитным обслуживанием клиентов. Для осуществления хозяйственных расчетов ему открывается текущий счет.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Акционерлік коммерциялық банкінің жоғары органы
-
34 Кассалық операциялар
Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.
Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.
Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?
Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?
Бұл салада банкілер “Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы” ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.
В этой сфере банки руководствуются Законом РК “О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан”, а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.
Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.
По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.
Қолма-қол ақша:
Наличные деньги могут сдаваться:
- банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;
- в дневные и вечерние кассы банков;
- инкассаторларға;
- инкассаторам;
- кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;
- в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;
- жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.
- предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.
Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.
Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.
Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.
Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.
Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:
Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:
- егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;
- при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);
- қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.
- при наступлении сроков выплаты средств.
Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.
Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.
Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.
Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.
Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.
Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.
Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?
На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?
Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.
Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.
Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.
При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.
Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.
Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.
Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?
Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?
Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.
Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Кассалық операциялар
-
35 директивалық басқару
директивное управление (жоғары басшылық деңгейінде алдын ала кеңеспей немесе өкілеттіктер бермей шешімдер қабылдауға және бұйрықтарды ресімдеуге негізделген басшылық стилі)Казахско-русский экономический словарь > директивалық басқару
-
36 сенім жолындағы күрес
борьба за доверенности (компания басшылығына кірмейтін адамның не адамдар тобының басшылықты өзгерту үшін акционерлердің сеніміне ие болуға тырысу әрекеті)Казахско-русский экономический словарь > сенім жолындағы күрес
-
37 тәлімдік
наставление (1. жауапты тұлға бір не бірнеше орындаушыға жұмысты бастар алдында беретін басшылық нұсқау, нұсқаулық, 2. кейбір басшылық құжаттардың атауы) -
38 Құрылысты дайындау және оның барысы
Құрылыс жабдығы мен механизмдер тапсырыс беруші еліне уақытша жеткізілім шартымен әкелінеді.
Строительное оборудование и механизмы ввозятся в страну заказчика на условиях временного ввоза.
Мердігер жергілікті қосалқы мердігерлік фирмаларды таңдауға құқылы.
Подрядчик будет иметь право выбора местных субподрядных фирм.
Жұмыстардың орындалу кезектілігі, олардың көлемі мен орындалу тәсілдері көрсетілген жұмыстардың кестелері мен бағдарламаларын мердігер дайындап, инженермен келіседі.
Графики и программа работ с указанием очередности работ, их объемов и способов выполнения готовятся подрядчиком и согласовываются с инженером.
Кемелердің жүктерін түсіруді кешеуілдетуге және сіздердің басқа да толып жатқан міндеттемелерді орындамауларыңызға байланысты... қайта қаралуға тиіс.
В связи с задержкой в разгрузке судов и невыполнением вами целого ряда других обязательств... должен быть пересмотрен.
Мердігер өзінің барлық ісқимылдарында елдің жергілікті заңдарын басшылыққа алады.
Подрядчик во всех своих действиях руководствуется местными законами страны.
Менеджер (инженер) тапсырыскердің құрылыс алаңындағы өкілі болып табылады, оның міндетіне жұмыстардың орындалуын бақылау кіреді.
Менеджер (инженер) является представителем заказчика на строительной площадке. В его функции входит наблюдение за выполнением работ.
Ол өзіне тапсырыскер берген құқықтар мен өкілеттіктер шегінде әрекет етеді.
Он действует в пределах прав и полномочий, предоставленных ему заказчиком.
Барлық жұмыс менеджердің (инженердің) талаптарына сай келуге және мерзімінде орындалуға тиіс.
Все работы должны отвечать требованиям менеджера (инженера) и выполняться в срок.
Жұмыстардың орындалу барысы туралы барлық есепке менеджер (инженер) қол қоюға тиіс.
Все отчеты о ходе выполнения работ должны быть подписаны менеджером (инженером).
Менеджер (инженер)... жарамсыз деп табуға құқылы.
Менеджер (инженер) имеет право браковать...
- жабдықты
- работы
Оған туындаған барлық мәселелерді шешу құқығы берілген.
Ему дано право решать все возникающие вопросы.
Менеджерге (инженерге) жұмыстарды қарау, инспекциялау мүмкіндігі берілген.
Менеджеру (инженеру) предоставлена возможность осмотра и инспектирования работ.
Менеджердің (инженердің) мақұлдауынсыз ешқандай іс жабылмайды.
Никакие работы не будут закрыты без одобрения менеджера (инженера).
Жұмыстардың жүргізілуі барысында инженер мердігерден инженердің талаптарына сай келмейтін кез келген жұмыстың қайта істелуін талап етуге құқылы.
В процессе производства работ инженер имеет право потребовать от подрядчика переделать любые работы, не отвечающие требованиям инженера.
Мердігер пайдалану жөніндегі барлық қажетті нұсқаулықтарды әзірлеп, тапсырыскерге табыстайды.
Подрядчиком будут разработаны и переданы заказчику все необходимые инструкции по эксплуатации.
Нысан сынақ жүргізуге дайын болған сәттен бастап үш айдан кешіктірмей береміз.
Не позже, чем за три месяца до момента готовности объекта к проведению таких испытаний.
Иә, біз зауытта сынақ жүргіземіз.
Да, мы проводим заводские испытания.
Зауытта... менеджердің (инженердің) немесе оның өкілінің қатысуымен жүргізілуге тиіс.
На заводе... должны проводиться в присутствии менеджера (инженера) или его представителя.
Құрылыс жұмыстарының, материалдар мен жабдықтың сапасы қолданыстағы стандарттарға, нормалар мен техникалық жағдайларға қатаң түрде сай келеді.
Качество строительных работ, материалов и оборудования будет находиться в строгом соответствии с существующими стандартами, нормами и техническими условиями.
Іске қосу-баптау жұмыстары мен сынақтар кезеңінде нысанды пайдалану материалдарымен және энергиямен қамтамасыз ету жағдайы қалай?
Как насчет обеспечения объекта эксплуатационными материалами и энергией на период пусконаладочных работ и испытаний?
Пайдалану материалдарының жекелеген түрлерінің жетіспеуіне байланысты сіздерден сынақтар жүргізуге қажетті ең аз мөлшерді көрсетулеріңізді сұраймыз.
В связи с нехваткой отдельных видов эксплуатационных материалов просим вас указать минимальное количество, необходимое для проведения испытаний.
Құрылыс аяқталғаннан кейін құрылыс жабдығы мен механизмдерді не істемексіздер?
Что вы намерены сделать со строительным оборудованием и механизмами после завершения строительства?
Жабдықтың бір бөлігі қайтарылады, ал басқа бөлігін біз жергілікті нарықта өткізгіміз келеді.
Часть оборудования будет возвращена, а другую часть мы хотели бы реализовать на местном рынке.
Құрылыс аяқталғаннан кейін барлық уақытша құрылыстар, құрылыс жабдығы мен пайдаланылмаған материалдар алаңнан әкетіледі.
По завершению строительства все временные сооружения, строительное оборудование и неиспользованные материалы должны быть удалены с площадки.
Мердігер жабдықты және әсіресе материалдарды сатып алу кезінде жергілікті нарықтың мүмкіндіктерін барынша пайдалануға тырысуы тиіс.
Подрядчик должен стараться максимально использовать возможности местного рынка при закупке оборудования и особенно материалов.
Сіздерден бізге құрылыс жабдығының кейбір түрлері мен механизмдерді жалға алуға болатын жергілікті құрылыс фирмаларын ұсынуларыңызды сұраймыз.
Просим вас рекомендовать нам местные строительные фирмы, у которых мы могли бы арендовать некоторые виды строительного оборудования и механизмы.
Объектіні түпкілікті қабылдау жобалық көрсеткіштерге қол жеткізілгеннен кейін жүзеге асырылмақ.
Окончательная приемка объекта будет осуществляться после достижения проектных показателей.
Мердігердің міндетіне, әдетте,... кіреді.
В обязанности подрядчика, как правило, входит...
- транспортировка оборудования.
Бағдарламада жұмыстардың өзгертілуін инженермен келіседі.
Изменения в программе работ согласовываются с инженером.
Мердігер инженерге жұмыстардың сапасын тексеру және орындалған жұмыстардың көлемін өлшеу мүмкіндігін береді.
Подрядчик предоставит инженеру возможность проверять качество работ и замерять объем выполненных работ.
Мердігер жұмыстардың сақталуын қамтамасыз ету шараларын қолданады.
Подрядчик принимает меры, обеспечивающие сохранность работ.
Жұмыстар аяқталған соң мердігер құрылыс жабдығы мен пайдаланылмаған материалдар құрылыс алаңынан әкетілгеннен кейін оларды меншіктену құқығын қалпына келтіреді.
По завершении работ подрядчик восстанавливает право собственности на строительное оборудование и неиспользованные материалы после вывоза их со строительной площадки.
Жұмыстардың аяқталуы сертификатпен куәландырылады.
Завершение работ будет удостоверяться сертификатом.
Алдын ала қабылдау туралы сертификатты беру ақауларды түзетіп, қайталама сынақтар ойдағыдай аяқталғанға дейін кейінге қалдырылады.
Выдача сертификата о предварительной приемке откладывается до исправления дефектов и успешного окончания повторных испытаний.
Тапсырыскер келісімшарттық міндеттемелерді орындамаған жағдайда мердігер жұмыстарды аяқтау үшін мерзімді ұзартуға құқылы.
При невыполнении заказчиком контрактных обязательств подрядчик имеет право на продление срока для завершения работ.
Жұмыстардың аяқталуына қарай мердігер оларды толық құнына сақтандырады.
По мере завершения работ подрядчик будет страховать их полную стоимость.
Сіздер жұмыстың келісімшартта көрсетілген мерзімде орындалуы үшін құрылыстың қарқынын жеделдету жөнінде шаралар қолдануға тиіссіздер.
Вы должны принять меры к увеличению темпов строительства с тем, чтобы выполнить работы в контрактные сроки.
Мердігер құрылыс басқармасын құрады, ол...
Подрядчик создаст управление строительством, которое будет...
- решать все вопросы, связанные с выполнением работ
- құрылыс жұмыстарын басқарады.
- руководить строительными работами.
Әдетте 2 жылға жуық.
Обычно около 2-х лет.
Біз сіздерден құрылыс мерзімін қысқартуды сұраймыз.
Мы просим вас сократить сроки строительства.
Құрылысты аяқтау мерзімі... жылға жоспарланған.
Завершение строительства запланировано на...
Барлық жұмыстар қауіпсіздік техникасының талаптарына сай орындалады.
Все работы будут выполняться в соответствии с требованиями техники безопасности.
Барлық жұмыс сызбаларын пайдаланылмастан бұрын менеджер (инженер) мақұлдауға тиіс.
Все рабочие чертежи до их использования должны быть одобрены менеджером (инженером).
Казахско-русский экономический словарь > Құрылысты дайындау және оның барысы
-
39 ағлақтық құндылықтар
моральные ценности (адам өз әрекетінде басшылыққа алатын және оның адамгершілік тұрғыдан қолайсыз шешімдер қабылдаудан, қылық көрсетуден қашуына мүмкіндік беретін әдептілік қағидаты)Казахско-русский экономический словарь > ағлақтық құндылықтар
-
40 адамгершілік
нравственность (бизнесте: пайда күйттемей, өз мүдделерін немесе жеке басқа жайлылықты көздемей, ағлақтық қағидаттарды басшылыққа ала отырып шешім қабылдауға дайын болушылық)
См. также в других словарях:
басшылық — (Командование) 1) Әскери бөлімді (құраманы) басқаратын басшы офицерлік құрам тұлғалары. Құрамына бөлім (құрама) командирі, оның орынбасарлары және штаб бастығы кіреді. Өзінің қызмет жағдайына байланысты басшылыққа бағынышты күштер мен құралдарды… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
басшылық, бақылау, коммуникация және барлау — (командование, контроль, коммуникация и разведка (КККИР)) болмыстағы немесе ықтимал әскери дағдарыстарды немесе келіспеушілікті сезіну, бағалау және табу үшін қолданылатын ақпараттарды өңдейтін жүйе. Дағдарыс немесе келіспеушілік кезінде, сондай… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
әскери қауіпсіздікті қамтамасыз етуге басшылық жасау — Елдің әскери қауіпсіздігін қамтамасыз етуге басшылықты Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының Үкіметі және басқа да мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарының негізінде жүзеге асырады. Ә.қ … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
аяқтай басшылық — (Орал: Шыңғ., Жымп., Орда, Жән.) тікелей, қолма қол басшылық. Олардың бізге дегенде а я қ т а й б а сш ы л ы ғ ы болмай қалады (Орал, Жән.). Сондықтан ҚЛКЖС ның аудандық комитеті ұйымдарға а я қ т а й б а с ш ы л ы қ т а р ы н күшейтулері керек… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ұжымдық қауіпсіздік аймағындағы көп жақты күштер мен құрал-дардың басшылығы — (Командование многосторонних сил и средств в регионе (районе) коллективной безопасности) ұжымдық қауіпсіздік аймағындағы (ауданындағы) көп жақты күштер мен құралдарды тікелей басқару үшін Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің шешімімен белгіленген,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ұжымдық қауіпсіздік ауданындағы көп жақты күштер мен құрал-дардың басшылығы — (Командование многосторонних сил и средств в регионе (районе) коллективной безопасности) ұжымдық қауіпсіздік аймағындағы (ауданындағы) көп жақты күштер мен құралдарды тікелей басқару үшін Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің шешімімен белгіленген,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
үкіметтің мемлекеттік қорғанысқа басшылығы — Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттің қорғаныс қабілеті мен әскери қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатының негізгі бағыттарын әзірлеуге, қарамағындағы атқарушы билік органдарының әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
шалғайлық басшылық посты — (Командно дальномерный пост) кемедегі артиллериядан атуды басқа ратын басшылық пункті. Ол мачтадағы оптикалық қашықтық өлшеуіштер және орталық көздеу визирі қондырылған мұнара түрінде құрастырылады немесе биік қондырмада орналасады … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жанды басшылық — (Көкш.: Руз., Зер., Қ ту) тікелей басшылық. Қатынас бөлімі жанындағы партия ұйымы бұларға ж а н д ы б а сш ы л ы қ жасауы керек (Көкш., Зер.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дара басшылық — (Единоначалие) әскери бөлімшені, бөлімді және құраманы жеке командирдің басқаруы. Оның қолында әскерлерді басқарудың барлық тәсілі командалық, саяси, әкімшілік, техникалық, шаруашылық және бақылау құқығы болады. Д.б. әскерді басқарудың ең қолайлы … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
стратегиялық авиация басшылығы — (Стратегическое авиационное командование) жер үстіне негізделген ядролық қаруды және алыс радиус әрекетті бомбалаушыларды басқаратын АҚШ тың Әскери әуе күштерінің бөлімі … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
