-
1 сию минуту
-
2 эта девушка мне по душе
-
3 эта мысль довела его до слез
-
4 данный
-
5 этот
1. ай, уыйэтот или тот? – ай æви уый?
что это? – ай циу?
никто этому не поверит – уый никæй бауырндзæн
этот мои книги – адон мæ чингуытæ сты
на этой стороне – ацы фарс
в этот день – ацы бон
в этом году – ацы аз
-
6 добыть
совер. самал кæнын, сфæрæз кæнын, ссарынгде ты добыл эту лошадь? – ацы бæх кæм сфæрæз кодтай?, ацы бæх дæ къухы кæм бафтыд?
-
7 настоящий
прил.1. (подлинный) æцæгон настоящий художник – уый у æцæг нывдæсны
2. (о времени) ныры –, нырыккон, ацыв настоящую минуту – ацы минутыл
настоящее время (грам.) – нырыккон афон
-
8 подойти
совер.он неслышно подошел к двери – æнæсыппæй бацыд дуармæ
2. (оказаться годным) сфидауын, сбæззынэто прозвище ему подойдет – ацы фæсном ыл сфидаудзæн
этот ключ подойдет – ацы дæгъæл сбæздзæн
-
9 сей
-
10 браться
несовер.1. (хвататься) исын, хæцынбраться за руки – къухыл хæцын, къух исын
2. (брать на себя) химæ исын, (хи) бæрны кæнынне берусь судить – нæ исын мæхимæ тæрхон
не берись за это дело – ма бавнал ацы хъуыддагмæ
4. (появляться) цæуын, зыныноткуда берется столько силы? – кæцæй зыны уыйас тых?, кæцæй цæуы уыйас тых?
-
11 вести
несовер.1. кæнын, фæкæнынкуда ты ведешь нас? – кæдæм нæ фæкæныс?
эта дорога ведет в лес – ацы фæндаг хъæдмæ цæуы
это не ведет к добру – уый хорзмæ нæ ацæудзæн
-
12 вмещать
-
13 впору
эти сапоги мне впору – ацы цырыхъхъытæ мын куыд хъæуы афтæ сты
-
14 впрок
нареч.1. (на пользу) хæлар, хайырэта пища идет ему впрок – ацы хойраг ын хæлар у
не впрок – хæрам
2. (про запас):заготовлять впрок – цæттæ кæнын, æвæрын (хойраг, фыдызгъæл æ. æнд.)
-
15 выгадать
совер. спайда кæнын, фæпайда кæнын, æфтиаг скæнын, фæкæнынмного ты выгадал в этом деле? – ацы хъуыддагæй бирæ спайда кодтай?
-
16 выходить
-
17 где ты выудил эти деньги?
-
18 даром
нареч.1. (бесплатно) лæвар; æввонгæйэта вещь мне досталась даром – ацы дзаума лæвар бафтыд мæ къухы
2. (напрасно) уæгъды, дзæгъæлывесь день даром пропал – æгас бон уæгъды фесæфти
-
19 загляденье
ср. разг. цæсты рухс, цæсты фидыцэтот конь – одно загляденье – ацы бæх цæсты фидыц у
-
20 заинтересовать
совер. интерес бафтауынэта книга меня заинтересовала – ацы чиныг мæ интересы бафтыдт
См. также в других словарях:
ацы — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
АЦЫ САХАТЫЛ — Ныртæккæ, бынтон тагъд … Фразеологический словарь иронского диалекта
алы ацы афон — з.б.п. (фæлæ: алы ацафон) … Орфографический словарь осетинского языка
алы фидæн ацы афон — з.б.п., (фæлæ: алы фидæн ацафон) … Орфографический словарь осетинского языка
Уæздæттæ — – ацы ном æмбæлы ирон этнографийы æмæ нысан кæны «уæздан мыггæгтæ» – ирон феодалты æмæ уæздан лæгты бинонтæ. … – термин, встречающийся в литературе по этнографии осетин и обозначающий «благородные фамилии» – фамилии осетинских феодалов и… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КÆДÆЙ-УÆДÆЙ — Ацы хатт, иу хатт. В кои то веки; наконец то. Once in a blue moon; (oh!) at (long) last!; after all this time. Афтæ уыдтæн æз дæр, фæлæ ма мæнæ кæдæй уæдæй мæ зæрдæмæ рухсы цъыртт æрбакалдис. (СИ. 1990, 66.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
Куывд Хуыцауы дзуары бон — см. Куывд Хуыцауы дзуары бон – перевод – Хуыцау, Дæуæн æхцон фæуæд! – Оммен, Хуыцау! – Де сконд дзуæрттæн дæр æхцон фæуæд! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцауы дзуар, дæуæн дæр æхцон фæуæд! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцауы дзуар, Хуыцауы минæвар дæ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Джеоргуыбайы куывд Дзывгъисы дзуары бын — см. Джеоргуыбайы куывд Дзывгъисы дзуары бын – перевод – Хуыцау! Табу Дæхицæн, Хуыцау! – Оммен, Хуыцау! – Иу бон Дæ ном куы ссарæм, уæд нын сæдæ боны æххуыс ахъазгæнæг фæу! – Оммен, Хуыцау! – Абон фæдзæхсыны кадджын бон у, Æ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДЗЫВГЪИСЫ УАСТЫРДЖИ — Кувæндон Куырттаты комы. Йæ бæрæгбон ын кæнынц сæрды Уациллайæ къуыри раздæр. Æрæмбырд æм вæййынц комбæстæ, стæй сæ хæрæфырттæ æмæ, Куырттаты комæй æндæр рæттæм цæрынмæ чи алыгъд, уыдон. Иумæйаг куывдæн мысайнæгтæй балхæнынц нывондæгтæ – галтæ.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Цыргъобауы куывд — см. Цыргъобауы куывд – перевод – Уæ Хуыцау, Дæ кувæн бонтæ сты Æмæ, рæсугъддæрæй кæуыл æрцыдысты, Мах дæр уый æмбал фæкæн. – Оммен, Хуыцау! – Уæдæ, рухс Цыргъобауы дзуар, табу дæхицæн уæд! – Оммен, Хуыцау! – Дæ бынты цы фæсивæд, цы адæмтæ цæуы,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАГЪОДЗИЙЫ ХУЫНД ФÆУЫН — Æнæбары, мæгуыр фынгмæ искæй фæхонын. Багъодзи уыд уæларвон тыхтæй адæмы хсæн хонæг. Иухатт Уастырджы фæхуыдта Чырыстийы. Уый йыл хорз бацин кодта. Уый фæстæ, Чырыстийы бон, Чырысти кадæн Уастырджимæ хонæг фервыста Багъодзийы. Чырысти дæр ыл хорз … Фразеологический словарь иронского диалекта
