-
1 χαυλι-όδους
χαυλι-όδους, - όδοντος, oder
-
2 χαυλιόδους,
χαυλι-όδους, u. χαυλι-όδων, -όδοντος, ὁ, ἡ, mit hervorstehenden od. Hauzähnen. Als subst. ὁ χαυλ., der vorstehende Zahn; τετράπουν, χαυλιόδοντας φαῖνον heißt der Hippopotamus -
3 χαυλιόδων
χαυλι-όδους, u. χαυλι-όδων, -όδοντος, ὁ, ἡ, mit hervorstehenden od. Hauzähnen. Als subst. ὁ χαυλ., der vorstehende Zahn; τετράπουν, χαυλιόδοντας φαῖνον heißt der Hippopotamus -
4 ὀδών
Grammatical information: m.Meaning: `tooth'Compounds: Several compp., e.g. ὀδοντ-άγρα f. `tooth forceps' (Hp., Arist.), χαυλι-όδων (Hes. Sc. 387), ntr. - όδον and - όδουν (Arist.) `with protruding teeth'.Derivatives: 1. Subst. ὀδοντάριον `little cog' (Heliod. ap. Orib.), ὀδοντ-ίς f. name of a fish (pap. IIIa; on the motive of the name Strömberg Fischnamen 45), - ᾶς m. `dentatus', - ίας m. `dentiosus' (Gloss.); odontītis f. `toothwort, Dentaria' (Plin.; Redard 74). 2. Adj. ὀδοντ-ικός `belonging to the teeth' (medic.), - ωτός `equipped with teeth' (Hero, Luc., Gal.), with ὀδοντόομαι `to be equipped with teeth' (Poll.). 3. Verbs. ὀδοντ-ιάω `to teethe' (Gal.) with - ίασις f. `teetheing' (Dsc., Gal.), - ίζω `to equip with teeth' (Orib.), `to polish (with one tooth)' (pap.; cf. charta dentata and Lagercrantz on PHolm. 4, 40), with - ισμός (Poll.), - ισμα (Eust.) `the grinding of teeth'.Etymology: Aeol. ἔδοντες (with second. barytonesis) suggests that ὀδόντ- stands with vowelassimilation for *ἐδόντ-. However, a tooth does not `eat'; it only bites. The h₃ is confirmed by Arm. atamn (Kortlandt, Armeniaca, index). It is further confirmed by νωδός, which requires *n̥-h₃d- (not an assimilated vowel). And also by ὀδύνη `pain' (with which Arm. erkn cannot be cognate, if only because of the - rk-. The form od- `bite' is also seen in Lith. úodas, Latv. uôds `gnat', from * h₃ed- (with long vowel after Winter's Law). The Aeolic form can easily have ἑδ- after ἔδω. The younger ὀδούς for ὀδών is after διδούς (Solmsen Wortforsch. 30 ff.; hardly acceptable doubt by Schwyzer 566; on the nom. sg. still Gaar Gymnasium 60, 169 ff. [ ὀδούς Att.], Leroy Mél. Jos. Hombert = Phoibos 5 [1950--51] 102 ff.). -- ὀδών, ὀδόντ-ος agrees with the old name of the tooth in Skt. dán, acc. dánt-am m. ( = ὀ-δόντ-α), Lith. dant-ìs m. (f.), Germ., e.g. OHG zan(d), IE * h₃d-ont-; the zero grade (IE *h₃d-n̥t-) in Goth. tunÞ-us ( tund- still in Goth. aihwatundjai [één teken] `tooth of a horse', Lamberterie RPh. LXXIV (2000)278), Lat. dēns a.o.; the original ablaut is still alive in Skt., e.g. gen. sg. dat-ás (\< *h₃dn̥t-ós) beside dánt-am; cf. also the Germ. forms. The zero grade is now assumed in Myc. odakeweta, -- tuweta, - tweta `(wheels) with teeth'), wether a technical detail or an ornament; Dicc. Mic. 2, 16). -- Mostly interpreted as "the eating" ptc. pres. of the verb for `eat' in ἔδω (s. v.). Semantic doubts by Benveniste BSL 32, 74 ff. (with other etymology); against this Solmsen l.c. Further forms with rich lit. in WP. 1, 120 (Pok. 289), and in the etym dictionaries, esp. W.-Hofmann s. dēns. -- Cf. νωδός and αἱμωδέω.Page in Frisk: 2,352-353Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ὀδών
См. также в других словарях:
κυνόδοντας — ο (Α κυνόδους, οντος) καθένα από τα δόντια τών θηλαστικών, τέσσερα στον άνθρωπο, τα οποία βρίσκονται μεταξύ τών τομέων και τών προγομφίων αρχ. 1. δόντι δηλητηριωδών ερπετών («γλῶσσαν δὲ καταπρίει κυνόδοντι», Νικ.) 2. δόντι πριονιού. [ΕΤΥΜΟΛ. < … Dictionary of Greek
χαυλιόδους — οντος, ο / χαυλιόδους, ουν, ΝΜΑ, και χαυλιόδοντας Ν το αρσ. ως ουσ. ονομασία για τα δόντια μερικών θηλαστικών, όπως είναι οι κοπτήρες τού ελέφαντα και οι κυνόδοντες τού οδοβαίνου ή τών αγριοχοίρων, τα οποία έχουν μεγάλο μέγεθος, αλλά και… … Dictionary of Greek
