-
1 Σφίγγ'
Σφίγγα, Σφίγξrapacious: fem acc sgΣφίγγε, Σφίγξrapacious: fem nom /voc /acc dual -
2 σφίγγ'
σφίγγα, Σφίγξrapacious: fem acc sgσφίγγε, Σφίγξrapacious: fem nom /voc /acc dualσφίγγε, σφίγγωbind tight: pres imperat act 2nd sgσφίγγε, σφίγγωbind tight: imperf ind act 3rd sg (homeric ionic) -
3 νωμάω
νωμάω, verstärktes νέμω, 1) vertheilen, zutheilen, bes. Speise u. Trank, νώμησαν δ' ἄρα πᾶσιν ἐπαρξάμενοι δεπ άεσσιν, Il. 1, 471 Od. 3, 340. 7, 183 u. sonst; Antimach. bei Ath. XI, 468 a. – Gewöhnlich 2) handhaben, bewegenundlenken, schwingen u. dgl., nur mit der Nebenbdtg des Geregelten, Kunstgemäßen, die Bewegung beherrschen, bes. von Waffen; Ἄρης δ' ἐν παλάμῃσι πελώριον ἔγχος ἐνώμα, Il. 5, 594; οἶδ' ἐπὶ δεξιά, οἶδ' ἐπ' ἀριστερὰ νωμῆσαι βῶν, 7, 238; νωμῶν ῥόπαλον, Pind. frg. 77; auch δράκοντ' ἐπ' ἀσπίδος, P. 8, 49; vgl. ἐν χαλκηλάτῳ σάκει Σφίγγ' ὠμόσιτον ἐνώμα, Aesch. Spt. 324, von dem Wappen des Schildes; δόρυ, Pers. 313; βέλη, Ch. 161; λόγχην ἐνώμα, Eur. Phoen. 1394; von anderen Werkzeugen u. Geräthen, deren Handhabung Geschicklichkeit erfordert, σκῆπτρον Il. 3, 218, vom Ruder, Od. 12, 218, vgl. 10, 32. 22, 10; ἁνία χερσίν, Pind. I. 1, 15; ἁνία ἀντ' ἐρετμῶν δίφρους τε νωμάσοισιν, P. 4, 18; übtr., νώμα δικαίῳ πηδαλίῳ στρατόν, lenken, 1, 86, wie ἐν πρύμνῃ πόλεως οἴακα νωμῶν Aesch. Spt. 3; sp. D.; – die Glieder des Leibes geschickt gebrauchen, λαιψηρὰ πόδας καὶ γούνατ' ἐνώμα, behend rührte er, bewegte er Hände und Füße, Il. 15, 369; γούνατ' ἐνώμα φευγέμεναι, Il. 10, 359; λαμπρὸν ἐν σκότῳ νωμῶντ' ὀφρύν, das Auge rollen, Aesch. Ch. 283; ὥρα νιν φυγᾷ πόδα νωμᾶν, Soph. O. R. 468. – 3) übertr., κέρδεα νωμῶν, Od. 20, 257, wie αἰὲν ἐν στήϑεσσι νόον πολυκερδέα νωμῶν, 13, 255, listige Anschläge in der Seele bewegen, im Sinne haben; ἐν ὠσὶ νωμῶν καὶ φρεσί vrbdt Aesch. Spt. 25, = ἀκούειν καὶ φρονεῖν; – übh. bedenken, wahrnehmen, beobachten, ὦ πάντα νωμῶν Ιειρεσία, Soph. O. R. 300, Hesych. erkl. κρίνων; vgl. Her. 4, 128; Eur. Phoen. 1262, ἐμπύρους ἀκμὰς ῥήξεις τ' ἐνώμων, wo der Schol. παρετήρουν, ἐσκόπουν erkl.; Plat. Crat. 411 d sagt τὸ γὰρ νωμᾶν καὶ τὸ σκοπεῖν ταὐτόν; vgl. Her. νωμῶντες αὐτοὺς σῖτα ἀναιρεομένους, 4, 128. Oefter bei sp. D., wie Theocr. 22, 33. 109; Ap. Rh. 4, 1006. 1056, u. in der Anth.; – absol., sinnen, H. h. Cer. 374. – Auch intr., sich bewegen, schweben, Lob. ad Ai. 604.
-
4 σφίγγω
(αόρ. έσφι(γ)ξα, παθ. αόρ. (ε)σφίχτηκα и εσφί(γ)χθην) 1. μετ.1) жать, сжимать, давить; сдавливать, стискивать; зажимать; прижимать;σφίγγω στην αγκαλιά μου — сжимать в своих объятиях;
σφίγγω στο χέρι — зажимать в руке;
σφίγγω τα δόντια — стискивать зубы;
με σφίγγει το παπούτσι — обувь мне жмёт;
2) затягивать; стягивать; подтягивать;σφίγγω τον κόμπο — затягивать узел;
σφίγγω λουριά — затягивать, стягивать ремни;
3) завинчивать, закручивать (гайки, кран и т, п.);σφίγγ τό παξιμάδι στη βίδα — навинчивать, навёртывать гайку на болт;
4) торопить, подстёгивать;5) делать плотным, уплотнять; сгущать; τα 'σφιξες πολύ -ί'αύγά ты очень круто сварил яйца; 6) перен. нажимать (на кого-л.); вынуждать, заставлять; τον έσφιξε η ανάγκη нужда его заставила;§ σφίγγω τα λουριά σε κάποιον — приструнить кого-л.;
σφίγγω τό ζουνάρι μου — потуже затягивать пояс, голодать;
σφίγγω τό χέρι — пожимать руку, поздравлять;
σφίγγω την καρδιά μου — терпеть, сжав зубы, подавлять какое-л. чувство;
θα σφίξω δυό κονιάκ пропущу две рюмочки коньяку;τοΰσφιξα δυό γροθιές я дал ему два тумака; 2. αμετ. 1) усиливаться; становиться крепче, крепчать (о морозе);σφίγγει η ζέστη — жара усиливается;
2) сгущаться; затвердевать;εσφιξε η σάλτσα соус загустел; 3) осложняться, ухудшаться, усугубляться;σφίγγουν τα πράγματα — положение осложняется;
4) притираться (о пробке);5) заедать (о винте и т. п.); 6) страдать запором;1) — жаться, прижиматься; — тесниться;σφίγγομαι
σφιχθείτε λιγάκι потеснитесь немного;2) затягиваться, туго стягиваться (ремнём и т. п.); 3) стараться, прилагать (большие) усилия; напрягаться; σφίξου λίγο και θα τα καταφέρεις постарайся немного и добьёшься успеха;σφίγγομαι να τελειώσω — стараться закончить (что-л.);
4) стеснять себя;ограничивать себя (в чём-л.);§ σφίγγεται ( — или σφίγγει) η καρδιά μου — сердце сжимается (от жалости, печали, горя)
-
5 Σφίγξ
AΦῖκ' ὀλοήν Hes.Th. 326
(where the [dialect] Boeot. form Φίξ is given by Sch., cf. Pl. Cra. 414d), cf. Apollod.3.5.8; on the riddle of the S. guessed by Oedipus, Ath.10.456b, Arg.S.OT, A.Frr.235-7, E.Ph. 1507 (anap.), cf. Sch.E.Ph.45, Str.17.1.28,32; cf. ἀνδρόσφιγξ; σφίγγες καὶ γρῦπες as ornaments of a precinct of Dionysus, Hdt.4.79; Sphinxes on a shield, E.El. 471 (lyr.).2 metaph. of rapacious persons, Anaxil.22, Carm.Pop.46.24,33; Μεγαρικαὶ σ., = πόρναι, Call. Com.23: also of those who speak riddles,Σφίγγ' ἄρρεν', οὐ μάγειρον Strato Com.1.1
; ἡ ἀφροσύνη.. σ. ἐστιν Cebes 3.II a kind of ape, found in Ethiopia, Agatharch.73, Artem. ap. Str.16.4.16, Plin.HN 8.72, Ael.NA16.15, and v. σφιγγίον 11. (The form Φίξ connects the name with Mount Φίκιον in Boeotia, cf. Sch.Hes. l.c., and is found in Plaut.Aul.701, Picis divitiis qui aureos montis colunt ego solus supero; cf. Non.p.222 L.; Βῖκας = Σφίγγας, Hsch. ( Σφίγξ may be a later form); Σφίξ, gen. Σφικός, Choerob. ([place name] Sophronius) in Theod.p.400H.) -
6 νωμάω
νωμάω, (1) verteilen, zuteilen, bes. Speise u. Trank. Gewöhnlich (2) handhaben, bewegen und lenken, schwingen u. dgl., nur mit der Nebenbdtg des Geregelten, Kunstgemäßen, die Bewegung beherrschen, bes. von Waffen; ἐν χαλκηλάτῳ σάκει Σφίγγ' ὠμόσιτον ἐνώμα, von dem Wappen des Schildes; von anderen Werkzeugen u. Geräten, deren Handhabung Geschicklichkeit erfordert; σκῆπτρον, vom Ruder; übtr., νώμα δικαίῳ πηδαλίῳ στρατόν, lenken; die Glieder des Leibes geschickt gebrauchen, λαιψηρὰ πόδας καὶ γούνατ' ἐνώμα, behend rührte er, bewegte er Hände und Füße; λαμπρὸν ἐν σκότῳ νωμῶντ' ὀφρύν, das Auge rollen. (3) übertr.; αἰὲν ἐν στήϑεσσι νόον πολυκερδέα νωμῶν, listige Anschläge in der Seele bewegen, im Sinne haben; übh. bedenken, wahrnehmen, beobachten; absol., sinnen. Auch intr., sich bewegen, schweben -
7 σφίγγω
Grammatical information: v.Meaning: `to bind, to embrace, to jam in'; non-pres. forms almost only hell. a. late (since Emp., A. Pr. 58)Derivatives: 1. Vbaladj. σφιγκτός `bound' (AP, Opp. a.o.). 2. σφιγκ-τήρ m. "binder" (AP, Nonn., of collar resp. fetter), des. muscle closing an aperture (medic. a.o.), also = χιτών. Ταραντῖνοι H. (as closely fitting); Lat. LW [loanword] spinter n. `bracelet' (Leumann Spr. 1, 205 = Kl. Schr. 172); - τωρ of reins (AP); - της = κίναιδος (Cratin., H.), Lat. LW [loanword] spintria m. `id.' 3. σφίγξις ( ἀπό-, διά-, περί-), also ἀπό-σφιξις f. `the binding' (medic. a.o.). 4. σφίγμα ( ὑπό-) n. `obstruction' (Hero, medic.). -- On itself stands, apparently as backformation ("rootnoun") Σφίγξ, - ιγγός f. `sphinx' (Hdt., A., E. etc.), also name of an ape (Agatharch. a.o.). Compp. ἀνδρό-σφιγξ m. `male sphinx' (Hdt.), σφιγγό-πους `with sphinx-feet' (hell.). From it σφιγγ-ίον n. `kind of ape' (Plin., inscr. Praeneste), meaning unclear (Luc. Apol. 1); - ίδιον n. `little sphinx' (inscr.). Besides acc. Φῖκα (vv. ll. Σφῖκα, Φίγγα, Σφίγγα) f. (Hes. Th. 326), Σφίξ, - ικός (Choerob.; also Thess. inscr. VIIa?); Βῖκας Σφίγγας H.Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]Etymology: As basis of all forms served the pres. σφίγγω; the nasalless forms ἔσφιγμαι, σφίγμα, ἀπόσφιξις are secondary. -- Isolated. To be rejected Persson Beitr. 1, 399 (with reservation; referee in Bq, WP. 2, 658, Pok. 984). The judgement of Σφίγξ is difficult. The by-forms Φῖκα, Σφῖκα as well as φιγγα = σφίγγα in Pl. Kra. 414 d may be due to folketymological adaptations; cf. also the Φίκιον ὄρος north of Thebes (on it v. Wilamowitz Glaube l. 269). -- The variations show a Pre-Greek word. On the possibility of an Egyptian loan Mac Creedy, Glotta 46, 1968, 250.Page in Frisk: 2,832Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > σφίγγω
См. также в других словарях:
Σφίγγ' — Σφίγγα , Σφίγξ rapacious fem acc sg Σφίγγε , Σφίγξ rapacious fem nom/voc/acc dual … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
σφίγγ' — σφίγγα , Σφίγξ rapacious fem acc sg σφίγγε , Σφίγξ rapacious fem nom/voc/acc dual σφίγγε , σφίγγω bind tight pres imperat act 2nd sg σφίγγε , σφίγγω bind tight imperf ind act 3rd sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ωμόσιτος — ον, Α 1. (για τη Σφίγγα, επειδή έτρωγε ωμές σάρκες ανθρώπων) ωμοφάγος («Σφίγγ ὠμόσιτον», Αισχύλ.) 2. (με παθ. σημ.) αυτός που τρώγεται ωμός. [ΕΤΥΜΟΛ. < ὠμός + σιτος (< σῖτος) πρβλ. φιλό σιτος] … Dictionary of Greek
