-
1 πάτριος
πάτριος, bei den Att. häufig zweier Endgn, den Vätern oder Vorfahren gehörig, von ihnen herrührend, überkommen (vgl. πατρῷος u. πατρικός); ἄρουρα, Pind. Ol. 2, 16 (wie Ar. Ran. 1533); ὁδός, N. 2, 6; τὰ πάτρια λόγῳ παλαιὰ δώματα, Soph. O. R. 1394; γῆ, Ant. 806; Eur. Med. 653 u. öfter; ϑαλάμοις πατρίοις, Ion 477; ἔδοξε τοῖσι πατρίοισι μοῠνον χρᾶσϑαι ϑεοῖσι, Her. 1, 172, πατρία εἰρήνη, Andoc. 3, 27; πατρίους ἀρχάς, Xen. Cyr. 1, 1, 4; πάτρια καὶ παντάπασιν ἀρχαῖα νόμιμα, Plat. Legg. VII, 793 b, u. öfter so von alten Einrichtungen, von den Vätern überkommene Stamm- oder Landessitten; κατὰ τὰ πάτρια, Ar. Ach. 1000, κατὰ τὰ πάτρια τῶν Βοιωτῶν, Thuc. 2, 2, u. A.; auch im compar., ἡγεμονία πατριωτέρα, Isocr. 3, 37. – Bes. πάτριόν ἐστί τινι, Plat. Hipp. mai. 284 b, wie Thuc. 1, 123 u. Pol. 3, 15, 7; Plut. Camill. 29. – Adv., nach väterlicher Sitte, Ios.
-
2 πάτριος
πάτριος, den Vätern oder Vorfahren gehörig, von ihnen herrührend, überkommen; πάτρια καὶ παντάπασιν ἀρχαῖα νόμιμα, von alten Einrichtungen, von den Vätern überkommene Stamm- oder Landessitten. Adv., nach väterlicher Sitte -
3 ὀ-πάτριος
-
4 ἀμφι-πάτριος
ἀμφι-πάτριος, = vor., Eust. 928, 5.
-
5 ὁμο-πάτριος
ὁμο-πάτριος, von gleichem, demselben Vater; Aesch. Prom. 557; Xen. An. 3, 1, 17; ὁμομήτριός γε, οὐ μέντοι ὁμοπάτριος, Plat. Euthyd. 297 e; oft bei den Rednern, Antiph. 1, 1 Lys. 19, 22 Is. 7, 5; Sp., wie Luc. D. D. 23, 1. Auch ὁμοπατρία ἀδελφή, Is. 11, 2; Dem. 25, 55.
-
6 ὁμοιο-πάτριος
ὁμοιο-πάτριος, von demselben Vater (? Scheint wie ὁμοιομήτριος verschrieben für ὁμοπάτριος, ὁμομήτριος).
-
7 πατρικός
πατρικός, väterlich (vgl. πάτριος u. πατρῷος); γῆ, Eur. Ion 1304; φίλος, Ar. Av. 142; Plat. Lach. 180 e; ἑταῖρος, Men. 92 d u. A.; so ξένος, Andoc. 2, 11; ἐχϑρός, Isocr. 4, 184; αἱ πατρικαὶ φιλίαι καὶ ξενίαι, Pol. 33, 16, 2; βασιλεῖαι, Thuc. 1, 13, wie Isocr. 9, 35; ἔχϑρα, Dem. 25, 32; λόγος, des Vaters, Plat. Soph. 242 a; ἀσέλγεια, Pol. 21, 5, 7; νόμοι, Cratin. bei Ath. XV, 667 d. – Adv. πατρικῶς; Arist. pol. 5, 11; καὶ πρᾴως, Plut. Dion. 39.
-
8 πατρίς
πατρίς, ίδος, ἡ, eigtl. fem. zu πάτριος, vaterländlisch; bes. πατρὶς γαῖα, αἶα, ἄρουρα, vaterländische Erde, vaterländisches Gefilde, häufig bei Hom.; doch läßt auch er schon das subst. dabei weg und braucht πατρίς allein als ein solches, wie πάτρα, Vaterland, Heimath, Il. 5, 213 Od. 9, 34 u. sonst; so Pind. Ol. 10, 32 u. Tragg., z. B. Aesch. Pers. 403; Soph. Ai. 515; Eur. Hec. 905; in Prosa sehr gewöhnlich, Her. 3, 140, Plat. Polit. 308 a u. Redner. Sprichwörtlich πατρὶς γάρ ἐστι πᾶσ' ἵν' ἂν πράττῃ τις εὖ, Ar. Plut. 1151, ubi bene, ibi patria. Bei Sp. auch = Vaterstadt.
-
9 πατρῲος
πατρῲος, attisch auch 2 Endg., poet. und ion. πατρώϊος, väterlich, vom Vater herrührend, vom Vater ererbt, überkommen (Ammon. unterscheidet πατρῲα τὰ ἐκ πατέρων εἰς υἱοὺς χωροῠντα, πατρικοὶ δὲ ἢ φίλοι ἢ ξένοι, πάτρια δὲ τὰ τῆς πόλεως ἔϑη; vgl. B. A. 297 u. Herm. ad Eur. Med. p. 362), bes. von Gütern u. Besitzthum, σκῆπ τρον, τέμενος, ἔγχος, Il. 2, 46. 19, 387. 90, 391, ὅ τοι γενεῇ πατρώϊόν ἐστιν, Od. 1, 387, öfter, immer in der gedehnten Form, auch im fem, εὕδων ἐν γαίῃ πατρωίῃ, Od. 13, 188; πατρώϊον οἶκον, Hes. O. 374, ἀέϑ λων πατρωΐων, Pind. P. 4, 220, γαῖαν πατρωΐαν, Ol. 7, 75, u. öfter, auch πατρῴων οἴκων, N. 9, 14, πατρῴας γᾰς, P. 4, 290, u. so öfter, bes. im fem. Auch die Tragg. haben beide Formen, obwohl die kürzere vorherrscht, πατρωΐους δύας, πατρόϊον μόρον, Aesch. Ch 437; τὸν πατρῷον ἐς ϑρόνον καϑέζετο, Prom. 228, u. öfter in ähnlichen Verbindungen, aber auch μιαίνων παρϑενοσφάγοισιν ῥεέϑροις πατρῴους χέρας, Ag. 203. seine väterlichen Hände; Soph. κτῆσις, El. 1282, ϑρόνοι, 260, δόμος u. ä., auch οὐ πατρῴαν τὴν τέχνην ὲκόμπ ασας, 1492; πατρῴων ὁρκίων μεανημένος, des vom Vater abgenom menen Eides, Trach. 1213, γνώμης πατρῴας πάντ ' ὄπισϑεν ἑστάναι, Ant. 640, aber φόνοι πατρῷοι ist der am Vater verübte Mord, O. C. 994 El. 769, πατρῷ' ὁρῶσα πήματα, das Leid des Vaters, 250. In καϑ ηρέϑη παρῷος Οἰχαλία, Soph. Trach. 478, ist das vom Vater besessene, regierte Oech. bezeichnet, vgl. πατρῷον ἄστυ γῆς ἔχει O. R. 1450; Ant. 928; u. so ὦ πατρῴα γῆ ϑεοί τ' ἐγχώριοι, El. 67, u. öfter; vgl. ποῦ γῆς; πατρῴας εἴτε βαρβάρου, Trach. 235; auch Zeus heißt in Beziehung auf Herakles πατρῷος, 287. 750; allgemeiner ὦ ϑεοὶ πατρῷοι, El. 403 Phil. 921, die von den Vätern überkommen sind, die alten Götter des Geschlechtes; vgl. Ar. Vesp. 388; ἔστι σοι Ζεὺς πατρῷος; Plat. Euthyd. 302 b; Xen. Hell. 2, 4, 21 Cyr. 1, 6, 1 u. Sp., wie Plut. Alc. 2; εἴ τι κήδει τῶν πατρῴων ἀλφίτων, Ar. Nubb. 106; in Prosa: οἰκία, Plat. Charm. 157 e; κλῆρος, Legg. XI, 923 d; aber auch ἤϑη, IX, 855 a; ἀρχή, οἰκία, χώρα, Xen. An. 1, 7, 6. 3, 1, 11. 7, 2, 34; στρατηγήματα, Mem. 3, 5, 22; πατρῴα δόξα, Hell. 7, 5, 16; τὰ πατρῷα, das väterliche Erbe, oft bei den Rednern, Arist. pol. 5, 4 u. Sp. – 'Ημῖν πατρώϊόν ἐστι, Her. 9, 27, vgl. πάτριος u. πατρικός. – [Die mittlere Sylbe findet sich bei att. Dichtern zuweilen kurz gebraucht, vgl. Eur. Hec. 78 Troad. 164 Bacch. 1367 El. 1315, in Anapästen, und Alc. 259, im Choriambus.]
-
10 ἐξ-ηγητής
ἐξ-ηγητής, ὁ, der anführt, anleitet zu Etwas, πρηγμάτων ἀγαϑῶν Her. 5, 31; τῆς πάσης κακοηϑείας Aesch. 2, 40; Λάκριτος ἁπάντων ἦν τούτων ὁ ἐξ. Dem. 35, 17, er war der Anstifter von Allem. – Der Ausleger, τεράτων καὶ ἐνυπνίων Her. 1, 78. In Athen sind die ἐξηγηταί die Ausleger des heiligen Rechtes, welche die Reinigung der Blutbefleckten besorgten, die Aufsicht über das Bestatten der Todten u. dgl. hatten; ursprünglich verwalteten das Amt Eupatriden, später drei vom delphischen Orakel bestätigte Männer, vgl. Ruhnk. zu Tim. p. 109 ff.; νομοφύλακες μετ' ἐξηγητῶν καὶ μάντεων Plat. Legg. IX, 871 c; Euthyphr. u. öfter. – Apollo selbst heißt πάτριος ἐξ., Plat. Rep. IV, 427 c. – Auch Führer, welche den Fremden die Sehenswürdigkeiten eines Ortes, bes. die Tempel zeigten u. erklärten, Paus. u. A.
-
11 ἔμ-φυτος
ἔμ-φυτος, eingepflanzt, angeboren; πατρὸς ἄλαστον αἷμα, die angeborne Blutschuld, -schande, Soph. O. C. 1667; μαντική Her. 9, 94; ἀνάγκη, κακόν, ἔρως Plat. Rep. V, 458 d X, 610 a Legg. VI, 782 d. Ggstz διδακτόν, von der ἀρετή, Eryz. 398 d; αἰδῶ καὶ φόβον ἔμφυτα τοῖς ἀνϑρώποις Xen. Mem. 3, 7, 5; neben πάτριος Dem. 18, 203; αἰσχροκέρδεια, πονηρία, Din. 1, 108. 3, 18; Sp.; auch adv.
-
12 ἐξηγητής
ἐξ-ηγητής, ὁ, der anführt, anleitet zu etwas; Λάκριτος ἁπάντων ἦν τούτων ὁ ἐξ., er war der Anstifter von allem.. In Athen sind die ἐξηγηταί die Ausleger des heiligen Rechtes, welche die Reinigung der Blutbefleckten besorgten, die Aufsicht über das Bestatten der Toten u. dgl. hatten; ursprünglich verwalteten das Amt Eupatriden, später drei vom delphischen Orakel bestätigte Männer. Apollo selbst heißt πάτριος ἐξ. Auch Führer, welche den Fremden die Sehenswürdigkeiten eines Ortes, bes. die Tempel zeigten u. erklärten -
13 ὁμοιοπάτριος
-
14 ὁμοπάτριος,
ὁμο-πάτριος, u. ὁμό-πατρος, von gleichem, demselben Vater -
15 ὁμόπατρος
ὁμο-πάτριος, u. ὁμό-πατρος, von gleichem, demselben Vater -
16 ὄπατρος,
ὄ-πατρος, u. ὀ-πάτριος, u. ὀ-πάτωρ, ορος, ὁ, von demselben Vater, κασίγνητος καὶ ὄπατρος, der Bruder, u. zwar der leibliche, von demselben Vater -
17 ὀπάτριος,
ὄ-πατρος, u. ὀ-πάτριος, u. ὀ-πάτωρ, ορος, ὁ, von demselben Vater, κασίγνητος καὶ ὄπατρος, der Bruder, u. zwar der leibliche, von demselben Vater -
18 ὀπάτωρ
ὄ-πατρος, u. ὀ-πάτριος, u. ὀ-πάτωρ, ορος, ὁ, von demselben Vater, κασίγνητος καὶ ὄπατρος, der Bruder, u. zwar der leibliche, von demselben Vater
См. также в других словарях:
πάτριος — of masc nom sg πάτριος of masc/fem nom sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πάτριος — α, ο / πάτριος, ία, ον και πάτριος, ον, ΝΜΑ 1. αυτός που προέρχεται από τους πατέρες, από τους προγόνους, κληρονομικός, πατροπαράδοτος (α. «πάτριοι νόμοι» β. «πάτριοι θεοί») 2. αυτός που ανήκει στον πατέρα ή στους πατέρες, στους προγόνους… … Dictionary of Greek
πατριός — και πατρυιός, ο / πατρυιός και πατρυός, ΝΜΑ ο σύζυγος τής μητέρας σε σχέση με τα παιδιά της από προηγούμενο γάμο, ο μητριός («πατρυιὸν και μητρυιὸν οἱ παλαιοί φασιν τὸν πατρῷον ἀρρενωνυμοῡντες τὴν μητρυιάν», Ευστ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < πατήρ, πατρός,… … Dictionary of Greek
πάτριος — α, ο προγονικός, πατροπαράδοτος, πατρικός: Πάτριο έδαφος … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
πατριός — ο ο θετός πατέρας … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
πατρίως — πάτριος of adverbial πάτριος of masc acc pl (doric) πάτριος of adverbial πάτριος of masc/fem acc pl (doric) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πάτριον — πάτριος of masc acc sg πάτριος of neut nom/voc/acc sg πάτριος of masc/fem acc sg πάτριος of neut nom/voc/acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πατρίων — πάτριος of fem gen pl πάτριος of masc/neut gen pl πάτριος of masc/fem/neut gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πατρίοις — πάτριος of masc/neut dat pl πάτριος of masc/fem/neut dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πατρίοισι — πάτριος of masc/neut dat pl (epic ionic aeolic) πάτριος of masc/fem/neut dat pl (epic ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πατρίοισιν — πάτριος of masc/neut dat pl (epic ionic aeolic) πάτριος of masc/fem/neut dat pl (epic ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)