Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

Со всех языков на:
Все языки
Со всех языков на:
Все языки
Английский
Греческий
Немецкий
Русский

οὐκ+ἔχω+τί+φῶ

Толкование Перевод

101 αντεχω

     ἀντέχω

     ἀντ-έχω

    и ἀνίσχω

    1) тж. med. держать против (чего-л.) или перед (чем-л.)

     οὐκ ἀ. τὰ φῶτα αὑτῷ Plut. — находиться в темноте;

    χεῖρα κρατὸς ἀ. Soph. — заслонять лицо рукой;

    ὄμμασι αἴγλαν ἀ. Soph. — защищать глаза от света;

    ἀντίσχεσθαι τραπέζας ἰῶν Hom. — защищаться столами от стрел;

    ἀ. τῇ πόλει πρὸς τὸν πόλεμον Plut. — не подпускать противника к городу

    2) реже med. сопротивляться, оказывать или выдерживать сопротивление

     (τινι Her., Thuc., Xen., Plat., Plut., Luc. или πρός τινα и πρός τι Thuc., Plut., реже τι Thuc., Anth.)

    χρόνον ἐπὴ πλεῖστον ἀντέσχε πολιορκευμένη Σόλοι Her. — дольше всех выдерживал осаду (город) Солы;

    οἱ ἀντεχόμενοι τῶν φυλάκων Diod. — оказавшая сопротивление часть стражи;

    ἀ. τῷ ψύχει Plut. — (хорошо) переносить холод;

    ἀ. τινὴ πρός τι Plut. — устоять с помощью чего-л. перед чем-л.;

    ἀ. μέ ὑπακοῦσαι Plut. — отказываться подчиниться, отказать

    3) быть достаточным, хватать

    (ἀντέχει ὅ σῖτος Thuc.)

    ὅ ποταμὸς οὐκ ἀντέσχε τὸ ὕδωρ παρέχων τῷ στρατῷ Her. — воды в реке не хватало для войска;

    ἐς ὅσον ἥ ἐπιστήμη ἀντέχοι Thuc. — насколько позволяло (военное) искусство

    4) длиться, продолжаться

     (ἐπὴ πολύ Thuc.; βραχὺν χρόνον Dem.)

    ἔστ΄ ἂν αἰὼν οὑμὸς ἀντέχῃ Eur. — пока я буду жив

    5) med. держаться, придерживаться, перен. упорствовать

     (τινος Her., Xen., Plat., περί τινος Xen. и τινι Diod.)

    ἀ. τῆς χειρός τινος Her. — хвататься за чью-л. руку;

    ἀ. τοῦ πολέμου Her. — упорно продолжать войну;

    ἀ. τῆς ἀρετῆς Her. — неуклонно следовать по пути добродетели;

    τῆς θαλάσσης ἀ. Thuc., Polyb.; — заниматься мореплаванием;

    τῆς σωτηρίας ἀ. Lys. — стремиться к спасению;

    ἀ. τινός τινος Arph. — упорно оспаривать что-л. у кого-л.;

    ταῖς ἐλπίσιν ἀ. Diod. — сохранять надежды;

    ἀνθεκτέον τινός Arst. — необходимо придерживаться чего-л.

    6) med. опираться

     (ἵστω τε καὴ ἀντέχου Soph.)

Древнегреческо-русский словарь > αντεχω
102 habeo

habeo, uī, itum, ēre, das deutsche haben und halten, I) eig.: A) im engern Sinne: 1) an sich (in der Hand, am Halse usw.) haben = halten, führen, tragen, a) übh.: iaculum, quod manibus habemus, Ov.: coronam alteram in capite, alteram in collo, Cic.: anulum in digito, Ter.: fenum in cornu, Hor. (s. fenum): vestis bona quaerit haberi, getragen zu werden, Ov. – v. Lebl., arma hic paries habebit, Hor.: nulla taberna meos habeat neque pila libellos, in keinem Buchladen, an keinem Pfeiler mögen meine Schriften feil hängen, Hor.: altera vestes ripa meas habuit, auf dem andern Ufer lagen meine Kleider, Ov. – b) als wesentlichen Bestandteil an sich haben, quae feminae duplices papillas habent, Cic. fr.: hos habuit vultus, Ov. – v. Lebl., pedum calidus pulvis vestigia habebat, Ov.: pars secreta domus tres habuit thalamos, Ov.: tunicae manicas habent, Verg.: tabulae habentes clavorum cacumina, Val. Max. – c) = führen, handhaben, tractantes ferrum et arma habentes parēre, Iustin.: nec immensa barbarorum scuta perinde haberi quam pila et gladios, Tac. – d) halten = hinhalten, dorsum ad lucem (gegen das L.), Augustin. conf. 4, 16.

2) von Örtl. = in seinem Bereiche aufgenommen haben, umschließen, festgebannt halten, me confectum curis infelix habuit thalamus, Verg.: me quoque pontus haberet, Ov.: Tartara habent Pantoiden, Hor.

————

3) von Schriften in bezug auf ihren Inhalt, wie haben = enthalten, nihil enim (epistula) habebat, quod non vel in contione recte legi posset, Cic.: editio habebit omnia, Quint.: quod nulla annalium memoria habeat, Liv.: pro C. Cornelio et Tito Annio Quintum Acilium et C. Herennium habent quidam annales, Liv.

B) im weitern Sinne: 1) (wie εχειν), im Besitze-, in seiner Gewalt haben, a) = als Bewohner innehaben, bewohnen, Capuam, Liv.: silvas, Flor.: moenia, Verg.: urbem, Sall. Vgl. Korte Sall. Cat. 6, 1. – b) als Feind besetzt halten, hostis habet muros, Verg.: hostis habet portus, Val. Flacc. Vgl. Burmann Val. Flacc. 3, 45. – c) als Herrscher im Besitze haben, beherrschen (vgl. Duker Flor. 4, 2, 22. Korte Sall. Cat. 6, 1), urbem Romam a principio reges habuere, Tac.: Siciliam et Sardiniam per legatos, verwalten, Flor.: habeo, non habeor a Laide (εχω, ἀλλ᾽ ουκ εχομαι), v. Geliebten, Cic. – animus habet cuncta neque ipse habetur, Sall.: ventis aëra habendum permittere, zum Beherrschen überlassen, Ov. – d) wirklich im Besitze, in Händen, als Eigentum haben, α) = besitzen (während streng juristisch tenere = physisch besitzen, possidere = rechtlich besitzen, s. Florentin. dig. 46, 4, 18 tu meum habes, tenes, possides, u. bildl., Plin. ep. 1, 16, 1 totum me tenet, habet, possidet; u. korresp. mit possidere b. Phaedr. 4, 4, 10 sq.), gemmas, argentum, Hor.: vectigalia magna divitias-

————

que, Hor.: honeste divitias, modeste opes, besitzen u. gebrauchen, einen edlen usw. Gebrauch machen von usw., Sall. u. Tac.: pretium habes, du hast deinen Lohn weg, Hor.: quod habet (Ggstz. quod ei deest), Sen.: me enim tabulas tuas habere (in Händen haben) et proferre oportuit, Cic. – ex animi sententia uxorem h., Cic.: quid mulieris uxorem habes? was hast du für ein Weibsbild zur Frau? Ter.: Roma poëtas habet, Hor. – absol. (wie εχειν) = Besitz ( Besitzungen) haben, ansässig sein, Vermögen haben, wohlhabend sein (vgl. Gräve u. Korte Cic. ep. 7, 29, 2. Drak. Sil. 5, 264. Burmann Phaedr. 3. prol. 21), habere in Bruttiis, Cic., in Veiente agro, Liv.: habet idem in nummis, habet in praediis urbanis, er hat etwas an barem Gelde, er hat einige Besitzungen bei der Stadt, Cic.: nos quod simus, quod habeamus, id omne abs te habere, Cur. in Cic. ep.: habendi cupiditas, Habsucht, Rutil. Lup.; dass. habendi amor, Verg. u.a.; u. habendi cupido, cura, studium, Plin. ep., Phaedr. u. Aur. Vict. (vgl. Drak. u. Burmann a. a. O.): dass. qui habet (der Reiche), ultro appetitur; qui est pauper, aspernatur, Nep. fr. 5, 4: u. habentes ( wie οἱ εχοντες) = die Wohlhabenden, Ggstz. non habentes (οἱ ουκ εχοντες) = die Armen, Lact. 5, 8, 7. – β) wie εχειν u. unser haben = in Besitz nehmen, erlangen, bekommen, anne habebit ariola? Dae. non feret, Plaut.: quam ille se habiturum non dubitabat, Nep. –

————

γ) habere alqd sibi, etwas für sich haben = behalten (s. Matthiä Cic. Sull. 26), sibi hereditatem, Cic.: sibi haberent honores, sibi imperia, sibi provincias, Cic. – dah. die Ehescheidungsformel: res tuas tibi habeas od. habe od. habeto, behalte od. nimm deine Sachen für dich, Plaut. Amph. 928. Sen. suas. 1, 7; contr. 2, 5 (13), 9. Apul. met. 5, 26: istam suas res sibi habere iussit, heißt sie für sich geschieden leben, Cic. Phil. 2, 69: scherzh. übtr., apage sis amor; tuas tibi res habeto, wir sind geschiedene Leute, Plaut. trin. 267 L. – e) Tiere zur Zucht, Benutzung, zum Unterhalt usw. haben, halten (s. Burmann Phaedr. 3, 3, 4), pecus, Varro, Verg. u.a.: habens quidam pecora, ein Viehbesitzer, Viehzüchter, Phaedr.: canes potius acres paucos quam multos, Varro. – u. f) eine Person zu irgend einem Zwecke bei sich haben, domi divisores, Cic. ad Att. 1, 16, 12. – bes. alqam, Plaut. u.a.: quis heri habuit Chrysidem? Ter. Vgl. Westerhof Ter. Andr. 1, 1, 58. – g) übh. in seiner Gewalt haben, habesne hominem? hast du ihn (ertappt)? Ph. Quidni habeam! Ter.: u. bildl., habeo viros, ich habe sie (= ich kenne nun ihre Gesinnung), Phaedr.

2) in irgend einer äußern Lage dauernd haben, halten, a) in seiner Umgebung, alqm secum, bei od. um sich haben, Nep.: alqm ad manum, bei der Hand (zu seinen Diensten) haben, Nep.: catervas flagitiosorum circum se, Sall.: in partibus Pallantem, auf sei-

————

ner Seite haben, Tac. – b) an einem Orte usw. halten = bleiben-, stehen lassen, aegros in tenebris, Cels.: milites in stativis castris, Sall.: exercitum inter hiberna Romanorum, Sall.: pecora et armenta inter silvas, Iustin.: aquam caelestem sub dio in sole, Col.: bildl., pudicitiam in propatulo, öffentlich feilbieten, Sall.: arma procul, die W. fern halten = den Krieg vermeiden, Tac. – dah. c) mit dem Nbbgr. der gehemmten Bewegung, wie halten = festhalten, senatum in curia inclusum, eingeschlossen halten, Cic.: alqm in vinculis, in custodia, Sall.: aber auch in custodiam haberi, in Haft gebracht werden u. bleiben, Liv. u. Tac.: dah. haberi in Syria, in S. in Gewahrsam gehalten werden, Tac. – quae res eos in magno diuturnoque bello inter se habuit, verwickelt hielt, verwickelte, Sall.: semper eos in armis accolae Galli habebant, nötigten sie, immer unter den W. zu bleiben, Liv.

3) refl., sich irgendwo gehaben = sich aufhalten, wohnen, quis istic habet? Plaut.: ubi hic Moschis habet? Afran. fr.: ubi nunc adulescens habet? Plaut.: in delubro, ubi aeditumus habere solet, Sacr. Arg. bei Varro LL. 5. § 50 u. 52: qui Syracusis habet, Plaut.: multi habent in praediis, quibus etc., Varro: qui in eo loco habebant, Dict.: praecipit fortunatorum habituram loco, Apul.: animae pauxillum in me habet, Naev. com. fr.

————

II) übtr.: A) im engern Sinne: 1) im allg.: alqd in manibus, unter den Händen = in der Arbeit haben, Cic.; od. gleichs. schon in Händen (= ganz nahe bevorstehend) haben, z.B. victoriam, Liv. – alqd semper in ore atque animo, im Munde u. im Gedanken haben, -führen, Cic. – in animo od. bl. animo, im Sinne haben = Willens sein, mit folg. Infin., Cic. u.a. – aber alqm in animo, jmd. in Gedanken haben, seiner eingedenk sein, Sall.; vgl. ante oculos, vor Augen haben = eingedenk sein, Iustin.: tecum habeto, behalte es (in Gedanken) bei dir, behalte es für dich, Plaut. Pers. 246: u. so verum (aber) haec tu tecum habeto, Cic. ad Att. 4, 15, 6: secreto hoc audi, tecum habeto, Cic. ep. 7, 25, 2. – hic habuit studia suorum ardentia, war im Besitz von usw., hatte für sich, Cic. Planc. 20. – neque quies gentium sine armis neque arma sine stipendiis neque stipendia sine tributis haberi queunt, kann man bekommen od. schaffen, Tac. hist. 4, 74.

2) mit Zuständen des Leibes u. der Seele als Objekt, die man an od. in sich hat, wie unser haben, a) übh.: vulnus, Ov.; u. vulnus grave (bildl. von der Liebeswunde), Ov.: dah. als t. t. der Fechter, hoc habet, das (der Hieb) sitzt, Verg.; u. bildl., certe captus est, habet, er ist gefangen, getroffen (von einem Verliebten), Ter.; u. hoc habet, das trifft, das (dieser schlaue Plan) wird seine Wirkung nicht verfehlen,

————

Plaut.; od. als Beifallsruf, hoc habet (gut getroffen), solutust, Plaud. rud. 1143 (vgl. übh. Lorenz Plaut. most. 700). – febrem (febrim), ein Fieber haben, Cic.: capitis dolorem, Quint. – mit Zuständen der Seele, animum fortem, Cic.: bonum: animum de alqo, Sall.: amorem erga alqm, odium in alqm, haben, hegen, Cic.: spem de alqo, Cic.: alci fiduciam, Vertrauen zu jmd. hegen, Cic. – timorem, Nep.: metum, Prop. – vim in inquirendo, Strenge (haben u.) zeigen, Cic.: studium et officium erga alqm, zeigen, Cic. – b) als wesentliche Eigenschaft (an sich) haben, neque modum neque modestiam habere victores, weder Maß noch Ziel kennen, Sall.: habebat hoc omnino Caesar, hatte das an sich, an der Art, Cic.: u. Sardus habebat ille Tigellius hoc, Hor. – v. Lebl. (vgl. Nägelsb. Stil. § 110, 1), quae tamen has vires habet herba, Ov.: quid pulchri constructus acervus habet, hat Schönes an sich, Hor.: habet pacem vultus, Ov.: locus nihil religionis habet, hat (an sich), Cic.: hae litterae, cum leguntur, invidiosam atrocitatem verborum habent, wenn man diesen Brief so liest, so haben die Worte etwas Herbes, was erbittert, Cic.: res maritimae (Seekrieg)... ut quae celerem atque instabilem motum haberent, eigen sei, Caes.: virtus hoc habet, ut etc., hat das Eigentümliche (die eigentümliche Wirkung), Cic.: u. so habet hoc sollicitudo, quod omnia necessaria putat, Plin. ep.: habet atrocitatis aliquid legatio,

————

hat einen drohenden Charakter, Cic. – u. dah. c) etwas haben = in sich schließen, mit sich bringen, notwendig mit etwas verbunden sein, etw. gewähren, verursachen, etw. notwendig zur Folge haben, notwendig erfordern (vgl. Held Caes. b. c. 1, 63, 2. Schömann Cic. de nat. deor. 1, 45. Nägelsb. Stil. § 95), pons habet circuitum, Caes.: castrorum mutatio quid habet? was hat di V. des L. zur Folge? Caes.: beneficium habet querelam, Cic.: avaritia pecuniae studium habet, Sall.: pars ea longam et difficilem habet oppugnationem, Caes. – u. am Menschen selbst = gewisse Affekte erregen, verursachen, misericordiam spoliatio consulatus magnam habere debet, Cic. – viri saepe excellentis ancipites variique casus habent admirationem exspectationem, laetitiam molestiam, spem timorem, Cic.

3) = wie unser halten, a) in einen Zustand versetzen u. darin erhalten (vgl. Brix Plaut. Men. 579), mare infestum, fortdauernd unsicher machen, Cic.: alqm sollicitum = tüchtig plagen (mit Bitten), Plaut.; u. = beständig in Sorge setzen, Cic.: anxium me et inquietum habet petitio Sexti, Plin. ep.: Numidas toto die proelio intentos, in Atem erhalten, Sall.: neque ea res me falsum habuit, ich fand mich nicht darin getäuscht, Sall.: gratia Pompeium impunitum habuit, machte ihn fortwährend straflos, Vell. – b) jmd. auf irgend eine Art u. Weise halten, behandeln, mit

————

Advv., zB. alqm male, jmd. schlecht halten = schlecht erziehen, Plaut.; od. = übel mitspielen, -mitnehmen, belästigen, Sen. (v. Menschen u. Göttern) u. Caes. (v. Soldaten) u. Cels. (v. Krankheiten). – alqm bene et pudice, jmd. gut u. sittsam halten (erziehen), Plaut.: exercitum luxuriose, üppig halten, Sall.: pudicitiam parum honeste, nicht sonderlich in Ehren halten, Sall.: alqm liberalissime, sehr ehrenvoll behandeln, Cic. – mit Abl. der Art u. Weise, alqm levi, laxiore, duro imperio, eine gelinde usw. Herrschaft über jmd. üben, Sall. u. Tac.; vgl. Fabri Sall. Iug. 64, 5. – (matrem et uxorem Darii) haberi ut reginas praecepit, Iustin. – plebes paene servorum habetur loco, wird fast wie Sklaven behandelt, Caes. – c) jmd. od. etwas zu irgend einem Zweck haben, halten = dienen lassen, alqm ludibrio, jmd. zum Gespötte haben, zum besten haben, Cic.: rem publicam quaestui, Cic.: alqam pro uxore, Suet. – d) an jmd. einen od. etw. haben, in vobis liberos, parentes, consanguineos habeo, Curt. 6, 9 (33), 12: maiora in eo obsequia habituros, Iustin. 8, 6, 6.

4) für etwas halten = in der Meinung für das u. das ansehen, α) mit Acc. des Prädikats, alqm deum, parentem, Cic.: deos aeternos et beatos, Cic.: alqd non dubium, Auct. bell. Hisp.: im Passiv mit Prädikats-Nom. = für etwas gelten, (Mercurius alter is est) qui sub terris idem Trophonius habetur, Cic.: ea spo-

————

lia opima habentur, quae etc., Liv. – m. Nom. u. Infin., quae ubi cognita et iam iamque Bosporum invasurus habebatur, man vermutete, daß er usw., Tac. ann. 12, 15. – β) mit pro u. Abl.: alqm pro hoste, für seinen Feind ansehen, Liv.: alqd pro certo, für gewiß halten, Cic. u.a.: alqd pro non dicto, als nicht gesagt ansehen, Liv. – γ) mit in numero (od. bl. numero) u. Genet. od. mit in u. Abl. = unter etwas rechnen, zählen, alqm in numero oratorum, alqm numero hostium, Cic.: alqm in summis ducibus, Nep.: in inimicis, Sall.: Sisena Perses inter fideles socios habebatur, Curt. – si non id, quod amittitur, in damno (als Verlust), sed quidquid relinquitur, pro munere habituri sitis (für ein Geschenk ansehen), Liv.: dona omnia in benignitate habebantur, Sall.: omnia quae secundum naturam fiunt, sunt habenda in bonis, Cic.: saltationem habere inter exercitationes, Quint.: non est illa cothurnatas inter habenda deas, Ov.: litterae inter malas artes habitae, Lact. – δ) m. Dat. der Bestimmung = zu etwas aufnehmen, anrechnen, alqd sibi studio, sich ein Geschäft aus etw. machen, Ter.: alqd religioni, sich aus etwas ein Gewissen machen, Cic.: duritiam voluptati, als eine Lust ansehen, Sall.: paupertas probro haberi coepit, zum Schimpf angerechnet zu werden = als Schimpf zu gelten, Sall. – ε) mit Advv.: parum h., für zu wenig halten = nicht damit zufrieden sein, Ggstz. satis h., für hinlänglich halten,

————

damit zufrieden sein, beide mit folg. Infin., Sall. Iug. 31. § 9 u. 20. – ζ) haberi mit Genet. qual., so u. so gehalten ( geachtet) werden, gelten, cuius auctoritas in his regionibus magni habebatur, hoch gehalten wurde, viel galt, Caes. b. G. 4, 21, 7: parvi habitis, quae per Leonam Constantius scripserat, nicht weiter beachtet, Amm. 21, 1, 4: hic summo in Arvernis ortus loco et magnae habitus auctoritatis, galt für einen Mann von gr. A., Caes. b. G. 7, 77, 3.

5) etwas halten = vor sich gehen lassen, a) = etwas anstellen, vornehmen, comitia, concilium plebis, senatum, Cic.: auspicia, Liv.: nihil sine auspiciis, Cic.: certamina, Schlachten liefern, Flor. – vom Vornehmen, Unternehmen einer Reise, eines Marsches (s. Bremi Nep. Eum. 8. § 7). iter quo habeat, omnes celat, wohin er seinen Marsch richtet, wohin er marschiert, Nep.: iter Aegyptum, Sardiniam, Caes. u. Cic.: iter ad legiones, den Legionen entgegenmarschieren, Caes.: gentes, per quas iter habebant, Iustin.: nullas nisi sanguine fuso gaudet habere vias, Lucan. – b) = mündlich halten, vortragen, querelas apud alqm de alqo, Klage führen bei jmd. über einen, Cic.: orationem huius modi od. talem, Sall. u. Curt.: hanc orationem in aliquo conventu agrestium, Cic.: orationem in senatu, Cic.: orationem adversus Aeschinem (v. Demosthenes), Hieron.: orationem od. sermonem cum alqo, ein Gespräch halten mit usw.,

————

Cic.: sermo inter nos habitus in Cumano, Cic. – h. verba, reden, sprechen, Cic. u.a.: cum alqo, Sall., in alqm, Tac. (vgl. Fabri Sall. Iug. 9, 4): verb. verba atque orationem od. verba orationemque adversus rem publicam, Caes. u. Liv. – h. dialogum, halten = schreiben, Cic. – c) eine Zeit (absichtlich) so u. so hinbringen, verbringen, h. aetatem procul a re publica, Sall.: ubi adulescentiam habuere, Sall.: h. diem luculente, den Tag in Freuden verbringen, Plaut.

6) halten = beobachten, ordines, Sall. Iug. 80, 2.

7) meton. = jmdm. etwas geben, gewähren, alci honorem = jmdm. einen Ehrensold geben, zahlen, Cic. (s. Klotz Cic. Reden 2, 700); od. = jmdm. Ehre erweisen, Tac. u.a.

8) refl., se habere u. bl. habere, a) sich gehaben, sich befinden, sich verhalten, α) v. Pers., αα) vom körperl. Befinden, graviter se habere, schwer krank sein, Cic.: ego me bene habeo, Tac.: Tullia nostra recte valet, Terentia minus belle habuit, Cic.: singulos (saucios), ut se haberent, rogitans, Liv.: Partiz. subst., male habentes, die Kranken (Ggstz. sani, die Gesunden), Augustin. in psalm. 38, 18. – ββ) v. der Lage, se recte, Titin. fr.: se bene, praeclare, Cic.: se parce ac duriter, Ter.: bene se habet, der ist gut aufgehoben, ihm ist wohl (v. einem Verstorbenen), Liv. epit. 114. Val. Max. 3, 2, 13. Sen. ep. 24, 10. Flor. 4, 2, 68: sic habemus, in dieser Lage befinden wir uns,

————

Cic. – β) v. Lebl., sich verhalten, beschaffen sein, mores ita se habent, Sall.: res sic od. ita se habet, u. bl. sic od. ita se habet, Cic. (vgl. Benecke Cic. Lig. 28): Romae autem se res sic habent, zu R. steht es nun dermalen so, Cic.: ut nunc res se habet, Liv.: res praeclare se habeat, si etc., es wäre vortrefflich, wenn usw., Cic.: male enim se res habet, Cic.: bl. bene habet, es steht gut, Cic., Liv. u.a. (s. Drak. Liv. 6, 35, 8. Torren. Val. Max. 5, 10, 2. p. 517. Bünem. Lact. 7, 1, 1): sic habet, so verhält es sich, Hor. – ingenium vestrum luminis instar habet, ist wie ein Licht (beschaffen), Ven. Fort. carm. 3, 8, 10. – b) sich gehaben mit jmd. = zu tun ( zu verhandeln) haben, cedo quicum habeam iudicem. Gr. Habe cum hoc, Plaut. rud. 1380 sqq.

B) im weitern Sinne: 1) im allg.: a) haben = besitzen, habere ius actionis, abdicandi, Quint.: h. ius in omnes, Lucan.: h. suae vitae modum, seinen eigenen Lebensplan, Ter.: dimidium facti qui coepit habet, Hor. – b) mündlich od. schriftlich von jmd. haben (s. Meißner Cic. Tusc. 1, 119), habes epilogum, da hast du usw., Cic.: habes, ut brevissime potui, genus iudicii et causam absolutionis, Cic.: habes consilia nostra, da hast du usw., das sind usw., Cic.: tantum habeto, so viel wisse, Cic. – c) es ( seinen Willen) haben = die Folgen zu tragen haben (als Formel dessen, der etw. ungern zugibt), habeas, du magst es haben,

————

Ter.: immo habeat, Ter.: vincerent ac sibi haberent, Suet.

2) von außen her haben = bekommen, malum habebis, dir wird's sehr übel ergehen, Plaut.: non nullam invidiam habere ex eo, quod etc., den Unwillen der Menschen einigermaßen erregt haben, weil usw., Cic.: h. dissimiles naturas, casus, Cic.: h. talem vitae exitum, Nep.

3) in einem gewissen Verhältnis od. in einem gewissen Zustande haben, mit Prädik.-Acc. = haben als usw. od. zu usw., od. mit inter u. Akk., od. mit pro u. Abl., a) m. Prädik.-Acc.: α) eines Subst.: Valerium Flaccum in consulatu censuraque collegam h., Nep.: sororem Persei uxorem habere, Eutr.: digni sumus, quos habeas tui consilii participes, Cic. – β) eines Adi. od. Partic. Perf. Pass.: αα) eines Adi.: habeo alqm acerbum, es zeigt sich jmd. erbittert gegen mich, Cic.: alqm inimicum, jmd. zu seinem Feinde haben, Ter.: multos adversos, Sall.: habebantur fidelissimi, zeigten sich als usw., Sall.: habeo te ereptum ex etc., ich habe dich = sehe dich usw., Curt.: virtus clara aeternaque habetur, Geisteskraft ist ein herrlicher u. ewiger Besitz, Sall. Vgl. Dietsch Sall. Cat. 1, 4. – ββ) eines Partic. Perf. Pass., um anzuzeigen, daß das Objekt in eine bestimmte Beschaffenheit versetzt von dem Subjekte beherrscht u. besessen werde, docemur auctoritate legum domitas habere libidines, die

————

Begierden vollkommen zu bändigen, Cic.: causas omnes sobrii oratores percursas animo et prope dicam decantatas habere debent, Cic.: fac ut habeas, nos quidem ita scriptum habemus, mache, daß du es (so in deinen Büchern eingetragen) hast usw., Cic. – So werden besonders gebraucht cognitum, perspectum, exploratum, deliberatum, persuasum, propositum, susceptum habere = etwas als ein Erkanntes usw. innehaben, Cic. u.a. – b) mit inter u. Akk.: inter fideles socios habebantur, Curt. – c) m. pro u. Abl.: audacia habetur pro muro, den Furchtlosen umgibt sein Mut wie eine schützende Mauer, Sall.

4) von Zuständen, jmd. in seiner Gewalt = ergriffen haben, nox te habet, die Nacht des Todes hält dich umfangen, Val. Flacc.: timor, metus, ira alqm habet, Ov.: habet sua quemque dies, jeden ereilt sein Tag, Val. Flacc.

5) wie εχειν u. haben, a) m. Acc., gleichs. in Vorrat haben, incipe, si quid habes, Verg.: nisi quid habes ad hanc, einzuwenden hast, Cic. – b) mit folg. Infin. = das Vermögen haben, etwas zu leisten, α) = in der Lage sein, können, in multis hoc rebus dicere habemus, Lucr.: habeo etiam dicere, ich könnte noch anführen, Cic.: haec habui dicere, das hatte ich zu sagen, Cic.: pro certo illud habeo affirmare, Cic.: de Alexandrina re tantum habeo polliceri m. folg. Acc. u. Infin., Cic.: an melius quis habet suadere, hat od.

————

weiß einer etwas Besseres zu raten. Hor. – β) (bei den Eccl.) = müssen, quod haereses haberent existere, Lact.: quod carne indui haberet in terra, Lact.: de qua Christus nasci habebat, Tert. Vgl. Bünem. Lact. 4, 12, 15 u. 4, 18, 22 4, 30, 2. – c) mit folg. Relativsatz od. indir. Fragesatz = wissen, nihil habeo, quod ad te scribam, ich habe, weiß nichts an dich zu schreiben, Cic.: ecquid habes, quod dicas? Cic.: nihil habeo, quod accusem senectutem, Cic. – non habeo, quid scribam, ich weiß nicht, was ich schreiben soll, Cic.: nec quid mandem habeo (ich weiß nicht, was ich auftragen soll), nihil enim praetermissum est; nec quid narrem, novi enim nihil, Cic. – d) mit folg. Partic. Fut. Pass., haben = müssen, statuendum respondendum habere, zu bestimmen, zu beantworten haben, Tac.: habemus enitendum, haben uns zu bemühen, Plin. ep. vgl. Pabst Tac. dial. 1. p. 2 sq. – ⇒ haben = habesne, Plaut. Pseud. 1163; trin. 89 u. 964; truc. 680. – archaist. habessit = habuerit, Cic. de legg. 2, 19. – Parag. Infin. haberier, Plaut. mil. 594. – vulg. Partiz. habiens, Grom. vet. 327, 22; 328, 1 u. 11. Itala (ev. Palat.) Luc. 3, 1; 15, 4; 19, 17.

Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > habeo
103 ἐπί

ἐπί (ἐπ, ἐφ; ἔπι following noun governed, P. 5.93, P. 8.89, etc.: following verb in tmesis, O. 3.6, P. 9.124, P. 5.124 coni.: combined with

1
διά N. 6.48
, I. 4.41, with
ἐν N. 5.2
)

1 prep. c. acc.

a to, towards
νίσοντ' ἐπ ἀνθρώπους ἀοιδαί O. 3.10

ἄλλα δ' ἐπ ἄλλον ἔβαν ἀγαθῶν O. 8.12

καί κεν ἐν ναυσὶν μόλον Ἰονίαν τάμνων θάλασσαν Ἀρέθοισαν ἐπὶ κράναν P. 3.69

σὺν Νότου δ' αὔραις ἐπ Ἀξείνου στόμα πεμπόμενοι P. 4.203

ἐγκωμίων γὰρ ἄωτος ὕμνων ἐπ' ἄλλοτ ἄλλον ὥτε μέλισσα θύνει λόγον P. 10.54

εὔθυν' ἐπὶ τοῦτον, ἄγε Μοῖσα, οὖρον ἐπέων εὐκλέα N. 6.28

Ζεὺς ἐπ' Ἀλκμήναν Δανάαν τε μολὼν N. 10.11

ταχέως δ' ἐπ ἀδελφεοῦ βίαν πάλιν χώρησεν N. 10.73

ὅσσα δ' ἐπ ἀνθρώπους ἄηται μαρτύρια φθιμένων ζωῶν τε φωτῶν ἀπλέτου δόξας I. 4.9
ἐπὶ δὲ στρατὸν ἄις[σε fr. 33a.
ἐπὶ γῆρας ἱξέμεν βίου Pae. 6.116

]επὶ βρέφος οὐρανίου Διὸς[ Pae. 20.9
πορευθέντ' ἐπὶ τὸν κισσοδαῆ θεόν fr. 75. 9. τότε βάλλεταὶ τότ' ἐπ ἀμβρόταν χθόν ἐραταὶ ἴων φόβαὶ fr. 75. 16. ἐπεὶ Γηρυόνα βόας Κυκλώπειον ἐπὶ πρόθυρον Εὐρυσθέος ἔλασεν (v. l. Κυκλωπείων ἐπὶ προθύρων) fr. 169. 7.

b over, across
πέταται δ' ἐπί τε χθόνα καὶ διὰ θαλάσσας τηλόθεν ὄνυμ αὐτῶν N. 6.48

καὶ πάγκαρπον ἐπὶ χθόνα καὶ διὰ πόντον I. 4.41
ἁλὸς ἐπὶ
κῦμα βάντες ἦλθον ἄγγελοι Pae. 6.100
πεφόρητο δ' ἐπ Αἰγαῖον θαμά (sc. Ἀστερία) Πα. 7B. 49. πάντ' ἐπ οἶμον *fr. 107a. 6*. τέρπεται δὲ καί τις ἐπ' οἶδμ ἅλιον ναὶ θοᾷ διαστείβων fr. 221. 4.

c in the direction of; on
σύ τοι χε-ς θών νιν ἐπὶ δεξιὰ χειρὸς P. 6.19
ἐδόκησαν ἐπ' ἀμφότερα μαχᾶν τάμνειν τέλος, τοὶ μὲν Ἑλέναν κομίζοντες, οἱ δ ἀπὸ πάμπαν εἴργοντες in both directions, on both sides O. 13.57 πρίν τις εὐθυμίᾳ σκιαζέτω νόημ' ἄκοτον ἐπὶ μέτρα (μετρίως Σ.) Pae. 1.3

d of purpose, for
ἦλθε καὶ Γανυμήδης Ζηνὶ τωὔτ' ἐπὶ χρέος O. 1.45

πέμψε δ' Ἑρμᾶς χρυσόραπις διδύμους υἱοὺς ἐπ ἄτρυτον πόνον P. 4.178

Πυθοῖ τε γυμνὸν ἐπὶ στάδιον καταβάντες P. 11.49

ἀναπνέομεν δ' οὐχ ἅπαντες ἐπὶ ἴσα N. 7.5

ἀνὰ δ' αὐλὸν ἐπ αὐτὰν ὄρσομεν ἱππίων ἀέθλων κορυφάν N. 9.8

Κάστορος δ' ἐλθόντος ἐπὶ ξενίαν πὰρ Παμφάη N. 10.49

e against ἐπὶ Θήβας ξίφος ἑλκόμενον (e Σ supp. Lobel) Pae. 8.103

2 c. gen.,

a upon
ἐμὲ δ' ἐπὶ ταχυτάτων πόρευσον ἁρμάτων O. 1.77

ἀλλ' ἐπὶ χώρας αὖτις ἕσσαι P. 4.273
“ θαέομαι σαφὲς δράκοντα ποικίλον αἰθᾶς Ἀλκμᾶν' ἐπ ἀσπίδος νωμῶντα” P. 8.46
ἐλινύσοντα ἐργάζεσθαι ἀγάλματ' ἐπ αὐτᾶς βαθμίδος ἑσταότ N. 5.1

ἀλλ' ἐπὶ πάσας ὁλκάδος ἔν τ ἀκάτῳ, γλυκεἶ ἀοιδά, στεῖχ ἀπ Αἰγίνας N. 5.2

λεχέων ἐπ' ἀμβρότων Pae. 6.140

b in the days of, at the time of
τέκεν ἑπτὰ σοφώτατα νοήματ' ἐπὶ προτέρων ἀνδρῶν παραδεξαμένους παῖδας O. 7.72

ὁ δὲ καλόν τι νέον λαχὼν ἁβρότατος ἔπι μεγάλας ἐξ ἐλπίδος πέταται ὑποπτέροις ἀνορέαις P. 8.89

3 c. dat.,

a upon, at, on esp. of rivers, springs.
πενταετηρίδ' θῆκε ζαθέοις ἐπὶ κρημνοῖς Ἀλφεοῦ O. 3.22

Ζηνὸς ἐπ' ἀκροτάτῳ βωμῷ χρηστήριον θέσθαι κέλευσεν O. 6.70

δόξαν ἔχω τιν' ἐπὶ γλώσσᾳ λιγυρᾶς ἀκόνας O. 6.82

ὦ Πίσας εὔδενδρον ἐπ' Ἀλφεῷ ἄλσος O. 8.9

δάμασε καὶ κείνους Ἡρακλέης ἐφ' ὁδῷ O. 10.30

ἐπ' Ἀλφεοῦ ῥεέθροισιν O. 13.35
[ τὰ δ' ἐπ ὀφρύι Παρνασσίᾳ ἕξ (v. l. ὑπ) O. 13.106] “ μεμάντευμαι δ' ἐπὶ Κασταλίᾳ” P. 4.163
ἐπ' Ἀπόλλωνός τε κράνᾳ P. 4.294

πρυμνοῖς ἀγορᾶς ἔπι δίχα κεῖται θανών P. 5.93

Ἰφιγένεἰ ἐπ' Εὐρίπῳ σφαχθεῖσα τῆλε πάτρας P. 11.22

ὄχθαις ἔπι μηλοβότου ναίεις Ἀκράγαντος ἐύδματον κολώναν P. 12.2

ἔσταν δ' ἐπ αὐλείαις θύραις ἀνδρὸς φιλοξείνου N. 1.19

ὃν Ψαμάθεια τίκτ' ἐπιλτ;γτ; ῥηγμῖνι πόντου N. 5.13

ἐπ' Ἀσωποῦ ῥεέθροις N. 9.9

ἐπ' Εὐρώτα ῥεέθροις I. 5.33
ἢ Δωρίδ' ἀποικίαν οὕνεκεν ὀρθῷ ἔστασας ἐπὶ σφυρῷ Λακεδαιμονίων; I. 7.13
ὕδατι γὰρ ἐπὶ χαλκοπύλῳ Pae. 6.7

ὑδάτεσσι δ' ἐπ Ἀσωποῦ Pae. 6.134
]αις ἐπ Ἰσμηνίαι[ς Πα. 7C. a. 7. θεῶν ἐπὶ βωμοῖς (haec verba praebet codd. Plutarchi, non habet pap.) Θρ. 7. 10.

b down upon with verb of movement.
κελαινῶπιν δ' ἐπί οἱ νεφέλαν ἀγκύλῳ κρατὶ κατέχευας P. 1.7
“ ἥρως ἐπ' ἀκταῖσιν θορὼν” P. 4.36
καί σφιν ἐπὶ γλυκεραῖς εὐναῖς ἐρατὰν βάλεν αἰδῶ P. 9.12

τὸν δὲ σύγκοιτον γλυκὺν παῦρον ἐπὶ γλεφάροις ὕπνον ἀναλίσκοισα ῥέποντα πρὸς ἀῶ P. 9.24

Ζεὺς δ' ἐπ Ἴδᾳ πυρφόρον πλᾶξε ψολόεντα κεραυνόν N. 10.71
ἀπὸ Ταυγέτοιο μὲν Λάκαιναν ἐπὶ θηρσὶ κύνα τρέχειν πυκινώτατον ἑρπετόν i. e. run down beasts fr. 106. 2. ἐπὶ λεπτῷ δενδρέῳ (sc. βαίνειν) fr. 230.

c upon, over
δόλιος γὰρ αἰὼν ἐπ' ἀνδράσι κρέμαται I. 8.14
φιλέων δ' ἂν εὐχοίμαν Κρονίδαις ἐπ Αἰολάδᾳ καὶ γένει εὐτυχίαν τετάσθαι Παρθ. 1. 12. τὰν δ ἐπ αὐχένι στρέφοισαν κάρα (sc. ἔλαφον) *fr. 107a. 6.* [ τοῦτο δόμεν γέρας ἐπὶ Βάττου γένει (codd.: ἔπι Tric.) P. 5.124]

d upon, in addition to
κλεινᾷ τ' ἐν Ἰσθμῷ τετράκις εὐτυχέων, Νεμέᾳ τ ἄλλαν ἐπ ἄλλᾳ O. 7.82

ἐσλὰ δ' ἐπ ἐσλοῖς ἔργα θέλοι δόμεν O. 8.84

κόσμον ἐπὶ στεφάνῳ χρυσέας ἐλαίας ἁδυμελῆ κελαδήσω O. 11.13
πέμπτον ἐπὶ εἴκοσι
τοῦτο γαρύων εὖχος ἀγώνων ἄπο N. 6.58

e towards, in the direction of
ἐπί τοι Ἀκράγαντι τανύσαις αὐδάσομαι O. 2.90

Ὀρσοτρίαινα δ' ἐπ Ἰσθμῷ ποντίᾳ ἅρμα θοὸν τάνυεν O. 8.49

f in respect, consideration of
αἰὼν πλοῦτόν τε καὶ χάριν ἄγων γνησίαις ἐπ' ἀρεταῖς O. 2.11

Θαλία τε ἐρασίμολπε, ἰδοῖσα τόνδε κῶμον ἐπ' εὐμενεῖ τύχᾳ κοῦφα βιβῶντα O. 14.16

ὁ δὲ λόγος ταύταις ἐπὶ συντυχίαις δόξαν φέρει P. 1.36

ἀστῶν δ' ἀκοὰ κρύφιον θυμὸν βαρύνει μάλιστ ἐσλοῖσιν ἐπ ἀλλοτρίοις P. 1.84

καὶ τὸ λοιπὸν ὁμοῖα, Κρονίδαι μάκαρες, διδοῖτ' ἐπ ἔργοισιν ἀμφί τε βουλαῖς ἔχειν P. 5.119

τοῖσι τέλειον ἐπ' εὐχᾷ κωμάσομαί τι παθὼν ἐσλόν P. 9.89

Μοῖσα δ' οὐκ ἀποδαμεῖ τρόποις ἐπὶ σφετέροισι P. 10.38

ἐφ' ἑκάστῳ ἔργματι κεῖτο τέλος I. 1.26

μισθὸς γὰρ ἄλλοις ἄλλος ἐπ' ἔργμασιν ἀνθρώποις γλυκύς I. 1.47
τίμαθεν ἀμφικτιόνεσσιν ἵππων τ' ὠκυπόδων πολυγνώτοις ἐπὶ νίκαις Παρθ. 2. 45. similarly: θεὸς ἅπαν ἐπὶ ἐλπίδεσσι τέκμαρ ἀνύεται i. e. according to P. 2.49 μή τινα παρὰ ματρὶ μένειν ἀλλ' ἐπὶ καὶ θανάτῳ φάρμακον κάλλιστον ἑᾶς ἀρετᾶς ἅλιξιν εὑρέσθαι at the cost of P. 4.186 [ ἐπ' ἄλλοισι δ ἄλλοι μέγαλοι (byz.: om. codd.: ἐν add cod. V.) O. 1.113]

g in the power of
τὰ δ' οὐκ ἐπ ἀνδράσι κεῖται. δαίμων δὲ παρίσχει P. 8.76

h frag. ] μιᾷ δ' ἐπὶ θήκᾳ[ fr. 169. 49.

4 fragg. “ἐπὶ π[ ] κατερεῖψαι Πα. 8A. 22. ]
τράπεζαν θεῶν ἐπ' ἀμβρ[ο Pae. 15.7
ἐφθέγξάμαν ἔπι [ (Hermann: ἐπί codd.) fr. 177f.

5 in tmesis. τρίτον ἔπι στέφανον βαλών (Hermann: ἐπὶ codd.) P. 11.14
χαίταισι μὲν ζευχθέντες ἔπι στέφανοι O. 3.6

ἐπὶ ἄγει O. 2.37

ἐπὶ βαίνει O. 7.45

ἐπὶ τεῦξαι O. 8.32

ἐπὶ τίθησι P. 2.9

ἐπὶ ἔκλαγξε P. 4.23
εὔχομαί νιν Ὀλυμπίᾳ τοῦτο δόμεν γέρας ἔπι Βάττου γένει (Tric.: ἐπιδόμεν intellexit Er. Schmid: ἐπὶ codd.) P. 5.124 “ ἐπὶ ἀγείραις” P. 9.54 δίκον φύλλ' ἔπι καὶ στεφάνους (v. ἐπιδικεῖν) P. 9.124
ἐπὶ νεῦσαν I. 8.45

ἐπὶ ἔχεαν I. 8.58
ἐπὶ πέμπετε fr. 75. 2. ἐπὶ κεῖται Παρθ. 1. 8.

Lexicon to Pindar > ἐπί
104 καλός

κᾰλός (-ός, -όν; -όν nom., acc., -ά, -ῶν, -οῖς, -ά.: comp., superl., v. infra.)

1 of actions, noble, honourable ἐσλῶν καλοῖς ἔργοις (Aristarchus: ἐσλὸν κακοῖς codd.) O. 2.97
πολλοὶ δὲ μέμνανται, καλὸν εἴ τι ποναθῇ O. 6.11

φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα P. 7.19

ἀοιδαὶ καὶ λόγοι τὰ καλά σφιν ἔργ' ἐκόμισαν N. 6.30

ἔργοις δὲ καλοῖς ἔσοπτρον ἴσαμεν ἑμὶ σὺν τρόπῳ N. 7.14

διὰ πόντον βέβακεν ἐργμάτων ἀκτὶς καλῶν ἄσβεστος αἰεί I. 4.42

μυρίαι δ' ἔργων καλῶν τέτμανθ ἑκατόμπεδοι ἐν σχέρῳ κέλευθοι I. 6.22

ὁ δὲ καλόν τι πονήσαις Pae. 2.66
θνᾴσκει δὲ σιγαθὲν καλὸν ἔργον fr. 121. 4. σὺν δ' ἀνάγκᾳ πὰν καλόν fr. 122. 9. cf. ὁ δὲ καλόν τι νέον λαχών some new honour P. 8.88

2 beautiful

a of living things, handsome
ἦν δ' ἐσορᾶν καλός O. 8.19

ὡραῖος ἐὼν καὶ καλὸς κάλλιστά τε ῥέξαις O. 9.94
( Ἁγησίδαμον)
ἰδέᾳ τε καλὸν ὥρ ᾳ τε κεκραμένον O. 10.103

εἰ σοφός, εἰ καλός, εἴ τις ἀγλαὸς ἀνήρ O. 14.7

καλός τοι πίθων παρὰ παισὶν αἰεὶ καλός P. 2.72
—3.
ἐξαίρετον γόνον ἰδὼν κάλλιστον ἀνδρῶν P. 4.123

ἐὼν καλὸς ἔρδων τ' ἐοικότα μορφᾷ N. 3.19

ὅστις ἐὼν καλὸς εἶχεν Ἀφροδίτας ὀπώραν I. 2.4

b of things. ἀλλ' οὐ καλὰ δένδρἐ ἔθαλλεν O. 3.23 δόλον αὐτῷ θέσαν Ζηνὸς παλάμαι, καλὸν πῆμα the effigy of Hera, embraced by Ixion P. 2.40

3 pro subs.,

a s., work of beauty
ἀντὶ μόχθων παντοδαπῶν ἔπος εἰπόντ' ἀγαθὸν ξυνὸν ὀρθῶσαι καλόν I. 1.46

b pl.,

I blessings
ἁπάντων καλῶν ἄμμορος O. 1.84

ἀμφὶ καλῶν μοίρᾳ O. 8.86

ἴτω τεὸν χρέος, ὦ παῖ, νεώτατον καλῶν P. 8.33

οἰκείων παρέσφαλεν καλῶν θυμὸς ἄτολμος ἐών N. 11.31

πάντ' ἔχεις, εἴ σε τούτων μοῖῤ ἐφίκοιτο καλῶν I. 5.15
τίνι τῶν πάρος, ὦ μάκαιρα Θήβα, καλῶν ἐπιχωρίων μάλιστα θυμὸν τεὸν εὔφρανας; I. 7.2 τόσσαι καλῶν fr. 22. καλῶν μὲν ὦν μοῖράν τε τερπνῶν ἐς μέσον χρὴ παντὶ λαῷ δεικνύναι fr. 42. 3.

II noble actions, achievements
καλὰ ἔρξαις ἀοιδᾶς ἄτερ O. 10.91

δηρίομαι πολέσιν περὶ πλήθει καλῶν O. 13.45

ὅσαι τ' εἰσὶν ἐπιχωρίων καλῶν ἔσοδοι, τετόλμακε P. 5.116

κεῖνος αἰνεῖν καὶ τὸν ἐχθρὸν καλὰ ῥέζοντ' ἔννεπεν P. 9.96

θεόθεν ἐραίμαν καλῶν P. 11.50
τόλμαν τε καλῶν ἀρομένῳ σύνεσιν οὐκ ἀποβλάπτει φρενῶν ( courage for noble deeds: sc. Μοῖρα) N. 7.59

III what is fine, good to hear, see.
φάμενἀμφὶ δαιμόνων καλά O. 1.35

ἔχω καλά τε φράσαι O. 13.11

καλὰ μελπόμενος N. 1.20
τὰ καλὰ τρέψαντες ἔξω i. e. the fair side P. 3.83

IV in wider sense, good, things noble
ξένον καλῶν τε ἴδριν ἅμα καὶ δύναμιν κυριώτερον O. 1.104

στρατὸν μηδ' ἀπείρατον καλῶν O. 11.18

μὴ παρίει καλά P. 1.86

φαντὶ δ' ἔμμεν τοῦτ ἀνιαρότατον καλὰ γινώσκοντ ἀνάγκᾳ ἐκτὸς ἔχειν πόδα P. 4.288
ἥβαν γὰρ οὐκ ἄπειρον ὑπὸ χειᾷ καλῶν δάμασεν (fort. corruptum) I. 8.70

Lexicon to Pindar > καλός
105 θαυμάζω

θαυμ-άζω, [dialect] Ion. [pref] θωμ-, [dialect] Att. [tense] fut.

A θαυμάσομαι A.Pr. 476
, E.Alc. 157, Pl.Prm. 129c, [dialect] Ep. θαυμάσσομαι Il.18.467
; also θαυμάσω Hp.Nat.Puer. 29
, Plu.2.823f, etc. (in X.Cyr.5.2.12 θαυμάζουσι is restored for -σουσι, θαυμάσετε is v.l. for -σαιτε, Id.HG5.1.14): [tense] aor. ἐθαύμασα A.Th. 772
(lyr.), etc., [dialect] Ep. θαύμασα h.Merc. 414
: [tense] pf. τεθαύμακα X.Mem.1.4.2
, etc.:—[voice] Med., Gal.Med.Phil.2 (v.l.), Ael.VH12.30: [tense] aor. 1 ἐθαυμασάμην v.l. in Aesop.92; οὐκ ἂν θαυμας ώμεθα (leg. - σαίμεθα) Procl.in Prm.p.750S.; θαυμάσαιτο v.l. in J.BJ3.5.1:—[voice] Pass., [tense] fut. - ασθήσομαι Isoc.6.105
, Th.2.41: [tense] aor. ἐθαυμάσθην Id.6.12
: [tense] pf. τεθαύμασμαι Plb.4.82.1
.

1 abs., wonder, marvel, Il.24.394, Pl.Hp.Ma. 282e, etc.

2 c. acc., marvel at, Il.24.631, etc.; πτόλεμόν τε μάχην τε 13.11
; τύχη θαυμάσαι μὲν ἀξία S.OT 777
, cf. OC 1152, El. 393:—[voice] Pass., ὡς τέρας θ. Hdt.4.28; μὴ παρὼν -άζεται I wonder why he is not present, S.OT 289.

b honour, admire, worship, once in Hom. (but cf. θαυμαίνω) , οὔτε τι θαυμάζειν.. οὔτ' ἀγάασθαι Od.16.203
; freq. later, as Hdt.3.80, A.Th. 772 (lyr.), S.Aj. 1093, etc.; θ. τύμβον πατρός E.El. 519
; μηδὲ τὸν πλοῦτον μηδὲ τὴν δόξαν τὴν τούτων θαυμάζετε, ἀλλ' ὑμᾶς αὐτούς D. 21.210
; μηδὲν θ., Lat. nil admirari, Plu.2.44b; technically, of the attendance of small birds on the owl, Arist.HA 609a15; θ. πρόσωπον to show respect to a person, i.e. comply with their request, LXX Ge. 19.21; θ. τινά τινος for a thing, Th.6.36; θ. τινὰ ἐπὶ σοφίᾳ Pl.Tht. 161c
, X.Mem.1.4.2; ἀπὸ τοῦ σώματος τὸν νεανίσκον Plu.Rom.7
:— [voice] Pass., to be admired, Hdt.7.204; ὑπό τινος Id.3.82
; ἔν τινι Th.2.39
; τῶν προγεγενημένων μᾶλλον -θησόμεθα Isoc.6.105
; τοὺς ὁμοίως τεθαυμασμένους [ποιητάς] Phld.Po.5.31; διά τι Isoc.4.59
: c. gen., τῆς ῥώμης Philostr.VA7.42
; χάρις δ' ἀφ' ἡμῶν ὀλομένων -άζεται A. Th. 703
; τὰ εἰκότα θ. to receive proper marks of respect, Th.1.38; θ. τινί Id.7.63
.

c say with astonishment, ἵνα μηδεὶς.. εἶτα τότ' οὐκ ἔλεγες ταῦτα.. ; θαυμάζῃ D.19.25
.

3 c. gen., wonder at, marvel at, τούτου (cj. for τοῦτο) Lys.7.23: c. part., ὃ δ' ἐθαύμασά σου λέγοντος Pl.Prt. 329c
, cf. Cri. 50c; θ. τῶν προθέντων αὖθις λέγειν Th.3.38
; θ. τί τινος to wonder at a thing in a person, E.Hipp. 1041; ὃ θ. τοῦ ἑταίρου Pl.Tht. 161b
, cf. R. 376a: c. dupl. gen., θ. τούτου τῆς διανοίας Lys.3.44
:—these phrases are used in [dialect] Att. as a civil mode of expressing dissent.

4 rarely c. dat. rei, to wonder at, Th.4.85.

5 folld. by Preps., [full] τὰ - όμενα περί τινος Pl.Ti. 80c
; θ. περί τινος τί τῇ τέχνῃ συμβάλλεται Sosip.1.37
; ἐπί σου θαυμάζω, πῶς δύνῃ.. Plb.23.5.12
; θαυμάσονται ἐπ' αὐτῇ LXXLe.26.32
.

6 freq. folld. by an interrog. sentence, θαυμάζομεν οἷον ἐτύχθη Il.2.320
; θ. ὅστις ἔσται ὁ ἀντερῶν Th.3.38
; θαυμάζοντες τί ἔσοιτο ἡ πολιτεία X. HG2.3.17
; θ. ὡς οὔπω πάρεισιν Th.1.90
, cf. X.Cyr.1.4.20, etc.; θ. ὅτι I wonder at the fact that.., Pl.R. 489a; πολλάκις τεθαύμακα ὅπως.. Com.Adesp.22.46D.
; but more commonly, θ. εἰ.. I wonder if.., as a more polite way of saying I wonder that.., Hdt.1.155, S. OC 1140, Pl.Phd. 97a; ἐὰν.. λέγω, μηδὲν θαυμάσῃς Id.Smp. 215a
; ὃ καὶ θαυμάζω, εἰ.. D.19.86
; θαύμαζον ἀκούων, εἰ σὺ μὴ εἴης.. , Lat. mirum ni.., Ar. Pax 1292 (hex.).—This construction is freq. combined with one or other of the foregoing.

b c. acc., θαύμαζ' Ἀχιλῆα, ὅσσος ἔην οἷός τε Il.24.629
; Τηλέμαχον θαύμαζον, ὃ θαρσαλέως ἀγόρευε they marvelled at Telemachus, that he spake so boldly, Od. 1.382; τὸ δὲ θαυμάζεσκον ([dialect] Ion. [tense] impf.), ὡς.. 19.229
; θ. σοῦ γλῶσσαν, ὡς θρασύστομος A.Ag. 1399
, etc.: sts. without a connective, ἀλλὰ τὸ θαυμάζω· ἴδον.. Od.4.655
; σοῦ.. θαυμάσας ἔχω τόδε· χρῆν γὰρ.. S. Ph. 1362
: sts. c. inf., θαυμάζομεν Ἕκτορα δῖον, αἰχμητὴν ἔμεναι Il.5.601
.

c c. gen., θ. τινός, ἥντινα γνώμην ἔχων κτλ. Antipho 1.5; θ. τῶν.. ἐχόντων ὅπως οὐ λέγουσιν Isoc.3.3
; θ. αὐτοῦ τί τολμήσει λέγειν D.24.66
; θαυμάζω τινὸς ὅτι.. Isoc.4.1
; θ. τῶν δυναστευόντων εἰ ἡγοῦνται I wonder at men in power supposing, ib.170; ὑμῶν θ. εἰ μὴ βοηθήσετε X.HG2.3.53
; also θ. αὐτοῦ.. τοῦτο, ὡς.. Pl.Phd. 89a
.

7 c. acc. et inf., πενθεῖν οὔ σε θ. E.Med. 268, cf. Alc. 1130: after a gen., θαυμάζω δέ σου.. κυρεῖν λέγουσαν A.Ag. 1199
.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > θαυμάζω
106 στέργω

στέργω, A.Eu. 911, Ar.Eq. 769, etc.: [tense] impf.

A ἔστεργον Hdt.9.117
, E. Ion 817: [tense] fut. στέρξω S.Ph. 458
, D.18.112, etc.: [tense] aor. ἔστερξα Semon.7.45
, S.OT 1023, etc.: [tense] pf. ἔστοργα Hdt.7.104
:—[voice] Pass., [tense] aor. ἐστέρχθην Lyc.1190
, Plu.Ant.31, etc.: [tense] pf. ἔστεργμαι Emp.22.5
, AP 6.120 (Leon.):—love, feel affection, freq. of the mutual love of parents and children, S.OT 1023, OC 1529, Demetr.Lac.Herc.1012.46, etc.; παῖς στέργει τε καὶ στέργεται ὑπὸ τῶν γεννησάντων Pl.Lg. 754b; σ. τὰ νεογνὰ βρέφη X.Oec.7.24
; πατέρα, τοὺς γονέας, E.El. 1102, D. 25.65, cf. Arist.EN 1161b18; of the love of the ruled people for a ruler, Hdt.9.113, cf. S.Ant. 292; of the love of a tutelary god for the people, A.Eu. 911; so ἐμὲ γὰρ ἔστερξαν.. Μοῦσαι Ar.Ra. 229
; of a wheedling demagogue, ὦ Δῆμ', εἰ μή σε.. στέργω Id.Eq. 769
; of a city and her colonies, Th.1.38; of the love of dogs for their master, X.Cyn.7.12.

2 less freq. of the love of husband and wife, Hdt.2.181, 7.69, S.Tr. 577, Aj. 212 (anap.); ἄλλην τιν' εὐνήν E.Andr. 907
, cf. 468 (lyr.); πόσιν στέργοντ' ἔχειν Id.Fr. 1062
; of brothers and sisters, Id.IA 502; of friends, LXX Si.27.17, etc.

3 seldom of sexual love, X.Smp.8.14,21, Sosicr.4; of a horse and mare, Hdt.3.85; πρόβατα ἄρνα εἰ μὴ ς. Crateuas ap.Sch.Nic.Th. 681:—[voice] Med., c. gen., δυοῖν γυναικοῖν εἷς ἀνὴρ οὐ στέργεται Com.Adesp.284
.

II generally, to be fond of, show affection for, μή μ' ἔπεσιν μὲν στέργε Thgn.87
; λόγοις ἐγὼ φιλοῦσαν οὐ στέργω φίλην S. Ant. 543
; στέργει γὰρ οὐδεὶς ἄγγελον κακῶν ἐπῶν ib. 277, cf. Ar.V. 1054, etc.: also of things, οὐκ οἰκός ἐστι.. εὐνοίην.. διωθέεσθαι, ἀλλὰ ς. accept it gladly, Hdt.7.104; μακράν γε.. ῥῆσιν οὐ σ. πόλις A.Supp. 273
, cf. Th. 717; ὕβριν γὰρ οὐ σ. οὐδὲ δαίμονες S.Tr. 280
; ἔστερξε τὴν ἁπλῶς δίκην Id.Fr. 770
; τὴν ἀλήθειαν Pl.R. 485c
, etc.: reversely, στέργοι με σωφροσύνα E.Med. 635
(lyr.).

III to be content or satisfied, acquiesce (cf. ἀγαπάω 111
), S.OT11 (unless, having desired, cf. infr. iv), OC7; στεργέτω Pl.Lg. 849e
; στέρξω καὶ σιωπήσομαι D. 18.112
; στέρξον oblige me, do me the favour, S.OC 518 (lyr.).

2 c. acc., ἔστεργον τὰ παρεόντα were content with, acquiesced in them, Hdt.9.117; τὴν Διὸς τυραννίδα bear with it, A.Pr.11; ἐθέλω τάδε μὲν σ. δύστλητά περ ὄντα Id.Ag. 1570
(anap.), cf. Eu. 673; ἀνάγκῃ προὔμαθον σ. κακά S.Ph. 538
, cf. E.Ph. 1685, PGrenf.1.53.21 (iv A.D.); σ. τὴν γυναῖκα S.Tr. 486
, cf. E.Andr. 180; τὴν τύχην D.55.22
.

3 c. dat., σ. τοῖσι σοῖς E.Supp. 257
; τοῖς παροῦσιν Isoc.Ep.2.23
; τῇ ἐμῇ τύχῃ Pl.Hp.Ma. 295b
; ταῖς ὑμετέραις γνώσεσι D.26.5
; στέρξαι καὶ ἐμμεῖναι τῇ δίκῃ Sammelb.5681.32
(v A.D.); also σ. ἐπὶ τούτῳ D.39.6
; ἐν μικροῖς E.El. 407
.

4 c. part., οὐ γὰρ ἔχω πῶς ἂν στέρξαιμι κακὸν τόδε λεύσσων S.Tr. 992
(anap.); σ. ξυμφορᾷ νικώμενοι E.Hipp. 458
; Ζεὺς εἴτ' Ἀΐδης ὀνομαζόμενος στέργεις whether thou likest to be named Zeus or Hades, Id.Fr. 912 (anap.).

5 rarely c. inf., οὐκ ἔστεργέ σοι ὅμοιος εἶναι E. Ion 817
.

IV desire, entreat, c. acc. et inf., Ἀπόλλω καὶ κασιγνήταν.. στέργω μολεῖν S.OC 1094
(lyr.); μειλιχίοις στέρξοι τε παραιφάμενος ἐπέεσσιν Orph.A. 771
(s.v.l.); for S.OT11 v. supr. 111.1.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > στέργω
107 σύνοιδα

σύνοιδα, [tense] pf. with [tense] pres. sense, [ per.] 1pl.

A σύνισμεν Pl.Sph. 232c
, [dialect] Ion. συνοίδαμεν Hdt.9.60
, [ per.] 3pl. συνίσᾱσι S.El.93
(anap.), Isoc.8.113, X. Cyr.3.1.9, etc. (rarely συνοίδασι Lys.11.1
, Plb.27.9.11); imper. σύνισθι E.Hec. 870
; inf. ξυνειδέναι S.Ant. 266
: [tense] plpf. with [tense] impf. sense, συνῄδειν, [dialect] Att. συνῄδη, dual συνῄστην, pl. -ῇσμεν, -ῇστε, -ῇσαν, [dialect] Ion.[ per.] 2pl. συνῃδέᾰτε Hdt.9.58
: [tense] fut. συν ([etym.] ξυν-) είσομαι Ar.Ec.17, V. 999, X.HG2.4.17 (rarely συνειδήσω Isoc.1.16
, and [tense] aor. part. - ειδήσας Phld.Lib. p.32
O.):— know something about a person, esp. as a potential witness for or against him, ἢ (sc. Δίκη) σιγῶσα σύνοιδε τὰ γιγνόμενα πρό τ' ἐόντα Sol.4.15
; τά τοι ἐγὼ καὶ ἀμφότερα συνειδὼς ἔχω μαρτυρέειν to both of which I, knowing them true of you, can testify, Hdt.5.24; εἰ τέοισί τι χρηστὸν συνῄδεε πεποιημένον Id.8.113
; ἐπαινεόντων τούτους τοῖσί τι καὶ συνῃδέατε Id.9.58
; τὰ Μηδικὰ καὶ ὅσα αὐτοὶ σύνιστε our other services to which you can testify, Th.1.73; ἂ ξύνισμεν τοῖσιν ἵπποις βουλόμεσθ' ἐπαινέσαι Ar.Eq. 595
(troch.); συνοίδαμεν ὑμῖν ὑπὸ τὸν παρεόντα τόνδε πόλεμον ἐοῦσι πολλὸν προθυμοτάτοισι Hdt.9.60
; ὑπολαμβάνων παρ' ὑμῶν ἑκάστῳ τὸ συνειδὸς ὑπάρχειν μοι believing that I can rely on your acknowledgement of my services, D.18.110; τί μοι σύνοισθα τοιοῦτον εἰργασμένῳ; X.Smp.4.62; σύνοιδα τῷ μειρακίῳ κοσμίῳ τὸν πρότερον ὄντι χρόνον ἀεί Men.Sam.57
; πότερον οὐ συνοίδασιν αὐτῷ ποιοῦντι τὰ δίκαια Plb.27.9.11
; ξυνειδὼς οὐ φράσεις; S.OT 330; ἵνα τούτῳ ταῦτα συνειδῶμεν Pl.Prt. 348b
; ἐρῶ.. ἂ σύνοιδα αὐτῷ X.Mem.2.7.1
; οὐκ αἰσχυνοῦμαι.. εἰπεῖν (v.l.) ἅπασιν ὅσα σύνοιδ' αὐτῷ κακά Ar.Fr. 200
; ξύνοιδ' ἄντροισιν αἰσχύνην τινά E. Ion 288
; θνῄσκοντι συνείσῃ (cj. Reiske for συνοίσῃ) thou wilt witness my death, S.Ph. 1085 (lyr.); διὰ δικαιοσύνην, τήν οἱ ἄλλην συνῄδεε ἐοῦσαν Hdt.7.164
; τοιοῦτον αὐτοῖς Ἄρεος εὔβουλον πάγον ἐγὼ ξυνῄδη χθόνιον ὄνθ' S.OC 948
; δύ' ἡμῶν ἢ τρία κακὰ ξυνειδὼς εἶπε δρώσας μυρία (sc. Εὐριπίδης) Ar.Th. 475, cf. 553; ἀφανίζει τὸν παῖδα, ὃς συνῄδει περὶ τῶν χρημάτων Isoc.17.11
, cf. Men.Epit. 210; τῆς ἁρπαγῆς τοῦ παιδὸς εἰ ξύνοισθά τι, ταχέως λέγειν χρή Antiph.74.3
; καὶ τίνα σύνοισθά μοι καλουμένῃ βροτῶν; A.Ch. 216; σύνοιδ' Ὀρέστην πολλά σ' ἐκπαγλουμένην ib. 217; σύνοιδα τοῖς πλείστοις αὐτῶν ἥκιστα χαίρουσι I can bear witness that most of them are far from pleased.., Isoc.7.50; with a mixture of dat. and acc.constr., συνίσασι γὰρ αὐτῷ.. καθιστάμενον, ἐκ δὲ τούτων.. δυνάμενον Id.15.120
; ἐγώ σοι σ... ἀνιστάμενον καὶ.. βαδίζοντα καὶ ἀναπείθοντα X.Oec.3.7
; freq. with reflex. Pron. in dat., ἔμ' αὔτᾳ τοῦτο σύνοιδα Sapph.15
; ἐξ ὧν αὐτὸς σύνοισθα σαυτῷ ἐν τῇ τῶν γραμμάτων μαθήσει from your experience of yourself.., Pl.Tht. 206a; σύνοιδ' ἐμαυτῇ πολλὰ ([etym.] δείν') Ar.Th. 477, cf. X.Mem.2.9.6, Pl.R. 331a; ξυνειδέναι τί μοι δοκεῖς σαυτῷ καλόν Ar.Eq. 184
; πολλὴν ἑαυτοῖς συνειδέναι ἀσέβειαν X.Ap.24
; συνειδὼς ἐμαυτῷ ἀμαθίαν Pl.Phdr. 235c
; τὴν πατρίδα, εἰς ἢν τοσαύτην εὔνοιαν ἐμαυτῷ σύνοιδα D.Ep.2.20
; σ. ἑαυτοῖς ἄγνοιαν Arist.EN 1095a25
; σ. αὑτῷ τὴν δειλίαν Id.HA 618a26
; μηδὲν ἑαυτοῖς ἄτοπον συνειδέναι Socr.
ap. Stob.3.24.13, cf. Isoc.3.59, LXX Jb.27.6, 1 Ep.Cor.4.4; συνειδότες αὑτοῖς with full consciousness, Polystr.p.15 W.:—with part.

a in nom., πῶς οὖν ἐμαυτῷ τοῦτ' ἐγὼ ξυνείσομαι, φεύγοντ' ἀπολύσας ἄνδρα; Ar.V. 999; ἡνίκ' ἄν τις ἐσθλὸς ὢν αὑτῷ συνειδῇ S.Fr. 931
; ὅστις τούτων σύνοιδεν αὑτῷ παρημεληκώς X.An.2.5.7
; σύνισμεν ἡμῖν αὐτοῖς ἀπὸ παίδων ἀρξάμενοι ἀσκηταὶ ὄντες τῶν καλῶν κἀγαθῶν ἔργων Id.Cyr. 1.5.11
; συνειδέναι σαυτῷ δοκεῖς οὐπώποτ' ἀμελήσας αὐτῶν ib.1.6.4, cf. 3.3.38, HG2.3.12; οὔτε μέγα οὔτε σμικρὸν σύνοιδα ἐμαυτῷ σοφὸς ὤν Pl.Ap. 21b
; ὅταν καὶ μηδὲν σαυτῷ συνειδῇς ἐξαμαρτάνων Isoc.5.79
.

b in dat., σύνοιδα ἐμαυτῷ ἀντιλέγειν οὐ δυναμένῳ Pl.Smp. 216b
; σύνισμεν ἡμῖν αὐτοῖς κηλουμένοις ὑπ' αὐτῆς Id.R. 607c
; τὸ συνειδέναι πεπρακόσιν αὑτοῖς τὰ πράγματα D.19.208
; συνειδόθ' αὑτῷ φαῦλα διαπεπραγμένῳ Philem.229
.

2 c. dat. rei, know something about a thing, τοῖς διὰ τῶν εἰκότων τὰς ἀποδείξεις ποιουμένοις λόγοις σύνοιδα οὖσιν ἀλαζόσιν Pl.Phd. 92d
; διὰ τὸ συνειδέναι τοῖς σφετέροις πράγμασι τετρυ[μ]μένοις καὶ κάμνουσιν ἤδη τῷ πολέμῳ Plb.1.62.7
; σε.. συνειδότα τοῖς πρὸς ἐμὲ σοὶ πεπολιτευμένοις Phalar.Ep. 109
; καιρὸς.. σὲ εἰπεῖν ἃ σύνοισθα τῷ βίῳ ἑκάστῳ what you know about each life, Luc.Gall.15.

II share the knowledge of something with somebody, to be implicated in or privy to it, οὐδὲ ξυνῄδει σοί τις ἔκθεσιν τέκνου; E. Ion 956; δουλοῖ γὰρ ἄνδρα,.. ὅταν ξυνειδῇ μητρὸς ἢ πατρὸς κακά Id.Hipp. 425
; ξύνοιδε δ' οὔτις οἰκετῶν νόσον ib. 40; συνίσασί σοι πάντα ὅσα ἔπραξας X.Cyr.3.1.9
; ξυνίσασ' εὐναὶ.. ὅσα θρηνῶ S.El.93
(anap.); πλῆθος ὃ ξυνῄδει Th.4.68
; ξυνειδώς τις ibid.; ὁ συνειδὼς καὶ μὴ φράζων Pl.Lg. 742b
; οἱ ξυνειδότες σφίσι Th. 1.20
; οἱ συνειδότες πεποιηκότι τι δεινόν Arist.Rh. 1382b6
; σύνοισθά που καὶ αὐτὸς ὅτι.. Pl.Phdr. 257d
; σύνισμεν ὡς.. Id.Sph. 232c
; σύνοιδέ μοι εἰ ἐπιορκῶ X.An.7.6.18
; συνειδέναι δὲ (sc. τὰς μαντηΐας) καὶ τοὺς Πυθίους Hdt.6.57
; συνειδυίας καὶ τῆς γυναικός Act.Ap.5.2
:— with part.

a in dat., μήτε τῳ ξυνειδέναι τὸ πρᾶγμα βουλεύσαντι S.Ant. 266
; εἰ μὴ συνῄδη Σωκράτει τε καὶ Ἀγάθωνι δεινοῖς οὖσι περὶ τὰ ἐρωτικά Pl.Smp. 193e
.

b in acc., ἀνδράποδα, ἂ συνῄδει τὴν γυναῖκα.. θάνατον μηχανωμένην Antipho 1.9
, cf. Pl.Lg. 773b, 870d, D.49.58, 59.67, 61.23.

III know well, αὐτὸς ξυνειδώς, ἢ μαθὼν ἄλλου πάρα; as from his own knowledge, or.. ? S.OT 704; so also (unless there is ellipse of reflex. Pron.) σύνοιδα δείν' εἰργασμένος E. Or. 396
; σύνοισθά γ' εἰς ἔμ' οὐκ εὔορκος ὤν Id.Med. 495
.

IV c. dat. rei. to be privy to, BGU1141.50 (i B.C.); τῷ φόνῳ Sch.Hermog. in Rh.4.355 W.

V τὸ συνειδός complicity, τὸ σ. τοῦ πράγματος Plu.Publ.4
; consciousness, τοῦ ἐνδεοῦς Id.2.84d
.

2 conscience, ὑπὸ συνειδότος ἐπαρρησιάζετο ἀγαθοῦ Paus.7.10.10
, cf. Hld.6.7, Alciphr.1.10.5, Chor.p.38 B.

VI ὡς ἂν συνειδῇς as you may think proper, Aët.13.2.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > σύνοιδα
108 χρέος

χρέος, τό [dialect] Ep. [full] χρεῖος Hom. (who also uses χρέος, but only in Od., v. infr. 1.1): [dialect] Att. [full] χρέως Phryn.370, Moeris p.403 P., Choerob.in Theod.1.360H. (and this form appears in codd. of D.25.69, 33.24, 38.14, 40.37, 42.5; but χρέος in Pl.Plt. 267a, Lg. 958b): gen.

A χρείους E.IA 373
(troch., s. v.l.), χρέους Lys.17.5
codd., χρέως D.49.18
(and so Choerob.l.c.); no dat. occurs in [dialect] Ep. forms:—pl., nom. and acc. χρέᾰ Hes.Op. 647
, χρέᾱ Ar.Nu.39
, 443 (anap.), cf. Isoc.21.13, Pl.Lg. 684e, etc.; Arc. χρήατα (but Schwyzer [665] χρῆα τά) IG5(2).343.20, 27 (Orchom., iv B. C.); gen. χρεῶν Ar.Nu.13
, 117, Pl.R. 566a, etc.; [dialect] Ep. χρειῶν Hes.Op. 404
( χρεέων cj. Rzach); [dialect] Ep. dat. χρέεσι Man. 4.135
; χρήεσσι A.R.3.1198
: ([etym.] χράομαι, χρή):

I that which one needs must pay, obligation, debt, Ἄρης.. χρέος καὶ δεσμὸν ἀλύξας Od. 8.353
, cf. 355; χρεῖος ἀποστήσασθαι, i.e. pay it in full, Il.13.746: esp. of the obligation to restore or pay for 'lified' cattle and plunder, so the heralds of the Pylians summoned to share in booty all οἷσι χρεῖος ὀφείλετ'·.. πολέσιν γὰρ Ἐπειοὶ χρεῖος ὄφειλον (where Sch. A, τὰ περιελασθέντα ἐκ τῆς Πύλου ὑπὸ τῶν Ἐπειῶν θρέμματα χρέως καλεῖ) Il. 11.686, cf. Od.3.367, 21.17; later simply, debt, αὐτὸς ἔτεισε.. χρέος Thgn.205
; ἀρᾶς τίνει χ. pays the debt demanded by the curse, A.Ag. 457 (lyr.); μή τι πέρα χρέος.. πόλει προσάψῃς debt, i. e. guilt, S.OC 235 (lyr.); χ. πράσσειν τινά exact payment of a debt from one, Pi.O.3.7; ἐμὸν καταίσχυνε χ. dishonoured my debt, i.e. dishonoured me for not paying my debt, for not keeping my promise, ib.10(11).8; τεὸν χ. the debt due to thee, Id.P.8.33: in Com. and Prose, χ. ἀποδιδόναι repay a debt, Hdt.2.136 (where also we have χ. διδόναι to give a loan, and χ. λαμβάνειν to receive a loan), cf. Ar.Nu. 117, Pl.Plt. 267a; ἔχω χ. ὡς εἰπεῖν οὐδὲν ἀνδρὸς Ἕλληνος I know of nothing that 1 owe to any man of Greece, Hdt.3.140; χ. ἀπαιτεῖν Plu.Oth.2
; τὰ ὑπάρχοντα τῶν χ. ἀνεῖσθαι Id.Sol.15
; τὸ ἐπὶ τὴν τράπεζαν χρέως (sc. ὀφειλόμενον) D.33.24; ὢ καλὸν εἰς ἄλοχον θέμενος χ., like χάριν θέσθαι (v. τίθημι A. 11.7
fin.), Epigr. in Arch.Pap.1.220 ([place name] Ptolemaic); ἔχειν εἴς τι χ. Plu.Caes.48
: pl., debts, Hes.Op. 647, Ar.Nu.13, etc.; χρειῶν λύσις Hes.Op. 404
; χρέα ἀπολαβεῖν And.3.15
; χρέα ἐπὶ τόκοις ὀφειλόμενα Is.11.42
; τὴν οὐσίαν ἅπασαν χρέα κατέλιπον left all the property in outstanding debts, D.38.7; εἰσπραχθέντα χρέα ibid.; ἐκπληρῶσαι τὸ χ. ἅπαν pay it, Pl.Lg. 958b; τὸ χ. διαλυέτω SIG306.46
(Tegea, iv B. C.), cf. Plu.Luc.20 ([voice] Pass.); πρὸς τὰ χ. ἀπάγεσθαι Plb.38.11.10
, D.H.4.9:—cf. ἀποκοπή.

2 metaph., the debt that all must pay, fate, death, οὐκ ἔστι τὸ χ. φυγεῖν Alciphr.1.25
; τὸ τῆς ψυχῆς ἀπαιτηθεὶς χ. LXXWi.15.8
; also ἂν μή τις θᾶττον ὡς χ. ἀποδιδῷ τὸ ζην Pl.Ax. 367b
; ὁπότε εἰς τὸν ἀέρα ἀναδράμῃ τὸ χ. (sc. ἡ ψυχή, regarded as lent to the body) Vett.Val.330.33.

II in Poets, business, affair, matter, ἑὸν αὐτοῦ χρεῖος ἐελδόμενος Od.1.409
, cf. 2.45; χρέος πᾶν ἐπικραίνεις, of Pelasgos, A.Supp. 374 (lyr.); purpose, object, εἰ μὲν γὰρ ὑμῖν μὴ τόδ' ἐκπράξω χρέος ib. 472, cf. S.OT 156 (lyr.); πᾶν ὃ θέλεις.. χ. ἐκτετέλεσται Theoc.25.53
: c. gen., σὸν οὐκ ἔλασσον ἢ κείνης χ. your affair, E.Hec. 892.

2 almost = χρῆμα, thing, τί χρέος; = τί χρῆμα; A.Ag.85 (anap.), E.Heracl.95 (lyr.), cf. S.OC 251 (lyr.); ἐφ' ὅ τι χ. ἐμόλετε E.Or. 150
(lyr); τί χ. ἔβα δωμα; Id.Fr. 1011
(lyr.); τί καινὸν ἦλθε δώμασιν χ.; Id.HF 530
, cf. Ar. Nu.30 (with play on signf.1), Theoc.24.66.

3 ἐλάφους, μέγα τι χ. (cf. χρῆμα 11.3
) Call.Dian. 100.

III in Od.11.479, ἦλθον Τειρεσίαο κατὰ χρέος seems to be = Τειρεσίᾳ χρησόμενος (10.492) to consult him.

2 elsewh. κατὰ χρέος means according to what is needful, in due fashion, h.Merc. 138, A.R.3.189, Arat.343.

IV duty, task, charge, office, ἦλθε τωὔτ' ἐπὶ χρέος Pi.O.1.45
, cf. 7.40; οἷς τόδ' ἦν χρέος A.Pers. 777
, cf. Th.20; τὸ σὸν μελέσθω.. φρουρῆσαι χρέος S.El.74
, cf. E.Or. 1253 (lyr.), IT 883 (lyr.).

V τὸ συνδρῶν χ. the circumstance of being an accomplice, E.Andr. 337.

VI anything useful or serviceable, χρεῶν χρηΐζοντι μετάδοσιν ποιήσασθαι Hp.
Jusj.; δέκα στατῆρανς καταστασεῖ, τῶ δὲ χρήϊος ( = χρέους) διπλεῖ ὄτι κ' ὀ δικαστὰς ὀμόσει συνεσσάκσαι Leg.Gort.3.14
, cf. 11, GDI5100.11 ([place name] Malla).

2 value, validity, υηδὲν ἐς χρῆος (or χρέος) ἤμην τὰν δόσιν the gift shall be of no value, i. e. invalid, Leg.Gort.10.24, cf. 31.

VII παρὰ χρέος, = παραχρῆμα, Call.Aet.Oxy.2080.14 ( παραχρῆμ' ap.Stob.), Nic.Al. 614 (prob. orig. = signf. VIII).

VIII = χρεία, χρεώ, need, τί δ', ὦ τάλας, σε τοῦδ' ἔχει πλέκους χρέος; Answ. χ. μὲν οὐδέν, βούλομαι δ' ὅμως λαβεῖν Ar.Ach. 454
, cf. Bion Fr.2.2.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > χρέος
109 ἁπλόος

ἁπλόος, η, ον, [var] contr. [full] ἁπλοῦς, ῆ, οῦν, opp. διπλόος

A twofold, and so,

I single, ἁπλῆ γὰρ οἶμος εἰς Ἁιδου φέρει A.Fr. 239
, cf. X. Cyr.1.3.4 ([comp] Comp.); ἁπλῷ τείχει περιτειχίζειν Th.3.18
; δὶς τόσ' ἐξ ἁπλῶν κακά S.Aj. 277
; ὅπως ἂν ἡ χάρις ἐξ ἁπλῆς διπλῆ φανῇ Id.Tr. 619
; ἁπλᾶς δὲ λύπας ἐξὸν οὐκ οἴσω διπλᾶς E.IT 688
.

b ἁπλαῖ (sc. κρηπῖδες), αἱ, single-soled shoes, Stratt.24, D.54.34.

II simple, plain, straightforward, κελεύθοις ἁπλόαις ζωᾶς Pi.N.8.36
; ἁ. ὁ μῦθος A.Ch. 554
; ἁ. λόγῳ Id.Pr. 610
,al.; ὡς ἁ. λόγῳ ib.46, Ar.Ach. 1151; ἁ. λόγος the matter is simple, E.Hel. 979; ἁ. διήγησις simple narrative (without dialogue), Pl.R. 392d; οὐκ ἐς ἁπλοῦν φέρει leads to no simple issue, S.OT 519; ἁπλᾶ γε καὶ σαφῆ λέγω μαθεῖν Alex.240.7
; οὐδὲν ἔχω ἁπλούστερον λέγειν X.Cyr.3.1.32
; of single-membered periods, Demetr.Eloc.17, etc.; of habits, ἁπλούστατος βίος Plb.9.10.5
; νόμοι λίαν ἁ. καὶ βαρβαρικοί Arist.Pol. 1268b39
;
ἁπλοῦν ἦν.. ἀποθανεῖν
a plain course, Men.14
.

b of persons, or their words, thoughts, and acts, simple, open, frank, ἁπλᾶ γάρ ἐστι τῆς ἀληθείας ἔπη A.Fr. 176
; ἁ. καὶ γενναῖος Pl.R. 361b
, etc.; ἁ. τρόποι E.IA 927
; opp. δόλος, Ar.Pl. 1158; πρὸς τοὺς φίλους ὡς ἁπλούστατον εἶναι X. Mem.4.2.16
.

c simple-minded, ὁ κριτὴς ὑπόκειται εἶναι ἁ. Arist. Rh. 1357a12
, cf. HA 608b4 ([comp] Comp.), Rh. 1367a37; in bad sense, simple, silly, Isoc.2.46; λίαν γὰρ ἁπλοῦν τὸ νομίζειν.. Arist.Mete. 339b34
.

III simple, opp. compound or mixed, Pl.R. 547e, etc.; opp. μεμιγμένος, κεκραμένος, Arist.Metaph. 989b17, Sens. 447a18; ἁ. χρώματα Id.Col. 791a1
; ἁ. ὀνόματα, opp. διπλᾶ, Id.Po. 1457a31; also of nouns, without the article, A.D.Synt.98.17, al.; of the positive adjective, Plu.2.412e, etc.

b ἁ. βιβλία rolls containing a single author, Id.Ant.58.

c of precious metals, unalloyed, pure, SIG901.9 (Delph., iv A. D.), PCair. 67041.

d ἁ. ἐπίδεσμος, a kind of bandage, Hp.Off.7, etc.

2 absolute, sheer, ἀκρασία Arist.EN 1149a2
; συμφορά Lys.24.8
, etc.

3 simple, unqualified (cf. ἁπλῶς 11.3
), οὐ πάνυ μοι δοκεῖ.. οὕτως ἁπλοῦν εἶναι ὥστε.. Pl.Prt. 331b
, cf. Smp. 206a, Tht. 188d, al.

4 general, opp. ἀκριβής, Arist.Metaph. 1025b7 ([comp] Comp.), cf. 1030a16.

IV Adv. ἁπλῶς, v. sub voc.

V [comp] Comp. and [comp] Sup. ἁπλούστερος, ἁπλούστατος, v. supr.; irreg. [comp] Sup. ἁπλότατος AP6.185
(Zos.). (Cf. δι-πλόος; ἁ- = sṃ; - πλόος perh. identical with πλοῦς 'voyage', cf. Serb. jedan put '(one journey, hence) once'; transition from 'once' to 'simple' as in Lett. vienkars?ἁπλόοςXs 'simple' (cf. Lith. vienkart 'once').)

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἁπλόος
110 ἔργον

ἔργον, τό, Werk, Alles was jemand ausgeführt hat, Tat, Handlung, sowohl in guter als in schlechter Bedeutung. (1) im Allgemeinen die Tat, im Ggstz des Entschlusses; Gegensatz des Wortes, μῠϑος; nachdrücklich, ἔργῳ κοὐ λόγῳ τεκμαίρομαι, durch die Tat; im Ggstz von μῠϑος, ῥήματα; λόγῳ ἔργῳ, in der That, in Wirklichkeit entgeggstzt. (2) χωρῶ πρὸς ἔργον, ich gehe ans Werk, an die Ausführung; ταῠτά τε ἅμα ἠγόρευε καὶ τὸ ἔργον προςῆγε, er führte es auch aus; ὥςτε εὐϑὺς ἔργου ἔχεσϑαι, sogleich ans Werk gehen, zur Ausführung schreiten; ὡς ᾐσϑάνετο ἐν ἔργῳ ὄντα τὸν Κῦρον, daß Kyrus bei der Ausführung, damit beschäftigt sei; τὸ μὲν ἐνϑύμημα χαρίεν ἐδόκει εἶναι, τὸ δὲ ἔργον ἀδύνατον, die Ausführung war unmöglich. (3) was jem. zu verrichten pflegt: Arbeit, Geschäft, Gewerbe, Tun, Verrichtung, ἔργον ἐποίχεσϑαι, an sein Werk, an den Webestuhl gehen; πᾶσαν γὰρ ὁμηλικίην ἐκέκαστο κάλλεϊ καὶ ἔργοισιν. ἰδὲ φρεσί, durch Schönheit, durch Arbeit u. Klugheit ausgezeichnet, durch das, was sie zu arbeiten verstand; πάντες ἀναπηδῶσιν ἐπ' ἔργον, σκυτῆς, βαλανῆς, sie gehen an ihr Geschäft, an ihre Arbeit; τὰ σαυτῆς ἔργα κόμιζε, besorge deine eigenen Geschäfte, bekümmere dich nicht um andere; ἔργα ϑεῶν, das Schalten u. Walten der Götter, die Göttergewalt; ἔργον ποιεῖσϑαί τι, etwas zu seiner Beschäftigung machen, seinen Fleiß darauf verwenden. Besonders (a) von der Feldarbeit, ἔργα ἀνδρῶν, ἀνϑρώπων, Arbeit, Geschäft der Männer, Landbau; ἔργον δέ μοι οὐ φίλον ἔσκεν, der Landbau war nicht meine Sache; dah. heißen ἔργα auch die bestellten Felder, Ländereien; πατρῴϊα ἔργα, die väterlichen Grundstücke; ἔργα Ἰϑάκης, Ithaka's bebaute Fluren. (b) γυναικῶν, die Verrichtungen der Frauen, bes. Weberei. (c) Kriegsarbeit, Kampf; οἱ ἐν τῷ ἔργῳ, die Kämpfenden; ἔργου ἔχεσϑαι, den Kampf beginnen; ἐν τῷ ἔργῳ, im Kampfe. (d) von anderen Beschäftigungen, ϑαλάσσια ἔργα, Meergeschäfte, sowohl Seefahrt, als Fischfang; φιλοτήσια, Werke der Liebe, Liebesgenuß. Vom Bergbau, τὰ ἔργα, Bergwerke. (4) Vrbdgn, wie σιγῇ τοὐμὸν ἔργον ἤνυτον, mein Geschäft vollbrachte ich schweigend; σὸν ἔργον ἐστί, es ist deine Sache, es kommt dir zu; ἐμὸν τόδ' ἔργον λοισϑίαν κρῖναι δίκην, es liegt mir ob, zu entscheiden; ἀνδρῶν τόδ' ἐστὶν ἔργον, das ist Sache der Männer; οὐδὲν ἔργον ταῦτα ϑρηνεῖσϑαι μάτην, es führt zu nichts; οὐ γὰρ ϑερμότητος ἔργον ψύχειν, ἀλλὰ τοῦ ἐναντίου, ist nicht Sache der Wärme, kommt ihr nicht zu. Auch c. dat., ἔκαιον οἷς τοῦτο ἔργον ἦν, denen dies aufgetragen war, oblag; γυναιξὶν ἔργον ἀϑερίζειν, es ist so ihre Sache, sie pflegen. Ähnl. ἔργον ἔχω τοῦτο σκοπεῖν, ich habe zum Geschäft, meine Sache ist; ἔργον ἔχειν δεόμενον τούτου κοινωνεῖν τοὺς παρόντας, er ließ sich angelegen sein, zu bitten, daß die Anwesenden Theil nähmen. Mit Nachdruck, ἔργον ἐστί, es ist ein Stück Arbeit, es macht Mühe, es ist schwer; οὐκ ὀλίγον ἔργον αὐτὸ εἶναι, es sei keine kleine Sache; παρέσχε μοι ἔργον πλεῖστον, machte mir viel zu schaffen; ἐνταῠϑα δὴ πολλῆς φυλακῆς ἔργον, es ist nötig, tut Not; σιγᾷς, σιωπῆς δ' οὐδὲν ἔργον ἐν κακοῖς, Schweigen tut nicht Not, hilft Nichts, ist Nichts nütze; τί δῆτα τόξων ἔργον, was ist denn da der Bogen nötig; auch c. inf., οὐδὲν ἔργον ἑστάναι, es hilft nichts, hier zu stehen; οὐκ ἂν μακρῶν ἔϑ' ἧμιν οὐδὲν ἂν λόγων τόδ' εἴη τοὔργον, hier gilt's nicht, viele Worte machen; οὐδὲν λευκῶν ὀδόντων ἔργον ἔστ' ἢν μή τι καὶ μασῶνται, die Zähne nützen zu nichts; ἐπέδρης μὴ εἶναι ἔργον τῇ στρατιῇ, die Belagerung nütze nichts; ὡς οὐδὲν ἦν ἔργον αὐτοῦ κατατείναντος, da er durch seine Anstrengung nichts ausrichtete. (5) das durch die Arbeit Hervorgebrachte: das Werk, die Arbeit; γυναικῶν, Webereien; ἔργον λώτινον, aus Lotus gemacht; von einer Bildsäule; τῶν ἔργων ἀπρασίαν εἶναι, die Arbeiten könnten nicht verkauft werden; καὶ μηχαναί, von Belagerungswerken; von Werken des Geistes, Schrift, Buch; das durch den Wettkampf Errungene, der Sieg im Wettkampf. Übh. der Erwerb, dah. die Zinsen eines Kapitals, die das Geld erarbeitet hat, τό τε ἀρχαῖον καὶ τὸ ἔργον τῶν δώδεκα ἐτῶν, Kapital u. Zinsen von zwölf Jahren. (6) übh. Sache, Ding, Gegenstand, wie χρῆμα, πρᾶγμα, z. B. εἰ δὴ σοὶ πᾶν ἔργον ὑπείξομαι ὅ, ττι κεν εἰπῃς, in allem, was du sagen magst; ὃπως ἔσται τάδε ἔργα, wie diese Sachen ablaufen werden; μέγα ἔργον, ein großes Stück, von einem Steine. Dah. umschreibend; τὸ ἔργον τῆς ϑήρας, das Waidwerk

Wörterbuch altgriechisch-deutsch > ἔργον
111 θεός

θεός, οῦ (Hom.+; Herm. Wr.; ins, pap, LXX, pseudepigr., Philo, Joseph.) ὁ and ἡ, voc. θεέ (Pisidian ins [JHS 22, 1902, 355] θέ; PGM 4, 218 θεὲ θεῶν; 7, 529 κύριε θεὲ μέγιστε; 12, 120 κύριε θεέ; 13, 997; LXX [Thackeray 145; PKatz, Philo’s Bible ’50, 152f]; ApcMos 42; Jos., Ant. 14, 24 ὦ θεὲ βασιλεῦ τ. ὅλων; SibOr 13, 172 βασιλεῦ κόσμου θεέ) Mt 27:46, more frequently (s. 2 and 3c, h below) ὁ θεός (LXX; ParJer 6:12; ApcEsdr 7:5; ApcMos 32; B-D-F §147, 3m; JWackernagel, Über einige antike Anredeformen 1912; Mlt-H. 120). On the inclusion or omission of the art. gener. s. W-S. §19, 13d; B-D-F §254, 1; 268, 2; Rob. 758; 761; 780; 786; 795; Mlt-Turner 174; BWeiss, D. Gebr. des Artikels bei den Gottesnamen, StKr 84, 1911, 319–92; 503–38 (also published separately). The sg. article freq. suggests personal claim on a deity. ‘God, god’.

① In the Gr-Rom. world the term θεός primarily refers to a transcendent being who exercises extraordinary control in human affairs or is responsible for bestowal of unusual benefits, deity, god, goddess (s. on θεά) Ac 28:6; 2 Th 2:4 (cp. SibOr 5, 34 ἰσάζων θεῷ αὐτόν; Ar. 4, 1 οὐκ εἰσὶ θεοί; Tat. 10, 1 θεὸς … κύκνος γίνεται …; Ath. 18, 3 θεός τις δισώματος); θεὸς Ῥαιφάν Ac 7:43 (Am 5:26; s. entry Ῥαιφάν). οὐδεὶς θεὸς εἰ μὴ εἷς there is no god but one 1 Cor 8:4 (cp. AcPl Ha 1, 17 restored). θεοῦ φωνὴ καὶ οὐκ ἀνθρώπου Ac 12:22.—ἡ θεός the (female) god, goddess (Att., later more rarely; Peripl. Eryth. c. 58; Lucian, Dial. Deor. 17, 2; SIG 695, 28; ins, one of which refers to Artemis, in Hauser p. 81f; Jos., Ant. 9, 19; Ar. 11, 2 [Artemis]; Ath. 29, 2 [Ino]) Ac 19:37.—Pl. Ac 7:40 (Ex 32:1). Cp. 14:11; 19:26; PtK 2 p. 14, 21. εἴπερ εἰσὶν λεγόμενοι θεοί even if there are so-called gods 1 Cor 8:5a; s. vs. 5b (on θεοὶ πολλοί cp. Jos., Ant. 4, 149.—Maximus Tyr. 11, 5a: θ. πολλοί w. εἷς θ. πατήρ). οἱ φύσει μὴ ὄντες θεοί those who by nature are not really gods Gal 4:8b (cp. Ar. 4, 2 μὴ εἶναι τὸν οὐρανὸν θεόν al.). θεοὶ … λίθινοι etc. AcPl Ha 1, 18 (cp. JosAs 10:13 τοὺς χρυσοῦς καὶ ἀργυροῦς). Of the devil μὴ ὢν θεός AcPlCor 2:15.

② Some writings in our lit. use the word θ. w. ref. to Christ (without necessarily equating Christ with the Father, and therefore in harmony w. the Shema of Israel Dt 6:4; cp. Mk 10:18 and 4a below), though the interpretation of some of the pass. is in debate. In Mosaic and Gr-Rom. traditions the fundamental semantic component in the understanding of deity is the factor of performance, namely saviorhood or extraordinary contributions to one’s society. Dg. 10:6 defines the ancient perspective: ὸ̔ς ἃ παρὰ τοῦ θεοῦ λάβων ἔχει, ταῦτα τοῖς ἐπιδεομένοις χορηγῶν, θεὸς γίνεται τῶν λαμβανάντων one who ministers to the needy what one has received from God proves to be a god to the recipients (cp. Sb III, 6263, 27f of a mother). Such understanding led to the extension of the mng. of θ. to pers. who elicit special reverence (cp. pass. under 4 below; a similar development can be observed in the use of σέβομαι and cognates). In Ro 9:5 the interpr. is complicated by demand of punctuation marks in printed texts. If a period is placed before ὁ ὢν κτλ., the doxology refers to God as defined in Israel (so EAbbot, JBL 1, 1881, 81–154; 3, 1883, 90–112; RLipsius; HHoltzmann, Ntl. Theol.² II 1911, 99f; EGünther, StKr 73, 1900, 636–44; FBurkitt, JTS 5, 1904, 451–55; Jülicher; PFeine, Theol. d. NTs⁶ ’34, 176 et al.; RSV text; NRSV mg.). A special consideration in favor of this interpretation is the status assigned to Christ in 1 Cor 15:25–28 and the probability that Paul is not likely to have violated the injunction in Dt 5:7.—If a comma is used in the same place, the reference is to Christ (so BWeiss; EBröse, NKZ 10, 1899, 645–57 et al.; NRSV text; RSV mg. S. also εἰμί 1.—Undecided: THaering.—The transposition by the Socinian scholar JSchlichting [died 1661] ὧν ὁ=‘to whom belongs’ was revived by JWeiss, D. Urchristentum 1917, 363; WWrede, Pls 1905, 82; CStrömman, ZNW 8, 1907, 319f). In 2 Pt 1:1; 1J 5:20 the interpretation is open to question (but cp. ISmyrna McCabe.0010, 100 ὁ θεὸς καὶ σωτὴρ Ἀντίοχος). In any event, θ. certainly refers to Christ, as one who manifests primary characteristics of deity, in the foll. NT pass.: J 1:1b (w. ὁ θεός 1:1a, which refers to God in the monotheistic context of Israel’s tradition. On the problem raised by such attribution s. J 10:34 [cp. Ex 7:1; Ps 81:6]; on θεός w. and without the article, acc. to whether it means God or the Logos, s. Philo, Somn. 1, 229f; JGriffiths, ET 62, ’50/51, 314–16; BMetzger, ET 63, ’51/52, 125f), 18b. ὁ κύριός μου καὶ ὁ θεός μου my Lord and my God! (nom. w. art.=voc.; s. beg. of this entry.—On a resurrection as proof of divinity cp. Diog. L. 8, 41, who quotes Hermippus: Pythagoras returns from a journey to Hades and appears among his followers [εἰσέρχεσθαι εἰς τὴν ἐκκλησίαν], and they consider him θεῖόν τινα) J 20:28 (on the combination of κύριος and θεός s. 3c below). Tit 2:13 (μέγας θ.). Hb 1:8, 9 (in a quot. fr. Ps 44:7, 8). S. TGlasson, NTS 12, ’66, 270–72. Jd 5 P⁷². But above all Ignatius calls Christ θεός in many pass.: θεὸς Ἰησοῦς Χριστός ITr 7:1; Χριστὸς θεός ISm 10:1. ὁ θεὸς ἡμῶν IEph ins; 15:3; 18:2; IRo ins (twice); 3:3; IPol 8:3; τὸ πάθος τοῦ θεοῦ μου IRo 6:3. ἐν αἵματι θεοῦ IEph 1:1. ἐν σαρκὶ γενόμενος θεός 7:2. θεὸς ἀνθρωπίνως φανερούμενος 19:3. θεὸς ὁ οὕτως ὑμᾶς σοφίσας ISm 1:1.—Hdb. exc. 193f; MRackl, Die Christologie d. hl. Ign. v. Ant. 1914. ὁ θεός μου Χριστὲ Ἰησοῦ AcPl Ha 3, 10; Χριστὸς Ἰησοῦς ὁ θ[εός] 6, 24; cp. ln. 34 (also cp. Just., A I, 63, 15, D. 63, 5 al.; Tat. 13, 3; Ath. 24, 1; Mel., P. 4, 28 al.).—SLösch, Deitas Jesu u. antike Apotheose ’33. Cp. AWlosk, Römischer Kaiserkult ’78.

③ God in Israelite/Christian monotheistic perspective, God the predom. use, somet. with, somet. without the art.

ⓐ ὁ θεός Mt 1:23; 3:9; 5:8, 34; Mk 2:12; 10:18; 13:19 (cp. TestJob 37:4); Lk 2:13; J 3:2b; Ac 2:22b; Gal 2:6 al. With prep. εἰς τὸν θ. Ac 24:15. ἐκ τοῦ θ. J 8:42b, 47; 1J 3:9f; 4:1ff, 6f; 5:1, 4; 2 Cor 3:5; 5:18 al.; ἐν τῷ θ. Ro 5:11; Col 3:3 (Ath. 21, 1). ἔναντι τοῦ θ. Lk 1:8; ἐπὶ τὸν θ. Ac 15:19; 26:18, 20 (Just., D. 101, 1); ἐπὶ τῷ θ. Lk 1:47 (Just., D. 8, 2); παρὰ τοῦ θ. J 8:40 (Ar. 4, 2; Just., A I, 33, 6 al.; without art. Just., D. 69, 6 al.). παρὰ τῷ θ. Ro 2:13; 9:14 (Just., A I, 28, 3; Tat. 7, 1; Ath. 31, 2 al.); πρὸς τὸν θ. J 1:2; Ac 24:16; AcPl Ha 3, 8 (Just., D. 39, 1 al.; Mel., HE 4, 26, 13 al.); τὰ πρὸς τὸν θ. Hb 2:17; 5:1; Ro 15:17 is acc. of respect: with respect to one’s relation to God or the things pert. to God, in God’s cause (s. B-D-F §160; Rob. 486. For τὰ πρὸς τ. θ. s. Soph., Phil. 1441; X., De Rep. Lac. 13, 11; Aristot., Pol. 1314b, 39; Lucian, Pro Imag. 8; Mitt-Wilck. I/2, 109, 3 [III B.C.] εὐσεβὴς τὰ πρὸς θεούς; Ex 4:16; 18:19; Jos., Ant. 9, 236 εὐσεβὴς τὰ πρὸς τ. θεόν). τὰ πρὸς τ[ὸν] θεὸν ἐτήρουσαν, when they were observant of matters pert. to God AcPl Ha 8, 13 (=τα π̣ρος θ̣̄ν̄| ἐτήρουσαν Ox 1602, 10f=BMM recto 16 restored after the preceding).

ⓑ without the art. Mt 6:24; Lk 2:14; 20:38; J 1:18a; Ro 8:8, 33b; 2 Cor 1:21; 5:19; Gal 2:19; 4:8f; 2 Th 1:8; Tit 1:16; 3:8; Hb 3:4; AcPl Ha 8, 20=BMM recto 25 (s. also HSanders’ rev. of Ox 1602, 26, in HTR 31, ’38, 79, n. 2, Ghent 62 verso, 6); AcPlCor 1:15; 2:19, 26. W. prep. ἀπὸ θεοῦ J 3:2a; 16:30 (Just., A II, 13, 4 τὸν … ἀπὸ ἀγεννήτου … θεοῦ λόγον). εἰς θεόν IPhld 1:2. ἐκ θεοῦ (Pind., O. 11, 10, P. 1, 41; Jos., Ant. 2, 164; Just., A I, 22, 2; Mel., P. 55, 404) Ac 5:39; 2 Cor 5:1; Phil 3:9. ἐν θεῷ J 8:21; Ro 2:17; Jd 1; AcPl Ha 1, 15; 2, 35. ἐπὶ θεόν AcPl Ha 2, 29 (cp. πρὸς θεόν Just., D. 138, 2). κατὰ θεόν acc. to God’s will (Appian, Iber. 19 §73; 23 §88; 26 §101, Liby. 6 §25, Bell. Civ. 4, 86 §364) Ro 8:27; 2 Cor 7:9ff; IEph 2:1. ἡ κατὰ θ. ἀγάπη godly love IMg 1:1; cp. 13:1; ITr 1:2. παρὰ θεῷ (Jos., Bell. 1, 635) Mt 19:26; Lk 2:52.

ⓒ w. gen. foll. or w. ἴδιος to denote a special relationship: ὁ θ. Ἀβραάμ Mt 22:32; Mk 12:26; Lk 20:37; Ac 3:13; 7:32 (all Ex 3:6). ὁ θ. (τοῦ) Ἰσραήλ (Ezk 44:2; JosAs 7:5) Mt 15:31; Lk 1:68; cp. Ac 13:17; 2 Cor 6:16; Hb 11:16. ὁ θ. μου Ro 1:8; 1 Cor 1:4; 2 Cor 12:21; Phil 1:3; 4:19; Phlm 4. OT κύριος ὁ θ. σου (ἡμῶν, ὑμῶν, αὐτῶν) Mt 4:7 (Dt 6:16); 22:37 (Dt 6:5); Mk 12:29 (Dt 6:4); Lk 1:16; 4:8 (Dt 6:13); 10:27 (Dt 6:5); Ac 2:39. ὁ κύριος καὶ ὁ θ. ἡμῶν Rv 4:11 (Just., D. 12, 3; the combination of κύριος and θεός is freq. in the OT: 2 Km 7:28; 3 Km 18:39; Jer 38:18; Zech 13:9; Ps 29:3; 34:23; 85:15; 87:2; TestAbr A 3 p. 79, 19 [Stone p. 6]; JosAs 3:4; 12:2 κύριε ὁ θ. τῶν αἰώνων. But s. also Epict. 2, 16, 13 κύριε ὁ θεός [GBreithaupt, Her. 62, 1927, 253–55], Herm. Wr.: Cat. Cod. Astr. VIII/2, p. 172, 6 κύριε ὁ θεὸς ἡμῶν, the PGM ref. at the beg. of this entry, and the sacral uses τ. θεῷ κ. κυρίῳ Σοκνοπαίῳ [OGI 655, 3f—24 B.C.]; PTebt 284, 6; τῷ κυρίῳ θεῷ Ἀσκληπίῳ [Sb 159, 2]; deo domino Saturno [ins fr. imperial times fr. Thala in the prov. of Africa: BPhW 21, 1901, 475], also Suetonius, Domit. 13 dominus et deus noster [for the formulation s. 4a: PMich 209]; Ar. 15, 10; Just., D. 60, 3 al.) τὸν ἴδιον θ. AcPl Ha 3, 22.—ὁ θ. τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰ. Χ. Eph 1:17.

ⓓ used w. πατήρ (s. πατήρ 6a) ὁ θ. καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ Ro 15:6; 2 Cor 1:3; Eph 1:3; Col 1:3; 1 Pt 1:3. ὁ θ. καὶ πατὴρ ἡμῶν Gal 1:4; Phil 4:20; 1 Th 1:3; 3:11, 13. ὁ θ. καὶ πατήρ 1 Cor 15:24; Eph 5:20; Js 1:27. θ. πατήρ Phil 2:11; 1 Pt 1:2; cp. 1 Cor 8:6. ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡμῶν Ro 1:7b; 1 Cor 1:3; 2 Cor 1:2; Gal 1:3; Eph 1:2; Phil 1:2; Col 1:2; Phlm 3; ἀπὸ θ. π. Gal 1:3 v.l.; Eph 6:23; 2 Th 1:2; 2 Ti 1:2; Tit 1:4; παρὰ θεοῦ π. 2 Pt 1:17; 2J 3.

ⓔ w. gen. of what God brings about, in accordance w. the divine nature: ὁ θ. τῆς εἰρήνης Ro 15:33; 1 Th 5:23. τῆς ἐλπίδος the God fr. whom hope comes Ro 15:13. πάσης παρακλήσεως 2 Cor 1:3b. ὁ θ. τῆς ἀγάπης 13:11. ὁ θ. πάσης χάριτος 1 Pt 5:10. In οὐ γάρ ἐστιν ἀκαταστασίας ὁ θεός 1 Cor 14:33, θεός is to be supplied before ἀκατ.: for God is not a God of disorder.

ⓕ The gen. (τοῦ) θεοῦ is

α. subj. gen., extremely freq. depending on words like βασιλεία, δόξα, θέλημα, ἐντολή, εὐαγγέλιον, λόγος, ναός, οἶκος, πνεῦμα, υἱός, υἱοί, τέκνα and many others. Here prob. (s. β) belongs τὸ μωρὸν τ. θ. the (seeming) foolishness of G. 1 Cor 1:25 (s. B-D-F §263, 2).

β. obj. gen. ἡ ἀγάπη τοῦ θ. love for God Lk 11:42; J 5:42; ἡ προσευχὴ τοῦ θ. prayer to God Lk 6:12. πίστις θεοῦ faith in God Mk 11:22. φόβος θεοῦ fear of, reverence for God Ro 3:18 al. (s. φόβος 2bα) If 1 Cor 1:25 is to be placed here (s. α above), τὸ μωρὸν τ. θ. refers to apostolic allegiance to God, which is viewed by outsiders as folly.

γ. τὰ τοῦ θεοῦ the things, ways, thoughts, or secret purposes of God 1 Cor 2:11. φρονεῖν τὰ τ. θ. Mt 16:23; Mk 8:33 s. φρονέω 2b (ἀτιμάζοντας τὰ τοῦ θ. Just., D. 78, 10 al.). ἀποδιδόναι τὰ τ. θ. τῷ θεῷ give God what belongs to God Mt 22:21; Mk 12:17; Lk 20:25.

δ. Almost as a substitute for the adj. divine IMg 6:1f; 15 (cp. Ath. 21, 4 οὐδὲν ἔχων θεοῦ [of Zeus]).

ⓖ The dat. τῷ θεῷ (s. B-D-F §188, 2; 192; Rob. 538f; WHavers, Untersuchungen z. Kasussyntax d. indogerm. Sprachen 1911, 162ff) is

α. dat. of advantage (cp. e.g. Ath. 26, 3 ὡς ἐπηκόῳ θεῷ) for God 2 Cor 5:13. Perh. (s. β) ὅπλα δυνατὰ τῷ θ. 10:4. The dat. of Ro 6:10f rather expresses the possessor.

β. ethical dat. in the sight of God, hence w. superl. force (s. Beginn. IV, 75, on Ac 7:20) very: μεγάλοι τῷ θ. B 8:4 (cp. Jon 3:3). ἀστεῖος τῷ θ. Ac 7:20. Perh. (s. α) ὅπλα δυνατὰ τ. θ. weapons powerful in the sight of God 2 Cor 10:4. This idea is usu. expressed by ἐνώπιον τοῦ θ.

ⓗ ὁ θ. is used as a vocative Mk 15:34 (Ps 21:2. θεός twice at the beginning of the invocation of a prayer: Ael. Dion. θ, 8; Paus. Attic. θ, 7 ‘θεὸς θεός’ ταῖς ἀρχαῖς ἐπέλεγον ἐπιφημιζόμενοι); Lk 18:11; Hb 1:8 (Ps 44:7; MHarris, TynBull 36, ’85, 129–62); 10:7 (Ps 39:9); AcPl Ha 3, 10; 5, 12; 31. S. also 2 and 3c and the beg. of this entry.

ⓘ θ. τῶν αἰώνων s. αἰών 3 and 4; θ. αἰώνιος s. αἰώνιος 2; θ. ἀληθινός s. ἀληθινός 3b; εἷς ὁ θεός s. εἷς 2b; (ὁ) θ. (ὁ) ζῶν s. [ζάω] 1aε.—ὁ μόνος θεός the only God (4 Km 19:15, 19; Ps 85:10; Is 37:20; Da 3:45; Philo, Leg. All. 2, 1f; s. Norden, Agn. Th. 145) J 5:44 (some mss. lack τοῦ μόνου); 1 Ti 1:17.—ὁ μόνος ἀληθινὸς θ. (Demochares: 75 Fgm. 2 p. 135, 7 Jac. [in Athen. 6, 62, 253c] μόνος θ. ἀληθινός) J 17:3. cp. the sim. combinations w. μόνος θ. Ro 16:27; Jd 25. μόνος ὁ θεὸς μένει AcPl Ha 2, 27.—θ. σωτήρ s. σωτήρ 1.—OHoltzmann, D. chr. Gottesglaube, s. Vorgesch. u. Urgesch.1905; EvDobschütz, Rationales u. irrat. Denken über Gott im Urchristent.: StKr 95, 1924, 235–55; RHoffmann, D. Gottesbild Jesu ’34; PAlthaus, D. Bild Gottes b. Pls: ThBl 20, ’41, 81–92; Dodd 3–8; KRahner, Theos im NT: Bijdragen (Maastricht) 11, ’50, 212–36; 12, ’51, 24–52.

④ that which is nontranscendent but considered worthy of special reverence or respect, god (Artem. 2, 69 p. 161, 17: γονεῖς and διδάσκαλοι are like gods; Simplicius in Epict. p. 85, 27 acc. to ancient Roman custom children had to call their parents θεοί; s. 2 above and note on σέβομαι).

ⓐ of humans θεοί (as אֱלֹהִים) J 10:34f (Ps 81:6; humans are called θ. in the OT also Ex 7:1; 22:27; cp. Philo, Det. Pot. Insid. 161f, Somn. 1, 229, Mut. Nom. 128, Omn. Prob. Lib. 43, Mos. 1, 158, Decal. 120, Leg. All. 1, 40, Migr. Abr. 84). θ. γίνεται τῶν λαμβανόντων (a benefactor) proves to be a god to recipients Dg 10:6 (cp. Pliny, NH 2, 7, 18; s. 2 above, beg.—Aristot., Pol. 3, 8, 1, 1284a of the superior pers. as a god among humans; Arcesilaus [III B.C.] describes Crates and Polemo as θεοί τινες=‘a kind of gods’ [Diog. L. 4, 22]; Antiphanes says of the iambic poet Philoxenus: θεὸς ἐν ἀνθρώποισιν ἦν [Athen. 14, 50, 643d]; Diod S 1, 4, 7 and 5, 21, 2 of Caesar; for honors accorded Demetrius, s. IKertész, Bemerkungen zum Kult des Demetrios Poliorketes: Oikumene 2, ’78, 163–75 [lit.]; Dio Chrys. 30 [47], 5 Πυθαγόρας ἐτιμᾶτο ὡς θεός; Heliod. 4, 7, 8 σωτὴρ κ. θεός, addressed to a physician; BGU 1197, 1 [4 B.C.] a high official, and 1201, 1 [2 B.C.] a priest θεός and κύριος; PMich 209, 11f [II/III A.D.] οἶδας ἄδελφε, ὅτει οὐ μόνον ὧς ἀδελφόν σε ἔχω, ἀλλὰ καὶ ὡς πατέρα κ. κύριον κ. θεόν; Just., A I, 26, 2 [Σίμων] θεὸς ἐνομίσθη καὶ … ὡς θεὸς τετίμηται; Tat. 3, 2 μὴ θεὸς ὤν [Empedocles]; Ath. 30, 2 Ἀντίνους … ἔτυχε νομίζεσθαι θεός of benefactors in gener. AcJ 27 [Aa II/1, 166, 4]).—JEmerton, JTS 11, ’60, 329–32.

ⓑ of the belly (=appetite) as the god of certain people Phil 3:19 (cp. Athen. 3, 97c γάστρων καὶ κοιλιοδαίμων. Also Eupolis Com. [V B.C.] Fgm. 172 K. [in Athen. 3, 100b]; on the use of θ. in ref. to impersonal entities [e.g. Eur., Cyclops 316 of wealth as a god] s. DDD 693f).

⑤ of the devil ὁ θ. τοῦ αἰῶνος τούτου 2 Cor 4:4 (s. αἰών 2a and WMüllensiefen, StKr 95, 1924, 295–99).—668–99. RAC XI 1202–78; XII 81–154; B. 1464. LfgrE s.v. θεός col. 1001 (lit.). Schmidt, Syn. IV 1–21. DELG. M-M. TW. Sv.

Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > θεός
112 οὐδείς

οὐδείς, οὐδεμία, οὐδέν (Hom.+.—The forms οὐθείς [Hs 9, 5, 6], οὐθέν [Lk 23:14; Ac 15:9; 19:27; 26:26; 1 Cor 13:2; Hm 4, 2, 1], οὐθενός [Lk 22:35; Ac 20:33 v.l.; 2 Cor 11:9] for which οὐδ-is freq. read as v.l. in mss. and edd., appear in the lit. since Aristotle [Jos., Ant. 5, 250; 6, 47 al.], in ins [Meisterhans³-Schw. 258f], and in pap [Mayser 181f], PStras II, 125, 4 [5/4 B.C.]; on the forms s. B-D-F §33; W-S. §5, 27f and note 62; Mlt-H. 111f; JWackernagel, Hellenistica 1907, 23; New Docs 2, 83; 4, 164f.—The LXX usage in Thackeray p. 58–62).

① as an adj. no οὐδεὶς προφήτης Lk 4:24. Cp. 16:13. παροιμία οὐδεμία J 16:29. Cp. 18:38; Ac 25:18; 27:22. οὐδὲν εἴδωλον 1 Cor 8:4a. οὐδὲν χρείαν ἔχω Rv 3:17. Cp. J 10:41. οὐδεὶς ἄλλος (UPZ 71, 15 [152 B.C.]) 15:24.—οὐδεμία ἐκκλησία … εἰ μὴ ὑμεῖς Phil 4:15.—W. other negatives: οὐ … οὐδεμίαν δύναμιν Mk 6:5.

② as a subst.

ⓐ οὐδείς no one, nobody Mt 6:24; 8:10; 9:16; Mk 2:21f; 5:4; 7:24; Lk 5:36f, 39; J 1:18 (οὐδεὶς πώποτε as PGM 5, 102 Osiris, ὸ̔ν οὐδεὶς εἶδε πώποτε; Jos., C. Ap. 2, 124); Ro 14:7b; 1 Cor 2:11; 3:11 and oft.—W. partitive gen. (Epict. 4, 1, 3 οὐδεὶς τ. φαύλων; Jos., Ant. 3, 321 οὐδεὶς τ. ἱερέων; Just., D. 16, 3 οὐδεὶς γὰρ ὑμῶν; Tat. 6:1 οὐδεμία τῶν ψυχῶν) οὐδεὶς ἀνθρώπων no one at all Mk 11:2. Cp. Lk 14:24. οὐδεὶς τ. ἀνακειμένων J 13:28. τῶν λοιπῶν οὐδείς none of the others Ac 5:13. οὐδ. ὑμῶν 27:34 (Diod S 14, 65, 2 οὐδεὶς ἡμῶν). Cp. Ro. 14:7a. Instead of the part. gen. we may have ἐκ (Jos., Bell. 7, 398) Lk 1:61; J 7:19; 16:5.—οὐδεὶς … εἰ μή no one … except Mt 11:27; 17:8; Mk 10:18; Lk 10:22; 18:19; J 14:6; 1 Cor 1:14; 8:4b; Rv 2:17; 14:3; 19:12. οὐδεὶς ἐξ αὐτῶν ἀπώλετο εἰ μή J 17:12.—Also οὐδεὶς … ἐὰν μή J 3:2; 6:44, 65. Used w. other negatives (Appian, Samn. 11 §4 οὐδένα λαβεῖν οὐδέν, οὔτε … οὔτε=nobody accepted anything, neither … nor) οὐ … οὐδείς (Appian, Bell. Civ. 1. 19 §80=nobody; Diog. L. 1, 53) Mt 22:16; Mk 3:27; 5:37; 12:14; Lk 8:43; J 8:15; 18:31; Ac 4:12; 1 Cor 6:5. οὓς δέδωκάς μοι οὐκ ἀπώλεσα ἐξ αὐτῶν οὐδένα J 18:9. οὐκέτι … οὐδείς Mk 9:8. οὐδεὶς οὔπω no one yet Lk 23:53 (v.l. οὐδέπω); οὐδεὶς οὔπω ἀνθρώπων Mk 11:2. οὐδέπω οὐδείς J 19:41; Ac 8:16. οὐδεὶς οὐκέτι Mk 12:34; Rv 18:11. οὐδὲ ἁλύσει οὐκέτι οὐδείς Mk 5:3.—οὐδενὶ οὐδέν 16:8 (Appian, Liby. 128 §613 οὐδὲν οὐδείς=no one [set fire to] anything [ruling out all exceptions]; Just., D. 44, 2 οὐδεὶς γὰρ οὐδέν … οὐδαμόθεν λαβεῖν ἔχει. For lit. on the silence of women s. FNeirynck, Evangelica ’82, 247–51). Cp. Lk 9:36. οὐδὲ … οὐδείς J 5:22.

ⓑ οὐδέν nothing

α. lit. οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν Mt 17:20. Cp. 10:26; 26:62; 27:12; Mk 7:15; J 1:3 v.l. Foll. by partitive gen. Lk 9:36b; 18:34; Ac 18:17; Rv 3:17 v.l. (Mussies 183). Foll. by εἰ μή nothing but Mt 5:13; 21:19; Mk 9:29; 11:13. οὐδὲν ἐκτὸς ὧν nothing but what Ac 26:22. οὐδὲν αὐτοῦ διεφθάρη no part of (Jonah) was damaged AcPlCor 2:30. Used w. other negatives: οὐ … οὐδέν Mk 14:60f; 15:4; Lk 4:2; J 3:27 v.l. (for οὐδὲ ἕν); 5:30; 9:33; 11:49. οὐ … οὐδενὶ τούτων 1 Cor 9:15a. οὐ … οὐδέν, ἄν (=ἐὰν) μή J 5:19. οὐκέτι … οὐδέν Mk 7:12; 15:5; Lk 20:40. οὐδὲν ὑμᾶς οὐ μὴ ἀδικήσει Lk 10:19 (s. ἀδικέω 2).

β. nonliterally worthless, meaningless, invalid (X., Cyr. 6, 2, 8; Diod S 14, 35, 5; Dio Chrys. 4, 60; 15 [32], 101 οὐδέν ἐστι=it means nothing, is unimportant; Tat. 27, 2 τῶν πολλῶν θεῶν ἡ ὁμήγυρις οὐδέν ἐστιν ‘the assembly of many gods amounts to nothing’) ὸ̔ς ἂν ὀμόσῃ ἐν τ. ναῷ, οὐδέν ἐστιν (the oath of) one who who swears by the temple is not binding Mt 23:16, 18. Cp. J 8:54; 1 Cor 7:19ab. εἰ καὶ οὐδέν εἰμι 2 Cor 12:11b. οὐθέν εἰμι 1 Cor 13:2 ([Tat. 26, 3 οὐδέν ἐστε] on the neut. referring to a masc. subj. s. B-D-F §131; Rob. 751).—Ac 21:24; 25:11.—γενέσθαι εἰς οὐδέν 5:36. εἰς οὐδὲν δὲ συνέβη τελευτῆσαι τὴν τάξιν αὐτῶν ultimately the (angels’) status was terminated Papias (4). εἰς οὐθὲν λογισθῆναι Ac 19:27. Antonym τίς 2.

γ. the acc. οὐδέν in no respect, in no way (Dio Chrys. 52 [69], 6; Just., D. 14, 1 οὐδὲν ὑμῖν χρήσιμοι; 68, 1 οὐδὲν ἂν βλαβείην.—B-D-F §154; 160; Rob. 751) οὐδὲν διαφέρει (the heir) differs in no respect Gal 4:1. οὐθὲν διέκρινεν Ac 15:9. Ἰουδαίους οὐδὲν ἠδίκηκα 25:10; cp. Gal 4:12. οὐδὲν ὑστέρησα 2 Cor 12:11a. οὐδὲν ὠφελοῦμαι 1 Cor 13:3. οὐδὲν γάρ σε ταῦτα ὠφελήσει AcPl Ha 2, 23. ἡ σὰρξ οὐκ ὠφελεῖ οὐδέν J 6:63. οὐδὲν οὐδενὸς χρῄζει εἰ μή (the Lord) requires nothing at all, except 1 Cl 52:1. οὐδὲν ἥμαρτεν Μάρκος οὕτως ἔνια γράψας ὡς ἀπεμνημόνευσεν Mark was not at fault in recording some things as he remembered them Papias (2:15). On οὐδέν μοι διαφέρει Gal 2:6 s. διαφέρω 3.—W. the same mng. ἐν οὐδενί Phil 1:20.—Somet. the later usage οὐδέν = οὐ (Aristoph., Eccl. 644; Dionys. Hal. [Rdm. 32, 5]; Epict. 4, 10, 36; POxy 1683, 13; BGU 948, 13) suggests itself, e.g. Ac 18:17; Rv 3:17.—M-M. Sv.

Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > οὐδείς
113 ἐλπίς

ἐλπίς, ίδος, ἡ (s. ἐλπίζω; Hom.+ ‘expectation, hope’, also ‘foreboding’ Aeschyl. et al.)

① the looking forward to someth. with some reason for confidence respecting fulfillment, hope, expectation:

ⓐ gener. hope, expectation, prospect ἐπʼ ἐλπίδι (for the spelling s. 1bα below) in hope (Ps.-Pla., Alc. 1, 105a ἐπὶ τίνι ἐλπίδι ζῇς; Eur., Herc. Fur. 804; X., Mem. 2, 1, 18; Diod S 13, 21, 7; Jos., Ant. 4, 36) 1 Cor 9:10a in a quotation (source unknown; cp. Sir. 6:19). παρʼ ἐλπίδα contrary to (all human) expectation (Aeschyl., Ag. 899; Aeneas Tact. 1020; Lycophron vs. 535; Dionys. Hal. 6, 25; Appian, Bell. Civ. 3, 22 §85; Philo, Mos. 1, 250; Jos., Bell. 3, 183, Vi. 380; Just., D. 2, 5) Ro 4:18. W. objective gen. (Diod S 16, 55, 4 τῆς εὐεργεσίας ἐλπίς; Appian, Celt. 1 §9 ἐλπὶς ἀναβιώσεως; Jos., Vi. 325 ἐ. κέρδους; Just., D. 8, 3 ἐ. … ἀμείνονος μοίρας) ἐλπὶς τ. ἐργασίας hope of gain Ac 16:19; μετανοίας IEph 10:1; Hs 6, 2, 4; 8, 7, 2; 8, 10, 2. W. gen. of the inf. (Dositheus 19, 6 ἐ. τοῦ δύνασθαι; Ath. 33, 1 τοῦ συνέσεσθαι θεῷ) τοῦ σῴζεσθαι Ac 27:20; τοῦ μετέχειν 1 Cor 9:10b. ἐλπίδα ἔχειν (oft. LXX and non-bibl. wr.) w. gen. of the inf. τοῦ μετανοῆσαι Hs 8, 6, 5. τῇ ἐ. ἐσώθημεν we are saved (or possess salvation) only in hope/anticipation (not yet in reality) Ro 8:24 (Diod S 20, 40, 1 περιεβάλετο ταῖς ἐλπίσι μείζονα δυναστείαν=he entertained prospects of control over a larger realm). ἡ ἐ. ἡμῶν βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν our expectations involving you are well founded (Paul is confident that the Cor. will hold out under oppression in the future as they have in the past) 2 Cor 1:7. Of the confidence that the Jews placed in their temple ματαία ἡ ἐ. αὐτῶν B 16:2 (on empty hope, s. Reader, Polemo 313).

ⓑ esp. pert. to matters spoken of in God’s promises, hope

α. without specif. ref. to Christian hope ἐπʼ ἐλπίδι (for the spelling ἐφʼ ἑλπίδι s. B-D-F §14; Rob. 224 and cp. an ins fr. Asia Minor: PASA II, 1888, p. 89 ln. 15 ἐπʼ ἐλπίδος and ln. 26 ἐφʼ ἑλπίδος) in (the) hope (Diod S 13, 21, 7 ἐπʼ ἐλπίδι [σωτηρίας]) Ro 8:20 (B-D-F §235, 2); cp. Tit 1:2. ἐπʼ ἐλπίδι ἐπίστευσεν full of hope he believed (in God) Ro 4:18. The ἐπʼ ἐ. of Ac 2:26 could also be understood in this way, but it is also prob. that in this quot. fr. Ps 15:9 the OT mng. in safety (Judg 18:7 B, 27 B; Hos 2:20; Pr 1:33) is correct, as 1 Cl 57:7 (Pr 1:33), unless, with Lat., Syr., and Copt. transl. and Clem. Al., Strom. 2, 22 πεποιθώς is to be added. Of Israel’s messianic hope Ac 23:6 (ἐ. καὶ ἀνάστασις for ἐ. τῆς ἀν. [obj. gen.] as 2 Macc 3:29 ἐ. καὶ σωτηρία); 26:6; 28:20. In imagery of one who combines γνώσις with interest in ζωή Dg 12:6.

β. of Christian expectation: abs. Ro 5:4f; 12:12; 15:13; 1 Cor 13:13 (cp. Pol. 3:3; on the triad: faith, hope, love s. on ἀγάπη 1aα; s. also WWeis, ZNW 84, ’93, 196–217); Hb 3:6; 6:11; 10:23; 1 Pt 3:15; Agr. 7; 2 Cl 17:7; IEph 1:2; IMg 7:1; expectation of resurrection 1 Cl 27:1. ἐ. ἀγαθή (Pla., Phd. 67c; X., Mem. 2, 1, 18 et al.; FCumont, Lux Perpetua ’49 p. 401–5 with numerous reff., including some from the mystery religions [IG V/2 p. 63: 64/61 B.C.]; μετὰ ἀγαθῆς ἐ. Hippol., Ref. 4, 49, 3; cp. ἐ. ἔχειν … ἀρίστας Orig., C. Cels. 4, 27, 14) 2 Th 2:16 (POtzen, ZNW 49, ’58, 283–85); ἐ. κρείττων Hb 7:19; ἐ. ζῶσα 1 Pt 1:3; cp. εἰς ἐ. B. 11:8. τὸ κοινὸν τῆς ἐ. the common hope 1 Cl 51:1; cp. κοινὴ ἐ. IPh 5:2; καινότης ἐλπίδος new hope IMg 9:1. W. subj. gen. Phil 1:20; ἐ. τῶν ἐκλεκτῶν 1 Cl 58:2; cp. 57:2. W. obj. gen., which designates the obj. of the hope (Ps.-Callisth. 1, 18, 1 ἱλαρὸς ἐπὶ τῇ τοῦ τέκνου ἐλπίδι=glad because of hope for the son; τῆς ἀναστάσεως Iren. 4, 18, 5 [Harv. II 208, 2]; Orig., C. Cels. 3, 3, 9; Did., Gen. 216, 16) ἐπʼ ἐ. τῆς ἐπαγγελίας because of hope in the promise Ac 26:6, cp. vs. 7; ἐ. ζωῆς αἰωνίου Tit 1:2; 3:7 (Ath. 33, 1); cp. B 1:4, 6; Hs 9, 26, 2; ἐ. τῆς δόξης τ. θεοῦ Ro 5:2; cp. Col 1:27; ἐ. σωτηρίας (cp. Aeneas Tact. ln. 14; Lucian, Abdic. 31; En 98:14; Philo, Leg. ad Gai. 329; Jos., Bell. 3, 194) 1 Th 5:8; 2 Cl 1:7. ἐλπίδα δικαιοσύνης ἀπεκδεχόμεθα Gal 5:5 is also obj. gen., since it is a blending of the two expressions ‘we await righteousness’ and ‘we have expectation of righteousness’ (cp. Job 2:9a προσδεχόμενος τὴν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μου); ἐ. τοῦ κυρίου ἡμῶν 1 Th 1:3 prob. belongs here also: hope in our Lord.—The gen. can also give the basis for the expectation: ἐ. τοῦ εὐαγγελίου hope that is based on the gospel Col 1:23; ἐ. τῆς κλήσεως the hope that is given w. the calling Eph 1:18; 4:4; ἐ. τῆς πίστεως hope that faith affords B 4:8; ὁ θεὸς τῆς ἐ. Ro 15:13. Sim. ἐ. εἰς (Plut., Galba 1061 [19, 6]; Achilles Tat. 6, 17, 5): ἐ. εἰς θεόν (εἰς τὸν θεόν Did., Gen. 150, 26) hope in God or directed towards God 1 Pt 1:21 (cp. AcThom 28 [Aa II/2, 145, 4]); εἰς τ. Ἰησοῦν B 11:11; cp. ἐ. ἐν (αὐτῷ Diod S 17, 26, 2): ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ Mt 12:21 v.l. ἐπὶ λίθον ἡ ἐ.; is (our) hope based on a stone? (w. ref. to Is 28:16) B 6:3.—As obj. of ἔχω: ἔχειν ἐλπίδα Ro 15:4; 2 Cor 3:12 (cp. Just., D. 141, 3); ἐ. μὴ ἔχοντες (Diod S 21, 12, 1 μηδεμίαν ἔχειν ἐλπίδα σωτηρίας) Eph 2:12; 1 Th 4:13; Hv 3, 11, 3; Hs 9, 14, 3; οὐκ ἔχουσιν ἐλπίδα (Wsd 3:18) Hv 1, 1, 9; ἀπώλεσάς σου τὴν πᾶσαν ἐ. 33, 7. W. ἐπί τινι in someone 1J 3:3 (cp. Appian, Bell. Civ. 3, 86 §354 ἐφʼ ἑνί; Lucian, Somn. 2; Ps 61:8; Is 26:3f; ἐπὶ τῇ μετανοίᾳ Orig., C. Cels. 3, 65, 17); likew. εἴς τινα (Thu. 3, 14, 1;—Appian, Liby. 51 §223 ἐλπίδα τῆς σωτηρίας ἔχειν ἔν τινι=place a hope of safety in someone) Ac 24:15; πρός τινα ibid. v.l. The obj. of the hope follows in the aor. inf. 2 Cor 10:15; in the acc. w. inf. Ac 24:15; w. ὅτι Ro 8:20f (v.l. διότι [q.v. 4]); Phil 1:20.

② that which is the basis for hoping, (foundation of) hope (ἐλπὶς … σύ, ὁ θεός PsSol 15:1; Thu. 3, 57, 4 ὑμεῖς, ὦ Λακεδαιμόνιοι, ἡ μόνη ἐλπίς; Plut., Mor. 169c; Oenom. in Eus., PE 5, 23, 5: for the Athenians in the Persian Wars, σωτηρίας ἐλπὶς μόνος ὁ θεός=God was their only hope for deliverence; IG III, 131, 1; Jer 17:7) of a Christian community 1 Th 2:19; of Christ, our hope 1 Ti 1:1 (sim. POxy 3239 [II A.D.] of Isis; New Docs 2, 77; EJudge, TynBull 35, ’84, 8); cp. Col 1:27; IEph 21:2; IPhld 11:2; IMg 11; ISm 10:2; ITr ins; 2:2; Pol 8:1.

③ that for which one hopes, hope, something hoped for (Vi. Aesopi G 8 P. ἀπὸ θεῶν λήμψεσθαι ἐλπίδας) ἐ. βλεπομένη οὐκ ἔστιν ἐ. something hoped for, when it is seen, is no longer hoped for=one cannot hope for what one already has Ro 8:24. διὰ τ. ἐλπίδα τὴν ἀποκειμένην ὑμῖν ἐν τ. οὐρανοῖς because of what you hope for, which is stored up for you in the heavens Col 1:5; προσδεχόμενοι τ. μακαρίαν ἐ. waiting for the blessed hope Tit 2:13 (cp. 2 Macc 7:14 τὰς ὐπὸ τοῦ θεοῦ προσδοκᾶν ἐλπίδας and Aristot. EN 1, 9, 10 οἱ δὲ λεγόμενοι διὰ τὴν ἐλπίδα μακαρίζονται of children who may be called fortunate in the present only because of latent promise). ἡ προκειμένη ἐ. Hb 6:18 (cp. Just., D. 35, 2 ἐν τῇ ἐ. κατηγγελμένῃ ὑπʼ αὐτοῦ).—PVolz, D. Eschatol. der jüd. Gemeinde ’34, 91ff; JdeGuibert, Sur l’emploi d’ ἐλπίς et ses synonymes dans le NT: RSR 4, 1913, 565–96; APott, D. Hoffen im NT 1915; WGrossouw, L’espérance dans le NT: RB 61, ’54, 508–32; DDenton, SJT 34, ’81, 313–20 (link w. ὑπομονή).—B. 1164. Schmidt, Syn. III 583–90. DELG s.v. ἔλπομαι. M-M. EDNT. TW. Spicq. Sv.

Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > ἐλπίς
114 ἐσθίω

ἐσθίω (Hom.+) and, mainly in the ptc., ἔσθω (Hom., also in other poets, rare in prose [Plut., Mor. p. 101d]; Coan ins, III B.C.: RHerzog, ARW 10, 1907, 400ff; 23; 27; 42; POslo 153, 15 [beg. II A.D.]; PGiss 80, 5; ostraca [BGU 1507, 14; 1508, 3; 4: III B.C.]; LXX; En 98:11 [?]. ἔσθων Lev 17:14; 1 Km 14:30; Sir 20:17; Mk 1:6; Lk 7:33f, 10:7 [the three last v.l.]; μὴ ἔσθετε Lev 19:26. ὅταν ἔσθητε Num 15:19. ἵνα ἔσθητε Lk 22:30. B-D-F §101; W-S. §15; Mlt-H. 238; Schwyzer, I 704 n. 1). Impf. ἤσθιον; fut. ἔδομαι LXX (Mel, P. 12, 80; 13, 83; 93, 697; 1 Cl 39:9; 57:6); 2 aor. ἔφαγον, w. extension of 1 aor. endings (B-D-F §84, 2; Rob. 333; cp. Schwyzer I 753f): 3 pl. ἐφάγοσαν Ps 77:29, 1 pl. ἐφάγαμεν 2 Km 19:43; fut. φάγομαι (B-D-F §74, 2; Mlt-H. 238), 2 sing. φάγεσαι Lk 17:8; Ruth 2:14 (W-S. §13, 6 and 17; B-D-F §87; Mlt-H. 198); pf. pass. ptc. acc. ἐδηδεμένους (Ath., R. 52, 20); pres. 3 sg. ἔσθεται Lev 11:34; Dt 12:22.

① to take someth. in through the mouth, usually solids, but also liquids, eat.

ⓐ w. acc. of thing (Hom. et al.) τί φάγωσιν (after neg.) anything to eat Mt 15:32; Mk 6:36; 8:1f; cp. Mt 6:25, 31; Lk 12:22 (s. Epict. 1, 9, 8; 19). τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως the consecrated bread Mt 12:4; Mk 2:26; Lk 6:4. Locusts and wild honey Mk 1:6. Manna (Ps 77:24) J 6:31, 49 (Just., D. 20, 4). Vegetables Ro 14:2b. Meat 14:21; 1 Cor 8:13; GEb 308, 31f; 34f (τὰς σάρκας αὐτῶν ‘one’s own flesh’ 4 [6] Esdr; POxy 1010). τὰ εἰδωλόθυτα 1 Cor 8:10; cp. vs. 7; Rv 2:14, 20 (Just., D. 34, 8; 35, 1). τὰς θυσίας (Sir 45:21; Ps 105:28) 1 Cor 10:18. τὰ ἐκ τοῦ ἱεροῦ food from the temple 9:13. τὴν σάρκα τ. υἱοῦ τ. ἀνθρώπου J 6:53 (which passage many interpret as referring to the Eucharist while others explain it as speaking of receiving Christ spiritually through faith). πάντα all kinds of food Ro 14:2a (μὴ πάντα ἐσθίοντες Just., 20, 3). τὰ παρατιθέμενα the food that is set before (one) Lk 10:8; 1 Cor 10:27. τὸ ἐν μακέλλῳ πωλούμενον 10:25. τὸ βιβλαρίδιον Rv 10:10 (cp. Ezk 2:8; 3:3). τὸ πάσχα the Passover meal, esp. the Passover lamb (2 Esdr 6:21; 2 Ch 30:18; ESchürer, Über φαγεῖν τὸ πάσχα 1883; Dalman, Jesus 81f) Mt 26:17; Mk 14:12, 14; Lk 22:8, 11, 15; J 18:28. κυριακὸν δεῖπνον φαγεῖν 1 Cor 11:20. ἄρτον ἐσθίειν eat a meal, w. bread as its main part (Ex 2:20; 1 Km 20:34; 2 Km 9:7; 3 Km 13:15 al.) Mt 15:2; Mk 3:20; 7:2, 5; Lk 14:1 (s. Billerb. IV 611–39: E. altjüd. Gastmahl); of the end-time banquet Lk 14:15 (cp. ἄρτον ζωῆς JosAs 15:4). τὸν ἑαυτοῦ ἄρτον ἐ. eat one’s own bread 2 Th 3:12. ἄρτον φαγεῖν παρά τινος eat someone’s bread vs. 8. τὰ παρά τινος what someone provides Lk 10:7. Neg. οὐκ ἔφαγεν οὐδέν he ate nothing at all Lk 4:2 (cp. Job 21:25 οὐ φαγὼν οὐδὲν ἀγαθόν; En 15:11 πνεύματα … μηδὲν ἐσθίοντα). Of complete abstinence μὴ ἐσθίων ἄρτον μήτε πίνων οἶνον 7:33. οὔτε ἐπὶ τὸ φαγεῖν οὔτε ἐπὶ τὸ πεῖν AcPl Ox 6, 7=Aa 241, 12f. οὐδέποτε ἔφαγον πᾶν κοινόν I have never eaten anything common at all Ac 10:14 (cp. 1 Macc 1:62; Just., D. 20, 3). Allegorical interpretation of Mosaic laws against eating forbidden foods B 10 (cp. Hierocles 26 p. 480 reinterpretation of the Pythagorean laws against forbidden foods as moral laws).—Of animals (Hom. et al.; Aelian, VH 1, 1; 2, 40; 3 Km 13:28; Is 65:25; Da 4:33 Theod.; GrBar 4:5 [δράκων]; 6:11 [Φοῖνιξ): birds τὰς σάρκας τινός eat someone’s flesh (Gen 40:19) Rv 17:16; 19:18. Swine Lk 15:16 (ὧν here is for ἅ by attraction, not a gen. dependent on ἐ., as it prob. is in X., Hell. 3, 3, 6; Ps.-Lucian, Asin. 21; such a constr. would be unique in our lit.).

ⓑ w. prepositions, to denote the thing of which one partakes:

α. w. ἀπό τινος (Lev 22:6; Num 15:19; Dt 14:12, 19; Pr 13:2; Da 4:33a; ApcSed 4:5; ApcMos 17 al.) dogs: ἐ. ἀπὸ τῶν ψιχίων eat the crumbs Mt 15:27; Mk 7:28 (on the pl. ἐσθίουσιν after the neut. κυνάρια cp. Lk 11:7; 1 Cl 42:2; B-D-F §133; s. Rob. 403f). ἀπὸ τραπέζης partake of a meal D 11:9. ἀπὸ τῆς εὐχαριστίας 9:5.

β. w. ἔκ τινος of/from someth. (Jdth 12:2; Sir 11:19; JosAs 16:7f; ApcMos 16f) ἐκ τοῦ ἄρτου eat (some of) the bread (2 Km 12:3; Tob 1:10; TestJob 7:10 ἐκ τῶν ἄρτων μου) 1 Cor 11:28; cp. J 6:26, 50f. ἐκ τῶν καρπῶν αὐτῶν Hs 9, 1, 10. ἐκ τοῦ γάλακτος τῆ ποίμνη get sustenance fr. the milk of the flock 1 Cor 9:7. ἐκ τ. θυσιαστηρίου Hb 13:10. ἐκ τ. ξύλου τ. ζωῆς from the tree of life Rv 2:7 (s. En 32:6); cp. μηκέτι ἐκ σοῦ μηδεὶς καρπὸν φάγοι (v.l. φάγῃ) Mk 11:14.

ⓒ used with other prep. expressions ἐ. μετά τινος eat w. someone (1 Km 9:19; Jdth 12:11; Job 1:4; Ezk 47:22; TestAbr B 4 p. 109, 10 [Stone p. 66]) Mt 9:11; 24:49; Mk 2:16; 14:18 (cp. Ps 40:10); Lk 5:30; 7:36. ἐνώπιόν τινος in someone’s presence (cp. ἐναντίον τ. θεοῦ Ex 18:12; Ezk 44:3) 13:26; 24:43. ἐπὶ τ. τραπέζης τινός at someone’s table (2 Km 9:11; cp. vs. 13; Da 11:27) Lk 22:30. διὰ προσκόμματος ἐ. eat with offense (i.e. so that one takes offense in doing so; perh. also so that one gives offense) Ro 14:20.

ⓓ abs. Mt 12:1; 14:20; 26:21, 26; Mk 7:3f; 14:18a, 22; Ac 27:35; D 12:3; B 7:5 al. Used w. λαμβάνειν (Gen 3:22) λάβετε φάγετε Mt 26:26b; οἱ ἐσθίοντες 14:21; 15:38. φάγωμεν κ. πίωμεν let us eat and drink 1 Cor 15:32 (Is 22:13; Ath., R. 72, 11). φάγε, πίε, εὐφραίνου Lk 12:19 (Aristobulus of Cass. [III B.C.]: 139 Fgm. 9 Jac. [cited in Strabo 14, 5, 9], statue of Sardanapalus w. the ins ἔσθιε, πῖνε, παῖζε• ὡς τἆλλα τούτου οὐκ ἄξια=‘Eat, drink, have fun. There’s nothing like it.’ This saying of Sardanapalus is also found in Arrian, Anab. 2, 5, 4. A similar thought in the Phrygian grave-ins: IGal 78, 11ff). τὸ φαγεῖν eating Mt 15:20; 1 Cor 11:21. διδόναι τινὶ φαγεῖν give someone someth. to eat (Ex 16:8, 15; Num 11:18, 21) Mt 14:16; 25:35, 42; Mk 5:43; 6:37; Lk 8:55; 9:13; J 6:52; Rv 2:7. φέρειν τινὶ φαγεῖν (cp. 2 Km 17:29) J 4:33. εὐκαιρέω φαγεῖν I find time to eat Mk 6:31. ἔχω βρῶσιν φαγεῖν I have food to eat J 4:32.—With the principle stated in 2 Th 3:10 cp. Lucian, Par. 13: when a pupil progresses well δότε αὐτῷ φαγεῖν; when he does not, μὴ δῶτε.

ⓔ ἐ. and πίνω are freq. found together, as in some pass. already quoted (Hom. et al.; very oft. LXX; En 102:9; 4 [6] Esdr [POxy 1010]; TestAbr A 4 p. 81, 16 [Stone p. 10]; B 5 p. 109, 16 [Stone p. 66]; JosAs 9:3 al.; Philo, Det. Pot. ins 113; Jos., C. Ap. 2, 234).

α. = receive support 1 Cor 9:4.

β. = eat a meal Lk 5:30; 17:8; 1 Cor 11:22; AcPl Ox 6, 7. Of a festive sacrificial meal 1 Cor 10:7 (Ex 32:6).

γ. in contrast to fasting—the latter expressed by ἐ. and πίνω w. a neg. (Iambl., Vi. Pyth. 28, 141 οὔτε πίνων οὔτε ἐσθίων) Mt 11:18; Lk 4:2 v.l.; 7:33; Ac 9:9; 23:12, 21—Mt 11:19; Lk 5:33; 7:34; B 7:5.

δ. of ordinary daily activities Lk 17:27f.

ε. of carefree, even luxurious or dissipated living Mt 24:49; Lk 12:19, 45; 1 Cor 15:32 (cp. Is 22:13).—HRiesenfeld, ConNeot 9, ’44, 10f.

② to do away with completely, fig. extension of mng. 1 (Hom. et al.; LXX) consume, devour (of fire Il. 23, 182; Is 10:17; 26:11) πυρὸς ἐσθίειν μέλλοντος τ. ὑπεναντίους fire, which is about to consume the adversaries Hb 10:27 (Is 26:11). ὁ ἰὸς … φάγεται τ. σάρκας ὑμῶν ὡς πῦρ the rust will eat your flesh like fire Js 5:3 (cp. Aeschyl., Fgm. 253 φαγέδαινα [an ulcer] σάρκας ἐσθίει ποδός; Is 30:27 ἡ ὀργὴ τοῦ θυμοῦ ὡς πῦρ ἔδεται). B. 327.—DELG s.v. ἔδω. M-M. EDNT. TW.

Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > ἐσθίω
115 εκτος

    I.

     ἐκτός

    I

    adv.

    1) прочь, вон

     (ῥίπτειν Soph.; ἕλκειν Plat.)

    οὐκ ἐ. εἶ ; Soph. — не уйдешь ли?, т.е. уходи прочь;

    εἰ δ΄ ἐ. ἔλθοις Soph. — если же ты преступишь (клятву);

    ὅ ἐ. Arst. — внешний;

    οἱ ἐ. Plat., Polyb. — посторонние, чужие, иноземцы;

    τὰ ἐ. Eur., Arst. — внешность, внешние вещи или обстоятельства;

    οἱ ἐ. (sc. τοῦ νῦν) χρόνοι Arst. — прошлое и будущее

    2) помимо

    ἐ. εἰ μή Luc. — если только не, разве лишь

    II

    praep. cum gen.

    1) вне

     (τείχεος Hom.; τῆς πολιτείας Arst.)

    πολιτικῶν καὴ στρατειῶν ἐ. γενέσθαι Plat. — не быть уже способным к несению государственной и военной службы

    2) кроме, за исключением

     (ἀποκτείνειν ἅπαντας ἐ. ὀλίγων Xen.)

    3) сверх, помимо

     (ἔχεις τι ἐ. τούτων λέγειν; Plat.)

    4) в стороне от, без

    ἐ. πημάτων εἶναι Soph. — не знать несчастий;

    ἐ. πρός τινος αἰτίης εἶναι Her. — быть невиновным перед кем-л.

    5) сверх, свыше

     ἐπείτε ἐ. πέντε ἡμερέων ἐγένετο Her. — по прошествии пяти дней

    6) помимо, вопреки, против

     (ἐλπίδος Soph.; δοκημάτων Eur.)

    II.

     ἑκτός

    3

    [adj. verb. к ἔχω См. εχω] могущий быть предметом обладания, которым можно владеть

     (ἀγαθὰ ἑκτὰ καὴ μεθεκτὰ καὴ ὑπαρκτά Diog.L.)

    III.

     ἕκτος

    I

    3

    [ἕξ] шестой Hom. etc.

    II

    ὅ (sc. μήν - лат. sextilis, позднее augustus) шестой месяц года (согласно римскому календарю, по которому год начинался в марте) Plut.

Древнегреческо-русский словарь > εκτος
116 нет

απρόσ. ως κατηγ.

1., δεν υπάρχει• δεν είναι• δεν έχω•

никого нет дома δεν είναι κανένας σπίτι•

нет худа без добра ουδέν κακόν αμιγές καλού•

в кассе нет денег το ταμείο δεν έχει χρήματα (στο ταμείο δεν υπάρχουν χρήματα)•

у меня нет времени δεν έχω καιρό (δεν ευκαιρώ).

2. όχι, δεν•

все собрались, а его нет как нет (- да -) όλοι συγκεντρώθηκαν, αυτός ακόμα δεν ήρθε•

он приехал или -? αυτός ήρθε ή όχι;•

нет ещё όχι ακόμα.

3. αρνητ. μόριο• όχι•, он прав όχι, αυτός έχει δίκαιο•

отвечай да или -? απάντα, ναι ή όχι;

4. μόριο

επιτακ. όχι, για, πω-πώ.

5. μόριο ερωτημ. αλήθεια; πραγματικά; άραγε;

6. (με το «так» εμπρός, με το «же» μετά ή και χωρίς αυτά)• όμως, αλλά, εν τούτοις, παρά ταύτα, παρ όλ αυτά.

7. έλλειψη, ανέχεια•

на нет и суда нет ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος ή άμα δεν έχεις δεν παίρνει ούτε κι ο Θεός.

εκφρ.

и -; нет да нет – ως τώρα λείπει (απουσιάζει)• (того) чтобы δεν υπάρχει διάθεση (συνήθεια, επιθυμία κ.τ.τ.) περί του πρακτέου

даи... από καιρό σε καιρό, που και που, αραιά και που•

а то -? – μήπως δεν είναι έτσι;•

ни да ни нет – ούτε ναι ούτε όχι•

на нет – στο ελάχιστο•

свести на нет – καταστρέφω εντελώς, εκμηδενίζω, εξοντώνω•

сойти (свестись) на нет – α) χάνομαι, εξαφανίζομαι: голос выступающего сошёл на нет η φωνή του ομιλητή έσβησε, β) μτφ. εκμηδενίζω, εξουθενώνω, εξοντώνω: в нетях (нетех) παλ. ανυπότακτος στρατού.

Большой русско-греческий словарь > нет
117 λαμβάνω

λαμβάνω, [tense] fut. λήψομαι ( λήψω only late, v.l. in LXX 1 Ma.4.18); [dialect] Ion.

A λάψομαι GDI5497.3
, al. (Milet., iv/iii B. C.), 5597.11 (Ephesus, iii B. C.), corrupted to λάμψομαι in Mss. of Hdt.1.199; [dialect] Dor.[tense] fut.[ per.] 2sg. λαψῇ Epich.34.2
, Theoc.1.4,10, inf. λαμψεῖσθαι PSI9.1091.19
; Hellenistic λήμψομαι PPar.14.47
(ii B. C.), CIG4224c (add.) ([place name] Telmessus), 4244 ([place name] Tlos), al.: [tense] aor. 2 ἔλᾰβον, [dialect] Ep. ἔλλᾰβον Il.24.170
, etc.; [dialect] Ion. Iterat. λάβεσκον Hes.Fr. 112
, Hdt.4.78, 130; imper. λαβέ Il.1.407
, etc.; written λάβε in [voice] Med. Ms. of A.Eu. 130, but λαβέ [dialect] Att.acc. to Hdn. Gr.1.431: [tense] pf. εἴληφα S.OT 643
, Ar.Ra. 591 (lyr.), etc. (dub.in Archil. 143); [dialect] Ion., [dialect] Dor., Arc. λελάβηκα Hdt.4.79
, IG42(1).121.68 (Epid., iv B. C.), 5(2).6.14 (Tegea, iv B. C.), also Eup.426; inf. λελαβήκειν IG 42(1).121.59
(Epid.), PSI9.1091.7: [tense] plpf. εἰλήφειν Th.2.88
, [dialect] Ion.[ per.] 3sg. λελαβήκεε v.l. in Hdt.3.42 ( κατα-); [dialect] Dor. [tense] pf. subj. [ per.] 3sg. ([etym.] παρ-) λελόνβῃ GDI5087b1
([place name] Crete):—[voice] Med., [tense] aor. 2 ἐλαβόμην, [dialect] Ep. ἐλλ-, Od. 5.325, etc.; [dialect] Ep. redupl. λελαβέσθαι 4.388
:—[voice] Pass., [tense] fut. ληφθήσομαι S.Ph.68
, Th.6.91, κατα-λελήψομαι Aristid.Or.54p.677D.
: [tense] aor. ἐλήφθην Ar.Eq. 101
, etc.; [dialect] Ion. ἐλάφθην SIG58.8
(Milet., v B. C.), ( κατ-) GDI5532.7 ([place name] Zeleia), ἐλάμφθην Hdt.2.89
, 6.92, 7.239 (- λάφθ- by erasure in cod. B); Hellenistic ἐλήμφθην IG14.1320
, Ev.Marc. 16.19 (ἀν-); [dialect] Dor. ἐλάφθην Archim.Aren.1.13
: [tense] pf. εἴλημμαι D.24.49
, Ar.Pl. 455; but in Trag.usu. λέλημμαι, A.Ag. 876, E. Ion 1113, IA 363 (troch.), Cyc. 433, cf. Ar.Ec. 1090 ( δια-); so later προ-λέληπτε (sic) Supp.Epigr.2.769 ([place name] Dura); [dialect] Ion. λέλαμμαι ( ἀπο-) Hdt.9.51, ( δια-) 3.117; inf. ἀνα-λελάφθαι Hp.Off.11
(acc. to many codd., Hsch.and Erot., - λελάμφθαι vulg.); [dialect] Ion.[ per.] 3pl. λελήφαται An.Ox.1.268
; [dialect] Dor. [tense] pf.imper. λελάφθω Archim. Con.Sph.3
, al.:—in the [tense] fut., [tense] aor. [voice] Pass., and [tense] pf. [voice] Pass. the a is short by nature in [dialect] Ion., prob. long in [dialect] Dor. and in Doricized Hellenistic forms such as λαμψοῦνται Test.Epict.5.14
, λάμψεσθαι IG5(1).1390.67
(Andania, i B. C.); it is marked long in [dialect] Aeol. λᾱμψεται Alc.Supp.5.9
:—of these tenses Hom. uses only [tense] aor. [voice] Act., and [tense] aor.[voice] Med. twice (v. supr.); the Homeric [tense] pres. is λάζομαι. —The word has two main senses, one (more active) take; the other (more passive) receive:

I take,

1 take hold of, grasp, seize, μάστιγα καὶ ἡνία Od.6.81
: freq. with χειρί or χερσί added, χειρὶ χεῖρα λαβόντες Il.21.286
; χερμάδιον λάβε χειρί 5.302
; χείρεσσι λαβὼν περιμήκεα κοντόν Od.9.487
; ἐν χείρεσσι λάβ' ἡνία Il.8.116
; ἐν χεροῖν λ. S.OT 913
; διὰ χερῶν λαβών Id.Ant. 916
; ἐς χέρας E.Hec. 1242
; ἐν ἀγκάλαις A.Supp. 481
, etc.; of an eagle, λ. ἄγραν ποσίν Pi.N.3.81
: c.acc. of the thing seized, λ. γούνατα Il.24.465
; but also c. acc. of whole, gen. of part seized, τὴν πτέρυγος λάβεν caught her by the wing, 2.316; τὸν δὲ πεσόντα ποδῶν ἔλαβε 4.463
; γούνων λαβὼν κούρην Od. 6.142
; λ. τινὰ τῆς ζώνης X.An.1.6.10
, etc.: sts. c. gen. only, ἀγκὰς ἀλλήλων λαβέτην χερσί they took hold of one another with their arms, Il.23.711:—freq. in [voice] Med., v. infr. B.

b take by violence, carry off as prize or booty, Il.5.273, 8.191, Hdt.4.130, S.Ph.68 ([voice] Pass.), 1431, etc.; capture a city, Plb.1.24.11, 3.61.8; ἐκ πόλιος.. ἀλόχους καὶ κτήματα Od.9.41
; of lions, λαβὼν κρατεροῖσιν ὀδοῦσιν Il.11.114
; ἵνα δαῖτα λάβῃσιν 24.43
; of an eagle, 17.678; of a dolphin, 21.24.

c λ. δίκην take, exact punishment, Lys.1.29,34, Isoc.4.181; ποινάς E.Tr. 360
, etc. (rarely for δοῦναι δίκην, v.infr.11.1 e); λ. τιμωρίαν D.18.280
.

2 of passions, feelings, etc., seize, μένος ἔλλαβε θυμόν Il.23.468
; Ἀτρεΐωνα.. χόλος λάβεν 1.387
; ὁππότε κέν μιν γυῖα λάβῃ κάματος 4.230
; τὸν δὲ τρόμος ἔλλαβε γυῖα 24.170
, al.; δὴν δέ μιν ἀμφασίη ἐπέων λάβε Od.4.704
; τοὺς Ἀθηναίους θάρσος ἔλαβε Th.2.92
; ἄχος X.Cyr. 5.5.6
; δέος Pl.Lg. 699c
; ἐπειδὴ καιρὸς ἐλάμβανε when the occasion came to them, i.e. occurred, Th.2.34, D.C.44.19; of fevers and sudden illnesses, attack, Hp.Morb.1.19, Th.2.49, Ar.Ec. 417, etc. (cf. λάζομαι, λῆψις):—[voice] Pass., λαμβάνεσθαι νόσῳ, ὑπὸ [νόσου], S.Tr. 446, Hdt.1.138; ἔρωτι X.Cyr.6.1.31
, etc. (reversely of the person, λ. θυμόν, etc., v. infr.11.3).

b of a deity, seize, possess, τινα Hdt.4.79:—[voice] Pass., τῇ Ῥέᾳ λαμβάνονται Luc.Nigr.37
.

c of darkness, etc., occupy, possess, εὖτ' ἂν κνέφας τεμενος αἰθέρος λάβῃ A.Pers. 365
.

3 catch, overtake, as an enemy, Il.5.159, 11.106, 126, etc.; λ. τινὰ στείχοντα θύραζε Od.9.418
; ζῶντες ἐλάμφθησαν Hdt.9.119
; simply, find, come upon, S.OT 1031, E. Ion 1339.

4 catch, find out, detect, Hdt.2.89 ([voice] Pass.); ποίῳ λαβών σε Ζεὺς ἐπ' αἰτιάματι; A.Pr. 196; τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λ. S.OT 266
: freq. c. part., κἂν λάβῃς ἐψευσμένον ib. 461; κλέπτοντα Κλέωνα λάβοιμι Ar.V. 759
; λ. τινὰ ψευδόμενον Pl.R. 389d
; τοῦτον ὑβρίζοντα λαβόντες D.21.97
: with Adj., ὅπως μὴ λήψομαί σε προπετῆ Men.Epit. 570
:—[voice] Pass., δρῶσ' ἐλήφθης S.Tr. 808
; ἐπ' αὐτοφώρῳ δεινὰ δρῶντ' εἰλημμένω Ar.Pl. 455
; ληφθεῖσαν ἐπ' αὐτοφώρῳ μηχανωμένην τι Antipho 1.3
; ἐλήφθη μοιχός Lys.13.66
: in good sense, οὐκ ἂν λάβοις μου μᾶλλον οὐδέν' εὐσεβῆ S.Ph. 1051
.

5 λ. τινὰ πίστι καὶ ὁρκίοισι bind him by.., Hdt.3.74; ἀραῖον λαβεῖν τινα S.OT 276
codd.

6 c. dupl. acc., take as, λαβὼν πρόβλημα σαυτοῦ παῖδα τόνδ' Id.Ph. 1007; ξυμπαραστάτην λ. τινά ib. 675; τοὺς Ἕλληνας λ. συναγωνιζομένους Isoc.5.86
.

7 τὴν Ἴδην λαβὼν ἐς ἀριστερὴν χεῖρα taking, keeping Ida to your left (nisi leg. λαβών, ἐς ..) Hdt.7.42; ἐν δεξιᾷ λ. τὴν Σικελίαν Th.7.1
; λ. τὸ στρατόπεδον κατὰ νώτου take in rear, i.e. be behind, Hdt.1.75; cf. ἀπείργω 11.2
, ἔχω (A) A.1.7.

8 λ. Ἑλληνίδα ἐσθῆτα assume it, Id.4.78, cf. 2.37; λ. ζυγόν Pi.P.2.93
.

b take food or drugs, Diocl.Frr. 121 ([voice] Pass.), 140, Sor.1.125, Gal.15.469.

9 apprehend by the senses, ὄμμασιν θέαν S. Ph. 537
, cf. 656; πρόσφθεγμά τινος ib. 234; ὁρᾶται, ἢ ἄλλῃ τινὶ αἰσθήσει λαμβάνεται Pl.R. 524d
.

b apprehend with the mind, understand, φρενὶ λ. τὸν λόγον Hdt.9.10
; νόῳ Id.3.41
; τῇ διανοίᾳ Pl. Prm. 143a
; λ. ἐν ταῖς γνώμαις βεβαίως X.Cyr.3.3.51
; ἐν νῷ Plb.2.35.6
: abs., λ. τὴν ἀλήθειαν Antipho 1.6
; μνήμην παρὰ τῆς φήμης λ. Lys.2.3
, cf. Pl.Phdr. 246d, etc.

c with Adv. added, take, i.e. understand in a certain manner, ταύτῃ ταῦτα ἐλάμβανον Hdt.7.142
; λάβετε [τοὺς λόγους] μὴ πολεμίως Th.4.17
; τὸ πρᾶγμα μειζόνως ἐλάμβανον took it more seriously, Id.6.27, cf. 61; ὀρθῶς λ. τὸν φιλοκερδῆ Pl.Hipparch. 227c
; λ. τι οὕτω, ὧδε, Arist.SE 174b27, Rh.Al. 1423a4; ὀργῇ καὶ φόβῳ τὸ γεγονὸς λ. Plu.Alc.18
: with παρά c.acc., λαμβάνω σε παρὰ βουκόλον .. PMag.Par.1.2434:—[voice] Pass., τρίτου καθεστῶσαι ἐπὶ πρώτου λαμβάνονται are used for the first person, A.D.Pron.78.22; with ἐς, εἰ ἐς κόρην λαμβάνοιτο be taken for a girl, Philostr.Im.2.32: less freq. c. dupl. acc., ὡς μεθυστικὰς λ. [τὰς ἁρμονίας] Arist.Pol. 1342b25, cf. S.E.P.1.179; τῆς νίκης ἆθλον τὴν ὑπεροχὴν τῆς πολιτείας λ. Arist.Pol. 1296a31
; τοῦτο λ. γιγνόμενον Id.Mete. 346a7
; also λ. περί τινος τί ἐστι Id.EN 1142a32
, cf. 1140a24, al.: also c. inf., λ. τι εἶναί τι Id.Mete. 389a29
, al.: with a relat. clause, οὕτω δεῖ λαμβάνειν, ἀλλ' οὐχ ὅτι .. Id.Metaph. 1053a27, cf. Str.2.5.1; εἰλήφθω ὁ ἄδικος ποσαχῶς λέγεται Arist.EN 1129a31
: in bad sense, πρὸς δέους λ. τι Plu.Flam.7
; πρὸς ἀτιμίας Id.Cic.13
; λ. δι' οἴκτου E. Supp. 194
; but also ἐν χάριτι καὶ δωρεᾷ λ. receive as a favour, Plb.1.31.6.

d in Logic, assume, take for granted, ἅπαν ζῷον λαμβάνει ἢ θνητὸν ἢ ἀθάνατον Arist.APr. 46b6
; λ. τὰς περὶ ἕκαστον ἀρχάς ib. 53a2, etc.:—[voice] Pass., τὰ ἐξ ἀρχῆς ληφθέντα ib. 26b30; αἱ εἰλημμέναι προτάσεις ib. 33a15, cf. Phld.Rh.2.46 S., Sign.35, Oec.p.5 J., S.E.P.2.89.

e take, i.e. determine, estimate, τὴν ξυμμέτρησιν τῶν κλιμάκων Th.3.20
; ἐντεῦθεν τὸ μέγεθος τῶν ἁμαρτημάτων Lycurg.66
; τὴν τιμωρίαν ποθεινοτέραν λ. Th.2.42
.

10 take in hand, undertake (cf. ληπτέον) , λ. τι ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον, opp. συνταχύνειν, Hdt.3.71; μηδένα πόνον λαβόντες without taking any trouble, Id.7.24; παλαισμάτων λ. φροντίδα Pi.N.10.22
.

11 take in, hold, τὸ στρατόπεδον πεζοὺς λ. περὶ τετρακισχιλίους Plb.3.107.10.

12 part. λαβών freq. seems pleonastic, but adds dramatic effect, λαβὼν κύσε χεῖρα took and kissed, Od.24.398, cf. Il.21.36: so in Trag. and Com., τί μ' οὐ λαβὼν ἔκτεινας; S.OT 1391, cf. 641; τῆ νῦν τόδε πῖθι λαβών Cratin.141
, etc.

b ingressive of ἔχων ( ἔχω (A) A.1.6), ἑτάρους τε λ. καὶ νῆα.. ἦλθον Od. 15.269
, cf. S.Tr. 259.

II receive,

1 have given one, get, receive, prop. of things (AB 106), ἄποινα Il.6.427
; τὰ πρῶτα 23.275
; ἀντίποινα S.El. 592
, v. infr.e; παρὰ βασιλέος δῶρα Hdt.8.10
, cf. Ar. Eq. 439; πρός τινος S.El.12
, etc.; ἀπὸ τῶν συκοφαντῶν X.Mem.2.9.4
; gain, win, κλέος Od.1.298
, S.Ph. 1347, etc.; ἀρετάν Pi.O.8.6
; κόσμον Id.N.3.31
codd. (v.l. ἔλαχες Sch.); ἀλκήν S.OT 218
, etc.; πρὸς τὸ μνηστεύεσθαι λ. ἡλικίαν attain.., Isoc.10.39; λ. νόστον E.IT 1016
, etc.; λ. τὴν ἀρχὴν τῆς θαλάττης Isoc.5.61
; μοναρχίαν S.Ant. 1163
; τέρψιν Id.Tr. 820
; χάριν Id.OT 1004
; κέρδος Ar.Ach. 906
: also in bad sense, λ. ὀνείδη S.OT 1494
; συμφοράν E.Med.43
; θάνατον Id.Hel. 201
(lyr.); γέλωτα μωρίαν τε incur.., Id. Ion 600; αἰτίαν ἀπό τινος Th.2.18
, etc.:—for λ. θυμόν, etc., v. supr.1.2 et infr. 3.

b receive hospitably, Od.7.255, cf. S.OC 284 ([etym.] ἔλαβες τὸν ἱκέτην ἐχέγγυον) which approaches this sense; καλῶς λ. τινά treat well, BGU843.10 (i/ii A. D.).

c receive in marriage, Hdt.1.199, 9.108, E.Fr.953.27, X. HG4.1.14, Isoc.10.39, PEleph.1.2 (iv B. C.), Men.Pk. 436; τοῖς λαμβάνουσιν ἐξ αὐτῶν, i.e. those who married their daughters, SIG1044.14 (Halic., iv/iii B. C.); also of the father taking a daughter-in-law, τῷ υἱῷ λ. τινά Men.Pk. 447
.

d λ. ὄνομα, ἐπωνυμίαν, receive a name, Pl. Plt. 305d, Smp. 173d.

e λ. δίκην receive, i.e. suffer, punishment, Hdt.1.115; τὴν ἀξίην λ. get one's deserts, Id.7.39; δίκην γὰρ ἀξίαν ἐλάμβανεν E.Ba. 1312
; λ. ζημίας D.11.11
.

f λ. ὅρκον receive an oath, Arist. Rh. 1377a8; λ. πιστά X.An.3.2.5
, al.; λ. λόγον demand an account, τινος for a thing, παρά τινος from a person, Id.Cyr.1.4.3, D.8.47.

g λ. ἐν γαστρί conceive, Hp.Prorrh.2.24; κῦμα λ., of the earth, A.Ch. 128.

h receive as produce, profit, etc., οἶνον ἐκ τοῦ χωρίου Ar.Nu. 1123
; [χρήματα] ἐκ τῆς ἀρχῆς Pl.R. 347b
; λ. ἑκατὸν τῆς δραχμῆς, ὀβολοῦ, purchase for.., Ar. Pax 1263, Ra. 1235, cf. Nu. 1395; πόθεν ἄν τις τοῦτο τὸ χρῖμα λάβοι; X.Smp.2.4.

i λ. πεῖράν τινος, v. πεῖρα.

2 admit of, ὁ μέγας κίνδυνος ἄναλκιν οὐ φῶτα λαμβάνει Pi.O.1.81
.

b admit, initiate, τοὺς ἐς τὰ τῆς τέχνης εἰλημμένους Hp.Decent.17
.

3 of persons conceiving feelings and the like , λ. θυμόν take heart, Od. 10.461: freq. in periphrasis, λ. φόβον, = φοβεῖσθαι, S.OC 729; αἰδῶ λ., = αἰδεῖσθαι, Id.Aj. 345; λ. ὀργήν, = ὀργίζεσθαι, E.Supp. 1050: so generally λ. ἀρχήν, = ἄρχεσθαι, Id.IA 1124; λ. ὕψος, ἐπίδοσιν, αὔξησιν, = ὑψοῦσθαι, ἐπιδιδόναι, αὐξάνεσθαι, Th.1.91, Isoc.4.10, Arist.GA 732b5, etc.; λ. κακόν τι Ar.Nu. 1310
; λ. νόσον take a disease, Pl.R. 610d; λ. μορφήν, τέλος, etc., Arist.GA 762a13, 744a21, etc.; αἱ οἰκίαι ἐπάλξεις λαμβάνουσαι receiving battlements, having battlements added, Th.4.69, cf. 115.

4 c. inf., receive permission to.., SIG996.6 (Smyrna, i A. D.).

B [voice] Med., take hold of, lay hold on, c. gen., [ σχεδίης] Od.5.325; τῆς κεφαλῆς, τῶν γουνάτων, Hdt.4.64, 9.76; χειρός E.Med. 899
, etc.; τοῦ βωμοῦ And.1.126
, etc.: c. dupl.gen., μου λαβόμενος τῆς χειρός Pl. Chrm. 153b
.

2 seize and keep hold of, obtain possession of, ἀρχῆς S.OC 373
; καιροῦ λαβόμενος seizing the opportunity, Is.2.28; λ. ἀληθείας Pl.Plt. 309d
: rarely c. acc., τόν.. λελαβέσθαι Od.4.388
.

3 lay hands upon, χαλεπῶς λαμβάνεσθαί τινος lay rough hands on him, deal hardly with him, Hdt.2.121. δ.

4 of place, λ. τῶν ὀρῶν take to the mountains, Th.3.24, cf. 106; Δήλου λαβόμεναι (sc. αἱ νῆες) reaching Delos, Id.8.80.

5 find fault with, censure, τινος Pl.Lg. 637c, Philostr.VA4.22.

6 λαβέσθαι ἑαυτοῦ check oneself, Hld.2.24.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > λαμβάνω
118 οὕτως

οὕτως, and before a consonant [full] οὕτω (but sts. οὕτως before a consonant, Ar.Av.63, Pl.Grg. 522c, D.23.34, PPetr.2p.20 (iii B. C.), PTeb. 124.18 (ii B. C.), etc., and οὕτω before a vowel is found in [dialect] Ep. Poets and [dialect] Ion. Prose, v. fin.); in [dialect] Att. strengthd.

A οὑτωσί Pl.Grg. 503d
, etc.; οὑτωσίν Hdn.Gr.1.509.2; v. οὗτος Α:—Adv. of οὗτος, in this way or manner, so, thus: οὕτως is antec. to ὡς, Il.4.178, Od.4.148, etc.; in [dialect] Att. also οὕτως ὥσπερ S.Tr. 475
, etc.; ὥσπερ.., οὕτω καὶ .. X.Cyr.1.4.21; ὡσαύτως, ὥσπερ.., οὕτω καὶ .. Pl. Ion 534a; also οὕτως, ὅπως .. S.Tr. 330, X.Cyr.1.1.2; poet. also ὥστε.., οὕτω δὲ .. S.Tr. 116 (lyr.): οὕτως is freq. left out after ὡς, ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς, καὶ ἐποίουν ταῦτα Th. 8.1
, cf. Theoc.7.45 sq.—In Prose, the relat. Pron. freq. follows instead of ὥστε, v. infr. III: when two modes are opposed, they are freq. expressed by οὕτω and ἐκείνως, τότε μὲν ἐκείνως, νῦν δ' οὕτω Isoc. 12.172
; οὕτω ῥᾷον ἢ 'κείνως Pl.R. 370a
, etc.—Sts. οὕτω or - ως refers to what follows, thus, as follows, οὕτω χρὴ ποιεῖν: ἐὰν .. X.An.2.2.2; οὑτωσὶ δὲ λογίζεσθε D.18.244
; οὕτω πως ὑπείληφα ib.269; οὑτωσί πως folld. by a quotation, Pl.Ap. 28c; καὶ οὕτως even so, even on this supposition, Th.1.10; οὐδ' οὕτως Id.2.76
, 6.89, Lys.1.14, v.l. in X.An.4.8.3: strengthd. οὕτω δή Il.2.158
; οὕτω γὰρ δή τοι 15.201
; οὕτω δή τι, v. infr. III; also οὕτω που so I ween, 2.116, Od.9.262, etc.; οὕτω πῃ Il.24.373
; ὣς ὁ μὲν οὕτως ἐστὶ σόος so in this way is he saved, Od.19.300:—Phrases:

1 οὕτω δὴ ἔσται so it shall be, ratifying what goes before, 11.348; ἔσσεται οὕτως 16.31
, etc.: in Prose οὕτως alone in answers, even so, just so, X.Oec.1.9; so ἢ οὐχ οὕτως;—οὕτω μὲν οὖν Pl.R. 551b
, etc.

2 emphat. with the imper., just, without more ado, ἔρρ' οὕτως Il.22.498
, cf. 21.184, Od. 6.218, 17.447; but, οὕτω νῦν ἀπόπεμπε as you say, 5.146.

3 in wishes or prayers, so, i.e. if you grant my prayer, οὕτως ἔρως σοι.. τελεσφόρος γένοιτο E.Med. 714
; οὕτω τί σοι δοίησαν αἱ Μοῦσαι.. τοῦτον.. δεῖρον Herod.3.1
; also in protestations, so, i.e. only if what I say is true, οὕτως ὀναίμην τῶν τέκνων, μισῶ τὸν ἄνδρ' (as in Engl., so help me God, so mote I thrive, etc.) Ar.Th. 469, cf. Men.Epit. 530, Herod.7. 25, Aristaenet.2.13; οὕτω.. νομιζοίμην σοφός, ὡς .. Ar.Nu. 520.

4 in colloquial phrase, beginning a story, οὕτω ποτ' ἦν μῦς καὶ γαλῆ there were once on a time.., Id.V. 1182; οὕτως ἦν νεανίσκος Id.Lys. 785
; ἦν οὕτω δὴ παῖς Pl.Phdr. 237b
.

5 οὕτω with gen., τούτων μὲν οὕτω so much for this, A.Ag. 950; οὕτω καὶ τῶν οἰκονομικῶν (v.l. τῷ -κῷ) so also of.., Arist.Pol. 1253b27; ὥσπερ Χαλκὶς.. τῆς Εὐβοίας.. κεῖται, οὕτω Χερρονήσου.. ἡ Καρδιανῶν πόλις as Chalcis in respect of Euboea.., so Cardia in respect of the Chersonese, D.23.182; so οὕτως ἔχω τινός or περί τινος, v. ἔχω (A) B. II. 2; also for εἰς τοῦτο, οὕτω δὲ τάρβους.. ἀφικόμην E.Ph. 361
codd. (dub. l.).

6 ὁ οὕτω καλούμενος, ὀνομαζόμενος, the so-called.., τῶν Ῥιπαίων οὕτω καλουμένων Ael.NA11.1
; τοῦ καὶ ὀνομασθέντος οὕτω ῥήτορος Hermog.Id.2.11
; Ποταμὸς δῆμος οὕτω καλούμενος P., a deme of that name, Str.9.1.22.

7 οὕτω, or οὕτω δή, freq. introduces the apodosis after a protasis, ἐπειδὴ περιελήλυθε ὁ πόλεμος.., οὕτω δὴ Γέλωνος μνῆστις γέγονε Hdt.7.158
, cf. 150, Th.1.131, 2.12,19, etc.; esp. after parts., ἐν κλιβάνῳ πνίξαντες, οὕτω τρώγουσι, i.e. ἐπειδὰν πνίξωσιν, οὕτω .., Hdt. 2.92, cf. 100; also οὕτω δή Id.7.174
; τὰ ἄλλα καταστρεψάμενος, οὕτως.. στρατεῦσαι ὕστερον Th.3.96
; εἰς τὰ σκληρότατα ἀποβλέποντες, οὕτως ἂν μᾶλλον συννοήσαιμεν Pl.Phlb. 44e
, cf. Grg. 457d, 507e, Ap. 29b; so ἔπειτα οὕτως X.An.7.1.4
: so also after the gen. abs., ὡς.. τῶν ἡγεμόνων ὑμῖν μὴ μεμπτῶν γεγενημένων, οὕτω τὴν γνώμην ἔχετε Th.7.15
, cf. X.Cyr.1.6.11, An.1.3.6, etc.

II sts. in a really inferential sense, as we say so for therefore, S.Ant. 677; οὕτω δή Pl.Phd. 61b
, etc.

III to such an extent, so, so much, so very, so excessively, καλὸς οὕτω Il.3.169
; πρυμνόθεν οὕτως so entirely, A.Th. 1061 (anap.), cf. Th. 2.47, X.Cyr.1.3.8; οὕτως τι Ar.Av.63
: freq. folld. by ὡς or ὥστε, Hdt.1.32, X.An.7.4.3, etc.: sts. the relat. ὅς takes the place of ὥστε, κρήνη οὕτω δή τι ἐοῦσα πικρή, ἣ.. κιρνᾷ (i. e. ὥστε κιρνᾶν) Hdt.4.52; οὐκ ἔστιν οὕτω μῶρος ὃς θανεῖν ἐρᾷ S.Ant. 220
; τίς δ' οὕτως ἄνους ὃς .. ; Ar. Ach. 736, cf. D.8.44; also δυσχείμερος αὕτη ἡ.. χώρη οὕτω δή τί ἐστι, ἔνθα (i. e. ὥστε ἐνταῦθα) τοὺς μὲν ὀκτὼ τῶν μηνῶν ἀφόρητος οἷος γίνεται κρυμός Hdt.4.28
: sts. no connecting Particle is used, αἱ [κεφαλαὶ] οὕτω δή τι ἰσχυραί, μόγις ἂν λίθῳ παίσας διαρρήξειας so excessively hard, you could scarcely break them, Id.3.12.

2 with [comp] Sup. Adj., τῆς οὕτω μεγίστης ἐγχειρήσεως ἀποσφαλείς Zos.5.19
.

IV sts., like αὔτως, with a diminishing power, so, merely so, simply, in Hom. always μὰψ οὕτω, Il.2.120 (for without μάψ he always uses αὔτως), cf. Hdt.1.5; μὴ διὰ μέθης.. ἀλλ' οὕτω πίνοντας πρὸς ἡδονήν Pl.Smp. 176e
, cf. Grg. 494e, Phdr. 235c, Tht. 147c, 158b, Thphr.Od.67, etc.; ἐν συνουσίᾳ καὶ διατριβῇ οὕτως ἰδίᾳ D.21.71
, cf. 1.20; τοὺς ὀδόντας.. οὕτως ἂν τοῖς δακτύλοις αὐτοῖς.. παρατρίβειν, i.e. without a dentifrice, Diocl. Fr.141; so οὕτω γε ἀπὸ στόματος Pl.Tht. 142d
; οὕτω ποτέ Id.Ly. 216c
; οὕτω πως D.1.20
; also, off-hand, at once, Pl.Grg. 464b, etc.; ἁπλῶς οὕτως Id.Lg. 633c
;
ἀλλ' οὕτως ἄπει
; so, without a word more.. ? S.Ph. 1067
;
ἢ στραφεὶς οὕτως ἴω
; Id.Ant. 315
, cf. E.Heracl. 374 (lyr.); ἐφεξῆς οὑτωσὶ καθεζόμενος D.21.119
; ὡς οὕτω γ' ἀκοῦσαι at first hearing, Pl.Euthphr.3b; so ὥς γε οὑτωσὶ ἀκοῦσαι Id.Ly. 216a
; ἀκούειν μὲν οὕτως ἁπλῶς Id.Phlb. 12c
; οὐ.. οὕτως ἄπει, = impune, E.Alc. 680.

V as Hebraism, οὕτως, = such a person (thing), οὕτως οὐδέποτε εἴδαμεν Ev.Marc.2.12
, cf. LXXGe.29.26, Ev.Matt.9.33, Ev.Luc.2.48, al.

B Position of οὕτω or οὕτως, mostly before the word which it limits, but in Poets sts. after, καλὸς οὕτω Il.3.169
; οὐδέ τι λίην οὕτω νώνυμός ἐστιν Od.13.239
; ἔρημος οὕτω, ἄγαν οὕτω, S.Ph. 487, 598: rarely at the end of a clause, Od.18.255, Hdt.7.170 (dub. l.): sts. separated from the word which it limits,
οὕτως ἔχει τι δεινόν
; S.Ph. 104
; οὕτως ἐπὶ δεινὰς ἁρπαγάς Pl.R. 391d
, cf. Th.2.11; οὕτω δ' ἦν ὁ Φίλιππος ἐν φόβῳ.., ὥστε .. D.18.33.

C Prosody. The last syll. of οὕτω is short before a vowel in Il.3.169, Od.3.315. The ι of οὑτωσί is always long, v. οὗτος init.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > οὕτως
119 εἰς

εἰς prep. w. acc. (Hom.+; s. the lit. under ἀνά, beg., also ATheimer, Die Präp. εἰς, ἐν, ἐκ im NT: Progr. z. 24. u. 29. Jahresbericht des niederösterr. Landes-Real-u. Obergymnasiums Horn 1896; 1901; AOepke, TW II 418–32), indicating motion into a thing or into its immediate vicinity or relation to something.

① extension involving a goal or place, into, in, toward, to

ⓐ into, toward, to after verbs of going, or those that include motion toward a place (also after subst. as ἄφιξις Tat. 37, 1 or πορεία 38, 1); so after ἄγω, ἀκολουθέω, ἀναβαίνω, ἀνάγω, ἀναχωρέω, ἀνέρχομαι, ἄπειμι, ἀπέρχομαι, ἀποδημέω, ἀποπλέω, γίνομαι δεῦρο, διαβαίνω, διαπεράω, διασῴζω, διέρχομαι, διώκω, εἰσάγω, εἴσειμι, εἰσέρχομαι, εἰσπορεύομαι, ἐκπηδάω, ἐκπλέω, ἐκπορεύομαι, ἐμβαίνω, ἐμβάλλω, ἐνδύνω, ἐξέρχομαι, ἐπανάγω, ἐπιβαίνω, ἐπιστρέφω, ἔρχομαι (s. Goodsp., Probs. 56f), εὐθυδρομέω, ἥκω, καθίζω, καταβαίνω (s. Goodsp., Probs. 52–54), κατάγομαι, καταντάω, καταπλέω, καταφεύγω, κατέρχομαι, μεταβαίνω, ὁρμάω, παραβάλλω, παραγίνομαι, πέτομαι, πλέω, πορείαν ποιοῦμαι, πορεύομαι, προάγω, συμβάλλω, συνάγομαι, συναναβαίνω, συνέρχομαι, ὑπάγω, ὑποστρέφω, ὑποχωρέω, φεύγω, χωρέω; s. these entries.

α. extension toward, in the direction of, a specific place to be reached. Hence w. nouns that denote an accessible place εἰς τὸν οἶκον into the house Mt 9:7; synagogue Ac 17:10; heaven Lk 2:15; abyss 8:31. φεύγειν εἰς τὰ ὄρη Mk 13:14. W. names of places and countries to Spain Ro 15:24, 28. εἰς Ἰερουσαλήμ vs. 25 al. Also on, in εἰς (τὰς) ὁδούς Lk 14:23; Mt 10:5, 10; εἰς ὁδόν Mk 6:8; 10:17. εἰς ἀγρόν 16:12. In another sense ἀναβαίνει εἰς τὸ ὄρος 3:13; Mt 15:29.—In the vicinity of, near, to (Jos., Vi. 115 εἰς τ. κώμην) εἰς (τὴν) θάλασσαν Mk 7:31; 3:7 v.l.; Mt 17:27. εἰς πόλιν (Hdt. 2, 169; 4, 200, 1; Diod S 15, 32, 2 παραγενόμενος εἰς πόλιν) J 4:5; cp. vs. 28. εἰς τό μνημεῖον 11:31, 38; 20:1, 3f (cp. vs. 6). ἐγγίζειν εἰς (Tob 11:1) Mt 21:1; Mk 11:1; Lk 18:35; 19:29. εἰς τοὺς φραγμούς to the hedges 14:23. κλίνειν τὸ πρόσωπον εἰς τ. γῆν toward the ground 24:5.

β. with focus on the area within the point reached. After verbs of sending, moving, etc., which result in movement or include a movement of the body to, into, among εἰς τὴν πόλιν into the city Mt 26:18 al.; boat Mt 8:23; J 6:17; world J 1:9; εἰς τ. ναόν 2 Th 2:4; εἰς (τὸ) μέσον (Sir 27:12; cp. 48:17): ἔστη εἰς τὸ μέσον (X., Cyr. 4, 1, 1), he (came and) stood among them J 20:19, 26; cp. Mk 14:60; Lk 6:8, also ἔγειρε εἰς τὸ μ. get up and come here Mk 3:3.—δέχεσθαι εἰς τὰς ἀγκάλας take in (into) one’s arms Lk 2:28 (cp. Jos., Ant. 8, 28).

γ. of movement directed at a surface of an area on, in: of striking (PRyl 145, 13f [38 A.D.] ἔδωκεν πληγὰς πλείους εἰς πᾶν μέρος τοῦ σώματος=gave many blows all over his body; cp. PTebt 39, 32) τύπτειν εἰς τ. κεφαλήν on the head Mt 27:30 (cp. Arrian, Anab. 2, 26, 4 ἐμβάλλειν εἰς τ. κεφαλήν). ῥαπίζειν εἰς τὴν σιαγόνα on the cheek 5:39.—εἰς τ. ὄμματα Mk 8:23; εἰς τ. ὁδόν 11:8; ἀναπίπτειν εἰς τ. ἔσχατον τόπον sit in the lowest place Lk 14:10; cp. vs. 8. εἰς τὴν χεῖρα, τοὺς πόδας on his hand, his feet Lk 15:22.

δ. of a position within a certain area be at, be in, be on εἰς is freq. used where ἐν would be expected (s. 1bβ below; for Mark usage s. JO’Rourke, JBL 85, ’66, 349–51)—(Hdt. 7, 239, 1; Diod S 13, 101, 3; 20, 30, 2; Vett. Val. index III p. 394b; PTebt 38, 14 [113 B.C.] εἰς ὸ̔ν ἐνοικεῖ … οἶκον; POxy 294, 6 [22 A.D.]; 929, 12; BGU 385, 5; 423, 7; Kaibel 134; LXX. Cp. GHatzidakis, Einl. in die neugr. Gramm. 1892, 210f; Mlt. 62f, 234f; Rob. 592f; Rdm.² 14; 140; B-D-F §205; EOldenburger, De Or. Sib. Elocutione, diss. Rostock 1903, 26ff) εἰς τ. κοίτην εἶναι Lk 11:7. εἰς τὴν οἰκίαν Mk 10:10. οἱ εἰς τ. οἶκόν μου (ὄντες) Lk 9:61. οἱ εἰς μακρὰν (ὄντες) Ac 2:39. καθημένου εἰς τὸ ὄρος Mk 13:3 (cp. Musonius 43, 18 H. καθῆσθαι εἰς Σινώπην). ὁ εἰς τὸν ἀγρὸν (ὤν) he who is in the field 13:16. γίνεσθαι εἰς τὴν Καφαρναούμ happen in Capernaum Lk 4:23. εἰς συναγωγὰς δαρήσεσθε you will be beaten in the synagogues Mk 13:9. εὑρέθη εἰς Ἄζωτον he found himself in A. Ac 8:40 (cp. Esth 1:5 τοῖς ἔθνεσιν τοῖς εὑρεθεῖσιν εἰς τ. πόλιν; Gen 37:17). ἀποθανεῖν εἰς Ἰερ. Ac 21:13 (cp. Aelian, VH 7, 8 Ἡφαιστίων εἰς Ἐκβάτανα ἀπέθανε). κατοικεῖν εἰς Ἰερ. Ac 2:5; cp. Mt 2:23; 4:13; Ac 7:4; Hb 11:9 (cp. Thu. 2, 102, 6; X., An. 1, 2, 24; Num 35:33; 2 Ch 19:4). χάριν, εἰς ἣν στῆτε the favor in which you stand 1 Pt 5:12. ἔχειν βιβλίον εἰς τὰς χεῖρας have a book in one’s hands Hv 1, 2, 2. πηλὸς γάρ ἐσμεν εἰς την χεῖρα τοῦ τεχνίτου for we are clay in the hand of the artisan. εἰς ταύτην τὴν πόλιν in this city 2, 4, 3 al.—εἰς=at or on (BGU 845, 20f; τραπέζας … εἰς ἃς ἤσθιον οἱ πτωχοί TestJob 25:5) ὁ ὢν εἰς τ. κόλπον τ. πατρός who leans on the breast (or reclines in the lap) of the Father (=who is on intimate terms w. the Father, s. κόλπος) J 1:18. In AcPlCor 2:35 the prepositions εἰς and ἐν appear to be carefully distinguished: τὰ δεσμὰ εἰς τὰς χείρας ἔχω … καὶ τὰ στίγματα ἐν τῷ σώματί μου.

ε. of presence in an area determined by other objects, esp. after verbs of sending, moving, etc. including ἀπολύω, ἀποστέλλω, βάλλω, βαπτίζω, δέχομαι, δίδωμι, ἐγκεντρίζω, ἐκβάλλω, ἐκπέμπω, ἐκχέω, ἐμβάπτω, ἐξαποστέλλω, καθίημι, μεταπέμπομαι, παρακύπτω, πέμπω, χαλάω; s. these entries. ἐμπίπτειν εἰς τοὺς λῃστάς fall among robbers Lk 10:36. εἰς τὰς ἀκάνθας among the thorns Mk 4:7; εἰς τ. λαόν Ac 4:17 et al., where the transl. depends on the verb in question. πνεύματος ἁγίου … ἀποσταλέντος εἰς αὐτήν (Μαρίαν) sent into her AcPlCor 2:5; cp. 2:10 ἔπεμψεν εἰς τοὺς προφήτας into the prophets; 2:14 κατέπεμψε … εἰς Μαρίαν.—ἔστη εἰς τὸ κριτήριον she stood before the tribunal GJs 15:2 (difft. J 20:19, 26, s. 1aβ).

ⓑ of direction toward something without ref. to bodily motion.

α. w. verbs of looking (fr. Od. 10, 37; Il. 3, 364; LXX) ἀναβλέπειν εἴς τι look up toward someth. (2 Macc 7:28; Sus 35 Theod.) Mk 6:41; Lk 9:16; Ac 22:13; cp. ἀτενίζω, βλέπω, ἐμβλέπω, ὁράω (Just., D. 112, 1).—ἐπαίρειν τοὺς ὀφθαλμοὺς εἴς τινα raise one’s eyes toward someone Lk 6:20.

β. after verbs of saying, teaching, proclaiming, preaching, etc. (Trag.; Hdt. 8:26, 3; Thu. 1, 72, 2; 5, 45, 1 and many later wr., incl. LXX) λαλεῖν εἰς τ. κόσμον say to the world J 8:26. τὸ εὐαγγέλιον εἰς ὅλον τ. κόσμον the gospel in the whole world Mk 14:9. εἰς πάντα τὰ ἔθνη 13:10; Lk 24:47. εἰς ὑμᾶς 1 Th 2:9. εὐαγγελίζεσθαι εἴς τινα 2 Cor 10:16; 1 Pt 1:25; γνωρίζειν Ro 16:26. ἀπαγγέλλειν τι εἴς τινα Mk 5:14; Lk 8:34. διαμαρτύρεσθαι εἰς Ἰερουσαλήμ, μαρτυρεῖν εἰς Ῥώμην bear witness in Jerusalem, Rome Ac 23:11. ἵνα εἰς Νινευὴ μὴ κηρύξῃ AcPlCor 2:29. In these and similar cases εἰς approaches ἐν in mng.; s. 1aδ.

γ. The same is true of βαπτίζεσθαι εἰς τὸν Ἰορδάνην Mk 1:9 and νίπτεσθαι εἰς τὴν κολυμβήθραν J 9:7; these expr. look like exx. of the interchange of εἰς and ἐν, but were orig. formed on the analogy of X., Cyr. 1, 3, 5 ἀποκαθαίρει τὴν χεῖρα εἰς τὰ χειρόμακτρα= lit. ‘into the towels’; cp. Epict. 3, 22, 71 ἵνʼ αὐτὸ (sc. τὸ παιδίον) λούσῃ εἰς σκάφην; Alciphron, Ep. 3, 7, 1; Athen. 10, 438e.

② extension in time, to, until, on

ⓐ w. indication of specific time

α. up to which someth. continues εἰς τέλος to the end (Epict. 1, 7, 17) Mt 10:22; 24:13; Mk 13:13. εἰς ἐκείνην τὴν ἡμέραν until that day 2 Ti 1:12 (Ath. 2, 1 εἰς … τὴν σήμερον ἡμέραν). εἰς ἡμέραν Χριστοῦ Phil 1:10. εἰς Χριστόν until the coming of the Messiah Gal 3:24.

β. for or on which someth. happens μεριμνᾶν εἰς τὴν αὔριον be anxious for tomorrow Mt 6:34; cp. Hs 6, 5, 3; εἰς τὸ μέλλον for the future 1 Ti 6:19. εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον on the next Sabbath Ac 13:42. εἰς ἡμέραν (UPZ 66, 5 [153 B.C.]) for the day Phil 2:16; cp. Eph 4:30; Rv 9:15.

γ. at which someth. takes place (Appian, Mithrid. 74 §321 ἐς ἑσπέραν=in the evening; Epict. 4, 10, 31 αὔριον ἢ εἰς τὴν τρίτην; En 1:1 οἵτινες ἔσονται εἰς ἡμέραν ἀνάγκης) εἰς τὸν καιρὸν αὐτῶν in their time Lk 1:20; εἰς τὸ μέλλον in the future 13:9. εἰς τέλος in the end, finally (Hdt. 3, 403; Gen 46:4; Ps.-Clem., Hom. 18, 2) 18:5 (B-D-F §207, 3 prefers mng. 3 below and ὑπωπιάζω 3; s. also Mlt-Turner 266). εἰς τὸ πάλιν=πάλιν 2 Cor 13:2; s. Schmid I 167; II 129; III 282; IV 455; 625. εἰς ταχεῖαν soon AcPlCor 2:3.

ⓑ to indicate duration of time for, throughout (Nicol. Dam.: 90 Fgm. 4 p. 332, 16 Jac. εἰς νύκτα; Arrian, Anab. 4, 30, 1 ἐς τρεῖς ἡμέρας; Just., D. 2, 5 εἰς μακρὰν for a long time) εἰς ἔτη πολλά for many years Lk 12:19. εἰς τὸν αἰῶνα, εἰς τοὺς αἰῶνας (αἰών 1b) forever Mt 21:19; Mk 3:29; 11:14; Lk 1:33; J 8:35 and oft. εἰς ἡμέραν αἰῶνος to the day of eternity 2 Pt 3:18. εἰς γενεὰς καὶ γενεάς for generation after generation Lk 1:50. εἰς τὸ διηνεκές forever Hb 7:3; 10:1, 12, 14 (cp. Thu. 2, 64, 3 ἐς ἀί̈διον).

③ marker of degree, up to: εἰς τέλος completely, fully, absolutely (s. Just, A I, 44, 12 and on τέλος 2bγ) 1 Th 2:16; B 4:7; 19:11; Hv 3, 7, 2; m 12, 2, 3; Hs 8, 6, 4; 8, 8, 5; 8, 9, 3.—J 13:1 combines in εἰς τέλος the mngs. to the end (s. 2aα above) and to the uttermost (cp. Appian, Mithrid. 58 §239 ἡμῶν ἀμυναμένων ἤδη καὶ ἀμυνουμένων ἐς τέλος=we have defended ourselves up to now and will defend ourselves ἐς τέλος). εἰς τὰ ἄμετρα 2 Cor 10:13, 15 (cp. PVat A 12=Witkowski 36, 12 [168 B.C.] εἰς τὰ ἔσχατα). εἰς περισσείαν 10:15. εἰς ὑπερβολήν (Eur., Hipp. 939; Aeschin., F. Leg. 4) 4:17. εἰς τὸ παντελές (q.v. 2) Lk 13:11; Hb 7:25 (Tat. 6, 1).

④ marker of goals involving affective/abstract/suitability aspects, into, to

ⓐ of entry into a state of being w. verbs of going, coming, leading, etc., used in a fig. sense: ἀπέρχεσθαι εἰς κόλασιν αἰώνιον Mt 25:46 (cp. Sir 41:10). εἰσφέρειν εἰς πειρασμόν 6:13. πορεύεσθαι εἰς θάνατον Lk 22:33. ὑπάγειν εἰς ἀπώλειαν Rv 17:8, 11. βάλλειν εἰς θλῖψιν 2:22. παραδιδόναι εἰς θλῖψιν Mt 24:9; cp. 2 Cor 4:11; Lk 24:20. συγκλείειν εἰς ἀπείθειαν Ro 11:32. ἐμπίπτειν εἰς κρίμα 1 Ti 3:6f; cp. 6:9 (and Ath. 24, 5 εἰς ἐπιθυμίαν πεσόντες παρθένων). ἄγειν εἰς μετάνοιαν Ro 2:4; cp. Hb 2:10 εἰς δόξαν. (Just., A I, 10, 4 εἰς πίστιν; 42, 11 εἰς ἐπίστασιν καὶ ἀνάμνησιν.) αἰχμαλωτίζειν εἰς ὑπακοήν 2 Cor 10:5. ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν Hb 6:6; cp. 2:10. Sim. ἀπάγω, ἀποβαίνω, εἰσέρχομαι, εἰσφέρω, ἐκβάλλω, ἐλευθερόω, ἐπιστρέφω, κατευθύνω, μεταβαίνω, ὁδηγέω et al.; s. these entries.

ⓑ of change from one state to another w. verbs of changing: στρέφειν (Esth 4:17h; 1 Macc 1:39), μεταστρέφειν (Sir 11:31; 1 Macc 9:41; 3 Macc 6:22) τι εἴς τι Rv 11:6; Ac 2:20 (Jo 3:4); Js 4:9. μεταλλάσσειν Ro 1:26. μετασχηματίζεσθαι (q.v. 2) 2 Cor 11:13f; μετατίθεσθαι εἰς turn away to Gal 1:6.

ⓒ of actions or feelings directed in someone’s direction in hostile or friendly sense (Thu. 1, 38; 66; 130; X., Cyr. 1, 3, 5; Paus. 7, 9, 3; 7, 10, 2; Aelian, VH 11, 10).

α. in a hostile sense (Arrian, Anab. 1, 1, 4; PEleph 1, 9 [311/310 B.C.] κακοτεχνεῖν εἰς Δημητρίαν; UPZ 170b, 47 [127 B.C.]): ἁμαρτάνειν εἴς τινα (Herodian 7, 9, 11; EpJer 12; Jdth 5:20; 11:10) sin against someone Lk 15:18, 21. βλασφημεῖν εἴς τινα (Bel 8 Theod.; Just., D. 122, 2) defame someone Mk 3:29; Lk 12:10; 22:65; θαρρεῖν εἴς τινα 2 Cor 10:1. ψεύδεσθαι εἴς τινα (Sus 55; 59 Theod.) Col 3:9. Also w. nouns and adj. (Paus. 7, 8, 4; PFay 12, 7 [c. 103 B.C.] ἀδικήματα εἴς με; En 97:7 μνημόσυνον εἰς ὑμᾶς κακόν) Ac 6:11; 23:30; Ro 8:7.

β. in a friendly sense: μακροθυμεῖν 2 Pt 3:9. τὸ αὐτὸ φρονεῖν Ro 12:16. So also πιστεύειν εἴς τινα trust or believe in someone Mt 18:6; Mk 9:42 and oft. (s. πιστεύω 1aε). Also w. nouns (OGI 49, 10 [III B.C.] φιλοτιμία εἰς; 51, 4; UPZ 22, 18 [162 B.C.]; 39, 5 εἰς τὸ θεῖον εὐσέβεια; 2 Macc 9:26 εὔνοια; Tat. 16:2 τῆς εἰς αὐτοὺς [δαίμονας] θρησκείας) ἀγάπη Ro 5:8; 2 Cor 2:4, 8; Col 1:4; 1 Th 3:12. ἐλπίς (2 Macc 9:20; Synes., Ep. 104 p. 264a εἰς τὸν κομήτην ἐ.) Ac 24:15. κοινωνία Phil 1:5 (Tat. 18, 2); πεποίθησις 2 Cor 8:22. δύναμις Eph 1:19. πίστις (Jos., Ant. 16, 48; 18, 334) Ac 20:21; 24:24; 26:18; Col 2:5; and adj. φιλόξενος 1 Pt 4:9; χρηστός Eph 4:32. διακονία Ro 15:31 (cp. the v.l. Ac 12:25 and s. JDupont, NovT 1, ’56, 275–303); 2 Cor 8:4. The context of 1 Pt 1:11 suggests consolation of Christians for the sufferings they endure in a hostile environment, hence REB: sufferings in Christ’s cause; for εἰς Χρ. construed genitivally (UPZ 180a II, 2 [113 B.C.] χωρὶς τοῦ εἰς αὐτὴν οἴκου; PTebt 16:9f contains a restoration of εἰς) s. NRSV ‘sufferings destined for Christ’ (for a parallel expr. in a hostile sense cp. Polyb. 1, 7, 12 τῆς εἰς ἐκείνους τιμωρίας; 1, 69, 7; 38, 1 [4], 13; s. [s.v. ἀνά beg.] Kuhring 13; Rudberg 201).

ⓓ w. the vocation, use, or end indicated for, as: αἱρέομαι εἴς τι 2 Th 2:13. ἀφορίζω Ro 1:1; Ac 13:2. προγράφω Ro 15:4; Jd 4. ἀποστέλλω Hb 1:14. πέμπω Phil 4:16; 1 Th 3:2, 5. ποιῶ τι εἰς 1 Cor 10:31; 11:24. S. also under κεῖμαι, προορίζω, τάσσω, τίθημι.—εἰμὶ εἴς τι serve as someth. (s. εἰμί 6; also ins 134, 33ff fr. the Delphinion at Miletus [I A.D.] 1914; s. Dssm., LO 97, 1 [LAE 123]; Ar. 5, 1 ὕδωρ … εἰς χρῆσιν τῶν ἀνθρώπων γέγονε) 1 Cor 14:22; for destruction Col 2:22; as a testimony Js 5:3. Used w. a noun σκεῦος εἰς τιμήν, ἀτιμίαν a vessel meant for honorable, dishonorable use Ro 9:21; cp. vs. 22f; 2 Ti 2:20f; φύλλα τοῦ ξύλου εἰς θεραπείαν Rv 22:2. φῶς εἰς ἀποκάλυψιν a light serving as a revelation Lk 2:32. θεράπων εἰς μαρτύριον τῶν λαληθησομένων a servant to bear witness to what would be said Hb 3:5. (Cp. Just., A I, 66, 1 τὸ … εἰς ἀναγέννησιν λουτρόν). W. acc. of pers. (Just., A II, 12, 4 συκοφαντίᾳ τῇ εἰς ἡμᾶς; Tat. 17, 3 τὴν εἰς τοὺς μεμηνότας βοήθειαν) ἡ εἰς ὑμᾶς χάρις the grace meant for you 1 Pt 1:10. διδόναι εἴς τι pay out for someth., money for a field Mt 27:10.

ⓔ w. the result of an action or condition indicated into, to, so that: αὐξάνειν εἰς ναόν grow into a temple Eph 2:21. πληροῦσθαι εἴς τι 3:19. λυπηθῆναι εἰς μετάνοιαν be grieved so that repentance takes place 2 Cor 7:9. Of prayer ἀναβαίνειν εἰς μνημόσυνον Ac 10:4. ὁμολογεῖν εἰς σωτηρίαν confess to salvation = so as to receive salvation Ro 10:10; cp. 1:16; 1 Pt 2:2; εἰς ἔπαινον κτλ. to praise etc. 1 Pt 1:7; εἰς βοήθειαν (1 Ch 12:17; Jdth 6:21; JosAs 23:4) Hb 4:16; cp. 10:39; Rv 13:3; Ro 6:16; 8:15; 13:4, 14; 1 Cor 11:34; 2 Cor 2:16 al.; εἰς κενόν (s. κενός 3) 2 Cor 6:1; Gal 2:2; Phil 2:16; 1 Th 3:5. σχίζειν εἰς δύο tear in two Mt 27:51; Mk 15:38. Cp. GPt 5:20 (cp. Polyb. 2, 16, 11; Lucian, Symp. 44, Tox. 54; 1 Km 15:29; Tob 5:3 S; 1 Macc 9:11; Ath. 18, 3 ᾠὸν … εἰς δύο ἐρράγη). W. subst. inf. foll. so that Ro 1:20; 3:26; 4:18; 6:12; 7:4; 1 Th 3:13; 2 Th 2:10f; Hb 11:3 al.

ⓕ to denote purpose in order to, to (Appian, Liby. 101 §476 ἐς ἔκπληξιν=in order to frighten; Just., A I, 21, 4 εἰς προτροπήν ‘to spur on’) εἰς ἄγραν in order to catch someth. Lk 5:4. εἰς ἀπάντησιν, συνάντησιν, ὑπάντησίν τινι (s. these 3 entries) to meet someone, toward someone Mt 8:34; 25:1; J 12:13. εἰς μαρτύριον αὐτοῖς as a witness, i.e. proof, to them Mt 8:4; 10:18; 24:14 al. εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν for forgiveness of sins, so that sins might be forgiven Mt 26:28; cp. Mk 1:4; Lk 3:3; Ac 2:38. εἰς μνημόσυνόν τινος in memory of someone Mt 26:13; Mk 14:9; cp. Lk 22:19 al. (εἰς μνημόσυνον En 99:3). εἰς ὅ for which purpose (Hdt. 2, 103, 1) Col 1:29; otherw. 2 Th 1:11 with this in view; εἰς τί; why? (Wsd 4:17; Sir 39:16, 21) Mt 14:31; Mk 14:4; 15:34; Hm 2:5; D 1:5. εἰς τοῦτο for this reason or purpose Mk 1:38; Lk 4:43 v.l.; J 18:37; Ac 9:21; 26:16; Ro 9:17; 14:9; 2 Cor 2:9; 1J 3:8; Hs 1:9 (Just., A I, 13, 3). εἰς αὐτὸ τοῦτο for this very reason 2 Cor 5:5; Eph 6:22; Col 4:8. W. subst. inf. foll. (X., Ages. 9, 3, Mem. 3, 6, 2; Just., A I, 9, 5) in order to (oft. LXX; neg. μή in order not to; s. B-D-F §402, 2) Mt 20:19; 26:2; 27:31; Mk 14:55 and oft.—εἰς ὁδόν for the journey 6:8.

ⓖ As in Mod. Gk., it is used for the dat., esp. the dat. of advantage, but also= for in general (X., An. 3, 3, 19 τ. ἵππους εἰς ἱππέας κατασκευάσωμεν; Lycurg. 85 διεκαρτέρουν εἰς τ. πατρίδα; UPZ 180a I, 7 [113 B.C.] τὸν εἰς Τάγην οἶκον ᾠκοδομημένον; BGU 37, 4f [51 A.D.] ξύλα εἰς τοὺς ἐλαιῶνάς μου wood for my olive orchards; PLond I, 43, 9 p. 48 [II B.C.]; PTebt 5, 77; POxy 37 I, 9; EpJer 9; Sir 37:7, cp. vs. 8; Jdth 14:2; Bel 3 Theod., vs. 22 LXX) εἰς πάντα τ. λαόν Lk 9:13; cp. 3J 5. εἰς ἡμᾶς Eph 1:19; cp. Col 1:25; 1 Th 4:10; Ro 10:12. χρείαν ἔχειν εἰς τ. ἑορτήν J 13:29; cp. Mk 8:19f; Gal 2:8; 1 Th 2:9; 5:15 et al.—εἰς is commonly used in speaking of the person for whom a payment etc. is made (Dssm., B 113–15; NB 23 [BS 117f; 194f]) 1 Cor 16:1; 2 Cor 8:4; 9:1, 13; Ro 15:26; Ac 24:17. εἰς λόγον τινός in an account for someth. (POxy 275, 19; 21 [66 A.D.]; 496, 10; 530, 15) Phil 4:15; cp. vs. 17. εἰς Χριστόν Phlm 6 prob. in honor of Christ (Tetrast. Iamb. 1, 7, 4 p. 266 εἰς θεούς; Pla., Lysis 205d ᾂδεις εἰς σαυτὸν ἐγκώμιον; Ps.-Pla., Minos 319c; Athen. 15, 667c; Synes., Ep. 75 p. 222b).

⑤ marker of a specific point of reference, for, to, with respect to, with reference to (Arrian, Anab. 6, 26, 3 τοῦτο τὸ ἔργον εἰς καρτερίαν ἐπαινῶ Ἀλεξάνδρου=I praise this deed with regard to Alexander’s endurance; Ath. 31, 1 οὐδὲν χείρους εἰς ἀρετῆς λόγον ‘none the worse in respect to excellence’) εὔθετος εἴς τι fit, suitable for someth. Lk 14:35; also εὔχρηστος 2 Ti 4:11. ἡτοιμασμένος ready for 2:21. εὐκαιρέω εἴς τι Ac 17:21. ἱκανόω Col 1:12. ἰσχύω Mt 5:13. περισσεύω 2 Cor 9:8. συνεργέω Ro 8:28. τοῦτο οὐκ εἰς ταύτας τ. ἡμέρας λέγω I say this not with reference to these days Hs 9, 26, 6.—After the verbs ἀπορέομαι, διακρίνομαι, καυχάομαι, παρρησίαν ἔχω, s. these entries. After the adj. ἄκαρπος, ἀκέραιος, βραδύς, σοφός, συνεργός, ὑπήκοος, φρόνιμος, s. these entries. W. acc. of pers. ἀσθενεῖν εἴς τινα be weak toward someone 2 Cor 13:3. εὐδοκεῖν 2 Pt 1:17. λέγειν εἴς τινα say w. reference to someone (Diod S 11, 50, 4; Just., D. 77, 1 εἰς Χριστὸν … εἰρῆσθαι) Ac 2:25.—On Ro 6:17 s. παραδίδωμι 1b end. δέχομαί τινα εἰς ὄνομά τινος Mt 10:41f; s. ὄνομα 1dγא.

⑥ marker of a guarantee, by ὀμνύναι εἴς τι swear by someth. Mt 5:35 (cp. PGiss 66, 8f [early II A.D.] ἐρωτῶ εἰς τὴν τ. θεῶν εὐσέβειαν; but the sole use of εἰς in a series of datives w. ἐν may reflect bilingualism; for prob. Hb. perspective, s. M’Neile, comm. ad loc).

⑦ distributive marker: w. numbers εἰς is distributive ‘-fold’ (cp. ἐστρίς ‘until three times’ Pind., O. 2, 68; GDI IV p. 884, ⁿ62, 36 [IV B.C.]) Mk 4:8 v.l. (otherw. ἐς τετρακοσίους, ἐς ὀγδοήκοντα about 400, about 80: Arrian, Anab. 5, 15, 2; 6, 2, 4; 7, 20, 3).

⑧ The predicate nom. and the predicate acc. are somet. replaced by εἰς w. acc. under Semitic influence, which has strengthened Gk. tendencies in the same direction:

ⓐ predicate nom.

α. w. γίνεσθαι (PFay 119, 34 [100 A.D.] ἵνα μὴ εἰς ψωμίον γένηται; Wsd 14:11; 1 Macc 1:36; 10:70; Jdth 5:10, 18 al.) Mt 21:42 (Ps 117:22). ἐγένετο εἰς δένδρον Lk 13:19; cp. J 16:20; Ac 5:36; Rv 8:11; 16:19.

β. w. εἶναι (Bar 2:23; Jdth 5:21, 24; Sir 31:10 et al.) Mt 19:5 (Gen 2:24); Lk 3:5 (Is 40:4); 2 Cor 6:18; Hb 1:5; 8:10 (in the last 3 pass. OT expressions are also reproduced). Not fr. the OT: 1J 5:8.

γ. λογίζεσθαι εἰς (Wsd 2:16; 1 Macc 2:52) Ro 4:3 (Gen 15:6); cp. 2:26; 9:8. λ. εἰς οὐθέν (Is 40:17; Wsd 3:17; cp. 9:6) Ac 19:27.

ⓑ predicate acc. (Heliod. 6, 14, 1 τ. πήραν εἰς καθέδραν ποιησαμένη=she used the knapsack as a seat; Vett. Val. 59, 7; 1 Macc 10:54; 11:62; Jdth 5:11 al.; JosAs 13:12 παράθου με αὐτῷ εἰς παιδίσκην) ἐγείρειν τινὰ εἰς βασιλέα Ac 13:22 (cp. 1 Km 13:14). ἀνατρέφεσθαί τινα εἰς υἱόν 7:21 (cp. Ex 2:10). τέθεικά σε εἰς φῶς ἐθνῶν 13:47 (cp. Is 49:6). Cp. Mt 21:46; 1 Cl 42:4.—B-D-F §145; 157, 5; Rdm.² 20f; Mlt. 71f; Mlt-H. 462. Johannessohn, Kasus 4f.

⑨ marker of instrumentality, by, with (Arrian, Anab. 5, 12, 3 ἐς ἀκρίβειαν=with care; Vi. Aesopi I G 7 P. νικᾶν εἰς εὐσέβειαν πάντα ψόγον=overcome all censure with piety) εἰς διαταγὰς ἀγγέλων Ac 7:53 (=ἐν διαταγαῖς, B-D-F §206, 1). Sim. ὕπαγε εἰς εἰρήνην (1 Km 1:17) Mk 5:34; Lk 7:50; 8:48 (=ἐν εἰρήνῃ). Mlt-Turner 254f.

⑩ Other uses of εἰς

ⓐ at, in the face of μετανοεῖν εἰς τὸ κήρυγμα repent at the proclamation Mt 12:41; Lk 11:32; cp. Ro 4:20 and perh. Mt 3:11. JMantey, JBL 70, ’51, 45–48, 309–11 argues for a causal use here because of the proclam., with reff.; against him RMarcus, ibid. 129f; 71, ’52, 43f; JDavis, Restoration Qtrly 24, ’81, 80–88.

ⓑ for βαπτίζω εἰς s. βαπτίζω 2c.

ⓒ μένειν εἰς remain with (PFay 111, 12 [95/96 A.D.]) so perh. J 6:27.

ⓓ in pregnant constructions: σῴζειν εἰς bring safely into 2 Ti 4:18 (cp. X., An. 6, 4, 8; Diod S 2, 48; Cebes 27; SIG 521, 26 [III B.C.], OGI 56, 11; 4 Macc 15:3). διασῴζειν 1 Pt 3:20 (cp. Gen 19:19). μισθοῦσθαι ἐργάτας εἰς τ. ἀμπελῶνα to go into the vineyard Mt 20:1. ἐλευθεροῦσθαι εἰς be freed and come to Ro 8:21. ἀποδιδόναι τινὰ εἰς Αἴγυπτον Ac 7:9 (cp. Gen 37:28). ἔνοχος εἰς τ. γέενναν Mt 5:22; cp. 10:9; Mk 6:8; J 20:7.—DELG. M-M. TW.

Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > εἰς
120 πολύς

πολύς, πολλή, πολύ, gen. πολλοῦ, ῆς, οῦ (Hom.+; ins, pap, LXX, pseudepigr., Philo, Joseph., apolog.) ‘much’.—Comparative πλείων, πλεῖον (18 times in the NT, 4 times in the Apost. Fathers [including Hv 3, 6, 4; Hs 8, 1, 16] and Ath. 12, 3) or πλέον (Lk 3:13 and Ac 15:28 μηδὲν πλέον; otherwise, πλέον in the NT only J 21:15; 14 times in the Apost. Fathers [incl. μηδὲν πλέον Hs 1, 1, 6]; Ar. twice; Just. 6 times; Tat. once; Ath. 7 times), ονος; pl. πλείονες, and acc. πλείονας contracted πλείους, neut. πλείονα and πλείω (the latter Mt 26:53 [πλεῖον, πλείου vv.ll.]; B-D-F §30, 2; Mlt-H. 82; Thackeray p. 81f; Mayser p. 68f) ‘more’ (Hom.+; ins, pap, LXX; TestAbr B 7 p. 111, 27=Stone p. 70 [πλείον]; TestJob 35:2; TestGad 7:2 [πλεῖον]; AscIs 3:8; [πλέον]; EpArist; apolog. exc. Mel.).—Superlative πλεῖστος, η, ον ‘most’ (Hom.+).

① pert. to being a large number, many, a great number of

ⓐ positive πολύς, πολλή, πολύ

α. adj., preceding or following a noun (or ptc. or adj. used as a noun) in the pl. many, numerous δυνάμεις πολλαί many mighty deeds Mt 7:22b. δαιμονιζόμενοι πολλοί 8:16. Cp. vs. 30; 9:10; 13:17; 24:11; 27:52, 55; Mk 2:15a; 6:13; 12:41; Lk 4:25, 27; 7:21b; 10:24; J 10:32; 14:2; Ac 1:3; 2:43; 8:7b; 14:22; Ro 4:17f (Gen 17:5); 8:29; 12:4; 1 Cor 8:5ab; 11:30; 12:12a, 20; 1 Ti 6:12; 2 Ti 2:2; Hb 2:10; 1J 4:1; 2J 7; Rv 5:11; 9:9; 10:11; 1 Cl 55:3ab. ἔτη πολλά many years: Lk 12:19b (εἰς ἔτη π.); Ac 24:10 (ἐκ π. ἐτῶν); Ro 15:23 (ἀπὸ π. [v.l. ἱκανῶν] ἐτῶν).—αἱ ἁμαρτίαι αἱ πολλαί Lk 7:47a. αἱ εὐεργεσίαι αἱ π. 1 Cl 21:1.—πολλὰ καὶ βαρέα αἰτιώματα many serious charges Ac 25:7 (cp. Ps.-Pla., Sisyph. 1, 387a πολλά τε καὶ καλὰ πράγματα; B-D-F §442, 11; Rob. 655). πολλὰ καὶ ἄλλα σημεῖα J 20:30 (on the form X., Hell. 5, 4, 1 πολλὰ μὲν οὖν … καὶ ἄλλα λέγειν καὶ Ἑλληνικὰ καὶ βαρβαρικά; Dionys. Hal. 2, 67, 5; Ps.-Demetr. 142 πολλὰς κ. ἄλλας χάριτας; Jos., Ant. 3, 318; Tat. 38, 1. On the subject-matter Bultmann 540, 3; also Porphyr., Vi. Pyth. 28 after a miracle-story: μυρία δʼ ἕτερα θαυμαστότερα κ. θειότερα περὶ τἀνδρὸς … εἴρηται κτλ.).—ἄλλοι πολλοί many others IRo 10:1. ἄλλαι πολλαί Mk 15:41. ἄλλα πολλά (Jos., Bell. 6, 169, Ant. 9, 242; Just., D. 8, 1) J 21:25. ἕτεροι πολλοί Ac 15:35. ἕτερα πολλά (Jos., Vi. 39) Lk 22:65.—Predicative: πολλοί εἰσιν οἱ ἐισερχόμενοι Mt 7:13.—Mk 5:9; 6:31; Gal 4:27 (Is 54:1). AcPl Ha 5, 16.—οὐ πολλοί not many=( only) a few οὐ πολλαὶ ἡμέραι (Jos., Ant. 5, 328, Vi. 309) Lk 15:13; J 2:12; Ac 1:5; AcPl Ha 11, 1. οὐ πολλοὶ σοφοί not many wise (people) 1 Cor 1:26a; cp. bc. οὐ πολλοί πατέρες not many fathers 4:15.

β. subst.

א. πολλοί many i.e. persons—without the art. Mt 7:22; 8:11; 12:15; 20:28; 24:5ab; 26:28; Mk 2:2; 3:10 (Mt 12:15 has ascensive πάντας; other passages to be compared in this connection are Mk 10:45=Mt 20:28 πολλῶν and 1 Ti 2:6 πάντων. Cp. the double tradition of the saying of Bias in Clem. of Alex., Strom. 1, 61, 3 πάντες ἄνθρωποι κακοὶ ἢ οἱ πλεῖστοι τ. ἀνθρώπων κακοί.—On Mk 10:45 s. OCullmann, TZ 4, ’48, 471–73); 6:2; 11:8; Lk 1:1 (cp. Herm. Wr. 11, 1, 1b and see JBauer, NovT 4, ’60, 263–66), 14; J 2:23; 8:30; Ac 9:42; Ro 16:2; 2 Cor 11:18; Gal 3:16 (πολλοί= a plurality); Tit 1:10; Hb 12:15; 2 Pt 2:2. AcPl Ha 5, 8; 7, 5; 11, 3. Opp. ὀλίγοι Mt 22:14; 20:16 v.l. (cp. Pla., Phd. 69c ναρθηκοφόροι μὲν πολλοί, βάκχοι δέ τε παῦροι=the thyrsus-bearers [officials] are many, but the truly inspired are few)—W. a partitive gen. πολλοὶ τῶν Φαρισαίων Mt 3:7. π. πῶν υἱῶν Ἰσραήλ Lk 1:16.—J 4:39; 12:11; Ac 4:4; 8:7a; 13:43; 18:8; 19:18; 2 Cor 12:21; Rv 8:11.—W. ἐκ and gen. (AscIs 3:1; Jos., Ant. 11, 151) πολλοὶ ἐκ τῶν μαθητῶν J 6:60, 66.—10:20; 11:19, 45; 12:42; Ac 17:12. ἐκ τοῦ ὄχλου πολλοί J 7:31 (Appian, Iber. 78 §337 πολλοὶ ἐκ τοῦ πλήθους).

ב. πολλά—many things, much without the art.: γράφειν write at length B 4:9. διδάσκειν Mk 4:2; 6:34b. λαλεῖν Mt 13:3. μηχανᾶσθαι MPol 3. πάσχειν (Pind., O. 13, 63 al.; Jos., Ant. 13, 268; 403) Mt 16:21; Mk 5:26a; 9:12; Lk 9:22; 17:25; B 7:11; AcPl Ha 8, 19. ποιεῖν Mk 6:20 v.l. United w. another neut. by καί (Lucian, Icar. 20 πολλὰ κ. δεινά; Ael. Aristid. 46 p. 345 D.: πολλὰ κ. καλά; Ps.-Demetr., El. 70 πολλὰ κ. ἄλλα; likew. Appian, Bell. Civ. 5, 13 §53; Arrian, Anab. 6, 11, 2) πολλὰ κ. ἕτερα many other things Lk 3:18. πολλὰ ἂν κ. ἄλλα εἰπεῖν ἔχοιμι Dg 2:10 (Eur., Ep. 3, 2, πολλὰ κ. ἕτερα εἰπεῖν ἔχω; Diod S 17, 38, 3 πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα … διαλεχθείς). ἐν πολλοῖς in many ways (Diod S 26, 1, 2; OGI 737, 7 [II B.C.]; Just., D. 124, 4 [of line of proof]) 2 Cor 8:22a. ἐπὶ πολλῶν (opp. ἐπὶ ὀλίγα) over many things Mt 25:21, 23.—W. art. (Pla., Apol. 1, 17a) τὰ πολλὰ πράσσειν transact a great deal of business Hs 4:5b.

γ. elliptical δαρήσεται πολλά (sc. πληγάς) will receive many (lashes) Lk 12:47 (B-D-F §154; 241, 6).

ⓑ comparative πλείων, πλεῖον

α. adj. w. a plural (Diod S 14, 6, 1 μισθοφόρους πλείους=many mercenaries) πλείονας πόνους (opp. οὐχ ἕνα οὐδὲ δύο) 1 Cl 5:4. ἐπὶ ἡμέρας πλείους for a (large) number of days, for many days (Jos., Ant. 4, 277; cp. Theophr. in Apollon. Paradox. 29 πλείονας ἡμ.) Ac 13:31.—21:10 (Jos., Ant. 16, 15); 24:17; 25:14; 27:20. οἱ μὲν πλείονές εἰσιν γεγονότες ἱερεῖς the priests of former times existed in greater numbers Hb 7:23. ἑτέροις λόγοις πλείοσιν in many more words (than have been reported) Ac 2:40. ταῦτα καὶ ἕτερα πλείονα MPol 12:1.—W. a gen. of comparison (Just., A I 53, 3; Tat. 3, 2) ἄλλους δούλους πλείονας τῶν πρώτων other slaves, more than (he had sent) at first Mt 21:36. πλείονα σημεῖα ὧν more signs than those which J 7:31. Also w. ἤ: πλείονας μαθητὰς ἤ more disciples than 4:1. After πλείονες (-α) before numerals the word for ‘than’ is omitted (B-D-F §185, 4; Kühner-G. II 311; Rob. 666; Jos., Ant. 14, 96) ἐτῶν ἦν πλειόνων τεσσεράκοντα ὁ ἄνθρωπος the man was more than 40 years old Ac 4:22. πλείους τεσσεράκοντα 23:13, 21. Cp. 24:11; 25:6 (Jos., Ant. 6, 306 δέκα οὐ πλείους ἡμέρας).—The ref. is to relative extent (cp. 2bα) in τὰ ἔργα σου τὰ ἕσχατα πλείονα τῶν πρώτων your deeds, the latter of which are greater than the former Rv 2:19.

β. subst.

א. (οἱ) πλείονες, (οἱ) πλείους the majority, most (Diog. L. 1, 20; 22; Jos., Ant. 10, 114) Ac 19:32; 27:12. W. ἐξ: ἐξ ὧν οἱ πλείονες most of whom 1 Cor 15:6. W. gen. and a neg. (litotes) οὐκ ἐν τ. πλείοσιν αὐτῶν ηὐδόκησεν ὁ θεός God was pleased with only a few of them 10:5. This is perh. (s. ג below) the place for 1 Cor 9:19; 2 Cor 2:6; 9:2. Phil 1:14; MPol 5:1.

ב. (οἱ) πλείονες, (οἱ) πλείους (even) more πλείονες in even greater numbers Ac 28:23. πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν many more came to believe J 4:41.—διὰ τῶν πλειόνων to more and more people=those who are still to be won for Christ 2 Cor 4:15.

ג. (οἱ) πλείονες, (οἱ) πλείους. In contrast to a minority οἱ πλείονες can gain the sense the others, the rest (so τὰ πλείονα Soph., Oed. Col. 36; τὸ πλέον Thu. 4, 30, 4; Jos., Ant. 12, 240; B-D-F §244, 3). So perh. (s. א above) ἵνα τ. πλείονας κερδήσω (opp. the apostle himself) 1 Cor 9:19; 2 Cor 2:6 (opp. the one who has been punished too severely.—In this case [s. א above] his punishment would have been determined by a unanimous vote of the Christian assembly rather than by a majority). Cp. 9:2; Phil 1:14; MPol 5:1.

ד. πλείονα (for πλεῖον) more Mt 20:10 v.l.; various things Lk 11:53. ἐκ τοῦ ἑνὸς πλείονα 1 Cl 24:5 (s. as adv. ParJer 7:26).

ⓒ superl. adj. πλείστη w. a plural most of αἱ πλεῖσται δυνάμεις Mt 11:20 (difft. B-D-F §245, 1).

② pert. to being relatively large in quantity or measure, much, extensive

ⓐ positive πολύς, πολλή, πολύ

α. adj. preceding or following a noun (or ptc. or adj. used as a noun)

א. in the sg. much, large, great πολὺς ἀριθμός Ac 11:21. W. words that in themselves denote a plurality (Appian, Bell. Civ. 5, 80 §338 στρατὸς πολύς) πολὺς ὄχλος (s. ὄχ. 1a) Mt 14:14; 20:29; 26:47; Mk 5:21, 24; 6:34a; 8:1; 9:14; 12:37 (ὁ π. ὄχ.); Lk 5:29; 6:17a; 8:4; J 6:2, 5 (for the expression ὁ ὄχλος πολύς, in which π. follows the noun, J 12:9, 12, cp. Arrian, Anab. 1, 9, 6 ὁ φόνος πολύς); Ac 6:7; Rv 7:9; 19:1, 6. πολὺ πλῆθος (s. pl. 2bα) Mk 3:7f; Lk 5:6; 6:17b; 23:27; Ac 14:1; 17:4; 1 Cl 6:1. λαὸς πολύς many people Ac 18:10. Of money and its value, also used in imagery μισθὸς πολύς Mt 5:12; Lk 6:23, 35 (all three predicative, as Gen 15:1). ἐργασία π. Ac 16:16. π. κεφάλαιον 22:28. χρυσοῦ πολλοῦ … τρυφῆς πολλῆς AcPl Ha 2, 19.—Of things that occur in the mass or in large quantities (Diod S 3, 50, 1 πολλὴ ἄμπελος) γῆ πολλή Mt 13:5; Mk 4:5; θερισμὸς π. Mt 9:37; Lk 10:2 (both pred.). χόρτος π. J 6:10; καρπὸς π. (Cyranides p. 121, 11) 12:24; 15:5, 8.—λόγος π. a long speech (Diod S 13, 1, 2; Just., D. 123, 7) Ac 15:32; 20:2. περὶ οὗ πολὺς ἡμῖν ὁ λόγος about this we have much to say Hb 5:11 (cp. Pla., Phd. 115d).—Of time: πολὺς χρόνος a long time (Hom. et al.; Demetr.(?): 722 Fgm. 7; Jos., Ant. 8, 342; 19, 28; Just., A II, 2, 11) J 5:6 (s. ἔχω 7b); Hs 6, 4, 4 (pred.). μετὰ πολὺν χρόνον (Jos., Ant. 12, 324) Mt 25:19. Differently Mk 6:35ab (s. 3aα).

ב. adj. w. a noun in the pl. many, large, great, extensive, plentiful ὄχλοι πολλοί great crowds or probably better many people (as Diod S 20, 59, 2; Ps.-Clem., Hom. 10, 3. For the corresponding mng. of ὄχλοι s. ὄχλος 1a) Mt 4:25; 8:1; 13:2; 15:30a; 19:2; Lk 5:15; 14:25. κτήματα πολλά a great deal of property Mt 19:22; Mk 10:22 (cp. Da 11:28 χρήματα π.). ὕδατα πολλά much water, many waters (Maximus Tyr. 21, 3g of the Nile ὁ πολὺς ποταμός, likew. Procop. Soph., Ep. 111) J 3:23; Rv 1:15; 14:2; 17:1; 19:6b. θυμιάματα πολλά a great deal of incense 8:3. τὰ πολλὰ γράμματα Ac 26:24. πολλοὶ χρόνοι long periods of time (Plut., Thes. 6, 9). πολλοῖς χρόνοις for long periods of time (SIG 836, 6; pap) Lk 8:29; 1 Cl 44:3. χρόνοις πολλοῖς AcPlCor 2:10. ἐκ πολλῶν χρόνων (Diod S 3, 47, 8; Jos., Ant. 14, 110; 17, 204) 1 Cl 42:5.

β. subst.

א. πολλοί many i.e. pers.—w. the art. οἱ πολλοί the many, of whatever appears in the context Mk 6:2 v.l. (the many people who were present in the synagogue); 9:26b (the whole crowd). Opp. ὁ εἷς Ro 5:15ac, 19ab; the many who form the ἓν σῶμα the one body 12:5; 1 Cor 10:17. Paul pays attention to the interests of the many rather than to his own vs. 33 (cp. Jos., Ant. 3, 212).—The majority, most (X., An. 5, 6, 19; Appian, Maced. 7, Bell. Civ. 4, 73 §309; 2 Macc 1:36; En 104:10; AscIs 3:26; Jos., Ant. 17, 72; Just., D. 4, 3) Mt 24:12; Hb 12:15 v.l. W. a connotation of disapproval most people, the crowd (Socrat., Ep. 6, 2; Dio Chrys. 15 [32], 8; Epict. 1, 3, 4; 2, 1, 22 al.; Plut., Mor. 33a; 470b; Plotinus, Enn. 2, 9, 9; Philo, Rer. Div. Her. 42) 2 Cor 2:17; Pol 2:1; 7:2.—Jeremias, The Eucharistic Words of Jesus³, tr. NPerrin, ’66, 179–82; 226–31, and TW VI 536–45: πολλοί.

ב. πολύ much ᾧ ἐδόθη πολύ, πολὺ ζητηθήσεται παρʼ αὐτοῦ, καὶ ᾧ παρέθεντο πολὺ κτλ. Lk 12:48 (Just., A I, 17, 4 twice πλέον). Cp. 16:10ab; 2 Cl 8:5; καρποφορεῖν π. bear much fruit Hs 2:3. πολὺ κατὰ πάντα τρόπον much in every way Ro 3:2 (Ael. Aristid. 34, 43 K.=50 p. 562 D. gives answer to a sim. quest. asked by himself: πολλὰ καὶ παντοῖα).—Js 5:16.—As gen. of price πολλοῦ for a large sum of money (Menand., Fgm. 197 Kö.; PRyl 244, 10. S. στρουθίον.) Mt 26:9.—Of time: ἐπὶ πολύ ( for) a long time (JosAs 19:3; Ar. 65, 3; s. also ἐπί 18cβ) Ac 28:6; AcPl Ha 10, 21. μετʼ οὐ πολύ soon afterward Ac 27:14 (μετά B 2c).—ἐπὶ πολύ more than once, often (Is 55:7) Hm 4, 1, 8.—Before a comp. (as Hom. et al.; B-D-F §246; Rob. 664) in the acc. πολὺ βέλτιον much better Hs 1:9. π. ἐλάττων v 3, 7, 6 (Ar. 6, 2). π. μᾶλλον much more, to a much greater degree (Dio Chrys. 2, 10; 17; 64 al.; Ael. Aristid. 34, 9 K.=50 p. 549 D.; Just., A II, 8, 3; D. 95, 1 al.) Hb 12:9, 25 (by means of a negative it acquires the mng. much less; cp. Diod S 7, 14, 6 πολὺ μᾶλλον μὴ … =even much less); Dg 2:7b. π. πλέον 2:7a (Ar. 11, 7). π. σπουδαιότερος 2 Cor 8:22b. Cp. π. τιμώτερον 1 Pt 1:7 v.l.; in the dat. of degree of difference πολλῷ μᾶλλον (Thu. 2, 51, 4; UPZ 42, 48 [162 B.C.]; EpArist 7; 24 al.; Sir prol. ln. 14; Jos., Ant. 18, 184; Just., A I, 68, 9; Tat. 17, 4) Mt 6:30; Mk 10:48b; Lk 18:39; Ro 5:9f, 15b, 17; 1 Cor 12:22; 2 Cor 3:9, 11; Phil 2:12. πολλῷ μᾶλλον κρείσσον 1:23 (v.l. without μᾶλλον). πολλῷ πλείους J 4:41. πολλῷ στρουθίων as v.l. Mt 20:31 and Lk 12:7 (both N.²⁵ app.; on the strong ms. support for this rdg. s. RBorger, TRu 52, ’87, 21–24).—W. the art. τὸ πολύ (opp. τὸ ὀλίγον as X., An. 7, 7, 36) 2 Cor 8:15 (cp. Ex 16:18).

ג. πολύς (Diod S 14, 107, 4 πολὺς ἦν ἐπὶ τῇ τιμωρίᾳ=he was strongly inclined toward punishing) μὴ πολὺς ἐν ῥήμασιν γίνου do not be profuse in speech, do not gossip 1 Cl 30:5 (Job 11:3).—Παπίας ὁ πολύς Papias (7), prob. to be understood as ὁ πάνυ; s. πάνυ d.

ⓑ comp. πλείων, πλεῖον; adv. πλειόνως

α. adj., w. a singular (TestJob 35:2 διὰ πλείονος εὐωδίας) καρπὸν πλείονα more fruit J 15:2, 8 P⁶⁶; Hs 5, 2, 4. τὸ πλεῖον μέρος τοῦ ὄχλου the greater part of the throng 8, 1, 16. ἐπὶ πλείονα χρόνον for a longer time (PTebt 6:31 [II B.C.]) Ac 18:20. Foll. by gen. of comparison: πλείονα τιμήν more honor Hb 3:3b.—IPol 1:3a. Foll. by παρά τινα for comparison Hb 3:3a; 11:4; Hs 9, 18, 2. ὅσῳ πλείονος κατηξιώθημεν γνώσεως, τοσούτῳ μᾶλλον 1 Cl 41:4.—τὸ πλεῖον μέρος as adv. acc. for the greater part Hv 3, 6, 4a.

β. as subst. πλεῖον, πλέον more τὸ πλεῖον the greater sum (cp. Diod S 1, 82, 2=the greater part; Ps 89:10) Lk 7:43. πλεῖον λαμβάνειν receive a larger sum Mt 20:10. W. partitive gen. ἐπὶ πλεῖον προκόψουσιν ἀσεβείας they will arrive at an ever greater measure of impiety=become more and more deeply involved in impiety 2 Ti 2:16. W. a gen. of comparison πλεῖον τῆς τροφῆς someth. greater (more important) than food Mt 6:25; Lk 12:23. πλεῖον Ἰωνᾶ Mt 12:41; cp. vs. 42; Lk 11:31, 32. ἡ χήρα πλεῖον πάντων ἔβαλεν the widow put in more than all the rest Mk 12:43; Lk 21:3. μηδὲν πλέον nothing more (Jos., Bell. 1, 43; cp. Just., D. 2, 3 οὐδὲν πλέον); the words than, except following are expressed by παρά and the acc. Lk 3:13 or by πλήν w. gen. Ac 15:28, w. εἰ μή Hs 1:6.—The acc. is used as an adv. more, in greater measure, to a greater degree (Herm. Wr. 13, 21 Nock after the mss.) Lk 7:42; IRo 1:1; IEph 6:2; w. a gen. of comparison Mt 5:20 (περισσεύω 1aβ); J 21:15; IPol 5:2 (s. Ad’Alès, RSR 25, ’35, 489–92). τριετίαν ἢ καὶ πλεῖον for three years or even more Ac 20:18 D (cp. TestAbr B 7 p. 111, 27 [Stone p. 70, 27]).—ἐπὶ πλεῖον any farther (of place) Ac 4:17 (TestGad 7:2; Ath. 12 [ἐπί 4bβ]); (of time) at length Ac 20:9 (ἐπί 18cβ) or any longer, too long 24:4; 1 Cl 55:1 (ἐπί 18cβ); any more, even more (ἐπί 13) 2 Ti 3:9; 1 Cl 18:3 (Ps 50:4). Strengthened πολὺ πλέον much more, much rather (4 Macc 1:8; cp. X., An. 7, 5, 15; BGU 180, 12f [172 A.D.] πολλῷ πλεῖον; Ar. 11, 7 πολλῷ πλεῖον) Dg 2:7; 4:5.—Also w. indications of number (s. 1bα) πλεῖον ἢ ἄρτοι πέντε Lk 9:13 (the words πλ. ἤ outside the constr. as X., An. 1, 2, 11). In πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων more than twelve legions of angels Mt 26:53 the text is uncertain (B-D-F §185, 4; s. Rob. 666).—The adv. can also be expressed by πλειόνως (Aeneas Tact. 237; Jos., Ant. 17, 2; Leontios 24, p. 52, 10) more ὅσον … πλειόνως the more … the more IEph 6:1.

ⓒ superl. πλεῖστος, ον

α. adj.

א. superlative proper τὸ πλεῖστον μέρος the greatest part w. partitive gen. Hs 8, 2, 9; 9, 7, 4. As adv. acc. for the greatest part 8, 5, 6; 8, 10, 1 (s. μέρος 1d).

ב. elative (s. Mayser II/1, 1926, 53) very great, very large (ὁ) πλεῖστος ὄχλος Mt 21:8 (ὁ πλεῖστος ὄχλος could also be the greatest part of the crowd, as Thu. 7, 78, 2; Pla., Rep. 3, 397d); Mk 4:1.

β. subst. οἱ πλεῖστοι the majority, most Ac 19:32 D (Just., D. 1, 4; cp. D. 48, 4 πλεῖστοι).

③ pert. to being high on a scale of extent

ⓐ positive πολύς, πολλή, πολύ

α. as simple adj., to denote degree much, great, strong, severe, hard, deep, profound (Diod S 13, 7, 4 πολὺς φόβος; schol. on Apollon. Rhod. 4, 57; 58 p. 265, 3 πολλὴ δικαιοσύνη; Eccl 5:16 θυμὸς π.; Sir 15:18 σοφία; TestAbr A 20 p. 103, 4 [Stone p. 54] ἀθυμία; Just., D. 3, 1 ἠρεμία) ἀγάπη Eph 2:4. ἀγών 1 Th 2:2. ἄθλησις Hb 10:32. ἁπλότης Hv 3, 9, 1. ἀσιτία Ac 27:21. βία 24:6 [7] v.l. γογγυσμός J 7:12. διακονία Lk 10:40. δοκιμή 2 Cor 8:2. δόξα Mt 24:30; Hv 1, 3, 4; 2, 2, 6. δύναμις Mk 13:26. ἐγκράτεια strict self-control Hv 2, 3, 2. εἰρήνη complete or undisturbed peace (Diod S 3, 64, 7; 11, 38, 1) Ac 24:2. ἔλεος 1 Pt 1:3. ἐπιθυμία 1 Th 2:17. ζημία Ac 27:10. ζήτησις 15:7. θλῖψις 2 Cor 2:4a; 1 Th 1:6. καύχησις 2 Cor 7:4b (pred.). μακροθυμία Ro 9:22. ὀδυρμός Mt 2:18. παράκλησις 2 Cor 8:4. παρρησία (Wsd 5:1) 3:12; 7:4a (pred.); 1 Ti 3:13; Phlm 8. πεποίθησις 2 Cor 8:22c. πλάνη 2 Cl 1:7. πληροφορία 1 Th 1:5. πόνος Col 4:13. σιγή a great or general hush (X., Cyr. 7, 1, 25; Arrian, Anab. 5, 28, 4) Ac 21:40. στάσις 23:10. τρόμος 1 Cor 2:3. φαντασία Ac 25:23. χαρά 8:8; Phlm 7. ὥρα πολλή late hour (Polyb. 5, 8, 3; Dionys. Hal. 2, 54; Jos., Ant. 8, 118) Mk 6:35ab.

β. subst. πολλά in the acc. used as adv. greatly, earnestly, strictly, loudly, often etc. (X., Cyr. 1, 5, 14; Diod S 13, 41, 5; Lucian, Dial. Deor. 19, 2; Aelian, VH 1, 23; 4 Km 10:18; Is 23:16; TestSol 1:1; GrBar; ApcMos; Jos., Ant. 14, 348) ἀλαλάζειν πολλά Mk 5:38 (s. ἀλαλάζω). πολλὰ ἁμαρτάνειν Hs 4:5c (ApcMos 32). π. ἀνακρίνειν Ac 28:18 v.l. π. ἀπορεῖν Mk 6:20 (Field, Notes 29). π. ἀσπάζεσθαι 1 Cor 16:19 (s. ἀσπάζομαι 1a). δεηθῆναι π. (GrBar 4:14; Jos., Vi. 173; 343) Hs 5, 4, 1. διαστέλλεσθαι Mk 5:43 (s. διαστέλλω). π. ἐπιτιμᾶν 3:12. π. ἐρωτᾶν earnestly pray Hv 2, 2, 1. κατηγορεῖν π. Mk 15:3 (s. κατηγορέω 1a). κηρύσσειν π. talk freely 1:45. κλαίειν bitterly Ac 8:24 D (ApcMos 39). κοπιᾶν (ApcMos 24; CIG IV 9552, 5 … μοι πολλὰ ἐκοπίασεν, cp. Dssm., LO 266, 5 [LAE 317]) work hard Ro 16:6, 12; 2 Cl 7:1b. νηστεύειν π. fast often Mt 9:14a. ὀμνύναι π. Mk 6:23. παρακαλεῖν Mk 5:10, 23; Ac 20:1 D; 1 Cor 16:12. π. πταίειν make many mistakes Js 3:2. π. σπαράσσειν convulse violently Mk 9:26a.—W. the art. ἐνεκοπτόμην τὰ πολλά I have been hindered these many times (cp. Ro 1:13 πολλάκις) Ro 15:22 (v.l. πολλάκις here too).

γ. subst. πολύ in the acc. used as adv. greatly, very much, strongly (Da 6:15, 24 Theod.) ἀγαπᾶν πολύ show much affection, love greatly Lk 7:47b. κλαίειν π. weep loudly Rv 5:4.—Mk 12:27; Ac 18:27.

ⓑ superlative, the neut. acc. πλεῖστον, α as adv. (sing. Hom. et al.; pl. Pind. et al.)

α. pl. πλεῖστα in the formula of greeting at the beginning of a letter πλεῖστα χαίρειν (POxy 742; 744; 1061 [all three I B.C.]; PTebt 314, 2 [II A.D.] and very oft. in pap.—Griech. pap ed. Ltzm.: Kl. Texte 14², 1910, p. 4, 5, 6, 7 al.; Preis. II s.v. πλεῖστος) heartiest greeting(s) IEph ins; IMg ins; ITr ins; IRo ins; ISm ins; IPol ins.

β. sing. τὸ πλεῖστον at the most (Aristoph., Vesp. 260; Diod S 14, 71, 3 πεμπταῖοι ἢ τὸ πλ. ἑκταῖοι; POxy 58, 17; PGiss 65:9) κατὰ δύο ἢ τὸ πλ. τρεῖς (word for word like Περὶ ὕψους 32, 1) 1 Cor 14:27.—B. 922f. DELG. M-M. EDNT. TW.

Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > πολύς

Страницы

См. также в других словарях:

Οὐκ ἔχω πῶς ἐπαινέσω, ψέγειν δ’οὐ βούλομαι. — См. Чего хвалить не умеешь, того не хули … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Fass ohne Boden — Pi Inhaltsverzeichnis 1 πάθει μάθος 2 Παθήματα μαθήματα … Deutsch Wikipedia
Geflügelte Worte (Antike) — Alpha und Omega, Anfang und Ende, kombiniert zu einem Buchstaben Diese Liste ist eine Sammlung alt und neugriechischer Phrasen, Sprichwörter und Redewendungen. Sie beschreibt ihren Gebrauch und gibt, wo möglich, die Quellen an. Graeca non… … Deutsch Wikipedia
αίμα — Ρευστός ιστός του οποίου τα στερεά κυτταρικά στοιχεία αιωρούνται σε μια ροώδη μεσοκυττάρια ουσία, που ονομάζεται πλάσμα. Κυκλοφορεί σε ένα σύστημα αγγείων, το κυκλοφορικό σύστημα, και αντιπροσωπεύει για τα ανώτερα ζώα το μέσο με το οποίο… … Dictionary of Greek
ος — (I) η, ο (ΑΜ ὅς, ἥ, ὅ, Α αρσ. και ὃ) (αναφ. αντων.) 1. ο οποίος (α. «ο περί ου ο λόγος» αυτός για τον οποίο μιλάμε β. «φίλον θάλος, ὃν τέκον αὐτή», Ομ. Ιλ.) 2. φρ. α) «καθ ο», «καθ α» και, με συντμ., «καθό», «καθά» i) λόγω τού ότι ii) ακριβώς… … Dictionary of Greek
λαλώ — έω και άω (AM λαλῶ, έω) 1. λέγω (α. «εἶπα καὶ ἐλάλησα ἁμαρτίαν οὐκ ἔχω» β. «αὐτοῡ ἀκούσεσθε κατὰ πάντα ὅσα ἄν λαλήσῃ πρὸς ὑμᾱς», ΚΔ) 2. έχω έναρθρο λόγο, ομιλώ, εκφράζομαι προφορικά («λαλεῑ οὐθὲν τῶν ἄλλων ζῴων πλὴν ἀνθρώπου», Αριστοτ.) 3. (για… … Dictionary of Greek
πιστός — I Άγιος της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας. Καταγόταν από την Έδεσσα της Ελλάδας και μαρτύρησε επί Μαξιμιανού (285 305), μαζί με τη μητέρα του Βάσσα και τα αδέλφια του Θεογόνιο και Αγάπιο. Η μνήμη τους τιμάται στις 21 Αυγούστου. II Επίσκοπος της… … Dictionary of Greek
σκοτασμός — ο, ΝΜΑ [σκοτάζω] 1. το να είναι ή να γίνεται κάτι σκοτεινό 2. μείωση, ελάττωση τής όρασης («σκοτασμὸς ὀφθαλμῶν», Διοσκ.) νεοελλ. μσν. 1. ζάλη που προκαλεί η πείνα ή η σωματική εξάντληση, σκοτοδίνη («τὸν σκοτασμόν μου... τὸν ἔχω τότε, βασιλεῡ,… … Dictionary of Greek
чего хвалить не умеешь, того не хули — Похулить грешно, а похвалить не за что. Худого не хвали, а хорошего не кори. Ср. Ουκ εχω πως επαινέσω, ψέγειν δ ου βούλομαι. Не имею, что похвалить, а хулить не хочу. Ulpian. Rhetor … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
Чего хвалить не умеешь, того не хули — Чего хвалить не умѣешь, того не хули. Похулить грѣшно, а похвалить незачто. Худого не хвали, а хорошего не кори. Ср. Οὐκ ἔχω πῶς ἐπαινέσω, ψέγειν δ’οὐ βούλομαι. Пер. Не имѣю, что̀ похвалить, а хулить не хочу. Ulpian. Rhetor … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
PHAROS — I. PHAROS insula Illyrici, a Pariis, Olymp. 98. Ann. 4. adiuvante Dionysiô, colonis repleta, Lesina Italis et Procopio, Phara Porphyrogen. Haar Slavis, ad Ortu in Occidentem ad 60. mill. pass. extensa, 10. mill. pass. a Corcyra Melana in Boream,… … Hofmann J. Lexicon universale

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на все языки

οὐκ+ἔχω+τί+φῶ

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на все языки

οὐκ+ἔχω+τί+φῶ

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: