-
1 πάθος
πάθος, τό, das Leiden; – a) körperlich, Schmerz, Krankheit, auch Unglück, das Einen trifft; οἷα χρὴ πάϑη τλῆναι, Aesch. Prom. 705; τοιάδ' ἐπ' αὐτοῖς ἦλϑε συμφορὰ πάϑους, Pers. 428; ἐπάϑομεν πάϑος δυςαχές, Eum. 140; ποῦ 'σϑ' ὁ χῶρος, οὗ τόδ' ἦν πάϑος; wo das Unglück (die Ermordung des Laios) stattfand, Soph. O. R. 732; ϑανάτῳ γὰρ ἴσον πάϑος ἐκπεύσει, Ai. 214, öfter; στένειν πάϑος, Eur. Hec. 589; πολύπονα, Or. 1500, öfter; στυγερὰ τάδε κρυερὰ πάϑεα, Ar. Ach. 1191; τὰ ἀνϑρωπήϊα πάντα πάϑεα, Her. 5, 4; μετὰ τὸ τῆς ϑυγατρὸς πάϑος, der Unfall, Tod, 2, 133; übh. das, was Einem widerfährt, π άϑη den ἔργα entgegengesetzt, Plat. Phaedr. 245 e, dem ποίημα, Soph. 248 d, wie der πρᾶξις, Legg. IX, 876, d; ὅ ἐστιν αὐτοῖς τὸ πάϑος, ὅ φασιν ὑπὸ τῶν ἡδονῶν ἡττᾶσϑαι, Prot. 353 a; ἴδιόν τι ἔπασχε πάϑος, Gorg. 480 c; oft; Xen. An. 4, 5, 7 u. A. – b) auch geistig, Leidenschaft, Affekt, bei dem sich die Seele in einem unfreien, leidenden Zustande befindet, dah. auch ἀνήκεστον πάϑος ἔρδειν, eine heillose That aus Leidenschaft verüben, Her. 1, 137 (die Stelle des Thuc. 3, 84 διὰ πάϑους wird als unecht bezeichnet); vgl. Arist. eth. 2, 4, wo er die πάϑη aufzählt u. hinzusetzt ὅλως οἷς ἕπεται ἡδονὴ ἢ λύπη. Bes. von der Liebe, Plat. Phaedr. 251 e u. A. – Bei den Aerzten körperliches Leiden, Krankheit. – c) nach Arist. Metaph. 4, 21 ποιότης καϑ' ἣν ἀλλοιοῦσϑαι ἐνδέχεται, Möglichkeit in einen andern Zustand überzugehen, Cmpsänglichkeit für Etwas, vgl. Analyt. post. 1, 7. Dah. übh. Alles, was äußerlich, zufällig einem Dinge widerfahren kann, ohne sein Wesen auszumachen, noch dieses zu verändern, so γεωμετρία περὶ τὰ συμβεβηκότα πάϑη τοῖς μεγέϑεσι, sie handelt von dem, was den Größen widerfahren, mit ihnen vorgenommen werden kann, Arist. rhet. 1, 2, der Metaph. 1, 2 als πάϑη der Zahl nennt περιττότης, ἀρτιότης, ἰσότης, ὑπεροχή, ἔλλειψις. Dah. sind πάϑη λέξεως Veränderungen, welche ein Wort erleidet, durch Zusetzung oder Weglassen eines Buchstabens, durch Declination und Conjugation, Gramm. – Bei D. Hal. Gefühl, Kunstgefühl, im Ggstz der ἐπιστήμη. – Bei den Rhett. affectvoller Ausdruck, schriftliche oder mündliche Darstellung der Leidenschaft, πάϑος ποιεῖν, Arist. rhet. 3, 17.
-
2 ΤΛΑΏ
ΤΛΑΏ, ungebräuchliche Stammform, von der kein praes. vorkommt (vgl. ἀνέχομαι, ὑπομένω u. ä., die es ersetzen); fut. τλήσομαι; aor. ἔτλην, ἔτλαν für ἔτλησαν, Il. 21, 608, τλῆναι, τλῆϑι, τλαῖεν = τλαίησαν, 17, 490; perf., gew. mit Präsensbdtg, τέτληκα, doch auch wirkliches perf., Ar. Plut. 280; davon im plur. synkopirte Formen bei Dichtern, u. sämmtlich mit Präsensbdtg, τέτλαμεν (z. B. Od. 20, 311, wo früher falsch τετλάμεν accentuirt war) u. s. w., imper. τέτλαϑι, τετλάτω, Od. 16, 275, opt. τετλαίην, Il. 9, 373, inf. τετλάναι, bei Hom. τετλάμεν, auch τετλάμεναι, Od. 15, 307, partic., ion. u. ep., τετληώς, ότος, Hom. u. Her., fem. τετληυῖα, Od. 20, 23; nur episch ist der aor. ἐτάλασα, ἐτάλασσα, Il. 17, 166, conj. ταλάσσω, 13, 829. 15, 164, wozu Sp., wie Lycophr. 746, auch das fut. ταλάσσω gebildet haben; – ertragen, auf sich nehmen u. aushalten; von allem Schweren, Mühseligen, Gefährlichen, nie, wie φέρω, von körperlichen Lasten; Hom.; absolut, ἤτοι ἐγὼ μενέω καὶ τλήσομαι, Il. 11, 317; τέτλαϑι, μῆτερ ἐμή, καὶ ἀνάσχεο, 1, 586; τλήσομαι ἐν στήϑεσσιν ἔχων ταλαπενϑέα ϑυμόν, Od. 5, 222; τλήσομαι ἄλγεα πάσχων, 362; oft τετληότι ϑυμῷ, mit standhafter Seele, ausdauerndem, duldendem Gemüthe; auch κραδίη τετληυῖα, 20, 23; c. accus., ἥτις δὴ τέτληκε τόσα, 19, 347; ἔτλην ἀνέρος εὐνήν, Il. 18, 433; ἔτλην δ' οἷ' οὔπω τις ἄλλος, 24, 505; u. bes. c. inf., Etwas unternehmen, über sich gewinnen, od. wagen Etwas zu thun; auch im schlimmen Sinne, sich erdreisten, sich erfrechen; οὔτε λόχονδ' ἰέναι τέτληκας ϑυμῷ, 1, 228; ὅ μευ ἔτλης ἀντίος ἐλϑεῖν, 21, 150; ὃς ἔτλης ἐμεῦ εἵνεκα τείχεος ἐξελϑεῖν, 22, 236; πῶς ἔτλης ἐλϑέμεν οἶος, 24, 519; οὐδέ τις ἔτλη πρὶν πιέειν, πρὶν λεῖψαι ὑπερμενέϊ Κρονίωνι, 7, 480, Keiner wagte es früher zu trinken, mochte früher trinken; μήποτε πενίην ἀνδρὶ τέτλαϑ' ὀνειδίζειν, Hes. O. 720. – So auch Pind. u. Tragg.: οὐκέτι τλάσομαι ψυχᾷ, Pind. P. 3, 41; ἔτλαν πένϑος, I. 6, 37; τλᾶϑι ϑέμεν, P. 4, 276; οἷα χρὴ πάϑη τλῆναι πρὸς Ἥρας τήνδε τὴν νεάνιδα, Aesch. Prom. 706; τλάσομαι τὸ κατϑανεῖν, Ag. 1263; μήτι τλᾷς τὰν ἱκέτιν εἰςιδεῖν, Suppl. 428; πῶς πατρῷα δώματα λιπεῖν ἔτλητε, 322; πῶς ἔτλης σὰς ὄψεις μαρᾶναι, Soph. O. R. 1327, u. öfter; τλῆϑι τὰ μὴ φίλα, Eur. Hec. 1251; τλῆϑι τοὺς σοὺς προςβλέπειν ἔναντίους ἐχϑρούς, Heracl. 943; μὴ τλῇς με προδοῠναι, Alc. 276, u. öfter; οὔπω τέτληκας ἡμῖν φράσαι, Ar. Plut. 280. – In Prosa selten, οὐκέτι ἔτλη εἰς χεῖρας ἐλϑεῖν, Xen. Cyr. 3, 1, 2. – Auch c. partic., καὶ παῖδα γάρ τοι φασὶν Ἀλκμήνης ποτὲ πραϑέντα τλῆναι, Aesch. Ag. 1041; ὅςτε μὴ πρὸς ἁγνὰν σπείρας ἄρουραν ῥίζαν αἱματόεσσαν ἔτλα, Spt. 378.
-
3 τλάω
τλάω, never found in [tense] pres. (exc. in very late writers, as Tz.H. 9.133), this tense being supplied by the [tense] pf. τέτλαμεν, etc., or by τολμάω: [tense] fut.Aτλήσομαι Il.11.317
, A.Ag. 1290; [dialect] Aeol. and [dialect] Dor.τλάσομαι Sapph.75
, Pi.P.3.41; later [tense] fut.ταλάσσω Lyc.746
: [dialect] Ep. [tense] aor. 1.ἐτάλασσα Il.17.166
; subj.ταλάσσω 13.829
, 15.164 (an [tense] aor. [voice] Med. ταλάσσατο, Opp.C.3.155); inf.τελάσσαι Hsch.
(cf. τελα-μών): but the usu. [tense] aor. was ἔτλην, Il.18.433, etc., [dialect] Ep.τλῆν 5.385
, al., [dialect] Dor. (lyr.), etc.; [ per.] 3pl. , [dialect] Dor. (lyr.), [dialect] Ep.ἔτλᾰν Il.21.608
, Simon.107.7 (= IG7.53); imper.τλῆθι Thgn.1237
, Orac. ap. Hdt.5.56, S.Ph. 475, etc., [dialect] Dor.τλᾶθι Pi.P.4.276
; [ per.] 2sg. subj. (lyr.); opt. τλαίην, [ per.] 3pl.τλαῖεν Il.17.490
; inf. , [dialect] Ep.τλήμεναι Theoc.25.174
; part. τλάς, τλᾶσα, A.Ag. 1453 (lyr.), Ch. 753, S.OC 1077 (lyr.): [tense] pf. τέτληκα, in [ per.] 2sg., Il.1.228, 543, Ar.Pl. 280, Th. 544, [ per.] 3sg., Od.19.347; in shorter forms with [tense] pres. sense, [dialect] Ep. [ per.] 1pl.τέτλαμεν 20.311
; imper.τέτλᾰθι Il.5.382
,τετλάτω Od.16.275
; opt.τετλαίην Il.9.373
; [dialect] Ep. inf.τετλάμεναι Od.13.307
,τετλάμεν 6.190
,τετλάναι Metag.18
(hex.); [dialect] Ep. part. τετληώς, fem.τετληυῖα Od.20.23
, masc. dat.τετληότι 4.447
, al., pl.τετληότες Il.5.873
, : [tense] plpf.ἐτέτλαμεν A.R. 1.807
:—poet. Verb, used by Isoc.4.96 (quoted by Arist.Rh. 1408b16), X.Cyr.3.1.3; but τολμάω is the common prose form (cf. τλήμων):1 abs., hold out, endure, be patient, submit,ἤτοι ἐγὼ μενέω καὶ τλήσομαι Il.11.317
, cf. 19.308;ἔτι τλαίης ἐνιαυτόν Od.1.288
, cf. 2.219; esp. in imper.,τέτλαθι, μῆτερ ἐμή, καὶ ἀνάσχεο Il. 1.586
;τλῆτε, φίλοι 2.299
;τέτλαθι δή, κραδίη Od.20.18
: so in inf.,σὺ δὲ τετλάμεναι καὶ ἀνάγκῃ 13.307
: in part.,τετληότι θυμῷ 4.447
, etc.;κραδίη τετληυῖα 20.23
: sts. folld. by a relat. clause,τλῆ μὲν Ἄρης, ὅτε μιν.. δῆσαν Il.5.385
, cf. 392;δηρὸν ἐτέτλαμεν εἴ κε.. μεταστρέψωσι νόον A.R.
l.c.2 c. acc. rei, ἔτλην ἀνέρος εὐνήν I submitted to be wedded to a man, Il.18.433;ῥίγιστα.. τετληότες εἰμέν 5.873
; τλῆ δ' Ἀΐδης.. ὀϊστόν bore up under the wound from it, ib. 395;ἔτλαν πένθος Pi.I.7(6).37
;οἷα χρὴ πάθη τλῆναι πρὸς Ἥρας A. Pr. 704
, cf. Ag. 1453 (lyr.), Ch. 753, S.OC 1077 (lyr.), Tr.71, E.Hec. 1251.II c. inf., dare or venture to do,οὔτε λόχονδ' ἰέναι τέτληκας θυμῷ Il.1.228
, cf. 7.480, 21.150, etc.; bring oneself to do something contrary to one's feelings, whether good or bad, have the courage, hardihood, effrontery, cruelty, or the grace, charity, patience, to do anything, ἔστε δὴ πατρὶ ἔτλην γεγωνεῖν νυκτίφοιτα δείματα I took courage to.., A.Pr. 657;ἔτλα θυτὴρ γενέσθαι θυγατρός Id.Ag. 224
(lyr.); ἔτλα.. φῶς ἀλλάξαι submitted to exchange.., S.Ant. 944 (lyr.); πῶς ἔτλης σὰς ὄψεις μαρᾶναι; how couldst thou quench thy orbs of sight? Id.OT 1327; οὐδ' ἔτλης.. ἐφυβρίσαι nor hadst thou the cruelty to.., Id.Aj. 1384; μὴ τλῇς με προδοῦναι be not so cruel as to forsake me, E.Alc. 275 (anap.); οὐ γὰρ ἂν τλαίην ἰδεῖν I could not bear to see, Ar.Nu. 119, cf. 1387 (lyr.), V. 1159, Pl. 280; so also in Il.24.35, 505, 519, Hes.Op. 718, Sapph.75, Pi.P.3.41, etc.2 c. acc. rei, dare a thing, i.e. dare to do it,ἄτλητα τλᾶσα A.Ag. 408
(lyr.).3 c. part.,τάδε τέτλαμεν εἰσορόωντες Od.20.311
(but in 5.362, Il.5.383 the part. is independent of the Verb), cf. Simon.85.14, A.Ag. 1041 (s. v.l.), Th. 756 (lyr.), S.El. 943. (Root τελᾰ- ([etym.] τᾰλᾰ- ) alternating with τλᾱ-: also in πολύ-τλας, τάλας, τάλαντον, τολμάω, τελαμών, Lat. tollo, OE. polian 'endure', etc.)
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий