-
1 νῑκάω
νῑκάω, fut. νικήσω, die Annahme des att. fut. νικῶ beruht auf Pallad. 52 (XI, 288), wo νικῶσιν aber als praes. zu fassen ist; siegen, besiegen; – 1) intrans., siegen; den Vorzug haben, überlegen sein, ἐπεὶ τὰ χερείονα νικᾷ Il. 1, 576 Od. 18, 404; ὁ μὲν ἂρ μύϑοισιν, ὁ δ' ἔγχεϊ πολλὸν ἐνίκα, Il. 18, 252, öfter; νικήσας, der Sieger, 3, 138; ἐν Πυϑίοισι νικᾶν, Pind. N. 2, 9, u. oft vom Sieger in den Kampfspielen; δρόμῳ σὺν ποδῶν χειρῶν τε νικᾶσαι σϑένει, N. 10, 48. Häufig steht das praes. in der Bdtg Siegersein (gesiegt haben), ἐν Ὀλυμπιάδι νικῶν, Ol. 11, 17; dah. in den Angaben. der Sieger bei den Scholl. u. sonst gew, ἐνίκα, νικᾷ δ' ὁ πρῶτος καὶ τελευταῖος δραμών, Aesch. Ag. 305; νικᾶσϑαι, unterliegen, Spt. 496; ἐξαμαρτεῖν u. νικᾶν einander entgeggstzt, Soph. Phil. 95; πᾶσι τοῖς κριταῖς, ἑνὶ κριτῇ, mit der Stimme aller Richter in einem Wettkampfe siegen, Ar. Av. 445; vgl. νικᾷ πάσαις ταῖς ψήφοις ὁ νόμος, das Gesetz geht mit allen Stimmen durch, Plat. Legg. VII, 801 a; ἐν δημοκρατίᾳ νικᾷ ζῆν, es ist besser, Polit. 303 b; vgl. über die Bdtg des praes. Krüger zu Xen. An. 1, 10, 4, wo er auch Thuc. 7, 11 μάχῃ τῇ πρώτῃ νικᾶται ὑφ' ἡμῶν anführt, er ist besiegt worden; bei Dem. Lpt. 74 steht νικῶν neben παρακρουσόμενος; κακὴ βουλὴ νίκησε, der böse Rath siegte, behielt die Oberhand, Od. 10, 46; νικᾷ τὸ κέρδος, Aesch. Ag. 560; ἡ γνώμη ἐνίκησε, die Meinung behielt die Oberhand, fand Beifall, ging durch, Thuc. 2, 12 u. Folgde oft; δόξα, Plat. Gorg. 487 c; ἐκ τῆς νικώσης ἔπραττον πάντα, nach der durchgegangenen Meinung, nach Stimmenmehrheit, Xen. An. 5, 9, 18; vgl. ὅ, τι ἂν νικῴη ἐν τῷ κοινῷ τοῦτο κύριον εἶναι, Hell. 6, 5, 6; τὸ νικῆσαν ψήφισμα, Dem. 24, 27; u. ähnl. τέλος γε μέντοι δεῦρ' ἐνίκησεν μολεῖν, Soph. Ant. 233, vgl. 274; γνώμῃ νικῶν, mit einer Meinung durchdringend, Her. 3, 82; – auch = einen Proceß gewinnen, εἵνεκα νίκης, τήν μιν ἐγὼ νίκησα δικαζόμενος, Od. 11, 545, vgl. 558; oft bei den Rednern, selbst ἐνίκησε τοῦ κλήρου, in dem Proceß wegen der Erbschaft, Dem. 43, 32. – 2) trans., besiegen, überwinden, übertreffen, τινά, von Hom. an überall; μάχῃ νικῶντες Ἆχαιούς, Il. 16, 79; πόδεσσι δὲ πάντας ἐνίκα, mit den Füßen, im Laufe, 20, 410, wie 23, 756; κάλλει ἐνίκων φῦλα γυναικῶν, 9, 130; ἀγορῇ δέ ἑ παῦροι Ἀχαιῶν νίκων, 15, 284; neben κρείσσων γενέσϑαι, 3, 71 Od. 18, 46; auch von Leidenschaften, νόον νίκησε νεοίη, Il. 23, 604, von Fehlern, Umständen, die Einen wozu zwingen; so auch Tragg.; μὴ φόβος σε νικάτω φρένας, Aesch. Eum. 88, überwältigen; so ὕπνῳ, κέρδεσιν νικώμενος, Ag. 282. 333, wie ξυμφορᾷ νικωμένη Eur. Med. 1195; – auch c. gen., ἱμέρου νικώμενος, Aesch. Suppl 983; bes. bei Personen, statt ὑπό τινος, κρεισσόνων νικώμενος, Eur. Med. 316 Troad. 23 I. A. 1357; ἢν ταῦτα νικηϑῇς ἐμοῦ, Ar. Nubb. 1088; vgl. κρατεῖς τοι τῶν φίλων νικώμενος, Soph. Ai. 1332, also wie ἡσσάομαι construirt; Plat. vrbdt auch νικῶντα ἐν λόγοις πάντας ἀνϑρώπους, Conv. 213 e; Xen. mit dem partic., ἔςτε νικῴη καὶ τοὺς εὖ καὶ τοὺς κακῶς ποιοῦντας ἀλεξόμενος, An. 1, 9, 11, vgl. Ages. 9, 7 Mem. 2, 6, 35, im Abwehren. – Auch der acc. der Sache wird hinzugesetzt, wie in dem homerischen Beispiele νίκην νικᾶν, einen Sieg ersiegen, wie νικῶσα νίκην τίνα Eur. Suppl. 1060; von Kampfspielen so, Is. 6, 60; auch Plat. Rep. V, 465 d; πάντα ἐνίκα, alle Kämpfe gewann er, in allen Kämpfen siegte er, Il. 4, 389; ähnl. νικᾶν τὴν δίκην, Eur. El. 955, wie Ar. Vesp. 581; δίκας, Equ. 93; γνώμην ἐν τῷ δήμῳ, eine Meinung, einen Vorschlag durchsetzen, Vesp. 594, vgl. Nubb. 432; so auch Her. Ἱππίεω δὲ γνώμην νικήσαντος, 1, 61; οἱ νικῶντες τὰς γνώμας περὶ τούτων, Plat. Gorg. 456 a; Ὀλύμπια νενικηκότι, dem Sieger in den olympischen Spielen, Thuc. 1, 126, wie oft bei Luc. u. Paus.; ταύτην τὴν Ὀλυμπιάδα ἐνίκα στάδιον u. ä.; τὴν μάχην, in der Schlacht siegen, Plat. Lach. 191 c u. öfter, wie Xen. u. Folgde; auch ἐνίκησαν τὴν ναυμαχίαν τοὺς Λακεδαιμονίους, Aesch. 3, 181; νικήσας τοὺς Ἀϑηναίους τὴν ἐν Χαιρωνείᾳ μάχην, Pol. 5, 10, 1, neben μάχῃ, was sich bei denselben Schriftstellern eben so oft findet.
-
2 νῑκάω
νῑκάω, (1) intrans., siegen; den Vorzug haben, überlegen sein; νικήσας, der Sieger; ἐν Πυϑίοισι νικᾶν, vom Sieger in den Kampfspielen; Siegersein (gesiegt haben); νικᾶσϑαι, unterliegen; πᾶσι τοῖς κριταῖς, ἑνὶ κριτῇ, mit der Stimme aller Richter in einem Wettkampfe siegen; νικᾷ πάσαις ταῖς ψήφοις ὁ νόμος, das Gesetz geht mit allen Stimmen durch; κακὴ βουλὴ νίκησε, der böse Rat siegte, behielt die Oberhand; ἡ γνώμη ἐνίκησε, die Meinung behielt die Oberhand, fand Beifall, ging durch; ἐκ τῆς νικώσης ἔπραττον πάντα, nach der durchgegangenen Meinung, nach Stimmenmehrheit, ; γνώμῃ νικῶν, mit einer Meinung durchdringend; auch = einen Prozess gewinnen; ἐνίκησε τοῦ κλήρου, in dem Prozess wegen der Erbschaft. (2) trans., besiegen, überwinden, übertreffen; πόδεσσι δὲ πάντας ἐνίκα, mit den Füßen, im Laufe; auch von Leidenschaften; νόον νίκησε νεοίη, von Fehlern, Umständen, die einen wozu zwingen; μὴ φόβος σε νικάτω φρένας, überwältigen. Auch der acc. der Sache wird hinzugesetzt; νίκην νικᾶν, einen Sieg ersiegen; πάντα ἐνίκα, alle Kämpfe gewann er, in allen Kämpfen siegte er; γνώμην ἐν τῷ δήμῳ, eine Meinung, einen Vorschlag durchsetzen; Ὀλύμπια νενικηκότι, dem Sieger in den olympischen Spielen; τὴν μάχην, in der Schlacht siegen -
3 ἐκ-νῑκάω
ἐκ-νῑκάω, 1) gänzlich besiegen, überwinden; ὁ χρυσὸς ἐκνικᾷ τάδε Eur. Ion 629. Oefter bei Sp. ohne Unterschied von νικάω, vgl. Pol. 15, 3, 6; Ath. V, 188 a; τὸν δῆμον, das Volk gewinnen, Ael. V. H. 10, 1; οὐκ ἐξενικήϑη, er ließ sich nicht dazu bringen, ibd. – 2) Häufig intrans., überhand nehmen, allgemein in Gebrauch kommen, (καλεῖσϑαι Ἕλληνας) οὐκ ἠδύνατο καὶ ἅπασιν ἐκνικῆσαι Thuc. 1, 3, Schol. ἐπικρατῆσαι; τὰ πολλὰ ὑπο χρόνου ἀπίστως ἐπὶ τὸ μυϑῶδες ἐκνενικηκότα, ist ins Fabelhafte ausgeschlagen, fabelhaft geworden, 1, 21; Suid. Μαρᾶς· ἐξενίκησεν ἐς παροιμίαν; παλαιὸν κακὸν ἐς τοὐμφανὲς ἐξενίκησε, hat sichtlich überhand genommen, Luc. abdic. 6; D. C. 39, 35.
-
4 προς-νῑκάω
προς-νῑκάω, noch dazu siegen, Hippocr.
-
5 προ-νῑκάω
-
6 παρα-νῑκάω
παρα-νῑκάω, besiegen, übertreffen, Aesch. Ch. 592, τί.
-
7 συν-νῑκάω
-
8 κατα-νῑκάω
κατα-νῑκάω, gänzlich besiegen, Soph. frg. 105.
-
9 ἀπο-νῑκάω
ἀπο-νῑκάω, überwältigend abziehen, κάτω ἄνω Arist. mot. an. 10.
-
10 ἀντι-νῑκάω
ἀντι-νῑκάω, dagegen siegen, Aesch. Ch. 492.
-
11 ἐπι-νῑκάω
ἐπι-νῑκάω, besiegen, LXX.
-
12 ὑπερ-νῑκάω
ὑπερ-νῑκάω, weit übertreffen, Sp., wie N. T.
-
13 νίκημι
-
14 νῑκάζω
-
15 ἡσσάομαι
ἡσσάομαι, att. ἡττάομαι, ion. ἑσσέομαι, fut. ἡσσηϑήσομαι, aber auch ἡττήσομαι, Lys. 28, 9 Xen. An. 2, 3, 23; das act. ἡσσηκότες, ἡττήσαντες führt Suhd. an, Isae. 11, 21 ist jetzt geändert; sonst findet es sich nur bei Sp., in der Bedeutung besiegen, überwältigen, ἥττησε τὰς ψυχὰς τῶν ἐναντίων Pol. 1, 75, 3, vgl. 3, 18, 5; κατὰ κράτος ἥττησεν D. Sic. 20, 30; τοὺς Λακεδαιμονίους ἡττηκότες 15, 87; das pass. oder den. ἡσσάομαι heißt schwächer ( ἥσσων) sein als ein Anderer, ihm nachstchen, gegen ihn den Kürzern ziehen, von ihm übertroffen, besiegt werden; absolut, Thuc. im Ggstz von ἐπικρατεῖν, 1, 49, Aesch. πρὸς τῶν κρατούντων δ' ἐσμέν, οἱ δ' ἡσσημένων, Spt. 498; εἰ κοὐκ ἀρκέσει ποϑ' ὗμιν οὐδ' ἡσσημένοις εἴκειν Soph. Ai. 1221; Eur. Phoen. 1264; μάχην, in der Schlacht, Isocr. 4, 145 u. öfter, wie Dem. μάχην ἥττηντο 19, 320; auch τὴν δίκην, im Proceß, d. i. den Proceß verlieren, Plat. Legg. IX, 880 c; öfter in der Gerichtssprache, Ar. Plut. 482; Oratt.; Sp., ἡττήϑησαν τὴν μάχην Pol. 5, 105, 10; ähnl. τὴν γνώμην οὐχ ἡσσῆσϑαι, den Muth nicht verloren haben, Thuc. 6, 72; aber auch τῷ ϑυμῷ, γνώμῃ, Her. 8, 130. 9, 122; τῇ μάχῃ, 5, 46; τοῖς δικαίοις, im Proceß, Plut. Cat. min. 16. Ggstz νικάω Plat. Legg. XII, 955 b, κατορϑοῦν Isocr. 4, 124. – Als eigtl. pass., ὑπό τινος, ἑσσοῠσϑαι ὑπὸ Περσέων Her. 3, 106. 4, 197; Thuc. 2, 39; ὑπ' ἔρωτος ἡττώμενος Plat. Phaedr. 233 c; ὑπ' ἔχϑρας Polit. 305 c; auch πρός τινος, Her. 9, 122. Seltener c. dat., Eur. Andr. 918; ὕπνῳ Ael. H. A. 13, 22. – Häufiger aber τινός, dem darin liegenden Compar. entsprechend, γυναικὸς ἡσσημένος Eur. Alc. 700; τὸ μὴ δίκαιον τῆς δίκης ἡσσώμενον Ion 1117; τοῦ δεινοῦ, unterliegen, Thuc. 4, 37; Xen. Cyr. 1, 5, 11; τῶν φό-βων Plat. Legg. I, 635 d; Sp., ἥττητο Λαγίδος Ath. III, 592 c. – Adj. verb., κοὔτοι γυναικὸς οὐδαμῶς ἡσσητέα, man darf sich nicht von einem Weibe überwinden lassen, ihm nicht nachgeben, Soph. Ant. 674; vgl. Ar. Lys. 450.
-
16 ἀντινῑκάω
-
17 ἀπονῑκάω
-
18 ἐκνῑκάω
ἐκ-νῑκάω, (1) gänzlich besiegen, überwinden; τὸν δῆμον, das Volk gewinnen; οὐκ ἐξενικήϑη, er ließ sich nicht dazu bringen. (2) Häufig intrans., überhand nehmen, allgemein in Gebrauch kommen; τὰ πολλὰ ὑπο χρόνου ἀπίστως ἐπὶ τὸ μυϑῶδες ἐκνενικηκότα, ist ins Fabelhafte ausgeschlagen, fabelhaft geworden; παλαιὸν κακὸν ἐς τοὐμφανὲς ἐξενίκησε, hat sichtlich überhand genommen -
19 ἐπινῑκάω
-
20 κατανῑκάω
- 1
- 2
См. также в других словарях:
νικάω — / νικώ, νίκησα βλ. πίν. 58 … Τα ρήματα της νέας ελληνικής
νικώ — νικάω / νικώ, νίκησα βλ. πίν. 58 … Τα ρήματα της νέας ελληνικής
νικῶνθ' — νῑκῶντα , νικάω conquer pres part act neut nom/voc/acc pl νῑκῶντα , νικάω conquer pres part act masc acc sg νῑκῶντι , νικάω conquer pres part act masc/neut dat sg νῑκῶντι , νικάω conquer pres ind act 3rd pl (doric) νῑκῶντι , νικάω conquer… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νικῶντ' — νῑκῶντα , νικάω conquer pres part act neut nom/voc/acc pl νῑκῶντα , νικάω conquer pres part act masc acc sg νῑκῶντι , νικάω conquer pres part act masc/neut dat sg νῑκῶντι , νικάω conquer pres ind act 3rd pl (doric) νῑκῶντι , νικάω conquer… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νικᾶτ' — νῑκᾶτε , νικάω conquer pres imperat act 2nd pl νῑκᾶτε , νικάω conquer pres subj act 2nd pl νῑκᾶτε , νικάω conquer pres ind act 2nd pl νῑκᾶται , νικάω conquer pres subj mp 3rd sg νῑκᾶται , νικάω conquer pres ind mp 3rd sg νῑκᾶτο , νικάω… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νικῇ — νῑκῇ , νικάω conquer pres subj mp 2nd sg (doric) νῑκῇ , νικάω conquer pres ind mp 2nd sg (doric) νῑκῇ , νικάω conquer pres subj act 3rd sg (doric) νῑκῇ , νικάω conquer pres ind act 3rd sg (doric) νῑκῇ , νικάω conquer pres subj mp 2nd sg… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νίκησ' — νί̱κησι , νικάω conquer pres ind act 3rd sg νί̱κησο , νικάω conquer pres imperat mp 2nd sg νί̱κησαι , νικάω conquer pres ind mp 2nd sg νί̱κησαι , νικάω conquer aor imperat mid 2nd sg (attic ionic) νί̱κησα , νικάω conquer aor ind act 1st sg (attic … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νικῶ — νῑκῶ , νικάω conquer pres imperat mp 2nd sg νῑκῶ , νικάω conquer pres subj act 1st sg (attic epic ionic) νῑκῶ , νικάω conquer pres ind act 1st sg (attic epic ionic) νῑκῶ , νικάω conquer pres subj act 1st sg (attic epic doric ionic) νῑκῶ ,… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νικῶσ' — νῑκῶσα , νικάω conquer pres part act fem nom/voc sg (attic epic doric ionic) νῑκῶσι , νικάω conquer pres part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) νῑκῶσι , νικάω conquer pres subj act 3rd pl (attic epic ionic) νῑκῶσι , νικάω conquer… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νικᾶν — νῑκᾶν , νίκη victory fem gen pl (doric aeolic) νῑκᾶν , νικάω conquer pres part act masc voc sg (doric aeolic) νῑκᾶν , νικάω conquer pres part act neut nom/voc/acc sg (doric aeolic) νῑκᾶν , νικάω conquer pres part act masc nom sg (doric… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νικᾶσθε — νῑκᾶσθε , νικάω conquer pres imperat mp 2nd pl νῑκᾶσθε , νικάω conquer pres subj mp 2nd pl νῑκᾶσθε , νικάω conquer pres ind mp 2nd pl (epic) νῑκᾶσθε , νικάω conquer pres subj act 2nd pl (epic) νῑκᾶσθε , νικάω conquer imperf ind mp 2nd pl… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)