-
1 ΕὝΧομαι
ΕὝΧομαι, aor. ηὐξάμην u. εὐξάμην, perf. ἐμοὶ μετρίως ηὖκται Plat. Phaedr. 279 c, wo es pass. Bdtg hat, wie πανήγυρις εὐχϑεῖσα D. C. 48, 32; aktiv. ist plusqpf. ηὔγμην oder εὔγμην Soph. Tr. 607; εὖκτο Theb. bei Schol. Soph. O. C. 1375; die alten Ep. u. Lyr. brauchen kein Augment, bei den Att. schwankt die Lesart gewöhnlich, doch scheint es vorherrschend weggelassen; geloben, bes. den Göttern, für die Erfüllung eines Wunsches etwas feierlich versprechen, nach alter Art die eigentliche Form des Gebets, beten, flehen, ϑεῷ, zu einem Gotte, Hom. häufig, wie die Folgdn; aber αἵ τέ μοι εὐχόμεναι ϑεῖον δύσονται ἀγῶνα, für mich betend, Il. 7, 298; bes. auch μεγάλ' εὔχεσϑαι, laut, inbrünstig beten, Hom. Iliad. 3, 275, Pind., der auch εὔξασϑαι ἔπος ἀπὸ γλώσσας vrbdt, P. 3, 2; Tragg., εὔχου τὰ κρείσσω συμμάχους εἶναι ϑεούς Aesch. Spt. 248, u. oft, μέτριον ἔπος Suppl. 1045; ἄνδρες εὔχονται γονὰς κατηκόους φύσαντες ἐν δόμοις ἔχειν Soph. Ant. 637; εἰς ὅσον ϑεοῖς εὐξώμεϑα Phil. 1066; – Prosa, Thuc. 3, 58; εὐχώμεϑα ταῖς Μούσαις εἰπεῖν ἡμῖν Plat. Rep. VIII, 545 d, u. oft; καὶ ταῦτ' εὔχονται τοῖς ϑεοῖς Din. 1, 65; εὔχετο πρὸς τοὺς ϑεοὺς ἁπλῶς τἀγαϑὰ διδόναι Xen. Mem. 1, 3, 2; εὐχὰς εὔχεσϑαι πρὸς ϑεοὺς ὑπέρ τινος Aesch. 3, 18; πολυκαρπίαν τοῖς ϑεοῖς, von den Göttern reiche Erndte erflehen, Xen. Mem. 3, 14, 3; Cyr. 2, 3, 1; πολλὰ ἀγαϑὰ τοῖς ϑεοῖς ὑπέρ τινος, von den Göttern viel Gutes für Jem. erflehen, Mem. 2, 2, 10; εὔξαντο καὶ ἐπαιάνισαν An. 3, 2, 9; εὔπλοιαν ὑπέρ τινος, für Jem. eine glückliche Schifffahrt, Plut., der auch μηδὲν παρὰ ϑεῶν vrbdt, de prof. virt. sent. p. 267; auch im bösen Sinne, ὄλοιο· καί σοι πολλάκις τόδ' εὐξάμην Soph. Phil. 1007; μεῖζον αὐτοῖς κακὸν εὐξαίμην Lys. 21, 21; δεινὸν εὔχεσϑαι κατά τινος, fluchen, Luc. abdic. 32. – Auffallend Ἄρτεμιν εὐξαμένη Antp. Th. 38 (IX, 268). – Uebh. wünschen, Pind. u. Folgde; Thuc. 2, 48; u. sonst in Prosa, πολλὰ ἀγαϑὰ αὐτοῖς εὔξονται Plat. Phaedr. 233 e, u. öfter; ἅπαντας ἅπασι πάντα τὰγαϑὰ εὔχεσϑαι, Einem alles Gute wünschen, Dem. 25, 101; τινὶ κακόν Lys. 21, 21; – geloben, mit Zuversicht versprechen, daß man Etwas thun wolle, εὔχομαι ἐξελάαν κύνας Il. 8, 526; ἔρδειν τάδε Aesch. Ag. 907, u. a. D.; in Prosa nur von Gelübden, die den Göttern gethan werden, ϑυσίας Plat. Legg. X, 909 e; Ἀπόλλωνι εὔξαντο ϑεωρίαν ἀπάξειν εἰς Δῆλον Phaed. 58 b; ϑύσειν σωτήρια Xen. An. 3, 2, 9;. ϑεοῖς καϑ' ἑκατόμβης Plut. Mar. 26; κατὰ νικητηρίων Dem. ep. 1 E. – Uebh. = versichern, εὔχετο πάντ' ἀποδοῦναι, er behauptete, Alles bezahlt zu haben, Il. 18, 499; rühmend von sich aussagen, sichrühmen, bei Hom. sehr gew., εὔχομαι εἶναι, πατρὸς ἐξ ἀγαϑοῦ γένος εὔχεται ἔαμεναι υἱός, ἐπεὶ εὔχομαι εἶναι ἄριστος u. ä., gew. nur die bestimmte Aussage, das freudige Bewußtsein ohne den Nebenbegriff des leeren Großprahlens ausdrückend, φησὶ καὶ εὔχεται Il. 14, 366; ἐκ Κρητάων γένος εὔχομαι, ohne inf., ich leite main Geschlecht rühmend von Kreta her, Od. 14, 199; ποίαν γαῖαν εὔχεαι πατρίδ' ἔμμεν Pind. P. 4, 97; δι' ἇς τοι γένος εὔχομεϑ' εἶναι γᾶς ἀπὸ τᾶςδ' ἔνοικοι Aesch. Suppl. 351; οἱ δὲ πλησίοι γύαι τόνδ' ἱππότην Κολωνὸν εὔχονται σφίσιν ἀρχηγὸν εἶναι Soph. O. C. 59; δῃώσειν τὸ Θήβης ἄστυ, er prahlt, er werde zerstören, 1320; Hom. εὔχεαι αὔτως, du prahlst vergeblich, Il. 11, 388. So noch einzeln in Prosa als Nachahmung des homerischen Sprachgebrauches, wie Plat. sagt ὅ γε εὔχομαι εἶναι, ὡς ἔφη Ὅμηρος, Gorg. 449 a; ὁ Μιϑριδάτης εὔχετο ἀπόγονος εἶναι τῶν ἑπτὰ Περσῶν ἑνός Pol. 5, 43, 2; D. Hal. 3, 11 τοὺς αὐτοὺς προγονους εὐχόμεϑα ἑκάτεροι. Für "sich rühmen", "prahlen" ist in Att. Prosa der eigentliche Ausdruck καυχᾶσϑαι; über den doppelten Homerischen Gebrauch von εὔχεσϑαι, = καυχᾶσϑαι und = "beten" vgl. Scholl. Aristonic. Iliad. 10, 461. 21, 183. 501, Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 147.
-
2 εὔχομαι
εὔχομαι, geloben, bes. den Göttern, für die Erfüllung eines Wunsches etwas feierlich versprechen, nach alter Art die eigentliche Form des Gebets, beten, flehen, ϑεῷ, zu einem Gotte; bes. auch μεγάλ' εὔχεσϑαι, laut, inbrünstig beten; πολυκαρπίαν τοῖς ϑεοῖς, von den Göttern reiche Ernte erflehen; πολλὰ ἀγαϑὰ τοῖς ϑεοῖς ὑπέρ τινος, von den Göttern viel Gutes für j-n erflehen; εὔπλοιαν ὑπέρ τινος, für j-m eine glückliche Schifffahrt; auch im bösen Sinne; δεινὸν εὔχεσϑαι κατά τινος, fluchen. Übh. wünschen; ἅπαντας ἅπασι πάντα τὰγαϑὰ εὔχεσϑαι, einem alles Gute wünschen; geloben, mit Zuversicht versprechen, daß man etwas tun wolle; in Prosa nur von Gelübden, die den Göttern getan werden. Übh. = versichern, εὔχετο πάντ' ἀποδοῦναι, er behauptete, alles bezahlt zu haben; rühmend von sich aussagen, sich rühmen; sehr gew., εὔχομαι εἶναι, πατρὸς ἐξ ἀγαϑοῦ γένος εὔχεται ἔαμεναι υἱός, ἐπεὶ εὔχομαι εἶναι ἄριστος u. ä., gew. nur die bestimmte Aussage, das freudige Bewußtsein ohne den Nebenbegriff des leeren Großprahlens ausdrückend; ἐκ Κρητάων γένος εὔχομαι, ohne inf., ich leite mein Geschlecht rühmend von Kreta her; δῃώσειν τὸ Θήβης ἄστυ, er prahlt, er werde zerstören; εὔχεαι αὔτως, du prahlst vergeblich -
3 προς-επ-εύχομαι
προς-επ-εύχομαι, noch dazu wobei beten, bitten, wünschen, D. Cass. 55, 9.
-
4 προς-εύχομαι
προς-εύχομαι, dep. med., zu einer Gottheit beten, bitten, flehen, geloben, ϑεῷ, Aesch. Ag. 308, wie Eur. Andr. 1118; τοῖς ἀγάλμασιν, Hipp. 116, u. öfter; τῷ ϑεῷ προςεύχομαι σωτηρίαν ἡμῖν διδόναι, Plat. Critia. 106 a; προςευχώμεϑα αὐτοῖν ἐκφανῆναι, Euthyd. 288 c, u. öfter; Xen. Cyr. 3, 3, 57; auch νίκην, um Sieg, Hell. 3, 2, 22; ohne einen solchen Zusatz, anbeten, verehren, Aesch. Prom. 939; Soph. Ant. 1318; Her. 1, 48; bei Ar. Plut. 958 auch τὸν ϑεόν.
-
5 προς-κατ-εύχομαι
προς-κατ-εύχομαι, noch dazu, dabei verwünschen, Theophr.
-
6 προ-εύχομαι
προ-εύχομαι, dep. med., beten, τινός, für Einen, Greg. Naz.
-
7 προ-κατ-εύχομαι
προ-κατ-εύχομαι, dep. med., vor Etwas ein Gebet verrichten, τῆς τροφῆς, vor dem Essen, Ios.
-
8 συγ-κατ-εύχομαι
συγ-κατ-εύχομαι, mit, zugleich erflehen, bitten, ὧν ἐρῶ μέν, τα ῠτα συγκατευξάμην, Soph. Ant. 1336; – im Gebet mit anrufen, Plut de frat. am. E.
-
9 συν-επ-εύχομαι
συν-επ-εύχομαι, dep. med., mit od. zugleich zu den Göttern flehen; Ar. Th. 951; Thuc. 6, 32; mit, zugleich geloben, mit intf fut., Xen. An. 3, 2, 9.
-
10 συν-εύχομαι
συν-εύχομαι, mit od. zugleich flehen; Eur. Hel. 651; τινί, Plat. Phaedr. 257 b; καὶ ἐμοὶ ταῦτα συνεύχου, 279 c; μετά τινος, Legg. X, 909 e; auch = für Einen bitten, III, 687 d; Xen. Oec. 7, 8; Sp., wie Luc. pro laps. 12.
-
11 κατ-εύχομαι
κατ-εύχομαι, anwünschen, Gelübde, Gebete gegen Einen aussprechen; οἵας γ' ἀρᾶται καὶ κατεύχεται τύχας Aesch. Spt. 615; κατεύχομαι δὲ τὸν δεδρακότα κακὸν κακῶς ἐκτρῖψαι βίον Soph. O. R. 246; τῶν Ἀχαιῶν frg. 894; Plat. Rep. III, 393 a; Eur. I. T. 536; in Prosa, Plat. Legg. XI, 934 e; πολλὰ καὶ δεινὰ κατ' αὐτῶν Plut. Num. 12. – Uebh. beten, wünschen, erflehen; absolut, Aesch. Ag. 1223 Soph. Tr. 761 Her. 2, 40; mit folgdm acc. c. inf., Aesch. Eum. 882 Soph. O. C. 1571; τοῖς Πέρσῃσι κατεύχεται εὖ γενέσϑαι Her. 1, 132; τί, Soph. Ai. 385; κατ. σοὶ τἀγαϑόν Eur. I. A. 1186; – geloben, κατεύχονται τῇ ϑεῷ ἀπάξειν αὐτῇ τακτὰς ἑταίρας Ath. XIII, 573 e; – τινί, Einen anflehen, zu Einem flehen, Aesch. Ch. 86. 137. – Auch = großprahlen, sich rühmen, wie das simplex, Theocr. 1, 97.
-
12 μετ-εύχομαι
μετ-εύχομαι, anders wünschen, einen neuen Wunsch an die Stelle des früheren setzen, οἶσϑ' ὡς μέτευξαι, Eur. Med. 588.
-
13 ἀπ-εύχομαι
ἀπ-εύχομαι, 1) verwünschen, Aesch. Eum. 578 u. Sp. – 2) verbitten, μὴ γένοιτο Ar. Th. 714; μὴ γενέσϑαι Dem. 20, 106; τί 24, 57; Plat. πολλὰ ἀπεύξαιτ' ἂν τοῖς ϑεοῖς Legg. III, 687 d; Eur. Hipp. 891.
-
14 ἀν-εύχομαι
ἀν-εύχομαι, wieder bitten, seine Bitte zurücknehmen, Plat. Alc. II, 142 d ἀν. ἅττ' ἂν τὸ πρῶτον εὔ. ξωνται.
-
15 ἐπ-εύχομαι
ἐπ-εύχομαι, 1) beten zu einer Gottheit, ihr Gelübde machen, ϑεοῖς, νοστῆσαι Ὀδυσῆα, zu den Göttern flehen, daß Odysseus zurückkehre, Od. 14, 423, wie Διΐ, Ἀρτέμιδι; so ματρί Pind. P. 3, 77; τοιαῦτ' ἐπεύχου μὴ φιλοστόνως ϑεοῖς Aesch. Spt. 261; Ἡλίῳ – ἐχϑροὺς τίνειν Ag. 1296; Νύμφαις ἐπευξάμενοι νόστου σωτῆρας ἱκέσϑαι Soph. Phil. 1456; τοῖσι ϑεοῖσιν διδόναι πλοῦτον τοῖς Ἕλλησιν Ar. Par 1285; τῷ ϑεῷ τὸ κεχαρισμένον αὐτῷ ϑῦμα ἑλεῖν Plat. Critia. 119 d; Folgde, wie πᾶσι ϑεοῖς, εὐτυχίαν μοι δοῠναι Dem. 18, 141; oft absolut, wie τάςδ' ἐπεύχεσϑαι λιτάς Soph. O. C. 485; dazu, dabei flehen, Eur. Hec. 542. Erst Sp. auch mit dem acc. der Person, anflehen, ϑεούς Aristaen. 2, 2; Xen. Cyn. 1, 12. – Geloben, ἐπεύχομαι ϑήσειν τρόπαια Aesch. Spt. 258; – anwünschen, bes. etwas Böses, μόρον ἄφερτον Πελοπίδαις Aesch. Ag. 1582; ὅρκος μεγάλας ἀρὰς ἐπευχόμενος τοῖς ἀπειϑοῠσι Plat. Critia. 119 e, vgl. Legg. XI, 931 b; καὶ ἐπεύχεται αὐτοῖς μήτε γῆν καρποὺς φέρειν Aesch. 3, 111, bei Sp. auch Gutes, wie εὐτυχίαν τινί Plut. Galb. 18. – 2) sich damit rühmen, prahlen, Il. 5, 119 u. öfter, δοιοῖσιν, Ἱππασίδῃσιν 11. 431; c. inf. Aesch. Ag. 1235; c. partic., Eum. 58; Ἄργος πατρίδ' ἐμήν. I. T. 508, μέγα ϑράσος Rhes. 693; ἣν οὔποτε ἐπεύξεταί τις ῥαστώνῃ παραλαβεῖν Plat. Epin. 991 c.
-
16 ἐξ-απ-εύχομαι
ἐξ-απ-εύχομαι, durch Bitten abwenden, Tzetz.
-
17 ἐξ-επ-εύχομαι
ἐξ-επ-εύχομαι, sich dabei rühmen, Soph. Phil. 664.
-
18 ἐν-εύχομαι
ἐν-εύχομαι, dabei beten, geloben, Synes.
-
19 ἐξ-εύχομαι
ἐξ-εύχομαι, 1) sich laut rühmen, rühmend erzählen; Od. 1, 406. 20, 192, jetzt getrennt geschrieben; τινί τι, Pind. Ol. 13, 59; Aesch. Ag. 519 Suppl. 269. 272. – 2) heftig verlangen, wünschen; Aesch. Ch. 213; Eur. Med. 930.
-
20 ὑπερ-εύχομαι
ὑπερ-εύχομαι, dep. med., übermäßig wünschen, Sp.; – beten für Einen, τινός, K. S.
См. также в других словарях:
εύχομαι — εύχομαι, ευχήθηκα βλ. πίν. 151 … Τα ρήματα της νέας ελληνικής
εὔχομαι — pray pres ind mp 1st sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εύχομαι — και ευκιέμαι (ΑΜ εὔχομαι) 1. εκφράζω ευχή, επιθυμία για κάτι, επιθυμώ ζωηρά να πραγματοποιηθεί κάτι 2. προσεύχομαι, απευθύνω προσευχή προς τον Θεό, δέομαι, παρακαλώ τον Θεό || νεοελλ. παροιμ. «φκήσου τού οχτρού σου το δεντρί, ν ανθήσει το δικό… … Dictionary of Greek
εύχομαι — ευχήθηκα 1. εκφράζω ευχή: Όταν δεις το νιο φεγγάρι ευχήσου το και πεθυμάς. 2. προσεύχομαι, παρακαλώ το Θεό: Εύχομαι ο Θεός να σου δώσει όλα τα καλά … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
εὔχεσθε — εὔχομαι pray imperf ind mp 2nd pl εὔχομαι pray pres imperat mp 2nd pl εὔχομαι pray pres ind mp 2nd pl εὔχομαι pray imperf ind mp 2nd pl (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εὐχόμεθα — εὔχομαι pray imperf ind mp 1st pl εὔχομαι pray pres ind mp 1st pl εὔχομαι pray imperf ind mp 1st pl (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εὐχόμεσθα — εὔχομαι pray imperf ind mp 1st pl εὔχομαι pray pres ind mp 1st pl εὔχομαι pray imperf ind mp 1st pl (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εὔξασθε — εὔχομαι pray aor imperat mid 2nd pl εὔχομαι pray aor ind mid 2nd pl εὔχομαι pray aor ind mid 2nd pl (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εὔχεο — εὔχομαι pray imperf ind mp 2nd sg (epic doric ionic aeolic) εὔχομαι pray pres imperat mp 2nd sg (epic doric ionic aeolic) εὔχομαι pray imperf ind mp 2nd sg (epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εὔχευ — εὔχομαι pray imperf ind mp 2nd sg (epic doric ionic) εὔχομαι pray pres imperat mp 2nd sg (epic doric ionic) εὔχομαι pray imperf ind mp 2nd sg (epic doric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εὔχου — εὔχομαι pray imperf ind mp 2nd sg (attic epic doric) εὔχομαι pray pres imperat mp 2nd sg (attic epic doric) εὔχομαι pray imperf ind mp 2nd sg (attic epic doric) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)