-
1 αὐτο-κράτωρ
αὐτο-κράτωρ, ορος, ὁ, Selbstherrscher, mit unum schränkter Gewalt versehen, ἀνυπεύϑυνος καὶ αὐτ. τῆς πόλεως ἄρχειν Plat. Legg. X, 875 b, u. öfter; τῶν εἰς τὸν πόλεμον Thuc. 3, 62; αὐτ. πάντα διατίϑημι, ich ordne alles nach eigenem Ermessen, 1, 126; αὐτ.μάχη, wo jeder thut, was er will, 4, 126; mit dem inf., κολάσαι Dem. 59, 80; unabhängig, Xen. Mem. 2, 1, 21; von Völkern, Pol. 3, 17; πρέσβεις περὶ εἰρήνης, mit unumschränkter Vollmacht, Andoc. 3, 6; Lys. 13, 9 u. öfter; βουλή Andoc. 1, 15; δύναμις Pol. 6, 14; vgl. 18, 1, wo es, von den Pallisaden gesagt, Selbstständigkeit ist; στρατηγός ist der Diktator bei den Römern, 3, 86. Bei Sp. der römische Kaiser.
-
2 αὐτοκράτωρ
A one's own master: hence,1 of persons or states, free, independent, Th.4.63, IG12 (9).189.44, etc.: of a youth that has come of age, X.Mem.2.1.21.2 of ambassadors and commissioners, possessing full powers, plenipotentiary, ;αὐ. ἥκομεν Id.Av. 1595
;πρεσβευτής Lys.13.9
;ξυγγραφεῖς Th.8.67
;αὐ. βουλή And.1.15
; ἀποδεῖξαι ἄνδρας ἀρχὴν αὐτοκράτορας, opp. a reference to the assembly, Th.5.27.3 of rulers, absolute,στρατηγοί Id.6.72
;ἄρχων X. An.6.1.21
;ἀνυπεύθυνος καὶ αὐ. ἄρχειν Pl.Lg. 875b
, cf. Plt. 299c; τὸ πᾶν αὐ. διαθεῖναι manage all at their pleasure, Th.1.126; ἦρχε τῶν ἀκολουθούντων αὐτὸς αὐτοκράτωρ, of Philip, D.18.235; ; στρατηγία ib. 1285a8 (dub.); νοῦς αὐ. (cf. αὐτοκρατής) Anaxag. ap.Pl.Cra. 413c: hence, = Lat.Dictator, Plb.3.86.7, etc.; = Imperator, Plu.Pomp.8; of the Emperor, Id.Galb.1, etc.4 αὐ. λογισμός peremptory reasoning, Th.4.108.II c. gen., complete master of..,πόλις οὐκ αὐ. οὖσα ἑαυτῆς Id.3.62
;τῆς τύχης Id.4.64
;τῆς αὑτοῦ πορείας Pl.Plt. 274a
; τῆς ἐπιορκίας αὐ. having full liberty to swear falsely, D.17.12: c. inf., αὐ. κολάσαι having full power to punish, Id.59.80.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > αὐτοκράτωρ
-
3 αὐτοκράτωρ
αὐτο-κράτωρ, Selbstherrscher, mit unumschränkter Gewalt versehen; unabhängig; von Völkern; der römische Kaiser -
4 κράτος
Grammatical information: n.Compounds: Often as 1. member, e. g. ἀ-κρατής `without strength, power (over others or over oneself)'; oppos. ἐγ-κρατής `having power over, controlling (oneself)' with ἐγκράτεια, - έω etc.; αὑτο-κρατής `having power over oneself, independent'; more usual αὑτο-κράτωρ `with unlimited power' (Ar., Th.); details in Debrunner FS Tɨèche (Bern 1947) 11f.; also - κρέτης in Aeol. and Arc. Cypr. PN, e. g. Σω-κρέτης.Derivatives: Beside κράτος, κρέτος there are several adjectives: 1. κρατύς `strong, powerful' (Hom.; only κρατὺς Άργεϊφόντης, verse-end) with κρατύνω, ep. also καρτ- `strengthen, conso;idate, rule' (Il.) with κρατυσμός `strenghtening', κρατυντήριος `id.', - τικός `id.' (medic.), κρατύντωρ `controller' ( PMag. Leid.). - 2. κρατερός (Il., A. Pr. 168, anap.), καρτερός (Il.) `id.' (IA.); also as 1. member, e.g. κρατερό-φρων (Il.). καρτερέω, also with prefix, e.g. δια-, `be steadfast, hold out, overcome onseself' (IA.) with καρτερία (Pl., X.), - ρησις (Pl.) `holding on, firmness', - ρικός (Att.); καρτερόω `strengthen' (Aq., Herm.). - 3. κραταιός `id.' (Il.), also as plant-name (Ps.-Dsc.; Strömberg Pflanzennamen 82); rarely as 1. member, e.g. κραταιό-φρων ( PMag.). With κραταιότης = κράτος (LXX), κραταιόω `strengthen' (LXX, NT) with κραταίωμα, - ωσις (LXX). Fem. κραταιίς (Od.; Schwyzer 385). - 4. Primary comparison: comp. κρείττων, (Atticising) κρείσσων with sec. - ει- for κρέσσων (Ion., Pi.); Dor. κάρρων, Cret. κάρτων; denomin. κρειττόομαι `have excrescences', with κρείττωσις (Thphr.). sup. κράτιστος, ep. κάρτ-, (Il.), with - τεύω `be the best, surpass' (Pi., Att.); -( ε)ία as title, `highness' (pap.). -- 5. Adv. κάρτα `in a high degree, very' (Ion. and trag.). - 6. As 1. member often κραται- ( καρται-), e.g. κραται-γύαλος `with strong breast-pieces' (T 361). Further Κρατι-, Καρτι- in PN, e.g. Κρατί-δημος, Καρτί-νικος; also Κρατ(ο)-, Κρατε- a. o. (Bechtel Hist. Personennamen 256). Hypocoristic short-names Κρατῖνος (Schwyzer 491, Chantraine Formation 205), Κρατύλος, Κράτυλλος (Leumann Glotta 32, 217 a. 225 A. 1), Κρατιεύς (Boßhardt Die Nom. auf - ευς 126). On Κρεσφόντης s. v. - 7. Verb: κρατέω (Il.), Aeol. κρετέω, aor. κρατῆσαι (posthom.), κρέτησαι (Sapph.), often with prefix, e.g. ἐπι-, κατα-, περι-, `controll, possess, rule, conquer'; with ( ἐπι- etc.) κράτησις `power, rule' (Th., LXX), ( δια-, ἐπι-) κρατητικός `controlling' (late), ( δια-)κράτημα `support, grip' (medic.); κρατητής `possessor' (Procl.); κρατῆρας τοὺς κρατοῦντας H. for κρατητῆρας (Lewy KZ 59, 182). But ἐγκρατέω from ἐγ-κρατής, ναυ-κρατέω, - τία from ναυ-κρατής etc.; s. above. καρταίνειν κρατεῖν H. -- 8. On κρατευταί s. v.Etymology: With the full grade in Aeol. κρέτος interchanges regularly the zero grade in κρατύς, κάρτα (on ρα: αρ Schwyzer 342). Through analogy arose both κράτος, κάρτος and the compp. κάρρων \< *κάρσ(σ)ων \< *κάρτι̯ων and κάρτων beside the old fullgrade κρέσσων \< *κρέτι̯ων; details in Seiler Steigerungsformen 53 ff. A zero grade of the σ-stem in κρέτος is supposed in Κρεσ-φόντης ( \< *Κρετσ-; Kretschmer Glotta 24, 237, Heubeck Beitr. z. Namenforsch. 5, 26). - The relation of the forms is not always clear. The adjective κρατερός, καρτερός may conrain a alternating ρ-stem (Benveniste Origines 17, Leumann Hom. Wörter 115), if it is not an analogical innovation to κράτος, κρατέω (e.g. Schwyzer 482). The form Κρατι-, Καρτι-, which appears only in PN, will not be old (like e.g. in κυδι-άνειρα: κῦδος), but rest on analogy (after Άλκι-, Καλλι- a. o.; Frisk Nom. 70). On κάρτα cf. e.g. τάχα, ἅμα. The 1. member κραται- may have been built after παλαι- a. o.; and κραταιός after παλαιός? (cf. Schwyzer 448). Diff. Risch 117: κραταιός back formation to κραταιή for *κράταια, fem. to κρατύς ( Πλαταιαί: πλατύς). Also κρατέω is discussed. Against the obvious explanation as denominative of κράτος (Schwyzer 724; κρατῆσαι only posthom.) see Leumann Hom. Wörter 113ff.; he assumes in κρατέω a backformation to ἐπικρατέω from ἐπι-κρατής (Hom. only adv. ἐπικρατέως). Again diff. Specht KZ 62, 35 ff. - An exact agreement to κράτος etc. is not found. Close are Skt. krátu- m. `power, mind, will', Av. xratu- m. `id.'. The objections that the Indo-Ir. word indicates primarily spiritual qualities ar refuted by OE cræft ` Kraft, physical strength, power', also `insight, craft etc.'. The Germanic word for `hard', Got. hardus etc., which is usually adduced, differs in vowel (IE *kortú- against *kr̥tú- to * kret-). - Cf. Mayrhofer KEWA s. krátuh.Page in Frisk: 2,8-10Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > κράτος
-
5 αυτοκρατωρ
I- ορος adj.1) самостоятельный, независимый(νέος Xen.)
αὐ. μάχη Thuc. — бой в рассыпном строю2) обладающий неограниченными полномочиями3) неограниченный, полновластный, самодержавный(στρατηγός Thuc., Plut.; μόναρχος Arst.; δύναμις Polyb.)
4) ни от чего (внешнего) не зависящий, суверенный(νοῦς Plat.)
5) неограниченно владеющий, имеющий неограниченное право(τινός Thuc., Plat., Dem. и ποιεῖν τι Dem.)
6) своенравный(λογισμός Theocr.)
II1) = dictator Polyb.2) = imperator Plut.
См. также в других словарях:
ζωδιοκράτωρ — ζῳδιοκράτωρ, ὁ (Α) ο κύριος τών ζωδίων, θεότητα που προΐσταται τού ζωδιακού κύκλου. [ΕΤΥΜΟΛ. < ζῴδιον + κράτωρ (< κρατώ), πρβλ. αυτο κράτωρ, θαλασσο κράτωρ] … Dictionary of Greek
ημεροκράτωρ — ἡμεροκράτωρ ό (Μ) ο άρχοντας τής ημέρας. [ΕΤΥΜΟΛ. < ημερ(ο) * + κράτωρ (< κρατώ), πρβλ. αυτο κράτωρ, πάντο κράτωρ] … Dictionary of Greek
θηροκράτωρ — θηροκράτωρ, ὁ (Μ) άρχοντας τών θηρίων, εξουσιαστής τών θηρίων. [ΕΤΥΜΟΛ. < θηρ(ο) * + κράτωρ (< κρατώ), πρβλ. αυτο κράτωρ, κλειδο κράτωρ] … Dictionary of Greek
θυμοκράτωρ — θυμοκράτωρ, ὁ (Μ) αυτός που κυριαρχεί πάνω στον θυμό του, αυτός που συγκρατεί τον θυμό του. [ΕΤΥΜΟΛ. < θυμο * + κράτωρ (< κράτος), πρβλ. αυτο κράτωρ, κλειδο κράτωρ] … Dictionary of Greek
κοσμοκράτορας — ο, θηλ. κοσμοκράτειρα (ΑM κοσμοκράτωρ, ορος) αυτός που κυριαρχεί σε όλο ή σχεδόν σε όλο τον κόσμο, εξουσιαστής τού κόσμου, κυβερνήτης τού κόσμου («η κοσμοκράτειρα Ρώμη») μσν. (κολακευτικά) ο αυτοκράτορας αρχ. 1. (για πλανήτη) αυτός που διευθύνει… … Dictionary of Greek
πολοκράτωρ — ορος, ὁ, Α ο κυρίαρχος τών πόλων. [ΕΤΥΜΟΛ. < πόλος + κράτωρ (< κρατῶ) (βλ. λ. αυτο κράτωρ)] … Dictionary of Greek
σεβαστοκράτορας — ο / σεβαστοκράτωρ, ορος, θηλ. σεβαστοκρατόρισσα, ΝΜ βυζαντινό αξίωμα που απονεμήθηκε, για πρώτη φορά, από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό στον αδερφό του Ισαάκιο. [ΕΤΥΜΟΛ. < σεβαστός + κράτωρ (βλ. αυτό κράτωρ)] … Dictionary of Greek
σεισμοκράτωρ — ορoς, ὁ, Μ ο κυρίαρχος τών σεισμών, αυτός που προκαλεί τους σεισμούς. [ΕΤΥΜΟΛ. < σεισμός + κράτωρ (βλ. λ. αυτο κράτωρ)] … Dictionary of Greek
σκηπτροκράτωρ — ορος, ὁ, Α σκηπτούχος. [ΕΤΥΜΟΛ. < σκήπτρον + κράτωρ (βλ. λ. αυτο κράτωρ)] … Dictionary of Greek
στοιχειοκράτωρ — ορος, ὁ, Α αυτός που κρατά και εξουσιάζει τα στοιχεία τής φύσης («στοιχειοκράτορες θεοί», Σιμπλίκ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < στοιχεῖον + κράτωρ (βλ. λ. αυτο κράτωρ)] … Dictionary of Greek
τιτανοκράτωρ — ορος, ὁ, Α (για τον Δία) ο νικητής τών Τιτάνων. [ΕΤΥΜΟΛ. < Τιτᾶνες + κράτωρ (βλ. λ. αὐτο κράτωρ)] … Dictionary of Greek
