-
1 αίθρω
αἴ̱θρω, αἶθροςthe clear chill air: masc nom /voc /acc dualαἴ̱θρω, αἶθροςthe clear chill air: masc gen sg (doric aeolic)——————αἴ̱θρῳ, αἶθροςthe clear chill air: masc dat sg -
2 αἴθρω
Βλ. λ. αίθρω -
3 αἴθρῳ
Βλ. λ. αίθρω -
4 αἶθρος
-
5 κάματος
κάματος, ὁ (καμεῖν), 1) Mühe, Drangsal, Anstrengung; ἄτερ καμάτοιο τέλεσσαν Od. 7, 325; πολυάϊξ, vom Kriege, Il. 5, 810; die auf Anstrengung folgende Erschöpfung, Entkräftung, wie sie sich in den Gliedern, bes. den Knieen äußert, ὁππότε κέν μιν γυῖα λάβῃ κάματος Il. 4, 230, γούναϑ' ἵκοιτο 13, 711; κάματος δ' ὑπὸ γούνατ' ἐδάμνα 21, 52; καμάτῳ φίλα γυῖα λέλυντο 13, 85; αἴϑρῳ καὶ καμάτῳ δεδμημένον Od. 14, 318; ὕπνῳ καὶ καμάτῳ ἀρημένος 6, 2; ὁμοῦ καμάτῳ τε καὶ ἄλγεσι ϑυμὸν ἔδοντες 9, 75. – Pind. ὄλβος ἄνευ καμάτου οὐ φαίνεται P. 12, 28, ohne Anstrengung; παῦροι ἐν πόνῳ πιστοὶ βροτῶν καμάτου μεταλαμβάνειν N. 10, 79; δυςπενϑής P. 12, 10; νώδυνος N. 8, 50; οὐδέποτ' ἐκ καμάτων ἀποπαύσομαι Soph. El. 128, vgl. O. R. 174 O. C. 1234, überall im Chor; εἰς γῆν γόνυ καμάτῳ καϑεῖσαν Eur. I. T. 333; sp. D. Auch in sp. Prosa, πολλοὺς καμάτους ὑπομείνας καὶ τραύματα Luc. Macrob. 22; καμάτοις καὶ φροντίσι τετρυχωμένος Hdn. 1, 3, 1; Krankheit, Poll. 3, 104, neben ἀῤῥωστία; D. Hal. 10, 53 οὔτε τῶν ἰατρῶν ἀρκούντων ἔτι βοηϑεῖν τοῖς καμάτοις. – 2) das mühsam Erarbeitete, das mit Anstrengung Erworbene; ἄλλοι δ' ἡμέτερον κάματον νήποινον ἔδουσιν Od. 14, 417; Hes. Th. 599; das Werk, βόμβυκας ἔχων, τόρνου κάματον Aesch. frg. 51; σάνδαλα, ἐρατὸν σκυτοτόμων κάματον Ant. Sid. 21 (VI, 206), vgl. 52 (IX, 58).
-
6 δαμάω
δαμάω, überwältigen, überwinden, besiegen, unterwerfen, bedrängen, bedrücken, bändigen, zähmen; Nebenformen δαμνάω, δάμνημι, δαμάζω; identisch ist das Latein. domare, Sanskrit. dâmjâmi, Althochdeutsch zamôn »zähmen«, vgl. Curtius Grundzüge der Griech. Etymol. 1 S. 198. Homerische Formen: δαμᾷ 3 sing. indicat. act., kann sowohl praes. als (attisches) futur. sein, Iliad. 1, 61; δαμάᾳ 3 sing. indicat. act., ist der Bedeutung nach futur, kann der Form nach sowohl praes. (mit homerischer Enallage der Tempora) als (attisches) futur. sein, Iliad. 22, 271; δαμόωσιν, kann sowohl praes. als (attisches) futur. sein, Iliad. 6, 368; nimmt man in diesen drei Stellen δαμᾷ, δαμάᾳ und δαμόωσιν für futur., so kommt ein Präsens δαμάω bei Homer nicht vor; δαμάσσω, kann sowohl conjunct. aor. als futur. sein, Iliad. 16, 438; δαμάσσομεν, kann sowohl conjunct. aor. (mit verkürztem Vocal, ο statt ω) sein als futur., Iliad. 22, 176; δαμάσσεται, kann sowohl conjunct. aor. (mit verkürztem Vocal, ε statt η) sein als futur., Iliad. 21, 226; nimmt man in diesen drei Stellen δαμάσσω, δαμάσσομεν, δαμάσσεται für conjunct. aor., und in den drei zuerst genannten Stellen δαμᾷ, δαμάᾳ und δαμόωσιν für praes., so kommt ein futurum von δαμάω δαμάζω δαμνάω δάμνημι bei Homer nicht vor; aorist. 1 act. δάμασε Iliad. 22, 446; δαμάσῃ Odyss. 21, 213; δάμασον Odyss. 11, 562; δαμάσαντες Iliad. 18, 113; medium δαμάσαντο Iliad. 10, 210; δαμασαίμην Odyss. 4, 637; δαμασαίμεϑα Iliad. 16, 561; δαμασαίατο Odyss. 16, 105; δαμάσασϑαι Iliad. 22, 379; mit doppeltem Sigma: ἐδάμασσα Iliad. 5, 191; ἐδάμασσεν Iliad. 6, 159; ἐδάμασσαν Iliad. 16, 845; δάμασσας Iliad. 21, 90; δάμασσεν Iliad. 5, 106; δάμασσαν Odyss. 14, 367; δαμάσσῃ Odyss. 18, 57; δάμασσον Iliad. 3, 352; δαμάσσας Odyss. 4, 244; medium ἐδαμάσσατο Odyss. 9, 516; δαμάσσατο Iliad. 5, 278; δαμάσσεται entschieden conjunct. aorist. Iliad. 11, 478; δαμασσάμενος Odyss. 9, 454; δαμασσάμενοι Iliad. 15, 476; aorist. pass iv. ἐδαμάσϑην Odyss. 8, 231; δαμάσϑη Iliad. 19, 9; δαμασϑείς Iliad. 16, 816; aorist. passiv. ἐδάμην Iliad. 20, 94; ἐδάμη Iliad. 9, 545; ἐδάμημεν Iliad. 13, 812; δάμη Odyss. 1, 237; δάμεν 3. plural. Iliad. 8, 344; conjunct. δαμείω Odyss. 18, 54; δαμήῃς Iliad. 3, 436; δαμήῃ Iliad. 22, 246; δαμείετε Iliad. 7, 72; optat. δαμείη Odyss. 17, 252; δαμεῖεν Iliad. 3, 301; δαμῆναι Odyss. 4, 397; δαμήμεναι Iliad. 17, 77; δαμείς Odyss. 6, 11; δαμέντε Iliad. 5, 559; δαμέντες Iliad. 6, 74; von ἐδμήϑην, ΔΜΑ'Ω: δμηϑήτω Iliad. 9, 158; δμηϑέντα Iliad. 4, 99; perfect. passiv., von ΔΜΑ'Ω: δεδμήμεσϑα Iliad. 5, 878; δεδμημένος Odyss. 7, 318; plusquamperf. passiv. δεδμήμην Odyss. 11, 622; δέδμητο Odyss. 5, 454; δέδμηντο δὲ λαός Odyss. 3, 304, var. lect. δέδμητο, Scholl. Didym. δέδμητο: Ἀρίσταρχος δέδμηντο, ὡς »ἡ πληϑὺς ἀπονέοντο ( Iliad. 15, 305)«; δεδμήατο Iliad. 3, 183. – Nachhomerisch futur. δεδμήσεσϑε Hom. hymn. Apoll. 543. – Insbesondere heißt δαμάω; – a) Thiere zähmen, ins Joch spannen, Il. 23, 655 Od. 4, 637; εἰ ἐκ νέων δαμασϑεῖεν, abrichten, Xen. Mem. 4, 1, 3; Plut. Ages. 1. – b) die Jungfrau (ins Ehejoch spannen,) verheirathen, ἀνδρί Il. 18, 432; auch ohne den Begriff der Ehe, zum Beischlaf brauchen, 3, 301; pass., verheirathet sein, vom Weibe, vgl. ἑτέρῳ λέχεϊ δαμαζομένα Pind. P. 4, 24. – c) im Kriege bezwingen, tödten, πόλεμός τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς Il. 1, 61; τὸν δ' οὐ βέλος ὠκὺ δάμασσεν 5, 106; βίῃ καὶ χερσὶ δαμάσσας Hes. Fh. 490; im pass., Πάτροκλος ϑεοῠ πληγῇ καὶ δουρὶ δαμασϑείς Il. 16, 816; ἀνδρὶ δαμεὶς κρατερῷ 3, 429; ἑῷ ὑπὸ παιδὶ δαμῆναι Hes. Th. 464; vgl. Aesch. Prom. 861; δμηϑείς, todt, Eur. Tr. 175 Alc. 127. Man bemerke noch: ὑπὸ χερσίτινος od. τινὶ δαμάω τινά, d. i. durch ihn tödten lassen, seiner Hand unterwerfen, Il. 16, 438. 22, 176. – Uebh. = überwinden; pass. = gehorchen; Il. 3, 183 Od. 3, 304; unterjochen, pass. unterjocht sein; auch = die Kraft lähmen, erschöpfen, αἴϑρῳ καὶ καμάτῳ δεδμημένον Od. 14, 318; ὕπνῳ 15, 6; vgl. 5, 454. 8, 231 Il. 10, 2. – Auch von Gemüthszuständen, Empfindungen, von der Feigheit, Iliad. 6, 74, von der Liebe, Iliad. 14, 316. – Das Medium steht bei Homer überall nach homerischer Art genau in der Bedeutung des Activs; vgl. z. B. Odyss. 22, 246 τοὺς δ' ἤδη ἐδάμασσε βιὸς καὶ ταρφέες ἰοί mit Iliad. 11, 478 αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τόν γε δαμάσσεται ὠκὺς ὀιστός. Es ist also eine bloße Spitzfindigkeit und verräth Unkenntniß, wenn man z. B. Odyss. 9, 516 ἐπεί μ' ἐδαμάσσατο οἴνῳ übersetzt »nachdem er mich durch Wein sich (zu seinem Vortheile) unterworfen hatte«. Es könnte vielmehr ohne irgend welche Aenderung der Bedeutung ἐδάμασσεν stehn, und lediglich das Versmaaß bewirkte die Wahl der Form ἐδαμάσσατο.
-
7 δαμαζω
δᾰμάω, δαμνάω и δάμνημι, эол. δᾰμάσδω тж. med.1) приучать к ярму, приручать, укрощать(φῦλα πόντου χθονίων τε παιδεύματα Eur.)
; (о лошадях и др.) объезжать(ψαλίοις πώλους Eur.; ἵππους ἐκ νέων Xen.; med. ἡμιόνους Hom.; ἵπποι δαμαζόμενοι Plut.)
ἄλγιστος δαμάσασθαι Hom. — крайне трудно приручающийся, строптивый2) подчинять, одолевать, смирять(Ἀχαιούς, θυμὸν ἐνὴ στήθεσσι Hom.; βίῃ καὴ χερσί Hes.)
δ. τινά τινι и ὑπὸ σκήπτρῳ τινί Hom. — покорить кого-л. кому-л.3) подавлять, лишать силы(ἀσκήσει τὸ ἄλογον Plut.)
αἴθρῳ καὴ καμάτῳ δεδμημένος Hom. — изнемогший от холода и усталости;ὕπνῳ δεδμημένος Hes. — объятый сном;δαμάσσαι τινὰ (med. φρένας) οἴνῳ Hom. — опоить кого-л. вином;σῷ ἐδάμην πόθῳ Arph. — я истомился по тебе4) насильно отдавать в жены, выдавать замуж(ἀνδρί, sc. θεάν Hom.)
5) уничтожать, разбивать(βίᾳ τὸν σίδαρον Eur.)
6) поражать насмерть, убивать(δουρὴ δαμασθείς Hom.)
δ. τινά τινι и τινὰ χερσί τινος Hom. — погубить кого-л. чьими-л. руками;οὐκ εἴα Ἀπόλλων (Πουλυδάμαντα) δαμῆναι Hom. — Аполлон не допустил, чтобы Полидамант погиб;ἐπειδέ τόνγε δαμάσσεται ὀϊστός Hom. — после того, как сразила его стрела;δέδοικα μέ πόλις δαμασθῇ Aesch. — боюсь, как бы не пал город (Фивы):δμαθέντες Eur. — погибшие, умершие;δάμναμαι Aesch. — я гибну;θανάτῳ πάρος δαμείην Eur. — да постигнет раньше меня смерть -
8 καματος
(κᾰ) ὅ1) тяжелый труд, тж. напряжение, усилие(ἐπιπόνου ζῴου Arst.)
ἄτερ καμάτοιο Hom. — без труда, легко2) усталость, утомленность3) мука, мучение, страдание4) плод тяжелого трудаἡμέτερος κ. Hom. — нажитое нашими трудами достояние
5) изделие(τόρνου Aesch.; σκυτοτόμων Anth.)
-
9 δαμάζω
Aδαμάσω AP6.329
(Leon.); [dialect] Ep.δαμάσσω Il.22.176
, also δαμᾷ, δαμάᾳ, 1.61, 22.271; [ per.] 3pl.δαμόωσι 6.368
(v. δαμάω): [tense] aor. 1ἐδάμᾰσα Pi.N.7.90
(part.δαμάσσαις O.9.92
), [dialect] Ep. ἐδάμασσα, δάμασσα, Il.5.191, Od.14.367: [tense] pf.δεδάμακα Stob. Flor.Monac.82
:—[voice] Med., [tense] fut. [dialect] Ep.δαμάσσομαι Il.21.226
: [tense] aor. ἐδαμάσσατο, δαμάσαντο, δαμασσάμενος, Od.9.516, Il.10.210, Od.9.454; [tense] aor. 1 opt.δαμάσαιτο Leg.Gort.2.11
: [tense] aor. 2 opt. ([place name] Iconium):—[voice] Pass., [tense] fut. 3δεδμήσομαι h.Ap. 543
; irreg.δαμοῦμαι PMag.Par.1.2906
: [tense] aor.ἐδαμάσθην Od.8.231
, Pi.O.2.20, A.Pers. 279 (lyr.), E.Ph. 563; [dialect] Ep.δαμάσθην Il.19.9
, cf. 16.816; ἐδμήθην, imper.δμηθήτω 9.158
,δμηθείς 4.99
, Hes.Th. 1000, [dialect] Dor. (lyr.), E. (lyr., v. infr.), Cerc.7.1: ἐδάμην [ᾰ] Il.13.812, Parm.7.1, etc.; [dialect] Ep.δάμην Od.3.90
; [ per.] 3pl.δάμεν Il.8.344
; [dialect] Ep. subj.δαμείω Od.18.54
, 2 and [ per.] 3sg.δαμήῃς -ήῃ Il.3.436
, 22.246, [ per.] 2pl.δαμήετε 7.72
; opt.δαμείην Il.3.301
, E.Med. 648; inf.δαμῆναι Il.15.522
, A.Ch. 368 (lyr.), S.Ph. 200, [dialect] Ep. inf.δᾰμήμεναι Il.20.312
; part.δαμείς 22.40
, Sapph.90, etc. (only form of [tense] aor. used by S., and preferred by A. and E.): [tense] pf.δέδμημαι Il.5.878
, etc.,- ημένος 14.482
, etc.; laterδεδαμασμένος Nic.Al.29
, Epigr.Gr.550.9: [tense] plpf.δέδμητο Od.3.305
; [ per.] 3pl.- ήατο Il.3.183
.—Poet. Verb, used by X. in [tense] pres. part.δαμάζων Mem.4.3.10
: [tense] aor. [voice] Pass. δαμασθεῖεν ib.4.1.3; also inf. δαμασθῆναι is f.l. in Isoc.7.4:— overpower:I of animals, tame, break in, twice in Hom., in [voice] Med.,ἡμίονον.. ἥτ' ἀλγίστη δαμάσασθαι Il.23.655
;τῶν κέν τιν'.. δαμασαίμην Od.4.637
:—later in [voice] Act., X.Mem.4.3.10:—[voice] Pass., ib.4.1.3.II of maidens, make subject to a husband,ἀνδρὶ δάμασσεν Il.18.432
:—[voice] Med., force, seduce, Leg.Gort. l.c.:—[voice] Pass., Il.3.301, Od.3.269.III subdue, conquer, Od.9.59, al.;βίῃ καὶ χερσὶ δ. Hes.Th. 490
:—[voice] Pass., to be subject to another, ;δέδμητο δὲ λαὸς ὑπ' αὐτῷ Od.3.305
.b of the gods, bring low, Il.9.118, 16.845, al.2 lay low, kill, esp. in fight,εἴ χ' ὑπ' ἐμοί γε θεὸς δαμάσῃ μνηστῆρας Od.21.213
:—[voice] Pass.,ὑπ' ἐμοὶ δμηθέντα Il.5.646
; ὑπὸ δουρὶ δαμέντα ib. 653.3 of the powers of nature, etc., overcome, overpower,ἔρος.. θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν... ἐδάμασσεν 14.316
:—[voice] Med.,δαμασσάμενος φρένας οἴνῳ Od.9.454
, cf. 516:—[voice] Pass., to be overcome,αἴθρῳ καὶ καμάτῳ δεδμημένον 14.318
;μαλακῷ δεδμημένοι ὕπνῳ Il.10.2
;ὕπνῳ καὶ φιλότητι δαμείς 14.353
;ἁλὶ δέδμητο φίλον κῆρ Od.5.454
, cf. 8.231; dead,E.
Alc. 127 (lyr.).IV ἀγῶνα δαμάσσαι ἔργῳ win it, Pi.P.8.80.V οὐ μήποτε τοῦτο δαμῇ, εἶναι μὴ ἐόντα it shall never be proved that.., Parm.7.1. ( δᾰμᾰ-: δμη- underlies δάμνημι, ἐδάμα (ς) σα, de/dmhmai; dama/zw is a post-Homeric form of [tense] pres.; cf. Skt. dā´myati 'to be tamed', damitar- 'tamer', etc.) -
10 κάματος
A toil, trouble,ἄτερ καμάτοιο Od.7.325
;ἄνευ καμάτου Pi.P.12.28
;κ. ἵππων A.Fr.192.6
(anap.); , cf. 130 (both lyr.); of the pangs of childbirth, Id.OT 174 (lyr.);εὐκάματος E.Ba.67
(lyr.): pl.,καμάτων ἅλις AP9.359
(Posidipp. or Pl.Com.): rare in early Prose,κ. ἐστι τοῖς αὐτοῖς μοχθεῖν Heraclit.84
, cf. 111; of the pains of disease, Hp. de Arte 3 (pl.);κ. ὁ πολύς Luc.Herm.71
; freq. later, Arist.Mu. 397b23, OGI 717.8 (pl., iii A.D.), POxy.913.15 (pl., V A. D.).2 the effect of toil, weariness, ὁππότε κέν μιν γυῖα λάβῃ κ. Il.4.230, cf. 13.85, 711, etc.;κ. πολυάϊξ γυῖα δέδυκεν 5.811
;αἴθρῳ καὶ κ. δεδμημένον Od.14.318
;ὕπνῳ καὶ κ. ἀρημένος 6.2
;κ. τε καὶ ἄλγεσι θυμὸν ἔδοντες 9.75
, cf. Sapph. Supp.19.4, etc.: in Prose, Aen.Tact.26.8, Parth.1.1, Jul.Or.2.87b.II the product of toil, ἡμέτερος κ., viz. the pigs we have reared, Od.14.417;ἀλλότριον κ. σφετέρην ἐς γαστέρ' ἀμῶνται Hes. Th. 599
, cf. Thgn.925; τόρνου κ. a thing wrought by the lathe, A. Fr.57.3 (anap.), cf. AP6.206 (Antip. Sid.); κ. μελίσσης, of honey, Nic.Al.71 (pl.), cf. 144.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > κάματος
-
11 αἰθήρ
αἰθήρ, - έροςGrammatical information: f. m.Meaning: `clear air, heaven' (Il.).Derivatives: αἴθρη, -ᾱ `id.' (Il.); αἰθρίη, - ία `clear heaven, beautiful wether'; αἶθρος `fresh, cold air' (ξ 318 αἴθρῳ καὶ καμάτῳ δεδμημένον). Cf. αἰθρεῖ χειμάζει H., αἰθρινόν πρωϊνόν H. (improbable Bouquiaus-Simon, Ant. class. 31, 1962, 25ff.); αἰθέριος `in the air, heavenly' (trag.).Origin: IE [Indo-European]X [probably]Etymology: Generally derived from αἴθω, q.v.Page in Frisk: 1,37Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > αἰθήρ
См. также в других словарях:
αἴθρω — αἴ̱θρω , αἶθρος the clear chill air masc nom/voc/acc dual αἴ̱θρω , αἶθρος the clear chill air masc gen sg (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
αἴθρῳ — αἴ̱θρῳ , αἶθρος the clear chill air masc dat sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
κάματος — ο (AM κάματος) 1. επίπονη εργασία, μόχθος, κόπος («ἄτερ καμάτοιο τέλεσσαν», Ομ. Οδ.) 2. κατάπτωση τών σωματικών δυνάμεων από βαριά ή υπερβολική εργασία, κόπωση, κούραση, εξάντληση («αἴθρῳ και καμάτῳ δεδμημένον», Ομ. Οδ.) νεοελλ. 1. το όργωμα τών… … Dictionary of Greek
