ăbălĭēnātĭo

* * *

ăb-ălĭēno, āvi, ātum, 1, v. a., orig. to make alien from one or from one's self, i.e. to remove, separate.

Prop.

In gen.:

istuc crucior a viro me tali abalienarier,

to be separated from such a man, Plaut. Mil. 4, 8, 11; so id. Trin. 2, 4, 112 and 156 (but in Ter. Heaut. 5, 2, 26, the correct read. is alienavit).—

In partic.

T. t., to convey the ownership of a thing to another, to make a legal transfer, to sell, alienate (cf. abalienatio):

eam (picturam) vendat: ni in quadriduo Abalienârit, quo ex argentum acceperit,

has sold, Plaut. As. 4, 1, 20; so,

agros vectigales populi Romani,

Cic. Agr. 2, 24, 64; cf. id. ib. 2, 27, 72:

praedium,

Dig. 10, 3, 14:

pecus,

Cic. Verr. 2, 3, 50, § 119:

sepulcrum,

Inscr. Orell. 4357:

aliquid ab se,

ib. 3673.—

In med. lang.:

membra morbis atalienata,

i. e. dead, Quint. 8, 3, 75:

opium sensus abalienat,

makes unconscious, Scrib. Comp. 190: cf. id. ib. 192.

Trop.

In gen., to separate, remove, abstract:

nisi mors meum animum aps to abalienavit,

Plaut. Curc. 1, 3, 18; so,

assueti malis abalienaverant ab sensu rerum suarum animos,

had abstracted their thoughts from, Liv. 5, 42 fin.:

de minuti capite, abalienati jure civium,

deprived of, id. 22, 60, 15.

In partic., to alienate, estrange, render disaffected (Ciceron.: syn.: alienare, inimicissimum reddere, disjungere; opp. conciliare, retinere); constr. aliquem or aliquid. with ab, the abl. or acc. only, or quite absol. ( a) With ab:

si in homines caros acerbius invehare, nonne a te judices abalienes?

Cic. de Or. 2, 75, 304; so id. ib. 2, 48 fin.; 3, 25, 98; id. Fam. 1, 8, 4; id. Verr. 2, 4, 27:

vaide benevolentiam concillant abalienantque ab iis, in quibus, etc.,

id. de Or. 2, 43, 182:

animum ab se,

Liv. 45, 6, 1. —

With abl.:

quo erant ipsl propter judicia abalienati,

Cic. de Or. 2, 48, 199 B. and K.: quod Tissaphernes perjurio [p. 5] suo et homines suis rebus abalienaret et deos sibi iratos redderet, Nep. Ages. 2, 5 (cf. supra, II. A., the passage of Liv. 22, 60, 15). —

The acc. only:

qui nos, quos favendo In communi causā retinere potuerunt, invidendo abalienārunt,

Cic. Fam. 1, 7, 7:

totam Africam,

to estrange, Nep. Ham. 2, 2; cf. id. ib. 2, 4:

(noster amicus) mirandum in modum est animo abalienato,

alien ated, Cic. Att. 1, 3, 3; cf.:

indigna patientium abalienabantur animi,

Liv. 25, 38, 4.—

Absol. (very rate):

timebant ne arguendo abalienarent,

Liv. S, 2 fin. (for which, in the foll. ch.: ita Campanos abalienavit).

cessio, ōnis, f. [1. cedo]; only in jurid. lang.

A giving up, surrendering:

abalienatio est ejus rei, quae mancipi est, aut traditio alteri nexo aut in jure cessio,

Cic. Top. 5, 28; Dig. 42, 3 tit.; Gai Inst. 3, 78; v. Dict. of Antiq., de cessione bonorum.—

Diei, the approach of a term, Dig. 36, 2, 7.

mancĭpĭum ( mancŭpĭum), ii (the contr. form of the gen., mancipi, like imperi, ingeni, etc., predominates in jurid. lang.), n. [manceps], a taking by hand; hence, law t. t., the formal acceptance, the taking possession of a purchase and sale (corresponding to the formal delivery by the vendor; cf. the feudal livery of seisin, etc.); the legal, formal purchase of a thing: est autem mancipatio imaginaria quaedam venditio: quod et ipsum jus proprium civium Romanorum est. Eaque res ita agitur: adhibitis non minus quam quinque testibus civibus Romanis puberibus et praeterea alio ejusdem condicionis, qui libram aeneam teneat, qui appellatur libripens, is qui mancipio accipit, rem tenens ita dicit: hunc ego hominem ex jure Quiritium meum esse aio, isque mihi emptus est hoc aere aëneaque libra: deinde aere percutit libram, idque aes dat ei, a quo mancipio accipit, quasi pretii loco. Eo modo et serviles et liberae personae mancipantur: animalia quoque, quae mancipi sunt, quo in numero habentur boves, equi, muli, asini;

ita praedia tam urbana quam rustica, quae et ipsa mancipi sunt, qualia sunt Italica, eodem modo solent mancipari. In eo solo praediorum mancipatio a ceterorum mancipatione differt, quod personae serviles et liberae, item animalia quae mancipi sunt, nisi in praesentia sint, mancipari non possunt, adeo quidem, ut eum, qui mancipio accipit, apprehendere id ipsum, quod ei mancipio datur, necesse sit: unde etiam mancipatio dicitur, quia manu res capitur: praedia vero absentia solent mancipari,

Gai. Inst. 1, 119 sq.:

hoc in mancipio Marius non dixerat,

at the sale, Cic. Off. 3, 16, 67; cf.:

cum M. Marius Graditianus aedes Auratae vendidisset, neque in mancipii lege dixisset, etc.,

in the contract of sale... in the sale, id. de Or. 1, 39, 178.—

Transf.

A possession, property, right of ownership, acquired by such purchase: mancipio dare, and accipere, to give or take possession of by way of formal seizure (on the case of mancipio, v. Roby, Gram. 2, § 1243): Ca. Memini et mancipio tibi dabo. Cu. Egon' ab lenone quicquam Mancipio accipiam? quibus sui nihil est nisi una lingua? Plaut. Curc. 4, 2, 8; Cic. Att. 13, 50, 2:

ille aedis mancupio aps te accepit,

Plaut. Trin. 2, 4, 19:

egomet ei me mancupio dabo,

id. Mil. 1, 1, 23:

finge mancipio aliquem dedisse id, quod mancipio dari non potest,

Cic. Top. 10, 45:

esse in mancipio alicujus,

to be the property of any one, Gell. 18, 6, 9:

mancupio aedis poscere,

Plaut. Most. 5, 1, 42.— Esp., in the Roman law, things were classified as res mancipi (for mancipii; also,

res mancupi for mancupii) and res nec mancipi, i. e. things transferrible only by formal mancipation, and things transferrible by mere delivery,

Gai. Inst. 2, 15 sqq.; 59; 65; Ulp. Fragm. 19, 1 sqq. (cf. Maine, Ancient Law, chap. viii.):

in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

Cic. Mur. 2:

abalienatio est ejus rei, quae mancipi est, aut traditio alteri nexu aut in jure cessio,

id. Top. 5.—

Trop.:

vitaque mancipio nulli datur, omnibus usu,

Lucr. 3, 971: fortuna nihil dat mancipio, bestows nothing as a property or constant possession, Sen. Ep. 72, 9.—

Concr., a slave obtained by mancipium:

mancipia, quae dominorum sunt facta nexu aut aliquo jure civili,

Cic. Par. 5, 1, 35; id. Att. 8, 11, 4.—

In gen., a slave:

Edepol mancipium scelestum,

Plaut. Ep. 5, 2, 20; cf. id. Truc. 2, 2, 18; id. Capt. 5, 2, 1:

mancipiis locuples eget aeris Cappadocum rex,

Hor. Ep. 1, 6, 39:

mancipia argento parata,

purchased slaves, Liv. 41, 6: mancipium Caesaris, Tac. A. 2, 2:

nudum olido stans Fornice,

Juv. 11, 172; 9, 120; Vulg. Apoc. 18, 13.—

Trop. ( poet. and in post-Aug. prose):

jurat, Se fore mancipium tempus in omne tuum,

thy slave, servant, Ov. P. 4, 5, 40:

omnis Musae,

Petr. 68:

Christi,

Prud. Apoth. 476.

mancĭpĭum ( mancŭpĭum), ii (the contr. form of the gen., mancipi, like imperi, ingeni, etc., predominates in jurid. lang.), n. [manceps], a taking by hand; hence, law t. t., the formal acceptance, the taking possession of a purchase and sale (corresponding to the formal delivery by the vendor; cf. the feudal livery of seisin, etc.); the legal, formal purchase of a thing: est autem mancipatio imaginaria quaedam venditio: quod et ipsum jus proprium civium Romanorum est. Eaque res ita agitur: adhibitis non minus quam quinque testibus civibus Romanis puberibus et praeterea alio ejusdem condicionis, qui libram aeneam teneat, qui appellatur libripens, is qui mancipio accipit, rem tenens ita dicit: hunc ego hominem ex jure Quiritium meum esse aio, isque mihi emptus est hoc aere aëneaque libra: deinde aere percutit libram, idque aes dat ei, a quo mancipio accipit, quasi pretii loco. Eo modo et serviles et liberae personae mancipantur: animalia quoque, quae mancipi sunt, quo in numero habentur boves, equi, muli, asini;

ita praedia tam urbana quam rustica, quae et ipsa mancipi sunt, qualia sunt Italica, eodem modo solent mancipari. In eo solo praediorum mancipatio a ceterorum mancipatione differt, quod personae serviles et liberae, item animalia quae mancipi sunt, nisi in praesentia sint, mancipari non possunt, adeo quidem, ut eum, qui mancipio accipit, apprehendere id ipsum, quod ei mancipio datur, necesse sit: unde etiam mancipatio dicitur, quia manu res capitur: praedia vero absentia solent mancipari,

Gai. Inst. 1, 119 sq.:

hoc in mancipio Marius non dixerat,

at the sale, Cic. Off. 3, 16, 67; cf.:

cum M. Marius Graditianus aedes Auratae vendidisset, neque in mancipii lege dixisset, etc.,

in the contract of sale... in the sale, id. de Or. 1, 39, 178.—

Transf.

A possession, property, right of ownership, acquired by such purchase: mancipio dare, and accipere, to give or take possession of by way of formal seizure (on the case of mancipio, v. Roby, Gram. 2, § 1243): Ca. Memini et mancipio tibi dabo. Cu. Egon' ab lenone quicquam Mancipio accipiam? quibus sui nihil est nisi una lingua? Plaut. Curc. 4, 2, 8; Cic. Att. 13, 50, 2:

ille aedis mancupio aps te accepit,

Plaut. Trin. 2, 4, 19:

egomet ei me mancupio dabo,

id. Mil. 1, 1, 23:

finge mancipio aliquem dedisse id, quod mancipio dari non potest,

Cic. Top. 10, 45:

esse in mancipio alicujus,

to be the property of any one, Gell. 18, 6, 9:

mancupio aedis poscere,

Plaut. Most. 5, 1, 42.— Esp., in the Roman law, things were classified as res mancipi (for mancipii; also,

res mancupi for mancupii) and res nec mancipi, i. e. things transferrible only by formal mancipation, and things transferrible by mere delivery,

Gai. Inst. 2, 15 sqq.; 59; 65; Ulp. Fragm. 19, 1 sqq. (cf. Maine, Ancient Law, chap. viii.):

in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

Cic. Mur. 2:

abalienatio est ejus rei, quae mancipi est, aut traditio alteri nexu aut in jure cessio,

id. Top. 5.—

Trop.:

vitaque mancipio nulli datur, omnibus usu,

Lucr. 3, 971: fortuna nihil dat mancipio, bestows nothing as a property or constant possession, Sen. Ep. 72, 9.—

Concr., a slave obtained by mancipium:

mancipia, quae dominorum sunt facta nexu aut aliquo jure civili,

Cic. Par. 5, 1, 35; id. Att. 8, 11, 4.—

In gen., a slave:

Edepol mancipium scelestum,

Plaut. Ep. 5, 2, 20; cf. id. Truc. 2, 2, 18; id. Capt. 5, 2, 1:

mancipiis locuples eget aeris Cappadocum rex,

Hor. Ep. 1, 6, 39:

mancipia argento parata,

purchased slaves, Liv. 41, 6: mancipium Caesaris, Tac. A. 2, 2:

nudum olido stans Fornice,

Juv. 11, 172; 9, 120; Vulg. Apoc. 18, 13.—

Trop. ( poet. and in post-Aug. prose):

jurat, Se fore mancipium tempus in omne tuum,

thy slave, servant, Ov. P. 4, 5, 40:

omnis Musae,

Petr. 68:

Christi,

Prud. Apoth. 476.

nexus, a, um, Part. and P. a., from necto.

nexus, ūs, m. [necto], a tying or binding together, a fastening, joining, an interlacing, entwining, clasping.

Lit. (only poet. and in post-Aug. prose):

et jam contulerant arto luctantia nexu Pectora pectoribus,

Ov. M. 6, 242; cf.:

bracchiorum nexibus elidere aliquem (of a wrestler),

Suet. Ner. 53:

serpens, baculum qui nexibus ambit,

coils, folds, Ov. M. 15, 659; cf. Plin. 8, 11, 11, § 32; Tac. A. 4, 62:

salix solido ligat nexu,

Plin. 16, 37, 69, § 177.—

Transf. (with the collat. form nexum, i; v. in the foll.), the state or condition of a nexus (v. necto, I. B.), a personal obligation, an addiction or voluntary assignment of the person for debt, slavery for debt: nexum Manilius scribit, omne, quod per libram et aes geritur, in quo sint mancipia. Mutius, quae per aes et libram fiant, ut obligentur, praeter quae mancipio dentur. Hoc verius esse, ipsum verbum ostendit, de quo quaeritur;

nam idem quod obligatur per libram neque suum fit, inde nexum dictum. Liber qui suas operas in servitutem pro pecuniā quādam debebat, dum solveret, nexus vocatur, ut ab aere obaeratus,

Varr. L. L. 7, § 105 Müll.:

abalienatio est ejus rei, quae mancipi est, aut traditio alteri nexu, aut in jure cessio,

Cic. Top. 5, 28:

QVOM NEXVM FACIET, etc., Lex XII. Tab.: qui se nexu obligavit,

Cic. Mur. 2, 3:

nexum inire,

Liv. 7, 19:

nec civili nexu sed communi lege naturae,

Cic. Rep. 1, 17, 26 Mos. (B. and K., nexo):

Attici proprium te esse scribis mancipio et nexo,

id. Fam. 7, 30, 2:

cum sunt propter unius libidinem omnia nexa civium liberata nectierque postea desitum,

id. Rep. 2, 34, 59:

ut non sustulerit horum nexa atque hereditates,

id. Caecin. 35, 102.—

In gen., a legal obligation of any kind:

acceptilatio est liberatio per mutuam interrogationem, quā utriusque contigit ab eodem nexu absolutio,

Dig. 46, 4, 1:

partem hereditatis a nexu pignoris liberam consequi,

ib. 10, 2, 33.—

Trop.:

legis (= vincula, nodi),

obligations, restraints, Tac. A. 3, 28 fin.;

v. Orell. ad h. l.: nexus naturalium causarum,

id. ib. 6, 22:

causarum latentium,

Curt. 5, 11, 10.

trādĭtĭo, ōnis, f. [trado], a giving up, delivering up, surrender (not freq. till after the Aug. period).

Lit.

In gen.:

Gomphorum (urbis),

Liv. 32, 14, 3:

urbis,

id. 33, 31, 2:

oppidorum,

id. 34, 30, 1:

Jugurthae,

Plin. 37, 1, 4, § 8; Val. Max. 8, 14, 4.—

Esp., law t. t., livery, a delivery of possession: abalienatio est ejus rei quae mancipi est traditio alteri nexu, * Cic. Top. 5, 28:

nuda traditione alienare,

Gai. Inst. 2, 19 al. —

Trop.

A teaching, instruction:

jejuna atque arida traditio (praeceptorum),

Quint. 3, 1, 3; cf. id. 3, 1, 2:

adeo non est infinito spatio ac traditione opus,

id. 12, 11, 16:

divina,

Lact. 7, 8, 3.—

A saying handed down from former times, a tradition:

incomperta et vulgaria traditio rei,

Gell. 16, 5, 1; 13, 22, 14; Tac. A. 16, 16 fin.; cf.

codicum,

Aug. Bapt. 7, 2.—Esp., in eccl. Lat.:

traditio seniorum,

Vulg. Matt. 15, 2; id. Marc. 7, 3.