Перевод: со всех языков на немецкий

с немецкого на все языки

(vulg)

  • 101 Ammonitae

    Ammonītae, ārum, m. (Ἀμμανιται), ein Volksstamm an der Ostgrenze Palästinas, die Ammoniter, Vulg. num. 21, 24 u.a. – Sing. Ammonītēs (Ammanītēs), ae, m., der Ammoniter, Vulg. 1. chron. 11, 39 u.a.: dah. adj. Ammanites regio, das Land der Ammoniter, Vulg. 2. Mach. 4, 26 (wofür 2, 5, 7 bl. abiit in Ammaniten). – Dav. Ammonītis, tidis, Akk. Plur. tidas, f. (Ἀμμανιτις), die Ammoniterin, Vulg. 1. regg. 11, 1 u. 2. Esdr. 13, 23.

    lateinisch-deutsches > Ammonitae

  • 102 Antiochia

    Antiochīa ( auch -ēa, s. Ursini Cic. ep. 2, 10), ae, f. (Ἀντιόχεια), Name mehrerer Städte, von denen am bekanntesten sind (u. außer bei Plin. u. Mela auch bei andern vorkommen): I) Antiochia Epidaphnes (ἡ επὶ Δάφνης, Plin. 5, 79), Hauptstadt Syriens am Orontes, Sitz der Seleuciden u. später der röm. Statthalter Syriens, wo Künste und Wissenschaften blühten, j. Antakia, Cic. Arch. 4. Caes. b.c. 3, 102. Tac. hist. 2, 79. Amm. 14, 7, 10. Vulg. 1. Mach. 3, 37 u.ö. – Dah. die ganze Landschaft von Syrien, die an Cilicien grenzt, Solin. 45, 2. Mart. Cap. 6. § 678. – II) Stadt in Karien am Mäander, über den hier eine schöne Brücke führte, Liv. 38, 13, 8. – III) Stadt in Margiana, am Margus, j. Merv, Mawri od. Schah Djehan, Amm. 23, 6, 54. – Dav.: a) Antiochēnsis, e, zu Antiochien (no. I) gehörig, antiochensisch, ordo, plebs, Amm.: Plur. subst., Antiochēnsēs, ium, m., die Einw. von Ant. (no. I), die Antiochenser, Caes. u. Tac. – b) Antiochēnus, a, um, zu Ant. gehörig, antiochenisch, ager A., Ven. Fort. 8, 7, 281: senex quidam A., Vulg. 2. Mach. 6, 1: advena A., Vulg. act. apost. 6, 5: Plur. subst., Antiochēnī, ōrum, m., die Einw. von Ant. (no. I), die Antiochener, Vulg. 2. Mach. 4, 9. – c) Antiochīnus, a, um, zu Ant. (no. I) gehörig, antiochinisch, bellum, Cic. Phil. 11, 17.

    lateinisch-deutsches > Antiochia

  • 103 ascensio

    ascēnsio, ōnis, f. (ascendo), I) das Hinaufsteigen, ad hirundininum nidum ascensionem facere, Plaut. rud. 599: per graduum ascensionem percurrere (v. Gestirnen), Vitr. 9, 1, 5: asc. difficilis, Cassiod. var. 12, 15 in.: asc. Adommim (nach A.), Vulg. Ios. 15, 7: via ascensionis, Vulg. paral. 1, 26, 16. – Insbes., a) die Einschiffung (Ggstz. escensio), ascensionem properare, Dict. 1, 5. – b) die Himmelfahrt Christi, asc. domini od. Christi od. filii, asc. dominica, asc. Christi in od. ad caelum, oft bei den Eccl. – c) meton., der Aufstieg, Aufgang, α) die Stufe, ascensiones in corde suo disposuit, Vulg. psalm. 83, 6. – β) der Thron (zu dem man auf Stufen emporsteigt), aedificare in caelo ascensionem suam, Vulg. Amos 9, 6. – II) übtr., das allmähliche Aufsteigen, die Stufenfolge, oratorum, Cic. Brut. 137.

    lateinisch-deutsches > ascensio

  • 104 calamus

    calamus, ī, m. (κάλαμος), I) das Rohr, im allg. (rein lat. arundo), insbes. der dünnere, schlankere Halm des Rohres (während arundo vorzugsw. der dickere Rohrstengel u. canna das kleine Rohr od. Schilf, s. die Hauptst. Plin. 16, 156 sqq.), A) eig.: cava calamorum, Lucr.: calami palustres, Ov.: calami Cnidii, Plin.: latera arundini calamoque in rotunditate bina, Plin. – gespitzt zum Schneiden, cal. acutus, Pallad. 12, 22, 3. – zur Rohrpfeife, cal. tibialis, Plin.: calami dispares, der Syrinx, Ov.: calamus cerā iungitur usque minor, Tibull. – zu Pfeilen, cal. sagittarius, Plin. – als Gewürz, c. odoratus, Col. u. Plin., od. c. aromaticus, Veget., od. c. Syriacus, Veget., aus Syrien od. Arabien stammend, unser »Kalmus«: dass. bl. calamus, Cato u. Plin. – B) meton. für alles aus Rohr od. Schilf Gemachte: a) eine Rohrpfeife, Catull. 63, 22. Verg. ecl. 2, 34: calamo cantare, Sen. de ben. 4, 6, 5: tubā, tibiis calamoque flatantes, Trompeter, Flötenspieler u. Pfeifer, Arnob. 2, 38: Plur. (v. einer Pfeife), Lucr. 4, 586. Verg. ecl. 5, 2. Prop. 4, 1, 24. Ov. met. 11, 161. – b) der Rohrpfeil, Hor. carm. 1, 15, 17. Verg. Aen. 5, 2 u. 10, 140. Prop. 2, 19, 24. Ov. met. 7, 778 u. 8, 30: arcus et calami, Verg. ecl. 3, 13. – c) das Schreibrohr (vollst. c. scriptorius, Cels. 5, 28, 12. p. 215, 24 D. u.a. Scrib. 10 u. 47. Marc. Emp. 1. fol. 87 [b], 5), calamus et atramentum, Cic. ad Q. fr. 2, 14, 1 (2, 15, 6), od. atramentum et calamus, Vulg. Ioann. 3, 13: cal. scribae, Vulg. psalm. 44, 2: cal. fissipes, Auson. ep. 7, 2, 49. p. 165 Schenkl: calamum sumere, Cic. ad Att. 6, 8, 1: calamum intingere, Quint. 10, 3, 31: atrum transverso calamo signum allinere, Hor. de art. poët. 447: Antiochus epistulis bellum gerit, calamo et atramento militat, Cato oratt. fr. 7. – d) die Leimrute (vollst. calamus aucupatorius, Mart. 14, 218 lemm.), Prop. 3, 13, 46. Sen. Octav. 422 (411). Sil. 7, 677. Mart. 13, 68 u. 14, 218. – e) die Angelrute, Ov. met. 3, 587. – f) ein Stab, eine Stange zum Stützen des Weins, Col. 3, 15, 1 u. 4, 4, 1. – eine Signalstange, Col. 3, 15, 1. – u. eine Meßstange, Rute, Vulg. Ezcch. 40, 3 u.a. – u. ein Wegweiser in Ägypten, Plin. 6, 166. – g) ein hohler Arm an einem Kandelaber, eine Röhre, Vulg. exod. 25, 31 u. 32. – h) als mediz. t. t., pulmonis calamus, die Luftröhre, Cael. Aur. chron. 2, 12, 143. – II) der Stengel, a) Fruchthalm, Stengel, Verg. georg. 1, 76. Plin. 18, 61: avenae, Haferstengel, -halm, Plin. 6, 188. – b) das Pfropfreis, Col. 4, 29, 9. Plin. 17, 106 u. 129.

    lateinisch-deutsches > calamus

  • 105 calco

    calco, āvī, ātum, āre (1. calx), etw. od. auf etw. treten, I) im allg.: 1) eig.: viperam, hydrum, Ov.: surculum, Col.: viscera, Ov.: terram, Vulg.: laciniam togae, Suet.: subiectorum colla pedibus, Vulg.: pede ac vestigio (mit der Fußsohle) alcis calcari, Tac.: plantā undique magnā calcor, ein Breitfuß tritt mich, Iuven. 3, 248. – 2) übtr.: a) niedertreten, mit Füßen treten, unterdrücken, gentem, Iustin.: domitum amorem pedibus, Ov.: nunc domi victa libertas nostra hic quoque in foro obteritur et calcatur, Liv.: avaritiam ira calcavit, brachte unter seine Füße, Sen. – b) aus Hohn mit Füßen treten = höhnen, verspotten, beschimpfen, verachten, insultet rogis, calcet et ossa mea, Prop.: ut quae refutare non possumus, quasi fastidiendo calcemus, Quint.: aedium sacrarum ruinae calcantur, Sen.: c. regias opes (v. Diogenes), Sen.: c. fata sua, Sil. – c) gleichs. abtreten, verba calcata et obsoleta, abgedroschene u. abgestandene, Sen. exc. contr. 4. praef. § 9. – II) insbes.: A) v. Hahn, zur Begattung, die Henne treten, Col. 8, 5, 24. – B) die Kelter treten = Wein keltern, torcularia, Vulg. 2. Esdr. 13, 15 u. Iob 24, 11. – u. die Trauben treten = keltern, uvas in torculario, Cato r. r. 112, 3: u. bl. uvam od. uvas, Varr. r. r. 1, 54, 2. Ov. met. 2, 29. Vulg. iudic. 9, 27. Isid. 15, 6, 8: musta, Plin. 18, 322. – C) wohin treten, in vultus galeam alci clipeumque in pectora, Stat. Theb. 8, 542. – D) prägn. (als Wirkung des Tretens) = eintreten, fest eindrücken, einpressen, einstampfen, festtreten, feststampfen, oleas in orculam, Cato: terram pedibus, festucis vectibusque, Cato: ferratis vectibus solum parietesque, Plin.: huc agrum undasque ad plenum, das mit Wasser gefüllte Erdreich bis an den äußersten Rand, Verg.: monumenta (Bauwerke) intrinsecus medio calcata structuris, mit einer Füllung von Mauerwerk eingepreßt, Vitr. – u. im Mörser stampfen, stoßen, grana lentisci, Pallad. 2, 20: alqd in matrice (od. materna) bene lota, Apic. 2, 54. – E) einen Ort betreten, auf ihm wandeln, ihn besuchen, viam, Hor.: loca, Petr.: cruorem, im Bl. traben, Verg.: iuravit se amnem eo redacturum, ut transiri calcarique etiam a feminis posset, Sen.: dah. calcati Iovi luci, von Jup. besuchte, bewohnte, Sil. 3, 676.

    lateinisch-deutsches > calco

  • 106 centuplus

    centuplus, a, um (centum u. plus), hundertfach, fructus, Myth. Lat. 2, 15. Vulg. Luc. 8, 8: fenoris usus, Alcim. Avit. carm. ad Sor. 365: augere populum suum centuplum, Vulg. 1. chron. 21, 3. – subst., centuplum, ī, n., das Hundertfache, accipere, Augustin. de civ. dei 20, 7. Vulg. Matth. 19, 29: invenire, Vulg. genes. 26, 12: reddere alci, Salv. adv. avar. 3, 17.

    lateinisch-deutsches > centuplus

  • 107 circumsaepio

    circum-saepio, saepsī, saeptum, īre, umhegen, I) eig. = mit einem Gehege (Zaun) umgeben, semitam meam circumsaepsit et transire non possum, Vulg. Iob 19, 8: alicui circumsaeptae sunt ianuae, Vulg. Baruch 6, 17: silvae circumsaeptae, Paul. dig. 41, 2, 3. § 14. – II) übtr.: a) Lebl., rings einfassen, rings umgeben, loca circumsaepta parietibus, Col. 1, 6, 4: civitas quaedam pontibus murisque circumsaepta, Vulg. 2. Mach. 12, 13: stagnum circumsaeptum aedificiis, Suet. Ner. 31, 1: solium circumsaeptum lapide Thasio, mit einem Geländer von thas. Marmor umgeben, Suet. Ner. 50. – b) leb. Wesen, umringen, umzingeln, schützend, corpus armatis, Liv. 1, 49, 2: alqm armis suis, Vulg. 2. Mach. 10, 30: circumsaeptus lectis valentissimorum hominum viribus, *Cic. Phil. 12, 24 K. – gew. feindlich, custodiis circumsaepti et in vincula coniecti, Lact. 1, 14, 10: (im Bilde) iisdem ignibus circumsaepti, Cic. de har. resp. 45: m. Ang. wo? in quadam turre circumsaeptus, Frontin. 3, 6, 5.

    lateinisch-deutsches > circumsaepio

  • 108 clango

    clango, ere (κλάζω) vgl. κλαγγή, schallen, a) v. leb. Wesen, u. zwar v. Schwänen u. Gänsen, schreien, schnattern, Sidon. ep. 2, 2. p. 100 Sav.: v. Raben, krächzen, clarissime cl., Apul. de deo Socr. prol. p. 109 H. (p. 3, 29 G.): v. Adler, schreien, Suet. fr. 161. p. 250 R. Anthol. Lat. 762, 27 (233, 27): v. Pfau, schreien, immaniter cl., Amm. 28, 4, 34. – v. Menschen, v. Tuba- od. Bucinabläser, tubā, bucinā, auf der T., auf dem H. blasen, die T., das H. schmettern lassen, Vulg. num. 10, 4 u. 8 sq.; Iosuë 6, 4 u. 8 ö.: mit Acc., classicum, Prud. cath. 5, 48: bellicum, Cypr. p. 554, 20 H. – v. Redner, schmettern, Fronto de eloqu. 1. p. 146, 12 N. – b) v. Lebl., erschallen, echo crepitu clangente cachinnat, Acc. tr. 573: bes. von der Tuba, schmettern, Val. Flacc. 3, 349. Stat. Theb. 4, 342. Vulg. levit. 23, 24; Amos 3, 6: u. so v. der Bucina, Vulg. exod. 19, 13. – / Pers. clangueris (Variante clanxeris), Vulg. num. 10, 4.

    lateinisch-deutsches > clango

  • 109 commotio

    commōtio, ōnis, f. (commoveo), die Bewegung, I) eig.: vasorum, Pallad. 11, 14, 5: ventris, Cael. Aur. acut. 1, 13: capitis, Cael. Aur. chron. 1, 1, 41 u. (als Zeichen des Hohns, Schütteln des K.) Vulg. psalm. 43, 15: manus, Vulg. Isai. 19, 16: quadrigarum, Vulg. Ierem. 47, 3: castrorum, das Abbrechen des L., der Aufbruch, Vulg. num. 4, 15. – II) übtr., das Erregtsein, die Erregung, Aufregung, c. iucunditatis suavis in corpore (als Definition v. ἡδονή), das durch ein wohltuendes Gefühl herbeigeführte E., Cic. de fin. 2, 13. – c. animi (des Gemütes), Cic.: Plur. commotiones animorum, Cic. Tusc. 4, 61, u. bl. commotiones, Cic. Tusc. 5, 42: commotiones sensuum nostrorum, Ambros. de Cain et Abel 2, 1. § 5 (vgl. § 4).

    lateinisch-deutsches > commotio

  • 110 conculco

    con-culco, āvī, ātum, āre (con u. calco), I) eig., zusammentreten, -stampfen, vinaceos in dolia picata, Cato r. r. 25: velut plastes (Töpfer) conculcans humum (Ton), Vulg. Isai. 41, 25: equorum ungulae conculcaverunt eam, Vulg. 4. regg. 9, 33: pes conculcet ea (ova), Vulg. Iob 39, 18: pedibus conculcabitur corona, Vulg. Isai. 28, 3. – II) übtr., feindlich niedertreten, mit Füßen treten = durch Tat u. Wort mißachten, mißhandeln, alqm, Cic.: Macedonicam lauream, Cic.: miseram Italiam, Cic.: quae extrinsecus pendent, Sen.

    lateinisch-deutsches > conculco

  • 111 congratulor

    congrātulor, ātus sum, āri, beglückwünschen, seinen Glückwunsch darbringen, absol., Plaut. Men. 129 (Vulg. u. Brix). Gell. 12, 1, 4. Vulg. 2. Sam. 8, 10. – m. Dat. pers. wem? Hieron. vir. ill. 38. p. 32, 2 Herd. Vulg. Ruth 4, 17 u.a.: alci ob alqd, Porc. Latro decl. in Catil. 36: alci de alqa, Vulg. Tob. 11, 20. – m. folg. Acc., libertatem concordiamque civitati restitutam, Liv. 3, 54, 7. – congr. cum alqo m. folg. quod (daß), Ambros. epist. 7, 2.

    lateinisch-deutsches > congratulor

  • 112 congregatio

    congregātio, ōnis, f. (congrego), die Zusammenherdung, I) eig., das Sich-Zusammenherden, das Sich-Zusammengesellen, das gesellige Zusammenleben, die Geselligkeit, a) der Tiere, c. taurorum, Vulg. psalm. 67, 31: bestiae partim cursu et peragratione laetantur; congregatione aliae coetum quodam modo civitatis imitantur, Cic. de fin. 2, 109. – b) im weitern Sinne, der Menschen, nos ad congregationem hominum et ad societatem communitatemque generis humani esse natos, Cic. de fin. 3, 65: eius (populi) prima causa coëundi est non tam imbecillitas, quam naturalis quaedam hominum quasi congregatio (Trieb zum g. Z., Geselligkeitstrieb), Cic. de rep. 1, 39: u. so philosophia promittit sensum communem, humanitatem et congregationem, Sen. ep. 5, 3. – meton., die versammelte Menge, die Versammlung, Kongregation, Greg. epist. 7, 12 in.: omnis c. filiorum Israël, Vulg. exod. 16, 2. – II) übtr., die Zusammenhäufung, Zusammenstellung, Vereinigung, a) v. Konkr.: unius fascis, Vulg. Isai. 24, 22: c. et conglobatio minutissimarum guttarum, Augustin. de genes. ad litt. 2, 4, 7: defit calori c., die Ansammlung der Wärme hört auf, Sen. nat qu. 6, 13, 6 – meton. omnis c. aquarum, alles zusammengelaufene Wasser, Vulg. levit. 11, 36: c. lapidum, aufgehäufte Steinmasse, Hieron. epist. 78. mans. 39. – b) v. Abstr., c. argumentorum, Quint. 5, 7, 18: criminum (Ggstz. separatio), Quint. 7, 1, 31: personarum, locorum, temporum, Quint. 3, 5, 17: rerum, die Zusammenfassung, Rekapitulation (griech. ἀνακεφαλαίωσις), Quint. 6, 1, 1: u. als rhet. Fig. = συναθροισμός, Auct. carm. de fig. 139. p. 68 H.

    lateinisch-deutsches > congregatio

  • 113 Damascus

    Damascus, ī, f. (Δαμασκός), die uralte, durch Obstbau (Pflaumen, Terebinthen), seit Diokletian durch ihre Waffenfabriken berühmte Hauptstadt von Cölesyrien, am Chrysorrhoas (j. Barbines od. Barrada), j. Damaschk od. Dameschk, Curt. 3, 12 sq. Flor. 3, 5, 29. Vulg. gen. 14, 15. Stat. silv. 1, 6, 14 (wo griech. Form Damascos). – Dav. Damascēnus, a, um (Δαμασκηνός), damaszenisch, aus Damaskus, pruna, Plin. u.a.: negotiator, Vulg.: Syrus D., Vulg.: Plur. subst., Damascēnī, ōrum, m., die Einw. von Damaskus, die Damaszener, civitas Damascenorum = Damascus, Vulg. 2. Cor. 11, 32. – subst., a) Damascēnus, ī, m., Beiname Jupiters, Inscr. – b) Damascēna, ae, f. (sc. regio), die Gegend von Damaskus, Plin.: dieselbe Damascēnē, ēs, f., Mela. – c) damascēna, ōrum, n. (sc. pruna), Pflaumen aus Damaskus, Edict. Diocl. 6, 86. Apic. 4, 181; 7, 280 u. ö.

    lateinisch-deutsches > Damascus

  • 114 deglut(t)io

    dē-glut(t)io, īvī, īre, hinabschlucken, hinabschlingen, verschlingen, hunc cibum, Fronto ad amic. 1, 12. p. 182, 7 N.: saxum infantis ementiti, Tert. ad nat. 2, 12: alqm, v. einem Fische, Vulg. Ion. 2, 1. Alcim. Avit. 4, 364; v. der Erde, Vulg. num. 16, 30 u. 34: mit dopp. Acc., alqm vivum, Vulg. psalm. 123, 3. – übtr., hinterschlucken = geduldig hinnehmen, ertragen, mortem, Vulg. 1. Petr. 2, 23: nec degluttiebam quod acceperam, Boëth. c. Eut. praef. 32: quorum sapientia degluttita videbatur, Cassiod. in psalm. 106, 29.

    lateinisch-deutsches > deglut(t)io

  • 115 ductilis

    ductilis, e (duco), I) ziehbar, a) hin und her ziehbar, verschiebbar, scaena, Serv. Verg. georg. 3, 24. – b) dehnbar, gedehnt, gezogen, geschlagen, Cyprium (aes), Plin. 34, 94: laminae, Cypr. epist. 69, 8: aurum, Vulg. exod. 37, 7 u. num. 8, 4: argentum, Cassiod. exp. in psalm. 97, 7 (6). – dah. prägn., aus gezogenem od. geschlagenem Metall gefertigt, gezogen, candelabrum de auro ductile, Vulg. exod. 25, 31: tubae, metallene (Ggstz. corneae), Vulg. psalm. 97, 6: tubae argenteae ductiles, aus geschlagenem Silber, Vulg. num. 10, 2. – II) leitbar, flumen, Mart. 12, 31, 2.

    lateinisch-deutsches > ductilis

  • 116 fumigo

    fūmigo, āvī, ātum, āre (fumus u. ago), I) intr.: 1) rauchen, dampfen, montes fumigant, fumigabunt, Vulg. psalm. 103, 32 u. 143, 5: fumigantes globi (Nebelknäuel), Gell. 19, 1, 3: linum fumigans, der glimmende Docht, Vulg. Isai. 42, 3 u. Matth. 12, 20: titiones fumigantes, Vulg. Isai. 7, 4. – 2) räuchern, Rauchwerk od. Räucherwerk anzünden, gegen schädliche Tiere, Schol. Bern. Verg. georg. 4, 241: gegen dämonische Einflüsse, ille bene novit fumigare, Augustin. serm. app. 279, 4. – II) tr.: 1) räuchern, beräuchern, alvos leviter, Varro: gallinaria, Col.: pulli fumigentur, Col. – 2) Räucherwerk anzünden, mit etw. räuchern, fum. aromata, Vulg. 2. paral. 2, 4. – 3) durch Rauch schwärzen, noctu parietes fumigatos (esse), Apul. apol. 58. p. 69, 4 Kr.

    lateinisch-deutsches > fumigo

  • 117 hyacinthinus

    hyacinthinus, a, um (ὑακίνθινος, I) die Hyazinthen betreffend, Hyazinthen-, flos, Hyazinthe (der Alten, nicht die unsrige, s. 2. hyacinthus), Catull. 61, 93 (88). – II) hyazinthenfarbig. violettblau, stahlblau, color, Vulg. Esther 1, 6: laena, Pers. 1, 32. Hieron. epist. 22, 13 extr.: vestimenta, Hieron. in Ezech. 16, 10: tunica, Vopisc. Bonos. 15, 8 Iordan (Peter ianthinas). Vulg. Levit. 8, 7: pallium, Vulg. num. 4, 6 u. 9: ansulae u. ansae, von violettblauer Seide, Vulg. exod, 26, 4 u. 36, 11.

    lateinisch-deutsches > hyacinthinus

  • 118 infructuosus

    īn-frūctuōsus, a, um, I) unfruchtbar, vitis, Colum. arb. 8, 4: vinea, ibid. 6, 5: arbores (Ggstz. frugiferae), Porph. Hor. ep. 16, 46. Ulp. dig. 7, 1, 13. § 4. Vulg. Iud. 12: lignum, Vulg. Iob 24, 20: corona laurea, id est folia infructuosa, Aur. Vict. epit. 1, 11. – II) übtr., fruchtlos, unergiebig, erfolglos, unnütz, a) v. Lebl.: epistula, Sen. rhet.: preces, Plin. ep.: militia, wenig einträglicher, Tac.: inanis et infr. laus, Tac. dial.: opera (Werke), Vulg.: labor, Augustin.: infructuosum est mit folg. Infin., bis in sabbato ieiunare in homine, qualis fuerat ille Pharisaeus, infructuosum est, Augustin. epist. 36, 7: tempora orationibus occupare nec inutile tibi arbitraris nec infructuosum, Fronto ep. ad Antonin. imp. 2, 2. p. 105, 11 N. – b) v. Pers., Vulg. Tit. 3, 14.

    lateinisch-deutsches > infructuosus

  • 119 intuitus

    intuitus, ūs, m. (intueor), I) das Hinblicken, -schauen, das Ansehen, -schauen, der Hinblick, Anblick, *quāquā intuitus erat oculi, Varro LL. 7, 7 (nach Otfr. Müllers Vermutung): in intuitu oculorum tuorum, Vulg. eccl. 11, 9: int. hominum eorum, Vulg. 1. regg. 16, 7 u. Ezech. 10, 22: contemplatus est diligenter multo intuitu, Vulg. Isai. 21, 7: intuitus eius erat terribilis, Vulg. Dan. 2, 31: quia non sit generalis divinitatis int., Salv. de gub. dei 2, 1, 4: illecebris capitur nimiumque elatus avaro pascitur intuitu, Claud. in Rufin. 1, 165. – übtr., intuitu alcis rei, in Rücksicht auf usw., in Betracht einer Sache, Constanti Caesaris, Treb. Poll. Claud. 1. § 1: vestri, Capit. Maxim. 16, 2: rebellionis, Treb. Poll. trig. tyr. 6, 2: pietatis, Ulp. dig. 34, 1, 14. § 1: fidei ac devotionis, Veget. mil. 1, 28. – II) das Sehen, die Sehkraft, similesque avibus sunt, quarum intuitum nox illuminat, dies caecat, Boëth. cons. phil. 4, 4. p. 84, 2 Obb.

    lateinisch-deutsches > intuitus

  • 120 inventio

    inventio, ōnis, f. (invenio), das Finden, Auffinden, I) auf mater. Wege, luminosae filiae inventiones, Apul. met. 6, 2. – meton., der getane Fund, Vulg. Sirach 29, 4. – II) durch Nachdenken, das Erfinden, die Erfindung, das Auffinden ( Aussinnen), das Entdecken, die Entdeckung, 1) eig.: a) im allg.: absol., Vulg. Sirach 20, 9: ad inventionem (zum Auffinden des Wahren) sufficere (v. Chrysippus), Petron. 88, 4: Plur., Vitr. 9. praef. § 14. – m. subj. Genet., alia tristium inventio, alia gaudentium, Plin. pan. 72, 7. – m. obj. Genet., inv. ignis, Vitr. 2, 1, 2: eius capituli, Vitr. 4, 1, 9: legum, Iustin. 3, 2, 7: operum illorum, Vulg. Baruch 3, 18: Plur., aedificiorum inventiones, Vitr. 2. praef. § 5: inventiones et generationes sensuum, Ambros. de Cain et Abel 2, 1, 6. – b) insbes.: α) als rhet. t. t., die Erfindung, Cornif. rhet. 1, 3. Cic. de inv. 1, 9. Quint. 3, 9, 2 u.a. Plin. ep. 6, 27, 1. Victorin, 1, 7 u.a. spät. Rhet. – β) als t. t. der Baukunst, die Erfindung, Vitr. 1, 2, 2. – 2) meton.: a) das Vermögen des Erfindens, die Erfindungsgabe, -kraft, Cic. Tusc. 1, 61 (wo verb. inv. atque cogitatio); 1, 65. Quint. 10, 2, 12: tardissima inv., Plin. ep. 4, 7, 4. – b) das Erfundene, die Erfindung, absol., Plin. ep. 1, 20, 13. Tac. dial. 23: Plur., Iustin. 9, 8, 10. – m. subj. Genet., artis inventio, das, was die Kunst erfunden hat, Vulg. sap. 13, 10.

    lateinisch-deutsches > inventio

См. также в других словарях:

  • vulg — s.n. (depr.) Popor, norod, plebe. – Din lat. vulgus. Trimis de ana zecheru, 24.03.2004. Sursa: DEX 98  VULG s. v. gloată. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  vulg s. n. Trimis de siveco, 10.08.2004 …   Dicționar Român

  • Vulg — abbrev. Vulgate * * * …   Universalium

  • Vulg — abbrev. Vulgate …   English World dictionary

  • Vulg. — Vulgate. * * * vulg., 1. vulgar. 2. vulgarly. Vulg., Vulgate. * * * abbr. ■ Vulgate …   Useful english dictionary

  • vulg. — 1. vulgar. 2. vulgarly. * * * vulg., 1. vulgar. 2. vulgarly. Vulg., Vulgate. * * * abbr. ■ Vulgate …   Useful english dictionary

  • vulgærlatin — vul|gær|la|tin sb.; det folkelige vulgærlatin; vulgærlatinens udvikling …   Dansk ordbog

  • vulgærsprog — vul|gær|sprog sb., et, vulgærsprog, ene …   Dansk ordbog

  • Vulg. — Vulgate. * * * …   Universalium

  • vulg. — 1. vulgar. 2. vulgarly. * * * …   Universalium

  • Vulgær — Hverdags, simpel, lav …   Danske encyklopædi

  • vulg — s. n …   Romanian orthography

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»