-
1 supernus
sŭpernus, a, um, adj. [super], that is above, on high, upper; celestial, supernal (mostly post-Aug.;not in Cic. or Cæs.): pars oris,
Plin. 7, 16, 15, § 69:vulnera,
id. 2, 56, 57, § 147: Tusculum, lofty, i. e. standing on high ground, Hor. Epod. 1, 29; cf.:ballistae in humiliora ex supernis valentes,
Amm. 19, 7, 5:superna (opp. inferna),
Lucr. 5, 647:jactus ex supernis in infima,
Gell. 9, 1, 2:album mutor in alitem Superna,
above, Hor. C. 2, 20, 11 Muret. (al. superne):aquilones, qui alti supernique sunt,
Gell. 2, 30, 9:partes,
id. 12, 1, 13:numen,
celestial, Ov. M. 15, 128:dei,
Luc. 6, 430:lux,
of the sun, id. 6, 733:leges,
id. 9, 556: superna litora, the upper, i. e. northern shore, Mel. 2, 4.— Adv.: sŭpernē (with short e, Lucr. 6, 544; 6, 597; Hor. C. 2, 20, 11), from above, above, upwards:neve ruant caeli penetralia templa superne,
Lucr. 1, 1105:superne in statione locata,
id. 6, 192:desinat in piscem mulier formosa superne,
Hor. A. P. 4:non peccat superne,
id. S. 2, 7, 64:volvitur amnis,
Verg. A. 6, 659:gladium superne jugulo defigit,
Liv. 1, 25, 12; cf. id. 1, 51, 9; 7, 10, 9:hoc genus superne tendit,
up, upwards, Plin. 19, 5, 25, § 76. -
2 turpe
turpis, e, adj. [Sanscr. root tarp-, to be ashamed], ugly, unsightly, unseemly, foul, filthy (class.; esp. freq. in a trop. sense; syn.: taeter, foedus, deformis, obscaenus, immundus).I.Lit.:II. III.aspectus deformis atque turpis,
Cic. Off. 1, 35, 126; Plaut. Poen. 1, 2, 125:ornatus,
id. ib. 1, 2, 94; cf.infra, II.: vestitus,
Ter. Phorm. 1, 2, 57:colores foedā specie,
Lucr. 2, 421:pes,
Hor. S. 1, 2, 102:podex,
id. Epod. 8, 5:rana,
id. ib. 5, 19:pecus,
id. S. 1, 3, 100:viri morbo,
deformed, disfigured, id. C. 1, 37, 9:macies,
id. ib. 3, 27, 53:scabies,
Verg. G. 3, 441:podagrae,
id. ib. 3, 299:udo membra flmo,
i. e. befouled, id. A. 5, 358; cf.toral,
Hor. Ep. 1, 5, 22; Mart. 7, 36, 5; 8, 79, 2.— Sup.: simia quam similis turpissima bestia nobis, Enn. ap. Cic. N. D. 1, 35, 97 (Sat. v. 45 Vahl.)—Trop., unseemly, shameful, disgraceful, base, infamous, scandalous, dishonorable (syn.:b.inhonestus, impurus, sordidus, indecorus): pulchrum ornatum turpes mores pejus caeno collinunt,
Plaut. Most. 1, 3, 133:verbum,
Ter. Heaut. 5, 4, 19:cum esset proposita aut fuga turpis aut gloriosa mors,
Cic. Fin. 2, 30, 97:mors honesta saepe vitam quoque turpem exornat, at vita turpis saepe ne morti quidem honestae locum relinquit,
id. Quint. 15, 49:adulescentia,
id. Font. 15, 34:causam,
Auct. Her. 1, 6, 9:causa,
Caes. B. C. 3, 20:luxuria cum omni aetati turpis, tum senectuti foedissima est,
Cic. Off. 1, 34, 123:si enim disserunt, nihil esse obscenum, nihil turpe dictu,
id. Fam. 9, 22, 1:neque rogemus res turpes, nec faciamus rogati,
id. Lael. 12, 40:formido mortis,
id. Rep. 1, 3, 4:pars ingentem formidine turpi Scandunt equum,
Verg. A. 2, 400:repulsa,
Hor. Ep. 1, 1, 43:turpem senectam Degere,
id. C. 1, 31, 19:adulter,
id. ib. 1, 33, 9:meretricis amor,
id. S. 1, 4, 111:non turpis ad te, sed miser confugit,
Cic. Quint. 31, 98; id. Att. 5, 11, 5:prodis ex judice Dama Turpis,
Hor. S. 2, 7, 55:sub dominā meretrice turpis,
id. Ep. 1, 2, 25:Egestas,
Verg. A. 6, 276:facta,
Quint. 1, 2, 2:fama,
Tac. A. 12, 49:nihil turpe est, cujus placet pretium,
Sen. Ep. 95, 33:luxus,
Juv. 6, 298:fames,
Flor. 4, 5, 3:foedus,
Val. Max. 1, 6, 7:metus,
id. 2, 9, 8.— Comp.:quid hoc turpius? quid foedius?
Cic. Phil. 2, 34, 86:quid est autem nequius aut turpius effeminato viro?
id. Tusc. 3, 17, 36:nihil est turpius quam cum eo bellum gerere, quocum familiariter vixeris,
id. Lael. 21, 77; 26, 99; Caes. B. G. 4, 2.— Sup.:homo turpissimus atque inhonestissimus,
Cic. Rosc. Am. 18, 50:iste omnium turpissimus et sordidissimus,
id. Att. 9, 9, 3:turpissima fuga,
Caes. B. C. 2, 31: turpissimus calumniae quaestus, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226:quod quidem mihi videtur esse turpissimum,
Cic. Tusc. 2, 4, 12.—As subst.: turpĕ, is, n., a base or shameful thing, a disgrace, shame, reproach:c.nec honesto quicquam honestius, nec turpi turpius,
Cic. Fin. 4, 27, 75: turpe senex miles, turpe senilis amor. Ov. Am. 1, 9, 4: honesta et turpia virtutis ac malitiae societas efficit, Sen. Ep. 31, 5.— Adv. ( poet.):turpe incedere,
in an unsightly manner, unbecomingly, Cat. 42, 8:gemens,
Stat. Th. 3, 334.—Turpe est, or simply turpe, with a subj.-clause:1.habere quaestui rem publicam, non modo turpe est, sed sceleratum etiam et nefarium,
Cic. Off. 2, 22, 77:quod facere non turpe est, modo, etc.,
id. ib. 1, 35, 127:benevolentiam adsentando colligere turpe est,
id. Lael. 17, 61:quid autem turpius quam illudi?
id. ib. 26, 99; cf. id. ib. 21, 77:turpe erit, ingenium mitius esse feris,
Ov. Am. 1, 10, 26; cf.:turpe ducet cedere pari,
Quint. 1, 2, 22.— Hence, adv.: turpĭter, in an ugly or unsightly manner.Lit. (so rare):2.ut turpiter atrum Desinat in piscem mulier formosa superne,
Hor. A. P. 3:claudicare,
Ov. Am. 2, 17, 20.—Trop., in an unseemly manner, basely, shamefully, dishonorably (class.):turpiter et nequiter facere aliquid,
Cic. Tusc. 3, 17, 36;unum illud extimescebam, ne quid turpiter facerem,
id. Att. 9, 7, 1:turpiter se in castra recipere,
Caes. B. G. 7, 20:me turpiter hodie hic dabo,
Ter. Eun. 2, 1, 24; id. Hec. 4, 4, 2; Cic. Att. 6, 3, 9; 7, 2, 7; id. Mil. 4, 9; Caes. B. G. 7, 80; id. B. C. 3, 24; Auct. B. G. 8, 13; Hor. A. P. 284; Ov. M. 4, 187; Phaedr. 1, 25, 2; Val. Max. 2, 7, 15.— Comp., Ov. Tr. 5, 6, 13.— Sup., Cic. N. D. 1, 12, 29; Sen. Ep. 82, 12. -
3 turpis
turpis, e, adj. [Sanscr. root tarp-, to be ashamed], ugly, unsightly, unseemly, foul, filthy (class.; esp. freq. in a trop. sense; syn.: taeter, foedus, deformis, obscaenus, immundus).I.Lit.:II. III.aspectus deformis atque turpis,
Cic. Off. 1, 35, 126; Plaut. Poen. 1, 2, 125:ornatus,
id. ib. 1, 2, 94; cf.infra, II.: vestitus,
Ter. Phorm. 1, 2, 57:colores foedā specie,
Lucr. 2, 421:pes,
Hor. S. 1, 2, 102:podex,
id. Epod. 8, 5:rana,
id. ib. 5, 19:pecus,
id. S. 1, 3, 100:viri morbo,
deformed, disfigured, id. C. 1, 37, 9:macies,
id. ib. 3, 27, 53:scabies,
Verg. G. 3, 441:podagrae,
id. ib. 3, 299:udo membra flmo,
i. e. befouled, id. A. 5, 358; cf.toral,
Hor. Ep. 1, 5, 22; Mart. 7, 36, 5; 8, 79, 2.— Sup.: simia quam similis turpissima bestia nobis, Enn. ap. Cic. N. D. 1, 35, 97 (Sat. v. 45 Vahl.)—Trop., unseemly, shameful, disgraceful, base, infamous, scandalous, dishonorable (syn.:b.inhonestus, impurus, sordidus, indecorus): pulchrum ornatum turpes mores pejus caeno collinunt,
Plaut. Most. 1, 3, 133:verbum,
Ter. Heaut. 5, 4, 19:cum esset proposita aut fuga turpis aut gloriosa mors,
Cic. Fin. 2, 30, 97:mors honesta saepe vitam quoque turpem exornat, at vita turpis saepe ne morti quidem honestae locum relinquit,
id. Quint. 15, 49:adulescentia,
id. Font. 15, 34:causam,
Auct. Her. 1, 6, 9:causa,
Caes. B. C. 3, 20:luxuria cum omni aetati turpis, tum senectuti foedissima est,
Cic. Off. 1, 34, 123:si enim disserunt, nihil esse obscenum, nihil turpe dictu,
id. Fam. 9, 22, 1:neque rogemus res turpes, nec faciamus rogati,
id. Lael. 12, 40:formido mortis,
id. Rep. 1, 3, 4:pars ingentem formidine turpi Scandunt equum,
Verg. A. 2, 400:repulsa,
Hor. Ep. 1, 1, 43:turpem senectam Degere,
id. C. 1, 31, 19:adulter,
id. ib. 1, 33, 9:meretricis amor,
id. S. 1, 4, 111:non turpis ad te, sed miser confugit,
Cic. Quint. 31, 98; id. Att. 5, 11, 5:prodis ex judice Dama Turpis,
Hor. S. 2, 7, 55:sub dominā meretrice turpis,
id. Ep. 1, 2, 25:Egestas,
Verg. A. 6, 276:facta,
Quint. 1, 2, 2:fama,
Tac. A. 12, 49:nihil turpe est, cujus placet pretium,
Sen. Ep. 95, 33:luxus,
Juv. 6, 298:fames,
Flor. 4, 5, 3:foedus,
Val. Max. 1, 6, 7:metus,
id. 2, 9, 8.— Comp.:quid hoc turpius? quid foedius?
Cic. Phil. 2, 34, 86:quid est autem nequius aut turpius effeminato viro?
id. Tusc. 3, 17, 36:nihil est turpius quam cum eo bellum gerere, quocum familiariter vixeris,
id. Lael. 21, 77; 26, 99; Caes. B. G. 4, 2.— Sup.:homo turpissimus atque inhonestissimus,
Cic. Rosc. Am. 18, 50:iste omnium turpissimus et sordidissimus,
id. Att. 9, 9, 3:turpissima fuga,
Caes. B. C. 2, 31: turpissimus calumniae quaestus, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226:quod quidem mihi videtur esse turpissimum,
Cic. Tusc. 2, 4, 12.—As subst.: turpĕ, is, n., a base or shameful thing, a disgrace, shame, reproach:c.nec honesto quicquam honestius, nec turpi turpius,
Cic. Fin. 4, 27, 75: turpe senex miles, turpe senilis amor. Ov. Am. 1, 9, 4: honesta et turpia virtutis ac malitiae societas efficit, Sen. Ep. 31, 5.— Adv. ( poet.):turpe incedere,
in an unsightly manner, unbecomingly, Cat. 42, 8:gemens,
Stat. Th. 3, 334.—Turpe est, or simply turpe, with a subj.-clause:1.habere quaestui rem publicam, non modo turpe est, sed sceleratum etiam et nefarium,
Cic. Off. 2, 22, 77:quod facere non turpe est, modo, etc.,
id. ib. 1, 35, 127:benevolentiam adsentando colligere turpe est,
id. Lael. 17, 61:quid autem turpius quam illudi?
id. ib. 26, 99; cf. id. ib. 21, 77:turpe erit, ingenium mitius esse feris,
Ov. Am. 1, 10, 26; cf.:turpe ducet cedere pari,
Quint. 1, 2, 22.— Hence, adv.: turpĭter, in an ugly or unsightly manner.Lit. (so rare):2.ut turpiter atrum Desinat in piscem mulier formosa superne,
Hor. A. P. 3:claudicare,
Ov. Am. 2, 17, 20.—Trop., in an unseemly manner, basely, shamefully, dishonorably (class.):turpiter et nequiter facere aliquid,
Cic. Tusc. 3, 17, 36;unum illud extimescebam, ne quid turpiter facerem,
id. Att. 9, 7, 1:turpiter se in castra recipere,
Caes. B. G. 7, 20:me turpiter hodie hic dabo,
Ter. Eun. 2, 1, 24; id. Hec. 4, 4, 2; Cic. Att. 6, 3, 9; 7, 2, 7; id. Mil. 4, 9; Caes. B. G. 7, 80; id. B. C. 3, 24; Auct. B. G. 8, 13; Hor. A. P. 284; Ov. M. 4, 187; Phaedr. 1, 25, 2; Val. Max. 2, 7, 15.— Comp., Ov. Tr. 5, 6, 13.— Sup., Cic. N. D. 1, 12, 29; Sen. Ep. 82, 12.
См. также в других словарях:
Ut — Desinat in piscem mulier formosa superne. — См. Начал за здравие, а свел за упокой … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Desinit in piscem mulier formosa superne. — См. Чудо морское … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire A B … … Wikipédia en Français
Idiotisme Animalier — La langue française comprend de nombreux idiotismes animaliers généralement intraduisibles mot à mot dans une autre langue … Wikipédia en Français
Idiotisme animalier — La langue française comprend de nombreux idiotismes animaliers généralement intraduisibles mot à mot dans une autre langue … Wikipédia en Français
Vache espagnole — Idiotisme animalier La langue française comprend de nombreux idiotismes animaliers généralement intraduisibles mot à mot dans une autre langue … Wikipédia en Français
Liste d'idiotismes animaliers français — La langue française comprend de nombreux idiotismes animaliers, c est à dire des locutions faisant appel au monde animal, spécifiques à la langue française et a priori intraduisibles mot à mot dans une autre langue. Termes animaliers génériques… … Wikipédia en Français
Mermaid problem — The Mermaid problem is an observation occasionally mentioned in literature, concerning the difficulty of having sexual intercourse with a mermaid. Although mermaids are commonly depicted as beautiful, variably nude, and enticing, a man attempting … Wikipedia
начав красавицей чудесное творенье{,} — Окончит рыбою, себе на посрамленье. Пизоны! можете ль, скрепя свои сердца, Не осмеять сего безумного творца? А.Ф. Мерзляков. Послания о стихотворстве. Ср. Desinit in piscem. Ср. ...Ut turpiter atrum Desinat in piscem mulier formosa superne. Horat … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
начал гладью, а кончил гадью — начал за здравие, а свел за упокой (начал гладью, а кончил гадью) Ср. Конец... (не соответствует) блестящему началу: Начав за здравие, как говорит пословица... сводит за упокой... Б.М. Маркевич. Бездна. 3, 16. Ср. Господа! я начал за здравие, а… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
начал за здравие, а свел за упокой(начал гладью, а кончил гадью) — Ср. Конец... (не соответствует) блестящему началу: Начав за здравие, как говорит пословица... сводит за упокой... Б.М. Маркевич. Бездна. 3, 16. Ср. Господа! я начал за здравие, а свел за упокой; но в том не моя вина: и в свете часто из шутки… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона