-
1 auxilior
auxĭlĭor, ātus, 1, v. dep. [auxilium], to give help or aid, to help, aid, assist, succor (syn.: juvo, adjuvo, opitulor, subvenio, succurro).I.In gen. (class. but rare; in Cic. perh. only once in his Epistt.), constr. with dat.:II.alicui,
Plaut. Trin. 2, 2, 102:nonne id flagitiumst te aliis consilium dare, tibi non potis esse auxiliarier?
Ter. Heaut. 5, 1, 50; Cic. Fam. 5, 4; Caes. B. G. 7, 50 fin.; 4, 29; Sall. J. 24, 3; Plin. 10, 8, 9, § 22; Vulg. 4 Reg. 14, 26; ib. Psa. 88, 44; ib. Heb. 2, 18: nihil Numantinis vires corporis auxiliatae sunt, Auct. ad Her. 4, 27.—Esp., of the aid of a physician, to aid, to relieve, heal, cure; constr. with dat. or contra:► a.Nec (medicina) formidatis auxiliatur aquis,
Ov. P. 1, 3, 24:ferulam quibusdam morbis auxiliari dicunt medici,
Plin. 13, 22, 43, § 125:phalangites auxiliantur contra scorpionum ictus,
id. 27, 12, 98, § 124.Act. access. form auxĭlĭo, āre, to give aid, etc.: alicui, Gracch. ap. Diom. p. 395 P.; cf. Prisc. p. 797 P.—b.Auxilior in pass. signif.:a me auxiliatus, Lucil. ap. Prisc. pp. 791 and 927 P.: consonantes sunt in quibus (vox) ab imis auxiliata egrediatur ad aures disertā verborum claritate,
Vitr. 5, 8, 2. -
2 auxilior
-
3 auxiliātor
auxiliātor ōris, m [auxilior], a helper: haud inglorius, Ta.* * *helper, one who gives aid; aide, assistant (L+S) -
4 adulo
ădūlo, āvi, ātum, 1, v. a. (a rare form for adulor; hence Prisc. 791 P. ranks this form, as an exception, among the other active forms of the deponents, adipiscor, admiror, auxilior, etc.; cf. Don. p. 1756 P. and Ars Consent. p. 2054 P.), to fawn like a dog: (canes) gannitu vocis adulant, Luor. 5, 1070: caudā nostrum adulat sanguinem ( the eagle), strokes, i. e. wipes off our blood, Cic. poët. ap. Tusc. 2, 10, 24, as trans. of Aeschyl. Prometh. Solut.:Dionysium,
Val. Max. 4, 3, ext. 4.— Pass., to be flattered nec adulari nos sinamus, Cic. Off. 1, 26, 91: tribunus militum adulandus erat, Val. M. 2, 7, 15: adulati erant ab amicis, Cass. ap. Prisc. p. 791 P. -
5 auxiliabundus
auxĭlĭābundus, a, um, adj. [auxilior], inclined to give help, aid, aiding, helping, App. de Deo Socr. p. 48, 10 Elm. -
6 auxiliatio
auxĭlĭātĭo, ōnis, f. [auxilior], a helping, aiding, Non. p. 4, 403 dub. -
7 auxiliatus
auxĭlĭātus, ūs, m. [auxilior], a helping, aid:alituum genus videmus a pinnis tremulum petere auxiliatum,
Lucr. 5, 1040. -
8 auxilio
auxĭlĭo, v. auxilior fin. -
9 inauxiliatus
ĭnauxĭlĭātus, a, um [2. in - auxilior], not supported, Vulg. Sap. 12, 16. [p. 917] -
10 juvo
jŭvo, jūvi, jūtum, 1 (juvaturus, Sall. J. 47, 2; Plin. Ep. 4, 15, 13:I.iuerint,
Cat. 66, 18), v. a. and n. [perh. root div-, to gleam; cf. dies], to help, aid, assist, support, benefit (cf.: auxilior, subvenio, opitulor).In gen.:II.qui se natos ad homines juvandos, tutandos, conservandos arbitrantur,
Cic. Tusc. 1, 14, 32:beatae vitae disciplinam juvare,
id. Fin. 1, 21, 71:aliquem omni suo studio in petitione,
id. Fam. 11, 17, 2:aliquem auxilio laboris,
id. Balb. 9:hostes frumento,
Caes. B. G. 1, 26:juvit facundia causam,
Ov. M. 7, 505:imbres arva juvantes,
id. A. A. 1, 647:(Juppiter) juvat imbribus agros,
id. P. 2, 1, 13:aliquem portuque locoque,
by receiving into harbor and house, id. H. 2, 55:nudum hospitio tectoque,
Juv. 3, 211:pectora alloquio,
Ov. P. 1, 6, 18:audentes deus ipse juvat,
id. M. 10, 586:audentes Fortuna juvat,
Verg. A. 10, 284:aliquem in aliqua re,
Cat. 68, 41.—With two acc.:aliquid Rutulos,
Verg. A. 10, 84. —Of medical assistance:qui salutari juvat arte fessos,
Hor. C. S. 63; Ov. Tr. 2, 270; Plin. 23, 1, 10, § 14: dis juvantibus or deo juvante, with God's help:me, dis juvantibus, ante brumam exspecta,
Cic. Fam. 7, 20, 2; id. N. D. 2, 66, 165; cf.:non denique quicquam aliud nisi juvantibus sacris deligunt,
Plin. 2, 7, 5, § 21.—In pass.:lex Cornelia proscriptum juvari vetat,
Cic. Verr. 2, 1, 47, § 123:viatico a me juvabitur,
Liv. 44, 22:precor, quaeras, qua sim tibi parte juvandus,
Ov. P. 4, 12 fin.:placuit sollertia, tempore etiam juta,
Tac. A. 14, 4 init. (al. adjuta):nec sola (lingua) loquendi munus implere potest, nisi juta, etc.,
Lact. Opif. D. 10, 13.— Impers., juvat, it is of use; with a subject-clause:juvat Ismara Baccho Conserere,
Verg. G. 2, 37:quid docuisse juvabat?
Ov. M. 7, 858; cf.:quid juvat esse deum?
id. ib. 13, 965.—In partic., to delight, gratify, please:juvare in utroque (in sensu et in animo) dicitur: ex eoque jucundum,
Cic. Fin. 2, 4, 14. —In this sense rarely as a personal verb: nec umquam quicquam me juvat quod edo domi;Foris... quod gusto id beat,
Plaut. Capt. 1, 2, 34:non omnis arbusta juvant humilesque myricae,
Verg. E. 4, 2:nec me vita juvaret, invisa civibus et militibus meis,
Liv. 28, 27:si nec fabellae te juvant nec fabulae,
Phaedr. 4, 7, 22:multos castra juvant,
Hor. C. 1, 23:aurem juvantia verba,
Ov. A. A. 2, 159.—In pass.:refer ad aures, probabunt: quaere, cur? ita se dicent juvari,
Cic. Or. 48, 159.—More freq. impers., juvat (aliquem), with subject-clause, it delights, pleases, I (thou, he, etc.) am delighted, take pleasure in:juvit me, tibi tuas litteras profuisse,
Cic. Fam. 5, 21, 3:juvat me haec praeclara nomina artificum... concidisse,
id. Verr. 2, 4, 6, § 12:forsan et haec olim meminisse juvabit,
Verg. A. 1, 203:juvat evasisse tot urbes Argolicas,
id. ib. 3, 282:insano juvat indulgere labori,
id. ib. 6, 135:si pereo, hominum manibus periisse juvabit,
id. ib. 3, 606:quae scire magis juvat quam prodest,
Sen. Ep. 106. -
11 opitulo
ŏpĭtŭlor, ātus, 1 (old inf. pres. opitularier; v. in the foll.), v. dep. n. [ops-tulo, whence tuli], to bring aid; to help, aid, assist, succor (class.;(β).syn.: adjuvo, subvenio, auxilior, succurro): amanti ire opitulatum,
Plaut. Mil. 3, 1, 27:amicum amico opitularier,
id. Curc. 2, 3, 54:sontibus,
Cic. Fam. 4, 13, 3:inopiae,
to relieve, Sall. C. 33, 2:permultum ad dicendum,
Cic. Inv. 2, 2, 7:frequentatio, quae conjecturalibus causis opitulatur,
Auct. Her. 4, 40, 53.—With contra, to be good against, to relieve; of remedies:contra vanas species opitulari,
Plin. 28, 8, 27, § 103.► Act. collat. form ŏpĭtŭlo, āre (anteclass.): corrige, opitula, Liv. And. ap. Non. 475, 11. -
12 opitulor
ŏpĭtŭlor, ātus, 1 (old inf. pres. opitularier; v. in the foll.), v. dep. n. [ops-tulo, whence tuli], to bring aid; to help, aid, assist, succor (class.;(β).syn.: adjuvo, subvenio, auxilior, succurro): amanti ire opitulatum,
Plaut. Mil. 3, 1, 27:amicum amico opitularier,
id. Curc. 2, 3, 54:sontibus,
Cic. Fam. 4, 13, 3:inopiae,
to relieve, Sall. C. 33, 2:permultum ad dicendum,
Cic. Inv. 2, 2, 7:frequentatio, quae conjecturalibus causis opitulatur,
Auct. Her. 4, 40, 53.—With contra, to be good against, to relieve; of remedies:contra vanas species opitulari,
Plin. 28, 8, 27, § 103.► Act. collat. form ŏpĭtŭlo, āre (anteclass.): corrige, opitula, Liv. And. ap. Non. 475, 11. -
13 sublevo
sub-lĕvo, āvi, ātum, 1, v. a., to lift up from beneath, to raise up, hold up, support (class.: esp. freq. in the trop. sense; syn.: extollo, erigo).I.Lit.:II.qui nos sibi quondam ad pedes stratos ne sublevabat quidem,
Cic. Att. 10, 4, 3:in ascensu sublevati,
Caes. B. C. 2, 34; id. B. G. 7, 47:alterni innixi sublevantesque invicem et trahentes alii alios,
Liv. 5, 47, 2; 28, 20, 5; cf.:jubis equorum sublevati,
Caes. B. G. 1, 48:erigere se aut sublevare,
id. ib. 6, 27:terrā sublevat ipsum,
Verg. A. 10, 831:apes regem fessum umeris sublevant,
Plin. 11, 17, 17, § 54:inter manus sublevantium exstinctus est,
Suet. Vesp. 34 et saep.:mentum sinistrā,
Auct. Her. 4, 50, 63:retia furcis,
Plin. 9, 8, 9, § 31:oculos,
Vulg. Joan. 6, 5.—Trop., to sustain, support, assist, encourage, console any one in misfortune (syn.:B.auxilior, subvenio, lenio, sedo): aratores (opp. evertere),
Cic. Verr. 2, 3, 92, § 215:homines defendere et sublevare,
id. Div. in Caecil. 2, 5:aliquem (opp. deridere),
id. Tusc. 4, 37, 80:aliquem (opp. laedere),
id. Caecin. 9, 23:graviter eos accusat, quod tam necessario tempore ab iis non sublevetur,
Caes. B. G. 1, 16:oppidanos re frumentariā,
Hirt. B. G. 8, 34:provincias liberalitate,
Suet. Tib. 48:ad sublevandos alios,
Nep. Epam. 3, 4. —Of things:hic est status, qui unā voce omnium gemitur neque verbo cujusquam sublevatur,
Cic. Att. 2, 18, 1.—To lighten, qualify, alleviate, mitigate, lessen an evil, to assuage:non denique aliquo mediocri vitio tot tantaque ejus vitia sublevata esse videbuntur,
Cic. Verr. 1, 16, 47:res adversae sublevantur,
id. Sull. 27, 75:fortunam industriā,
Caes. B. C. 3, 73:omnium rerum inopiam,
id. ib. 3, 80:militum laborem,
id. B. G. 6, 32:hominum pericula,
Cic. Mur. 4, 8:calamitates hominum,
id. Tusc. 4, 20, 46:una illa sublevanda offensio est,
id. Lael. 24, 88:fugam pecuniā,
Nep. Att. 2: odia, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 3, 1:blandimentum sublevavit metum,
Tac. A. 14, 4:nominis noyitatem dicendi gloriā maxime sublevabis,
will compensate for, Q. Cic. Pet. Cons. 1, 2.
См. также в других словарях:
AUXILIOR — auxiliorum … Abbreviations in Latin Inscriptions
ՊԱՇՏՊԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 2 0598 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 10c, 12c ն. տր. խնդ. ὐπερασπίζω protego, propugno, defendo ἁντιλαμβάνομαι , ἁντέχομαι, παρίσταμαι auxilior, adsto. Պաշտպան լինել. հովանի եւ պահապան, օգնական, եւ ջատագով… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՍԱՏԱՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0698 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 13c չ. ἑπικοσμέω auxilior, opitulor. Սատար՝ ձեռնտու՝ գործակից՝ օգնական լինել. նպաստել. միաբան գործել՝ աշխատել. *Եւ կանոնոյն անգամ սատարեալք ըստ իւրեանց տկարութեան. Ագաթ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՕԳՆԵՄ — (եցի.) NBH 2 1020 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical չ. βοηθέω auxilior, adjuvo ἁντιλαμβάνομαι suscipio, assumo, apprendo. Յօդն՝ ʼի թիկունս հասանել. նպաստամատոյց՝ ձեռնկալու՝ սատար լինել. օժանդակել. որ ասի եւ Ընդունել. օգնել,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)