Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

उत्तरनाभि

  • 1 तरन्तः _tarantḥ

    तरन्तः [तॄ-झच्]
    1 The ocean.
    -2 A hard shower.
    -3 A frog.
    -4 A demon or Rākṣasa.
    -5 A devotee.
    -ती A boat.

    Sanskrit-English dictionary > तरन्तः _tarantḥ

  • 2 तरन्ती _tarantī

    तरन्ती A boat.

    Sanskrit-English dictionary > तरन्ती _tarantī

  • 3 तरन्त

    තරන්ත taranta
    (pr.p. of tarati) crossing or passing over.

    Pali-English dictionary > तरन्त

  • 4 तरन्त


    tarantá
    m. the ocean L. ;

    a hard shower Uṇ. k.;
    a frog ib. ;
    N. of a man (with the patr. Vaidadaṡvi) RV. V, 61, 10 TāṇḍyaBr. XIII, 7 (author of a Sāman.);
    (ī) f. a boat, ship Uṇ. III, 128 Sch.

    Sanskrit-English dictionary > तरन्त

  • 5 तरन्तुक


    tarantuka
    n. N. of a Tīrtha MBh. III, 5085; 6022 ;

    (vv.ll. arant- and taraṇḍaka) and 7078; IX, 3032.

    Sanskrit-English dictionary > तरन्तुक

  • 6 अन्तरन्तरा

    අන්තරන්තරා antarantaraa antarantarā adv
    now and then; occasionally.

    Pali-English dictionary > अन्तरन्तरा

  • 7 अर्थान्तरन्यास


    arthâ̱ntara-nyāsa
    m. introduction of some other matter (an illustration of a particular case by a general truth orﾠ of a general truth by a particular case) Sāh. Kāvyâd. etc.

    Sanskrit-English dictionary > अर्थान्तरन्यास

  • 8 उत्तरनाभि


    úttara-nābhí
    f. the cavity on the north of the sacrificial fire ṠBr. Comm. on Ṡulbas.

    Sanskrit-English dictionary > उत्तरनाभि

  • 9 उत्तरनारायण


    úttara-nārāyaṇá
    m. the second part of the Nārāyaṇa- orﾠ Purusha-hymn RV. X, 90; ṠBr.

    Sanskrit-English dictionary > उत्तरनारायण

  • 10 प्रातरनुवाक


    prātar-anuvāká
    m. « morning recitation», the hymn with which the Prātah-savana begins Br. ṠrS.

    Sanskrit-English dictionary > प्रातरनुवाक

  • 11 प्रातरन्त


    prātar-anta
    prātar-apavarga
    mfn. ending in the morning, KatySr. Sch.

    Sanskrit-English dictionary > प्रातरन्त

  • 12 भृतरन्ध्र


    bhṛita-randhra
    mfn. filled up (as a hole orﾠ depression) ib.

    Sanskrit-English dictionary > भृतरन्ध्र

  • 13 अतितॄ _atitॄ

    अतितॄ 1 P. To cross, pass or get over, surmount, overcome; दुर्गाण्यतितरन्ति ते H.4. v. l.; तयोरात्मनश्च क्षुधम- त्यतार्षम् Dk.165 satisfied or appeased hunger; तेपि चाति- तरन्त्येव मृत्युं श्रुतिपरायणाः Bg.13.25 cross beyond death.

    Sanskrit-English dictionary > अतितॄ _atitॄ

  • 14 कु _ku

    1
    कु ind. A prefix implying 'badness', 'deterioration', 'depreciation', 'sin', 'reproach', 'littleness', 'want', 'deficiency', &c. Its various substitutes are कद् (कदश्व), कव (कवोष्ण), का (कोष्ण), किं (किंप्रभुः); cf. Pt.5.17.
    -Comp. -कर्मन् n. a bad deed, a mean act. -a. wicked, Bhāg.1.16.22.
    -कु-वाच् m. jackal.
    -कूलम् A hole filled with stakes. ˚लः A fire made of chaff; कुकूलं शङ्कुभिः कीर्णे श्वभ्रे ना तु तुषानले Nm.
    -ग्रहः an unpropitious planet.
    -ग्रामः a petty village or hamlet (without a king's officer, an agnihotrin, a physician, or a river.)
    -चन्दनम् Red sandal-wood.
    -चर a. of bad conduct, a thief; दृष्ट्वा त्वादित्यमुद्यन्तं कुचराणां भयं भवेत् Mb.14.39.13.
    -चेल a. wearing bad or ragged garments; कपालं वृक्ष- मूलानि कुचेलमसहायता । समता चैव सर्वस्मिन्नेतन्मुक्तस्य लक्षणम् ॥ Ms.6.44.
    -चरित्रम्, -चर्या wickedness, evil conduct, impropriety; Ms.9.17.
    -चोद्यम् an unsuitable ques- tion.
    -जन्मन् a. low born.
    -तनु a. deformed, ugly. (
    -नुः) an epithet of Kubera.
    -तन्त्री a bad lute.
    -तपः 1 a sort of blanket (made of the hair of the mountain goat).
    -2 the eighth Muhūrta or portion of the day.
    -3 a daughter's or sister's son.
    -4 the sun.
    -तर्कः 1 sophistical or fallacious argument.
    -2 a heterodox doc- trine, free thinking; कुतर्केष्वभ्यासः सततपरपैशुन्यमननम् G. L.31. ˚पथः a sophistical mode of arguing.
    -तीर्थम् a bad teacher.
    -दिनम् an evil or unpropitious day.
    -दृष्टिः f.
    1 weak sight.
    -2 an evil eye, sinister eye (fig.).
    -3 an opinion or doctrine opposed to the Vedas, heterodox doctrines; या वेदबाह्याः स्मृतयो याश्च काश्च कुदृष्टयः Ms.12.95.
    -देशः 1 a bad place or country.
    -2 a country where the necessaries of life are not available or which is subject to oppression.
    -देह a. ugly, defor- med; कुदेहमानाहिविदष्टदृष्टेर्ब्रह्मन्वचस्ते$मृतमौषधं मे Bhāg.5.12.2. (
    -हः) an epithet of Kubera.
    -द्वारम् back door.
    -धी a. foolish, silly, stupid.
    -2 wicked.
    -नखम् a disease of the nails; Mb.3.
    -नटः 1 a bad actor.
    -2 a sort of trumpet flower.
    -3 red arsenic.
    -नदिका a small river, rill; सुपूरा स्यात्कुनदिका Pt.1.25.
    -नाथः a bad master; हतास्म्यहं कुनाथेन न पुंसा वीरमानिना Bhāg.9.14.28.
    -नामन् m. a miser.
    -नीतः bad counsel, leading; तृणैश्छन्ना भूमिर्मतिरिव कुनीतैव विदुषः Mu.6.11.
    -पटः, -टम् a miser- able garment; कुपटावृतकटिः Bhāg.5.9.1.
    -पथः 1 a wrong road, bad way (fig. also).
    -2 a heterodox doctrine.
    -पथ्य a. unwholesome, improper.
    -परीक्षक a. examining badly, not valuing rightly; कुत्स्याः स्युः कुपरीक्षका न मणयो यैरर्घतः पातिताः Bh.2.15.
    -पात्रम् an unfit recipient.
    -पुत्रः a bad or wicked son: यादृशं फल- माप्नोति कुप्लवैः संतरन् जलम् । तादृशं फलमाप्नोति कुपुत्रैः संतरंस्तमः ॥ Ms.9.161. कुपुत्रो जायेत क्वचिदपि कुमाता न भवति, देव्यपराध- क्षमापनस्तोत्र (ascribed to a later शङ्कराचार्य).
    -पुरुषः 1 a low or wicked man.
    -2 a spiritless coward.
    -पूय a. low, vile, contemptible.
    -प्रिय a. disagreeable, contem- ptible, low, mean.
    -प्लवः a bad boat; कुप्लवैः संतरन् जलम् Ms.9.161.
    -बन्धः a disgraceful stigma; अन्त्याभिगमने त्वङ्क्यः कुबन्धेन प्रवासयेत् Y.2.294.
    -ब्रह्मः, -ब्रह्मन् m. a bad or degraded Brāhmaṇa.
    -मन्त्रः 1 bad advice.
    -2 a charm used to secure success in a bad cause.
    -मुद्विन् a. Un- friendly; उदहृष्यन्वारिजानि सूर्योत्थाने कुमुद्विना । राज्ञा तु निर्भया लोकाः Bhāg.1.21.47.
    -मेरुः The southern hemisphere or pole.
    -योगः an inauspicious conjunction (of planets).
    -योगिन् m. a false devotee, impostor.
    -रस a. having bad juice or flavour. (
    -सः) a kind of spirituous liquor.
    -रूप a. ugly, deformed; कुपुत्रो$पि भवेत्पुंसां हृदयानन्दकारकः । दुर्विनीतः कुरूपो$पि मूर्खो$पि व्यसनी खलः ॥ Pt.5.19.
    -रूप्यम् tin.
    -लक्षण a. having fatal marks on the body. कुलक्षणेत्यहं राज्ञा त्यक्तेत्यात्तविमानना Ks.91.19.
    -वङ्गः lead.
    -वचस्, -वाच्, -वाक्य a. abusive, bad, scurrilous; using abusive or foul language; संस्मारितो मर्मभिदः कुवाग्रिपून् Bhāg.4.3.15. (-n.) abuse, bad language.
    -वज्रकम् crystal; a stone resembling a diamond.
    -वर्षः a sudden or violent shower; Rām.6.
    -विक्रमः bravery exhibited in a wrong place; धिगीदृशं ते नृपते कुविक्रमं कृपाश्रये यः कृपणे पतत्त्रिणि N.1.132.
    -विवाहः a degraded or improper form of marriage; Ms.3.63.
    -वृत्तिः f. bad bebaviour.
    -वेधस् m. bad fate; हृतरत्नेन मुषितो दत्त्वा काचं कुवेधसा Ks. 71.232.
    -वैद्यः a bad physician, quack.
    -शील a. rude, wicked, unmannerly, ill tempered, of bad character; कुतो गम्यमगम्यं वा कुशीलोन्मादिनः प्रभोः Ks.32.152.
    -ष्ठलम् 1 a bad place.
    -2 the earth; शयानां कुष्ठले Bk.9.84.
    -सरित् f. a small river, rill; उच्छिद्यन्ते क्रियाः सर्वा ग्रीष्मे कुसरितो यथा Pt.2.89.
    -सृतिः f.
    1 evil conduct, wicked- ness; कस्माद्वयं कुसृतयः खलयोनयस्ते Bhāg.8.23.7.
    -2 conjuring, magic.
    -3 roguery.
    -स्त्री a bad woman.
    2
    कु I. 1 P. (कवते) To sound. -II. 6 Ā. (कुवते)
    1 To moan, groan.
    -2 To cry. -III. 2 P. (कौति) To hum, coo (as a bee.)...कुवत्पक्षिकुलाकुलाः Bk.9.1.

    Sanskrit-English dictionary > कु _ku

  • 15 देव _dēva

    देव a. (
    -वी f.) [दिव्-अच्]
    1 Divine, celestial; Bg.11. 11; Ms.12.117.
    -2 Shining; यज्ञस्य देवमृत्विजम् Rv.1.1.1.
    -3 Fit to be worshipped or honoured.
    -वः 1 A god, deity; एको देवः केशवो वा शिवो वा Bh.3.12.
    -2 (a) The god of rain, an epithet of Indra; as in द्वादश वर्षाणि देवो न ववर्ष; अवर्षयद्देवः Rām.1.9.18; काले च देशे च प्रववर्ष देवः Bu. Ch.2.7. (b) A cloud.
    -3 A divine man, Brāhmaṇa, as in भूदेव.
    -4 A king, ruler, as in मनुष्यदेव; तां देवसमितिं (अभ्या- गच्छत्) Mb.3.13.22.
    -5 A title affixed to the names of Bārhmaṇas; as in गोविन्ददेव, पुरुषोत्तमदेव &c.
    -6 (In dramas) A title of honour used in addressing a king, ('My lord', 'Your majesty'); ततश्च देव Ve.4; यथाज्ञापयति देवः &c.
    -7 Quicksilver.
    -8 The Supreme Spirit; हित्वा च देहं प्रविशन्ति देवं दिवौकसो द्यामिव पार्थ सांख्याः Mb.12.31.112.
    -9 A fool
    -1 A child.
    -11 A man following any particular business.
    -12 A lover.
    -13 Emulation.
    -14 Sport, play.
    -15 A husband's brother (cf. देवृ, देवर).
    -16 A lancer.
    -वम् An organ of sense; देवानां प्रभवो देवो मनसश्च त्रिलोककृत् Mb.14.41.3. [cf. L. deus; Gr. deos.].
    -Comp. -अंशः a partial incarnation of god.
    -अगारः, -रम् a temple.
    -अङ्गना a celestial damsel, an apsaras.
    -अतिदेवः, -अधिदेवः 1 the highest god.
    -2 an epithet of (1) Śiva. (2) Buddha. (3) Viṣṇu. देवातिदेवो भगवान् प्रसूतिरंशे हरिर्यस्य जगत्प्रणेता Hariv.
    -अधिपः 1 an epithet of Indra.
    -2 the supreme god.
    -अनीकम् an army of celestials.
    -अनुचरः, -अनुयायिन् m. an attendant or follower of a god; निशम्य देवानुचरस्य वाचं मनुष्यदेवः पुनरप्युवाच R.2.52.
    -अन्धस् n.,
    अन्नम् 1 the food of gods, divine food, ambrosia.
    -2 food that has been first offered to an idol; see Ms.5.7 and Kull. thereon.
    -अभीष्ट a.
    1 liked by or dear to gods.
    -2 sacred or dedicated to a deity. (
    -ष्टा) piper betel.
    -अरण्यम् the garden of gods, the Nandana gar- den; अलमुद्द्योतयामासुर्देवारण्यमिवर्तवः R.1.8.
    -अरिः a demon.
    -अर्चनम्, -ना 1 the worship of gods.
    -2 idolatry.
    -अर्पणम् 1 an offering to the god.
    -2 the Veda; पृथग्- भूतानि चान्यानि यानि देवार्पणानि च Mb.13.86.17 (see com.).
    -आवसथः a temple.
    -अश्वः an epithet of उच्चैःश्रवस्, the horse of Indra.
    -आक्रीडः 'the garden of the gods', Nandana garden.
    -आजीवः, -आजीविन् m. an attendant upon an idol.
    -2 a low Brāhmaṇa subsisting by attendance upon an idol and upon the offerings made to it.
    -आत्मन् a.
    1 consecrated, holy, sacred.
    -2 of a divine nature. (-m.)
    1 the divine soul; ते ध्यानयोगानुगता$ पश्यन् देवात्मशक्तिं स्वगुणैर्निगूढाम् Śvet. Up.1.3.
    -2 the holy fig-tree.
    -आयतनम् a temple; Ms.4.46; न देवा- यतनं गच्छेत् कदाचिद् वा$प्रदक्षिणम् । न पीडयेद् वा वस्त्राणि न देवा- यतनेष्वपि ॥ Kūrma P.
    -आयुधम् 1 a divine weapon.
    -2 rainbow.
    -आयुष्म् the life-time of a god.
    -आलयः 1 heaven.
    -2 a temple.
    -आवासः 1 heaven.
    -2 the holy fig-tree (अश्वत्थ).
    -3 a temple.
    -4 the Sumeru mountain.
    -आहारः nectar, ambrosia.
    -इज् a. (nom. sing. देवेट्-ड्) worshipping the gods.
    -इज्यः an epithet of Bṛihaspati, preceptor of the gods.
    -इज्जः 1 an epithet of Indra.
    -2 of Śiva.
    -इष्ट a. dear to gods. (
    -ष्टः) bdellium. (
    -ष्टा) the wild lime tree.
    -ईशः an epithet of (1) Indra. (2) Śiva. (3) Viṣṇu. (4) Brahman. (
    -शी) N. of Durgā also of Devakī mother of Kṛiṣṇa.
    -ईश्वरः N. of (1) Śiva. (2) Indra.
    -उद्यानम् 1 divine garden.
    -2 The Nandana garden.
    -3 a garden near a temple.
    -ऋषिः (देवर्षिः)
    1 a deified saint, divine sage such as अत्रि, भृगु, पुलस्त्य, अङ्गिरस् &c.; एवंवादिनि देवर्षौ Ku.6.84 (i. e. अङ्गिरस्); अथ देवऋषी राजन् संपरेतं नृपात्मजम् Bhāg.; आब्रह्मभुवनाल्लोका देवर्षिपितृमानवाः । तृप्यन्तु पितरः सर्वे मातृमातामहा- दयाः Tarpaṇamantra.
    -2 an epithet of Narada; देवर्षीणां च नारदः Bg.1.13.26.
    -ओकस् n. the mountain Meru or Sumeru.
    -कन्या a celestial damsel, a nymph; also देवकन्यका.
    -कर्दमाः sandal, aloe wood, camphor, saffron pounded together and made into a paste.
    -कर्मन् n.,
    -कार्यम् 1 a religious act or rite, divine command; अनुष्ठितदेवकार्यम् R.12.13.
    -2 the worship of gods.
    -काष्ठम् the Devadāru tree.
    -किरी N. of a Rāgiṇī; ललिता मालती गौरी नाटी देवकिरी तथा । मेघरागस्य रागिण्यो भवन्तीमाः सुमध्यमाः ॥
    -कुटम् a temple.
    -कुण़्डम् a natural spring.
    -कुलम् 1 a temple.
    -2 a race of gods.
    -3 a group of gods.
    -कुल्या the celestial Ganges.
    -कुसुमम् cloves; एलां च देवकुसुमं त्वक्पत्रं देवदारु च Śiva. B.3.14.
    -खातम्, -खातकम् 1 a natural hollow among moun- tains.
    -2 a natural pond or reservoir; Ms.4.23.
    -3 a pond near a temple. ˚बिल a cavern, chasm.
    -गणः a class of gods.
    -गणिका an apsaras; q. v.
    -गतिः the path of देवलोक; अनुज्ञातश्च रामेण ययौ देवगतिं मुनिः A. Rām. 2.1.4.
    -गन्धर्वः an epithet of Nārada. (
    -र्वम्) a particular mode of singing.
    -गर्जनम् thunder.
    -गर्भः see हिरण्यगर्भ; Rām.2.4.23.
    -गायनः a celestial choris- ter, a Gandharva.
    -गान्धारी N. of a Rāgiṇī गान्धारी देवगान्धारी मालवी श्रीश्च सारवी । रामकीर्यपि रागिण्यः श्रीरागस्य प्रिया इमाः ॥
    -गिरिः 1 N. of a mountain; cf. Me.44.
    -2 N. of a town (Daulatabad).
    -गिरी f. N. of a Rāgiṇī.
    -गुरुः 1 an epithet of Kaśyapa (the father of gods).
    -2 of Bṛihaspati (the preceptor of gods).
    -गुही an epithet of Sarasvatī or of a place situated on it.
    -गुह्यम् 1 a secret only known by gods.
    -2 death.
    -गृहम् 1 a temple.
    -2 the place of a king.
    -3 a planetary sphere.
    -ग्रहः a class of demons who causes harmless madness.
    -चरितम् the course of action or practices of the gods; न देवचरितं चरेत्.
    -चर्या the worship or service of gods.
    -चिकित्सकौ (du.) Aśvins, the twin physicians of gods.
    -छन्दः a pearl-necklace having 81, 1 or 18 strings; शतमष्टयुतं हारो देवच्छन्दो ह्यशीतिरेकयुता Bṛi. S.81.32.
    -जनः the gods collectively. ˚विद्या the science of music, dance, other arts &c.; Ch. Up.7.1.2.
    -जातम् a class of gods.
    -जामिः f. a sister of the gods; देवजामीनां पुत्रो$सि Av. 6.46.1.
    -तरुः 1 the holy fig-tree.
    -2 one of the trees of paradise. (i. e. मन्दार, पारिजात, सन्तान, कल्प and हरि- चन्दन); पञ्चैते देवतरवो मन्दारः पारिजातकः । सन्तानः कल्पवृक्षश्च पुंसि वा हरिचन्दनम् ॥ Ak.
    -3 the tree in a village (चैत्यवृक्ष) where the villagers usually meet (Mar. पार).
    -तर्पणम् offerings of water, part of the सन्ध्या ceremony.
    -ताडः 1 fire.
    -2 an epithet of Rāhu.
    -तातः 1 a sacrifice.
    -2 N. of Kaśyapa.
    -तातिः 1 a god.
    -2 divine service; स नो यक्षद् देवताता यजीयान् Rv.3.19.1.
    -तीर्थम् 1 the right moment for the worship of gods.
    -2 the tips of the fingers sacred to gods.
    -दत्त a.
    1 god-given, grant- ed by the gods.
    -2 given to the gods (as a village, &c.).
    (-त्तः) 1 N. of the conch-shell of Arjuna; देवदत्तं धनञ्जयः (दध्मौ) Bg.1.15.
    -2 a certain person (used in speaking of men indefinitely); मुक्तस्ततो यदि बन्धाद्देवदत्त उपाच्छिनत्ति Bhāg.5.14.24; देवदत्तः पचति, पिनो देवदत्तो दिवा न भुङ्क्ते &c.
    -3 one of the vital airs exhaled in yawning; देवदत्तो विजृम्भणे. ˚अग्रजः N. of Buddha.
    -दर्शन a. visiting the gods. (
    -नः) N. of Nārada; यथा प्राह नारदो देवदर्शनः Bhāg.2.8.1.
    -दारु m., n. a species of pine; गङ्गाप्रवाहोक्षित- देवदारु Ku.1.54; R.2.36.
    -दासः a servant or attendant upon a temple.
    (-सी) 1 a female in the service of gods or a temple.
    -2 a courtezan (employed as a dancer in a temple).
    -3 the wild citron tree.
    -दीपः the eye.
    -दुन्दुभिः 1 divine drum; देवदुन्दुभिनिर्घोषो पुष्पवृष्टिश्च खात् पतन् Rām.
    -2 the holy basil with red flowers.
    -3 an epi- thet of Indra.
    -दूतः a divine envoy or messenger, an angel.
    -देवः 1 an epithet of Brahman; Rām.1.43.1.
    -2 of Śiva; अयाचितारं न हि देवदेवमद्रिः सुतां ग्राहयितुं शशाक Ku.1.52.
    -3 of Viṣṇu; Bg.1.15.
    -4 of Gaṇeśa; दृष्टप्रभावो वरदो देवदेवो विनायकः Ks.2.55.
    -दैवत्य a. destined for the god; Ms.2.189.
    -द्रोणी a procession with idols.
    -धर्मः a religious duty or office.
    -धानी the city of Indra; तां देवधानीं स वरुथिनीपतिर्बहिः समन्ताद्रुरुधे पृतन्यया Bhāg. 8.15.23.
    -धान्यम् a kind of grass-grain (Mar. देवभात).
    -धिष्ण्यम् a chariot of the gods (विमान); Bhāg.1. 82.7.
    -नक्षत्रम् N. of the first 14 नक्षत्रs in the southern quarter (opp. to यमनक्षत्रम्).
    -नदी 1 the Ganges.
    -2 any holy river; Ms.2.17.
    -नन्दिन् m. N. of the door- keeper of Indra.
    -2 N. of a grammarian.
    -नागरी N. of the character in which Sanskrit is usually written.
    -नाथः Śiva.
    -निकायः 1 'residence of gods', paradise, heaven; तं तुष्टुवुर्देवनिकायकेतवः Bhāg.1.27.25.
    -2 a host or assembly of gods; Ms.1.36.
    -निन्दकः a blasphe- mer, unbeliever, heretic, atheist.
    -निन्दा heresy, athe- ism.
    -निर्माल्यम् 1 a garland remaining from a sacrifice.
    -निर्मित a. 'god-created', natural.
    -पतिः an epithet of Indra.
    -पादाः 'the royal feet or presence', an honorific term for a king; देवपादाः प्रमाणम्.
    -पथः 1 'heavenly passage', heaven, firmament दिव्यो देवपथो ह्येष नात्र गच्छन्ति मानुषाः Mb.
    -2 the milky way.
    -पशुः any animal con- secrated to a deity.
    -पात्रम् an epithet of Agni.
    -पुर्, -पुरी f. an epithet of Amarāvatī, the city of Indra.
    -पुरोहितः 1 a domestic priest of the gods.
    -2 the planet Jupiter (बृहस्पति).
    -पुष्पम् cloves.
    -पूज्यः an epithet of Bṛihaspati.
    -प्रतिकृतिः f.,
    -प्रतिमा an idol, the image of a deity.
    -प्रश्नः 'consulting deities', astrology, for- tune-telling.
    -प्रसूत a. good-produced (water); Av.6. 1.2.
    -प्रियः 'dear to the gods', an epithet of Śiva; (देवानांप्रियः an irreg. comp. meaning-
    1 a goat.
    -2 a fool, idiot like a brute breast, as in ते$प्यतात्पर्यज्ञा देवानांप्रियाः K. P.
    -3 an ascetic, who renounces the world).
    -बलिः an oblation to the gods.
    -बाहुः 1 N. of a king in the Yadu race.
    -2 N. of a sage; देवबाहुः शतधनुः कृतवर्मेति तत्सुताः Bhāg.
    -ब्रह्मन् m. an epithet of Nārada.
    -ब्राह्मणः 1 a Brāhmaṇa who lives on the proceeds of a temple.
    -2 a venerable Brāhmaṇa.
    -भक्तिः worship or service of the gods.
    -भवनम् 1 the heaven.
    -2> a temple.
    -3 the holy fig-tree.
    -भागः the northern hemisphere.
    -भ m. a god; (-f.) heaven.
    -भूमिः f. heaven; पितुः प्रदेशा- स्तव देवभूमयः Ku.5.45.
    -भूतिः f. an epithet of the Ganges.
    -भूयम् divinity, godhead; विदितमेव भवतां...... परां निर्वृतिमुपेत्य देवभूयं गताः सर्वे न पूर्वपुरुषा इति Rām. Champū.
    -भृत् m. an epithet of
    1 Viṣṇu.
    -2 of Indra.
    -भोगः Pleasure of the gods, heavenly joy; अन्नन्ति दिव्यान् दिवि देवभोगान् Bg.9.2.
    -भोज्यम् nectar.
    -मणिः 1 the jewel of Viṣṇu called कौस्तुभ.
    -2 the sun.
    -3 a curl of hair on a horse's neck; आवर्तिनः शुभफल- प्रदशुक्तियुक्ताः संपन्नदेवमणयो भृतरन्ध्रभागाः (अश्वाः) Śi.5.4; N.1.58.
    -मधु n. divine honey; असौ वा आदित्यो देवमधु Ch. Up.3.1.1.
    -मातृ f. N. of Aditi, mother of gods.
    -मातृक a. 'having the god of rain or clouds as foster-mother', watered only by the clouds, depending on rain-water and not on irrigation, deprived of every other kind of water (as a country); देशो नद्यम्बुवृष्ट्यम्बु- संपन्नव्रीहिपालितः । स्यान्नदीमातृको देवमातृकश्च यथाक्रमम् ॥ Ak.; cf. also वितन्वति क्षेममदेवमातृकाः (i. e. नदीमातृकाः) चिराय तस्मिन् कुरवश्चकासते Ki.1. 17.
    -मानकः the jewel of Viṣṇu called कौस्तुभ.
    -माया the Māyā of gods; ते दुस्तराम- तितरन्ति च देवमायाम् Bhāg.
    -मार्गः the air or sky.
    -मासः the eighth month of pregnancy.
    -मुनिः a divine sage.
    -यजनम् 1 a sacrificial place, a place where a sacrifice is performed; ततस्ते देवयजनं ब्राह्मणाः स्वर्णलाङ्गलैः (कृष्ट्वा) Bhāg.1.74.12. देवयजनसंभवे सीते U.4.
    -2 a place of worship; मण्डलं देवयजनं दीक्षासंस्कार आत्मनः Bhāg.12.11.17.
    -यजि a. making oblations to gods.
    -यज्ञः a sacrifice to the superior gods made by oblations to fire, or through fire to the gods; (one of the five daily sacri- fices of a Brāhmaṇa; see Ms.3.81,85 and पञ्चयज्ञ also).
    -यज्यम्, -यज्या a sacrifice.
    -यात्रा 'an idol- procession,' any sacred festival when the idols are carried in procession; केनापि देवयात्रागतेन सिद्धादेशेन साधुना मत्समक्षमादिष्टा M.5.12-13.
    -यान bestowing मोक्ष; यज्ञस्य देवयानस्य मेध्याय हविषे नृप Bhāg.8.8.2.
    -नः the path leading to मोक्ष; सत्येन पन्था विततो देवयानः Muṇḍ.3.1.6.
    -यानम् a celestial car.
    -युगम् 1 the first of the four ages of the world; also called कृतयुग, सनत्कुमारो भगवान् पुरा देवयुगे प्रभुः Rām.1.11.11.
    -2 an age of the gods comprising four ages of men.
    -योनिः 1 a super- human being, a demigod; विद्याधरो$प्सरोयक्षरक्षोगन्धर्वकिन्नराः । पिशाचो गुह्यकः सिद्धो भूतो$मी देवयोनयः ॥ Ak.
    -2 a being of divine origin.
    -3 fuel used in kindling fire (f. also).
    -योषा an apsaras.
    -रथः a car for carrying the image of god in procession.
    -थम् a day's journey for the sun's chariot.
    -रहस्यम् a divine mystery.
    -राज्, -राजः 1 an epithet of Indra; Rām.7.6.6.
    -2 a king.
    -3 N. of Buddha.
    -रातः 1 an epithet of Parīkṣit.
    -2 a kind of swan or crane.
    -राष्ट्रम् N. of an empire in the Deccan.
    -लक्ष्मम् the Brāhmanical cord.
    -लता the Navamallikā or double jasmine plant.
    -लिङ्गम् the image or statue of a deity; Bhāg.3.17.13.
    -लोकः heaven, paradise; देवलोकस्य चर्त्विजः (प्रभुः) Ms.4.182.
    -वक्त्रम् an epithet of fire.
    -वर्त्मन् n. the sky or atmosphere.
    -वर्धकिः, -शिल्पिन् m. Viśvakarman, the architect of gods.
    -वाणी 'divine voice', a voice from heaven.
    -वाहनः an epithet of Agni.
    -विद्या 1 divine science; Ch. Up.7.1.2.
    -2 the science of Nirukta or etymology; ibid.
    -विभागः the northern hemisphere.
    -विश् f.,
    -विशा a deity.
    -वीतिः food of the gods.
    -वृक्षः the Mandāra tree.
    -व्यचस् a. Ved. occupied by the gods.
    -व्रतम् 1 a religious observance, any religious vow.
    -2 the favourite food of the gods. (
    -तः) an epithet of
    1 Bhīṣma; ततो विनशनं प्रागाद्यत्र देवव्रतो$पतत् Bhāg.1.9.1.
    -2 Kārtikeya.
    -व्रतत्वम् celibacy (ब्रह्मचारिव्रत); देवव्रतत्वं विज्ञाप्य Mb.5.172.19.
    -शत्रुः a demon; स देवशत्रूनिव देवराजः Mb.
    -शुनी an epithet of Saramā, the bitch of the gods.
    -शेखर the damanaka tree (Mar. दवणा).
    -शेषम् the remnants of a sacrifice offered to gods.
    -श्रीः m. a sacrifice. (f.) Lakṣmī.
    -श्रुतः an epithet of
    1 Viṣṇu.
    -2 Nārada.
    -3 a sacred treatise.
    -4 a god in general.
    -संसद् f. देवसभा q. v.
    -सत्यम् divine truth, established order of the gods.
    -संध a. divine.
    -सभा 1 an assembly of the gods (सुधर्मन्).
    -2 a council of a king, council-chamber.
    -3 a gambling-house.
    -सभ्यः 1 a gambler.
    -2 a fre- quenter of gaming-houses.
    -3 an attendant on a deity.
    -4 the keeper of a gambling-house.
    -सहा 1 rules of begging alms (? भिक्षासूत्र); L. D. B.
    -2 N. of a plant.
    -सायुज्यम् identification or unification with a deity, conjunction with the gods, deification.
    -सिंह an epithet of Śiva.
    -सुषिः a tube or cavity (in the heart) leading to the gods; cf. उदान, तस्य ह वा एतस्य हृदयस्य पञ्च देवसुषयः Ch. Up.3.13.1.
    -सू N. of 8 deities (अग्नि, सोम, सवितृ, रुद्र, बृहस्पति, इन्द्र, मित्र and वरुण).
    -सृष्टा an intoxicating drink.
    -सेना 1 the army of gods.
    -2 N. of the wife of Skanda; स्कन्देन साक्षादिव देवसेनाम् R.7.1. (Malli.:-- देवसेना = स्कन्दपत्नी perhaps it merely means 'the army of the gods' personified as Skanda's wife). ˚पतिः, ˚प्रियः an epithet of Kārtikeya.
    -स्वम् 'property of gods', property applicable to religious purposes or endowments; यद्धनं यज्ञशीलानां देवस्वं तद्विदु- र्बुधाः Ms.11.2,26. ˚अपहरणम् sacrilege.
    -सावर्णिः the 13th Manu; मनुस्त्रयोदशो भाव्यो देवसावर्णिरात्मवान् Bhāg. 8.13.3.
    -हविस् n. an animal offered to gods at a sacrifice.
    -हिंसकः an enemy of gods.
    -हूः the left ear; Bhāg.4.25.51.
    -हूतिः f.
    1 invocation of the gods.
    -2 N. of a daughter of Manu Svāyambhuva and wife of Kardama.
    -हेडनम् an offence against the gods.
    -हेतिः a divine weapon.

    Sanskrit-English dictionary > देव _dēva

  • 16 प्रातर् _prātar

    प्रातर् ind.
    1 At day-break, at dawn, early in the morning.
    -2 Early on the morrow, the next or tomorrow morning.
    -Comp. -अनुवाकः the hymn with which the प्रातःसवन begins; one of the Vedic Anuvākas in the Soma-yāga; प्रातरनुवाकं जाग्रदुपासीत Kāty. ŚS.; पुरा प्रातरनुवाकस्योपाकरणाज्जघनेन गार्हपत्यस्योदङ्मुख उपविश्य स वासवं सामाभिर्गायति Ch. Up.2.24.3.
    -अह्नः the early part of the day, forenoon.
    -आशः, -भोजनम् morning meal, breakfast; अन्यथा प्रातराशाय कुर्याम त्वामलं वयम् Bk. 8.98; मृगान् पञ्चशतं चैव प्रातराशं ददामि ते Mb.3.267.13.
    -आशिन् m. one who has breakfasted or taken his morning meal.
    -कर्मन् n.,
    -कार्यम्, -कृत्यम् (
    प्रातःकर्म &c.) a morning ceremony; a morning duty or rite (worship, prayer &c.).
    -कालः (प्रातःकालः) morning time.
    -गेयः a bard whose duty it is to wake the king or any great personage in the morning with appro- priate songs.
    -चन्द्रः (प्रातश्चन्द्रः) the moon in the morning. ˚द्युति a. pale.
    -त्रिवर्गा (प्रातस्त्रिवर्गा) the river Ganges.
    -दिनम् forenoon.
    -दोहः morning milk.
    -प्रहरः (प्रातःप्रहरः) the first watch of the day.
    -भोक्तृ m. a crow.
    -भोजनम् morning meal, breakfast.
    -संध्या (प्रातःसंध्या) 1 the morning twilight.
    -2 the morning devotions or Sandhyā adoration of a Brāhmaṇa.
    -समयः (प्रातःसमयः) morning-time, day-break.
    -सवः, -सवनम् (
    प्रातःसवः &c.) the morning libation of Soma.
    -स्नानम् (प्रातःस्नानम्) morning ablution.
    -होम morning sacrifice.

    Sanskrit-English dictionary > प्रातर् _prātar

  • 17 उत्तर


    úttara
    1) mfn. (compar. fr. 1. ud;

    opposed to adhara;
    declined Gram. 238. a), upper, higher, superior (e.g.. uttaredantās, the upper teeth) RV. AV. TS. ChUp. Ragh. etc.;
    northern (because the northern part of India is high) AV. Mn. Suṡr. Pañcat. etc.;
    left (opposed to dakshiṇa orﾠ right, because in praying the face being turned to the east the north would be on the left hand) AV. KātyṠr. MBh. etc.;
    later, following, subsequent, latter, concluding, posterior, future RV. AV. KātyṠr. MBh. Ragh. Hit. etc. (opposed to pūrva, etc. e.g.. uttaraḥkālaḥ, future time;
    uttaraṉvākyam, a following speech, answer, reply;
    phalamuttaram, subsequent result, future consequence;
    varshôttareshu, in future years);
    followed by (e.g.. smôttara mfn. followed by sma Pāṇ. 3-3, 176);
    superior, chief, excellent, dominant, predominant, more powerful RV. AV. ;
    gaining a cause (in law);
    better, more excellent RV. ;
    m. N. of a son of Virāṭa MBh. ;
    of a king of the Nāgas L. ;
    N. of a mountain Kathās. ;
    of several men;
    (ās) m. pl. N. of a school;
    (ā), of. (scil. diṡ) the northern quarter, the north Kathās. etc.;
    N. of each of the Nakshatras that contain the word uttara (cf. uttara-phalgunī, etc.);
    N. of a daughter of Virāṭa andﾠ daughter-in-law of Arjuna MBh. ;
    of a female servant Lalit. ;
    (e) f. du. the second andﾠ third verse of a Tṛica ( orﾠ a stanza consisting of three verses);
    (ās) f. pl. the second part of the Sāma-saṃhitā;
    (am) n. upper surface orﾠ cover MBh. Ragh. Daṡ. etc.;
    the north R. Dhūrtas. ;
    the following member, the last part of a compound;
    answer, reply Ragh. R. Prab. etc.;
    (in law) a defence, rejoinder, a defensive measure;
    contradiction Car. ;
    (in the Mimāṇsā philosophy) the answer (the fourth member of an adhikaraṇa orﾠ case);
    superiority, excellence, competency R. Pañcat. Kathās. etc.;
    result, the chief orﾠ prevalent result orﾠ characteristic, what remains orﾠ is left, conclusion, remainder, excess, over andﾠ above, (often ifc. e.g.. bhayôttara, attended with danger, having danger as the result;
    dharmôttara, chiefly characterized by virtue;
    shashṭy-uttaraṉsahasram, one thousand with an excess of sixty, i.e. 1060;
    saptôttaraṉṡatam, 107);
    remainder, difference (in arithmetic);
    N. of a song Yājñ. ;
    N. of each of the Nakshatras that contain the word uttara;
    a particular figure in rhetoric;
    N. of the last book of the Rāmāyaṇa;
    (am) ind. at the conclusion, at the end e.g.. bhavad-uttaram, having the word bhavat at the end;
    asrôttaramīkshitā, looked at with tears at the close i.e. with a glance ending in tears;
    afterwards, thereafter;
    behind MBh. etc.;
    in the following part (of a book);
    + cf. Gk. ὕστερος
    út-tara
    2) mfn. crossing over;

    to be crossed (cf. dur-uttara)
    - उत्तरकल्प
    - उत्तरकाण्ड
    - उत्तरकामाख्यतन्त्र
    - उत्तरकाय
    - उत्तरकाल
    - उत्तरकुरु
    - उत्तरकोशला
    - उत्तरक्रिया
    - उत्तरखण्ड
    - उत्तरखण्डन
    - उत्तरग
    - उत्तरगीता
    - उत्तरग्रन्थ
    - उत्तरंग
    - उत्तरच्छद
    - उत्तरज
    - उत्तरज्या
    - उत्तरज्योतिष
    - उत्तरतन्त्र
    - उत्तरतर
    - उत्तरतस्
    - उत्तरतापनीय
    - उत्तरत्र
    - उत्तरदन्त
    - उत्तरदायक
    - उत्तरदिक्स्थ
    - उत्तरदिगीश
    - उत्तरदिश्
    - उत्तरदेश
    - उत्तरद्रु
    - उत्तरधर्म
    - उत्तरधारय
    - उत्तरधुरीण
    - उत्तरधेय
    - उत्तरनाभि
    - उत्तरनारायण
    - उत्तरपक्ष
    - उत्तरपट
    - उत्तरपथ
    - उत्तरपथिक
    - उत्तरपद
    - उत्तरपदिक
    - उत्तरपदकीय
    - उत्तरपर्वत
    - उत्तरपश्चार्ध
    - उत्तरपश्चिम
    - उत्तरपाद
    - उत्तरपुरस्तात्
    - उत्तरपुराण
    - उत्तरपूर्व
    - उत्तरप्रच्छद
    - उत्तरप्रत्युत्तर
    - उत्तरप्रोष्ठपदा
    - उत्तरफल्गुनी
    - उत्तरफाल्गुनी
    - उत्तरबर्हिस्
    - उत्तरभक्तिक
    - उत्तरभद्रपदा
    - उत्तरभाद्रपदा
    - उत्तरभाग
    - उत्तरमति
    - उत्तरमन्द्रा
    - उत्तरमात्र
    - उत्तरमानस
    - उत्तरमार्ग
    - उत्तरमीमांसा
    - उत्तरमूल
    - उत्तरयुग
    - उत्तररहित
    - उत्तररामचरित
    - उत्तररूप
    - उत्तरलक्षण
    - उत्तरलक्ष्मन्
    - उत्तरलोमन्
    - उत्तरवयस
    - उत्तरवल्ली
    - उत्तरवस्ति
    - उत्तरवस्त्र
    - उत्तरवादिन्
    - उत्तरवासस्
    - उत्तरवीथि
    - उत्तरवेदि
    - उत्तरशान्ति
    - उत्तरशैल
    - उत्तरसक्थ
    - उत्तरसंज्ञित
    - उत्तरसाक्षिन्
    - उत्तरसाधक
    - उत्तरहनु
    - उत्तरांस
    - उत्तरागार
    - उत्तराङ्ग
    - उत्तराद्रि
    - उत्तराधर
    - उत्तराधिकार
    - उत्तराधिकारिन्
    - उत्तरापथ
    - उत्तराभास
    - उत्तराभिमुख
    - उत्तराम्नाय
    - उत्तरायण
    - उत्तरारणि
    - उत्तरार्क
    - उत्तरार्चिक
    - उत्तरार्थ
    - उत्तरार्ध
    - उत्तरार्ध्य
    - उत्तरावत्
    - उत्तराशा
    - उत्तराश्मन्
    - उत्तराश्रमिन्
    - उत्तराश्रित
    - उत्तराषाढा
    - उत्तरासङ्ग
    - उत्तरासद्
    - उत्तराह
    - उत्तरेतरा
    - उत्तरोत्तर
    - उत्तरोत्तरिन्
    - उत्तरोष्ठ
    - उत्तरौष्ठ

    Sanskrit-English dictionary > उत्तर

  • 18 प्रातर्


    prātar
    ind. (fr. 1. pra;

    prā́tar Uṇ. V, 59) in the early morning. at daybreak, at dawn RV. etc. etc. ( prātaḥprātah, every morning, Daṡ.);
    next morning. to-morrow AV. etc. etc.;
    Morning personified as a son of Pushparṇa andﾠ Prabhā BhP. ;
    + cf. Gk. πρωί;
    Germ. fruo, frū0h
    - प्रातरग्निहोत्रकालातिक्रमप्रायश्चित्त
    - प्रातरध्येय
    - प्रातरनुवाक
    - प्रातरन्त
    - प्रातरपवर्ग
    - प्रातरभिवाद
    - प्रातरवनेग
    - प्रातरशन
    - प्रातरह्न
    - प्रातराहुति
    - प्रातरित्वन्
    - प्रातरुपस्थान
    - प्रातरौपासनप्रयोग
    - प्रातर्गेय
    - प्रातर्जप
    - प्रातर्जित्
    - प्रातर्णादिन्
    - प्रातर्दिन
    - प्रातर्दुग्ध
    - प्रातर्दोह
    - प्रातर्भोक्तृ
    - प्रातर्भोजन
    - प्रातर्मन्त्र
    - प्रातर्माध्यंदिनसवन
    - प्रातर्याज्ञ
    - प्रातर्यावन्
    - प्रातर्युक्त
    - प्रातर्युज्
    - प्रातर्वस्तृ
    - प्रातर्विकस्वर
    - प्रातर्वेष
    - प्रातर्हुत
    - प्रातर्होम

    Sanskrit-English dictionary > प्रातर्

  • 19 nibble

    n.
    कुतरना; कतरन, टुकडा
    v. tr. & intr.
    कुतरना, नुक्ताचीनी करना; छोटी छोटी सी बातों में दोष निकालना

    English-Hindi new dictionary > nibble

  • 20 अनु _anu

    अनु ind. (Either used with nouns to form adverbial compounds, or as a prefix to verbs and verbal deriva- tives, or as a separable preposition with acc. and regarded as a कर्मप्रवचनीय).
    1 After, behind, along after (पश्चात्); सर्वे नारदमनु उपविशन्ति V.5; प्रमदामनु संस्थितः शुचा नृपतिः सन् R.8.72; तं गच्छन्त्यनु ये विपत्तिषु सदा ते तत्प्रतिष्ठाशया Mu.1. 14; असौ कुमारस्तमजोनुजातः R.6.78; रत्या न साशङ्कमनुप्रयातः Ku.3.23; क्रमेण सुप्तामनु संविवेश सुप्तोत्थितां प्रातरनूदतिष्ठत् R.2. 24; अनुविष्णु = विष्णोः पश्चात् P.II.4.18. Sk.; तदनु कथयेर्मा- धवीयामवास्थाम् Māl.9.26 afterwards.
    -2 Along, alongside, by the side of, lengthwise यस्यचायामः P.II.1.16 जलानि सा तीरनिखातयूपा वहत्ययोध्यामनु राजधानीम् R.13.61; सो$श्वमेधश- तेनेष्ट्वा यमुनामनु वीर्यवान् । त्रिशताश्वान् सरस्वत्यां गङ्गामनु चतुःशतान् Mb.; अनुगङ्गं वाराणसी = गङ्गामन्वायतम् (गङ्गादैर्घ्यसदृशदैर्घ्योपलक्षिता) situated alongside the Gaṅgā P.II.1.16 Sk.; आविर्भू- तप्रथममुकुलाः कन्दलीश्चानुकच्छम् Me.21; गिरिरिव अनुतटपुष्पितकर्णि- कारयष्टिः V.3.3 along the sides or slopes.
    -3 After, in consequence of, being indicated by; जपमनु प्रावर्षत् P.II 3.8 Sk. (हेतुभूतजपोपलक्षितं वर्षणम्); so वृक्षमनु विद्योतते विद्युत्.
    -4 With, along with (सहार्थे); connected with; नगीम- न्वसिता सेना P.I.4.85 Sk. (नद्या सह सम्बद्धा) उमास्तनोद्भेद- मनु प्रवृद्धः Ku.7.24. along with, contemporaneously; Śi. 8.56; दिवसो$नुमित्रमगमद्विलयम् 9.17.
    -5 Inferior or subordi- nate to, (मित्रलाभमनु लाभसम्पदः Ki.13.52 inferior, lower in value or importance; अनु हरिं सुराः = हरेर्हीनाः हीने); P.I.4.86 Sk.
    -6 In a particular relation or state (इत्थं- भूताख्याने प्रकारविशेषनिरूपणे); भक्तो विष्णुमनु Sk. (विष्णोरित्थं- भूतः, भक्तिविशेषयुक्तः) an ardent devotee of Viṣṇu; यस्त्वां द्वेष्टि स मां द्वेष्टि यस्त्वामनु स मामनु Rām. favourably inclined or devoted to.
    -7 Having a part or share, participation; or one that claims a share of (भागे); भागो$स्यास्ति इति भागस्वामी; लक्ष्मीर्हरिमनु (हरेर्भागः) Sk., हरिस्वामिकभागवतीत्यर्थः.
    -8 Repetition, in a distributive sense, mostly in comp. (वीप्सार्थे, विषयतायाम्); अनुदिवसम् day by day, every day; अनुक्षणम् every moment; ˚वेलम् every time, frequently; वृक्षम् वृक्षमनु सिञ्चति Sk. waters tree after tree, i. e. every tree (यावद्वृक्षव्यापकः सेकः).
    -9 Towards, in the direction of, near, to, at (अनुर्यत्समया P.II.1.15); अनुवनमशनिर्गतः Sk.; ˚नदि Śi.7.24 near the river; प्रजिघाय कान्तमनु मुग्धतरः 9.55 to (प्रति); on or in, with the force of the locative; यदेतदस्यानुतटं विभाति 4.39,7.1; तस्माद्रच्छेरनुकनखलं शैलराजाव- तीर्णाम् (जह्नोः कन्याम्) Me.52.
    -1 In orderly succession, according to; अनुक्रमम् in regular order; अनुज्येष्ठम् = ज्येष्ठ- स्यानुपूर्व्येण in order of seniority; ˚पूर्वम्; अनुरूपम् = रूपस्य योग्यम् Sk.
    -11 Corresponding with, like, in imitation of; सर्वं मामनु ते प्रियाविरहजां त्वं तु व्यथां मानुभूः V.4.47; so अनुगर्ज् to roar after or in imitation of.
    -12 Following, conformable to (अनुगत); तथैव सो$भूदन्वर्थो राजा प्रकृतिरञ्ज- नात् R.4.12. (अनुगतो$र्थो यस्य).
    -13 With regard to, towards, in respect of; अर्घ्यदानमनु चोदितो वचः Śi.14,53; साधुर्देवदत्तो मातरमनु;
    -14 On account of, by reason of (with abl.); समस्तो वत लोको$यं भजते कारणादनु । त्वं तु निष्कारणादेव प्रीयसे वरवर्णिनि ॥ Rām. As a separable adverb अनु is used only in the Vedas and means after, afterwards, later on, now, at this time, again, once more, then, and further. (The senses of अनु as given by G. M. are:-- अनु वेदाध्ययनानुष्ठानसामीप्यपश्चाद्भावानुबन्धनसाम्याभीमुखहीनविसर्गं- लक्षणेषु; e. g. वेदे अनुवाकः; अनुष्ठाने अनुतिष्ठति; सामीप्ये अनुमेघं वर्षति; पश्चाद्भावे तदनु; अनुबन्धने अनुशेते; साम्ये अनुकरोति; आभिमुख्ये मातरमनुधावति वत्सः; हीने अनुहरिं सुराः; विसर्गे अनुजानीते; लक्षणे अनुवनमशनिर्गतः.) The senses of अनु may be thus expressed in verse:-- आयामे$परभावे च (पश्चादर्थे) वीप्सायां सन्निधौ तथा । इत्थंभूते लक्षणे च भागसादृश्ययोरपि ॥ योग्य- तायां तथा हीने तृतीयार्थे ह्यनुक्रमे । अर्थेष्वेतेषु बहुशो ह्यनुशब्दः प्रयुज्यते ॥.

    Sanskrit-English dictionary > अनु _anu

Страницы

См. также в других словарях:

  • tarantá — तरन्त …   Indonesian dictionary

  • tarantuka — तरन्तुक …   Indonesian dictionary

  • Kalama Sutta — The Kalama Sutta (Sanskrit: Kalama Sutra; th. กาลามสูตร, Kalama Sut ) is a Buddhist sutta in the Anguttara Nikaya of the Tipitaka. It is often cited by Mahayana and Theravada Buddhists alike. Kalama sutta is also called Buddha s charter of free… …   Wikipedia

  • Kali-Saṇṭāraṇa Upaniṣad — The IAST|Kali Santāraṇa Upaniṣad (कलिसन्तरन) is a Vaishnava Vedantic text associated with the Black Yajurveda. It is the source of the Hare Krishna mantra, claiming that These sixteen words are destructive of the evil effects of Kali Yuga. In the …   Wikipedia

  • Кали-сантарана-упанишада — «Кали сантарана упанишада» (санскр. कलिसन्तरन Kali Saṇṭāraṇa Upaniṣad?)  вайшнавский ведантический текст, входящий в состав «Яджур веды». Эта Упанишада имеет особое значение для последователей гаудия вайшнавской традиции индуизма, так как в… …   Википедия

  • Таранатха — Кунга Ньингпо ཏ་ར་ན་ཐ་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོ་ тибетская танка с изображением Тар …   Википедия

  • Кали-сантарана — упанишада (санскр. कलिसन्तरन, Kali Saṇṭāraṇa Upaniṣad?)  вайшнавский ведантический текст, входящий в состав «Яджур веды». Данная Упанишада имеет особое значение для последователей гаудия вайшнавской традиции индуизма, так как в ней упоминается… …   Википедия

  • Кали-сантарана-упанишад — Кали сантарана упанишада (санскр. कलिसन्तरन, Kali Saṇṭāraṇa Upaniṣad?)  вайшнавский ведантический текст, входящий в состав «Яджур веды». Данная Упанишада имеет особое значение для последователей гаудия вайшнавской традиции индуизма, так как в ней …   Википедия

  • Калисантарана-упанишада — «Калисантарана упанишада» (санскр. कलिसन्तरन Kalisaṇṭāraṇa Upaniṣad IAST)  вайшнавский ведантический текст, входящий в состав «Яджур веды». Эта Упанишада имеет особое значение для кришнаитов, так как в ней упоминается мантра «Харе… …   Википедия

  • arthâ̱ntara-nyāsa — अर्थान्तरन्यास …   Indonesian dictionary

  • bhṛita-randhra — भृतरन्ध्र …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»