-
1 ӧрканаш
ӧрканаш-емлениться, полениться– Саскам йӧратет гын, тудым кушташ ит ӧркане, манеш калык. В. Сапаев. – Любишь плоды, не ленись их выращивать, говорит народ.
Ӧрканет гын, коя мландешат кинде ок шоч. Калыкмут. Поленишься – и на жирной земле хлеб не уродится.
Шӱлаш нигунамат от ӧркане. Калыкмут. Дышать никогда не поленишься.
Составные глаголы:
-
2 ӧрканаш
Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > ӧрканаш
-
3 ӧрканаш
-ем лениться, полениться. – Саскам йӧ ратет гын, тудым кушташ ит ӧ ркане, манеш калык. В. Сапаев. – Любишь плоды, не ленись их выращивать, говорит народ. Ӧрканет гын, коя мландешат кинде ок шоч. Калыкмут. Поленишься – и на жирной земле хлеб не уродится. Шӱ лаш нигунамат от ӧ ркане. Калыкмут. Дышать никогда не поленишься. Ср. йогыланаш, йолагайланаш.// Ӧрканен кудалташ полениться, поддаться лени. А Юрик пеш ӧ рканен кудалтен. В. Косоротов. А Юрик поддался лени.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > ӧрканаш
-
4 ӧрканен кудалташ
полениться.Основное слово: ӧрканаш.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > ӧрканен кудалташ
-
5 йогыланаш
йогыланаш-емлениться, полениться; лодырничать, лентяйничатьЛудаш ит йогылане не ленись читать;
пашам ышташ йогылана ленится работать.
Ача мыйым вурса: «Тӱредаш ӧрканет да тӱрлым йодыштат, ит йогылане, тӱред!» Н. Лекайн. Отец меня ругает: «Ленишься жать, поэтому спрашиваешь про всякую ерунду, не лодырничай, жни!»
Составные глаголы:
-
6 йолагайланаш
йолагайланашГ.: ялахайланаш-емлентяйничать; лениться; лениво относиться к работеПашаште йолагайланаш лениться на работе.
Но пален лий: йолагайланаш тӱҥалат гын, Зыков тунамак поктен колта. «Мар. ком.» Но запомни: если будешь лентяйничать, Зыков сразу прогонит.
А кӧраныше ӱдырамаш, кӧ шинча, ала йолагайланен веле илен. М. Шкетан. А завистливая женщина, кто знает, может, только лентяйничала.
Смотри также:
ӧрканаш -
7 ӧрканен
ӧрканен1. деепр. от ӧрканаш2. лениво, неохотно, нехотя, без желанияӦрканен тунемаш учиться лениво.
Икмыняр ӱдыр гына гармонь почеш ӧрканен мурен шинчылтеш. А. Александров. Лишь несколько девушек сидят, лениво поют под гармонь.
Коклан шоҥго озан тугаяк шоҥго пийже оралгыше йӱкым пуа, ӧрканен опталта. Ю. Артамонов. Изредка нехотя полает, подаёт свой хриплый голос старая собака такого же старого хозяина.
3. лениво, медленно, неспешно, нерасторопноЛоптыра лум кава гыч ӧрканен йоген. «Ончыко» С неба лениво сыпались крупные снежинки.
Корнеш нойышо Мексон верже гыч ӧрканенрак кынелят, омсам почаш ошкыльо. А. Асаев. Уставший с дороги Мексон лениво встал с места и пошёл открывать дверь.
-
8 ӧрканен кудалташ
полениться, поддаться лениА Юрик пеш ӧрканен кудалтен. В. Косоротов. А Юрик поддался лени.
Составной глагол. Основное слово:
ӧрканаш -
9 ӧрканымаш
ӧрканымашсущ. от ӧрканаш лень, леность(Чымбылат) нимогай ӧрканымашым палыде, пашалан пиже. К. Васин. Не ведая о лени, Чымбылат приступает к работе.
– Тыге-туге ондален, ӧрканымашетым шарен, паша ыштымым монден, илен от керт куанен. Г. Микай. Всячески обманывая, поддаваясь лени, позабыв о работе, не сможешь жить радостно.
-
10 ӧрканыме
ӧрканыме1. прич. от ӧрканаш2. в знач. сущ. леность, леньТудо (Лука) шкенжын ӧрканымыжым ок шылте, «тыгак кӱлеш» веле манеш. Д. Орай. Лука не скрывает свою леность, говорит «так и надо».
-
11 ӧрканыше
ӧрканыше1. прич. от ӧрканаш2. прил. ленивый, обленившийся, ленящийсяИкте марлан шинчын кудалеш, весе пашалан ӧрканыше логалеш. Й. Ялмарий. Одни выходят замуж, другие попадаются ленивые на работу.
3. в знач. сущ. ленивец, лентяйЙоча-влак тунемаш тыршат, ӧрканышыже кок-кум еҥ гына. В. Иванов. Дети стараются учиться, лентяев только два-три человека.
-
12 йогыланаш
-ем лениться, полениться; лодырничать, лентяйничать. Лудаш ит йогылане не ленись читать; пашам ышташ йогылана ленится работать.□ Ача мыйым вурса: «Тӱредаш ӧрканет да тӱрлым йодыштат, ит йогылане, тӱред!» Н. Лекайн. Отец меня ругает: «Ленишься жать, поэтому спрашиваешь про всякую ерунду, не лодырничай, жни!» Ср. йолагайланаш, ӧрканаш.// Йогыланен кияш бездельничать, лодырничать. Оляй тарзе гынат, ниможым ок ыште, йогыланен гына кия. М. Шкетан. Оляй, хоть и батрак, ничего не делает, только лодырничает. Йогыланен кошташ лодырничать, бездельничать; проводить время впустую. Утыжым шым ойло, Чопин йогыланен коштмыж нерген веле ик-кок шомакым луктым. П. Корнилов. Ничего лишнего я не говорил, сказал лишь одно-два слова, что Чопи лодырничает.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > йогыланаш
-
13 йолагайланаш
Г. ялахайла́наш -ем лентяйничать; лениться; лениво относиться к работе. Пашаште йолагайланаш лениться на работе.□ Но пален лий: йолагайланаш тӱҥалат гын, Зыков тунамак поктен колта. «Мар. ком.». Но запомни: если будешь лентяйничать, Зыков сразу прогонит. А кӧраныше ӱдырамаш, кӧ шинча, ала йолагайланен веле илен. М. Шкетан. А завистливая женщина, кто знает, может, только лентяйничала. См. ӧрканаш.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > йолагайланаш
-
14 ӧрканен
1. деепр. от ӧ рканаш.2. лениво, неохотно, нехотя, без желания. Ӧрканен тунемаш учиться лениво.□ Икмыняр ӱдыр гына гармонь почеш ӧ рканен мурен шинчылтеш. А. Александров. Лишь несколько девушек сидят, лениво поют под гармонь. Коклан шоҥго озан тугаяк шоҥго пийже оралгыше йӱ кым пуа, ӧ рканен опталта. Ю. Артамонов. Изредка нехотя полает, подаёт свой хриплый голос старая собака такого же старого хозяина.2. лениво, медленно, неспешно, нерасторопно. Лоптыра лум кава гыч ӧ рканен йоген. «Ончыко». С неба лениво сыпались крупные снежинки. Корнеш нойышо Мексон верже гыч ӧ рканенрак кынелят, омсам почаш ошкыльо. А. Асаев. Уставший с дороги Мексон лениво встал с места и пошёл открывать дверь.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > ӧрканен
-
15 ӧрканымаш
сущ. от ӧ рканаш лень, леность. (Чымбылат) нимогай ӧ рканымашым палыде, пашалан пиже. К. Васин. Не ведая о лени, Чымбылат приступает к работе. – Тыге-туге ондален, ӧ рканымашетым шарен, паша ыштымым монден, илен от керт куанен. Г. Микай. Всячески обманывая, поддаваясь лени, позабыв о работе, не сможешь жить радостно. Ср. його, йогылык.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > ӧрканымаш
-
16 ӧрканыме
1. прич. от ӧ рканаш.2. в знач. сущ. леность, лень. Тудо (Лука) шкенжын ӧ рканымыжым ок шылте, «тыгак кӱ леш» веле манеш. Д. Орай. Лука не скрывает свою леность, говорит «так и надо».Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > ӧрканыме
-
17 ӧрканыше
1. прич. от ӧ рканаш.2. прил. ленивый, обленившийся, ленящийся. Икте марлан шинчын кудалеш, весе пашалан ӧ рканыше логалеш. Й. Ялмарий. Одни выходят замуж, другие попадаются ленивые на работу.3. в знач. сущ. ленивец, лентяй. Йоча-влак тунемаш тыршат, ӧ рканышыже кок-кум еҥгына. В. Иванов. Дети стараются учиться, лентяев только два-три человека.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > ӧрканыше