-
1 югалту
I сущ.1) поте́ряавыр югалтулар — тяжёлые поте́ри
2) вред, уро́н, убы́токII перех.югалтуга дучар булу — терпе́ть/потерпе́ть уро́н (убы́ток)
1) теря́ть/потеря́ть || поте́ря; утра́чивать/утра́тить || утра́такара, югалтма — смотри́, не теря́й!
исәбен югалту — теря́ть/потеря́ть счёт ( чему)
әһәмиятен югалту — теря́ть значе́ние
аңын югалтканчы — до поте́ри созна́ния
баш югалтырлык эш — тако́е де́ло, что мо́жно потеря́ть го́лову
2) теря́ть/потеря́ть; лиша́ться/лиши́ться || лише́ниеаңын югалту — лиши́ться чувств
атасын югалткан - бөлгән, илен югалткан - үлгән — посл. потеря́л (лиши́лся) отца́ - разори́лся, потеря́л (лиши́лся) ро́дины - потеря́л всё (букв. у́мер)
3) потеря́ть, затеря́ть (кого из виду и т. п.)ә без сине югалттык — а мы тебя́ потеря́ли
әйберемне югалтма — не скрыва́й мою́ вещь
5) редко перен.; разг. устраня́ть, уничто́жить, истребля́ть, ликвиди́ровать, упраздня́тьбу дошман отрядын югалту! — ликвиди́руй э́тот вра́жеский отря́д
-
2 югалту
1. kaybetmek2. yitirmek, kaybetmek -
3 югалту
-
4 югалту
verlieren // Verlust m. -
5 югалту
сущ. потеря, утеря, утрата -
6 авырлык югалту
см. авырлык килү -
7 аң югалту
см. аңнан язу -
8 баш югалту
1) пропада́ть/пропа́сть, погиба́ть/поги́бнуть ( вследствие ошибок)2) теря́ть/потеря́ть го́лову (т. е. ясность мысли и сознания) -
9 кызыгын югалту
= кызыгын җую теря́ть, потеря́ть интере́с (привлека́тельность) -
10 төсен югалту
-
11 хисабын югалту
теря́ть счёт (кому, чему-л.) -
12 һуш югалту
= һуш җуюһуш югалтып егылу — упа́сть без созна́ния
-
13 yuğaltu
-
14 эз
сущ.1) след, отпеча́токаяк эзләре — следы́ ног
бармак эзләре — отпеча́тки па́льцев
куян эзе — за́ячий след; мали́к охот.
җәнлекне эзеннән тану — узнава́ть зве́ря по следа́м
2) след, рубе́ц, шрам, цара́пиначәчәк эзләре — следы́ о́спы, о́спенные шра́мы
яра эзе — рубе́ц ра́ны
аю тырнагы эзләре — цара́пины (следы́) медве́жьих когте́й
3) след, колея́, доро́жка, борозда́эз салу — проложи́ть след (борозду́)
яңа чаңгы эзләре — све́жие следы́ лыж
тәгәрмәч эзләре — следы́ колёс
сабан эзе — па́хотная борозда́
4) след, оста́ток; разва́линаборынгы шәһәр эзләре — разва́лины (оста́тки) дре́внего го́рода
стенадагы картиналарның эзләре — следы́ карти́н на стене́
сугыш эзләре — следы́ войны́
ярчык эзе — след оско́лка
җинаять эзләре — следы́ преступле́ния
5) морщи́на, боро́здкамаңгаендагы тирән эзләр — глубо́кие морщи́ны на лбу
6) прям.; перен. ру́слоелганың иске эзе — ста́рое ру́сло реки́
тормышны яңа эздән алып китү — повести́ жизнь по но́вому ру́слу
7) перен. след, впечатле́ние, отпеча́ток, оса́доккүңелдә тирән эз калдыру — оста́вить глубо́кий след (глубо́кое впечатле́ние) в душе́
йөзендә сагыш эзләре — на лице́ отпеча́ток гру́сти
8) перен. стезя́, путьреволюцион көрәшчеләр эзенә басу — встать на стезю́ (путь) революцио́нных борцо́в
аталар эзенә кайту — верну́ться на стезю́ отцо́в
9) в знач. нареч. в исх. п. эзеннән сле́дом, вслед ( за кем-чем)чаңгычылар эзеннән китү — идти́ вслед за лы́жниками
•- эзеннән бару
- эзенә басып бару••эз басмау (эз дә басмау) — нога́ не сту́пит (кого, чья, куда)
эз югалту — сбива́ться/сби́ться со сле́да (со сле́ду)
эз яздыру (эз югалту; эз яшерү) — замета́ть/замести́ следы́ за собо́й; запу́тывать/запу́тать следы́
эз яшерү (эз җыю) — пря́тать/спря́тать концы́ (в во́ду)
эзгә керү (эзенә керү; эзгә төшү; эзенә төшү) — входи́ть/в ойти́ в колею́; входи́ть/войти́ в ру́сло; нала́живаться/нала́диться (о жизни, деле, работе)
эзе (дә) булмасын! — что́бы ноги́ его́ здесь не́ было
эзен дә күрсәтмәү — (и) след просты́л; был тако́в; не пока́зывать глаз (но́са)
эзе суынганчы — по горя́чим следа́м
эзен калдырмау — концы́ в во́ду
эзен корыту (эзен суыту) — закры́ть две́ри до́ма (перед кем; т. е. отказать кому-л. от дома; запретить приходить к нему в дом)
эзенә көл сибү — чтоб след его́ просты́л
эзенә төшерү — наводи́ть/навести́ на (чей-л.) след
эзенә төшү — напа́сть на (чей-л.) след, вы́следить
- эзеннән чыгуэзең булмасын! — прост. кати́сь! чтоб следа́ (твоего́) не́ было!
- эздән язу
- эзеннән язу
- эзе дә булмау
- эзе дә калмау
- эзе дә күренмәү
- эзе дә юк
- эзенә басу -
15 авырлык
сущ.1) физ. тя́жесть; спорт. тя́жесть, тя́жести || весово́йавырлык көче — си́ла тя́жести
авырлык күтәрү — поднима́ть тя́жести (тя́жесть)
авырлык анализы — весово́й ана́лиз
2) тя́гость, тя́гота, тя́жесть (в душе, на сердце)3) тру́дности, сло́жность, затрудне́ния, тя́жести ( в жизни)авырлыкларга (авырлыклар алдында) баш имәү — не склоня́ться пе́ред тру́дностями
материаль авырлыклар кичерү — испы́тывать материа́льные тру́дности
а) тя́жесть, вес (кого, чего)берәр нәрсәнең авырлыгын билгеләү — определи́ть вес (тя́жесть) чего-л.
авырлыгыңны киметү — уме́ньшить (сба́вить) свой вес; сба́вить (уба́вить) в ве́се
б) тя́жесть, уве́систость (камня, багажа, поклажи, чемодана)в) тя́жесть, тяжелова́тость, тяжелове́сность, неуклю́жесть (чьей-л. походки, шагов)г) тя́жесть (дальней дороги, жизненного пути, состояния больного, неприятного известия, оскорбления); тру́дность (положения, ситуации); тя́гостность, тя́гость (ответственности, тревожной тишины, мрачных чувств); бремени́тельность (хлопот, обязанностей); бре́мя (эксплуатации, колониального гнёта, высоких налогов); го́речь (утраты, разочарования, неприятной беседы, домашнего скандала); тя́гость, тя́жести; тя́гота, тя́готы; тру́дностисаубуллашуның авырлыгы — тя́жесть (тя́гостность) проща́ния
д) тя́жесть, неужи́вчивость (чьего-л. характера); несно́сностье) перен. тяжелове́сность, громо́здкость, тя́жесть (чьего-л. стиля, слога, языка)ж) тя́жесть, суро́вость ( наказания)5) в знач. сравн. союза авырлыгы разг.а) ( в чей-какой) вес, ра́вный по ве́су (чем-л., кому-л.); ве́сом в (с) (кого-л., что-л.)үзең авырлыгы штанганы күтәрү — подня́ть шта́нгу в свой вес (ра́вную по ве́су себе́); подня́ть шта́нгу ве́сом в себя́
б) тяжёлый (тяжеле́нный), как...тукмак авырлыгы йодрык — тяжёлый (тяжеле́нный), как колоту́шка, ку́лак
шкаф авырлыгы сәгать — тяжеле́нные, как шкаф, часы́; часы́ тяжёлые, как шкаф
•- авырлык белән
- авырлык килү
- авырлык кимү
- авырлык китерү
- авырлык югалту
- авырлык югалу••авырлыка җиңеллек! — фольк. да бу́дет (придёт, насту́пит) облегче́ние!; тру́дности (тя́жести, бе́ды) доло́й!
-
16 акыл
сущ.1)а) ум, ра́зум; интелле́кт || у́мственный (труд), интеллектуа́льныйакыл яшьтә түгел - башта — (посл.) ум не в во́зрасте, а в голове́
акыл зәгыйфьлеге — у́мственная сла́бость
б) ум, рассу́док, рассуди́тельность || у́мственный, рассу́дочный ( анализ)в) благоразу́мие, рассуди́тельность; созна́ние, созна́тельностьакылың кайда иде соң синең? — где́ же была́ твоя́ рассуди́тельность (благоразу́мие)?
г) ум, разу́мность, (как сле́дствие о́пыта) ум-ра́зум, му́дрость; умудрённостьпрактик акыл — практи́ческий ум (му́дрость, умудрённость)
мәкальдә чагылган тирән акыл — глубо́кая му́дрость, отражённая в посло́вице
2) разг.а) мысль, иде́якаян килде әле сиңа бу акыл ? — отку́да у тебя́ э́та мысль?
б) сове́т, наставле́ниеаның акылы белән йөрсәң... — бу́дешь его́ слу́шаться... (ещё и не то бу́дет)
ата-ана акылын тоту — приде́рживаться (слу́шаться) роди́тельского наставле́ния
3) в знач. нареч. акылга у́мственно, интеллектуа́льно, в у́мственном (интеллектуа́льном) отноше́нии (созреть, подняться); по уму́ (уму́-ра́зуму), умо́м ( быть выше или ниже кого)акылга бер чамарак алар — у́мственно они́ почти́ одина́ковы
акылга үсү — вы́расти (созре́ть) у́мственно
4) в функ. сказ. акылында вменя́емый спец. (преступник, подсудимый)•- акыл теше
- акылы сау
- акылга сау••акыл алдан йөрү — быть сообрази́тельным (сметли́вым, предусмотри́тельным, дальнови́дным, дога́дливым), быть спосо́бным предви́деть (предусмотре́ть)
акыл арттан йөри — ≈≈ за́дним умо́м кре́пок
акыл башка килү — см. акылга килү 1)-3)
акыл баштан китү — см. акыл китү 1), 2)
акыл белән эш итүчән — рассуди́тельный; толко́вый
акыл бизмәненә салу (салып үлчәп карау) — в голове́ (уме́) взве́шивать (взве́сить, прики́дывать/прики́нуть); см. тж. акыл белән уйлап карау
акыл булсын — пусть (э́то) бу́дет (послу́жит) уро́ком; э́то кому́ нау́ка (на бу́дущее); что́бы (впредь) непова́дно бы́ло ( кому)
акыл җиңеләю — см. акылга җиңеләю
акыл җитү — сообрази́ть ( что), догада́ться ( о чём), доду́маться ( до чего), умудри́ться, ухитри́ться
акыл ирешми — см. акыл җитми
акыл кергән — умо́м (у́мственно) вы́рос; умудрён ( жизненным опытом); в (при) своём (здра́вом) уме́; со свои́м умо́м
акыл кертү — см. акылга утырту 1)
акыл кушканча — по веле́нию ума́ (делать что, поступать как), по веле́нию (тре́бованию) рассу́дка
акыл өләшкәндә йоклап калган (йоклап биләмдә, урманда, мич башында калган) — см. акылсыз 1) а); акылга сай 1)>
акыл өләшү — см. акыл өйрәтү 2)
акыл сата башлау — ирон. зау́мничать, зау́мничаться
акыл сыеклану — прост.; см. акылга җиңеләю
акыл сыйдырмау — см. акылга сыймау
акыл утырту — см. акыл керү
акыл утыру — см. акыл керү
акылга зәгыйфь — см. акылга җиңел 1)
акылга муафыйк — см. акылга ятышлы 1)
акылга (акылы) үсмәгән — умо́м не вы́шел
акылга туймаган — см. акылсыз 1) а), 2)
акылга утыру — см. акыл керү
акылга яту — каза́ться (показа́ться, представля́ться) разу́мным (благоразу́мным, рациона́льным, логи́чным)
акылга өйрәтү — см. акыл өйрәтү
акылдан шашкан — см. акылдан язган
акылдан шашу — см. акылдан язу
акылдан ычкыну — прост.; см. акылдан язу
акылны алу — см. акылдан яздыру
акылны башка җыю — см. акылны җыю
акылны эчү — прост. ра́зум (ум) пропива́ть (пропи́ть)
акылны югалту — см. акылдан язу 3)
акылы бармакка урарлык (чорнарлык) та юк — ума́ ни на грош у него́
акылы кыска — ум ко́роток ( у кого)
акылы (акылга) сау — в себе́, в здра́вом уме́, в по́лном (здра́вом) рассу́дке
акылы эшли — голова́ ( чья) рабо́тает (ва́рит, сообража́ет)
акылың алтын икән — ирон.; шутл. ишь како́й, у́мный (у́мник, у́мница) (вы́искался, нашёлся), губа́ не ду́ра; ишь чего́ захоте́л (... куда́ махну́л)
акылы үзе белән — семь пя́тниц на неде́ле
- акыл алу- акыл белән уйлап карау
- акыл бирү
- акыл җитмәслек
- акыл җитми
- акыл иясе
- акыл йөртеп карау
- акыл йөртү
- акыл керү
- акыл сату
- акыл китү
- акыл өйрәтү
- акылга өйрәтү
- акыл сайлыгы
- акылга җиңел
- акыллы җиңел
- акылга җиңеллелек
- акылга җиңеләю
- акылга килү
- акылга сай
- акылы сай
- акылга сайлык
- акылга сыймау
- акылга таман
- акылы таман
- акылга таманча
- акылы таманча
- акылга утырту
- акылга ятышлы
- акылдан язган
- акылдан яздыру
- акылдан язу
- акылдан язып
- акылдан язар дәрәҗәдә
- акылны җыю
- акылы башында
- акылында
- акылы камил
- акылы төштән соң
- акылы үзе белән
- акылы үзендә
- үз акылы үзендә -
17 аң
сущ.1) в разн. знач. созна́ние (общественное, классовое, политическое, развитое, отсталое; рабочего, крестьянина, молодёжи); ра́зум (высший, активный, первобытного человека); ум; рассу́докаң эшчәнлеге — де́ятельность ра́зума (ума́, рассу́дка)
аналитик аң — аналити́ческий ум
гражданлык аңы — гражда́нское созна́ние
материя беренчел, аң икенчел — мате́рия перви́чна, созна́ние втори́чно
аның үпкә хисе томалаган аңын — чу́вство оби́ды в нём застла́ло ра́зум
2) в функ. сказ. аңында в созна́нии, в своём (здра́вом) уме́, в по́лном (здра́вом) рассу́дке (кто-л. перед смертью)•- аңнан язганчы
- аңнан язар дәрәҗәдә
- аңнан язу
- аңы юк••аң җитмәслек — см. акыл җитмәслек
аң сыйдырмау — см. акылга сыймау
аңга зыян килү — см. акылга җиңеләю
аңга сыймау — см. акылга сыймау
аңны бутау (буташтыру, чуалту) — одурма́нивать/одурма́нить ( кого) || одурма́нивание
- аң бул- аңга килү
- аңга китерү
- аңны җыю -
18 аяк астындагы җир
= аяк астындагы җирлек по́чва (фунда́мент, опо́ра) под нога́миаяк астындагы җирлекне (туфракны, җирне) югалту — теря́ть (потеря́ть, утеря́ть) по́чву под нога́ми
-
19 әче
1. прил.1) разг. и диал.; см. ачыа) ки́слый, кислова́тыйәче алма — ки́слое я́блоко
әче тәм — ки́слый вкус
б) ки́слый, заки́сшийәче дару — го́рькое лека́рство
әче суган — го́рький лук
әче тәм — го́рький при́вкус
әчене татымасаң, тәмлене белә алмассың — (погов.) не попро́бовав го́рького - не оце́нишь сла́дкого
2) ква́шеныйәче камыр — ква́шеное те́сто
3) е́дкий, кре́пкийәче төтен — е́дкий дым
әче горчица — кре́пкая горчи́ца
4) перен. ре́зкий, пронзи́тельный, исто́шныйәче аваз — ре́зкий звук
әче тавыш — пронзи́тельный крик
5) перен. кре́пкий, прони́зывающийәче салкын җил — холо́дный, прони́зывающий ве́тер
әче суык — кре́пкий (прони́зывающий) хо́лод
6) перен. язви́тельный, ко́лкий, ехи́дныйәче шелтә — язви́тельное (ехи́дное) замеча́ние
әче көлү — язви́тельный смех
әче телле кеше — язви́тельный (злоязы́чный) челове́к
әче сүзләр — язви́тельные (оби́дные) слова́, ко́лкости
7) перен. гне́вный; злой, зло́бныйәче киная — зла́я иро́ния
•- әче бал- әче камыр
- әче торма 2. сущ.1) го́речь, больтормышның әчесен тату — испы́тывать го́речи жи́зни
баланы югалту әчесе — го́речь (боль) утра́ты ребёнка
аерылышу әчесе — го́речь разлу́ки
2) диал. ме́сиво для дома́шней пти́цы -
20 баш
1. сущ.1)а) в разн. знач. голова́, башка́ прост. || головно́йбаш авыруы — головна́я боле́знь
б) о волосах на голове; башы такыр кырылган голова́ его́ (человека́) гла́дко вы́бритабаш тарау — расчеса́ть во́лосы, расчеса́ться
в) головно́й убо́рбашыгызны салыгыз — сними́те головно́й убо́р
2) перен. голова́ - ум, ра́зум, сообрази́тельность, смека́лка, смёткабу егеттә баш бар — у э́того джиги́та голова́ на плеча́х (т. е. он умён, сметлив, смекалист)
башың бармы синең, юкмы? — сообража́ешь ты и́ли нет (букв. есть у тебя́ голова́ и́ли нет)
3) голова́, голо́вушка (в знач. живая душа, человек, личность)баш исән булсын — была́ бы голова́ цела́
кая гына бармый, ниләр күрми егет башы белән ат башы — ( песня) где то́лько не побыва́ют, чего́ то́лько не испыта́ют голо́вушки до́брого мо́лодца да до́брого коня́
4)а) верх, верху́шка; верши́на, голо́вка, маку́шка; агач башы верху́шка (маку́шка) де́ревабагана башы — верх столба́
кашлак башы — верши́на холма́, возвыше́ния, го́рки
б) кры́шка, кро́вля, застре́ха; лапас башы кро́вля лаба́заөй башы — кры́ша до́ма
5) голо́вка, ко́лос, колосо́к, метёлка ( у травянистых растений)арыш башы — ко́лос ржи; тары башы метёлка про́са
6) голо́вка; лу́ковица, лу́ковка; коча́н; кәбестә башы коча́н капу́стысарымсак башы — лу́ковка, лу́ковица чеснока́
7)а) голо́вка, головна́я часть; наконе́чник, ко́нчикбармак башы — ко́нчик па́льца
сөңге башы — наконе́чник копья́
шырпы башы — голо́вка спи́чки
б) шля́пка; колпачо́ккадак башы — шля́пка гвоздя́
күчәр башы — колпачо́к о́си́
8) носо́к; оек башы носо́к чулка́, носко́витек башы — носо́к сапога́
9)а) коне́ц, ко́нчик, один из двух концо́в чего-л.карандаш башы — ко́нчик карандаша́
таяк башы — коне́ц па́лки
б) кра́ешек, специа́льно сде́ланная концева́я частьтастымал башы — концева́я часть полоте́нца
в) один из концо́в дере́вни, села́ и т. п., примыка́ющая к па́мятному ме́сту, к обы́чной принадле́жности любо́го селе́ниякүпер башы — часть у́лицы и́ли доро́ги у вхо́да на мост
10) нача́ло; нача́льный этапкөз башы — нача́ло о́сени
май башларында — ( приблизительно) в нача́ле ма́я
язгы чәчү башы — нача́ло весе́ннего се́ва
11) исто́к, исто́ки, верхо́вьеинеш (елга) башы — исто́к ручья́ (реки́)
12) нача́ло, нача́льный исто́чникмал башыбыз тавык булды — нача́лом на́шего животново́дства бы́ли ку́ры
13) загла́вие (книги, сочинения; главы, раздела)мәкалә баш белән чыкты — статья́ вы́шла (с таким-то) загла́вием
14) разг. квашня́, квашени́на, смесь с заква́скойкамыр башы — те́сто, оста́вленное на заква́ску
баш ясау — ста́вить те́сто на ква́шение
15) глава́, глава́рь, нача́льник, верхово́д, предводи́тель и т. п.хөкүмәт башы — глава́ прави́тельства
гаскәр башы — кома́ндующий а́рмией
16) в косв. п. верхово́дство, руково́дство; главе́нствоэш башына куелган — поста́вленный во главе́ де́ла (на руково́дство де́лом)
экспедиция башында — во главе́ экспеди́ции
17) в косв. п.; разг. нос, голова́, ры́ло (в знач. челове́к, ка́ждый, вся́кий)кеше башыннан — с но́са (с каждого участника чего-л.)
солдат башына — на ка́ждого солда́та; см. тж. борын
18) шту́ка, голова́, голо́вка ( счётная единица некоторых предметов)бер баш терлек — (одна́) голова́ скота́
ике баш суган — две голо́вки (лу́ковицы) лу́ка
өч баш шикәр — три шту́ки са́харной головы́
19) в ф. исх. п. баштан; с... головы́ ( в определённом умственом состоянии)исерек баштан — с пья́ной головы́, будучи пья́ным, в пья́ном состоя́нии
кызган баштан — в состоя́нии возбужде́ния, под горя́чую ру́ку
••ирекле баштан утка кермиләр — посл. с во́льной голово́й (без принужде́ния) в ого́нь не ле́зут
акыл яшьтә түгел, башта — посл. (букв. ум не от во́зраста, а от головы́)
ике тәкә башы бер казанга сыймас — посл. два медве́дя в одно́й берло́ге не живу́т (букв. две бара́ньи го́ловы не мо́гут помести́ться в одно́м котле́)
2. прил.баш та баш, шалкан башы да баш — погов. (букв. и голова́ - голо́вка, и голо́вка ре́пки - голо́вка, т. е. не всякая голова умна)
1)а) гла́вный; важне́йший, пе́рвыйбаш кеше — гла́вный челове́к
баш инженер — гла́вный инжене́р
баш роль — гла́вная роль
баш сәбәп — гла́вная причи́на
баш урам — гла́вная у́лица
б) гла́вный, глав-баш врач — главвра́ч, гла́вный врач
2) головно́й, пе́рвый по счёту; иду́щий впереди́баш канал — головно́й кана́л
баш отряд — головно́й отря́д
3) загла́вныйбаш мәкалә — загла́вная статья́
•- баш айкау
- баш бармак
- баш бау
- баш изәү
- баш исәбе
- баш капкачы
- баш киеме
- баш килеш
- баш кисү
- баш кич
- баш көн
- баш кода
- баш кую
- баш күнәк
- баш очы
- баш сабу
- баш сабынлау
- баш сөяге
- баш тарагы
- баш төрү
- баш турысы
- баш түбәсе
- баш хәреф
- баш чәркәсе
- баш чыгару
- баш чыңлау
- баш чыңы
- баш яулыгы
- баштан каплану
- баштан сыйпау••- баш аву- баш авыраю
- баш алу
- баш арты
- баш асты
- баш әйләндергеч
- баш әйләндерү
- башын әйләндерү
- баш әйләнү
- баш бармак кебек
- баш бармак шикелле
- баш бармактай
- баш бәйләнү
- баш бетү
- баш бирмәү
- баш бөгү
- баш булу
- баш вату
- баш җитү
- баш иеп бару
- баш иеп килү
- баш ию
- баш йөртү
- баш кагу
- баш калкыту
- баш катыру
- баш кашу
- башын кашу
- баш килү
- баш китәрлек
- баш күккә тию
- баш түбәгә тию
- баш күккә тия язу
- баш түбәгә тия язу
- баш күрсәтү
- баш күтәрмичә
- баш күтәрмәстән
- баш күтәрү
- баш мал
- баш ат
- баш ору
- баш очында болыт
- баш очындагы болытлар
- баш өсте
- баш өстеннән йөрү
- баш өстеннән карау
- баш салу
- баш ташлау
- баш тоту
- баш төртү
- баш түнү
- баш чайкау
- баш югалту
- баш яр
- башка атлану
- башка менү
- башка ишәк типкән
- башка ишәк типмәгән
- башына тай типкән
- башына тай типмәгән
- башка сугу
- башны алып китү
- башны алып качу
- башны алып олагу
- башны алып таю
- башны ашау
- башны җую
- башны ию
- башны кисәргә бирәм
- башны салу
См. также в других словарях:
югалту — I. 1. Милкендә яки карамагында булган нәрсәне онытып, төшереп калдыру яки урлату. Билгесез җирдә аерым, ялгыз хәлдә калдыру (җан ияләре тур.) бәрәнен югалткан сарык. Таба алмый тору халык арасында анасын югалткан 2. Билгеле бер эзлеклелектән,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җую — Югалту байлыгың күпме фәкыйрьләрнең җуймагандыр саулыгын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
таралу — (ТАРАЛЫШУ) (ТАРАТУ) – I. 1. Бүлгәләнү, төрле якка китү (өер, төркем, җыен һ. б. тур.) Берәр урыннан кайсы да булса бер якка вакытлыча яки бөтенләйгә күчеп китү 2. Төрле җиргә сибелеп, чәчелеп урнашу 3. күч. Тармаклану, ботаклану 4. Һава киңлегенә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
һуш — и. 1. Аң һуш югалу, һушсыз хәлдә булу 2. Акыл, уйлау сәләте һушым дөрес иде 3. Хәтер, зиһен. ҺУШ КИТҮ (АВУ) – 1) Һушны югалту, һушсыз булу 2) Аңгы миңге хәлдә булу, нәр. б. уйларлык, эшләрлек хәлдә булмау 3) Акылдан язу 4) Бик нык соклану; ис… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шиңү — 1. Кибүгә, коруга якынлашу, сусыллыгын, тулылыгын югалту, сулу (үсемлек тур.). күч. Сулу, яшьлек төсен, тулылыгын югалту (кеше тур.) 2. Зур булып, кабарып торган әйбер кечерәю, күләме кимү. күч. Кимү, кечерәю, элеккеге көчен югалту; сулу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җебү — 1. Юешләнү, чылану. Шәбәрү, тәмам чылану, җебенү 2. Су яки җылылык тәэсирендә йомшау, йомшак яки сыек хәлгә килү (каты, туңган яки кипкән әйбер тур.). күч. Йомшау, нервлар киеренкелеге бетү 3. күч. Йомшау, ныклыгын, көрлеген югалту (күңел, йөрәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләҗберәю — 1. Мускуллар (тән) сәлперәю, йомшару, эластиклыгын югалту 2. Шиңү, сулу (үсемлекләр тур.) 3. Сыгылмалылыгын югалту; йомшару, бушап калу (мәс. шин) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләпшердәү — 1. Мускуллар (тән) сәлперәю, йомшару, эластиклыгын югалту 2. Шиңү, сулу (үсемлекләр тур.) 3. Сыгылмалылыгын югалту; йомшару, бушап калу (мәс. шин) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләшпердәү — 1. Мускуллар (тән) сәлперәю, йомшару, эластиклыгын югалту 2. Шиңү, сулу (үсемлекләр тур.) 3. Сыгылмалылыгын югалту; йомшару, бушап калу (мәс. шин) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лыпшырдау — 1. Мускуллар (тән) сәлперәю, йомшару, эластиклыгын югалту 2. Шиңү, сулу (үсемлекләр тур.) 3. Сыгылмалылыгын югалту; йомшару, бушап калу (мәс. шин) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
паника — Бик күп кешеләрнең берьюлы куркуга төшеп, көрәшү, каршылык күрсәтү ихтыярын югалту күренеше. Куркып аек акылны югалту күренеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге