-
1 yirmialtıncı
xxvi -
2 средний охровый интервал
1) Geology: mid ochre interval (XXV-XXVI zones) (плaсты XXV-XXVI)2) Geophysics: mid ochre blush interval, mid ochre blush zone, mid ochre interval ( XXV-XXVI zones) (пласты XXV-XXVI)Универсальный русско-английский словарь > средний охровый интервал
-
3 GALA
* * *(gel; gól, gólum; galinn), v.1) to crow (of a cock), cry, scream;2) to sing, chant; g. galdra yfir e-m, to chant magic songs over one; afl gól hann Ásum, he chanted strength into the Æsir.* * *pres. gelr, Hm. 28, 150, Vsp. 35; pret. gól, pl. gólu; pret. subj. gœli, Haustl. 20; in mod. usage, pres. galar, áðr en haninn galar, Matth. xxvi. 34, 74, 75, Mark xiv. 30, cp. Pass. 12. 7; but fyrr en haninn gelr, Luke xxii. 61; in pret. the old form is preserved, ok jafnsnart gól haninn, Matth. xxvi. 74; þá gól nú haninn fyrst, Pass. 11. 5; gól haninn annað sinn, 11. 8, Luke xxii. 60; og strax gól haninn, John xviii. 27; but elsewhere in mod. usage weak, galaði: [not recorded in Goth., as Ulf. renders φωνειν l. c. by hrukjan; A. S. galan; Old Engl. and Scot. to gale = to cry; Dan. gale; Swed. gala]:—to crow; hún heyrir hana gala, Stj. 208; gól um Ásum Gullinkambi, Vsp. 35; en annarr gelr, sótrauðr hani, id.: of a crow, Hm. 84.II. metaph. to chant, sing, used trans.; gala sér úgott, Hm. 28, Ls. 31; afl gól hann Ásum, Hm. 161; þann kann ek galdr at gala, I can chant that song, with the notion of spell, Hm. 153; svá ek gel, 150; hón (the sibyll) gól galdra sína yfir Þór, Edda 58: ironic., gólu þeir eptir í staðinn, O. H. L. 17; gala at um e-t, to beg blandly, Fms. xi. 113; Herodias gól at um líflát Johannes, 625. 96:—with acc. to gladden, cheer, Sl. 26. -
4 पुष्
push
2) cl. 1. P. (Dhātup: XVII, 50) ;
poshati (trans.), only Nir. X, 34 ;
cl. 4. P. Dhātup. XXVI, 73 ;
púshyati (trans. andﾠ intrans.;
m.c. alsoﾠ A. - te) RV. etc. etc.;
cl. 9. P. Dhātup. XXXI, 57 ;
pushṇāti (trans.) MBh. Kāv. etc. (pf. pupósha, pupushyās RV. ;
aor. apushat orﾠ aposhīt Gr.;
Pot. pusheyam, RY.;
Prec. pushyāsam, - sma Br. ;
fut. poshishyati, pokshyati;
poshitā, poshṭā Gr.;
Pass. pushyate Kāv. ;
sor. aposhi Gr.;
inf. pushyáse RV.), to be nourished
(with instr. e.g.. bhāryayā MBh. XIII, 4569),
to thrive, flourish, prosper
( alsoﾠ with pósham, pushṭim orﾠ vṛiddhim) RV. AV. VS. ṠBr. ;
(rarely in later language e.g.. MBh. < seeﾠ above>, andﾠ sometimes in Bhiṭṭ., where alsoﾠ 3. sg. pushyati-tarām);
to cause to thrive orﾠ prosper, nourish, foster, augment, increase, further, promote, fulfil (e.g.. a wish), develop, unfold, display, gain, obtain, enjoy, possess RV. etc. etc.:
Caus. poskáyati (aor. apūpushat Gr.), to rear, nourish, feed, cause to thrive orﾠ prosper RV. etc. etc.;
to cause to be reared orﾠ fed by (instr.) Ṡak.:
Desid. puposhishati, pupushithati, pupukshati Gr.:
Intens. popushyate, poposhṭi ib. ;
3) mfn. (ifc.) nourishing, causing to thrive
(cf. vitva-p-) showing, displaying Ṡiṡ. X, 32.
-
5 शुच्
ṡuc1) cl. 1. P. Dhātup. VII, 1 ;
ṡocati (Ved. andﾠ ep. alsoﾠ - te;
once in ṠBr. - ṡucyati <cf. saṉ-ṡuc>;
andﾠ in MBh. III, 2372 ṡocimi;
pf. ṡuṡoca <Impv. ṡuṡugdhi Pot. ṡuṡucīta, p. ṡuṡukvás andﾠ ṡuṡucāná aor. aṡucat <p. ṡucát andﾠ ṡucámāna> RV. ;
aṡocīt <2. sg. ṡocīḥ> Br. ;
aṡocishṭa Gr.;
Prec. ṡucyāsam ib. ;
fut. ṡoktā orﾠ ṡocitā ib. ;
ṡucishyati, - te MBh. etc. etc.;
inf. ṡucádhyai RV. ;
ṡoktum orﾠ ṡocitum MBh. etc.;
ind. p. ṡocitvā MBh. ;
ṡucitvā Pāṇ. 1-2, 26)
to shine, flame, gleam, glow, burn RV. Br. ĀṡvṠr. ;
to suffer violent heat orﾠ pain, be sorrowful orﾠ afflicted, grieve, mourn at orﾠ for (loc. orﾠ acc. with prati) TS. etc. etc.;
to bewail, lament, regret (acc.) MBh. Kāv. etc.;
to be absorbed in deep meditation MW. ;
(cl. 4. P. Ā. ṡucyati, - te) to be bright orﾠ pure Dhātup. XXVI, 56 (cf. Caus. andﾠ ṡuci);
to be wet ib. ;
to decay, be putrid, stink ib.:
Pass. (only aor. áṡoci) to be kindled, burn, flame RV. VII, 67, 2:
Caus. ṡocáyati, - te (p. ṡucáyat <q.v.> RV. ;
aor. aṡūṡucat, ṡūṡucat AV. Br.), to set on fire, burn RV. TBr. ;
to cause to suffer pain, afflict, distress AV. ṠBr. MBh. ;
to feel pain orﾠ sorrow, grieve, mourn MBh. ;
to lament, regret Ragh. Rājat. ;
to purify VarYogay. Kathās.:
Pass. of Caus. ṡocyate Kāv.:
Desid. ṡuṡucishati orﾠ ṡuṡocishati Pāṇ. 1-2, 26:
Intens. ṡoṡucyate, ṡoṡokti, to shine orﾠ flame brightly Gr. (only ṡóṡucan RV. VI, 66, 3 ;
cf. ṡóṡucat, ṡóṡucāna, ṡoṡucyamāna)
ṡúc
f. flame, glow, heat RV. AV. Br. ;
brightness, lustre RV. ;
( alsoﾠ pl.) pain, sorrow, grief orﾠ regret for (comp.) AV. etc. etc.;
pl. tears BhP. ;
3) cl. 4. P. Ā. Dhātup. XXVI, 56 ;
seeﾠ under 1. ṡuc
-
6 קייץ
קַיָּיץm. 1) (denom. of קַיִץ; v. קַיָּיט) attendant of summer fruits, watchman, fruit-picker Kidd.82b מימי … צבי ק׳וכ׳ I have never seen a deer engaged in gathering fruits, a lion carrying loads ; Y. ib. IV, end, 66d ארי ק׳ (corr. acc.); Tosef. ib. V, 15 Var. ed. Zuck.Pl. קַיָּיצִים, קַיָּיצִין. Y.Ber.IV, end, 8c ברועים ובק׳ in the case of shepherds and field-watchers (who are separated from communities assembling for prayer). Kel. XXIV, 15 של ק׳ leggings (or gloves) of fruit-pickers (v. פְּרַקְלִימִין); Tosef. ib. B. Bath. II, 11 קיוצין (corr. acc.). Kel. XXVI, 3. Mikv. IX, 7 מטפחת … של ק׳ the apron … of the fruit-pickers.( 2) (denom. of קוֹץ) thorn-picker.Pl. as ab. Kel. XXIV, 15; XXVI, 3; Mikv. l. c. (according to R. S.). -
7 קַיָּיץ
קַיָּיץm. 1) (denom. of קַיִץ; v. קַיָּיט) attendant of summer fruits, watchman, fruit-picker Kidd.82b מימי … צבי ק׳וכ׳ I have never seen a deer engaged in gathering fruits, a lion carrying loads ; Y. ib. IV, end, 66d ארי ק׳ (corr. acc.); Tosef. ib. V, 15 Var. ed. Zuck.Pl. קַיָּיצִים, קַיָּיצִין. Y.Ber.IV, end, 8c ברועים ובק׳ in the case of shepherds and field-watchers (who are separated from communities assembling for prayer). Kel. XXIV, 15 של ק׳ leggings (or gloves) of fruit-pickers (v. פְּרַקְלִימִין); Tosef. ib. B. Bath. II, 11 קיוצין (corr. acc.). Kel. XXVI, 3. Mikv. IX, 7 מטפחת … של ק׳ the apron … of the fruit-pickers.( 2) (denom. of קוֹץ) thorn-picker.Pl. as ab. Kel. XXIV, 15; XXVI, 3; Mikv. l. c. (according to R. S.). -
8 Roman Numeral 26
Mathematics: XXVI -
9 bók-vit
n. ‘book-wit,’ learning, erudition, Bs. i. 793, Acts xxvi. 24. -
10 BREYSKR
a.1) brittle (breyskr leirpottr);2) weak, infirm.* * *adj. (akin to brjósk), properly brittle: b. leirpottr, a brittle earthen pot, Sks. 543; kerin b., Stell. 1. 72: chiefly metaph. in moral sense, weak, infirm; andinn er fús, en holdið er b.. Matth. xxvi. 41, Stj. 55, 248, Sks. 688. 13: in mod. writing often spelt with i. -
11 DÝRÐ
f. glory (himnaríkis dýrð).* * *f. [Engl. dearth], glory; himinríkis d., the glory of heaven, Fms. v. 143, 230, Fær. 137, 625. 163, Fms. v. 216 ( a glorious miracle): in pl., 623. 32, Eluc. 47; tóm d., vain-glory, 655 xxvi. 3: in N. T. and eccl. writers since the Reformation this word is much in use; the δόξα of the N. T. is usually rendered by dýrð.COMPDS: dýrðardagr, dýrðarfullr, Dýrðarkonungr, dýrðarkóróna, dýrðarmaðr, dýrðarsamliga, dýrðarstaðr, dýrðarsöngr. -
12 gerðis-tún
n. a garden, Matth. xxvi. 36. -
13 glíking
= líking.* * *and líking, f. likeness, image; glíking Guðs, Eluc. 18; glíking góðs verks, 655 xxvi. 4: liking, imitation, í líking Tróju, Bret. 98; líking djöfuls, Best. 54; til þeirrar sömu líkingar, Fms. ii. 89; ok af þeirra líkingu mun hann fremjast, v. 345; gerðú þó í líking annarra manna, after the liking of other people, Edda 37; svá sem með nokkurri skynsemdar líking, with some shade of reason, Stj. 143:—eptir-líking, a parable. -
14 gnótta-brunnr
m. the well of abundance, Stj. 164. Gen. xxvi. 22. -
15 hneyxla
often spelt hneixla, að, to offend, eccl., the rendering of Gr. σκανδαλίζω in the N. T.; en ef þitt hægra auga hneyxlar þig, Matth. v. 29, 30, xviii. 6, 8; h. sik, xi. 6, Luke xvii. 2: pass. to be offended, xiii. 21, xv. 12, xxiv. 10, John vi. 61, xvi. 1; hneyxlast á e-m, Matth. xiii. 57, xxvi. 31, 33. ☞ The spirited etymology given by Vídalin in his Michaelmas Sermon, comparing the metaphors of the Greek and Icel. words, is true in sense but not to the letter: þetta á vel saman á vora tungu, því ‘hneixli’ drögum vér af því orði að ‘hníga’ eðr ‘hneigja,’ því sá sem hneixli af sér gefr, hann kemr öðrum til að hníga eðr rasa, og hneigir hann til vondra verka, Vídal. ii. 153, 154. -
16 HOLD
* * *n.1) flesh;svörðr ok hold, skin and flesh;bjarnar hold, bear’s flesh;2) pl. fleshiness.* * *n. [A. S. hold; Dan. huld; Swed. hull], flesh; Ýmis hold, Vþm. 21; svörðr ok hold, skin and flesh, Eg. 770; þá var allt hold hans fúit ok öll klæði, Fms. iv. 110; þrútnar hörund eðr stekkr undan hold, Grág. ii. 15; hold né bein, Ephes. v. 30, Luke xxiv. 39; hold ok bein, flesh and bone; hold af mínu holdi, Gen. ii. 23: phrases, hold ok hjarta, flesh and heart, Hm. 95; hold ok hams, q. v.2. edible flesh, meat = kjöt; beru hold, bear’s flesh, Vkv. 9; bjarnar hold, Sks. 191; lambs hold, lamb’s flesh, Hom. 82; hnísu hold, Fms. vii. 161.3. plur. fleshiness, stoutness, fatness, esp. of cattle, Fbr. 17 new Ed.; ala fé svá at úhætt sé fyrir holda sakir, Grág. i. 431; at þat standi eigi fyrir holdum, 140; vera í góðum holdum, to be in good condition, freq.; góðu holdi (sing.), Bs. i. 350; hann er mesta holda hnyðja, of a fat person.II. eccl. the flesh, rendering of Gr. σάρξ (whereas κρέας is rendered by kjöt); og þau munu eitt hold vera, Matth. xix. 5, 6; holds breiskleiki, Rom. vi. 19; vera í holdinu, to be in the flesh, vii. 5, 18, 25, viii. 1, 3, 9, 12, 13: opp. to andi, John iii. 6, vi. 63, 1 Cor. i. 26, 29; andinn er fúss en holdið er breiskt, Matth. xxvi. 41; eptir holdinu, after the flesh, John viii. 15, Acts ii. 30, Rom. i. 3, iv. 1, ix. 3, 8, 1 Cor. x. 18, 2 Cor. v. 16, Gal. vi. 12, Ephes. ii. 11; allt hold, all flesh, Luke iii. 6 John xvii. 2; hold og blóð, Matth. xvi. 17: kith, kin, mitt hold, Rom. xi. 14, Fms. x. 110:—in mod. usage also distinction is usually made between hold, flesh, and kjöt, meat.COMPDS: holdsveiki, holdsveikr. -
17 kalekr
(-s, -ar), m. cup, chalice.* * *m., Fms. iii. 28, vii. 198, Dipl. ii. 11, Fs. 115, Bs. i. 76; kalíkr, Hom. 139, B. K. 83; mod. kaleikr, the chalice, Matth. xxvi. 27, Mark xiv. 23, Luke xxii. 20, 1 Cor. xi. 24–27, Vídal. passim; see kalkr below. -
18 KRAPTR
(-s, -ar), m.1) might, strength, power; með öllum krapti, with might and main;2) virtue;3) superhuman being, angel.* * *or kraftr, m., gen. krapts and kraptar, dat. krapti; [Engl. craft; Germ., Swed., and Dan. kraft; prob. akin to krappr, prop. meaning a crooked bar, such as ribs and knees in a ship, which sense has been kept in the weak form krapti; whence metaph. it came to mean power, strength]:—might, strength, power; með öllum krapti, with might and main, Fms. vii. 305; með miklum krapti, x. 274; engi er æðri kraptr eða styrkri, Sks. 25; undir krapti hlýðninnar, Mar.; algörr í kröptum, 656 A. 2; görðisk svá mikill máttr at krapti hans, 655 iii. 4; með ljósi krapts síns, Niðrst. 7; ek særi þik fyrir alla krapta Krists þíns, Nj. 176; af Guðs megni ok krapti ins heilaga kross, Fms. x. 417. In the N. T. δύναμις is often rendered by kraptr, Guðs kraptr, Matth. xxii. 29; kraptar himnanna, xxiv. 29; til hægri handar Kraftarins, xxvi. 64. krafta-verk, n. (Gr. δυνάμις), ‘power-work,’ a miracle, N. T. passim; for jartein (q. v.) is not Biblical, Magn. 430:—in plur. powers, supernatural, whence krapta-skáld, n. a ‘power-scald,’ a poet whose song has a magical power, see Ísl. Þjóðs.: physical, bodily strength, hafa mikla krafta, to be strong; litla krapta, to be weak.COMPDS: kraptalauss, kraptalán, kraptaleysi, kraptalítill, kraptamaðr, kraptamikill, kraptaskáld. -
19 RÁÐA
(ræð; réð, réðum; ráðinn), v.1) to advise, counsel, ráða e-m e-t (réðu vinir hans honum þat, at hann berðist eigi við þik);ráða e-m ráð, to give one counsel;2) to consult about, discuss, with dat. (ráða landráðum);ráða ráðum sínum, to hold a conference;3) to devise, plan;þeir ráða atför við Gunnar, thev plan an onslaught on G.;réð hón þeim bana, she plotted that man’s death;4) to plot or cause one’s death, = ráða e-m bana (þær atluðu, at konungr mundi hafa ráðit hann);Reginn mik réð, R. betrayed me;5) to agree on;réðu þeir þat þá með sér, they settled this among themselves;6) to fix, decide, resolve, with acc.;ek hefi áðr ráðit brúðlaup mitt, I have fixed my wedding day;réðu þeir þá þat at fara ofan til Rangár, then they resolved to ride down to Rang river;ráða e-t til staðar, to settle, fix definitively, = staðráða e-t (vil ek finna konung áðr en ek ráða þetta til staðar);7) to hire, take into service (ráða skipverja, ráða sér hjón);bóndi sagði húsfreyju, at hann hafði Hrapp ráðit með sér, that he had taken H. into his company;8) to rule, govern, with dat. (ráða landi, ríki; Einarr jarl ráð þá Orkneyjum);9) to rule, command, have one’s way, prevail, decide, settle (skal hón sjálf ráða hvárt hón vill hann eða eigi);skal ráða afl með þeim, the majority shall decide;Ólafr bað móður sína. eina ráða, to settle the matter alone;landfall ræðr fyrir sunnan, makes the boundary towards the south;with dat., hvárt ræðr þú því, er, is it your doing that..?;ráða engu, to have no authority, be of no avail (orðheill þín skal engu ráða);ráða landamerkjum, to make the boundary (Hafslœkr réð þar landamerkjum);ráða búi sínu, to conduct, manage one’s estate;hann réð sér sjálfr, he was independent;ertu nökkurs ráðandi hér, have you any authority here?10) to have, possess, be master of, enjoy;ráða fé ok fjörvi, to enjoy wealth and life;11) to explain, read;ráða gátu, to read a riddle;ráða draum, to interpret a dream;ráða e-t at líkindum, to judge from probabilities (engar munu fríðari en þínar dœtr, ef at líkindum skal ráða);12) to read and understand (ráða rúnar, stafi, rit);réð ek þær rúnar, er reist þín systir, I have read the runes thy sister engraved;13) to punish, chastise, with dat. (fóstri hans var harðr við hann ok réð honum mjök);14) to undertake;ráða stórt, to aim high, undertake great things;15) periphrastically with an infin., to do;ráðumk ganga, we (I) do go;hón réð vakna (= hón vaknaði), she awoke;þau lög, er hann réð upp at segja, the laws which he pronounced;16) with preps.:ráða e-t af, to resolve, make up one’s mind (réð hann þat af at sigla súðr til Danmerkr);to discontinue, put a stop to (ek hygg, at Þóroddr ætli nú at af ráða hingatkvámur þínar);to do away with (þú verðr nú þetta vandræði af at ráða);ráða e-n af e-u, to make one leave off (af hefir þú mik ráðit brekvísi við þik);ráða e-u af (e-u), to get off;Þ. bað menn taka forka ok ráða af skipinu, to get the ship off, set her afloat;ráða e-n af = ráða e-n af lífi, af dögum, to put out of the way, put to death (hann kvazt mundu af ráða illmenni þessi);ráða at e-m, to attack (njósnarmenn hlupu upp ok réðu at þeim);ráða á e-t, to set about a thing (þeir réðu á íshöggit);ráða á e-n, to attack one (þorðu aldri úvinir hans á hann at ráða);ráða bót (bœtr) á e-u, to remedy, make good (þóttust menn eigi kunna bœtr á þessu ráða);ráða eptir e-m, to pursue one;ráða e-n frá e-u, to deprive one of, exclude one from (ráða e-n frá landi, ríki);ráða fyrir e-u, to command, have authority over, be master of (ráða fyrir skipi, hofi, fé, eldi);ráða í e-t, to guess at, find out (Gormr konungr réð ekki í þetta);ráða móti, í móti e-m, to attack one (í móti Kára réð Mörðr);ráða e-n ofan, to overthrow;ráða ór e-u, to find an expedient, solve a difficulty (er nú vant ór at ráða);ráða til e-s, to rush in upon, attack (hann reiddi upp øxina ok réð til Þórvarðs); to take to (set about) a thing, try, make an attempt;S. kom fótum undir sik, ok réð til í annat sinn, and tried again the second time;ok er nú til at ráða, ef þér vilit, now is the time for action, if you are willing;skal ráða til árinnar eða eigi, shall we try to pass the river or not?;ráða til orrostu, to go to battle;ráða til uppgöngu, to make an ascent;ráða til ferðar, to start on a journey;ráða skipi til hlunns, to draw a ship on to land;ráða um e-t, to dispose of (megum vér eigi ráða um hennar gjaforð);to deliberate on (konungr gaf jarli orlof at ráða um þetta við menn sina);ráða um at gøra e-t, to be about to do a thing (hann tók um strenginn ok réð um at fara upp í skipit);ráða um við e-n, to put an end to, finish off (var Alfr þá kominn ok ætlaði skjótt um at ráða við Finnboga);ráða e-t or e-u undan e-m, to deprive one of (hón vildi eigi giptast, því at hón vildi eigi ráða fé undan dóttur sinni);ráða e-t undir e-n, to put in the charge of (þá réðu þeir goðorð sitt undir Rafn);ráða e-t upp, to read up (þessi sömu bréf lét erkibiskup upp ráða í Danmörku);ráða við e-n, to be able to master one (muntu nú einn við mik ráða);ráða e-t við sik, to make up one’s mind;ráða yfir e-u, to rule, govern;17) refl., ráðast.* * *pres. ræð, ræðr, ræð; pl. ráðum, ráðit, ráða; pret. réð, 2nd pers. rétt, réttu, rhymed with hætta, Fms. vi. (in a verse); mod. réðst, pl. réðu; subj. réði; imper. ráð, ráddú; part. ráðinn; a middle form ráðumk, Hom. 113; a weak pret. indic. réði occurs in the poem Jd. 35 (ótrauðr á haf réði), and in prose, Fms. i. 223, and is freq. in mod. usage (eg réði honum að bíða … hann réði því ekki): [a word common to all Teut. languages; A. S. ræðan; Old Engl. rede and read; Germ. rathen; Dan. raade; the Goth. has rêdan, but it is rarely used in Ulf.]A. To advise, counsel, with dat. of the thing and acc. of the person; ráða e-m e-t, réðu vinir hans honum þat, at hann berðisk eigi við þik, Nj. 33; réðu honum þat allir at samna liði. Eg. 9; ráða e-m ráð, to give one counsel, Vþm. 1; ráðumk þér, Hm. 113 sqq.; þat ræð ek þér, Sdm. 22 sqq., Nj. 61; makligr ertú þeirra, segir Njáll, ok réð honum ráðin, 71; ráð er þér ráðit, Fm. 21; ráða e-m heilræði, Nj. 85.2. to consult; ráða ráðum sínum, to hold a conference, Edda 26, Fms. vii. 259; vóru opt á tali ok ráða-stefnu ok réðu landráðum, i. 52.3. to devise; þá menn er konu hafa numit eða þat hafa ráðit, Grág. i. 354, Gullþ. 14.4. to fix, decide, determine, resolve, with acc.; ek hefi áðr ráðit brúðlaup mitt, Nj. 4; ráða samband, Gullþ. 14; ráða atför við Gunnar, Nj. 1, 7; réðu þeir þat þá með sér, 93; hefi ek ráðit honum kvánfang, 151; siðan réð Gunnarr utanferð sína með honum, 41, cp Sturl. ii. 168; ráða e-m ró, Ls. 55:—ráða e-t af, to form a decision, Eg. 337; en af verðr at ráða nokkut ór hverju vandræði, Lv. 39:—ráða e-t við sik, to make up one’s mind; hvárt hann vildi þar vera eða fara til Íslands, hann kvaðsk eigi þat hafa ráðit við sik, Nj. 123:—ráða um e-t, to deliberate; hann gaf jarli orlof at ráða um þetta kjör við menn sína, Ó. H. 97:—ráða e-t (or e-u) til staðar, to settle, fix definitely, Fms. ii. 78, Ld. 178:—ráða ór, ráða ór e-u, to find an expedient, solve a difficulty, Nj. 177. Ld. 54, 180.5. to hire, take into service; ráða skipverja, Fms. vi. 238; réð Hallgerðr sér hjón, Nj. 25; ek em kona Njáls, segir hón, ok ræð ek eigi síðr hjón en hann, 54; Njáll réð honum hjón öll, 151; bóndi sagði húsfreyju sinni at hann hafði Hrapp ráðit með sér, 131; hón hafði ráðit mann til at svíkja konung í drykk, Fms. ix. 5; vilda ek at vit færim í hernað ok réðim menn til með okkr, Nj. 41; ráða land undan e-m, Fb. ii. 171.6. to plan, plot, contrive, or cause one’s death, put to death, betray, Germ. verra’ben; Regin þik réð, hann þik ráða mun, Fm. 22; þú rétt hann, Fas. i. 202; þær ætluðu at konungr mundi hafa rúðit hann, Fms. iv. 312; hann réð Plóg svarta föður-bana sinn, xi. 353; ef kona drepr bónda sinn eða ræðr hann fyrir íllsku sakir, Js. 27; ráða e-m bana, bana-ráð, Nj. 21, 52, Fb. i. 410, Skv. 1. 51:—ráða e-n af, to put out of the way, put to death, Gullþ. 14, Fms. i. 204, Al. 128; sá ótti er nú af ráðinn ok endaðr, Fs. 9; ek hygg at Þóroddr ætli nú af at ráða hingat-kvámur þínar, Eb. 144; ráða e-n frá, to despatch, Ld. 294; ráða e-n af dögum, to put to death; ráða e-n frá ríki, Fms. iii. 18; ráða e-n ofan, to overthrow, Bárð. 164.II. to rule, govern, with dat.; ráða Þrænda-lögum, Fms. i. 52; ráða landi, ráða ríki, 22, Nj. 41; Einarr jarl réð Orkneyjum, Fms. i. 197; Hákon konungr réð Noregi, x. 4; er réð fyrir Holtseta-landi, xi. 3; þann konung er ræðr Jórsala-landi … þann er Englandi ræðr, Edda 92; ráða landráðum, to have the government, govern, Fms. i. 52.2. to rule, prevail, have one’s own will, as also to manage, lead, have authority, management, and similar usages; skal ráða afl með þeim, Nj. 150; sá reð er ríkr var, Sól.; hann réð sér ekki fyrir kæti, he was beside himself for joy; skal hón sjálf ráða hvárt hón vill hann eða eigi, Nj. 24; ek skal hér ráða, 52; Ólafr bað móður sína eina ráða, Ld. 70; sögðu þá ráða eiga er fleiri vóru, 74; ætlar þú at þú munir ráða. Fms. vii. 13; konungr svarar ok biðr hann ráða, xi. 29: Lögmaðr skal ráða, he shall have the casting vote, Gþl. 18: the phrase, ef ek má ráða, if I can have it as I like; þú ræðr því, as you like! þvíat þar ræðr eigi frændsemi, Grág. i. 172: to rule, sól skal ráða um sumar en dagr um vetr, Gþl.; landfall ræðr (rules, makes the boundary) fyrir sunnan, Pm. 88; ór ánni ræðr keldan … ok lækr út úr henni til sjáfar, Dipl. ii. 1; ráða landa-merkjum, Eg. 711; ráða boði ok banni, Gþl. 76; ráða búi ok kaupum, 269; ráða giptingum, 211; ráða sessa kostum, Gm. 14; ráða kaupum, fé, skipti, Gþl.; ráða fé til þarfa, to dispose of money to advantage, put it out at interest, Gþl.; sigri vér ráðumk, Orkn. (in a verse); hugr ræðr hálfum sigri, a saving; ráða sínum ferðum, Fms. i. 75; réð Örn leiðsögu, Ld. 74: hvárt ek má nokkuru um þat ráða, Fms. vii. 13; mörgum ræðr litlu hve, ‘tis of small interest, Am. 33; ráða engu, Hdl. 49; ráða veðri. Rb. 388; veðr ræðr akri en vit syni, Hm.; hvar skal ek sitja—Móðir mín skal því ráða, Nj. 7; ek réð ráði hennar fyrr, i. e. gave her away, 23; hvárt hann kunni ráða fé sínu, Grág. i. 176; ráða orði, ii. 309; hvárt ræðr þú því er Steinarr son þinn sækir sökum Þorstein son minn, hast thou caused it, is it thy making? Eg. 727; þú því rétt er ek ríða skyldak, Fm. 26; ek því ræð, er þú ríða sér-at, Ls. 28; en réðu því Nornir, Orkn. (in a verse); ílla réð ek því, that was foolishly done, Fbr. (in a verse); ek hefi því ráðit, at …, Ísl. ii. 322; því þykki mér ráðit, well done, Sks. 100:—various phrases, ráða e-u bót (bætr) or ráða bót (bætr) á e-u, to mend, better, Hom. 159, Ld. 206, Fms. vii. 162, Landn. 8, Eb. 114:—with prep., ráða fyrir e-u (for-ráð), to rule, manage, govern, Fms. i. 288, Hkr. 1. 40; ráða fyrir lögum, Nj. 5, 150, Eg. 34, 239, 754, Ld. 76, 132, Fms. i. 11, Grág. i. 333:—ráða um e-t, to dispose of, (um-ráð); nú megu vit ekki ráða um hennar gjaforð, Fms. iv. 194:—ráða við e-ð, to be able to do, manage, Bárð. 163; eg ræð ekki við hann (þat), I cannot manage him; við-ráðanlegr, manageable:—ráða yfir e-u (yfir-ráð), to rule, govern, Fms. iv. 83.3. to have, possess, enjoy; hvítum ræðr þú enn hjöltunum, … ráða deigum brandinum, Eb. 238; ráða fé ok fjörvi, to enjoy wealth and life, Fm. 26; ráða arfi, gulli, hringum, Skv. 2. 9, Hkv. Hjörv. 6, 11; ráða nafni, aldri, hjarta, lofi, dýrð, to enjoy a name, life …, Lex. Poët.; ráða eign ok auðsölum. Fsm. 8, 9; ráða rauðum manni, to be red, Fbr. (in a verse):—part. ráðandi, with gen., ertu nokkurs ráðandi hér, hast thou any authority here? Nj. 54; þess verða ek ráðandi við mína menn, I will manage that. Fms. xi. 30; vera mikils ráðandi, of great influence, Fas. ii. 504: ráðandi postula, the ruler of the apostles, Edda 92, Lex. Poët.III. to explain, read; ráða gátu, to read a riddle, Fas. i. 454; varð engi sú gáta upp borin er hann réði (subj.) eigi, 532; ráða e-t, Am. 22; ráða draum, to read a dream, Nj. 121, Ld. 126, Ísl ii. 194, 197, x. 270, xi. 3, Rb. 394; Pharao dreymdi drauma ok urðu eigi ráðendr til, Ver. 17; veiztú hve rísta skal, veiztú hve ráða skal, of magical characters, Hm. 145:—ráða í e-t, to guess at, find out, Fms. xi. 16; ok væntir mik at eigi mundi í þat ráðit, Ísl. ii. 333; munu þeir ekki í ráða er myrkt er, 378, Fær. 255.2. to read, prop. to explain, interpret; skal hann láta ráða skrá heima at kirkju, K. Þ. K. 46; ráða rúnar, Am. 12, Hom. (St.); þegar Domitianus hafði rit ráðit, 623. 12, Karl. 16: ráða upp, to read up; þessi sömu bréf lét erkibiskup upp ráða í Danmörku, Fms. viii. 293; á alþingi léc Páll biskup ráða upp jarteinir ens sæla Þórláks, Bs. i. 352; tók ok lét þar upp ráða, 623. 10; ráða skrá, K. Þ. K.IV. to punish, chastise, with dat.; Guð ræðr oss till batnaðar sem sonum, Greg. 73; fóstri hans var harðr við hann ok réð honum mjök, Bs. i. 416; nú ef sveinn vill eigi nema ok leiðisk bók, þá skal hann færa til annarra verka, ok ráða honum til, svá at hvárki verði af örkuml né ílit, K. Þ. K. 56; honum var ráðit fyrir flestum höfuð-kirkjum, Sturl. ii. 147:—with acc., konu sína skal engi maðr með höggum ráða at öldri né at áti, N. G. L. i. 29; nú ef maðr ræðr konu sína eigna lyklum eða lásum ( beats her with keys or bars), þá er hann sekr, 356 (ráðning).V. with the notion of action, to undertake; ráða stórt, to aim high, aspire, Lex. Poët.; kann vera at ek finna þann höfðingja at minnr vaxi fyrir augum at ráða stórt ( to undertake great things), en þér konungr, Fms. vi. 399 (stór-ræði); ráða gott, to manage well, Ó. H. (in a verse).2. with prepp., ráða á e-t, to take to a thing; þeir réðu á íshöggit, Fms. vi. 336; ráða á e-n, to attack one; mun eigi þá á þik ráðit, Nj. 93, 253 (á-ræði):—ráða at e-m, to attack, invade, passim:—ráða af, to get off, clear; hann bað þá taka forka ok ráða at skipinu, and get the ship off, set her afloat, Ld. 56; aðilinn ræðr sik af baugbrotum, ef …, Grág. ii. 173; at hefir þú mik ráðit brekvísi, thou hast cured me of complaining, Ld. 134:—þá réðu þeir goðorð sitt undir Rafn fyrir sakir vinsælda hans, they put their ‘godord’ in the charge of R., Bs. i. 642:—ráða móti e-m, to go against in a fight, withstand; í móti Kára réð Mörðr Sigfússon, Nj. 253:—ráða til e-s, to rush in upon; hann reiddi upp öxina ok réð til Þorvarðar, Sturl. ii. 37, (til-ræði, an assault): to take to a thing, try, í vár réðu vér til ok hljópum í brott, Eg. 235; ok er þeim þótti sér færi til at ráða leyndusk þeir á brott, when they saw an opportunity they stole away, 572; ok er nú til at ráða ef þér vilit, now is the time for action, Nj. 154; Skarphéðinn kom fótum undir sik, ok réð þegar til í annat sinn, 202:—to start, make for, attempt, ráða til orrostu, to go to battle, Eg. 530; ráða til uppgöngu, 229; en þó ekki svá at til hans væri ráðanda (gerund.), Fms. vi. 352; réð hann þá til ok hjó sundr orminn, id.; þat var ekki annarra manna hlaup, enda réð ok engi til, Eg.; þeir ráða til ok hlaupa í munn drekanum, Fb. ii. 317; skal ráða til árinnar eðr eigi, shall we try to pass the river or not? Ld. 46; hann bauð út miklum her ok réð til skipa, Fms. i. 22; ráða til ferðar, to start on a journey, Landn.:—ráða skipi til hlunns, to put the ship in a shed, Eg. 515, Nj. 10; ráða sik frá e-u, to disengage oneself from, Hom. 147, MS. 655 xxvi. 1; ráða um, hann tók um strenginn, ok réð um at fara upp í skipit, and was just about to go up into the ship, Fms. ix. 24.3. periphrastically, with an infin. mostly without the particle ‘at;’ ráðumk ganga, we do go, Am. 77; ráðum yppa, spyrja segja, leyna, Lex. Poët.; hverr er segja ræðr, does tell, Hm. 125; hón réð vakna, she awoke, Am. 10; annan réð hón höggva, 48; ekki réttu leifa, 80; allt þats réð heita, 102; réð ek at ganga, Fas. ii. (in a verse); ef ek ræð á vág at vaða, Hbl. 47: with the particle ‘at,’ réð at stökkva, Eb. (in a verse): also reflex., réðsk at sofna, Rm. 5; but réð at sofna, went to sleep, 17: in prose, þau lög sem hann réði upp at segja, Íb. 12; ráðask geyja, Am. 24.B. Reflex. ráðask, referring to the person himself; ráðask um við e-n, to consult; Gunnarr görði görðina ok réðsk við öngan mann um, Nj. 80; hvárigum þótti ráð ráðit nema við aðra réðisk um, 167; ef hann hefði nokkut við mik um ráðisk, Ld. 306; þá réðsk hann um við vini sína, Eg. 9.2. to be resolved, fixed, settled; þá er kaupit réðsk, Nj. 17; eigi mun þat svá skjótt ráðask, Ísl. ii. 213; þetta mál er miklu meira en þat megi skjótt ráðask, Fms. vi. 18; af þeim tiðendum ræðsk þat, at …, ix. 433; eigi mun þetta ráðask þessu sinni, xi. 4; þá var ráðin sættin, Ld. 308; en ráðit kalla ek kaupit, Sd. 179; réðsk hann þá þar at hjóni, he hired himself out, entered service, Nj. 57. 3 (answering to and identical with A. V above), ráðask frá, to leave; þóat ek ráðumk frá, Fms. i. 225: ráðask í e-t, to undertake; ráðask í hernað, passim; hann réðsk í flokk með þeim, Nj. 94, Fb. ii. 172:—ráðask til e-s, to venture on a thing; þá ráðsk (imper.) þú til ok far í hauginn, Fms. iv. 28:—to move one’s abode, Hákon spurði Gunnar ef hann vildi ráðask til Hákonar jarls, Nj. 41; bið Una selja jörð sína ok ráðask hingat til mín, Orkn.; hann réðsk þangat bygðum, Þorf. Karl. 364; ráðask til ferðar (= Germ. sich begeben), Eg. 4; víkingar ok herkonungar er réðusk til liðs með Eiríki, Fms. i. 24; réðsk hann þá þangat um várit at fardögum ok móðir hans, Bs. i. 455: ráðask ór hernaði, to give up, leave off freebooting, Fg. 2:—at þeim hafði óheppilega um ráðisk, they had formed an unhappy plan, Knytl. S. ch. 69 (Lex. Poët.); cp. miðráðit.4. to turn out; ok réðsk til allgiptusamliga, Fms. x. 53; and in the mod. phrase, það réðsk vel, ended well; sjá hvernig það ræðst, see how it will turn out; of a dream, to prove true (see A. III), ok vilda ek at hvergi réðisk, Gísl. 24 (hvárngi réði, impers., 108, l. c.):—réðsk mikit mannfall, there came to be a great slaughter, Odd, 28.II. recipr., ráðask á, to attack one another; þeir spruttu upp með íllyrðum, ok svá kom at þeir ráðask á, Nj. 128.III. part. ráðinn, resolved, determined, Ölk. 36, Bárð. 173; hann mælti fátt eðr ekki við frá, … ef hann var ráðinn til at drepa þá, Fms. vii. 319:—likely, eigi er ráðit at oss fari svá, Nj. 89; þat er þó eigi ráðit hvárt svá berr til, Ld. 24; eigi er þat ráðit, at honum þætti allt sem hann talaði, Band. 12: compar., er engi ráðnari hlutr, more certain, Hom. (St.); at ráðnu, for certain, id.: valid, nýmæli ekki skal vera lengr ráðit en þrjú sumur, K. Þ. K. 56.2. clever; ríkr ok ráðinn, Grett. 90; vitr maðr ok ráðinn, Fb. ii. 357; roskinn ok ráðinn.3. betrayed, Germ. verrathen, Akv. 15, Fm. 37. -
20 SIK
acc. of the refl. pron. (gen. sín, dat. sér), himself, herself, themselves (þeir verja sik þar).* * *acc. of the reflex. pron. (cp. sér, sín), also often spelt sek, esp. in Norse vellums and Grág. i. 50, 114, ii. 240, 241, etc., Js. 17, 20, Sks. 276 B, the later form sig:—Lat. se, self; ef þat drekkr sik sjálft, Gþl. 504; þeir hvíldu sik þar, Eg. 586; Gunnarr verr sik þar til er hann féll af mæði, Nj. 116; nú er at verja sik, 83; konungr tók stór gjöld af þeim er honum þóttu í sökum við sik, Eg. 589.2. referring to the object in the sentence; Kári bað Björn hafa sik (viz. Björn) ekki frammi, Nj. 261.II. for the use of sik to form reflexive verbs, as a suffixed -sk, see ek (B) and Gramm. p. xxvi.
См. также в других словарях:
XXVI Летние Олимпийские игры — Город организатор Атланта, США Страны участницы 197 Количество атлетов 10320 (6797 мужчин, 3523 женщин) Разыгрывается медалей 271 комплект в 26 видах спорта … Википедия
XXVI летние Олимпийские игры — Город организатор Атланта, США Страны участницы 197 Количество атлетов 10320 (6797 мужчин, 3523 женщин) Разыгрывается медалей 271 комплект в 26 видах спорта … Википедия
XXVI Ассамблея Международного астрономического союза — XXVI Ассамблея Международного астрономического союза международная конференция, организованная Международным астрономическим союзом и проходившая в Праге 14 25 августа 2006 года. 24 августа участниками ассамблеи было принято решение… … Википедия
XXVI Московский кинофестиваль — XXVI Московский международный кинофестиваль проходил с 18 по 27 июня 2004 года. Содержание 1 Жюри 1.1 Основной конкурс 1.2 … Википедия
XXVI Festival Internacional de la Canción de Viña del Mar — XXVI Festival Internacional de la Canción (1985) Fecha Desde el 13 al 18 de Febrero de 1985 Galardones antorchas antorchas gaviotas Competencia Internacional … Wikipedia Español
XXVI Всемирный день молодёжи — Эмблема XXVI Всемирного дня молодёжи … Википедия
XXVI. Armeekorps (Wehrmacht) — Das XXVI. Armeekorps der deutschen Wehrmacht, im vollen Titel Generalkommando XXVI. Armeekorps, war die Bezeichnung für die entsprechende Kommandobehörde aber auch für den Verband aus mehreren Divisionen und eigenen Korpstruppen, der von diesem… … Deutsch Wikipedia
XXVI съезд КПСС — Основная статья: Коммунистическая партия Советского Союза XXVI съезд Коммунистической партии Советского Союза проходил в Москве с 23 февраля по 3 марта 1981 года. На съезде присутствовало 4994 делегата … Википедия
XXVI Distrito Electoral Federal del Distrito Federal — El XXVI Distrito Electoral Federal del Distrito Federal es uno de los 300 Distritos Electorales en los que se encuentra dividido el territorio de México y uno de los 27 en los que se divide México, D. F.en la Ciudad de México y de la cual es… … Wikipedia Español
XXVI век до н. э. — 3 е тысячелетие до н. э. XXVIII век до н. э. XXVII век до н. э. XXVI век до н. э. XXV век до н. э. XXIV век до н. э. 2609 2608 2607 2606 … Википедия
XXVI век — 3 е тысячелетие XXIV век XXV век XXVI век XXVII век XXVIII век 2490 е 2490 2491 2492 2493 … Википедия
